Эссе.
Кедергілер мен шегарасыз
әлем.
Мен, Кусаинова Улберген
Рамазановна, педагогикада отыз сегіз жылдық еңбек өтілі бар қазақ
тілі мұғалімімін. Мен ерекше білім беру қажеттіліктері бар
оқушыларымен бірнеше жыл жұмыс жасаймын. Әлем барлығы үшін
жаратылған және ол кедергілер мен шегараларсыз болуға тиіс деп
санаймын. Барлық оқушылар өздерінің әлеуметтік мәртебесінде тең
болуы керек. Кемтар балалар қоғамнан оқшауланбауға тиіс. Мүмкіндігі
шектеулі адамдарға төзімді болу керек. Өйткені, инклюзия идеясы
«қоғамды қосу» тұжырымдамасына негізделген. Қазір ерекше білім беру
қажеттіліктері бар балалар өз құрдастарымен бірге сыныпта
оқытылады, олар басқа балалармен бірге өсіп, дами алады, достарын
таба алады, бұл олардың өмірінде маңызды. Сапалы білім алу және
бейімделу үшін олар басқа оқушылармен белсенді қарым-қатынас жасауы
керек. Инклюзивті оқушы оқитын сыныптарда мен осындай балалардың
жеке қажеттіліктері мен мүмкіндіктерін ескеремін. Мен сабақта
олармен жеке жұмыс дайындап, өткіземін.
Мен өмірлік тәжірибеме,
осындай балалардың ата-аналарымен қарым-қатынасыма сүйене отырып,
ересектердің баланы түсінуі мен қолдауы оған эмоционалды, жағымды
жағдай беріп, өз қабілеттеріне сенімділік береді деп сенімді түрде
айта аламын. Ең бастысы, олардың өмірінде қуаныш пен үміт бар болуы
керек. Олар - қоғамның толыққанды мүшелері. Біздің мемлекет олар
үшін барлық жағдайды жасап жатыр. Ал мұғалімдер үшін жыл сайын
қашықтықтан оқыту курстары өткізіледі.
Осы оқу жылында мен «Ерекше
білім беру қажеттіліктері бар балаларға арналған жаңартылған білім
беру мазмұнын іске асыру жағдайында инклюзивті білім беру»
қашықтықтан оқыту курсынан өттім. Курстар маған ерекше білім беру
қажеттіліктері бар балалармен қалай жұмыс жасаудың «жабайы
табиғатын" түсінуге көмектесті.
Мен оқыту теориясын білдім,
бірақ бәрі тәжірибемен келеді, курстар жақсы әдістемелік қолдау
көрсетті. «Ғасыр өмір сүр, ғасыр үйрен» деп бекер айтпайды.
Инклюзивті курстарға дейін әріптестерімнің пікірлерін естідім, бұл
курстар өте қызықты, танымды екен. Осы күндері инклюзивті білім
беруді дамыту жағдайындағы білім беру ортасының мазмұны туралы көп
ақпарат білдім. Қашықтықтан оқыту курстары болса да, біз жұмыс пен
оқуды біріктіруіміз керек еді, сондықтан мүмкіндігінше барлық
дәрістерге қатысуға тырыстым. С.К. Исмагулованың онлайн дәрістерін
тыңдау қызықты болды. Ол сабақ тақырыбын егжей-тегжейлі ашып
көрсетті, бізді инклюзивті білім берудің нормативтік-құқықтық
базасымен (халықаралық заңнама; ҚР заңнамалық базасы), инклюзивті
білім беру қағидаттарымен, Ерекше білім беру қажеттіліктері бар
балаларға арналған жағдайында жұмыс істейтін педагогтерге қойылатын
біліктілік талаптары туралы және олармен қызметті ұйымдастыру
туралы, ерекше білім берілуіне қажеттілігі бар балаларды оқытуды
ұйымдастыруда белсенді және интерактивті әдістерді қолдану туралы,
оқу жетістіктерін критериалды бағалау жүйесі туралы таныстырды,
практикадан мысалдар келтірді. Дәріскер БЖБ мен ТЖБ жоспарлау мен
ұйымдастыруға ерекше назар аударды.
Лектор Р.В. Худяковтың
онлайн-дәрістерінде біз қашықтықтан және online оқыту
технологиясымен инклюзивті білім беруді жүзеге асыру құралы
ретінде, цифрлық білім беру ресурстарын және вертуальды
зертханаларды пайдалану туралы таныстық.
Мен үшін бұл курс – бұл менің
кәсіби құзыреттілігім, іс жүзінде мен ерекше білім беру
қажеттіліктері бар балаларды оқытуды, тәрбиелеуді және дамытуды
қамтамасыз етуім керек, оқушылармен, олардың ата-аналарымен,
инклюзивті білім беру жағдайында мамандармен қарым-қатынас жасай
білуім керек. Сондықтан маған интеграцияланған оқытуды қамтамасыз
ететін арнайы дайындық қажет болды. Мен осындай балалардың
психофизикалық дамуының ерекшеліктері, білім беру процесін
ұйымдастырудың әдістері мен технологиялары туралы нақты түсінік
алдым.
Мен өзім үшін табысты мұғалім
болу үшін жеткілікті «икемді» болуым керек, әртүрлі тәсілдерді
қолдануға дайын болуым керек, балалардың жеке айырмашылықтарын
құрметтеу керек, басқа мамандармен бірге командада жұмыс істеу
керек. Мен курстан өткеніме өте қуаныштымын және «Өрлеу» БАҰО АҚ
ұйымдастырушыларына, біздің куратор Лусина Сейрановна Моргуноваға
оның кәсібилігі, мейірімділігі, түсіністігі үшін алғысымды
білдіремін.
Осындай оңтайлы жағдайлар
жасалған кезде ерекше білім беру қажеттіліктері бар балалардың
өміршеңдігі артады, шығармашылық дамуда, кәсіби өзін-өзі анықтауда
оң нәтижелерге қол жеткізуге мүмкіндік болады деп
ойлаймын.