Жұмбақтар жинағы

Мектепке дейінгі ұйым тәрбиешілеріне арналған

Жұмбақтар жиынтығы

Басы — тарақ,

арты — орақ.

Шықпайды үйден,

Т оны - жібектен.

Күндіз ұйықтайды,

Түнде дамыл таппайды.

Аңға барады,

Сол аңды үйден табады.

Көкке шаншып құйрығын,

Келеді шауып жүйрігім?

Б асында екі таяғы бар,

Төрт аяғы бар,

Сегіз тұяғы бар,

Иегінде сақалы бар

Жалмаң құлақты сорға бітем,

Ел ішіндегі зорға бітем.

Жеміс-жидек жегенім
Балды жақсы көремін

Жауымнан мен қашқанда
Ағаштарға самғап бағам
Ал қарыным ашқанда
Отырып ап жаңғақ шағам

Орманда туып, жетілемін,
Талдан талға секіремін.
Айуан боп өскеніммен,
Тамақ жеймін қос қолыммен.
Әттең үйде тумағанмын,
Әйтпесе ғой құдды адаммын.

Айбат берген жалым бар,
Қайрат берген тәнім бар.
Күркіреймін ақырсам,
Қайсы аңмын,табыңдар.

Үстім жолақ
Тісім-орақ
Күшім мол-ақ,
Барып тұрған қайсармын.
Өзің айтшы,қайсы аңмын

Өзі ширақ, өзі қу,

Жүрген жері айқай-шу.

Орманда сайрайды,

Сайраудан талмайды.

Үстінен тоны түспеген,

Сонда да араз қыспенен.

Туа сала мұрт өсірген мырза,

Пеш түбінде жатқанына ырза.

С анай алмай шаршадым,

Найзасы бар қанша мың.

Батыр емес бырақта,

Қашып жүрер жырақта.

Бітімі тұрқы,

Аумаған жылқы.

Мәйкесі жолақ,

Айыбы солақ.

Тұмсығы дөңгелек,

Денесі он бөлек.

Еркін самғап ұшсын деп,

Мәпелейміз,баптаймыз.

Бейбітшілік құсы,- деп,

Қайсы құсты мақтаймыз. 

Кезікті бір жануар

Үстінде екі тауы бар

Асты тас, үсті тас

Ортасында жанды бас.

Кішкентай ғана бойы бар,

Айналдырып киген тоны бар.

Мысық мұртты,

Өрмек басты.

Кішкене ақ шыныда

екі түрлі су.

Құдая, құдіретіңнің панасынан,

Таңым бар мен құдайдың бар күшіне,

Анасы туады екен баласынан.

Ұзын-ұзын әулие,

Онан да ұзын әулие.

Тораңғылдың түбінде,

Теңкиіп жатқан әулие.

Көк лағым көгенде тұрып

семірген.

Алма дерсің, түсіне қарап,

Жүгері дерсің, ішіне қарап,

Татсаң тәтті, бал шәрбәтті.

Өзі қызыл ,

өзі қызық ,

Ортасында бір сызық .

Үстіне тігіп көк шатыр ,

Астында қызғылт дәу жатыр .

Үлпершекке қан құйып ,

Үріп талға байладым.

Қыста-мазар,

Жазда-базар.

Әрі қызыл, әрі тәтті,

Татқан жанды таңырқатты.

Қалың киімді ұнатады,

Шешіндірсең жылатады.

Жер астында темір қазық.

Аласа талда алуан алма,

Алқызыл болмай аузыңа салма.

Аласа ғана бойы бар,

Қабат-қабат тоны бар.

Күннің нұрын сүйемін,

Күнге басымды иемін.

Моншағым жоқ мойнымда,

Үлкен қалпақ киемін.

Жер астында ақбоз ат,

Терісі бар он қабат.

Жалынан ұстап соярсың,

Жей бастасаң жыларсың.

Аяғынан қаз тұрған,

Қалпағы бар антұрған.

Қанаты бар, жаны жоқ ,

Табаны бар, аяғы жоқ .

Өзі ұшады, аспанда жүреді ,

Теңізден де, таудан да өтеді.

Пырылдар көкте инелік ,

Инелік емес үй делік.

Бар екен бір нақты зат түсі қара,

Сүйрейді неше мың пұт іліп ала.

Болғанмен жүгі ауыр, жүрісі тың,

Таңданады көрген жандар тамашаға.

Өздігінен жүрмейді, жарыспайды,

Кісі мінсе жарыстан қалыспайды.

Аяғы екеу болғанмен ізі жалғыз,

Сағатта талай жерді қарыштайды.

Дүниеде бір нәрсе бар бек қуатты,

Бойына жиып алған салтанатты.

Төбеде екі түрлі айдары бар,

Жүреді су сабалап құс қанаты.

Ән салады чемодан ,

Қшінде тұр көп адам.

Естімейді сөзіңді ,

Сөйлесең де сен оған.

Тамыр-тамыр тамаша,

Тұрған бойы аласа.

Дүниенің жүгін бітіреді,

Адамға барып жанаса.

Б ір жануар домаланған екі көзді,

Адамның ықпалымен жүреді өзі.

Сияды ішіне оның төрт-бес кісі,

Жарқырап түнде жортса екі көзі.

Кеудесінде жаны жоқ,

Тамырында қаны жоқ.

Май жейді , Су ішеді.

Жоқ даусы,жоқ сөзі,

Жарқырайды көп көзі.

Жолыңды ашып тұрады,

Бұйрығын жұрт ұғады.