Жергілікті жердің жоспары. Шартты белгілер. ҚМЖ Жаратылыстану 5 сынып

Бөлім

5.1.B Ғалам. Жер. Адам.

Педагогтың аты-жөні

Жорабаева Динара Жумадиалаевна

Күні

4.10.2024ж.

Сынып

Қатысушылар саны

Қатыспағандар саны

Сабақтың тақырыбы

Жергілікті жердің жоспары. Шартты белгілер.

Осы сабақта қол жеткізілетін оқу мақсаттары (оқу бағдарламасына сілтеме)

5.2.5.1 «жоспар» және «шартты белгілер» ұғымдарын түсіндіру

5.2.5.2 шартты белгілерді қолданып, жергілікті жердің планын оқу

Сабақтың мақсаты

Барлық оқушылар:

Жер бетін бейнелеу тақырыбы мен қасиеттері туралы білім беру.Өз ойларын жетік пайдалануға дағдыландыру

Оқушылардың басым бөлігі:

Тақырыптың мазмұнын талдайды,пікірлерін дәлелдейді, тапсырмаларды орындайды.

Жер бетін бейнелеу туралы біледі, тапсырмаларды орындауда пайдаланады

Кейбір оқушылар:

Логикалық ойлау қабілеті мен есептеу дағдыларын жетілдіру, өз бетінше еңбектену, белсенділіктерін арттыру, пәнге қызығушылығыг ояту, оқушылардың құзыреттілігін қалыптастыр

Бағалау критерииі

жер бетін бейнелеу тәсілдері, жер бетіндегі заттардың көріну қашықтықтары, масштаб және олардың түрлері туралы мағлұматты меңгереді

Сабақтың кезеңі/ уақыты

Мұғалімнің әрекеті

Оқушының әрекеті

Бағалау

Ресурстар

Басы

Ұйымдастыру кезеңі:

«Күлкі сыйлау»әдісі арқылы жағымды атмосфера қалыптастыру

Топқа бөлу: «Түстер » арқылы 3 топқа бөлу

Топ ережесін анықтау

Топ басшыны сайлау

Бағалау парағын тарату,түсіндіру

Интерактивті тақтаға «Қайталау–оқу айнасы» әр түрлі деңгейдегі сұрақтар беріледі,

Интерактивті тақтадағы сұрақтар арқылы оқушылардың кезекпен жауап беруі сұралады.

Үй тапсырмасын тексеру:

Бір бірімен дәптер алмасу арқылы

Оқушы өз жұбын табады

Әдіс арқылы қайталау

Сұрақ жауап орындайды

Қол шапалақ

ЦБР№140 бейнеролигі

https://www.youtube.com/watch?v=0CP2MpB17-I&t=15s

Ортасы

Постер арқылы жаңа тақырыпты өткен тақырыппен байланыстыру

Мұғалім оқушыларға тапсырмалар береді олар түсініктерін қағазға салу керек , постер арқылы қорғайды

Жер бетінің немесе оның жеке бөлшектерінің кішірейтіліп, арнаулы деректері толық көрсетіліп, жазықтық бетке кескінделуін карта дейді. Ал, шағын аймақтың дәл осындай кескінін, яғни ірі масштабтағы картаны план деп атайды. План мен карталардың біздің халық шаруашылығымыздың қай саласында болсын атқаратын рөлі зор. Жерге байланысты ғылыми және практикалық жұмыстар ең алдымен карта арқылы сол территорияны жете зерттеу яғни зерттеу объектісін белгілеп, жұретін маршруттарды, солдарды, т.б. кағаз бетіне (планға) түсіру керек. Жергілікті жердің территориясын зерттеп, көптеген жаңалықтар енгізіліп, бұрынғы карта мен план толықтырылады.

Демек, барлық жүргізілген жұмыстар картадан, планнан шығады және картаға (планға) түседі, картадан (планнан) басталады да, картаман (планмен) аяқталады.

План мен картаның негізгі ерекшеліктері:

1. Планда жердің шағын аймақтары үлкен масштабпен алынса, 1:500, 1:1000, 1:2000, 1:5000 карталарда үлкен аймақтар ұсак масштабпен 1:50000, 1:100000 алынады.

2. Картада меридиандар мен параллельдер міндетті түрде сызылады, ал план бетінде тік бұрышы координаталык тордың кескіні ғана болады.

3. Планда жердің дөңестігі ескерілмейді. Кескіндеу масштабы планның барлық бағытында тұракты болса, картада ол тек меридиандар мен параллельдер бағытында ғана сақталады. Жер бетін план мен картадан басқа профиль деп атапатын жердің вертикаль бағыттағы кесіндісі аркылы бейнелеп көрсетуге де болады .

Жалпы алғанда, профиль көлденең кескіннің (қиманың) дербес(жеке) түрі болып есептелінеді. Жер қыртысының бетінен оның терең қабаттарына дейінгі аралығының тік бағыттағы (вертикаль) көрінісін қима немесе көлденең кесінді дейді. Қималар әркашанда горизонталь және вертикаль масштабтарда сызылады. Жол және әртүрлі кұрылыс салуда, сол жердің рельефі мен геологиялык кұрылысы арасындағы байланысты анықтау қажет болғанда, қиманың вертикаль масштабы горизонталь масштабпен ондаған, кейде жүздеген есе үлкейтіліп (іріленіп) сызылады. Мәселен, горизонталь масштаб 1:5000 болса, оның вертикаль масштабы 1:500 болып келеді.

Қималар геологияда маркшейдер және тау-кен ісінде пайдалы қазбалардың орналасуын аныктауға, ізденіс және барлау, сумен қамтамасыз ету жұмыстарын жобалауға мүмкіндік береді. ^[1]

Сұрақтар мен тапсырмалар:

1. Жер бетіндегі қандай тәсілдермен белгілейді?

2. Қадамның орта мөлшерін қалай табуға болады?

Өзара бағалау ( дескриптор бойынша)

Бағалау СГ 3. Есептердің шығару нәтижелерін көрсету

Оқытудың мақсаты бойынша.

Слайдта көрсетілген ресурстарды талқылайды

Видеороликтан тақырыпқа сай берілген түсініктерді дамыту арқылы, мәтіндегі тапсырмаларды орындау барысында ой өрісін жетілдіру арқылы бәсекелеседі

Слайдта берілген сұрақ жауапты орындайды

Сұрақ жауап арқылы сұраққа жауап береді, логикалық ойлай білуі мен сыни көзқарасы таныта білу дағдылары қалыптасады

Бас бармақ

ҚБ «Бәрекелді,әттеген-ай»

Бағалау парақшасын толтырады.

ҚБ Бағдаршам

А4 кесте сызылған қағаз

Стикер, «Т» кестесі сызылған кесте

Сабақтыңсоңы

«Рефлексия

«Екі жұлдыз, бір тілек» көмегімен сабақты қорытындылаңыз. Оқушылар өткен сабақ бойынша рефлексия жасайды.

Үй тапсырмасы:

Оқушыларға «Қазақстан тарихындағы Оғыз мемлекетінің орны» тақырыбындағы баяндама дайындауды ұсыныңыз. Баяндама үшін критерилер:

• 400 сөзден артық емес

• Басты идеяларды анықтау

• Дәлелдермен бекіту

Қорытынды жасау

Бүгінгі сабақтан түйген ойлары мен тұжырымдарына байланысты кері байланыс жасайды.

Рефлексия парағы