Жасуша органоидтерінің құрылысы мен қызметтерінің ерекшеліктері

Органеллалар немесе органоидтер жасушаларды дұрыс дамуын қамтамасыз етеді. Олар нақты құрылымы, атқаратын белгілі қызметі бар тұрақты, яғни жойылып кетпейтін құрылымдар. Органоидтердің қосмембраналы, бірмембраналы және мембранасыз түрлері болады. Жасуша органоидтерінің құрылысы мен қызметі теориялық және мүмкіндігінше практикалық оқып зерттеуді қажет етеді

Қосмембраналы органоидтер бұл пластидтер, митохондриялар. Ядрода екі мембранамен қоршалған.

Бірмемраналы органойдтер вакуольдік жүйедегі органеллалар: ЭПТ, лизосомалар, Гольджи жиынтығы, әр түрлі вакуольдер. Сол сияқты мембранасыз органоидтерде кездеседі: бұл жасуша орталығы және рибосомалар. Мембаралық органелларадың жалпы ұқсастығы олар биологиялық мембралардан түзілген. Өсімдік жасушасы жануарлар жасушасынан ерекшеленеді, оған фотосинтез процесі әсер етеді. Жасуша органоидтерінің құрылысы мен қызметі әрқайсының жасушада өзіндік орны бар екенін көрсетеді.

Жасуша қабырғасы немесе матрикс целлюлозадан жіне оның туыстық құрылымы гемицеллюлозалар, сол сияқты пектиндерден тұрады. Қабырға қолайсыз жағдайлардан қорғайды, тіректік, тасымалдық, буферлік қызмет атқарады.

Ядро ойыс екі мембранадан түзілген саңылаудан, құрамында хроматині бар нуклеоплазмадан, тұқым қуалау ақпараттары сақталған ядрошықтардан тұрады.

Вакуоль бөліп шығару және қажетті заттардың тусу процесін реттейтін тонопласт деп аталатын ерекше мембранамен қоршалған ЭПТ ның түйіскен бөліктері.

ЭТП мембраналардан түзілген түтікшелерден тұрады. Оның екі типін ажыратады тегіс және түйіршікті: ЭПТ органикалық заттарды синтездеу және тасымалдау қызметін атқарады.

Негізгі органоидтерге митохондриялар, пластидтер, жасуша орталығы, лизосомалар, тегіс ЭПТ, түйіршікті ЭПТ. Гольджи жиынтығы жатады. Өсімдік жасушаларында сонымен қатар пластидтер болады