Сабақтың тақырыбы: Былғарыдан раушан гүлін жасау
Сабақтың мақсаты Білімділік: гүлдердің сәндік қызметі, дизайн өнері жөнінде түсінік беру, былғарыдан раушан гүлін жасау әдісін үйрету. Дамытушылық: оқушылардың пәнге деген қызығушылығын арттырып, ойлау шеңберін, эстетикалық талғамын ұштау. Тәрбиешілік: оқушыларды еңбексүйгіштікке, ұқыптылыққа, тазалыққа тәрбиелеу.
Сабақтың түрі: аралас сабақ.
Сабақтың әдісі: баяндау, түсіндіру, көрсету, сарамандық жұмыс, бақылау, бағалау.
Пәнаралық байланыс: тарих, бейнелеу өнері, өсімдіктану, табиғаттану.
Сабақтың көрнекілігі: технологиялық нұсқау карта, дайын үлгі, суреттер, көрме.
Сабақтың жоспары:
Ұйымдастыру бөлімі.
үйге берілген тапсырманы тексеру.
оқушылардың білімін жан - жақты тексеру.
Сабақтың мақсатын, міндеттерін қою.

Жаңа тақырыпты түсіндіру.
а) кіріспе. Гүлдердің сәндік қызметі.
ә) Дизайн өнері.
б) Былғары. Былғарының қолданылу орны.
В) көрнекі құралдармен жұмыс.
Г) қауіпсіздік ережелерін қайталау.
Жаңа сабақ:
Гүлдер ежелден сәндік қызмет атқарған, мұны бізге дейінгі архитектура, поэзия, қолөнер, көркемөнер растайды.
- Ежелдегі Греция, Египетте, Қытай, Жапонияда гүлдер қандай сәндік қызмет атқарған?
Дизайн өнері ХХ ғасырда бөлек өнер ретінде бөлініп шықты. Дизайн өнерінің терминдік атауы жаңа болғанмен, ол өзі негізінен ертеректен қалыптасқан. Қазақ халқының қолөнер түрінен дизайынды анық көруге болады.
Дизайн дегеніміз кез келген бұйымның жаңа үлгісін жан - жақты ойластырып, заман талабына сай жасау деген сөз. Бұл сөз әр салада қолданылады. Осы орайда дизайн өндірістік, графикалық, автомобильдік, интерьерлік, жиһаздық, компьютерлік т. б. болып бірнеше түрге бөлінеді. Ал фито дизайн өсімдіктерді көркемдеп әшекейлеу. Грек сөзінен аударғанда «фито»- өсімдік деп аталады.
Флористика - табиғи материалдан, кепкен өсімдіктерден көркем шығарма жұмыстарын орындау. Фитодизаин жасау үшін тірі өсімдіктерді, кептірілген, жасанды өсімдіктерді қолдануға болады. Сондай - ақ құты ұстатқыштар, құрал саймандар қажет. Біздің мақсатымыз былғарыдан раушангүлін жасап, гүлшоқтарынан композиция құрастыру.
Адам баласы өте ерте заманнан бері жануарлардың етік тамақ, сүтін сусын, терісін, жүнін киім, малдың өзін көлік ретінде және сүйегімен мүйізінен еңбек құралдарын, тұрмысқа қажетті бұйымдар жасағанын тарихы деректерден жақсы білеміз. Қазақ халқы да басқа көшпенді халықтар секілді аң, мал терілерін илеп, шелдерін алып, кептіріп, бояп, өңдеп өз қажетіне жаратты.
- Былғарыдан қандай бұйымдар дайындайды?
Раушангүлін әр түрлі әдістермен түрлі материалдар дайындауға болады. Мысалы, маталардан, таспалардан, бисерден, былғарыдан, т. б.
Мұндай әдемі гүлдерді киімдерге сәндік әшекей ретінде, аксессуар бұйымдарына пайдалануға балады. Сондай - ақ раушан гүлінен қабырға панносын жасайды.

Сарамандық жұмыс.
Технологиялық нұсқау картаның көмегімен жұмысты орындау.
Суретпен жұмыс.
Лалагүл, раушангүл, нарғызгүл, нарцисс, қызғалдақ гүлдері бойынша оқушылардың дайындаған материалдары оқылады.
БЫЛҒАРЫДАН РАУШАН ГҮЛІН ЖАСАУ ӘДІСІ
Қажетті құрал - жабдықтар: түрлі көлемдегі гүл күлтесінің шаблоны, былғары, қайшы, қарындаш, желім, қылқалам, май шам, негізгі астар.
Жұмыстың орындалу реті:
Үлгіні қағазға түсіру, қиып алу.
Үлгіні былғары бетіне түсіру, қию(бір гүл дайындау үшін күлте саны - он үш, он сегіз дана).
Май шамның көмегімен гүл күлтесіне пішім беру.
Гүл күлтесіне желім жағып, орау әдісімен күлтені дайындау.
Ортаңғы күлтеге келесі күлтені орап желімдеу. Осылайша гүл күлтесін қиылыстыра отырып, орау әдісімен жұмысты орындау.
Жапырақ бөлшектерінің теріс жағынан сызықтарды белгілеу.
Ортаңғы сызығына желім жағып ішке қарай бүктеу, желім жағылған жерін саусақпен тегістеп бастыру.
Осы әдіспен келесі жапырақ сызықтарының пішінін шығару.
Дайын гүл шоқтарынан негізгі астар бетіне композиция құрастыру.
Қауіпсіздік ережелерін қайталау
Қайшымен жұмыс жасау ережелерін ата.
Май шаммен жұмыс жасау барысында қандай қауіпсіздік ережелері қолданылады?
Жұмысқа қойылатын талаптар:
Жұмысты технолгиялық нұсқау картаның көмегімен орындау;
Жұмысты таза ұқыпты орындау;
Жұмыс барысында қауіпсіздік ережелерін естен шығармау.

Қортынды бөлім.
- Бүгінгі өткен сабағымыздың тақырыбы:
Былғарыдан раушан гүлін дайындау дайындау әдісі.
Гүлді аялап гүлді бекер сүймеген,
Гүлдің атын қызға бекер бермеген...- деп ақын жырлағандай, қазақ халқы қыз баласын гүлге теңей отырып, қызды құрметтеген, гүлді дәріптеген.
Халқымыз табиғаттағы гүлдердің әсемдігін, сұлулығын көре де, сезе білуді жас ұрпаққа үйрете отырып, эстетикалық тәрбие берген. табиғаттың сұлулығын қолөнер бұйымдарына кесте ою - өрнек, т. б. өнер арқылы бейнелеген.
Сіздер былғарыдан раушан гүлін жасап, негізгі астар бетіне гүл шоқтарынан композиция құрастыруды үйрендіңіздер.
- Гүлдердің адам өміріндегі маңызы қандай?
- Гүлдердің қандай түрлерін білесіңдер?
- Фитодизайын дегеніміз не?
- Былғарыдан гүл жасау барысында май шамды не үшін пайдаландық?

Қорытынды бөлім.
А) үйге тапсырма беру
ә) Оқушыларды бағалау.
Б) Сабақты қорытындылау.
В) Жұмыс орнын жинау.

Тақырыбы:Таспадан «раушан гүлін» жасау.

Мақсаты: 1. Оқушыларға  таспадан раушан гүлін жасау жолдарын үйрету.

2. Танымдық қабілеттерін, қол икемін дамыту. 

3. Ептілікке тәрбиелеу.

         Сабақтың түрі:   дәстүрлі сабақ

         Сабақтың типі:   аралас сабақ.

         Сабақтың формасы:   сыныптағы  сабақ

Әдісі:   сұрақ-жауап,  түсіндіру,  көрнекілік 

Көрнекілігі: таспадан жасалған раушан гүлі.

         Барысы:I.Ұйымдастыру кезеңі. Сабаққа дайындық.

         ІІ. Үй тапсырмасын тексеру. «Наурыз мейрамы аппликациясын жасау.»

         ІІІ. Өткенді пысықтау.

-          Наурыз мейрамы аппликациясын неге жасыл түспен алдық?

-          Наурыз мейрамы қай мезгілде болады?

IҮ.Мақсат қою кезеңі.Сабақтың тақырыбымен, мақсатымен таныстыру.

Ү .Жаңа материалды түсіндіру кезеңі. а) мұғалімнің түсіндірмесі.

Раушан гүлін жасауға әр түрлі материалдарды пайдалануға болады. Гүлдің көзге тартымды көрінуі материалға байланысты және оны орындау тәсілі қарапайым болып келеді.  ә) Практикалық жұмыс. Техника қауіпсіздігін сақтау.

 

Раушан гүлін жасау үшін ұзындығы 60 -70 см, ені 3-4 см жібек таспаны аламыз. Таспаның қыртыстарын үтіктеп, оны бір шетінен екі-үш рет орап шиыршықтаймыз. Шиыршықталған бөлік гүлдің орталық өзегі болады. Оралған таспаның төменгі жиегін қысып ұстап, ине-жіппен бір-екі шалып тігіп бекітеміз. Таспаның қалған бөлігін шиыршықтап, гүлдің күлтелерін жасаймыз. Таспаны ораған сайын төменгі жиегін ине-жіппен тігіп, бекітіп отыру қажет. Ширатылған таспаның жоғарғы жиектерін сыртқа қарай шалқайта бүктегенде, раушан гүлі ашылып келе жатқандай әсер қалдырады. Гүл композициясын толықтыру үшін оның жапырақтарын дайындаймыз. Ұзындығы 8 см, ені 4 см жасыл түсті матадан таспа жасаймыз. Таспаның теріс бетін ішке қаратып қойып, жоғарғы екі жақ шетін бүктейміз. Сонда үшбұрышты пішін пайда болады. Үшбұрыштың төменгі екі ұшын бір-біріне айқастырып, инемен іліп тартамыз. Астыңғы жағы жиырылып, сүйір жапырақ болып шығады. Дайын болған бірнеше жапырақтармен гүлді әсемдейміз. Раушан гүлін кенеп тартылған жақтауға бекітіп, іліп қоямыз.

Сергіту сәті

VІ.Жаңа материалды меңгергенін тексеру кезеңі.  Оқулықпен жұмыс.Іштей,  тізбектей оқыту.

VІІ.Бекіту кезеңі. Қорытындылау. Бүгінгі сабақ ұнады ма? Не үйрендік? Раушан гүлінің орталық өзегін қалай жасайды?  Раушан гүлінен басқа қандай гүлдерді жасай білесіңдер?

VІІI.Бағалау.Оқушылардың еңбегін салыстыра отырып,бағалау.

ІХ. Үйге тапсырма беру. Таспадан «раушан гүлін» жасау.

 

Сабақтың атауы	Панноны аяқтау,әшекейлеу
Мақсаты Күтілетін нәтиже	Сабақтың мақсаты: Оқушыларға панно жасауды үйрете  отырып,сәндік қолданбалы өнердің жаңа түрімен таныстыру,аналар мейрамына қарсы өз қолдарынан сыйлық жасату. Білімділігі: Оқушылардың білімін жүйелендіру,шеберлік деңгейін арттыру арқылы әсемдік пен сұлулықты бағалай білуге үйрету.. Дамытушылығы: Оқушылардың жұмысты орындаудағы ептілігін дамыту,алған білімдерін өз беттерінше қолдана білуін қадағалау. Тәрбиелігі: Оқушылардың көркемдік танымға,жұмысты орындау кезінде ұқыптылық пен дәлдікке, жасалатын бұйымға ынтамен қарауға,біткен бұйымды талдап,сәндік талап қоя білуге  тәрбиелеу. Сабақтың типі: жаңа білім беру.    Сабақтың түрі:  тренинг сабақ. Сабақтың әдісі:   практикалық жұмыс,сұрақ-жауап,жұмбақ шешу,жаңа техникамен жұмыс.
Психологиялық ахуал	Психологиялық дайындық Біз балдырған баламыз, Құстай қанат қағамыз. Дүниені аралап, Оқып білім аламыз.	Оқушылар шеңберде жиналып,мұғаліммен бірге бүгінгі сабаққа сәттілік тілейді.
Қызығушылықты ояту Мағынаны тану Панно өнер туындысы.Мәдени орындар мен үй ішін  көркемдеу үшін жасалады. 1.Икебано-жасанды гүлдер мен табиғи материалдан  жасалған панно. 2.Түрлі-түсті қағаздан жасалған панно түрлері де болады. 3.Матадан,лентадан жасалған гүлдер панносы. Панноның жобалау  кестесін  тауып көрейік. ПАННО-1.Материал  қымбат емес. 2.Төзімді сапалалы. 3.Әдемі дизайн. 4.Ерекшелігі мол. 5. Жасалуы көркем. 6.Тез табылады. 7.Экономикалық шығын. 8.Бұйым мөлшері ерекшелігіне сай.
Сергіту сәті	Орманда кірпі келеді,  Саңырауқұлақ тереді.  Кездесті, міне, керегі:  Екеуі қайың астынан.  Біреуі терек қасынан.  Қанша олар болмақ есепте,  Тоқылған салса себетке?	Ой сергітеді,шашағандары басылады
Ой толғаныс	1.Панно-дегеніміз не? 2.Еңбек қауіпсіздігін білесің бе? 3.Қандай гүлдерді ұнатасың? 4.Дала гүлі мен үй гүлінің айырмашылығы не? 5.Панноның қандай түрлері болады?
Үйге тапсырма	Жұмысты аяқтау	Күнделіктеріне жазып беремін
Бағалау	Оқыту үшін бағалау және оқуды бағалау	Бағалау парақшасын толтырады.
Кері байланыс		Смайликтерді өзі қалаған нұсқаға жабыстырады

Сабақтың тақырыбы: Гүлдер дестесін жасап үйрену.

Сабақтың мақсаты:  отбасындағы ұлттық дәстүрге, адамгершілікке, әсемдікке тәрбиелеу; бір – бірін тыңдай білуге, ұйымшылдыққа баулу.

Сабақтың көрнекілігі: смайликтер, плакаттар, маркерлер, тақта, бор, ана туралы ән -жырлар, автор портреті, суреттер.

Сабақтың әдіс – тәсілдері: «Түртіп алып оқу» стратегиясы

Сабақтың барысы:

Ұйымдастыру кезеңі

Ойсергек.

Сыныпта да бәріміз,

Ынтымақты жанұя.

Білімнің әрбір тамшысы,

Біріксек үлкен дария.

Үй тапсырмасын сұрау.

Махамбет Түменбаев «Көктем»  

Өткен сабақта бөлінген топтар бойынша төрт топқа тапсырма берілген. Өлеңді мәнерлеп жатқа айту. Жаттаған шумағына байланысты сурет салып келу.

Үй тапсырмасына дайындықтарын саусақ арқылы бағалайды

І. Қызығушылықты ояту.

-Көктем мезгіліне тән айларды атап жіберейікші.

-Наурыз, сәуір, мамыр айлары

-Наурыз айында қандай мерекелер бар?

- 8 наурыз – аналар мерекесі, 22 нанаурыз – ұлыстың ұлы күні.

-Осы мерекелерде біз қандай көңіл күйде боламыз және жақындарымызды қалай қуантуға тырысамыз?

-Мерекесімен құттықтаймыз, сыйлықтар береміз, қуаныш сыйлаймыз, көңіл – күйін көтереміз.

Топқа бөлу Смайликтер арқылы топқа бөлу

1-топ                                                                    2-топ

8 наурыз мерекесін сипаттау                                        Құттықтау жазу

( ойын жеткізуге тырысу)                                             (анасына, қыздарға арнап)

                                                               

3-топ                                                                    4-топ

Қуаныш сыйлаймыз                                                       Көңіл – күйін көтереміз

(әнмен, бимен, тақпақпен)                                             (сабақтан «5» әкелу, үй шаруасы, т.б)

                                                      

Тақтаға плакаттар ілініп, топтан бір оқушы жұмыстарын қорғайды. Саусақ арқылы бағалайды

-         Балалар, осы жақсы сөздердің барлығы мереке күні болады екен. Бірақ өмірде әртүрлі жағдайлар кездесіп қалады. Айгүл деген қыздың мереке күнгі басынан өткен оқиғасын білгілерің келсе, Қанат Қайымның «Мереке» мәтінін оқимыз.

ІІ. Мағынаны тану.

Мәтінді «Көктем күні өте жайдары еді» деген сөйлемге дейін ғана оқып, мазмұнын түсіну.(түсіндіруді қажет ететін сөздерін түртіп отыру).

-Балалар, мәтінде қай мерекелер сөз болды?

-Жаңа жыл, Тәуелсіздік күні, Наурыз мейрамы.

-Мерекелік қуаныш туралы не айтылған?

-Жұрт көшеге шығады, көңілді жүреді, үйге қонақтар келеді, анасы торт пісіреді, ең жақын адамдар бір – біріне сыйлық тарту етеді.

-Бүгін қай мереке екен?

-Бүгін сегізінші наурыз мерекесі

-Айгүл таңертең оянғанда не көрді?

-Төсегінің жанында орындықта үлкен қуыршақ отыр екен.

-Оны кім әкелді?

-Әрине, көкесі әкеліп қойған.

-Көкесі Айгүлге не деді?

-Мерекеңмен, қызым! Тезірек жуын да, тамақтанып ал. Сосын апаңа барып қайтайық.,

-Айгүлдің анасы қайда еді?

-Ауруханада жатқан болатын.

Әрі қарай жалғастырып оқу.  

-Бұл мерекеде адамдардың көңіл – күйі қандай?

-Адамдардың бәрі де шат – шадыман.

 -Мереке күні Айгүлдің көңіл - күйі қандай еді? Кәне,Айгүлдің көңіл - күйін бет-пішінін (смайлик) арқылы көрсетейік.Әр топ өз шешімдерін тақтаға  іледі.

 -Сендер мөлшермен Айгүлдің көңіл - күйін таптыңдар.Ол жабырқап, ренжіп жүр екен.

 -Мәтіннің осы бөлігінде құттықтау бар ма?

-Анасын 8 наурыз мерекесімен құттықтағалы келеді.

-Сыйлық туралы не айтылған?         

-Көкесі екеуі анасына  жауқазын дестесін әкеле жатыр еді

-Қуаныш ше?

-Анасы олардың келгеніне қуанып жарқын жүзбен қарсы алды. Алып келген гүлдеріне рақметін айтып, Айгүлді бүгінгі мерекесімен құттықтауды да есінен шығарған жоқ.

-Айгүл апасына қандай сұрақ қойды?

-Мереке деген не?

-Шешесі не деді?

-Не деп жауап берерін білмей қалды да, бүгін – 8 наурыз, міне, мереке. Осы сияқты бүкіл халықтың қуанышты күндерін мереке дейді, жаным.

-Айгүл үшін нағыз мереке күндер қайсысы?

-«Апасы үйде болған күндер – нағыз мереке»

     -Қалай ойлайсыңдар, Айгүл ауруханадан қалай қайтты:                              

а) Көңілді, қуанышпен қайтты.   

ә) Қатты ренжіп қайтты.

б) Сонғы ойына қарағанда, әлі нағыз мереке күнді  күтіп, жабырқап қайтты.

     Оқушылардың ойларын тыңдап, қорытынды жасау.

ІІІ. Ойтолғау.

     - Дегенмен, Айгүлдің көңіл- күйін көтеру  үшін, мәтінге берілген  соңғы  тапсырманы дәптерге орындаймыз. Айгүлдің көңіл – күйін көтеретін жылы сөздер жазыңдар.

      Айгүлге деген жылы сөздерін тыңдау, бағалау.

Үйге тапсырма: мәтінді оқып, мазмұнын әңгімелеу. Құттықтау ашықхат жазып келу

1-топ                                                                    2-топ

Әжеңе арнап                                                            Анаңа арнап

3-топ                                                                    4-топ

Сіңлі, қарындастарыңа арнап                               Сыныптастарыңа арнап

Бағалау: Саусақ арқылы бағалайды.

Кері байланыс: Бүгінгі сабақта қандай көңіл- күйде болдың?  Смайликтерді өзі қалаған нұсқаға жапсырады.

Сабақтың тақырыбы: Панноны аяқтау,әшекейлеу.

Сабақтың мақсаты:

Білімділік: Оқушыларға ылғалды - жылулық өңдеу жұмыстары туралы түсінік беру, ылғалды - жылулық өңдеу құралдарымен таныстыру.Бұйымды сонғы өлшемнен өткізу жұмысымен танысу. Тәрбиелілік: Оқушыларға эстетикалық тәрбие беру,ұқыптылыққа, үнемшілдікке, тазалыққа баулу. Дамытушылық:Теориялық білімдерін тұрмыста, күнделікті өмірде қолдана білуге үйрету. Оқушылардың үтіктеу жұмысына қандай талаптар қойылатындығын әңгімелейміз. Бұйымдарының денелеріне қонымдылығын қадағалау.

Сабақтың түрі: Аралас сабақ.

Сабақтың әдісі: Баяндай отырып, сарамандық жұмысты орындату.

Көрнекіліктер: Дайын бұйымдар, үтік т.б.

Сабақтың барысы:

I. Ұйымдастыру кезеңі: 1.Оқушылармен амандасу 2. Оқушыларды түгелдеу 3. Оқу құралдарының дайындығын тексеру

II. Жаңа сабақты түсіндіру.

Киімді көркемдеп сәндеу жұмыстары. Киімді композициялау элеметтерінің бірі - сәндеу. Киімді сәндеу барысында киімнің сызықтарына, пішіміне, матасына, құрлысына, түсіне үйлестіре таңдау керек. Сәндеу бұл киімге қосымша әдемілік беру мақсатында қолданылады.Бірақ сәндеу кез - келген кастюмге қолданылмайды. Тарихи кезеңдер де киімді сәндеу элементтері кілем тігуде негізгі рол атқарды. Ал сызықтарына мысалы, шашақтар, моншақтар, гүлдер, туймелер қолданылады.

Киімді көркемдеп сәндеуге қазіргі кезде, мата, трикетаж, фурнитура, кесте, апликация, жиектер, баулар, лента, машина тігістері, бисер пайдаланылады.

Қазіргі кезде мода ағымына байланысты киімді сәндеуде және оны пайдалануда өз ерекшеліктері болады. Адамдар ерте кезден - ақ киімдерін, тұрмыстық заттарын сәндей берген. Сәнді бұйым жасауға талпынған халықтың өнері қайталанбас өрнектер тудырд. Өнер қазынасының сарқылмас мұхйты болып есептелген халқымыздың “Адам өнерімен,аң жүнімен әсем” - деген қанатты сөзі қандай тапқырлықпен айтылған. Халқымыздың ұлттық киізімізді ою - өрнекке әшекейлеу адамның жас ерекшелігі, қоғамдағы орнын ескеріп, ою - өрнек сырт бейнесін ажарландыра түскен. Киімге әшекей бұйымдар да лайықты үлес қосқан. Халық өнері ұрпақтан - ұрпаққа жалғасып, бүгінгі өмірімізде ұлттық мақтанышымызға айналып отыр.

Бұйым сапалы болу үшін ылғалды - жылулықпен өңдеу жұмысын ұқыпты түрде жүргізген дұрыс. Бұйым тек дайын болған кезде емес, әрбір операцияны орындап болған сайын үтіктеп отырады. Үтіктелеген кезде матаның түріне байланысты қажетті температураны белгілеп, үтіктеп қыздырамыз.

- 200 С - тан жоғары емес температура (мақта - мата және зығыр); - 150 С - тан жоғары емес температура (жүннен жасалған және жібек маталар); - 100 С - тан жоғары емес температура (синтетикалық мата).

Көптеген дайын бұйымдардың зат белгілерінде ылғалды - жылулық өңдеуге қажетті температура көрсетіледі. Ол үтікті қажетті температурада қыздыруға көмектеседі.

Үтіктің беті қарайып кетсе қыруға болмайды. Қырған жағдайда сызылып, бұйымды үтіктеген кезде, бұйым бетінде жіптерін іліп алу не жырып өтуде мазаңызды алатындай болады. Бұндай жағдайда Ақ қағазға ас тұзын салып, үтікті қыздырып, қағаздағы тұздың үстіне үтікті үйкелеп аламыз. Үтіктің бетіндегі қара дақтан құтыламыз.

1. Балалар мен әйелдердің жеңіл белдемшелерін әзірлеген кезде дымқыл - жылулық өңдеу едәуір орын алады және бұйымның бүкіл өңдеудің маңызы зор, ол жұмысыңның шамамен 15 - 20% - ын құрайды.Бұйым сапасы мен оның сыртқы көрінісі көп жағдайда бұйымды тігу барысында да, сондай ақ оны ақырғы өңдеу кезінде де дымқыл - жылулық өңдеудің қалай орындалуына байланысты болды.

2. Дымқыл - жылулық өңдеу, негізінен, мына мақсатта қолданылады: - бұйым бөлшектеріне көлемді - ауқымды пішім беру және әр түрлі тігіс түрлерін өңдеу; - бөлшектерді желіммен қосу.

3. Тұтас дымқыл - жылулық процесс екі сатыдан тұрады: - талшықтарды дымқылмен және жылумен жұмсарту; - алынған пішімді дымқылмен, жылумен және қысыммен бекіту.

4. Өңдеу процестері үтіктеу, басу және булау болып үшке бөлінеді.

Сарамандық жұмыс:

Жұмыстың орындалу реті:

Жіптердің барлық қалған соңғы ұштарын алып тастаймыз:

Дайын бұйымды үтіктейміз:

Дайын бұйымның сапасын тексеру:

III. Жаңа тақырыпты бекіту. Сұрақи - жауап арқылы және

IV. Ұйге тапсырма: Бұйымдарын өз бетінше үтіктеу.

V. Бағалау: Оқушының түсінігін, үтіктеу кезінде қауіпсіздік ережесін есте ұстауын қадағалаймыз.

Сабақтың тақырыбы: Жиһазға арналған жастықшалар.
Сабақтың мақсаты: Білімділік: Халықтың қолөнерінің бірі кестелеу технологиясы 
                                                     туралы ұғымды қалыптастыру, білімдерін кеңейту.
Дамытушылық: Кесте тігістерінің орындалу әдістерін меңгерту, қол икемділігін 
                            дамыту,тағампаздыққа баулу.
Тәрбиелік: Қолөнерді үйрету арқылы  салт – дәстүрімізді құрметтеуге тәрбиелеу.
Сабақтың типі: аралас сабақ.
Сабақтың түрі: сарамандық.
Сабақтың әдісі: зерттеу, түсіндіру, сұрақ - жауап.
Пәнаралық байланыс: әдебиет, бейнелеу, сызу.
Сабақтың көрнекілігі: 
1. Дайын бұйымдар.
2. Слайдтар.
Құрал - жабдықтар: ине, қайшы, кергіш, жіп.
Сабақтың барысы:
 І Ұйымдастыру кезеңі.
1. Оқушыларды түгелдеу.
2. Сабаққа  дайындығын тексеру.
ІІ Үй тапсырмасын бағалау.
Қайталау сұрақтары:
1. Қандай кесте түрлерін білесің?
2. Кестелеу барысында қандай құрал- жабдықтар қолданылады?
3. Кестелеу барысына қойылатын талаптар?
4. Мата таңдау туралы не білесің ?
5. Кесте өрнегін дайындау жолдарын ата?
ІІІ Үй тапсырмасын қорытындылау.
ІҮ Жаңа материалды меңгерту.
  1.Қолөнер  - ежелден келе жатқан кәсіп. Ол халықтың өмірімен, тұрмысымен бірге дамып, ұрпақтан ұрпаққа беріліп отырады.Қолөнер дүние жүзінің әр халқында бар.Сонымен қатар әр елдің табиғи ерекшелігіне ,этетикалық талғамына  байланысты өзіндік ерекшелігімен өшпес із қалдырып отырады. Көне заманнан келе жатқан қазақ қолөнері өз халқының дәстүрлі көркемдік мұрасын сақтап қалған. Сол қолөнердің бір түрі – кесте тігу. Кестені бізбен және жай инемен әшекейлеп тігу барлық халықтарға да ортақ өнер. Кесте өнерінің қазақ халқына тән байырғы көне түрлері: біз кесте, айқас кесте, айқыш- ұйқыш тігу, басып тігу, қайып тігу. Біз кестенің шым кесте, және әредік кесте деп аталатын екі түрі бар.Біз кесте  дөңгелек немесе төрт бұрышты етіліп, кергіш ағашқа керілген материалдың бетіне түсірілген ою өрнек бойынша қармақты бізбен өткермелеп шалу  арқылы кестеленеді.
      Шым кесте тігілетін материалдың ашық жерін қалдырмай  немесе ашық орынды өте аз қалдырып, тұтас кестелеген шымқай кестені айтады.  Кесте тігуге қажетті негізгі құрал – жабдықтың бірі кергіш.  Ол матаны керіп ұстайды және оны зақымдалудан сақтайды. 
Ү Сарамандық жұмыс.
Жұмысты бастамас бұрын қауіпсіздік ережелерін еске түсіру.
1. Инені аузыңа салма
2. Тот басқан инемен жұмыс жасауға болмайды.
3. Инені кез келген жерге қадауға болмайды.
4. Қайшыны жолдасыңа үшкіл жағымен берме.
5. Жолдасың қайшымен жұмыс істеп жатқан кезде, көңілін бөлуге болмайды.
6. Қайшының ұшын жоғары қарай көтерме.
Нұсқау карта
Жұмыстың орындалу реті. Керекті заттар
1. Мата, карандаш, ине, жіп, қайшы
2. Матаға өрнекті салу
3. Матаны кергішке керу
4. Матаға сызылған өрнекті сызық бойымен кестелеу
 1 - кезең.  «Түкті кесте» тігу технологиясы. Кестені кергішке керу арқылы орындайды.Кергіш төртбұрыш немесе дөңгелек болуы мүмкін.Бұл кестенің бедері сүлгінің (орамалдың) түгі тәрізді болып келеді. Таңдалған кестенің сызбасын матаның теріс жағына сызады. Мата жұмсақ тез тесіліп қалмайтын болуы шарт. Кестелейтін жіпке келсек: кесте тігуге арналған түрлі түсті жіпті қалауынша пайдалануға болады. 
       Ал түкті кестеге арналған «кестенің бізін»  мал егуге арналған жуантық шприцтің инесінен дайындайды. Инеге тігін машинасының инесі тәрізді тесік жасап, ұшынан 1см жер қалдырып, резина (өшіргіштің бөлшегі)өткізіп дайындайды. Жіпті иненің бойымен өткізіп келіп,тесіктен кері өткізу қажет. Кесте тартымды болу үшін тігістің ара қашықтығы 1-2мм, тігін машинасының тігісі тәрізді түсуі қажет. Бұл кестемен әркімнің өз қалауына қарай  жастық, төсек жапқыш (плет), қабырғаға ілуге арналған бұйымдар т.б жасауға болады.
2 - кезең. Жастықша кестелеу
3 - кезең. Айқас тігісімен  кестелеу.
4 - кезең. Бисермен кестелеу.
ҮІ. Сабақты бекіту.
Мақал мәтелдер
1. Алтын кемер белге сән ------------------(Ақылды жігіт елге сән)
2. Адам өнермен әсем ------------------------(Аң жүнімен әсем)
3. Дау қуған жау табады -------------------------(Өнер қуған қазына табады)
4. Ата көрген оқ жонар_--------------------------( Шеше көрген тон пішер)
5. Қыз еркем --------------------------(кестесімен көркем)
6. Киіс пішсең, кең піш ---------------------(Тарылтуың оңай)
7. Өнер іздеген өсер ---------------------(Өсек іздеген өшер)
ҮІІ .Бағалау
ҮІІІ. Үйге тапсырма
Кесте тігістерін тігу

Сабақ жоспары.
8 сынып.

Сабақтың тақырыбы: Кесте тігу технологиясы
Сабақтың мақсаты: Білімділік: Халықтың қолөнерінің бірі кестелеу технологиясы 
                                                     туралы ұғымды қалыптастыру, білімдерін кеңейту.
Дамытушылық: Кесте тігістерінің орындалу әдістерін меңгерту, қол икемділігін 
                            дамыту,тағампаздыққа баулу.
Тәрбиелік: Қолөнерді үйрету арқылы  салт – дәстүрімізді құрметтеуге тәрбиелеу.
Сабақтың типі: аралас сабақ.
Сабақтың түрі: сарамандық.
Сабақтың әдісі: зерттеу, түсіндіру, сұрақ - жауап.
Пәнаралық байланыс: әдебиет, бейнелеу, сызу.
Сабақтың көрнекілігі: 
1. Дайын бұйымдар.
2. Слайдтар.
Құрал - жабдықтар: ине, қайшы, кергіш, жіп.
Сабақтың барысы:
 І Ұйымдастыру кезеңі.
1. Оқушыларды түгелдеу.
2. Сабаққа  дайындығын тексеру.
ІІ Үй тапсырмасын бағалау.
Қайталау сұрақтары:
1. Қандай кесте түрлерін білесің?
2. Кестелеу барысында қандай құрал- жабдықтар қолданылады?
3. Кестелеу барысына қойылатын талаптар?
4. Мата таңдау туралы не білесің ?
5. Кесте өрнегін дайындау жолдарын ата?
ІІІ Үй тапсырмасын қорытындылау.
ІҮ Жаңа материалды меңгерту.
  1.Қолөнер  - ежелден келе жатқан кәсіп. Ол халықтың өмірімен, тұрмысымен бірге дамып, ұрпақтан ұрпаққа беріліп отырады.Қолөнер дүние жүзінің әр халқында бар.Сонымен қатар әр елдің табиғи ерекшелігіне ,этетикалық талғамына  байланысты өзіндік ерекшелігімен өшпес із қалдырып отырады. Көне заманнан келе жатқан қазақ қолөнері өз халқының дәстүрлі көркемдік мұрасын сақтап қалған. Сол қолөнердің бір түрі – кесте тігу. Кестені бізбен және жай инемен әшекейлеп тігу барлық халықтарға да ортақ өнер. Кесте өнерінің қазақ халқына тән байырғы көне түрлері: біз кесте, айқас кесте, айқыш- ұйқыш тігу, басып тігу, қайып тігу. Біз кестенің шым кесте, және әредік кесте деп аталатын екі түрі бар.Біз кесте  дөңгелек немесе төрт бұрышты етіліп, кергіш ағашқа керілген материалдың бетіне түсірілген ою өрнек бойынша қармақты бізбен өткермелеп шалу  арқылы кестеленеді.
      Шым кесте тігілетін материалдың ашық жерін қалдырмай  немесе ашық орынды өте аз қалдырып, тұтас кестелеген шымқай кестені айтады.  Кесте тігуге қажетті негізгі құрал – жабдықтың бірі кергіш.  Ол матаны керіп ұстайды және оны зақымдалудан сақтайды. 
Ү Сарамандық жұмыс.
Жұмысты бастамас бұрын қауіпсіздік ережелерін еске түсіру.
1. Инені аузыңа салма
2. Тот басқан инемен жұмыс жасауға болмайды.
3. Инені кез келген жерге қадауға болмайды.
4. Қайшыны жолдасыңа үшкіл жағымен берме.
5. Жолдасың қайшымен жұмыс істеп жатқан кезде, көңілін бөлуге болмайды.
6. Қайшының ұшын жоғары қарай көтерме.
Нұсқау карта
Жұмыстың орындалу реті. Керекті заттар
1. Мата, карандаш, ине, жіп, қайшы
2. Матаға өрнекті салу
3. Матаны кергішке керу
4. Матаға сызылған өрнекті сызық бойымен кестелеу
 1 - кезең.  «Түкті кесте» тігу технологиясы. Кестені кергішке керу арқылы орындайды.Кергіш төртбұрыш немесе дөңгелек болуы мүмкін.Бұл кестенің бедері сүлгінің (орамалдың) түгі тәрізді болып келеді. Таңдалған кестенің сызбасын матаның теріс жағына сызады. Мата жұмсақ тез тесіліп қалмайтын болуы шарт. Кестелейтін жіпке келсек: кесте тігуге арналған түрлі түсті жіпті қалауынша пайдалануға болады. 
       Ал түкті кестеге арналған «кестенің бізін»  мал егуге арналған жуантық шприцтің инесінен дайындайды. Инеге тігін машинасының инесі тәрізді тесік жасап, ұшынан 1см жер қалдырып, резина (өшіргіштің бөлшегі)өткізіп дайындайды. Жіпті иненің бойымен өткізіп келіп,тесіктен кері өткізу қажет. Кесте тартымды болу үшін тігістің ара қашықтығы 1-2мм, тігін машинасының тігісі тәрізді түсуі қажет. Бұл кестемен әркімнің өз қалауына қарай  жастық, төсек жапқыш (плет), қабырғаға ілуге арналған бұйымдар т.б жасауға болады.
2 - кезең. Жастықша кестелеу
3 - кезең. Айқас тігісімен  кестелеу.
4 - кезең. Бисермен кестелеу.
ҮІ. Сабақты бекіту.
Мақал мәтелдер
1. Алтын кемер белге сән ------------------(Ақылды жігіт елге сән)
2. Адам өнермен әсем ------------------------(Аң жүнімен әсем)
3. Дау қуған жау табады -------------------------(Өнер қуған қазына табады)
4. Ата көрген оқ жонар_--------------------------( Шеше көрген тон пішер)
5. Қыз еркем --------------------------(кестесімен көркем)
6. Киіс пішсең, кең піш ---------------------(Тарылтуың оңай)
7. Өнер іздеген өсер ---------------------(Өсек іздеген өшер)
ҮІІ .Бағалау
ҮІІІ. Үйге тапсырма
Кесте тігістерін тігу

Сабақ тақырыбы: «Раушан гүлі » жастықшасын пішу

Сабақ мақсаты:

А) білімділік: оқушыларға қағаздан гүлдер жасау жолдарын және әдістерін үйрете отырып шеберлік шығармашылық деңгейі арқылы әсемдік пен сұлулықты бағалай білуге үйрету.

Ә) дамытушылық: Оқушылардың шығармашылық қабілеттерін, өз бетімен жұмыс жасау дағдыларын дамыту, оқушылардың алған білімдерін өмірде өз бетінше қолдана білуін қадағалау және шығармашылық іскерліктерін арттыру

Б) тәрбиелік: оқушыларды талғаммен жұмыс жасауға, ептілікке, ұқыптылыққа, өнерді сүюге, талмай еңбек етуге тәрбиелеу.

Сабақтың типі: интерактивті сабақ

Сабақтың әдісі: түсіндіру, сұрақ-жауап, жаңа технологияны қолдану.
Сабақ көрнекілігі: плакат, сұрақ жасырылған жапырақтар, слайдтар, технологиялық карталар.

Сабаққа қажетті құрал-жабдықтар: түрлі түсті қағаздар, қайшы, желім, қарындаш, өшіргіш, т. б.

Пәнаралық байланыс: бейнелеу, технология, өсімдіктану, т. б.

Сабақ барысы:

І. Ұйымдастыру кезеңі

1. оқушыларды түгендеу

2. сынып тазалығына назар аудару

3. қауіпсіздік ережелерін қайталау

ІІ. Өткен сабақты пысықтау.

1.Сыйлық заттарға қандай бұйымдар жатады.

Оларға гүл, моншақ, алқа, білезік, сақина т/б жатады.

2. Бисер деген не..

.Бисер-кішкентай,ортасында тесігі бар түстері әр түрлі шариктер.

3.Қандай түрлері бар.

Қарапайым жай бисер,стеклярус,рубка.

4.Бисерді не үшін пайдаланамыз.

Ұлттық киімдерді кестелеп өрнектеу үшін,моншақ ,алқа, білезіктерді әшекейлеу үшін керек.

Жана сабаққа көшеміз.

3 топқа бөлеміз.

Топ басшысын сайлау.

Қауіпсіздік ережесін сақтау.

Технологиялық картаны пайдалану.

Жана сабақ

Гүл-қандай ғажап сөз десенізші.

Гүл табиғат қазынасы,халық байлығы.

Гүл өсірілген жерде сіз онай тыныс ала аласыз.

Олар бізге оттегі шығарып қана қоймай, адам айналасындағы

қоршаған ортанын биаймағын тазартады.Үйде әдемі гүлдер көп болса,біздін көніл әрқашан жадыранқы жүреді.Гүлде тіршілік иесі –ол адамнын көніл-күйіне байл/ты өсіп жетіледі.Табиғаттын бар әсемдігі гүл бойынан табылады.Әр гүлдін белгілі өз мағынасы бар. Лалагүл ауаны ластанудан қорғайды.Ал фикус гүлі үйінізге келген адамнын жағымсыз пиғылдарын өз бойына сініріп, сізге он энергия береді.Ал раушангүлдер теледидар,компьютер сәулелерінен сақтайды. Ал жапырақтары жалпақ түрлері үйге табыс, ақша келуіне себепші б/ды. Тік жапырақты тікенек,алоэ, кактус адамға жағымсыз қолайсыздық туғызуы мүмкін. Ал қазтамақ герань гүлінін қасында 15 мин. отыру жеткілікті. Сізге жана күш,энергия береді. Гүлдер жерге көрік берсе,әйел адамнын барлық барлық сұлулығын мүсіндеп, екеуі де тендес тапқандай.Ендеше, аналар мен ару қыздар мерекесінде нәзікте абзал жандарға гүл сыйлап қуантайық, ағайын.

Гүл жасаудын 2 тәсілі бар

1 Оригами деген.

Қағазды бүктеу арқылы бұйымдар жасауды оригами дейді

2 Квиллинг деген.

Қағазды ширату тәсілімен гүл жасау.

Қағаз – біреулер үшін тек жазу не сызу құралы болса, енді біреулер үшін қолөнерде таптырмас материал екенін айттық. Қағаздан сан түрлі дүние
жасауға болады.

1. «Гүл» туралы мақал-мәтелдер:

Қыз өссе елдің көркі, Гүл өссе жердің көркі

Таулы жердің суы әдемі, Жарық жердің гүлі әдемі

Әр атаның өз ұлы бар, Әр бұтаның өз гүлі бар.

Әр гүлдің исі басқа, Әр жердің жынысы басқа.

Бір гүл толып ашылады, Бір гүл солып ашылады.
Гүл ашылмай бұлбұл сайрамас.
Гүлді гүл деме егер сабағы болмаса.
Гүл қайда болса көбелек сонда.
Гүл өмір қызығы.
Гүл сабағымен қадірлі, Ас табағымен қадірлі.
Гүлсіз болса жер мұңды, Күлкісіз болса ел мұңды.
Гүлсіз бұлбұл үнсіз.
Гүлсіз жапырақ тұл, Көксіз топырақ тұл.
Гүл табылады, мал сатылады.

Дала көркі — гүл, Ана көркі — ұл.
Дала гүлімен қадірлі,
Әйел ұлымен қадірлі.
Қыз халықтың гүлі,
Өлең сауықтың гүлі.

Үкісіз қыз болмас, Тікенсіз гүл болмас.

5.Қорытынды. Гүлдерді толық аяқтап, оқушыларды бағалап,үйге тапсырма беру ,жақсы сөз айтып гүлдерді сыйлаймыз.

Сабақтың атауы	«Раушан гүлі » жастықшасын тігу,әсемдеу.
Мақсаты Күтілетін нәтиже	а)білімділігі: оқушыларға қол тігіс түрлерімен таныстыру, тігуді үйрету, тігістің түрлерін тігуге жаттықтыру; ә)тәрбиелілігі: ұқыптылыққа, іскерлікке, шыдамдылыққа баулу; б) дамытушылығы: қол тігіс түрлерін тұрмыста қолдана білуге, тиімді пайдалануға үйрету, қызығушылықтарын дамыту. Сабақтың түрі: жаңа сабақ Сабақтың әдісі: түсіндіру, сұрақ-жауап, ойын, сарамандық жұмыс Сабақтың көрнекілігі: слайд, қол тігіс түрлерінің суреттері Сабақтың құрал-жабдықтары: ине, жіп, қайшы, мата
Психологиялық ахуал	а) Сәлемдесу ә) Сабаққа дайындық, оқушыларды түгендеу б) Оқушыларды топқа бөлу 2. Сабаққа дайындық. 1,2,3 Бойға жинап күш Жалқаулықты тастаймыз Жаңа сабақ бастаймыз. 3. Үй тапсырмасын тексеру 1. Маталардың қандай түрлерін білесіңдер? 2. Маталардың қасиеттері мен ерекшеліктері қандай? 3. Кез-келген бұйым тігу үшін матаны қалай таңдаймыз? 4. Жаңа сабақ Ой қозғау (жұмбақты шешу) Кірш – кірш етеді Ішіне кіріп кетеді (ине) Бір тышқанда екі құйрық (ине мен жіп) Кіріспе сөз. Көктеу, жөрмеу, тепшу Қиғаш сәндік Ілмек тігіс Таңдай тігіс, түйін тігі Қайып тігу, түгу тігіс тышқан із тігіс, шалық торлау. Қазіргі кезде қолмен іс тігетін тігіншілерді өте сирек кездестіреміз. Өйткені олардың орнын тігін машиналары алмастырады. Алайда бұйымның бөлшектерін уақытша біріктіруге және әшекейлеп, көркемдеу үшін, сондай-ақ тігін машинасымен орындалуы қиын жағдайлар болған кезде қол тігістерді қолданылады. Қол мен іс тігушінің негізгі құралдарына ине, жіп, қайшы, оймақ жатады. Кез келген бұйым тігу үшін матаның қалыңдығына қарай қол инесі мен жіпті дұрыс таңдау қажет. Қиғаш сәндік. Бөлшектерді уақытша бекіту үшін қолданады. Тігіс солдан оңға қарай орындалады. Айқас тігіс. Ине матаның теріс бетінен тік, ал оң бетінен қиғаш шаншылады, ине шаншымның арақашықтықтары 1 мм шамасында болады. Тігіс солдан оңға қарай, келесі тігіс солдан оңға қарай айқасады. Ілмек тігіс матаның шеті сетінемес үшін және түймелікті торлау үшін қолданады. Тігісті солдан оңға, оңнан солға қарай да орындауға болады. Тігістің арақашықтығы мен биіктігі матаның қалыңдығына байланысты. Бұл тігістің ине шаншымдары тігінен түседі. 5. Сарамандық жұмыс. Қауіпсіздік ережесі. Инемен жұмыс жасағанда, инені аузыңа салма. Ине жерге түсіп кеткенде мұғалімге ескертіп, мұғалімнің көмегімен ал. Қайшыны досыңа сілкілемей бер. Тігіс түрлерін матаға орындап, альбомға желімдеу. 6. Сергіту сәті 7. Жаңа сабақты бекіту. «Бақытты сәт» ойыны 1-гейм. «Бой сергіту» топтарға 3 сұрақтан беріліп оларды талдауға 3 минут бөлінеді. Топтардың бір өкілі жауап береді. Тапсырма: 1. Қазіргі кездегі қолмен іс тігетін тігіншілер туралы айту? 2. Қол іс тігушінің негізгі құралдарына нелер жатады? 3. Кез-келген бұйымды тігу үшін нені дұрыс таңдай білу қажет? 4. Тігістің түрлерін ата? 5. Матаның шеті сетінеп кетпес үшін қандай тігіс қолданылады?(ілмек) 6. Бөлшектерді уақытша бекіту үшін қолданылатын тігіс? (қиғаш тігіс) 2-гейм. «Сандықтан шыққан бас қатырғырлар» топ мүшелері сандықтан нөмірлері конфет алып шығады. Мұғалім әр нөмірге жұмбақ немесе сұрақ оқиды. Өз ішінде талқылаған соң, топ капитандары жауап береді. Тапсырма: 2-нөмір. Жұмбақ. Қылыштасты ағайынды екі батыр Кескілесті екеуі шатыр-шұтыр Аағайынды екеуінің кескілесі Тігіншіге пайдасын тигізіп жатыр. (қайшы) 4-нөмір. Жұмбақ Жүрген сайын жүйрігім Қысқартады құйрығын (ине) 3-нөмір. Мазмұнына қарай мақал-мәтелді жалғастыру. 1. Жіп жіңішке (жерінен) үзіледі 2. Жіптің ұзыны жақсы Сөздің (қысқасы) жақсы 5-нөмір. Мазмұнына қарай мақал-мәтелді жалғастыру 1. Тігінші кем істейді (Үтік) тегістейді 2. үйренгенің (өзіңе) құт Істегенің еліңе құт 3-гейм. «Көсемдікке ұмтылу» сұрақтарына барлық ойыншылар жауап береді. Ең көп дұрыс жауап берген топ ұтады. 1. Қандай тігіс түрлерін білесің? 2. Іс тігу үшін қандай құралдар қажет? 3. Ине не үшін қажет? 4. Мата түрлерін ата? 5. Қиғаш тігіс қалай орындалады? 8. Үйге тапсырма беру. Тігіс түрлерін жаттау. Қол тігіс түрлерін тігіп қолдарын жаттықтыру.
Қызығушылықты ояту
Сергіту сәті
Ой толғаныс
Үйге тапсырма	Жұмысты аяқтау	Күнделіктеріне жазып беремін
Бағалау	Оқыту үшін бағалау және оқуды бағалау	Бағалау парақшасын толтырады.
Кері байланыс		Смайликтерді өзі қалаған нұсқаға жабыстырады

Сабақ тақырыбы «Жастықшаны пішу.»

Р/с		Операцияның аталуы	Фотосурет	Техникалық шарттар			Жұ-мыс түрі
1		Материалдарды, құрал-жабдықтарды әзірлеу, ою-өрнек таңдау.		Жастықша тігуге қажетті материалдар мен құрал-жабдықтарды дайындау. Ою-өрнек үлгілері арасынан жастықшаны өңдеуге арналған «8 Наурыз» өрнегін таңдау.			Қ
2		Ою үлгісін дайындау.		Сызғыш пен қаламды пайдаланып, қағаздан ені 50см, ұзындығы 50см оюдың үлгісін сызып, қайшымен ойып алу.			Қ
3		Жастықшаның бөлшектерін пішу.		Көлемі 52х52 см тігіске қосымшасымен негізгі бөлшек терін пішу. Оюға арналған «диско» матасының көлемі 50х50 см пішу. Желімдік флизелин матасының көлемі 100х50 см пішу.			Қ
4		Негізгі және оюға арналған бөлшектерді қатырмалау.		Негізгі матаның теріс жағына флизелинді желімдеу t = 200-2000 уақыты 2-3 сек. Оюға арналған матаның теріс жағына флизелинді желімдеу t = 200-2000 уақыты 1-2 сек.			Ү
5		Матаның бетіне өрнектің сұлбасын сызу.		Оюға арналған матаның бетіне қағаз ою-өрнекті түйреуіш инелермен ұстатып, қаламмен сұлбасын сызу			Қ
6		Өрнекті ою.		Матаға сызылған өрнекті өткір қайшымен ойып алу.			Қ
7		Ою-өрнекті негізгі матаға орналастыру.		Оюды негізгі матаға түйреуіш инелермен ұстатып, көктеп тігу.			Қ
8		Оюдың шетін таспабаумен әрлеу.		JANOME тігін машинасын арнайы ирек тігісіне келтіріп, таспабауды өрнектің шетіне орналастырып бастыра тігу.			М
9	Таспабаумен әрленген бөлештерді ЫЖӨ			Көктеу тігістерін алып тастап, тігілген таспаны тегістеп үтіктеу.			Қ Ү
10	Әрлеу таспаны орналастыру.			Әрлеу таспасын ою-өрнекпен өңделген негізгі бөлшектің өң жағынан қиықтарының бойына көктеу.			Қ
11	Бөлшектерді қосу			Ою-өрнекпен өңделген негізгі бөлшектерін өң жағығымен беттестіріп, тысының аузын 30 см қалдырып, қиықтарын сырып тігу.			М
12	Жастықтың тысын аудару			Тігіске 0,1-0,2 см қалдырып ұштарын керту			Қ
13	Поролонды дайындау			Қалыңдығы 2 см поролонды 90х45 см қиып екі бүктеп шеттерін көмкеру, ішіне ұсақталып қиылған поролон толтыру.			Қ
14	Жастықшаның тысын бидайлау			Жастықшаның ішіне дайын поролон салып, аузын жасырынды тігіспен тігу.			Қ
15	Соңғы өңдеу			Ұлттық ою-өрнекпен өңделген дайын жастықшаны тазарту, тексеру.			Қ

Сабақтың тақырыбы: Бүрмелі жастықша тігу технологиясы

Сабақтың мақсаты: Пішілген қиынды бөлшекпен, қиық атауларымен,жастықша тігу жоспарымен

таныстыру.

Білімділік мақсаты: Қол тігіс жұмыстары арқылы жастықша тігуге түснік беру.

Дамушылық мақсаты:Оқушылардың ісмерлігін, шеберлігін және ой-өрісін дамыту

Тәрбиелік мақсаты: Жұмыс барысында ұқыптылыққа, тиянақтылыққа,әдеміллікке,

шыдамдылыққа тәрбиелеу.

Құрал-жабдықтар: Мата, қайшы сызғыш, ине-жіп сабын, нұсқау картасы, тігін машинасы.

Көрнекіліктер: Дайын жастықша түрлеі, суреттер.

Сабақтың түрі: Дәстүрден тыс.

Әдіс-тәсілдері:Теориялық , сұрақ жауап түсіндіру.

Пән аралық байланыс: Матиматика, сызу, тарих.

1. Сабақтың жүрісі.

2. Ұйымдастыру

3. Жаңа сабақ

4. Нұсқау карта сыздыру

5. Теориялық бөлім.Матамен жұмыс.

6. Үйге тапсырма

І. Ұйымдастыру кезеңі

1. Оқушыларды түгендеу.

2. Керекті құралдарды түгендеу

3. Оқушылардың назарын сабаққа аудару.

ІІ. Үй тапсырмасы.

ІІІ. Оқушылардың өткен тақырыпты меңгергенін анықтау. Сұрақ-жауап

1. Қоржын кандай бұйым? Қоржын ұлттық бұйым.

2. Қоржынның қандай түрлері бар? 3 түрі бар.

1. Тоқыма қоржын- жүннен иіріп, терме етіп тоқылға, тоқылу әдістеріне байланысты түкті, түксіз алма тәрізді тоқылған қоржындар

2. Киізден өрнек салып тігілген қоржын.

3. Матадан тігілген қоржындар.

3.Қоржынның қолданылуы? Көлікпен зат және тамақ алып жүргенде қоржын пайдаланған.

4. Аяққаптың қандай түрлері бар? 3 түрі бар.

1. Оюланған аяққап.

2. Кестеленген аяққап

3. Матамен тігілген аяққап

5. Аяққаптың қолданылуы:?

Аяққапты бұрынғы ата-бабаларымыз ыдыс –аяқ сынбас үшін және таза тұру үшін қолданылған .

6. Балалар біздің үлкен ата-бабаларымыз, әжелеріміз киімдерін, немен әшекейлеген? Ою-өрнекпен.

7. Аяққаппен қоржынды қандай ою-өрнекпен өрнектеген? Халық арасында көп тараған мүйіз тектес «Қошқармүйіз» оюларымен өрнектеген. Бұл қошқармүйіз оюынан сан алуан оюлар шығады.

ІІІ. Жаңа сабақ.

Біз сабағымызда әсемдік бұйым, жастық тіккелі отырмыз. Ертедегі халқымыздың мойын жастықтары уақ құрақпен сәнделген. Оны жүк арасына сәндік үшін жинаған. Кейбір жастықтың бетіне ақ мата салып кестелеген, Жіппен ілгек арқылы торлаған, моншақ тағып әсемдеп тіккен. Ал соңғы кезде вафли түрімен жиырып, витраж түрінде, ою-өрнекті апплеккация құрақ салып тігіп жүр. Мұндай жастықшалар үй жиһаздары диван, кресло арқалығына сәндік үшін пайдаланып жүр. Ал біздің тігетін жастықша бір түсті матаға ою-өрнекпен кестелеп тігу. Шетіне мата түстес лентаны сән үшін тігуге болады.

ІҮ . Нұсқау картасын сыздыру.

Жастықша тігу технологиясының нұсқау картасы.

№	Жұмыстың орындалу тәртібі.	Сызбасы
1.	Түгі бар мата түрінен 30Х30см қиып аламыз
2.	Ою сызу үшін флезелин жапсырып, үстіне ою сызамыз.
3.	Сары жіппен оюды іс машинасымен тігеміз.
4.	Оюды тігіп болғасын , шетін тігіп , лентасын қосып қол тігісімен орындаймыз.
5.	Жастықты тігіп болған соң, екінші бетін қосып тігіп, арасына мақта салу.

Ү. Матамен жұмыс. Нұсқау картамызға қарап, матаны 30Х30см яғни төртбұрышты етіп қиып аламыз да,матаның теріс бетінен оюды сызып аламыз. Бұрыштарын белгілеп қоямыз.

ҮІ. Сабақты бекіту.

1. Қайшымен, инемен жұмыс жасаған кездегі қауіпсіздік ережесі.

2. Жастықшаның формасы қандай?

3. Жастықшаға қандай ою салынады?

ҮІІ Бағалау.

Үйге тапсырма : «Жастықша тігу»

Сабақтың тақырыбы: Жастықшаны пішу,сәндеу.

Мақсаты:          Білімділік: оқушыларға мата түрлерінің құрылымдық ерекшеліктерін, негізгі қасиеттерін,мата атауларының мағынасын, тоқылу, өңдеу әдістерін түсіндіру;

                            Дамытушылық:оқушылардың танымдық деңгейлерін кеңейту, ойлау қабілеттерін дамыту,мата түрлерін ажырата білуге дағдыларын дамыту;

                            Тәрбиелік:оқушыларды білімділікке, ізденімпаздыққа, ұқыптылыққа, адамгершілікке тәрбиелеу.

Сабақтың түрі: аралас сабақ

Көрнекіліктер мен құрал-жабдықтар: «Мата құрылымдарын салыстыру», «Мата атаулары», «Матаның қасиеттер» кестесі.

Сабақтың жоспары:    1.Ұйымдастыру кезеңі

                                         2.Өткен сабақты қайталау

                                         3.Жаңа сабақты түсіндіру

                                         4. Бекіту инструктажы

                                         5. Жұмыс орнын жинақтау

I.Ұйымдастыру кезеңі:

Сәлемдесу.  Оқушылардың сабаққа қатысуын қадағалау.

Техникалық қауіпсіздік ережелерін сақтау;

Сабақтың мақсаты мен тақырыбын айту;

Оқушылардың сабаққа дайындығын тексеру;

II. Өткен сабақты қайталау.

III. Жаңа сабақты түсіндіру. Гүлдері бар құлпырған,

                                                     Кең жазықтан аумайды.

                                                     Оған әркім ұмтылған,

                                                     Киер киім оңтайлы.      Бұл не? (мата

         Маталар құрамына, құрылысына, өңделуіне, сырт көрінісіне және тігу, жуу, тазалау кезінде өңделу жұмыстарына байланысты түр-түрлеге бөлінеді. Мата талшықтардан тұрады. Талшықтар шығу тегіне қарай табиғи және қоспалы болып екіге бөлінеді. Табиғи талшықтарға өсімдік, зығыр, жүн, жібек, мақта, т.б. талшықтар жатады.Химиялық талшықтар әр түрлі шикізаттың қосылуынан- мұнай, құрамына қарай табиғи газ, таскөмірден т.б. алынады. Елімізде мақта өсіретін бірден бір аймақ Оңтүстік Қазақстан облысы. Мақта-бір жылдық өсімдік. Мақта өсімдігінің жемісі аппақ, ұзын талшықтарға құрамдас қораптардан тұрады. Осындай талшықтарды мақта деп атайды. Матаның сапасы көбінесе талшықтардың құрамына байланысты. Ұзын және жіңішке, мықты, біркелкі жіп алынады. Мұндай жіптен тоқылған мата жұқа, берік, тегіс, жұмсақ болып келеді.

        Ирек талшықтар жақсы жылу сақтағыштығымен ерекшеленеді. Мұндай талшықтан тоқылған матларды қысқы киім тігу үшін қолданылады.

IV. Қорытынды.Оқушылардың алған білімін сұрақ-жауап арқылы қорыту.

            Мата атауларын білеміз бе?

V. Үйге тапсырма.қыздардың есімдерімен байланысты мата атауланынан сөз жұмбақ жасап келу.

VII. Бағалау. 

VIII. Жұмыс орнын жинақтау. 

Сабақтың тақырыбы: Моншақтан әшекей бұйымдар жасау технологиясы.

Сабақтың мақсаты:

 а)Білімділік:Оқушыларға моншақпен жұмыс жасауды үйрету, моншақ тоқу арқылы оқушылардың шеберлік деңгейін арттыру, сұлулықты бағалай білуге бағыт бағдар беру.

ә)Тәрбиелік:Оқушылардың эстетикалық талғамын арттыру, әдемілікке, шеберлікке, ұқыптылыққа тәрбиелеп, еңбек сүйгіштікке, іске деген қызығушылық сезімін ояту.

б)Дамытушылық: Қыз балаларды ептілікке, шыдамдылыққа баулу, өз бетінше ұқыпты жұмыс істеу дағдыларын қалыптастыру, ой-өрісін кеңейту.

Сабақтың түрі: Жаңа сабақ

Сабақтың әдісі: Түсіндіру, сұрақ-жауап, нұсқау, сарамандық жұмыс, өзара іздене білу.

 Пәнаралық байланыс: Математика, тарих, география, әдебиет, бейнелеу.

Көрнекілігі: Сумоншақпен жасалған дайын бұйымдар, сызбалар, суреттер, интерактивті тақта

Керекті құрал-жабдықтар: Сумоншақтар, маталар, сызғыш, метр, ине, ішек (леска) Сабақтың барысы:

І.Ұйымдастыру: Оқушылармен сәлемдесу, жоқ оқушыларды белгілеу,оқушылардың құрал-жабдықтарын тексеру. Оқушылардың сабаққа зейінін аудару мақсатында психологиялық дайындық минуты өткізіледі. «Мен бәрін жасай аламын» деп әр оқушы батыл болу үшін мынадай сөздер айтады.

1. Бүгінгі күн тамаша!

2. Мен өзімді жақсы сезінудемін.

3. Менің көңіл күйім керемет жақсы.

4. Мен барлығы қолымнан келетініне сенімдімін.

5. Барлығы қолымнан келеді.

6. Мен жұмыс істеуге дайынмын.

ІІ.Ой қозғау. 1.Тап-тап, тап жорға,

 Табаны жоқ боз жорға.

Желіп кетсе жеткізбес

Жерге түссе таптырмас. (ине)

2. Басы екеу, аяғы да екеу (қайшы)

3.Пластмассадан, әйнектен, інжу-маржаннан жасалатын түрлі-түсті ұсақ моншақтар (сумоншақ)

ІІІ.Жаңа сабаққа кіріспе Бүгінгі сабағымыз өткен сабағымызға қарағанда өзгеше.Сондықтан ортаға оқушыны шақырайық. Не дайындап келді екен.

1.Оқушы: -Пластмассадан,әйнектен, інжу-маржаннан жасалған түрлі-түсті ұсақ  моншақтарды бисер деп атайды.

2.Оқушы: Кейбір деректер бойынша әйнектің Отаны Ежелгі Египет  болған.  Әйнектен  жасалған моншақтар, амулет, ыдыс-аяқтар сонау б.з.д жасалған моншақтар, амулет, ыдыс-аяқтар сонау б.з.д.ІV ғасыр ескерткіштерінен табылған.Әйнектік массаға кобальт, мыс, марганец қосу арқылы египеттер көгілдір, жасыл, алқызыл түсті әйнек алған. Мұндай әшекейлерді еркектер де,әйелдер де, әсіресе ақ түсті киімдермен таққан екен. Ең алғаш бисер атауы дәл осы Египет елімен байланысты. Оның атауы арабтың «бусра» немесе «бусер» деген сөзінен шыққан,мағынасы «жасалған маржан». Рим империясы Египет елін басып алғанда әйнек өндіру Рим еліне өтіп, империя құлағаннан кейін Византияға өтеді. Ал Константинопольді түрік жауынгерлері жаулап алған соң, әйнек өндіруші шеберлер жан-жаққа тарап әлемге «бисер»атауы әйгілі бола бастады.

3.Оқушы: -Ұсақ моншақтарды кестелеп тігіп, әсем өрнектер (сақина,сырға, білезік)жасайды. Сонымен қатар, қыз-келіншектердің киімдерінің алдын, өңірін, жеңін, жағасын және көзәйнектің қабын, сөмке, әмиян, қамзол, сәукеле, жейде, аяқкиімдерді сәндеуге қолданылады. - Интернеттен алынған сумоншақтың шығу тарихына қатысты қалалардың суреттері шығады, шолу жасалады.Тақтадан бисермен әшекейленген әр түрлі бұйымдар шығады. Мұғалім кіріспе сөзі: Қолөнер-мол өнер.Қолөнер-халық өмірімен,тұрмысымен бірге жетіліп, біте қайнасып келе жатыр.Сан алуан түрлі қолөнер бұйымдары әсемдігі, өрнегі, тұрмыстық сән берумен адамдарға рухани ләззат әкелген. Осылардың ішінде бисер өнеріне тоқталайық. Сумоншақтың отаны-ежелгі Египет.Міне солардан бисер деген атаумен жаңа ұғым пайда болды.Египеттен, Сериядан бисердің технологиясы Рим империясына дейін тарады.Бірте-бірте алғашқы біздің дәуірімізге дейін Италияда, Грецияда,Германияда, Испанияда, Францияда пайда болды. Бесінші ғасырдың аяғында әйнек өнері Византияға, одан кейін Венецияға ауысады.Көптеген ғасырлар бойы Венеция Республикасы әйнек шығаруды құпия сақтайды.Әйнек шеберлері құпияны сақтамағандарды өлім жазасына кескен. ХV ғасырда әйнек шеберлері Германияда, Францияда, Чехияда пайда болды.Чехия Венециямен бәсекеге түсті.

ІV. Сарамандық жұмыс

 Сарамандық жұмысты техника қауіпсіздік ережесін еске түсіру мен оқушылардың бір-біріне сәттілік тілеуімен басталады.

 Жұмыстың реті:

1. Оқушылардың өз қалауы бойынша жұмыстарының үлгісін жасауы

2. Тоқу үшін қажетті заттарды дайындау

3. Нұсқау карта, қиял бойынша тоқу

4. Жұмыс кезінде қауіпсіздік ережесін сақтау

Сумоншақтың тоқылу жолдары тақтада көрсетемін. Сарамандық жұмыс кезінде оқушылар білезік пен алқаның түрін жасайды. Нәтижесінде сумоншақпен тоқу өнері өте нәзіктілікті, әдемілікті,шыдам-дылықты және қиял ұшқырлығы мен шеберлікті талап етеді екен деп тапты.

V. Сергіту сәті Сумоншақты тоқуға қажетті құралдарды табу. Тақтадағы құмыраға сумоншақ тоқуға қажет құралдарды салады да қажет емес құралдар сыртта қалады.

 

 

Дәрігерлік кеңес

     Бисермен ұзақ  үздіксіз жұмыс істеу денсаулыққа кері әсер етеді.

Тез шаршатып, көздің көру қабілетін төмендетеді. Көру қабілетті жоғарлату мақсатында Қытай,Үндістан елдерінде көзге арналған арнайы жаттығулар

ойлап табылған. Ол жаттығулар көз а лмасындағы қан айналу процессін арттырады. «Көз гимнастикасының »негізгі 4 түрі қарастырылған.

ХҮІ ғасырда өмір сүрген қытай дәргері Шэн , жалпы көз үшін күніне екі рет, таңерттен, кешке  жаттығу жасап отыру керек деген .

1.Көзді алақан қызуымен жылыту.

2.Көзді айналдыра қозғалту

3.Көзді көлденен қозғалту.

4.Көзді жақындату, алыстату арқылы

Жаттықтыру

VІ. Үйге тапсырма.Сумоншақпен әшекей бұйымдар жасау.

VІІІ Бағалау. Оқушылар бір-бірінің жұмысын көріп, салыстырып, баға береді.

Жұмыс орын ретке келтіру

Сабақтың тақырыбы : Ұсақ моншақтардан гүл тоқу технологиясы.

Сабақтың мақсаты :  Бисердің түрлері мен тоқу әдістерін меңгерту

Білімділік:  . Оқушылардың бисер тоқудағы білімін жүйелендіру, шеберлік деңгейін арттыру арқылы әсемдік пен сұлулықты бағалай білуге үйрету.

 

Дамытушылық: Өз бетінше жұмыс істеуге, ынта–ықыласын, шығармашылық қиялын дамыту.

 Тәрбиелік: Оқушылардың эстетикалық талғамын тәрбиелеу, тиянақтылық деңгейін көтеруге баулу.

 

 Сабақтың әдісі : Аралас сабақ.

Пән аралық байланыс: тарих,қазақ тілі,ботаника.

 Көрнекілік:  схемалар, суреттер, плакат, бисер, сым темір, қайшы, бисер салатын ыдыс.

Сабақтың барысы:

   І . Ұйымдастыру кезеңі.

  а)  Оқушылармен амандасу

  ә)  Оқушыларды тексеру.

  б)  Оқушылардың сабаққа дайындығын тексеру.

  ІІ.  Жаңа сабақты түсіндіру.

  ІІІ  Сарамандық жұмыс

  ІV  Алған білімін тексеру.

   V  Үйге тапсырма

  VІ   Бағалау.

  Оқушыларды 2 топқа бөлу.

1.     Байшешек

2.     Раушангүл

 

 Бисер  сөзі шықты (тарих )

 

 Бисермен тоқу көп уақытты талап етеді. Барлық қолөнер сияқты бисер тоқудың да тарихы бар. Бисердің шығу тарихы әйнектің пайда болуымен тікелей байланысты. Ал әйнектің қашан пайда болғанына әлі күнге дейін нақты дерек жоқ. Деген мен, әйнекті дайындаудың ең алғаш құпиясын Финикия әлі ашқан деген аңыз бар. Бұл аңызда финикиялық көпестер әлемді жүзіп жүріп Сирияға тоқтайды. Өздеріне азық дайындау мақсатымен отқа қазанын қою үшін аралдан үлкен тас іздейді. Ешнәрсе таппаған олар үлкен бөлігін пайдаланады. Жалынның ыстық температурасынан селитра еріп, өзен құмына  араласып, сұйық әйнек болып аққан екен. Осылайма, әлде басқа тәсілмен бе әйнек дүниеге келген. Бірақ Финикиялық көпестер бүкіл Жерорта теңізінің халқына әйнектен жасалған бұйымдарды сатқан екен.

     Бисермен тоқу ұрпақтан – ұрпаққа жалғасып келе жатқан көне өнердің түрі. Ежелгі египет, Үнді елінен шығып, кеңінен   қолданылған. Бисер сөзінің түп төркіні «Бусра» «Жалған маржан» сөзінен шыққан. Египеттіктер «Бусра» деп атап, бізге келіп, «бисер» - ұсақ моншақ болып айтылған. Сондай-ақ біздің ата-бабаларымыз да киімдерді әсемдеуде қолданып отырған

    (Интерактивті тақтада    ұлттық киім түрлері )

         Тек қана ұлттық киімдерде ғана емес түрлі әшекей бұйымдарда  да  кеңінен қолданылып  келеді. Бисер тоқу шеберлері дайындаған мына суреттерді қарап өтейік.

     (Интерактивті тақтада    бисерден жасалған  бұйым түрлері)

Балалар, мына суреттерді қарап отырып, керемет өнердің куәсі болып отырмыз. Бұл деген қандай еңбек, шыдамдылықты, төзімділікті талап етеді. Балалар еңбекке, өнерге, шыдамдылық қасиетке байланысты қандай мақал-мәтелдер білеміз? Ендеше, балалар осы өнерді біз де үйреніп көрейік.

Жаңа сөздер:

Бисер - ұсақ моншақтарға берілетін жалпы түсінік.

Стекулярус - ұзындығы 3мм түтікше тәріздес сумоншақтың түрі.

Фурнитура - қосымша көмекші материалдар (түйме, ілгек, жіптер, композиция)

Композиция - бірнеше заттың көркем жиынтығы және құрастыру

 

     Бисер түріне қарай былай бөлінеді

1.     Ұсақ,  түрлі-түсті моншақтар

2.     Стеклярус

3.     Рубка                                                                                                                      

 

                                                 

             

 Бисер тоқудың әдістері:

1.     Параллель тоқу

2.     Тігінен тоқу

3.     Айналдыра тоқу  

 

Дала   гүлін ұсақ моншақтардан жасап үйренеміз. Бұл гүлдің  күлтесі, жапырақтары үшкіл, түсі қызғылт сары, алқызыл т.б болып келеді. Бұл гүлдердің күлтелері бес-бестен. Осындай гүл жасап үйренейік.

 

Ол үшін бізге мыналар қажет:

1 Түрлі – түсті ұсақ моншақтар

2. Жіптің жуандығындай мыс сым.

3. Қайшы және безендіруге байланысты құралдар.

 

Қорытынды.

Қорыта келгенде, жұмыстың (композицияның) жасалуында біліктілікті, білімділікті, нәзіктілікті, әдемілікті, қиял мен шеберлікті талап етілуін қадағалау.

Оқушылардың жұмысын бағалау, үйге тапсырма беру (үйден гүл токып әкелу).

Үйге тапсырма.    

Оқушыларды бағалау

 

Гүл тоқу технологиясы

Нұсқау карта бойынша жұмыс жасау.

1

2

 

3

 

 

4

5

6

 

 

 

 

Сабақтың тақырыбы: Гүлдер дестесін жасап үйрену.

Мақсаты: Оқушыларға моншақпен кестелеп тоқуды үйрете отырып, композициялық панно жасау;
Білімділік мақсаты: Оқушылардың моншақ тоқудағы білімін жүйелендіру, шеберлік деңгейін арттыру арқылы әсемдік пен сұлулықтың бағалай білуге үйрету;
Дамытушылық мақсаты:өз бетінше жұмыс істеу дағдысын қалыптастырып, шығармашылық қабілетін дамыту
Тәрбиелік мақсаты: оқушыларды төзімділікке, әдемілікке тәрбиелеп, эстетикалық талғамын арттыру.
Сабақтыңтүрі: аралас, сарамандықсабақ.
Сабақтыңәдісі:сұрақ-жауап, түсіндірмелі - иллюстрациялық.
Пәнаралық байланыс: биология - гүлдердіңтүрлері, құрылысы, ; математика; бейнелеуөнері - композиция құру, түстердітаңдау; тарих - бисердіңпайда болу тарихы.
Сабақтың көрнекілігі:моншақтанжасалғанбұйымдарүлгілері, сызбалар, кітаптар, журналдар, плакат.
Қажетті құрал-жабдықтар: әртүрлі су моншақтар, бисер, картон, сымтемір, қайшы, бисер салатыныдыс.
Сабақтың барысы:
1. Ұйымдастыру кезеңі (оқушыларменамандасу, сабаққадайындығынтексеру, оқушылардытүгендеу)
2. Үй тапсырмасынтексеру
3. Жаңа тақырыпты жариялау, мақсаты мен міндеттерімен таныстыру
4. Жаңа тақырыппен таныстыру, сумоншақпен (бисерлермен) гүлтоқу.
Бисердің шығу тарихы:Бисер тоқу өнері ертеде кеңінен тарап, танылып кележатқанхалықшығармашылығыныңжәнеәшекейбұйымдардайындаудыңбіртүрі. Бисерменжайсуреттерденбастапөтекүрделітүрлі-түстіжұмыстаржасауға (тоқуға), алқа, тұмарша, шашбуғыш, сырға, білезік, белдік, сөмкелерді де әшекейлептоқуғаболады, соныменқатаройыншақтар да тоқуғаболады. Қолдан жасалатын бисер моншақтарыРесейде, шетелдердеөтежоғарыбағаланады. Нақ осы кездехалық шығармашылығының осы түріжаңаөрлеуүстінде, дамудыңсатысында.

Бисер тоқуөнері өтен әзіктікті, әдемілікті, шыдамдылықтыжәне фантазия мен шеберліктіталапетеді. Әрадам бисер тоқуменайналысуынаболады. Схемамен жұмыс істегенде естесақтауқабілетіжоғары болып, түстерді айыра білукерек. Барлыққолөнерсияқты, бисер тоқудың да тарихы бар. Бисердіңшығутарихыәйнектіңпайдаболуыментікелейбайланысты. Ал.әйнектіңқашанпайдаболғанынанәлікүнгедейіндерекжоқ. Дегенменәйнектіпайдаланудыңеңалғашқұпиясын Финикия еліашқандегенаңыз бар. БұлаңыздаФиникиялықкөпестерәлемдіжүзіпжүріпСирияғатоқталады. Өздерінеазықдайындау
мақсатыменотқақазанқоюүшінаралданүлкен таз іздейді. Ешнәрсетаппағаноларкемедегіселитраныңүлкенбөлігінпайдаланады. Жалынныңыстықтемпературасынан селитра еріп, өзенқұмынаараласып, сұйықәйнекболыпаққанекен. Осылайма, жоқәлдебасқатәсілменбеәйнекдүниегекелген. БірақФиникиялықкөпестербүкілЖерортатеңізініңхалқынаәйнектенжасалғанбұйымдардысатқанекен.

Еңалғашқы «бисер» атауыдәл осы Египет еліменбайланысты. Оныңатауыарабтың «Бусра» немесе «Бусер» дегенсөзіненшыққан, мағынасы «жалғанмаржан». Рим империясы Египет елінбасыпалғандаәйнекөндіру Рим елінеөтіп, империя құлағаннанкейінВизантияғаөтеді. Ал Константинопольд ітүрік жауынгерлеріжаулапалғансоң, әйнек өндірушішеберлержан-жаққатарапәлемге бисер атауымәлім бола бастады.
Қазіргікездебисердентоқылғанбұйымдар, жастар мен орта жастағы әйелдерге арналған сәндіккиімдергежапсырылғаннемесетүрліо юлармен әшекейленгенкиімдер, аяқкиімдерді, сөмкелер жиі кездестіругеболады. «Өміржасы» ұзақ болу үшінмықтыболыпкелетінжібекжіппенлескіменорындалады. Бисермен қазақтыңою-өрнектерінтұмарша, өңіржиек, бойтұмар, сондай-ақалқа, шашпаутағыбасқаөтесәндіәшекейлер: сырғалар, мойынғатағатыналқалартоқуөтесәндікөрінеді.
Жаңасөздер:
Бисер - ұсақмоншақтарғаберілетінжалпытүсінік.
Стекулярус - ұзындығы 3мм түтікшетәріздессумоншақтыңтүрі.
Фурнитура – қосымша көмекші материалдар (түйме, ілгек, жіптер, композиция)
Композиция – бірнеше заттың көркем жиынтығы және құрастыру
Жұмыс орнын ұйымдастыру: Бисермен тоқу жұмысы қызықты, әрі тез жүруі үшін тек құрал-саймандардың түгел болуы ғанаемес, жұмысорныңдыыңғайлапалудамаңызды. Әсіресе ол жербисердіорналастыруға ыңғайлыболуы керек. Ол үшін бір бедерлі фланельдіматаға, түрлітүсті бисерлердіүйіп қоюкерек. Кей жағдайлардаөтетереңемес (5-10мм) тәрелкегесалған да ыңғайлы, бірақ әр түсті жеке тәрелкеге салғанжөн, не болмаса жақтаулары биік емес қорапшалар пайдалануға болады. Бисермен жұмыс істегенде, сонымен қатар, жұмыс істейтінорынжарықпенжақсықамтамасызетілуікерек. Болмасакөздіауыртып, жиішаршауғаәкеліпсоқтырады. Көзгедемалыс беру үшінәрсағатсайын 10-15 минут үзілісжасауқажет.

Сарамандық жұмыс: Бисерментоқудыңкеңтарлағантехникасы - параллельдітоқу. Яғнисымтемірбисердіңқуысынанпараллельдіөтеді. Берілгентоқудыңнегізгіәдістерінқарапкөрейік.

Құмырадағы гүл

 Құмырадағы гүл дайын болды!CJ

Сабақтыбекіту:
Ендіоқушылардың бисер туралытүсініктерінтұжырымдапалуүшін «Ғажайыпқоржын» ойыныойналады. Ойынныңшарты: қоржыннанасықалуарқылысұрақтарғажауап беру.
1. Бисер дегеніміз не?
2. моншақдегеніміз не?
3. Бисердіңстеклярустенқандайайырмашылығы бар?
Қорытынды
Қорытакелгенде, жұмыстың (композицияның) жасалуындабіліктілікті, білімділікті, нәзіктілікті, әдемілікті, қиял мен шеберліктіталапетілуінқадағалау.
Оқушылардыңжұмысынбағалау, үйгетапсырма беру.

Сабақ тақырыбы: Моншақтан бақыт талын жасау технологиясы, сызбасы.

Сабақтың мақсаты: оқушыларға мата бетіне моншақпен кестелеу әдістері тұралы түсінік беру, тігіп үйрету.

Сабақ түрі: аралас сабақ, әңгімелесу, сарамандық жұмыс.

Сабақтың көрнекілігі: Моншақпен кестеленген бұйым үлгілері, схема.

Керекті құрал-жабдықтар: бір түсті мата, моншақ түрлері, ине, жіп.

Қауіпсіздік техникасы: шеберханадағы ҚТЕ.

Сабақтың өту барысы:

1. Ұйымдастыру кезеңі.

2. Үйге берілген тапсырманы тексеру.

3. Жаңа сабақты түсіндіру.

4. Сарамандық жұмыс.

5. Білімдерін бағалау.

6. Қорытындылау.

Ұйымдастыру кезеңі. Оқушыларды сабақтың басталуына дайындау. Жоқ оқушыларды белгілеу. Жұмыс формасын тексеру. Сабақтың мақсаты мен міндетін хабарлау.

Үйге берілген тапсырманы тексеру.

Сыныпқа сұрақ қою.

• Моншақ бірінші рет қашан және қалай пайда болды?

• Моншақтардың қандай түрлерін білесіңдер?

Жаңа сабақты түсіндіру.

Моншақпен кестелеу кесте тігудің неғұрлым кең тараған түрлерінің бірі. Ертеректе бұл жұмыстар жіпке өткізілген моншақтарды матаға басқа жіппен кестелеу әдісімен орындалынатын болған. Ал қазіргі кезде моншақпен кестелеуге көшті. Моншақпен кестелеу үшін қалың- мақта мата, барқыт, леон, шұға маталары және өте жіңішке инелер таңдап алынды. Моншақтарды суретке сәйкес түстер бойынша мата бетіне кестеленеді.

Картинаны кестелеу үшін қажетті заттар түрімен танысайық.

а) Моншақ (бусы) 2 мм өтпелі тесігі бар- ірі моншақтар.

Су моншақтар (бисер) 2мм өтпелі тесігі бар – ұсақ моншақтар.

Стеклярус – цилиндр формалы және көп қырлы қысқа таяқша тәрізді моншақ.

ә) Қалың – мақта мата, барқыт, леон, шұға.

б) Төрт бұрышты, дөңгелек, көп жақты мата керетін кергіш.

Капрон, лавсан, жібектен жасалған жіптер, леска, жіңішке сым.

№ 1-10 ине, № 10,11, 12 жіңішке, ұзын инелері.

Моншақпен кестелеудің технологиялары

1. Айқас тігіс әдісімен, суреттегі түстердің түріне лайық моншақтарды санап жіпке тізіп бекіту. Бұрыннан белгілі бұл әдіспен картинаны бір шетінен бастап, ең соңына дейін қатарымен тізуге болады.

2. Бұл еркін түрде түстердің бірінен кейін біріне ұласуын бере отырып моншақты тізіп, матаға бекіту әдісі, Бұл әдісті картина жасау барысында өз тәжірибемнен жинақтадым.

Берілген тақырып бойынша қағазда эскиз-жоба акварельде жазылады. Дайын суретті керілген матаға қарындашпен сызып көшіреміз. Калька қағазы арқылы көшіруге болады.

Сарамандық жұмыс. Моншақпен және стекляруспен кестелеу технологиясы.

1. Жұмыс тәсілдерін көрсету.

Моншақты еки тәсілмен кестелеуге болады:

а) әр моншақты жеке тігу;

ә) «вприкреп» тігісі, яғни моншақ тізілген жіпті матаға бекіту.

Ине алға тігісін орындау кезінде ине ірі инешаншымдарды оң жақтан солға қарай іле отырып алға жылжиды. Суреттің нобайы бойынша тігу кезінде жіпке иненің көмегімен бір моншақ өткізіледі және матаға жіппен бекітіледі. Ине алға тігісін пайдаланған кезде – моншақты бір-бірінен қашықтау, ал ине артқа тігісінде – моншақтар бір-біріне тығыз бекітіледі.

«Вприкеп» тігісі. Бұл тігісте матаға түйінделіп бекітілген жіпке моншақтардың қажетті саны тізіледі. Жіп салынған өрнектің үстіне қойылып, екінші инемен матаға инешаншымдар арқылы бекітіледі.

2. Оқулық бойынша жұмыс.

Кіріспе нұсқама. Сарамандық жұмыс.

Ағымдық нұсқама;

а)жұмыс орынын ұйымдастыру;

ә)жұмыстың орындалуын тексеру. ҚТЕ-нің сақталуын қадағалау;

б)үлгерген оқушыларға қосымша тапсырма беру.

Қорытынды нұсқама. Сипатты кемшіліктер мен олардың себептеріне талдау жасау.

Өз жұмыстарына баға беруге үйрету.

Жұмыс орнын жинастыру.

Үйге тапсырма. Дайын жұмыстарды рәсімдеу.

Сабақтың тақырыбы:       Бақыт талының бұтақтарын жасау.

Сабақтың мақсаты:

Білімділік: Табиғи материалдардан әр түрлі композициялар жасап үйренудің әдіс-тәсілдерін үйрете отырып,табиғи материалдардың пайдасын меңгерту.

Дамытушылық: өз бетінше,топпен  жұмыс жасауға,ізденуге, логикалық ойлау қабілетін дамыта отырып, жасаған бұйымның сапалы болуын қадағалау, еңбекке құштарлығын,қызығушылығын дамыту.

Тәрбиелілік: Табиғи материалдармен жұмыс істеу кезінде,оларды әдемілікке, шеберлікке, ұқыптылыққа, үнемділікке, табиғатты аялауға, ұйымшылдықпен жұмыс жасай білуге тәрбиелеу.

Сабақтың типі: бекіту сабағы

Сабақтың түрі: аралас сабақ

Сабақтың әдіс-тәсілдері: сұрақ-жауап, түсіндіру,көрсету, интерактивті тақтамен жұмыс, топпен жұмыс.

Сабақтың пәнаралық байланысы: бейнелеу, математика, дүниетану

Сабақтың көрнекілігі: табиғи материал түрлері, дайын бұйымдар, интерактивті тақта, т.б.

 

                    Сабақтың барысы:

Ұйымдастыру кезеңі

Оқушылармен амандасып,түгендеу.Оларды 3 топқа бөлемін. Аяз ата тобы,Ақшақар тобы, Аққала тобы.Топ басшысын сайлайды.Назарларын сабаққа аудару.

Үй тапсырмасын тексеру

Сөзжұмбақ шешу

Табиғат сөзіне құрастыру

1.      Бұйым пішілетін зат? (мата)

2.      Тігін құралы (Қайшы)

3.      Белдемше бұйымының үстіңгі бөлігі (белдік)

4.      Тігін құралы (ине)

5.      Бұрғылау аспабы (бұрғы)

6.      Ұлттық киім (камзол)

7.      Үтіктеу құралы (үтік)

Олай болса табиғат туралы түсінігімізді еске алайық

1.Табиғат дегеніміз не?Оны не істеуіміз керек?

2.Табиғи материал дегеніміз не?

3.Оны неше топқа бөлуге болады?

4.Оларды қалай сақтаймыз?

5. Табиғи материалдан нелер жасауға болады?

6. Композиция дегеніміз не?

7.Табиғи материалмен жұмыс жасағанда қандай қауіпсіздік ережесін сақтауымыз керек?

 

 

Жаңа сабақ

Моншақпен кестелеу кесте тігудің неғұрлым кең тараған түрлерінің бірі. Ертеректе бұл жұмыстар жіпке өткізілген моншақтарды матаға басқа жіппен кестелеу әдісімен орындалынатын болған. Ал қазіргі кезде моншақпен кестелеуге көшті. Моншақпен кестелеу үшін қалың- мақта мата, барқыт, леон, шұға маталары және өте жіңішке инелер таңдап алынды. Моншақтарды суретке сәйкес түстер бойынша мата бетіне кестеленеді.

Сергіту сәті

«Бір-біріңе жақында» жаттығуы.

Мақсаты: тактильді қабылдауды дамыту, бір-бірімен мейірімділік және қамқорлық қатынасты қалыптастыру.

Нұсқау: Сіздер бөлмеде еркін жүресіздер де, менің айтқанымды орындайсыңдар. Мен «бір-біріңе» деп айтқанда, сіздер өздеріңе жұп тауып алуларың керек. Жұбыңды тапқаннан кейін мен сіздерге жаңа тапсырмалар беремін. Бастаймыз: «Бір-біріңе!». Енді бір-біріңе қол беріп, бір-біріңнің аяғыңа аяғыңды, мұрынды мұрынға, құлақты құлаққа, бетті бетке және т.б. дене мүшелеріңді тигізіңдер. Осыдан кейін қайтадан өздеріңе басқа жұп тауып, жаңа ғана жасаған әрекеттерді қайталаңыздар.

Сарамандық жұмыс

Қажетті заттар:Қатты картон,желім, қайшы, шырша бұтақтары, ағаш бұтақтары, шырша ойыншықтары, жылтырақтар, жасанды гүлдер, ленталар, жылтырақ лак, т.б.

Жасалу жолы:

1.      Арнайы дөңгелек етіп қиылған картон қағазынын бір шетіне желіммен шырша бұтақтарын жапсырамыз.

2.      Оның қасына бір қатар шырша ойыншықтарын,бір қатар итмұрын бұтақтарын жапсырамыз.

3.      Одан соң жасанды гүлдерді,алманы,гирляндамызды жапсырамыз.

4.      Соңынынан жылтырақ лак себеміз.

Қорытындылау: Бүгінгі сабақта табиғи материал түрлерінің көптеген түрлерімен танысып, қандай жұмыстар жасауға болатынын білдік. Ендеше сабақтан алған білімдеріңді тексеріп көрейік.

Табиғи материалдар қайдан алынады?

Қандай түрлерін білеміз?

Қандай бұйымдар жасауға болады?

            Қауіпсіздік ережесін айт.

Бағалау:Оқушыларды қағаздан қиып жасалған, шырша ойыншықтары арқылы бағалаймын.

Көк-5

Жасыл-4

Сары-3

Шырша ойыншықтарына өздерінің тілектерін жазып тақтада ілініп тұрған шырша макетіне апарып іледі.

Үйге тапсырма: Табиғи материалдардан «Шырша» композициясын құрастыру

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Сабақтың тақырыбы	Бақыт талын құрастыру, аяқтау.
Сабақтың мақсаты	қушылардың қауіпсіздік ережесін тиімді пайдалану арқылы пышақпен жұмыс жасау қабілетін дамыту. Оқушыларды шеберлікке, ұқыптылыққа, іскерлікке тәрбиелеу.
Сабақтың түрі:	Аралас.
Сабақтың әдісі:	Баяндау, сарамандық.
Сабақтың көрнекілігі:	Проектор, слайдтар, ағаштан жасалған бұйымдар, плакат, оқулық, ою - өрнек түрлері.
Пәнаралық байланыс	Тарих, биология, сызу, сурет.
Сабақтың барысы:	Мұғалім іс-әрекеті	Оқушы іс-әрекеті
І. Ұйымдастыру кезеңі.	Оқушылардың назарын сабаққа аудару. Оқу құралдарын түгендеу Сабаққа қатысын тексеру	Сабаққа дайындалып, оқу құралдарын шығарады.
ІІ. Өткен материалдарды қайталау.	А) Ағаштың қандай түрлерін білесіңдер? Ә) Ағаш өңдеу құралдарын атап шығыңдар. Б) Ағаштан бұйымдар жасайтын адамды қалай атайды? В) Ою - өрнек түрлерін ата. Слайд арқылы ою - өрнек түрлерін көрсету.	Сұрақтарға жауап береді.
ІІІ. Жаңа сабақ.	Ағаш - табиғаттың тамаша туындысы. Ағаш көп өскен жерді халық орман, тоғай деп атаған. Тоғай ертеден адамдардың негізгі тұрақ жайы болған. Ерте заманнан - ақ адамдар ағашты тіршілігіне қажетті материал ретінде пайдаланған. Олар ағаштан аң аулауға қажетті аша таяқ, найза, қада, жебе т. б. заттар жасаған. Адам ағаш өңдеуді тез үйренген. Өйткені ағаш өңдеуге оңай көнетін материал. Пышақ, балта сияқты қарапайым құралдардың көмегімен адамдар үйлерді, көпірлерді, жел диірмендерін, қамалдар мен ыдыс - аяқтар жасаған. Көркемдеп өңдеуге қажетті ағашты дұрыс таңдау істің нәтижелі болуына септігін тигізеді. Оған май қарағай, терек, үйеңкі секілді жұмсақ ағаш қажет, нәзік ойықша, үшбұрыш және басқа өрнектерді салу, әрлеу жұмыстары оңай жүргізіледі. Жұмысқа бұтақсыз жұмсақ ағаш түрін таңдап, қажетті өлшеммен кесіп, сүргілеп, әрлеп болған соң, тегіс бетіне өрнек бейнесін көшіреді. Ағаштан жасалған бұйымдардың ішіндегі ең көп тараған түрлері жұкаяқ, күбі, ағаштан бүтіндей ойылған астау, келі - келсап, асадал. Бұл бұйымдарды шеберлер күмістен, сүйектен жасалған ою - өрнектермен әрлеген.	Ағаш туралы өз білетіндерін ортаға салып постер қорғайды. Қазіргі уақытта да біздер ағашсыз өз өмірімізді елестете алмаймыз. Тұрған үйіміз, үй жиһаздары, басқа да тұрмыста жиі қолданылатын заттардың көбі ағаштан жасалған. Өрнек дегеніміз - кез келген бұйымның сыртына түсірілетін біртұтас байланысты әшекей. Ал ою дегеніміз, бұйымға түсірілген өрнекті пышақпен кесу арқылы өңдеу немесе шабу кезіндегі ойып өңдеу жұмыстары.
IV. Сарамандық жұмыс	Оқушылар өздерінің технологиялық карталарына сәйкес, қауіпсіздік техникасы ережелерін сақтай отырып, сарамандық жұмысты өздігінен орындайды. Мұғалім ағымдағы нұсқаманы өткізеді және оқушылардың шығармашылық жұмысының барысын тексереді.	Ағымдағы нұсқама: а) жұмыс орындарын ұйымдастыру; ә) еңбек тәсілдерін орындаудың дұрыстығын тексеру; б) ҚТЕ-нің сақталуын тексеру; в) неғұрлым үлгеріп жатқан оқушыларға қосымша тапсырмалар беру.
V Жаңа сабақты бекіту	Оқулықтан сұрақтар қойылады	Сұрақтарға жауап береді
VІ Бағалау	Жасалған жұмыстар бойынша бағалау
VІІ Үйге тапсырма	Реферат жазып келу	Күнделіктеріне жазып алу

Сабақтың тақырыбы: Моншақ пен жіптен жасалған қиял гүлдері Моншақ тоқу туралыжалпы мағұлмат.

 Білімділік мақсаты: бисермен жұмыс істеуге баулу, бисер жайлы түсінік беру;
Дамытушылық мақсаты: оқушылардың іскерлік, икемділік, төзімділік,шыдамдылық қабілеттерін арттыру мақсатында өз бетімен жұмыс жасай алатын тұлға қалыптастыру;

Тәрбиелік мақсаты: оқушыларды әдемілікке тәрбиелеп, эстетикалық  талғамын арттыру.

Сабақтың түрі: жаңа сабақ.
Сабақтың көрнекілігі: моншақтан жасалған бұйымдар үлгілері  сызбалар,

                                          кітаптар, журналдар, слайд, гүлдердің суреттері.

 

 

 

 

 

 

Қажетті құрал - жабдықтар: әр түрлі су моншақтар, бисер, сым темір,

                                                       қайшы, бисер салатын ыдыс.


                                                     

ІІІ Сабақтың мақсаты: оқушылардың моншақпен (бисер) жұмыс істеудегі

шеберлігін арттырып; білімін жүйелеу; моншақпен   білезік тоқуды үйрену.

                                                      Сабақтың барысы:
I Ұйымдастыру кезеңі
а) оқушылармен сәлемдесу.
ә) түгендеу, назарларын аудару;

II Үй тапсырмасын тексеру.
Сұрақ-жауап.
Жапсырмалау дегеніміз не ?

Жапсырмалаудың қандай түрлерін білесін ?

Табиғи материал деп нені айтамыз ?

ІҮ Жаңа сабақ.

Бисердің шығу тарихы:Бисер тоқу өнері ертеде кеңінен тарап, танылып келе жатқан халық шығармашылығының және әшекей бұйымдар дайындаудың бір түрі. Бисермен жай суреттерден бастап өте күрделі түрлі-түсті жұмыстар жасауға (тоқуға), алқа, тұмарша, шаш буғыш, сырға, білезік, белдік, сөмкелерді де әшекейлеп тоқуға болады, сонымен қатар ойыншақтар да тоқуға болады. Қолдан жасалатын бисер моншақтары Ресейде, шет елдерде өте жоғары бағаланады. Нақ осы кезде халық шығармашылығының осы түрі жаңа өрлеу үстінде, дамудың сатысында.

Бисер тоқу өнері өте нәзіктікті, әдемілікті, шыдамдылықты және фантазия мен шеберлікті талап етеді. Әр адам бисер тоқумен айналысуына болады. Схемамен жұмыс істегенде есте сақтау қабілеті жоғары болып, түстерді айыра білу керек. Барлық қолөнер сияқты, бисер тоқудың да тарихы бар. Бисердің шығу тарихы әйнектің пайда болуымен тікелей байланысты. Ал. әйнектің қашан пайда болғанынан әлі күнге дейін дерек жоқ. Дегенмен әйнекті пайдаланудың ең алғаш құпиясын Финикия елі ашқан деген аңыз бар. Бұл аңызда Финикиялық көпестер әлемді жүзіп жүріп Сирияға тоқталады. Өздеріне азық дайындау
мақсатымен отқа қазан қою үшін аралдан үлкен таз іздейді. Ешнәрсе таппаған олар кемедегі селитраның үлкен бөлігін пайдаланады. Жалынның ыстық температурасынан селитра еріп, өзен құмына араласып, сұйық әйнек болып аққан екен. Осылай ма, жоқ әлде басқа тәсілмен бе әйнек дүниеге келген. Бірақ Финикиялық көпестер бүкіл Жерорта теңізінің халқына әйнектен жасалған бұйымдарды сатқан екен.

Кейбір деректер бойынша әйнектің Отаны ежелгі Египет болған. Әйнектен жасалған моншақтар, амулет, ыдыс-аяқтар біздің заманымызға дейін УІ ғасырдың ескерткіштерінен табылған. Әйнекті массаға, кобальт, мыс, марганец қосу арқылы египеттіктер көгілдір, жасыл, алқызыл түсті әйнек алған, мұндай әшекейлерді еркектер де, әйелдер де ақ түсті киімдермен таққан деседі.

Ең алғашқы «бисер» атауы дәл осы Египет елімен байланысты. Оның атауы арабтың «Бусра» немесе «Бусер» деген сөзінен шыққан, мағынасы «жалған маржан». Рим империясы Египет елін басып алғанда әйнек өндіру Рим еліне өтіп, империя құлағаннан кейін Византияға өтеді. Ал Константинопольді түрік жауынгерлері жаулап алған соң, әйнек өндіруші шеберлер жан-жаққа тарап әлемге бисер атауы мәлім бола бастады.

Қазіргі кезде бисерден тоқылған бұйымдар, жастар мен орта жастағы әйелдерге арналған сәндік киімдерге жапсырылған немесе түрлі оюлармен әшекейленген киімдер, аяқ киімдерді, сөмкелер жиі кездестіруге болады. «Өмір жасы» ұзақ болу үшін мықты болып келетін жібек жіппен лескімен орындалады. Бисермен қазақтың ою-өрнектерін тұмарша, өңіржиек, бойтұмар, сондай-ақ алқа, шашпау тағы басқа өте сәнді әшекейлер: сырғалар, мойынға тағатын алқалар тоқу өте сәнді көрінеді.

Жаңа сөздер:
Бисер - ұсақ моншақтарға берілетін жалпы түсінік.
Стекулярус - ұзындығы 3мм түтікше тәріздес сумоншақтың түрі.
Фурнитура - қосымша көмекші материалдар (түйме, ілгек, жіптер, композиция)
Композиция - бірнеше заттың көркем жиынтығы және құрастыру

Жұмыс орнын ұйымдастыру: Бисермен тоқу жұмысы қызықты, әрі тез жүруі үшін тек құрал-саймандардың түгел болуы ғана емес, жұмыс орныңды ыңғайлап алуда маңызды. Әсіресе ол жер бисерді орналастыруға ыңғайлы болуы керек. Ол үшін бір бедерлі фланельді матаға, түрлі түсті бисерлерді үйіп қою керек. Кей жағдайларда өте терең емес (5-10мм) тәрелкеге салған да ыңғайлы, бірақ әр түсті жеке тәрелкеге салған жөн, не болмаса жақтаулары биік емес қорапшалар пайдалануға болады. бисермен жұмыс істегенде, сонымен қатар, жұмыс істейтін орын жарықпен жақсы қамтамасыз етілуі керек. Болмаса көзді ауыртып, жиі шаршауға әкеліп соқтырады. Көзге демалыс беру үшін әр сағат сайын 10-15 минут үзіліс жасау қажет.

Ү Сарамандық жұмыс:

 

«Себеттегі гүлдер» тоқу үшін қажетті заттар: себетке – қоңыр түс, гүлдерге – көк немесе сары түсті моншақтар қажет. Суретте берілгендей себет тоқимыз. Тоқуды түп жағынан бастаймыз, яғни сым темірдің бір ұшына ортасына бірінші қатарға 5 моншақ, екінші қатарға 4 моншақ екінші ұшымен бекітеміз. Сымның екі жақ ұшынан жақсылап тартып, сұлба бойынша жалғастырамыз. Модельді орындауда шалып тоқу техникасы себетті тоқуға, параллель тоқу техникасы – жапырақ және гүл тоқуға пайдаланады.

ҮІ Сабақты бекіту: «Моншақ» сөзжұмбағын шешу.
1. Моншақты кестелеп тігетін қажетті заттың бірі.
2. Су моншақты ең көп шығаратын ел.
3. Әйнекті тұңғыш ойлап тапқан ел.
4. Шашқа тағатын әшекей зат.
5. Бағалы тас.
6. Мойынға тағатын әшекей бұйым.
Енді оқушылардың бисер туралы түсініктерін тұжырымдап алу үшін «Ғажайып қоржын» ойыны ойналады. Ойынның шарты: қоржыннан асық алу арқылы сұрақтарға жауап беру.
1. Бисер дегеніміз не?
2. моншақ дегеніміз не?
3. Бисердің стеклярустен қандай айырмашылығы бар?
4. Бисермен жұмыс істеу барысында қандай техникалық қауіпсіздік ережелерін сақтау керек? т. б.
Қорытынды
Қорыта келгенде, жұмыстың (композицияның) жасалуында біліктілікті, білімділікті, нәзіктілікті, әдемілікті, қиял мен шеберлікті талап етілуін қадағалау.
Оқушылардың жұмысын бағалау, үйге тапсырма беру.

 

ҮІ Үйге тапсырма

 

 

 

 

Сабақтың тақырыбы: Гүлдер дестесін құрастыру,панноны аяқтау.
Сабақтың мақсаты:
Білімділік мақсаты:

Панно жасауды үйрету, өз бетінше жұмыс жасауды меңгерту. Оқушылардың білімін жүйелендіру, шеберлік деңгейін арттыру арқылы әсемдік пен сұлулықты бағалай білуге үйрету.
Дамытушылық мақсаты:

 Оқушылардың жұмысты орындаудағы ептілігін дамыту, алған білімін өз бетінше қолдана білуін қадағалау. Ойлау, шығармашылық қабілетін, қолөнерді дамыту.
Тәрбиелік мақсаты:

Бұйымды талдап, сәндік талап қоя білуге тәрбиелеу. Тазалық, гигиеналық талаптарды орындауға дағдыландыру. Эстетикалық тәрбие беру.
Техникалық қауіпсіздік ережесін жетік білуге және оны сақтауға үйрету.

Сабақтың түрі: Жаңа сабақ.

Пәнаралас байланыс: бейнелеу өнері, биология.
Көрнекіліктер: Панна түрлері, мата, ПВА желім, қайшы, қағаз, таспа, сөзжұмбақ, ереже, нұсқау карта, ине, жіп т.б.

 

Сабақ барысы:
І.Ұйымдастыру кезеңі.
Технология сабағына керекті құралдарды дайындап қою.
ІІ.Алдынғы сабақта матадан қандай жұмыс жасадық?
Раушан гүлін дайындадық.
Балалар, тек еңбектің арқасында ғана біздің жасаған жұмыстарымыз өз жемісін бермек.
Қазақ тілі мен әдебиет сабағында жаттаған еңбек туралы бір-екі мақал мәтелдерді айтып жіберіңдер.
Еңбек түбі зейнет.
"Сабағынды жөндеп, әзірленсең ...(еңбек).
Қиындықтың бәрін, еңбек қана жеңбек." 

ІІІ Сабақтын мақсаты; Оқушыларға панно деген сөздің мағынасын түсіндіру.

 Оқушыларға панно жасауды үйрете отырып, сәндік қолданбалы өнердің жаңа түрімен таныстыру, өз қолдарымен жасаған сыйлықтарды әр түрлі мерекелерде сыйға тарту

ІV Жаңа сабақ.

Оқушылар, осы жұмыстарды жасау үшін қандай құрал-жабдықтарды пайдаланғанымызды сөзжұмбақ арқылы шешейік.
Сөзжұмбақ
Иненің серігі (жіп)
Жібек, шыт атлас (мата)
Киім тігетін құрал (Машина)
Кесте тігетін жіп ( мулине)
Тігінші құралы (Оймақ)
Қандай сөз шықты (Панно)
Дәптермен жұмыс.
Панно қоғамдық мәдени орындарын, үй –ішін көркемдеу үшін жасалған өнер туындысы.
Панно түрлері
Жасанды. Матадан. Қағаздан.
1. Икебано жасанды гүлдер және табиғи материалдардан жасалынған панносы.
2.Матадан жасалған гүлдер панносы.
3.Түрлі –түсті қағаздан жасалған жапсырмалау панносы.
Табиғи материалдардың көптеген түрі бар: ағаштың қабығы, бұтағы, кептірілген жапырақтар, кептірілген гүл, жаңғақтың сырты т.б
Панно дайындамас бұрын, қандай қауіпсіздік ережелерін сақтауымыз керек?
Қауіпсіздік ережелері:
Қайшыны бір-біріне бергенде өзіне қаратып беру керек.
Тат басқан, өтпейтін қайшымен жұмыс жасама. Жұмыс орнын таза сақтап, болғасын жинап қою керек.

ІVсабақты түсінгенін тексеру.

Сұрақ-жауап арқылы.
 Сарамандық жұмыс. Қауіпсіздік ережесі.
«Еңбек етсең еленерсің, еңбегіне кенелерсің»деген мақалға сүйене отырып, біз де жұмысымызды әдемі жасауға тырысайық. Оқушыларды үш топқа бөлу.
1-топ: Табиғи материалдармен жұмыс.
2-топ: Матамен.
3-топ: Түрлі –түсті қағазбен.
Жұмыс барысында оқушыларға көмек.

Сабақты бекіту.

Тақтаға паннолар ілінеді.
Бүгінгі сабақта не жасадық?
"Панно" дегеніміз не?
Панноны не үшін пайдаланамыз?

6 Бағалау.

 Сабақта белсенділік танытқан оқушыларды бағалаймыз.

7 Үйге тапсырма.

Ине, жіп, қайшы. «Жіппен бейнелеу»

 

 Тақырып: Квиллинг өнері арқылы гүл шоғын жасау.

Сабақтың мақсаттары:
Білімділік мақсаты: өзге елдер өнері квиллинг туралы мағлұмат беру, қағазды шиыршықтау арқылы қажетті бұйымдар жасап үйрену;
Дамытушылық мақсат: оқушылардың шығармашылық қабілетін, түс үйлесімін дұрыс таңдауды дамыту;
Тәрбиелік мақсаты: оқушыларды әсемдікке, сабақта алған білімдерін өмірде пайдалануға тәрбиелеу.
Сабақтың түрі: аралас сабақ
Сабақтың көрнекіліктері: слайд
Сабақтың әдісі: көрсету, айту, сарамандық жұмыс.
Сабақтың барысы:
І. Ұйымдастыру кезеңі.
Өткен сабақтағы білімдерін тексеру. Квиллинг дегеніміз не? Квиллинг тарихы (реферат)
ІІ. Жаңа сабақ.
Квиллинг – жұқа қағаз таспаларын шиыршықтап орай отырып, түрлі бейнелер мен заттар жасау. Оны жасауға арналған арнайы квиллинг қағазы да болады.
Квиллинг өнерінің де кәдімгідей тарихы бар. Оның пайда болған жері нақты ешкім білмесе де, ол Еуропа жерінен шыққан деп есептеледі. Бірақ ол Батыс пен Шығыс елдерінің арасында жүріп, әр елдің ұлттық нықышына қарай дамып отырған.
Квиллинг сөзі ағылшынның «құс қауырсыны» деген сөзінен шыққан. Себебі, ертеде қағазды шиыршықтап орау мақсатында құстың қауырсыны пайдаланылыпты.
Сарамандық жұмыс.
Түрлі – түсті қағаздан шиыршықтап жасау әдісі.
Қажетті құрал - жабдықтар: қағаз, қайшы, қарындаш, ПВА желімі, ши.
Жұмыстың орындалу реті:
Қағазды қиып алу, шиыршықтау, әсем гүлін жасау, дайын үлгіге қағаз бетіне қондыру.
Қауіпсіздік ережелерін сақтау:
• Оқушылардың жұмысын тексеру, түзету;
• Оқушыларды үнемділікке, таза ұқыпты орындауға тәрбиелеу.
Әсем гүлі
Дайындап қойыңыздар:
• 2, 5 ақшыл көк немесе ақшыл қызыл қағаз жолақшалары (5 жапырақшаларына)
• ¼ сары ұзын жолақшалары ортасына;
• ПВА желімі, қайшы, сызықшалары әр түрлі енді болуы мүмкін;
Бәрі өзіңіздің ойлап, жұмыс істеуіңізге байланысты.
Жұмыс: ЖАПЫРАҚШАЛАР
Қиылған қағаз жолақшаларын тығыз қылып шайба тәріздес шиыршықтау, бір жақ бөлігінен итеріп томпиіп тұрғандағы форманы беру;
Екінші шұқыр жағынан желім жағу. 5 жапырақшаларын жасап қою 
ОРТАСЫ
1/4 сары жолақшалардан тығыз қылып шиыршықтау.
ЖИНАУ
«хоровод» тәрізді бес жапырақшаларды бір бірімен қою, одан соң ортасындағысын жабыстыру Кебуіне уақыт беріңіз – міне гүл дайын болды.

Сабақтың тақырыбы: «Квиллинг өнері»

Сабақтың мақсаты: өзге елдер өнері «квиллинг» туралы мағлұмат беру, қағазды шиыршықтау арқылы қажетті бұйымдар жасап үйрету.

Білімділік: тәрбиеленушілерге қағаздан гүл түрлерін жасау жолдарын және әдістерін үйрете отырып шеберлік, шығармашылық деңгейі арттыру.

Дамытушылық:тәрбиеленушілердіңөз бетімен жұмыс жасау дағдыларын дамыту, алған білімдерін өмірде өз бетінше қолдана білуін қадағалау,. түс үйлесімін дұрыс таңдауды дамыту.

Тәрбиелік:талғаммен жұмыс жасауға, ептілікке, ұқыптылыққа, өнерді сүюге, еңбексүйгіштікке тәрбиелеу.

Әдісі: түсіндіру, сұрақ-жауап, жаңа техникамен жұмыс.

Көрнекілігі: қағаздан түрлі техникамен жасалған бұйымдар көрмесі,, орындалу барысы көрсетілген нұсқаулар.

Қажетті құрал-жабдықтар: «квиллинг» техникасына арналған дайын қағаз, түсті қағаздар, қайшы, біз, пинцет,желім, қарындаш, өшіргіш, сызғыш, қатты қағаз, моншақ, таспа, «ашық хат» үлгілері.

Сабақтың барысы:

1. Ұйымдастыру кезеңі

2. Жаңа тақырыпты түсіндіру

3. Сарамандық жұмыс

4. Қорытынды

Ұйымдастыру: Тәрбиеленушілермен сәлемдесу, сабаққақатысын,дайындығын тексеру. Керекті жабдықтардың жеткілікті екендігін тексеру.

Жаңа сабақ: Танымдық анықтама. Ата-бабамыз темірден түйін түйіп, жаңқаға жан бітірсе, шығыс Азия халқы қарапайым қағазды қалай пайдалану керектігін жақсы біледі, оныңқыры мен сырын да жеткілікті меңгерген. Қағаз жайында, қағаздың кереметі жайында сөз қозғағанда, оның Еуропа жұртшылығына да жат дүние еместігін айта кеткен жөн. Өйткені қағаздың отаны саналатын Қытай-Азия елдерімен қатар алыста жатқан еуропалықтар да қарапайым қағазды қолөнерде таптырмас материал ретінде кеңінен қолданады.

Қытайлық азамат Цай Лунь қағазды ойлап тапқанда қандай үлкен жаңалық ашқанын, бәлкім, білмеген де болар?! Ол алғаш ағаштың ішкі бетінен алынған жаңқаны жұқалап, түрлі бейнелер салуға пайдаланыпты. Осылайша, қытайлықтар жүн мен жібекті арзан және қолда бар материалмен – өсімдік талшықтары, тұт ағашыныңқабығы және бамбук сабақтарымен алмастырды. Мүлде жаңа материал – қағаз пайда болды. Ал оның пайда болуы ресми түрде б. э. д. 105 жыл деп саналады.VII ғасырдың басында буддалық монах Дан Хо Жапонияға жетіп, қағаз жасау құпиясын ашады. Бастапқы қағазды Жапонияда жібек талшықтарының пілләсінен алса, бертін келе қымбат шикізатты арзанымен алмастырып, бамбук сабақтары, ағаш қабығы, кендір, шүберектен қағаз алу технологиясы қолға алынды. Ал жүз жыл өткенде жапондықтар өздерініңқағаздарын шығарады, бұл сапасы жағынан Қытай қағазынан да асып түсті. Уақыт өте келе қағаз Азия елдерінен соң арабтарға, Батыс елдеріне жеткен.

Қағаз – біреулер үшін тек жазу не сызу құралы болса, енді біреулер үшін қолөнерде таптырмас материал екенін айттық. Қағаздан сан түрлі дүние жасауға болады. Қағаздыңқыр-сырын білетіндер оны кәдеге асыру жолдарын да жақсы меңгерген. Қағазды қалай болса, солай тастамай, оны өз орнымен жұмсай білу – үлкен өнер. Ал оны керегіне жаратып, жаңа дүние жасап шығару-нағыз шеберліктің белгісі.

Қағазға байланысты әр түрлі қолөнер түрлері бар:

• Квиллинг-(ағыл. «quilling» - құс қауырсыны)

• Киригами-(жапон. Kiru -қию, gamy-қағаз)

• Оригами- (жапон. Origamy -бүктелген қағаз)

• скрапбукинг -(ағыл. Scrapbooking- «құрақкітап»)

• Папье-маше- (фр. papier mâché- шайналған қағаз)

• Аппликация- (лат. Аpplication-жалғау, жабыстыру)

Мұндағы пайдаланылатын негізгі материал-қарапайым қағаз.Қағаздыңқыр-сырын қанық білетіндердіңқатары-қолөнердің квиллинг деген түрімен айналысатындар.Квиллинг-жұқа қағаз таспаларын шиыршықтап орай отырып, түрлі бейнелер мен бұйымдар жасауөнері. Оны жасауға арналған арнайы квиллинг қағазы да болады.Ағылшын тілінде бұл өнер «quilling»-«quill» сөзінен шығып, «құс қауырсыны» деген мағынаны білдіреді. Себебі, ертеде қағазды шиыршықтап орау мақсатында құстыңқауырсынын пайдаланған.Қағазды жіңішке әрі ұзыншалап қиып, оны шиыршықтап (спираль тәрізді), түрлі формаға келтіріп жаңа дүние жасайтын қолөнерді квиллинг деп атайды. Шиыршықталған қағаздан әдемі гүлдерден бастап, сан түрлі ою-өрнекті ғажап дүниелерді жасауға болады. Тек қиялыңызға ерік беріп, жаныңызға жақынды тани алсаңыз болғаны. Біреулер шиыршықталған қағаздан алуан түрлі бұйымдар жасау орта ғасырларда Еуропа елдерінде дамыған десе, енді біреулер оны Таяу Шығыстан бастау алған дегенді алға тартады. Сондай-ақ бұл өнердің шыққан жері-Ежелгі Египет дейтіндер де кездеседі. Дегенмен, бұл айтылғандарға қарамастан, квиллингтің отаны негізінен Оңтүстік Корея саналады. Бүгінде бұл елде қағаздан түрлі бұйымдар жасаушылардыңүлкен Ассоциациясы да жұмыс істейді. Сондай-ақ шиыршықталған қағаздан жасалған әдемі гүлдер мен түрлі өрнектерді суреттер мен фотоальбомдарды сәндеуге кеңінен қолданады.

Квиллингке арнаған құралдар:

• Диаметрі бір милиметрдей болатын біз

• Пинцет

• Қайшы, пинцет сияқты, өткір ұштары болуы қажет.Шашақтарды неғұрлым дәл қию үшін

• Желім

Сарамандық жұмыс:квиллингтехникасы

Техникалық қауіпсіздік ережесі:

.Қайшымен жұмыс істеу ережелері:

1. Қайшыны үстелдің шетіне қойма, ашасын жауып қой.

2. Жұмыс істеу кезінде қайшының кесетін бағытын және сол қолыңның саусақтарын қадағала.

3. Қайшыныңұшын жоғары ұстама.

4. Жолдасыңа қайшы берер кезде жабық күйінде, жұмыс істейтін бөлігін ұстап, сақинасын жолдасыңа қаратып бер.

5. Желіммен жұмыс жасап болғаннан кейін, міндетті түрде қолыңды жууың керек.

6. Жұмыс орнына қажетсіз заттарды қойма.

7. Керекті құрал-жабдықтардың жұмысқа дайындығына көз жеткіз.

8. Жұмыстан кейін орныңды жина.

9. Жалпы қолданылатын жабдықтарды сабақтан кейін мұғалімге бер.

Алғашқы қарағанда қағазды орау техникасы қиын емес. Квиллингке арналған қағаз жолағы тығыз спиральге оралады.Егерде квиллингке арналған қағаз лентасыныңұшын біздіңұшына ораса орауды бастау оңайға түседі.Спиральдің ортасын қалыптастырғаннан кейін жұмысты квиллингке арналған құралсыз жалғастырған жөн. Бұлай сіз саусақтарыңызбен шеңбердің бір қалыпты оралып жатқанын сезе аласыз.Нәтижесінде диаметрі сантиметрден кем болатын тығыз спираль қалыптасады.Ол болашақ барлықәртүрлі формалардын негізі болады.Содан кейін қағаз спиралі керек мөлшерге шейін тарқатылады, содан соң одан қажет квилингтік фигура қалыптастырылады.Қағаздыңұшы желім тамшысымен ұстатылады. Қысып және басып шеңберді әртүрлі формаларға келтіруге болады.Квиллингте барлығы 20 базалық элемент бар, бірақ оларды жасау принципі біреу: ораймыз, қысамыз-фантазияңызға сүйене отыра сіз әрқашанда квиллингтің жаңа формаларын, элементтерін ойлап таба аласыз.

Орындалу барысы: қағаз ораудың кезеңдері.

• Екі саусақпен қағаз жолағын ал. (фото 1)

• Ұшы кішкене майысу үшін, жолақтын ұшын басқа қолдын екі саусағымен қысып, үстінен тырнақпен жүргізе отырып, соз.(фото 2)

• Майсқан жолақтын ұшы оп оңай бізге оралады. Тығыз ғылып бірнеше рет ора.(фото 3)

• Оралымның диаметрі 3-4 мм жеткен кезде оны бізден алып қолмен орауға болады.(фото 4)

• Қағаз лента тарқатылмайтындай тығыз дискіні екі қолмен орап саусақтармен ұстап тұр.(фото 5)

• Жолақ оралды.(фото 6)

• Енді саусақтарды сәл босанқырат, спиральге кішкене ашылуға мүмкіндік беру үшін.(фото 7)

• Жолақтын ұшын ПВА желімімен желімде.(фото 8)

• Енді ораманы екі саусағымен қыс. «Тамшы» атты оралым пайда болды.(фото 9)

• Қысу және басу жасау арқылы оралымдарға әртүрлі форма беруге болады.(фото 10)

• Бұл «тамшы» және «жапырақ» оралымдары.(фото 11)

Сергіту сәті: жаттығу жасау.

Бақылау сұрақтары:

1. Квиллинг қандай өнер?

2. Квилинг сөзі қандай мағынаны білдіреді?

3.Квиллинг әдісі бойынша не жасауға болады?

4. Квиллингте барлығы неше элемент бар?

Қорытынды:тәрбиеленушілердіңдайындаған жұмыстарын бағалау.

Нұсқау карта

1-фото	2-фото	3-фото
4-фото	5-фото	6-фото
7-фото	8-фото	9-фото
10-фото	11-фото

 

Сабақтың тақырыбы:  Панноны аяқтау,әшекейлеу
Сабақтың мақсаты:
Білімділік мақсаты:

Панно жасауды үйрету, өз бетінше жұмыс жасауды меңгерту. Оқушылардың білімін жүйелендіру, шеберлік деңгейін арттыру арқылы әсемдік пен сұлулықты бағалай білуге үйрету.
Дамытушылық мақсаты:

 Оқушылардың жұмысты орындаудағы ептілігін дамыту, алған білімін өз бетінше қолдана білуін қадағалау. Ойлау, шығармашылық қабілетін, қолөнерді дамыту.
Тәрбиелік мақсаты:

Бұйымды талдап, сәндік талап қоя білуге тәрбиелеу. Тазалық, гигиеналық талаптарды орындауға дағдыландыру. Эстетикалық тәрбие беру.
Техникалық қауіпсіздік ережесін жетік білуге және оны сақтауға үйрету.

Сабақтың түрі: Жаңа сабақ.

Пәнаралас байланыс: бейнелеу өнері, биология.
Көрнекіліктер: Панна түрлері, мата, ПВА желім, қайшы, қағаз, таспа, сөзжұмбақ, ереже, нұсқау карта, ине, жіп т.б.

 

Сабақ барысы:
І.Ұйымдастыру кезеңі.
Технология сабағына керекті құралдарды дайындап қою.
ІІ.Алдынғы сабақта матадан қандай жұмыс жасадық?
Раушан гүлін дайындадық.
Балалар, тек еңбектің арқасында ғана біздің жасаған жұмыстарымыз өз жемісін бермек.
Қазақ тілі мен әдебиет сабағында жаттаған еңбек туралы бір-екі мақал мәтелдерді айтып жіберіңдер.
Еңбек түбі зейнет.
"Сабағынды жөндеп, әзірленсең ...(еңбек).
Қиындықтың бәрін, еңбек қана жеңбек." 

ІІІ Сабақтын мақсаты; Оқушыларға панно деген сөздің мағынасын түсіндіру.

 Оқушыларға панно жасауды үйрете отырып, сәндік қолданбалы өнердің жаңа түрімен таныстыру, өз қолдарымен жасаған сыйлықтарды әр түрлі мерекелерде сыйға тарту

ІV Жаңа сабақ.

Оқушылар, осы жұмыстарды жасау үшін қандай құрал-жабдықтарды пайдаланғанымызды сөзжұмбақ арқылы шешейік.
Сөзжұмбақ
Иненің серігі (жіп)
Жібек, шыт атлас (мата)
Киім тігетін құрал (Машина)
Кесте тігетін жіп ( мулине)
Тігінші құралы (Оймақ)
Қандай сөз шықты (Панно)
Дәптермен жұмыс.
Панно қоғамдық мәдени орындарын, үй –ішін көркемдеу үшін жасалған өнер туындысы.
Панно түрлері
Жасанды. Матадан. Қағаздан.
1. Икебано жасанды гүлдер және табиғи материалдардан жасалынған панносы.
2.Матадан жасалған гүлдер панносы.
3.Түрлі –түсті қағаздан жасалған жапсырмалау панносы.
Табиғи материалдардың көптеген түрі бар: ағаштың қабығы, бұтағы, кептірілген жапырақтар, кептірілген гүл, жаңғақтың сырты т.б
Панно дайындамас бұрын, қандай қауіпсіздік ережелерін сақтауымыз керек?
Қауіпсіздік ережелері:
Қайшыны бір-біріне бергенде өзіне қаратып беру керек.
Тат басқан, өтпейтін қайшымен жұмыс жасама. Жұмыс орнын таза сақтап, болғасын жинап қою керек.

ІVсабақты түсінгенін тексеру.

Сұрақ-жауап арқылы.
 Сарамандық жұмыс. Қауіпсіздік ережесі.
«Еңбек етсең еленерсің, еңбегіне кенелерсің»деген мақалға сүйене отырып, біз де жұмысымызды әдемі жасауға тырысайық. Оқушыларды үш топқа бөлу.
1-топ: Табиғи материалдармен жұмыс.
2-топ: Матамен.
3-топ: Түрлі –түсті қағазбен.
Жұмыс барысында оқушыларға көмек.

Сабақты бекіту.

Тақтаға паннолар ілінеді.
Бүгінгі сабақта не жасадық?
"Панно" дегеніміз не?
Панноны не үшін пайдаланамыз?

6 Бағалау.

 Сабақта белсенділік танытқан оқушыларды бағалаймыз.

7 Үйге тапсырма.

Ине, жіп, қайшы. «Жіппен бейнелеу»