Жасанды Интеллект (ЖИ) бойынша коучинг

Бұл коучинг бағдарламасы жасанды интеллекттің негізгі түсініктерін меңгеруге, оның күнделікті өмірде және кәсіби салада қалай қолданылатынын түсінуге бағытталған. Коучинг барысында теориялық білімді практикалық дағдылармен ұштастыруға баса назар аударылады.

1-модуль: ЖИ-ге кіріспе

• ЖИ дегеніміз не?

  • Анықтамасы: Адамның ойлау қабілетін имитациялайтын компьютерлік жүйелер.

  • Тарихы: Қазіргі заманғы ЖИ-дің алғашқы идеяларынан бастап, қазіргі жетістіктерге дейін қысқаша шолу.

  • Негізгі салалары: Машиналық оқыту, терең оқыту, табиғи тілді өңдеу (NLP), компьютерлік көру.

• Қазіргі ЖИ-дің түрлері мен қолданылуы

  • Әлсіз ЖИ (Narrow AI): Белгілі бір міндетті орындауға арналған. Мысалы, Siri немесе Google Assistant.

  • Күшті ЖИ (General AI): Кез келген интеллектуалды міндетті орындай алатын гипотетикалық жүйе (әлі толық жүзеге асқан жоқ).

  • Қолданылуы: Медицинада (ауруларды диагностикалау), қаржыда (алаяқтықты анықтау), өндірісте (робототехника) және т.б.

2-модуль: Машиналық оқытудың негіздері (Machine Learning)

• Машиналық оқыту дегеніміз не?

  • Деректерден үйреніп, алдын ала болжам жасайтын алгоритмдер.

  • Алгоритмдер қалай жұмыс істейді? Деректер жинау → Деректерді өңдеу → Модельді оқыту → Модельді тексеру.

• Машиналық оқытудың негізгі түрлері

  • Бақыланатын оқыту (Supervised Learning): Модель белгіленген деректерден үйренеді. Мысалы, суреттегі мысықты немесе итті анықтау.

  • Бақыланбайтын оқыту (Unsupervised Learning): Модель құрылымсыз деректерден заңдылықтарды табады. Мысалы, тұтынушыларды топтастыру.

  • Күшейтіп оқыту (Reinforcement Learning): Модель қателіктерден және сәтті әрекеттерден "марапат" алу арқылы үйренеді. Мысалы, ойындар ойнайтын ЖИ.

3-модуль: Практикалық дағдылар

• ЖИ құралдарын пайдалану: ChatGPT, Midjourney және Google Gemini сияқты танымал құралдармен жұмыс істеу.

• "Промпт инженериясы" (Prompt Engineering): ЖИ моделінен қажетті нәтиже алу үшін дұрыс және нақты сұраныс (prompt) жазу өнері.

• Қауіпсіздік және этика:

  • Деректердің құпиялылығы: Жеке деректерді қалай қорғау керек?

  • Этикалық мәселелер: ЖИ-дің кемсітушілік (bias) сияқты потенциалды қауіптері.

  • ЖИ және жұмыс орындары: ЖИ адамның жұмысын алмастырады ма, әлде толықтырады ма?

Қорытынды және келесі қадамдар

• Коучинг барысында алған білімді жинақтау және бекіту.

• Өз мамандығыңызда ЖИ-ді қалай қолдануға болатыны туралы brainstorming.

• Өз бетінше оқуды жалғастыру үшін пайдалы ресурстар (онлайн курстар, кітаптар, подкасттар) тізімі.

Бұл бағдарламаны игеру арқылы сіз ЖИ саласындағы негізгі түсініктерді түсініп қана қоймай, оны өзіңіздің кәсіби және жеке өміріңізде тиімді пайдалана аласыз.

Бұл коучингтің қай бөлігі сізді көбірек қызықтырады? Әлде сіздің нақты сұрақтарыңыз бар ма?

толықтай коучинг жасап бер, ишинде тапсырмалар, презентациялар тағы да басқалар болсын

Бұл – Жасанды Интеллект (ЖИ) бойынша толыққанды коучинг бағдарламасы. Ол теориялық білімді, практикалық тапсырмаларды және презентация материалдарын қамтиды. Бағдарламаның мақсаты – ЖИ-дің негіздерін терең түсініп, оны өз жұмысыңызда тиімді қолдануға үйрету.

Коучинг бағдарламасының құрылымы

1-модуль: ЖИ-ге кіріспе (теория + талқылау) 2-модуль: ЖИ-дің түрлері және негізгі ұғымдар (теория + практикалық тапсырма) 3-модуль: ЖИ-ді кәсіби қолдану (практикалық тапсырмалар + кейс-стади) 4-модуль: Болашақ және этика (талқылау + қорытынды)

1-модуль: ЖИ-ге кіріспе

Тақырып: ЖИ дегеніміз не және оның әлемдегі орны

Презентация слайдтары:

1. Слайд 1: Титул беті

   • Тақырып: Жасанды Интеллект: Болашаққа жол

   • Коуч: [Аты-жөніңіз]

   • Күні: [Күні]

2. Слайд 2: Кіріспе

   • Сурет: Ми және микрочип бейнесі.

   • Мәтін: «Жасанды интеллект – адамның ойлау қабілетін, проблемаларды шешу және үйрену дағдыларын имитациялайтын компьютерлік жүйелер».

   • Қызықты факт: 1956 жылы ЖИ терминін Джон МакКарти енгізді.

3. Слайд 3: ЖИ-ді неге оқу керек?

   • Мәтін:

     • Кәсіби даму: Жұмыс нарығында бәсекеге қабілетті болу.

     • Жеке өмірде: Күнделікті тапсырмаларды жеңілдету (Siri, Google Maps).

     • Инновация: Жаңа мүмкіндіктер ашу.

4. Слайд 4: Талқылау

   • Сұрақ: «ЖИ сіздің өміріңізде қазірдің өзінде қалай қолданылып жатыр деп ойлайсыз?»

   • Аудиториямен ой бөлісу.

2-модуль: ЖИ-дің түрлері мен негізгі ұғымдар

Тақырып: Машиналық оқыту және ЖИ құралдары

Презентация слайдтары:

1. Слайд 5: Машиналық оқыту (Machine Learning)

   • Анимация: Деректер → Модель → Болжам.

   • Мәтін: «Компьютерге деректерден үйренуді үйрететін ЖИ саласы».

   • Негізгі түрлері: Бақыланатын (Supervised), Бақыланбайтын (Unsupervised) және Күшейтіп оқыту (Reinforcement Learning).

2. Слайд 6: Табиғи тілді өңдеу (NLP)

   • Сурет: Адамның сөйлеген сөзін түсініп тұрған робот.

   • Мәтін: «Компьютерге адам тілін түсінуге, өңдеуге және жауап беруге мүмкіндік беретін технология».

   • Мысалдар: ChatGPT, Google Translate, Siri.

Практикалық тапсырма №1: ChatGPT-мен танысу

• Мақсат: Программамен сөйлесу арқылы табиғи тілді өңдеудің мүмкіндіктерін сезіну.

• Нұсқаулық:

  1. Компьютерде ChatGPT сайтына кіру.

  2. Келесі промпттарды (сұраныстарды) теріп, нәтижесін талқылау:

     • «Астана туралы қысқаша эссе жазып бер».

     • «Машиналық оқытуды 5 жасар балаға түсіндіргендей етіп сипатта».

     • «Күнделікті жұмысымды жеңілдетуге көмектесетін 3 ЖИ құралын ұсын».

3-модуль: ЖИ-ді кәсіби қолдану

Тақырып: Тиімділік және инновация

Презентация слайдтары:

1. Слайд 7: ЖИ-ді жұмыста қолдану

   • Мәтін:

     • Контент жасау: Блог посттар, email-хаттар, презентация мәтіндері.

     • Деректерді талдау: Үлкен деректерден заңдылықтарды табу.

     • Дизайн: Midjourney немесе DALL-E арқылы суреттер жасау.

Практикалық тапсырма №2: Промпт-инженерия

• Мақсат: ЖИ-ден сапалы нәтиже алу үшін нақты сұраныс жазуға үйрену.

• Нұсқаулық:

  1. Қатысушылар екі топқа бөлінеді.

  2. 1-топқа: «Маркетингтік хат жазыңыз» деген қарапайым тапсырма беріледі.

  3. 2-топқа: «Жаңа электромобильдің тұсаукесеріне арналған, эмоционалды және тартымды, 300 сөзден тұратын маркетингтік email жаз. Мақсатты аудитория – жас мамандар. Хатта автомобильдің экологиялық тазалығы мен заманауи дизайнын баса көрсет».

  4. Екі топтың да нәтижесін салыстыру және талқылау. Нақты сұраныстың маңыздылығын көрсету.

4-модуль: Болашақ және этика

Тақырып: ЖИ-дің қоғамға әсері

Презентация слайдтары:

1. Слайд 8: Этикалық мәселелер

   • Мәтін:

     • Дискриминация: ЖИ алгоритмдеріндегі деректердің теңсіздігі (bias).

     • Жеке деректердің құпиялығы: Үлкен деректердің қауіпсіздігі.

     • Жұмыс орындары: ЖИ адамның орнын басады ма?

2. Слайд 9: Болашақтың мүмкіндіктері

   • Сурет: Ғылыми фантастикалық футуристік бейне.

   • Мәтін:

     • Медицинада жаңа ауруларды диагностикалау.

     • Климат өзгерісімен күресу.

     • Ақылды қалаларды дамыту.

Талқылау тапсырмасы:

• Мақсат: ЖИ-дің болашағы туралы ой алмасу.

• Сұрақтар:

  • «ЖИ біздің қоғамға жағымды әсер етеді ме, әлде теріс әсері көп болады ма? Неліктен?»

  • «Адамдар мен ЖИ бірлесіп жұмыс істегенде, ең тиімді салалар қайсылар?»

Қорытынды және кері байланыс

Презентация слайдтары:

1. Слайд 10: Қорытынды

   • Мәтін: «Жасанды интеллект – бұл құрал. Оны қалай қолдану керектігін білген адамдар үшін шексіз мүмкіндіктер әлемі».

   • Ұсыныс: Коучинг барысында алған білімдеріңізді күнделікті жұмысыңызда қолданып көріңіздер.

2. Слайд 11: Кері байланыс

   • Мәтін: «Коучинг туралы пікірлеріңіз бен сұрақтарыңыз болса, қорытынды сөз кезінде айтыңыздар».

Бұл бағдарламаны өз аудиторияңызға бейімдеп, мысалдарды өз салаңызға байланысты өзгертуге болады. Сәттілік тілеймін!

Сіз бұл бағдарламаны қай салада немесе қандай аудиторияға арнап өткізгіңіз келеді?

жасанды интеллектті сабақта қолдану боыйнша коучинг

Мұғалімдерге арналған Жасанды Интеллект (ЖИ) бойынша коучинг

Бұл коучинг бағдарламасы мұғалімдерге жасанды интеллект құралдарын сабақта тиімді және креативті қолдануды үйретуге бағытталған. Коучинг барысында қатысушылар теориялық білімді меңгеріп қана қоймай, практикалық тапсырмалар арқылы нақты дағдыларды қалыптастырады.

1-модуль: ЖИ-ге кіріспе және базалық құралдар

Мақсаты: Мұғалімдердің ЖИ туралы түсінігін қалыптастыру және оларды негізгі құралдармен таныстыру.

Презентация слайдтары:

1. Слайд 1: Тақырып беті

   • Тақырып: «Жасанды Интеллект – Заманауи Мұғалімнің көмекшісі»

   • Сурет: Адам мен робот бірге кітап оқып тұрған сурет.

2. Слайд 2: ЖИ не үшін қажет?

   • ЖИ – бұл біздің миымыздың жалғасы. Ол жұмысымызды жеңілдетіп, уақытымызды үнемдеуге көмектеседі.

   • Мұғалімдерге пайдасы: Сабаққа дайындықты жеделдету, оқушыларға жеке көңіл бөлу, креативті материалдар жасау.

3. Слайд 3: Бірінші құрал – ChatGPT

   • ChatGPT дегеніміз не? Табиғи тілді өңдеуге негізделген мәтіндік ЖИ.

   • Сабақта қолдану мысалдары:

     • Сабақ жоспарын құру.

     • Олимпиада сұрақтарын құрастыру.

     • Қысқаша мәтіндерді дайындау.

Практикалық тапсырма №1: ChatGPT-мен алғашқы қадам

• Мақсаты: ЖИ-ден сабаққа қажетті материал алуға үйрену.

• Нұсқаулық:

  1. Компьютерде ChatGPT сайтына кіру.

  2. Төмендегі промпттарды (сұраныстарды) қолданып, нәтижесін талқылаңыздар:

     • «Бастауыш сыныптарға арналған "Су – тіршілік көзі" тақырыбында сабақ жоспарын құрып бер».

     • «"Абайдың қара сөздері" туралы қысқаша, қызықты мәтін жазып бер».

     • «Математикадан 5-сыныпқа арналған 10 есеп құрастыр».

2-модуль: Креативтілік және визуалды құралдар

Мақсаты: Мұғалімдердің сабаққа визуалды және мультимедиялық материалдар жасау дағдысын арттыру.

Презентация слайдтары:

1. Слайд 4: Сурет салатын ЖИ

   • Midjourney және DALL-E – мәтін бойынша сурет салатын ЖИ-құралдары.

   • Мұғалімдерге пайдасы:

     • Көрнекі құралдар жасау.

     • Тарихи оқиғаларды суреттеу.

     • Қиялды дамытатын тапсырмаларға иллюстрация жасау.

2. Слайд 5: Google Slides және басқа да ЖИ-құралдар

   • Google Slides-тегі ЖИ: Презентацияның дизайнын жақсартуға көмектеседі.

   • Басқа да пайдалы құралдар: Quizlet (флэш-карталар), Grammarly (мәтінді тексеру).

Практикалық тапсырма №2: Көрнекілік жасау

• Мақсаты: Оқушылардың қызығушылығын арттыратын көрнекіліктер жасауға үйрену.

• Нұсқаулық:

  1. Midjourney немесе DALL-E-ге кіріңіз. (Ескерту: Кейбір құралдар ақылы болуы мүмкін).

  2. Төмендегі промпттарды қолданып, сабаққа қажетті сурет жасап көріңіз:

     • «Қазақ киімін киген, қолында кітап ұстаған робот».

     • «Көне қазақ ауылының суреті, айналасында ақылды технологиялар ұшып жүр».

  3. Жасалған суреттерді талқылау.

3-модуль: ЖИ-ді оқушылардың өздеріне үйрету

Мақсаты: Оқушылардың креативтілігі мен сыни ойлауын дамыту үшін ЖИ-ді қалай қолдануға болатынын көрсету.

Презентация слайдтары:

1. Слайд 6: Сыни ойлау және ЖИ

   • ЖИ-ді кез келген ақпараттың жалғыз көзі ретінде қарастырмау.

   • Маңызды дағдылар: Ақпараттың дұрыстығын тексеру, сұрақ қою, шешім қабылдау.

   • Мұғалімнің міндеті: Оқушыларға ЖИ-дің шектеулерін түсіндіру.

2. Слайд 7: ЖИ-ді тапсырма ретінде беру

   • Мысал: Оқушыларға ЖИ-дан бір тақырыпта мәтін алып, оны өз сөздерімен өңдеп, өз ойларын қосуды тапсыру.

   • Мақсаты: Көшіруден аулақ болып, креативтілік пен өңдеу дағдысын дамыту.

Талқылау тапсырмасы:

• Мақсаты: Оқушылардың ЖИ-ді қалай қолданатыны туралы ой бөлісу.

• Сұрақтар:

  • «Оқушылар сіздің сабақтарыңызда ЖИ-ді қолдана ма?»

  • «Біз ЖИ-ді қолдану арқылы оқушылардың шығармашылық қабілетін қалай арттыра аламыз?»

Қорытынды және келесі қадамдар

Презентация слайдтары:

1. Слайд 8: Қорытынды

• Мәтін: «Жасанды интеллект – мұғалімдерді алмастырмайды, ол тек олардың жұмысын жеңілдетеді. Болашақтың мұғалімі – ЖИ-ді тиімді қолдана білетін маман».

• Ұсыныс: Бүгінгі коучингте алған білімді бірден тәжірибеде қолданып көріңіздер.

1. Слайд 9: Кері байланыс

   • Қатысушылардан пікірлерін сұрау.

   • Қосымша сұрақтарға жауап беру.

Бұл коучингтің материалы сіздің аудиторияңызға және оқытатын пәніңізге байланысты өзгертілуі мүмкін. Бастапқы қадам ретінде ЖИ-ді өзіңіздің күнделікті жұмысыңызда қолданып, оның қаншалықты пайдалы екенін сезінуден бастаңыз.