Желдің күші – адамның бірлігі: ҚазҰУ білімінің мәні

Қазіргі таңда ғылым мен технология әлемі өте тез дамып келеді. Әлем елдері жаңа энергетикалық шешімдерді іздеп, экологияны қорғауға және қоршаған ортаның ластануын азайтуға тырысып жатыр. Осындай жағдайда жел энергетикасы ерекше орын алады. Бұл сала Қазақстан үшін де маңызды. Себебі біздің еліміздің кең даласы мен ашық аймақтарында желдің қуаты жеткілікті. Жел энергиясын пайдалану арқылы біз табиғатты ластамай, экологиялық таза электр энергиясын өндіре аламыз.

Мен оқып жатқан Әл-Фараби атындағы Қазақ Ұлттық Университеті осы бағытта зерттеу жұмыстарын дамытып жатыр. Университет зертханаларында студенттер мен магистранттар жел турбиналарының моделдерін жасап, оларды жетілдірумен айналысады. Жел турбиналарының тиімділігін арттыру, желдің бағытын және жылдамдығын ескере отырып құрылғылардың жұмысын оңтайландыру – бұл бүгінгі инженерлердің басты міндеттерінің бірі.

Бірақ тек техникалық білім жеткіліксіз екенін өзім де түсініп келемін. Кез келген ғылыми немесе инженерлік жобаның сәтті орындалуы тек қана құрылғыларға емес, сонымен қатар адамдар арасындағы дұрыс қарым-қатынасқа да байланысты. Осы тұста психологияның, нақтырақ айтсақ, басқару психологиясының рөлі өте зор.

Басқару психологиясы – бұл адамдарды, ұжымдарды басқарудың, ұжым ішінде дұрыс қарым-қатынас орнатудың негіздерін үйрететін ғылым. Әр жоба – ол алдымен адамдардың еңбегінің нәтижесі. Командадағы әрбір адамның пікірі, идеясы, мотивациясы жобаның сапасына тікелей әсер етеді. Бір адамның білімі мықты болуы мүмкін, бірақ топпен жұмыс істей алмаса, ол нәтижеге жетпейді. Сондықтан қазіргі заманның инженері тек техниканы ғана емес, адамдарды түсініп, ұжымда тиімді жұмыс істеуді де үйренуі қажет.

Университетте біз осыны жақсы сезінеміз. Бізге әртүрлі пәндер арқылы басқару қабілетін, көшбасшылық қасиеттерді, эмоцияларды түсіну және адамдармен байланыс орнату дағдыларын үйретеді. Бұл дағдылар әсіресе жел энергетикасы сияқты күрделі салаларда өте маңызды. Себебі бұл бағытта жұмыс істейтін жобалар тек зертхана ішінде емес, өндіріс алаңында, әртүрлі мамандармен бірлесе отырып жүзеге асады. Мұндай жағдайда инженердің тек техникалық біліммен шектелуі жеткіліксіз.

Жел энергиясы – табиғаттың бізге берген таза, шексіз және тегін сыйы. Бірақ сол энергияны дұрыс пайдалану үшін адамдардың бір-бірімен түсінісе алуы, бірігіп жұмыс істеуі аса қажет. Басқару психологиясы осыны үйретеді. Қарапайым мысал ретінде айта кетсем, бір жоба басталған кезде адамдардың мақсаты бір болғанымен, әркімнің көзқарасы әртүрлі болады. Осы айырмашылықтарды ескере отырып, ұжым ішінде дұрыс байланыс орната білсе, жоба әлдеқайда жылдам әрі сапалы іске асады.

Менің ойымша, жел энергетикасы мен басқару психологиясы бір-бірімен тығыз байланысты. Табиғаттың күшін дұрыс пайдалану үшін, ең алдымен, адамдардың күшін бір мақсатқа жұмылдыра білу керек. Ал бұл үшін тек инженерлік есептер аздық етеді, адамдық қарым-қатынас, басқару қабілеті, эмоционалды интеллект қажет.

Әл-Фараби атындағы Қазақ Ұлттық университеті осыны жақсы түсінеді. Университетімізде техникалық ғылымдар мен гуманитарлық пәндер қатар дамып жатыр. Бүгінгі магистранттар тек мамандық бойынша емес, сонымен бірге өмірде де тиімді байланыс орната білетін, қоғамға пайдалы, жан-жақты тұлға болуға ұмтылады. Университет бізге ғылым мен білімнің ғана емес, адамдар арасындағы қарым-қатынастың да қаншалықты маңызды екенін үйретуде.

Желдің энергиясы табиғаттың күші болса, ал адамдардың бірлігі – ұжымның күші. Осы екі күшті біріктіре білген кезде ғана біз алға ұмтыла аламыз. Әл-Фараби атындағы ҚазҰУ осы жолда бізге тек білім емес, сонымен қатар адамгершілік, түсіністік пен жауапкершілік секілді құндылықтарды да беріп жатыр.

Тленчиева Н.С.

педагогика ғылымдарының кандидаты

Әуезхан Н.Т.

техникалық физика

мамандығының магистранты

Әл-Фараби атындағы Қазақ Ұлттық университеті