Жасушаның ашылуы және зерттеу тарихы

Қысқа мерзімді жоспар

Мектеп: Бақыршық орта мектебі КММ

Күні

Мұғалімнің аты-жөні: Караулова Гулден Ануарқызы

Сынып

Барлығы - Қатысқандар - Қатыспағандар -

Сабақтың тақырыбы:

Жасушаның ашылуы және зерттеу тарихы

Осы сабақта қол жеткізілетін оқу мақсаттары

Жасушаның ашылу тарихын окып үйрету, салыстырмалы түрде жасушаның

құрамына түсінік қалыптастыру.

Сабақ мақсаты

Барлық оқушылар: Жасушаның ашылу тарихын оки алады

Оқушылардың басым бөлігі: салыстырмалы түрде жасушаның құрамына түсінік қалыптастырады

Кейбір оқушылар: Жасушалық теорияның негізгі қағидалары мен биологияның дамуы үшін жасушалық теорияның маңызын түсіндіре алады

Бағалау критерийі

1.Жасушаның құрамын, қасиеттерін, қызметін біледі.

2.Жасушаны құлысын салыстырады.

3.Өсімдіктер мен жануарлар жасушаларынның тіршілігіндегі маңызын сипаттайды.

Тілдік мақсаттар

Оқушылар ... істей алады

(оқылым); Білімдерін тиімді қолдана алады;

(айтылым); Өзіндік білім алу дағдылары қалыптасады;

(тыңдалым), Танымдық қызығушылықтары арттырып, өзіндік ой-пікірлері қалыптасады;

(жазылым) Бір-бірін бағалауды үйреніп, пікір айтуға дағдыланады.

Пәнге қатысты сөздер мен сөз тіркестері

Сыныптағы диалог/жазылым үшін пайдалы тілдік бірліктер

Талқылауға арналған тармақтар:

, өйткені ....Жасуда

Сіз неліктен ... екенін айта аласыз ба?

..... неліктен жасуша құрамы

Жазылым бойынша ұсыныстар:

.....Жасуша

Құндылықтарға баулу

Жасушаның ашылуына үлес қосқан ғалымдарды білу

1665-Роберт Гук

1680-Антони Ван Левенгук

1838-М.Шлейден Т.Шванн

1858-Р.Вирхов К.Бэр

Жасушаның және жасуша теориясының дамуы

Пәнаралық байланыс

Химия, цитология

Алдыңғы білім

Алдыңғы сыныптар бойынша оқыған

Сабақтың барысы

Сабақтың жоспарланған кезеңдері

Сабақтағы жоспарланған жаттығу түрлері

Ресурстар

Сабақтың басы

Сәлемдесу.

Сабақтта орындалатын тапсырмалар жайында түсіндіу

« Сұрақ жауап » тәсілінің ережесімен таныстырады, үй жұмысын тыңдайды.

1. Биология ғылымы қандай ғылым?

2. Биология ғылымының қандай салалары бар?

3. Биология ғасыры деп қай ғасырды айтамыз№

4. «Жалпы биология» ғылымының қандай маңызы бар?

1665 жылы ағылшын биологі, физигі әрі механигі Р.Гук өзі жасаған микроскоппен тозды ұлпаның жұқа кесіндісін қарап, оның жеке ұяшықтардан тұратынын көрді. Осы ұяшықтарды Р.Гук «жасуша» деп атаған.

1838-1839 жж. М.Шлейден мен Т.Шванн көпетеген деректі материалдарға сүйеніп жасушалық теорияның мнегізін қалады.

Жасушалық теорияның негізгі қағидалары:

1. Жасуша – барлық тірі организмдердің ең кіші өлшем бірлігі.

2. Әртүрлі организмдердің жасушалары құрылысы, құрылымы, химиялық құрамы, зат алмасуы және негізгі тіршілік әрекеттері жөнінен ұқсас.

3. Организмдердің жасуша құрылыстарының ұқсас болуы өсімдіктер мен жануарлардың шығу тегінің бір екендігінің дәлелі болып табылады.

4. Жасушалар бөліну арқылы көбейеді.

5. Жасушаның негізгі құрылымдық бөлігіне цитоплазма және жасуша мембранасы жатады, ол барлық жасушаларға тән қасиет.

6. Көпжасушалы организмдер жасушаларының ең негізгі бөлігі – ядро, онда тұқым қуалау ақпараттары сақталып, келесі ұрпақтарға беріліп отырады.

Тірі организмдер жасушалары ядросының жетілуіне байланысты екі топқа бөлінеді: ядросыз жасушалы организмдер прокариоттар (микроорганизмдер (бактерия) мен көк-жасыл балдырлар) және ядросы толық жетілген жасушалы организмдер эукариоттар.

Түрлі-түсті стикерлер

Сабақтың ортасы

Кестені толтырыңыздар:

Оқулық, бағалау парақшасы

Сабақтың соңы

Сонымен жасуша теориясының негізгі қағидалары төмендегідей:

1)жасуша-барлық тірі ағзалардың ең кіші негізгі өлшемі;

2)әр түрлі ағза жасушаларының құрылысы, химиялық құрамы, зат алмасуы және негізгі тіршілік әрекеттері ұқсас;

3)жасушалар бастапқы (аналық) жасушаларының бөлінуі арқылы пайда болады.

Атқаратын қызметі мен құрылысына қарай жасушалардың пішіні алуан түрлі болып келеді. Ағзалар жасушаларының құрылысына қарай екі топқа бөлінеді. Оның бір тобына құрылысы өте қарапайым болып келетін бактериялар мен көкжа-сыл балдрлар жатады. Олардың толық қалыптасқан ядросы болмайды, бұларды прокариоттар деп атайды. Ағзалардың екінші тобына ядро және арнаулы қызмет атқаратын органоидтары болады. Мұндай ағзаларды эукариоттар деп атайды.

Эукариоттарға біржасушалы жасыл балдырлар, қарапайымдар, жоғары дәрежелі гүлді өсімдіктер және сүтқоректі хайуанаттар, т.б.жатады. Ал вирустар – тіршіліктің жасушасыз ерекше пішіні.

Бекіту.

1. Жасушада қандай процестер жүреді?

2. Жасушаны алғаш ашқан ғалым?

3. Микроскопты ашқан кім?

Өсімдік және жануарлар жасушаларының қандай айырмашылықтары бар?

Кері байланыс «Бес саусақ».

Үй тапсырмасы: Тақырыпқа байланысты 5 сұрақтан құрастыру.

Қосымша ақпарат

Саралау – сіз қандай тәсілмен көбірек қолдау көрсетпексіз?

Тапсырма- -

Сіз басқаларға қарағанда қабілетті оқушыларға қандай тапсырмалар бересіз?

Бағалау – сіз оқушылардың материалды игеру деңгейін қалай тексеруді жоспарлап отырысыз?

Денсаулық және қауіпсіздік техникасын сақтау

Сабақ бойынша рефлексия

Сабақ мақсаттары немесе оқу мақсаттары шынайы, қолжетімді болды ма? Барлық оқушылар оқу мақсатына қол жеткізді ме? Егер оқушылар оқу мақсатына жетпеген болса, неліктен деп ойлайсыз? Сабақта саралау дұрыс жүргізілді ме? Сабақ кезеңдерінде уақытты тиімді пайдаландыңыз ба? Сабақ жоспарларынан ауытқулар болды ма және неліктен?

Жалпы бағалау

Сабақта ең жақсы өткен екі нәрсе (оқу мен оқытуға қатысты)

1:

Сабақтың бұдан да жақсы өтуіне не оң ықпал етер еді (оқытуды да оқуға қатысты)

1:

Сабақ барысында мен сынып н емесе жекеленген оқушылар туралы менің келесі сабағымды жетілдіруге көмектесетін не білдім?