Ағылшын тілі пәнінен баяндама

ТОҚТАҒҰЛ ЖҰЛДЫЗАЙ ЕРБОЛҚЫЗЫ

Академик Ә. Қуатбеков атындағы Халықтар Достығы университеті

Тақырыбы: Жасанды интеллект (Artificial Intelligence)

Кіріспе

Бүгінгі таңда жасанды интеллект (Artificial Intelligence – AI) бүкіл әлемде ең өзекті тақырыптардың бірі болып отыр. Ол – компьютерлер мен машиналарға адамға тән ойлау қабілетін белгілі бір деңгейде атқаруға мүмкіндік беретін технология. Жасанды интеллект тілдерді түсінеді, суреттерді таниды, шешім қабылдайды, тіпті тәжірибеден үйрене алады. Қазіргі кезде ол білім беру, медицина, бизнес, көлік және күнделікті өмірде кеңінен қолданылады.

Жасанды интеллекттің тарихы

Жасанды интеллект ұғымы ХХ ғасырдың ортасында пайда болды. 1950 жылы ағылшын математигі Алан Тьюринг: «Машина ойлана ала ма?» деген сұрақ қойды. 1956 жылы америкалық ғалым Джон Маккарти алғашқы жасанды интеллект конференциясын өткізіп, осы саланың негізін қалады. Бастапқыда компьютерлер өте қарапайым болды, бірақ ғалымдар болашақта машиналар адамның ақылына ұқсап ойлай алады деп үміттенді. Қазіргі кезде жасанды интеллект ғылым мен техниканың алдыңғы қатарлы саласына айналды.

Жасанды интеллекттің түрлері

Жасанды интеллект негізінен бірнеше түрге бөлінеді:

1. Әлсіз (тар ауқымды) интеллект – тек бір тапсырманы орындауға арналған (мысалы, Siri, Google Assistant).

2. Күшті (жалпы) интеллект – болашақтағы жасанды интеллекттің түрі, ол адам сияқты ойлап, шешім қабылдай алады деп күтіледі.

3. Машиналық оқыту – мәліметтерді талдап, тәжірибеден үйрену арқылы дамитын жүйе.

4. Терең оқыту – сөйлеу, бейне, эмоцияны тануға мүмкіндік беретін жасанды нейрондық желілер.

Қолданылу аясы

• Білім беру: ChatGPT, Duolingo сияқты бағдарламалар тіл үйретуде қолданылады.

• Медицина: Ауруларды анықтап, рентген немесе МРТ суреттерін талдайды.

• Көлік: Өзін-өзі басқару жүйелері жол қауіпсіздігін арттырады.

• Ойын-сауық: YouTube, Netflix сияқты сервистер жеке талғамға сай бейне немесе фильм ұсынады.

• Күнделікті өмір: Смартфондардағы ақылды көмекшілер (Siri, Alexa) тұрмыстық тапсырмаларды жеңілдетеді.

Артықшылықтары

• Уақыт пен күш үнемдейді.

• Қиын әрі қауіпті жұмыстарды орындайды.

• Ақпаратты адамнан әлдеқайда жылдам өңдейді.

• Ғылым, білім, медицина саласын жетілдіреді.

Кемшіліктері

• Жұмыссыздықты көбейтуі мүмкін.

• Эмоцияны, мәдени құндылықтарды толық түсінбейді.

• Әскери мақсатта қолданылса, қауіп төндіреді.

• Жасау және қызмет көрсету қымбатқа түседі.

Қорытынды

Жасанды интеллект – ХХІ ғасырдың ең үлкен жетістіктерінің бірі. Ол адам өмірін жеңілдетіп, жаңа мүмкіндіктер ашып отыр. Дегенмен, оны дұрыс әрі жауапкершілікпен пайдалану қажет. Болашақта жасанды интеллект одан әрі дамып, бүкіл қоғамға әсерін тигізетіні сөзсіз.