Тақырыбы: «Жаратылыстану ғажайыптары»

Мақсаты:

А) білімділік: оқушылардың білім-білік дағдыларын бақылау, топта бірлесіп жұмыс істеуге, басқалардың жұмысын бағалауға үйрету;

Ә) дамытушылық: оқушылардың тіл байлық, сөздік қорларын молайту, шығармашылық қабілетін жүйелеу, ойлау қабілеттерін дамыту;

Б) тәрбиелілік: оқушыларды ана тілін сүйетін, болашаққа үлес қоса білетін білімді, ізденімпаз ұрпақ етіп тәрбиелеу.

Түрі: интеллектуалдыдамытпа, сайыс сабақ.

Әдісі: сұрақ-жауап, деңгейлік тапсырмалар, ізденушілік.

Көрнекілігі: жоспары, суреттер ,нақыл сөздер.

Сабақтың барысы:

Ойынға қатысушылар төрт-төрттен екі топқа бөлінеді.Ойын 8 айналымнан тұрады.

1-кезең: «Зымыран сұрақтар»

2-кезең: «Мозайка құрастыру»

3-кезең«Тапқыр болсаң,тауып көр!»

4-кезең: «Кім жүйрік?»

5- кезең: «Ойлы болсаң, озып көр!»

6-кезең: «Кім тапқыр»

7-кезең: « Бұл қандай жануар»

8-кезең : « Қос сөзжұмбақ»

Қазылар орнықтырар әділдікті,

Кімдердің жауаптары кәміл мықты.

Білім мен тапқырлықтың сайысында,

Жеңіске жетердейміз нағыз мықты.

Енді ойынымыз интеллектуалдық жарыс түрінде өтетін болғандықтан әділқазыларды сайлап алайық.

1-кезең: «Зымыран сұрақтар»

Әр топқа дүниетану пәнінен сұрақтар беріледі. Ойлануға бір минут мүмкіндік бар. Жауапты топ таба алмаса, басқа топ шешуге болады.Әр дұрыс жауақа 5 балдан.

1-топ:

1.Адамға, жануарларға,және өсімдіктерге не қажет? Қорек,ауа,су,жылу,жарық қажет.

2.Адамның денесі неше бөліктен тұрады және оларды ата? 4бөліктен тұрады:бас,мойын,кеуде,қол және аяқ.

3.адамның ішкі мүшелерін ата? Ми,өкпе,жүрек,бауыр,бүйрек,қарын,ішек,қуық.

4.Қан айналымы дегеніміз не? Қанның ағзаны аралап қозғалуын қан айналымы дейді.

5.Ас қорыту мүшелеріне нелер жатады? Ауыз қуысы,жұтқыншақ,өңеш,қарын,ішек жатады.

6.Сезім мүшелеріне нелер жатады? Көз,құлақ,мұрын,тіл,тері.

7. Тірі табиғат дегеніміз не? Олар қоректенеді,өніп-өседі,мезгілі жеткенде өсуін тоқтатады.Оларға адамдар,жануарлар,өсімдіктерге тән.Бұлар тірі табиғат деп аталады.

8.Өлі табиғат дегеніміз не?ОЛар қоректенбейді,өніп-өспейді,көбеймейді.Ауа,бұлт,құм,тас және т.б. өлі табиғатқа жатады.

2-топ:

1.Табиғатты қандай әдістермен зерттейді? Бақылау және тәжірибе жасау

2. Аспан әлемін немен зерттейді? Телескоп.

3. Көзге көрінбейтін ағзаларды,бактерияларды немен зерттейді? Микроскоп

4. Көкжиек тұстары немен анықталады?Түсбағдар

5.Географиялық карта дегеніміз не?Жер бетінің жазықтықтағы кішірейтілген бейнесі

6.Масштаб дегеніміз не?Картада елді мекендердің жер көлемі бірнеше есе кішірейтіліп берілуі.

7.Жердің дәл өзіндей кішірейтіліп берілген үлгісі?глобус

8. Көктемде шығатын алғашқы гүл?бәйшешек

2. кезең “Мозайка” құрастыру

2. Кезең “Тапқыр болсаң,тауып көр”

Шарты:екі топ мақалдың жалғасын кезекпен табады.Таба алмаса екінші топ жауап беруге болады. Әр дұрыс жауап 5 балдан.

Берілген мақалдардың жалғасын табу

1.Жауынмен жер көгереді

Батамен ер көгереді.

2.Жел дауылды шақырады

Бұлт жауынды шақырады.

3.Жер құтты болса

Мал сүтті болады.

4.Су-ырыстың көзі

Еңбек кірістің көзі.

5.Мезгіл жетсе, мұз да ерір

6.Сулы жер-нулы жер.

7.Таста тамыр жоқ

Суда қаймақ жоқ

8.Отан оттан да ыстық

9.Көлдің көркі құрақ

Таудың көркі бұлақ.

10.Тау кезеңсіз болмас

Өлке өзенсіз болмас

11.Отансыз адам-ормансыз бұлбұл.

12.Тау мен тасты су бұзар

Ел арасын қу бұзар.

3. кезең :Кім жүйрік?

Диаграммадағы сөздерді анықтау

4-кезең Ойлы болсаң,озып көр!

2-топ кезекпен ұяшықтарды таңдайды, ондағы табиғатқа байланысты жұмбақтың шешуін табады. Ойлануға 1 минут. Таба алмаса екінші топқа мүмкіндік беріледі. Әр дұрыс жауапқа 5 балдан.

Бір халық аспанда ұшқан, аяғы жоқ,

Ұстаған қолдарында таяғы жоқ.

Күніне талай жерге кетер кезіп,

Нәрсенің бұл секілді саяғы жоқ. (Бұлт)

Қуып едім-мойнын бұрмады,

Ұстайын деп едім-қолға тұрмады. (Боран)

Қонақтап күнде қонар су бетіне,

Сүйсінер барлық адам келбетіне.

Тұлғасы су ішінде көрінеді,

Таңырқап қарап тұрсам суретіне. (АЙ)

Гүл-гүл жайнап жер, аспан,

Гүрілдейді сайда өзен.

Гүлжазира жарасқан

Гүлдерімен қай кезен? (Көктем)

Қозғалып жүрер жортақ шам,

Барлығымызға ортақ шам. (Күн)

Жапырақты бояды,

Атырапты бояды.

Бояп-бояп барлығын

Сап-сары ғып қояды. (Күз)

Сатайын десем ауыр кілем,

Сатпайын десем тәуір кілем (Жер)

Қолы жоқ, сурет салады,

Тісі жоқ, тістеп алады. (Аяз)

5-кезең “Кім тапқыр”Берілген суреттер қандай топты құайды? Неге?

6-кезең

7-кезең “Ребуст шешу”

Қорытынды: Сонымен біздің ойынымыз да өз шегіне жетті. Жинаған ұпай санына байланысты жеңген топты марапаттаймыз. Ендігі сөз кезегін сарапшыларымызға мұғалімдеріңе сөз кезегін береміз. Бүгінгі сайысқа өте жақсы қатысқандарың үшін сендерге көп рахмет. Осымен ойын аяқталды

Әділқазылар шешімдерін айтады. Жеңген топты марапаттау.

Қызылқақ жалпы орта білім беру мектебі

«Жаратылыстану

Ғажайыптары»

Өткізген: Б.К Аспандиярова

2025 оқу жылы