ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ

ОҚУ-АҒАРТУ МИНИСТРЛІГІ

Түркістан облысының білім басқармасының Созақ

Ауданының білім бөлімінің «Таукент гүлдері»

бөбекжай-бақшасы»

ИСАЕВА ЖАНАТ БЕКНИЯЗОВНА

КУМЕКБАЕВА БАҚЫТГУЛЬ ЕСКАРАЕВНА

«ЖАС ЭКОЛОГ»

(Әдістемелік құрал)

Созақ 2025 жыл

Мазмұны

1. Түсінік хат ....................................................................................................3

2. Әдістемелік құрал мақсаттары мен міндеттері.....................................3

3. Әдістемелік құралдың перспективалық жоспары...............................5

4. Ата-аналармен экологиялық тәрбие бойынша жұмыс жоспары....14

5. Жас эколог балабақшаға арналған дидактикалық ойындар...........24

6. Қорытынды................................................................................................27

7. Пайдаланылған әдебиеттер.....................................................................28

Түсінік хат

Қоршаған ортаны қорғау және табиғатқа ұқыпты қарау – жас ұрпақтың санасына ерте жастан сіңіру қажет маңызды құндылықтардың бірі. «Жас эколог» атты әдістемелік құрал мектепке дейінгі балаларға экологиялық тәрбие берудің тиімді жолдарын ұсынады.

Бұл құрал мектепке дейінгі ұйым педагогтарына, ата-аналарға және тәрбиеленушілерге (балаларға) арналған. Онда табиғатты тану, экологиялық ойлау дағдыларын қалыптастыру, табиғаттағы құбылыстарды бақылау және қоршаған ортаны қорғауға бағытталған практикалық тапсырмалар, ойындар мен жаттығулар жинақталған.

Әдістемелік құралда балаға қоршаған ортаны зерттеудің қызықты әрі қолжетімді тәсілдері қарастырылған. Эксперименттер, экологиялық ойындар, әңгімелер, табиғаттағы бақылау жұмыстары арқылы баланың табиғатқа деген сүйіспеншілігін оятып, қоршаған ортаны қорғауға баулиды.

Әдістемелік құралдың өзектілігі

Қазіргі экологиялық ахуалдың күрделене түсуі мектеп жасына дейінгі балалардың экологиялық мәдениетін ерте жастан қалыптастыру қажеттілігін айқындайды. Бұл әдістемелік құрал балабақша тәрбиешілері мен ата-аналарға табиғатты қорғау дағдыларын үйрету, балалардың экологиялық сауаттылығын арттыруға көмектеседі.

Жұмыстың ғылыми-әдістемелік деңгейі, жаңашылдығы

Әдістемелік құрал мектеп жасына дейінгі балалардың жас ерекшеліктеріне сай экологиялық тәрбие беру қағидаттарына негізделген. Интерактивті әдістер, ойын технологиялары мен тәжірибелік тапсырмалар енгізілуімен ерекшеленеді.

Педагогикалық орындылығы

Құрал мектеп жасына дейінгі балалардың қоршаған ортаға деген жауапкершілігін қалыптастырып, экологиялық мәдениетін дамытуды көздейді. Тәрбиешілер мен ата-аналарға баланы табиғатпен таныстырудың тиімді жолдарын ұсынады.

Әдістемелік құралдың мақсаты

Балалардың табиғатқа деген қызығушылығын арттыру, экологиялық сауаттылығын қалыптастыру және қоршаған ортаны қорғау дағдыларын дамыту.

Әдістемелік құралдың міндеттері

• Балалардың табиғатқа деген сүйіспеншілігін арттыру;

• Экологиялық мәдениетті дамытуға бағытталған ойындар мен жаттығулар ұсыну;

• Балаларды табиғи құбылыстармен таныстыру;

• Экологиялық дағдыларды күнделікті өмірде қолдануға үйрету.

Теориялық маңыздылығы

Құрал экологиялық тәрбие берудің ғылыми негіздеріне сүйене отырып, мектеп жасына дейінгі балалардың экологиялық білімін дамытудың заманауи әдістерін қамтиды.

Практикалық маңыздылығы

Тәрбиешілер мен ата-аналарға балалармен жұмыс жасау барысында қолдануға ыңғайлы экологиялық ойындар, тапсырмалар мен эксперименттерден тұрады.

Күтілетін нәтижелер

• Балалар табиғатты қорғаудың маңыздылығын түсінеді;

• Экологиялық мәдениет қалыптасады;

• Қоршаған ортаға ұқыптылықпен қарау дағдылары дамиды;

• Экологиялық мәселелер туралы алғашқы түсініктері қалыптасады.

Тексеру тәсілдері

• Балалардың табиғатқа деген қызығушылығын байқау;

• Экологиялық ойындар арқылы білімін бағалау;

• Жетістіктерді ата-аналармен бірге талдау.

Әдістемелік құралды апробациялау

Балабақшада экологиялық сабақтар өткізу арқылы құралдың тиімділігі тексеріледі, алынған нәтижелер бойынша әдістемеге түзетулер енгізіледі.

Қолданылатын әдіс-тәсілдер

• Интерактивті ойындар;

• Экологиялық жобалар;

• Суреттер мен ертегілер арқылы оқыту;

• Дидактикалық материалдар мен табиғи материалдарды қолдану;

• Эксперименттік жұмыстар.

Әдістемелік құралды жүзеге асыру жоспары

Балалармен жұмыс

№	Жұмыс бағыты	Мазмұны	Өткізу формасы	Жауапты тұлғалар	Мерзімі
1	Экологиялық сауаттылықты арттыру	Қоршаған ортаны қорғау, өсімдіктер мен жануарлар әлемін тану	Ұйымдастырылған іс-әрекет	Тәрбиеші	Ай сайын
2	Экологиялық тәжірибелер	Табиғи материалдармен жұмыс, жасыл технологияларды қолдану	Зерттеу жұмысы	Тәрбиеші	Ай сайын
3	Экологиялық ойындар	Табиғат қорғау дағдыларын қалыптастыру	«Экожұмбақтар», «Табиғатты таны», «Кім жылдам?» ойыны	Тәрбиеші	Аптасына 1 рет
4	Эксперименттер	Ауаның, судың ластануын зерттеу, өсімдіктердің өсуін бақылау	«Таза су», «Топырақтың қасиеттері», «Өсімдіктің тыныс алуы» тәжірибелері	Тәрбиеші	Ай сайын
5	Табиғаттағы бақылаулар	Жыл мезгілдерінің өзгерістерін зерттеу	Серуендер, табиғатты бақылау күнделігі	Тәрбиеші	Жыл бойы
6	Эко-қолөнер	Қайта өңделетін материалдардан бұйым жасау	«Эко-ойыншық», «Қайта өңдеу – жаңа өмір» шығармашылық жұмысы	Тәрбиеші, ата-аналар	Жарты жылда 1 рет

Ата-аналармен жұмыс

№	Жұмыс бағыты	Мазмұны	Өткізу формасы	Жауапты тұлғалар	Мерзімі
1	Экологиялық тәрбие бойынша ақпараттандыру	Балаларға экологиялық мәдениет қалыптастыру жолдары	Дөңгелек үстел, жиналыс	Тәрбиеші, психолог	Жылына 2 рет
2	Ортақ іс-шаралар	Табиғатты қорғау бойынша отбасы мүшелерімен бірлескен жұмыстар	Сенбіліктер, жәрмеңкелер	Тәрбиеші, ата-аналар комитеті	Жарты жылда 1 рет
3	Отбасылық экожобалар	Қалдықтарды дұрыс сұрыптау, үй бақшасын күту	Үй тапсырмалары, шығармашылық жұмыстар	Ата-аналар, тәрбиеші	Жылына 1 рет
4	Табиғаттағы тәжірибелер	Өсімдіктер өсіру, судың тазалығын бақылау	Үй жағдайындағы зерттеулер	Ата-аналар, балалар	Жылына 2 рет

Педагогтармен жұмыс

№	Жұмыс бағыты	Мазмұны	Өткізу формасы	Жауапты тұлғалар	Мерзімі
1	Экологиялық тәрбие әдістерін жетілдіру	Қазіргі экологиялық білім беру технологиялары	Семинарлар, тренингтер	Тәрбиеші	Жылына 3 рет
2	Тәжірибе алмасу	Үздік экологиялық жобалармен танысу	Іс-шара	Тәрбиешілер, әдіскерлер	Жылына 1 рет
3	Экологиялық ойындар мен эксперименттерді оқыту	Балалармен экологиялық ойындар ұйымдастыру, тәжірибелер жүргізу	Ұйымдастырылған іс-әрекет	тәрбиеші	Ай сайын
4	Интерактивті экобілім беру	Сандық платформалар, экологиялық викториналар	Іс-шара	Тәрбиеші	Жарты жылда 1 рет

Экологиялық сауаттылықты арттыру ұйымдастырылған іс-әрекет барысы

Тақырыбы: Қоршаған ортаны қорғау, өсімдіктер мен жануарлар әлемін тану

Мақсаты: Балалардың экологиялық сауаттылығын арттыру, табиғатқа деген сүйіспеншілігін қалыптастыру, қоршаған ортаны қорғауға баулу.

Ұйымдастырылған іс-әрекет барысы

1. Ұйымдастыру кезеңі (5-7 минут)

• Балалармен амандасу, көңіл-күйін сұрау.

• Ұйымдастырылған іс-әрекет мақсаты мен маңыздылығын түсіндіру.

• «Табиғат – біздің досымыз» тақырыбында қысқа әңгімелесу.

2. Теориялық бөлім (10-15 минут)

• Презентация немесе қысқа видео көрсету (табиғатты қорғау туралы).

• «Қоршаған орта дегеніміз не?» тақырыбында әңгімелеу.

• Өсімдіктер мен жануарлардың адам өміріндегі маңызы туралы түсіндіру.

• Қоршаған ортаны ластайтын факторлар (қоқыс, өндіріс қалдықтары, ормандарды кесу және т.б.) туралы баяндау.

3. Практикалық бөлім (экскурсия, тәжірибелік жұмыс – 20-25 минут)

Вариант 1: Табиғатқа экскурсия

• Жақын маңдағы саябаққа немесе мектеп ауласына серуен жасау.

• Балаларға ағаштарды, гүлдерді, құстарды бақылап, олар туралы әңгімелеу.

• «Табиғатты таны» ойыны (балалар белгілі бір өсімдіктерді немесе жануарларды тауып, олардың атауын атайды).

Вариант 2: Тәжірибелік жұмыс

• «Судың ластануы» тәжірибесі: Таза суға әртүрлі заттар қосып (құм, май, қағаз), оның қалай өзгеретінін бақылау.

• «Ағаш жапырақтары не үшін қажет?» тәжірибесі: Жапырақтарды түрлі түсті қағазға бастырып, олардың ерекшеліктерін талқылау.

• «Өсімдіктерге су керек пе?» тәжірибесі: Екі гүлді салыстыру (біреуін суару, екіншісін суармау).

4. Қорытынды бөлім (5-10 минут)

• Балалардың алған білімдерін бекіту үшін сұрақ-жауап ұйымдастыру.

• «Табиғат қорғаушысы болу үшін не істеу керек?» шағын пікірталас.

• Балаларға үй тапсырмасы: «Табиғатты қорғау» тақырыбында сурет салу немесе коллаж жасау.

• Сабақты қорыту, балаларды марапаттау (жұлдызша, мақтау қағазы немесе кішігірім сыйлықтар).

Күтілетін нәтиже:

• Балалар қоршаған ортаны қорғаудың маңызын түсінеді.

• Өсімдіктер мен жануарларға ұқыпты қарауға үйренеді.

• Экологиялық проблемаларды анықтап, оларды шешуге бағытталған қарапайым әрекеттерді орындай алады.

Тақырыбы: Табиғи материалдармен жұмыс және жасыл технологияларды қолдану

Мақсаты:

Балаларға қоршаған ортаны қорғаудың маңызын түсіндіру.

Экологиялық дағдыларын дамыту.

Табиғи материалдардың қасиеттерін зерттеу арқылы танымдық қабілеттерін арттыру.

Өткізу формасы: зерттеу жұмысы

Қатысушылар: Балалар, тәрбиеші

Өткізу кезеңдері:

1-кезең: Кіріспе бөлім (5-7 мин)

• Балалармен әңгімелесу:

• Табиғат деген не?

• Біз табиғатты қалай қорғай аламыз?

• Қандай табиғи материалдарды білеміз? (ағаш, жапырақ, құм, су, тас т.б.)

• Қауіпсіздік ережелерімен таныстыру.

2-кезең: Негізгі бөлім (15-20 мин)

1-тәжірибе: “Топырақ тірі ме?”

Мақсаты: Топырақтың ішіндегі тіршілік иелерін зерттеу.

Қажетті материалдар: Үлкейткіш әйнек, топырақ үлгілері, қасықтар, қағаз беті.

Барысы:

1. Балалар топырақтан құрттарды, қоңыздарды, тамырларды іздейді.

2. Табылған тіршілік иелерін бақылап, олардың рөлін талқылайды.

3. “Топырақ тірі, себебі онда жануарлар мекендейді” деген қорытынды жасалады.

2-тәжірибе: “Су сіңіретін топырақ”

Мақсаты: Әртүрлі топырақтың суды қалай сіңіретінін бақылау.

Қажетті материалдар: Құм, қара топырақ, саз, су, мөлдір ыдыстар.

Барысы:

1. Әр ыдысқа әртүрлі топырақ түрін салу.

2. Бірдей мөлшерде су құю.

3. Қай топырақ суды жақсы сіңіретінін анықтау.

3-тәжірибе: “Суды тазарту”

Мақсаты: Табиғи сүзгі жасау.

Қажетті материалдар: Құм, көмір, шүберек, лас су, сүзгі жасауға арналған ыдыс.

Барысы:

1. Балаларға лас судың зиянын түсіндіру.

2. Табиғи сүзгі жасап, лас суды тазарту.

3. Тазартылған суды бақылап, оны қайда қолдануға болатынын талқылау.

4-тәжірибе: “Жапырақтың тыныс алуы”

Мақсаты: Өсімдіктердің тірі ағза екенін түсіндіру.

Қажетті материалдар: Жасыл жапырақтар, суы бар мөлдір ыдыс.

Барысы:

1. Жапырақты суға салып, біраз уақыт күту.

2. Судың бетіне шыққан көпіршіктерді бақылау (оттегі бөлініп жатқаны).

3. Өсімдіктердің тыныс алатыны туралы қорытынды жасау.

3-кезең: Қорытынды бөлім (5-7 мин)

• Балалардан тәжірибелерден не үйренгенін сұрау.

• “Табиғатты қорғау үшін не істеу керек?” ойыны (балалар өз ойларын айтады).

• Белсенді қатысқан балаларды мадақтау.

Мерзімі: Жарты жылда 1 рет

Экологиялық ойындар іс-шарасының барысы

Тақырыбы: Табиғат қорғау дағдыларын қалыптастыру

Мақсаты: Балалардың экологиялық сауаттылығын арттыру, табиғатты қорғауға деген жауапкершілікті дамыту, қоршаған ортаға қамқор болуға баулу.

Іс-шараның барысы

1. Ұйымдастыру кезеңі (5 минут)

• Балалармен амандасу, жақсы көңіл-күй қалыптастыру.

• Іс-шараның мақсаты мен ойындардың мазмұнын түсіндіру.

• «Біз табиғат қорғаушысымыз!» атты ұранды бірге айту.

2. Негізгі бөлім (25-30 минут)

1-ойын: «Экожұмбақтар»

Мақсаты: Балалардың логикалық ойлауын дамыту, табиғат құбылыстары мен жануарлар туралы білімдерін бекіту.

Өткізу тәртібі:

• Тәрбиеші табиғатқа қатысты жұмбақтар оқиды.

• Балалар дұрыс жауабын тауып, қол көтеріп айтады.

• Дұрыс жауап берген балаға жұлдызша немесе басқа шағын марапат беріледі.

Мысалы:

1. Түсі – жасыл, ауаны тазартады,
   Жаңбыр жауса, суға қарық болады. (Ағаш)

2. Өзі – сұйық, бірақ ішсең – у,
   Өзендер мен теңіздер оны жақтырмайды. (Лас су, мұнай төгілуі)

3. Жапырақтары сарғаяды,
   Күз келгенін хабарлайды. (Күз)

2-ойын: «Табиғатты таны»

Мақсаты: Балалардың өсімдіктер мен жануарларды ажырату дағдыларын дамыту.
Өткізу тәртібі:

• Балаларға өсімдіктер мен жануарлардың суреттері көрсетіледі.

• Олар қайсысы қай жерде өмір сүретінін (орманда, суда, далада) анықтайды.

• Дұрыс жауап бергендер ойынға белсенді қатысқаны үшін марапатталады.

Қосымша нұсқасы:

• Балаларды екі топқа бөліп, «Жануарлар» және «Өсімдіктер» деген екі санатқа сәйкес суреттерді бөліп қоюды сұрау.

• Ең жылдам әрі дұрыс орындаған топ жеңімпаз атанады.

3-ойын: «Кім жылдам?»

Мақсаты: Балалардың экологиялық ойлау қабілетін дамыту, табиғатқа қамқорлық жасау дағдыларын қалыптастыру.

Өткізу тәртібі:

• Еденге түрлі қоқыстар (қағаз, пластик, бөтелкелер, қораптар) қойылады.

• Балалар бұл заттарды дұрыс қоқыс жәшіктеріне (қағаз, пластик, органикалық) бөліп салуы керек.

• Кім тез және дұрыс орындаса, сол жеңімпаз атанады.

Қосымша нұсқасы:

• «Қай зат қайда?» ойыны: Балаларға әртүрлі қалдықтардың суреттері көрсетіліп, олар қандай қоқыс жәшігіне тиесілі екенін айтуы керек.

3. Қорытынды бөлім (5-7 минут)

• Балалармен бірге ойын нәтижелерін талқылау.

• «Табиғатты қорғау үшін не істеуіміз керек?» деген сұраққа жауап алу.

• Қатысушыларды мадақтау, белсенді балаларға сыйлықтар беру (жапсырмалар, мақтау қағаздары).

• Қорытынды: «Біз табиғат қорғаушыларымыз!» деген ұранмен іс-шараны аяқтау.

Күтілетін нәтиже:

• Балалар табиғатты қорғау туралы білімдерін бекітеді.

• Экологиялық ойлау қабілеттері дамиды.

• Қоқысты дұрыс сұрыптау, өсімдіктер мен жануарларды қорғау дағдылары қалыптасады.

Эксперимент 1: «Таза су»

Мақсаты: Балаларға судың ластануы және оны тазарту әдістері туралы түсінік беру.

Қажетті құралдар:

• Екі стакан таза су

• Топырақ, май, қоқыс, бояу (суға ластану әсерін көрсету үшін)

• Мақта, құм, көмір, сүзгі қағазы (тазарту үшін)

Өткізілу барысы:

1. Бірінші стаканға таза су құйып, балаларға оның мөлдір екенін көрсету.

2. Екінші стакан суға топырақ, май немесе бояу қосып, араластыру.

3. Балалардан судың қандай өзгеріске ұшырағанын сұрау.

4. Тазалау тәжірибесі: суды мақта, құм, көмір арқылы сүзу.

5. Қорытынды: табиғи судың қалай ластанатынын және оны қалай тазартуға болатынын талқылау.

Күтілетін нәтиже:

• Балалар судың ластану себептері мен оны тазарту жолдарын түсінеді.

Эксперимент 2: «Топырақтың қасиеттері»

Мақсаты: Балаларға топырақтың ылғал ұстау қасиеті мен құрамы туралы түсінік беру.

Қажетті құралдар:

• Әртүрлі топырақ үлгілері (құмды, сазды, қара топырақ)

• Стакан, су, сүзгі қағазы

Өткізілу барысы:

1. Әрбір топырақ үлгісін стаканға салып, үстіне су құю.

2. Қай топырақ суды тез сіңіретінін және қайсысы суды ұстап тұратынын бақылау.

3. Балалардан қандай топырақ өсімдіктерге пайдалы екенін сұрау.

4. Қорытынды: топырақтың әртүрлілігі мен оның өсімдіктерге әсерін талқылау.

Күтілетін нәтиже:

• Балалар әртүрлі топырақ түрлерінің қасиеттерін үйренеді.

Эксперимент 3: «Өсімдіктің тыныс алуы»

Мақсаты: Өсімдіктердің ауа арқылы тыныс алатынын дәлелдеу.

Қажетті құралдар:

• Жасыл жапырақтар

• Мөлдір шыны ыдыс

• Су

Өткізілу барысы:

1. Бірнеше жасыл жапырақты су толтырылған мөлдір ыдысқа салу.

2. Ыдысты күн сәулесі түсетін жерге қою.

3. Біраз уақыттан кейін жапырақтардың бетінде кішкентай ауа көпіршіктері пайда болатынын бақылау.

4. Қорытынды жасау: өсімдіктер фотосинтез кезінде оттегі бөліп шығарады.

Күтілетін нәтиже:

• Балалар өсімдіктердің тыныс алу процесін көзбен көріп, түсінеді.

Эко-қолөнер іс-шарасының барысы

Тақырыбы: Қайта өңделетін материалдардан бұйым жасау

Мақсаты: Балалардың экологиялық ойлауын дамыту, қайта өңдеудің маңызын түсіндіру, шығармашылық қабілеттерін жетілдіру.

Іс-шара барысы

1. Ұйымдастыру кезеңі (5 минут)

• Балалармен амандасу, іс-шараның мақсатын түсіндіру.

• «Қайта өңдеу – табиғатқа қамқорлық!» ұранын айту.

• Қолөнерге қажет материалдарды таныстыру (қағаз, пластик, картон, бөтелке қақпақтары, ескі мата, жіп).

2. Негізгі бөлім (25-30 минут)

1-жұмыс: «Эко-ойыншық»

Мақсаты: Қалдық материалдардан пайдалы зат жасау.
Қажетті материалдар:

• Пластик бөтелкелер

• Ескі шұлықтар немесе мата

• Желім, қайшы, бояулар

Жасалу жолы:

1. Пластик бөтелкеден немесе картоннан ойыншықтың негізін жасау.

2. Ескі матадан құлақ, көз, киім тігу.

3. Желіммен немесе тігіп бекіту.

4. Дайын ойыншықты безендіру.

2-жұмыс: «Қайта өңдеу – жаңа өмір»

Мақсаты: Қайта өңделетін материалдарды тиімді қолдану.
Қажетті материалдар:

• Ескі газет, журнал

• Пластик қақпақтар

• Қораптар, картон

• Желім, бояулар

Жасалу жолы:

1. Газет пен журналды шиыршықтап, себет немесе панно жасау.

2. Пластик қақпақтардан мозаика үлгісін құрастыру.

3. Картон қораптардан шағын қалашық, үй немесе жиһаз жасау.

4. Дайын бұйымды әдемілеп безендіру.

3. Қорытынды бөлім (5-7 минут)

• Балалардың жұмыстарын таныстыру, әрбір бұйымның ерекшелігін атап өту.

• «Қайта өңдеудің пайдасы» тақырыбында шағын талқылау.

• Балаларды белсенділігі үшін мадақтау, шығармашылық қабілеттерін дамытуға мотивация беру.

Күтілетін нәтиже:

• Балалар қайта өңдеудің маңызын түсінеді.

• Шығармашылық қабілеттері дамиды.

• Экологиялық жауапкершілік артады.

Ата-аналармен экологиялық тәрбие бойынша жұмыс жоспары

1. Ақпараттық жиналыс: «Балаларға экологиялық мәдениетті қалай қалыптастырамыз?»

Мерзімі: Қыркүйек, Сәуір
Жауапты тұлғалар: Тәрбиеші, психолог

Мақсаты:

• Ата-аналарға экологиялық тәрбие берудің маңызын түсіндіру

• Үй жағдайында экологиялық әдеттерді қалыптастыру жолдарын көрсету

• Балалармен бірге экологиялық жобаларға қатысуға ынталандыру

Өткізу формасы: Дөңгелек үстел

Барысы:

1. Кіріспе сөз – экологиялық мәдениет туралы түсінік

2. Экологиялық тәрбиенің отбасындағы рөлі (психологтың кеңесі)

3. Талқылау:

   • Қайта өңдеуге арналған заттарды қалай қолданамыз?

   • Баланы табиғатты аялауға қалай үйретеміз?

4. «Үйдегі экологиялық әдеттер» практикалық кеңестер

5. Қорытындылау, ұсыныстар

2. Ата-аналарға арналған экологиялық акция: «Отбасымен табиғатты қорғаймыз!»

Мерзімі: Мамыр
Жауапты тұлғалар: Тәрбиеші, ата-аналар

Мақсаты:

• Балалар мен ата-аналарды қоршаған ортаға қамқор болуға үйрету

• Табиғатты қорғау әрекеттеріне белсенді тарту

Өткізу формасы:
Орман-тазалық акциясы – «Таза алаң»
Қайта өңделген материалдардан отбасылық шығармашылық конкурс
Эко-экскурсия – табиғатқа серуен

Барысы:

1. Орман-тазалық акциясы – табиғат аясында қоқыстарды жинау

2. Шығармашылық байқау – қайта өңделген материалдардан бұйым жасау

3. Эко-экскурсия – табиғатқа серуен, өсімдіктер мен жануарлар туралы әңгіме

4. Қорытындылау – үздік қатысушыларды марапаттау

Ортақ іс-шаралар жоспары: Отбасымен табиғатты қорғау

Мерзімі: Қазан
Жауапты тұлғалар: Тәрбиеші, ата-аналар комитеті

1. Сенбілік: «Таза аула – таза табиғат!»

Мақсаты:

• Балаларды табиғатқа ұқыпты қарауға үйрету

• Отбасы мүшелерімен бірлескен еңбекке баулу

• Қоршаған ортаны таза ұстау мәдениетін қалыптастыру

Өткізу формасы: Қоршаған ортаны тазалау шарасы

? Іс-шара барысы:

1. Жиналыс – қатысушыларды ұйымдастыру, құрал-жабдықтарды тарату

2. Аула және саябақ аумағын тазалау

3. Ағаш отырғызу, гүл егу

4. Қорытынды: Сенбілік қорытындысын шығару, алғыс айту

2. Эко-жәрмеңке: «Қайта өңдеу – табиғатты қорғау!»

Мақсаты:

• Қайта өңделетін материалдарды қолдану дағдыларын дамыту

• Отбасылық шығармашылықты қолдау

• Эко-мәдениетті насихаттау

Өткізу формасы: Отбасылық экологиялық көрме-жәрмеңке

Іс-шара барысы:

1. Кіріспе бөлім: Экологиялық таза өмір салты туралы қысқаша әңгіме

2. Жәрмеңке:

   • Қайта өңделген материалдардан жасалған бұйымдарды сату/көрме

   • Табиғи өнімдер (үйден жасалған эко-дәмдер, гүлдер, қолөнер)

3. Шығармашылық шеберлік сағаттары:

   • «Эко-қапшық жаса»

   • «Қалдықтарды сәнді бұйымға айналдыру»

4. Қорытынды:

   • Жеңімпаз отбасыларды марапаттау

   • Түскен қаражатты табиғатты қорғау шараларына жұмсау

Күтілетін нәтиже:

✔ Балалар мен ата-аналар табиғатқа ұқыпты қарауды үйренеді
✔ Отбасы мүшелерімен бірлескен экологиялық мәдениет қалыптасады
✔ Эко-құндылықтар насихатталады

Отбасылық экожобалар жоспары

Мерзімі: Жылына 1 рет
Жауапты тұлғалар: Ата-аналар, тәрбиеші

1. «Қалдықтарды дұрыс сұрыптау» экожобасы

Мақсаты:

• Балалар мен ата-аналарға қалдықтарды сұрыптаудың маңыздылығын түсіндіру

• Қайта өңдеу дағдыларын қалыптастыру

• Экологиялық жауапкершілікті арттыру

Өткізу формасы: Үй тапсырмалары, шығармашылық жұмыстар

Іс-шара барысы:

1. Түсіндіру:

   • Қайта өңделетін және өңделмейтін қалдықтар туралы ақпарат

   • Қалдықтарды қалай дұрыс бөлу керек?

   • Қайта өңдеуге болатын материалдар тізімі

2. Үй тапсырмасы:

   • Отбасымен бірге қоқысты сұрыптау жүйесін ұйымдастыру

   • «Эко-банка» жасау (пластик, қағаз, металл қалдықтарды бөлек жинау)

3. Шығармашылық тапсырма:

   • «Қайта өңдеу – жаңа өмір» (қалдықтардан жасалған бұйымдар көрмесі)

4. Қорытынды:

   • Отбасылардың тәжірибесімен бөлісу

   • Белсенді қатысқан жанұяларды марапаттау

2. «Үй бақшасын күту» экожобасы

Мақсаты:

• Балалар мен ата-аналарды өсімдіктер өсіруге баулу

• Табиғатты аялау және күтім жасау дағдыларын қалыптастыру

• Экологиялық сананы дамыту

Өткізу формасы: Үй тапсырмалары, бақылау жұмыстары

? Іс-шара барысы:

1. Түсіндіру:

   • Өсімдіктердің адам өміріндегі маңызы

   • Гүлдер мен көкөністерді қалай дұрыс өсіру керек?

   • Топырақ пен судың маңызы

2. Үй тапсырмасы:

   • Отбасымен бірге гүл немесе көкөніс өсіру

   • Күнделікті бақылау жүргізіп, өсімдіктің өзгерісін жазу

3. Шығармашылық тапсырма:

   • «Менің жасыл бұрышым» фото немесе видео таныстырылым

   • Балалар өсірген өсімдіктер көрмесі

4. Қорытынды:

   • Ең үздік отбасы бақшасын марапаттау

   • Өсімдіктерді күтудегі жетістіктермен бөлісу

Күтілетін нәтиже:

✔ Балалар мен ата-аналар экологиялық жауапкершілікті сезінеді
✔ Қалдықтарды сұрыптау дағдылары қалыптасады
✔ Үй жағдайында өсімдіктерге күтім жасауға үйренеді

Табиғаттағы тәжірибелер жоспары

Мерзімі: Жылына 2 рет
Жауапты тұлғалар: Ата-аналар, балалар

1. «Өсімдіктерді бақылау» тәжірибесі

Мақсаты:

• Балалардың өсімдіктердің өсу процесін зерттеуіне жағдай жасау

• Қоршаған орта факторларының өсімдік дамуына әсерін анықтау

• Табиғатты бақылау дағдыларын дамыту

Өткізу формасы: Үй жағдайындағы зерттеу

Іс-шара барысы:

1. Дайындық:

   • Бидай, бұршақ немесе гүлдер отырғызу

   • Топырақ пен су түрлерін таңдау

2. Бақылау:

   • Өсімдіктің өсуін күнделікті белгілеу

   • Әртүрлі жарық пен су мөлшерінің әсерін зерттеу

3. Қорытынды:

   • Өсімдік өсуіне қандай факторлар әсер етті?

   • Фото немесе видео есеп беру

   • Ең үздік нәтижелерді марапаттау

2. «Судың тазалығын бақылау» тәжірибесі

Мақсаты:

• Балаларға су тазалығының маңыздылығын түсіндіру

• Ластанған және таза судың айырмашылығын көрсету

• Табиғатты қорғау дағдыларын қалыптастыру

Өткізу формасы: Үй жағдайындағы зерттеу

Іс-шара барысы:

1. Тәжірибе бастамасы:

   • Ата-аналармен бірге өзен, көл немесе ауыз судан сынама алу

   • Судың мөлдірлігін, иісін, дәмін анықтау

2. Фильтрлеу тәжірибесі:

   • Ластанған суды дәке, құм, көмір арқылы сүзу

   • Судың қалай тазаланатынын бақылау

3. Қорытынды:

   • Таза судың адам өміріндегі рөлі

   • Балалар өз зерттеу нәтижелерін сыныпта бөліседі

   • Қоршаған ортаны таза ұстауға арналған ұсыныстар жасау

Күтілетін нәтиже:

✔ Балалар өсімдіктер мен судың маңызын түсінеді
✔ Экологиялық бақылау дағдылары қалыптасады
✔ Табиғатты қорғауға деген қызығушылық артады

Экологиялық тәрбие әдістерін жетілдіру жоспары

Мерзімі: Жылына 3 рет
Жауапты тұлғалар: тәрбиеші

Мақсаты:

• Педагогтардың экологиялық тәрбие берудегі әдістемелік дағдыларын жетілдіру

• Қазіргі заманғы экологиялық білім беру технологияларын меңгеру

• Балаларға экологиялық сананы тиімді қалыптастыру жолдарын үйрету

1. «Заманауи экологиялық білім беру технологиялары» семинары

Мақсаты:

• Экологиялық тәрбиенің тиімді әдістерімен танысу

• STEAM, жобалық оқыту, ойын технологияларын пайдалану

Өткізу формасы: Семинар-презентация

Іс-шара барысы:

1. Теориялық бөлім:

   • Экологиялық тәрбие берудің жаңа бағыттары

   • Шетелдік тәжірибелермен таныстыру

2. Практикалық бөлім:

   • Ойын арқылы экологиялық білім беру

   • Экологиялық зертханалар ұйымдастыру

3. Қорытынды:

   • Топтық жұмыс, пікір алмасу

   • Ұсыныстар әзірлеу

2. «Экологиялық тәрбиеде инновациялық әдістер» тренингі

Мақсаты:

• Педагогтардың экологиялық білім беру әдістерін жетілдіру

• Экологиялық мәселелерді шешуде шығармашылық тәсілдерді қолдану

Өткізу формасы: Практикалық тренинг

? Іс-шара барысы:

1. Эксперименттік жұмыс:

   • Экологиялық зерттеулер жүргізу әдістері

   • Табиғи материалдарды пайдалану

2. Интерактивті ойындар:

   • «Экология және біз» рөлдік ойындары

   • «Эко-детектив» (экологиялық мәселелерді шешу)

3. Қорытынды:

   • Әдістемелік қорытындылар жасау

   • Әр педагог өз тәжірибесін бөлісу

3. «Экологиялық жобалау және тәжірибелік жұмыстар» семинары

Мақсаты:

• Оқушыларды экологиялық жобаларға тарту

• Тәжірибелік экологиялық зерттеулер жүргізу әдістерін меңгеру

Өткізу формасы: Жобалық оқыту семинары

Іс-шара барысы:

1. Жобалау әдістемесі:

   • Экологиялық зерттеу жобаларын жасау

   • Табиғатты қорғау акцияларын ұйымдастыру

2. Зертханалық жұмыс:

   • Ауаның, судың, топырақтың ластануын анықтау

   • Өсімдіктердің өсуін бақылау

3. Қорытынды:

   • Педагогтардың тәжірибе алмасуы

   • Экологиялық жобаларды мектеп бағдарламасына енгізу

Күтілетін нәтиже:

✔ Педагогтар экологиялық білім берудің жаңа технологияларын меңгереді
✔ Балаларға экологиялық тәрбие беру сапасы артады
✔ Экологиялық зерттеулер мен жобалар көбейеді

Тәжірибе алмасу жоспары

Мерзімі: Жылына 1 рет
Жауапты тұлғалар: тәрбиешілер, әдіскер

Мақсаты:

• Педагогтар арасында үздік экологиялық тәжірибелермен бөлісу

• Заманауи экологиялық жобаларды оқу процесіне енгізу

• Экологиялық білім беру сапасын арттыру

1. «Үздік экологиялық жобалар» конференциясы

Мақсаты:

• Педагогтар мен оқушылардың үздік экологиялық жобаларын таныстыру

• Экологиялық мәселелерді шешу жолдарын талқылау

Өткізу формасы: Іс-шара

Іс-шара барысы:

1. Қатысушылардың баяндамалары:

   • Экологиялық жобалармен таныстыру

   • Экологиялық мәселелерді шешу бойынша ұсыныстар

2. Пікірталас алаңы:

   • Қоршаған ортаны қорғау бойынша жаңа әдістер

   • Экологиялық сананы қалыптастырудың тиімді жолдары

3. Қорытынды:

   • Үздік жобаларды марапаттау

   • Болашақта экологиялық бағыттағы бірлескен жұмыстарды жоспарлау

2. Ашық ұйымдастырылған іс-әрекеттер мен мастер-класстар

Мақсаты:

• Экологиялық тәрбие берудің тиімді әдістерін тәжірибеде көрсету

• Балаларға экологиялық сананы ойын және тәжірибелік жұмыстар арқылы қалыптастыру

Өткізу формасы: Ашық сабақ, шеберлік сағаты

Іс-шара барысы:

1. Тәжірибелік бөлім:

   • «Табиғатты қорғау» тақырыбында ашық сабақ

   • Эксперименттер арқылы экологиялық мәселелерді зерттеу

2. Практикалық шеберлік сағаты:

   • «Эко-қолөнер» (қайта өңделген материалдардан бұйым жасау)

   • «Судың тазалығын зерттеу» (тәжірибелік жұмыс)

3. Қорытынды:

   • Педагогтардың кері байланысы

   • Сабақ өткізу әдістемесін талқылау

3. «Эко-тәжірибе алмасу» онлайн-вебинар

Мақсаты:

• Әртүрлі аймақтардағы педагогтардың тәжірибе алмасуына жағдай жасау

• Экологиялық тәрбиеде заманауи технологияларды қолдану жолдарын үйрену

Өткізу формасы: Онлайн-вебинар (ZOOM, Microsoft Teams)

Іс-шара барысы:

1. Экологиялық білім беру саласындағы жаңалықтар:

   • Интерактивті экологиялық платформалар

   • STEAM және экология

2. Тәжірибемен бөлісу:

   • Қатысушылар өздерінің экологиялық жобаларын таныстырады

   • Тиімді әдістерді талқылау

3. Қорытынды:

   • Алдағы уақытта бірлескен жобалар жасау

   • Экологиялық тәрбие беруде жаңа идеялар әзірлеу

Күтілетін нәтиже:

✔ Педагогтар экологиялық білім беру әдістерімен тәжірибе алмасады
✔ Жаңа экологиялық жобалар әзірленеді
✔ Оқушылардың экологиялық санасы артады

Экологиялық ойындар мен эксперименттерді оқыту жоспары

Мерзімі: Ай сайын
Жауапты тұлғалар: тәрбиеші

Мақсаты:

• Балалардың экологиялық білімдерін ойын арқылы дамыту

• Экологиялық құбылыстарды тәжірибелер арқылы зерттеу

• Табиғатқа деген сүйіспеншілікті және қамқорлықты қалыптастыру

1. Экологиялық ойындар

Ойындар тізімі:

1.1 «Экожұмбақтар»

? Мақсаты: Балалардың табиғат туралы білімдерін кеңейту
? Өткізу формасы: Командалық ойын
? Барысы:

1. Экожұмбақтар оқылады

2. Балалар дұрыс жауабын тауып, сол туралы әңгімелейді

3. Жеңімпаз топ марапатталады

1.2 «Табиғатты таны»

? Мақсаты: Табиғи нысандарды ажырата білу дағдысын қалыптастыру
? Өткізу формасы: Суретпен жұмыс
? Барысы:

1. Балаларға өсімдіктер, жануарлар және табиғат құбылыстары бейнеленген суреттер көрсетіледі

2. Олар суреттер бойынша сипаттама береді

3. Табиғаттағы орнын түсіндіреді

1.3 «Кім жылдам?»

? Мақсаты: Қалдықтарды сұрыптауды үйрету
? Өткізу формасы: Эстафеталық ойын
? Барысы:

1. Балаларға әртүрлі қалдықтар беріледі (қағаз, пластик, металл, әйнек)

2. Олар оларды дұрыс контейнерлерге сұрыптайды

3. Жылдам әрі дұрыс сұрыптаған топ жеңіске жетеді

2. Эксперименттер

Тәжірибелер тізімі:

2.1 «Таза су»

? Мақсаты: Ластанған суды тазартудың жолдарын көрсету
? Құралдар: Ластанған су, құм, көмір, мақта, сүзгі
? Барысы:

1. Балалар суды сүзгіден өткізеді

2. Тазаланған судың нәтижесін бақылайды

3. Қорытынды жасайды

2.2 «Топырақтың қасиеттері»

? Мақсаты: Топырақтың суды сіңіру қабілетін зерттеу
? Құралдар: Әртүрлі топырақ түрлері (құмды, сазды, қара топырақ), су
? Барысы:

1. Балалар әртүрлі топыраққа су құйып, оның сіңу жылдамдығын бақылайды

2. Қорытынды шығарады

2.3 «Өсімдіктің тыныс алуы»

? Мақсаты: Өсімдіктің көмірқышқыл газын сіңіріп, оттегі бөлетінін көрсету
? Құралдар: Өсімдік жапырағы, су, пробирка
? Барысы:

1. Өсімдік жапырағын суға салып, жарыққа қояды

2. Біраз уақыттан кейін жапырақтан шыққан ауа көпіршіктерін бақылайды

3. Қорытынды жасайды

Күтілетін нәтиже:

✔ Балалар табиғи құбылыстарды ойын және тәжірибелер арқылы зерттейді
✔ Экологиялық сауаттылық артады
✔ Табиғатты қорғау дағдылары қалыптасады

Интерактивті экобілім беру жоспары

Мерзімі: Жарты жылда 1 рет
Жауапты тұлғалар: Педагогтар

Мақсаты:

• Балалардың экологиялық білімін сандық технологиялар арқылы жетілдіру

• Экологиялық мәселелерді түсінуге көмектесу

• Табиғатты қорғау мәдениетін дамыту

1. Сандық платформалар арқылы оқыту

Қолданылатын платформалар:

• Kahoot! – Экологиялық викториналар өткізу

• Quizizz – Экологиялық тақырыптар бойынша тесттер жасау

• Google Earth – Әлемдік экожүйелерді зерттеу

• National Geographic Kids – Табиғат туралы қызықты деректермен танысу

Іс-шаралар:

• «Табиғат әлеміне саяхат» – Google Earth арқылы ерекше экожүйелерді зерттеу

• «Экология әлемі» – Kahoot! платформасында экологиялық тесттер ұйымдастыру

2. Экологиялық викториналар

Мақсаты: Табиғат пен қоршаған орта туралы білімдерін бекіту
Форматы: Онлайн немесе офлайн интерактивті ойын
Барысы:

1. Балаларға экологиялық сұрақтар қойылады

2. Дұрыс жауап берген қатысушылар ұпай жинайды

3. Жеңімпаз марапатталады

Мысалы:

• «Қай қалдық қай жәшікке?» – Қалдықтарды сұрыптау ойыны

• «Табиғат заңдары» – Экожүйелердің өзара байланысы туралы сұрақтар

3. Онлайн вебинарлар мен бейнесабақтар

Тақырыптар:

• «Қоршаған ортаны қалай қорғаймыз?»

• «Қалдықтарды қайта өңдеу жолдары»

• «Жануарлар мен өсімдіктер әлемінің құпиялары»

Форматы:

• Zoom, Microsoft Teams арқылы онлайн дәрістер

• Бейнесабақтар түсіріп, YouTube немесе Telegram-арнада бөлісу

Күтілетін нәтиже:

✔ Сандық технологиялар арқылы экологиялық сауаттылық артады
✔ Балалардың қызығушылығы мен белсенділігі жоғарылайды
✔ Экологиялық мәдениет қалыптасады

ЖАС ЭКОЛОГ: БАЛАБАҚШАҒА АРНАЛҒАН 30 ОЙЫН МЕН ТАПСЫРМАЛАР ЖИНАҒЫ

Мақсаты:

Балалардың экологиялық сауаттылығын арттыру, табиғатқа деген сүйіспеншілігін қалыптастыру, қоршаған ортаны қорғауға баулу, зерттеушілік қабілеттерін дамыту.

1. Дидактикалық ойындар

1. “Қайсысы артық?”

Мақсаты: Балаларға экологиялық тұрғыдан зиянды заттарды анықтауға үйрету.

Ережесі: Балаларға 4 заттың суреті көрсетіледі, оның біреуі табиғатқа зиянды. Балалар сол артық затты табуы керек.

Көрнекіліктер: Суреттер (қалдықтар, табиғи заттар).

2. “Өсімдікті таны”

Мақсаты: Өсімдіктерді жапырақтары арқылы тануға үйрету.

Ережесі: Балаларға әртүрлі жапырақтар беріледі, олар сәйкес өсімдіктерді табуы керек.

Көрнекіліктер: Жапырақ үлгілері, өсімдік суреттері.

3. “Жануарлар қайда мекендейді?”

Мақсаты: Балалардың жануарлар мекенін ажырата білуін дамыту.

Ережесі: Жануарлардың суреттерін тиісті мекендермен сәйкестендіреді.

Көрнекіліктер: Орман, су, дала мекендерінің суреттері.

4. “Қай жыл мезгілі?”

Мақсаты: Жыл мезгілдерін ажырата білу.

Ережесі: Әртүрлі табиғат құбылыстарының суреттерін көрсетіп, қай мезгілге жататынын анықтайды.

Көрнекіліктер: Жыл мезгілдерінің суреттері.

2. Сюжетті-рөлдік ойындар

5. “Орман қорғаушылары”

Мақсаты: Табиғатты қорғау жауапкершілігін қалыптастыру.

Ережесі: Балалар орман қорғаушы, саяхатшы, табиғат досы рөлдерін ойнайды.

Көрнекіліктер: Киімдер, маскалар, орман бейнесі.

6. “Құстарға қамқорлық”

Мақсаты: Құстарға қамқор болуға үйрету.

Ережесі: Балалар құстарға ұя жасап, жем шашады.

Көрнекіліктер: Қағаздан жасалған ұялар, құстардың макеттері.

7. “Экологиялық полиция”

Мақсаты: Табиғатты қорғау ережелерін үйрету.

Ережесі: Балалар «экологиялық полиция» рөлін ойнап, табиғатты ластамау туралы кеңес береді.

Көрнекіліктер: Киімдер, белгілер.

3. Тәжірибелік-эксперименттік тапсырмалар

8. “Таза су”

Мақсаты: Судың ластануын және тазарту әдістерін түсіндіру.

Ережесі: Балалар лас және таза суды салыстырады.

Көрнекіліктер: Лас су, сүзгі материалдары.

9. “Өсімдіктің тыныс алуы”

Мақсаты: Өсімдіктің тыныс алу процесін бақылау.

Ережесі: Жапырақты шыны астына қойып, су булануын бақылайды.

Көрнекіліктер: Жапырақ, шыны ыдыс.

10. “Топырақтың қасиеттері”

Мақсаты: Топырақ түрлерін ажырату.

Ережесі: Балалар құмды, сазды, қара топырақты қолмен ұстап зерттейді.

Көрнекіліктер: Топырақ үлгілері.

11. “Судың сіңуі”

Мақсаты: Әртүрлі топырақтағы судың сіңуін зерттеу.

Ережесі: Балаларға әртүрлі топырақ беріледі, олар судың қалай сіңетінін бақылайды.

Көрнекіліктер: Құм, саз, қара топырақ, су.

4. Қозғалыс ойындары

12. “Кім жылдам?”

Мақсаты: Табиғат туралы сұрақтарға жауап беру арқылы қимыл-қозғалысты дамыту.

Ережесі: Балалар сұраққа жауап беріп, мәреге жетуі керек.

Көрнекіліктер: Экологиялық сұрақтар жазылған карточкалар.

13. “Жел мен ағаш”

Мақсаты: Табиғат құбылыстарын түсіну.

Ережесі: Балалар желдің әсерінен тербелетін ағаштарды бейнелейді.

Көрнекіліктер: Музыкалық сүйемелдеу.

14. “Құстар қалай ұшады?”

Мақсаты: Құстардың қозғалысын қайталау.

Ережесі: Балалар әртүрлі құстардың ұшу қимылдарын орындайды.

Көрнекіліктер: Құстардың суреттері.

5. Шығармашылық тапсырмалар

15. “Эко-ойыншық”

Мақсаты: Қайта өңделген материалдардан ойыншық жасау.

Ережесі: Балалар қағаз, пластиктен ойыншық жасайды.

Көрнекіліктер: Пластик қақпақтар, қағаз, желім.

16. “Қайта өңдеу – жаңа өмір”

Мақсаты: Қайта өңдеудің маңызын түсіндіру.

Ережесі: Балалар қолданылған заттардан пайдалы бұйым жасайды.

Көрнекіліктер: Қайта өңделетін материалдар.

17. “Табиғат панорамасы”

Мақсаты: Табиғат көрінісін жасау.

Ережесі: Балалар түрлі табиғат элементтерін бейнелеп, әңгімелейді.

Көрнекіліктер: Түрлі түсті қағаз, бояулар.

Қорытынды

Экологиялық тәрбие балалардың табиғатқа деген сүйіспеншілігін қалыптастыруда маңызды рөл атқарады. Бұл әдістемелік құрал балабақшада экологиялық ойындар мен тапсырмаларды ұйымдастыруға көмектеседі. Балалар тәжірибе жасап, табиғат заңдылықтарын үйреніп, қоршаған ортаны қорғауға үйренеді. Ойын арқылы меңгерілген білім олардың экологиялық мәдениетін арттырады.

Бұл әдістемелік құрал мектепке дейінгі мекемелерде экологиялық тәрбие беру сапасын арттыруға бағытталған. Балабақша жасындағы балалар табиғатты зерттеуге деген қызығушылығын ойын және тәжірибе арқылы қалыптастырады. Әдістемелік құралда ұсынылған ойындар, эксперименттер мен практикалық тапсырмалар балалардың экологиялық сауаттылығын дамытуға, табиғатқа ұқыпты қарауға, қоршаған орта туралы білімдерін тереңдетуге көмектеседі.

Экологиялық тәрбие – болашақ ұрпақтың саналы экологиялық мәдениетін қалыптастырудың негізгі құралы. Сондықтан тәрбиешілер мен ата-аналар баланың табиғатқа деген сүйіспеншілігін ерте жастан қалыптастыруға ерекше көңіл бөлуі керек. Бұл әдістемелік құрал экологиялық білім беруде тиімді көмекші құрал ретінде пайдаланылып, балалардың табиғатпен тікелей қарым-қатынаста болуын, қоршаған ортаны тану дағдыларын дамытуға ықпал етеді.

Қорытындылай келе, балабақшада экологиялық білім беруді заманауи технологиялармен, ойындармен, тәжірибелік әдістермен толықтырып, балалардың танымдық қабілеттерін жетілдіру қажет. Бұл құрал тәрбиешілерге, жас мамандарға және ата-аналарға баланың экологиялық білімін жетілдіруге көмектеседі.

Жас мамандарға кеңес

1. Балалардың қызығушылығын ояту үшін ойындарды қызықты әрі интерактивті өткізіңіз.

2. Әрбір экологиялық ойынның мақсатын түсіндіріп, нәтижеге қол жеткізуге тырысыңыз.

3. Эксперименттік тапсырмалар кезінде қауіпсіздік ережелерін сақтаңыз.

4. Балалардың өз бетімен бақылау, зерттеу дағдыларын дамытуға көңіл бөліңіз.

5. Ата-аналармен бірлесе отырып экологиялық жобалар ұйымдастырыңыз.

6. Қайта өңдеу, табиғатты қорғау тақырыптарына байланысты іс-шараларға балаларды белсенді қатыстыруды ұмытпаңыз.

7. Оқытуда сандық ресурстар мен экологиялық қосымшаларды пайдаланыңыз.

Пайдаланылған әдебиеттер

1. Әбілқасымова А.Э. "Экологиялық білім негіздері" – Алматы, 2017.

2. Құлжанова Н. "Балаларға экологиялық тәрбие беру" – Нұр-Сұлтан, 2019.

3. Назарбаев Н. "Болашаққа бағдар: рухани жаңғыру" – Астана, 2018.

4. Сәтімбекова Р. "Мектепке дейінгі тәрбие мен оқытудағы инновациялар" – Шымкент, 2020.

5. Керімбекова А. "Экологиялық тәрбиенің ғылыми негіздері" – Қызылорда, 2016.

6. Байдәулетова Қ. "Балабақшадағы экологиялық ойындар жинағы" – Алматы, 2021.

7. Қазақстан Республикасының экологиялық кодексі – 2021.

8. ЮНЕСКО. "Тұрақты даму үшін экологиялық білім беру" – Париж, 2018.

9. Тұңғышбаев А. "Қоршаған ортаны қорғау" – Оқулық, 2015.

10. Зайнутдинова Л. "Мектепке дейінгі экологиялық тәрбиенің әдістемесі" – Алматы, 2022.

11. Қазымбетова С. "Экологиялық мәдениет қалыптастыру жолдары" – Астана, 2020.

12. Ғылыми журнал "Экология және қоршаған орта" – 2019.

13. Қазақстандағы экологиялық жобалар туралы ақпарат – www.ecokz.kz