"Жұлдызды сәт" 1 класс

“Жұлдызды сәт”
1 сынып оқушыларының зейінін жақсатруға арналған танымдық сабақ.
«Түстер» жаттығуы
Жүргізуші: балалар мен сендерге қазір қызыл, көк, сары немесе жасыл түстерді
көрсетемін. Қай балаға жасыл түс кездессе, ол жасыл түсті 3 заттың атын атау керек.
Айтқан затты қайталап айтуға болмайды. Мысалы, жасыл түсті алған оқушы
жапырақ деп айтуға болады.
«Зейінді бол!» жаттығуы
Жүргізуші: Балалар қазір мен сендерге сөздер оқимын, сол сөздердің ішінен сендер
жануарлардың атын естігенде қол шапалақтауларың керек, ал құстың аттарын
естігенде аяқтарыңмен топырлатасыңдар, балықтардың атауларын айтқанда, балық
ұқсап жүзулерің керек.Қарақат, алабұға, алма, түлкі, сандық, көгершін, сауысқан,
шортан, жолбарыс, теледидар, қарға, аю, гүл, тотықұс, кит, акула, бауырсақ,
қоян, ақ шағала, шабақ, арыстан, қарлығаш.
1. "Шатасқан сызықтар" әдістемесі
Зейін тұрақтылығын бағалау
Балаға 10 шатасқан сызық бейнеленген сурет ұсыныңыз(1 сурет). Әр сызықтың
басында (сол жағында) және соңында (оң жағында) өзінің нөмірі бар.Бірақ та бұл
нөмірлер сай келмейді.
Баланы әр сызықтың басынан соңына дейін мұқият қадағалауын сұраңыз. Бұл
жағдайда қалам, қарындаш немесе саусақ қолдануға болмайды.Бала сызықтың сол
жағындағы, сосын оң жағындағы нөмірді дауыстап айтады.
Барлық тапсырманы орындауға жұмсалған уақытты, жіберілген қателерді,
жаңылыстарды және т.б. белгілеп отырыңыз. 6-7 жасар балалардың көпшілігі бұл
тапсырманы 1-2 минут ішінде мүлде қатесіз орындай алады.

1-сурет

Қабылдауды зерттеу әдістемесі
1. "Не аяқталып салынбаған?" әдістемесі
Қабылдаудың тұтастығын бағалау
Балаға таныс заттар бейнеленген суреттерді ұсыныңыз. Оның әрбір суретке мұқият
қарауын және жетіспей тұрған бөлігін атауын сұраңыз (2 сурет. не аяқталып
салынбағанын айту).

2-сурет

2. "Кілемшені немен жамауға болады?" әдістемесі
Бұл тестінің көмегімен, аз мерзімді есте көргенінің үлгілерін сақтай отырып, оларды
баланың қаншалықты іс жүзінде қолдана алатындығын анықтауға болады.
Балаға 2 кілемше,және де әртүрлі маталардың кесектері бейнеленген 4 суретті
ұсыныңыз.
Бұл материяның кесектерін кілемшедегі тесіктерді жамау үшін қолдануға
болады.Кілемшенің және жамаудың суреттерінің айырмашылығы болмау керек.
Балаға тапсырма: "Матаның бірнеше кесектерінен(олар төменде салынған) кілемше
суретіне(ол жоғарыда салынған) көбірек сәйкес келетін жамауды таңдап ал".

3-сурет

3. "Дөңгелекшелермен жаз" әдістемесі
Фонематикалық естуін бағалау
Балаға бірнеше сөздерді әріптермен емес, дөңгелекшелермен жазуды ұсыныңыз.
Сөзде қанша дыбыс болса,сонша дөңгелекше болуы керек.
Мысалы, сүт сөзін үш дөңгелекшемен: ооо белгілеу керек. Баланың тапсырманы
дұрыс түсінгендігін тексеріңіз. Бұдан соң зерттеуге кірісуге болады.
Балаға сөзді дауыстап айтасыз, ал ол қағаз парағында дөңгелекшелер түрінде жазады.
Сөздер жиынтығы:
АУ, ҚОЛ, АЛМА, ҚАЗАН, ЖҰЛДЫЗ, КӨКТЕМ.
Тапсырманы дұрыс орындағанда жазу төмендегідей болуы керек:
ОО, ООО, ОООО, ООООО, ОООООО, ОООООО.
Егер бала барлық кескінді немесе олардың төртеуін орындаса, бұл жақсы нәтиже.
4. "Сөз-сызбаларды оқу" әдістемесі
Фонематикалық естуін бағалау
Балаға жануарлар бейнеленген суретті ұсыныңыз (арыстан, тиін, сиыр, піл, мысық)
және бұл сөздердің сызбалары дөңгелекшелер түрінде берілген (әр сөздегі
дыбыстардың санына сәйкес)
Баланың міндеті- қандай дөңгелекшелер қай сөздерге сәйкес келетінін анықтау.
Мысалы, "сиыр" сөзіне сызбада төрт дөңгелекше, ал "піл" сөзіне-үш дөңгелекше
сәйкес келеді.
Егер баланың тапсырманы түсінгеніне көзіңіз жетсе, оған 6- суретті көрсетесіз де, әр
жануардың суретін оған сәйкес келетін дөңгелекшелермен сызық арқылы қосуын
сұрайсыз.
6-7 жасар балалар барлық байланыстарды дұрыс анықтайды.

4-сурет

5. Сақиналар әдістемесі

Зейіннің тұрақтылығын, бөлінушілігін және аударылуын анықтау
Тестіні жүргізу үшін әр жерлерінде үзіктері бар сақиналар (8-сурет) бейнеленген
кесте қажет (сақиналардың көлемі жобамен әліппедегі жазба әріптердей
болғаныдұрыс)
Бала зейінінің тұрақтылығын бағалау үшін белгілі бір жерінде(мысалы, оң жағында)
үзігі бар сақиналарды мүмкіндігінше тез тауып, сызу керек.
2 минут ішінде 6-7жасар бала 10-11 жолды қарап шыға алады. Бірақ бірінші жолы
көп қателеседі. Жаттыға келе қателер біртр-бірте азаяды да, іс-әрекет өнімділігі
жақсарады.

5-сурет

6. "Цифрлық кесте" әдістемесі
Зейіннің көлемін,оның бөлінушілік және аударылу жылдамдығын анықтау ( санай
білуін тексеру үшін қолданылады)
Балаға 1 ден 25 ке дейінгі еркін орналасқан сандар жиынтығынан тұратын кесте
көрсетіңіз. Бала осы цифрларды білетіндігіне көз жеткізіңіз.Одан соң оған нұсқау
беріңіз:Мүмкіндігіңше1 ден 25 ке дейінгі сандарды тауып, көрсетіп және дауыстап
атап шығуға тырыс.
Барлық тапсырманы орындауға жұмсалған уақытты, және де қателер санын белгілеп
отырыңыз.
6-7 жасар балалардың көпшілігі бұл тапсырманы 1,5-2 минут ішінде және қатесіз
орындайды.

6- сурет
7. "Лабиринт" әдістемесі
Ережелерді сақтай білуін бағалау
Балаға 16, 16а суреттерді ұсыныңыз. Оларда қиындық деңгейі жоғарылай беретін
лабиринттер бейнеленген.
Мақсат: мүмкіндінше лабиринттен тез шығу.
Жұмыс барысында орындау қажет шарттар бар екенін балаға түсіндіріңіз.
Жұмыс басында қарындашты лабиринттің центріне қою керек те, лабиринттен
шыққанша қарындашты қағаздан алмау керек.
Алдын-ала шығу жолын іздемей, қозғалысты бірден қарынлашпен орындау.
Лабиринт сызықтарына тиіспеу, оларды қимау (бұл қате болып саналады).
Кейін бұрылуға болмайды (бұл да қате).
Әр лабиринттен шығу уақыты- 1 минуттан артық болмау керек, әр жағдайдағы
қателер саны 5 тен артық емес.Жаттығу үшін жаңа, күрделірек лабиринттер ойлап
табыңыз.

7-сурет
8.Миға шабуыл жаттығу
Оқушыларға екі қалам беріледі және қағазды екіге бөліп жұмыс жүргізу керек.
Оқушылардың ми қыртысын бірдей жұмыс жасау үшін