Сабақ басы (12
мин)
|
Мынау өздерің тұратын қала, кент немесе ауыл.
Олардың барлығында 3 да үлкенді –кішілі көшелер
бар.
Көше деген не? Қала ,кент немесе ауыл
ішіндегі автокөліктердің ,басқа да көлік түрлерінң , адамдардың
жүруіне арналған жолдарды көше деп
атайды.
Көшеде жүру үшін , көше тәртібін сақтау
керектігін оқушыларға айтып
түсіндіру.
Көшеде жүру тәртібін сақтамау не себепті
қауіпті?
Кейде ерсілі –қарсылы жүріп жатқан авто
көліктердің, мотоциклдердің қақтығысуы не себепті болады? Егер
автокөлік жүргізушілері жолда жүру ережелерін бұзбаса , оның
талаптарын орындаса , мұндай жағдайлар болар ма еді? Көшеде
көліктер жүретін жер жол үсті деп аталады. Көшедегі жолдың екі жақ
қапталына жаяу жүргіншілер үшін жаға жолдар салынады. Көп жағдайда
жаяу жүргіншілердің өтетін жерлеріне жүргіншілердің қауіпсіздігі
үшін арнайы қоршаулар орнатылады.Жаяу жүргіншілер көшенің екі
қапталындағы жаға жолмен жүруі
тиіс.
Жаға жолмен қалай жүреді ?Жолға шыққан соң
міндетті түрде оның оң қапталымен , қарсы келе жатқан жаяу
жүргіншілер –сол жақ қапталымен бір-біріне кедергі келтірмей жүруі
тиіс. Ал жолдың қарсы бетіне тек қана арнайы « Жаяулар өтетін жер»
арқылы өтуге
болады.
Ал балалар мектепке барарда өздерің ең
қауіпсіз жолдарды таңдауларың керек. Ол үшін көшелерді жақсы
білулерің керек, сонда өздеріңе ыңғайлы бағытты таңдау жеңіл
болады.
Қашанда көшеден өткенде жан-жағыңа қарап
,өтуің керек.
|
Тыңдайды
|
презентация
|
Ортасы (25 мин)
|
Сұраққа жауап
алу.
Өздерің тұратын
қаланың, кенттің немесе ауылдың көшелерін білесіңдер
ме?
Көшелер не үшін
қажет?
Жаға жолда қалай жүру
керек?
Өздерің мектепке барғанда
қандай жолмен
жүресіңдер?
«Жаяулар өтетін жер» бар
ма?
Көше қиылыстарын, жүргіншілер
өтпелерін,
қоғамдық көлік аялдамаларын
жүріп өту.
«Көше қиылысы», «жүргінші
өтпесі» терминдерінің
түсінігі.
Реттелетін және реттелмейтін
көше қиылыстарынан жүріп өтудің жалпы ережелері. Көлік құралдарының
басымдықтары.
Теңмәнді жолдарды «оң жақтан
кедергі» принципі бойынша жүріп
өту.
«Басты жол», «Жол бер» жол
белгілерінің әрекеттері.
Жүргіншілер өтпелері мен
қоғамдық көлік аялдамаларын жүріп өту
ережелері.
|
5 - оқушы: «Жол» деген сөздің
өзі көлік құралдары мен жүргіншілер қозғалатын аумақ ұғымын
қамтиды. Бұл қалалар мен елді мекендер, олардан тыс жерлердегі
жолдар, көшелер мен бұрылыстар. Жол көліктер мен жаяу жүргіншілерге
арналған деп екіге бөлінеді.
- Жолда жүруде біз білу
керекті ең негізгі ереже
қандай?
6 - оқушы: Жолда жаяу жүргінші
мен жүргізуші болады. Автобустар, троллейбустар мен автокөліктер
көліктің негізгі ЖОЛ АЛЫБЫМЕН жүреді, ал жаяу жүргінші ТРОТУАРМЕН
немесе көше бойының оң жақ шетімен жүру
керек.
- Тротуар деген
не?
7 - оқушы: Тротуар сөзі
француз тілінен аударғанда «жаяу жүргіншіге арналған жол» дегенді
білдіреді. Тротуар үстінде қандай да болмасын ойын ойнауға немесе
жүгіруге болмайды. Бұл жаяу жүргіншіге бөгет жасаумен атар, аса
қауіпті болып табылады.
- Жол жиегінің бойындағы
қапталдар не?
8 - оқушы: Бұл – жол жиегі мен
тротуар аралығын бөліп тұру үшін қаланған арнайы тас қаптал. Оны
БОРДЮР деп атайды. Бордюр француз тілінде «бір нәрсені жиектеуге
арналған жолақ» деген сөз. Кейбір балалар осы бордюрдің үстімен
жүруді қызық көреді. Ондай жағдайдың ақыры қайғылы оқиғаға соқтыруы
мүмкін.
9 - оқушы: Тротуар – жүрер
жолы жаяудың, желаяқтың,
Жайбасардың,
баяудың.
Машинаның жолы – көше
ортасы,
Соны ұмытып кете көрме,
аяулым.
- Жол бойындағы сызықтар мен
белгілерді қалай атаймыз?
Хормен: Жол
белгілері
- Біз үнемі тротуармен жүре
бермейміз. Көшеден өтетін кезде қалай
өтеміз?
10 - оқушы: Көшеден тек жаяу
жүргіншілер өтпесі арқылы өту керек. Оны «Зебра» (жолақ
жол)
деп
атайды.
|
|