«Жыныстық сауаттылық
дегеніміз...»
Мақсаты: Жыныстық сауаттылық тақырыбы
туралы қалыптасқан мифты жою, тақырыпты тереңірек ашу,
ата-аналардың жыныстық сауаттылық тақырыбын баламен талқылаудағы
қорқынышын жеңуге көмектесу.
«Жыныстық сауаттылық
дегеніміз...» лекция
Жыныстық сауаттылыққа
тәрбиелеу бұл, ең бірінші, балалар мен жастардың қауіпсіздігі үшін
қажет. Өйткені, бұл тақырыпта стереотип көп. Жастардың жыныстық
сауатын ашу туралы айтқан кезде көбі оны "жыныстық қарым-қатынасқа
түсуді үйрету" деп түсінеді. Олай емес. Бұл – балалар мен жастардың
жыныстық сауатын арттыру арқылы, оларды физикалық және тұрмыстық
зорлық-зомбылықтан қорғану мен гендерлік теңдікке үйрету. Десе де,
адамдар гендерлік теңдік дегенді де дұрыс түсіне бермейді. "Бізде
бәрі жақсы" деп ойлайды. Ал шынында, бізде бәрі жақсы емес. Қыздар
мен әйелдерге зорлық көрсететіндер көп. Себебі, олар өзін қорғауды,
"жоқ" деп айтуды білмейді. Ал, ұл балалар олай істеуге болмайтынын
түсінбейді. Жыныстық сауат осы мәселенің шешімі бола алады.
Балаларға кішкентай кезінен бастап өзінің және басқа адамдардың
жеке шекарасын сақтауды, өз тәнін өзі басқаруды, не істеуге
болатынын немесе болмайтынын үйрету керек. Бала өзі қаламайынша,
ешкім оның денесіне қолын тигізе алмайтынын, өзі де рұқсатсыз
ешкімнің денесіне тиіспеуі керек екенін ұғынуы тиіс. Бір сөзбен
айтқанда, сыйластық, достық, махаббат дегеннің не екенін білуі
қажет.
Қай жастан бастап айта бастау
керек?
– Бізде балаға бұл туралы айтуға
әлі ерте деп жатады. "Тек 11-сынып оқушыларына ғана айтуға болады"
дейтіндер бар. Бұл кезде жай болып кетеді.
Зерттеу деректеріне сүйенсек,
Қазақстанда жастар жыныстық қатынасқа түсуді орта есеппен 16,5
жасында бастайды. Ал 16-19 жастағы адамдардың 46 пайызы жыныстық
жолмен берілетін инфекция жұқтыру мен жасанды түсіктің салдары
туралы білмейді.
Бұл зерттеуді Денсаулық сақтау
министрлігі мен Қоғамдық пікірді зерттеу орталығы 2018 жылы
жүргізген. Яғни, бұл ойдан шығарылған нәрсе емес. "Менің балаларым
секс туралы білмейді. Олар әлі кішкентай" дейтін ата-аналар бар.
Балаларымыз ештеңе білмейтініне сенгіміз келеді. Бірақ, біз
айтпасақ та, бала бәрібір бұл туралы достарынан, сыныптастарынан,
ауладағы балалардан естіп-біледі.
«Рефлексия» кері
байланыс
-Құрметті ата-аналар естіген
ақпараттан кейін қандай сезімде
отырсыздар?
-Осы ақпаратқа қаншалықты
келісесіздер немес қарсы пікір
білдіресіздер?
27 Ақпан 2024
183
1 рет жүктелген
