Бөлімі:

9.2 Координация және реттелу, Биофизика

Педагогтің аты-жөні:

Схаг Аманкельди

Күн: 09.12.2025ж

Сынып: 9Ә

Қатысушылар саны:24

Қатыспағандар саны:

Сабақ тақырыбы:

Тірі ағзалардағы электрлік үдерістер

Оқу бағдарламасына сәйкес оқу мақсаты:

9.4.4.1. - тірі ағзалардағы электрлік үдерістерді түсіну

Сабақ мақсаттары:

 Электрлік құбылыстардың тірі ағзалардағы рөлін түсіндіру;

 Жүйке импульсі мен мембрана потенциалы ұғымын сипаттау;

 Жүйке жасушасындағы электрлік сигналдың қалай пайда болуын ұғыну

Құндылық:

Құндылық .Бірлік. Ынтымақ

Аптаның дәйек сөзі:

«Бірлігі бар ел- берекеге жетеді»

Мұғалімнің іс-әрекеті

Оқушының

іс-әрекеті

Бағалау

Ресурс-тар

Сабақтың басы

6мин

І.Ұйымдастыру кезеңі:

«Менен бір мотивациялық сөз» әдісі бойынша жағымды психологиялық ахуал орнатады

«ЛУПА» түстері бойынша топқа бірігуге нұсқау береді.

Үй тапсырмасы:

«QUIZIZZ» платформасы

«Менен бір мотивациялық сөз» тәсілі арқылы көңілді орта қалыптастырады.

« ЛУПА» түстері бойынша топтарға бірігеді.

Сұрақтарға жауап береді

Кері байланыс:

Мадақтау сөздері арқылы бағаланады.

«Жарайсың!»

Өзін-өзі бағалау

Жалпы балл-2

Түрлі түсті стикер

https://wayground.com/join?gc=64979590

Сабақтыңортасы

15мин

10мин

ІІ. «Ой қозғау» сұрақтары қойылады

ІІІ. Жаңа сабақ

Тақырыбы мен мақсаттарын хабарлайды

Тақырып бойынша ақпарат береді

Жүйке импульсінің таралуы:

Дендрит → дене → аксон
Миелин қабық – жылдамдықты арттырады Синапстар – электрлік импульстің химиялық жолмен берілу

ЖИ бойынша жасалған «бейнежазба» тыңдауды ұсынады

Топтық жұмыс. (2 балл)

1-топ. Балықтардың электрлі органдары

2- топ. Биоэлектрлік құбылыс

3 –топ. Күшті электрлік балықтар,

электрорецепторлар

«Ой қозғау» сұрақтарына жауап береді

Жаңа ақпаратты

тыңдайды

Сурет бойынша сұраққа жауап береді

ЖИ бойынша жасалған «бейнежазба» тыңдайды

Тақырыпты топта талдайды, қалаған форматта қорғайды

Жаңа тақырып ашылады

ҚБ: «Тамаша!»

«Қошамет» әдісі арқылы топтар өзара бағаланады

А4, А3 формат

қағазы,

ДК., ғаламтор желісі, түрлі түсті

маркер

« Бағалау парағы»

4 мин

4 мин

4 мин

Жеке жұмыс (2 балл)

1-тапсырма: Берілген тұжырымдардың «шындық», немесе «жалған» екенін анықтаңдар

Құндылық: сыни ойлау, ғылыми дәлдік

Жұптық жұмыс

2-тапсырма: Суретте берілген жануардың атын және биоэлектрлік мүшесін куатын аныктап жаз

Құндылық: дәлдік

ІҮ.Сабақты бекіту тапсырмасы

Функционалдық сауаттылық тапсырмасы

Медет велосипедпен келе жатып кенеттен тежегішті қатты қысып жіберді, сол сәтте оның жүрегі жылдам соғып, қол бұлшықеттері тез жиырылды. Бұлшықетке берілген жылдам пәрмен жүйке жасушалары арқылы электрлік импульс түрінде жеткенін сезінді. Мұғалім түсіндіргендей, нейрон бойымен тарайтын электрлік сигнал натрий мен калий иондарының қозғалысына байланысты пайда болады. Егер адам қорқып қалса немесе рефлекс арқылы тез әрекет етсе, импульс миелин қабық арқылы одан да жылдам өтеді. Осы жағдайлар ағзадағы электрлік үдерістердің тіршілік үшін өте маңызды екенін көрсетеді.

Сұрақтар :

1. Мәтіндегі мысалға сүйеніп, электрлік импульс бұлшықетке қандай жағдайда және не үшін тез жетті?

2. Миелин қабығы импульс жылдамдығына қалай әсер етеді?

Құндылық: Ғылымға құрмет және денсаулыққа жауапкершілік

Тұжырымдардың «шындық», немесе «жалған» екенін анықтайды.

Жануарлардың атын атайды

биоэлектрлік мүшесінің куатын жазады.

Мәтінді оқып,сұраққа жауап береді

ҚБ: «Бағалау парағы» арқылы өзін өзі бағалайды

Дескриптор:

-тұжырымдар «шындық», немесе «жалған» екенін анықтайды;

Жалпы балл-2

ҚБ: «Бағалау парағы» арқылы жұптардың бағалауы

Дескриптор:

-жануарлардың атын атайды[1]

-биоэлектрлік мүшесінің куатын жазады: [1]

Жалпы балл-2

«Бағалау парағы» арқылы мұғалімнің бағалауы

ҚБ: «Керемет!»

Дескриптор:

-электрлік импульстің тез жету себебін дұрыс түсіндіреді; [1]
-миелин қабықтың импульс жылдамдығын арттыратынын тұжырымдау[1]

Жалпы балл-2

Жұмыс парағы

Сабақ соңы

2 мин

Ү.Кері байланыс

«СМС тәсілі» арқылы кері байланыс жасау ұсынылады

ҮІ.Үй тапсырмасы:

Оқулық 103-бет § 23 оку.

«СМС тәсілі» арқылы кері байланыс жасайды

Кері байланыс:

-не білдім;

-нені жақсы түсіндім

Кесте:

«СМС тәсілі»

Тұжырымдар

Шындық

Жалған

Электрлік белсенділікті зерттеу әдістеріне электроэнцефалографтар және электрокардиографтар жатады

Электрлік мүшелер үнемі құрлықта тіршілік еткен омыртқалы жануарларда ең жақсы дамыған

Балықтарда арнайы сезім мүшесі «бүйір сызығы» қалыптасқан

Электрорецепторлар қоршаған ортадан электр сигналдарын сезуге қабілетті жануарлардағы сезімтал түзілімдер