МЕКТЕП ЖАСЫНА ДЕЙІНГІ БАЛАЛАРДЫҢ ТАНЫМ ПРОЦЕСТЕРІН ЖӘНЕ МЕКТЕПКЕ ДАЙЫНДЫҒЫН АНЫҚТАУҒА АРНАЛҒАН ӘДІС-ТӘСІЛДЕР

1.1. Керн-Йирасектің баланың мектепке дайындығын анықтау тесті

Бұл тест балалардың мектепке дайындығын анықтауға арналған. Тест төрт тапсырмадан тұрады. Балалардың мектепке дайындығын анықтау.

1.Қай жануар үлкен - ат па, әлде ит пе?

Ат - 0 балл, дұрыс емес жауап - 4 балл.

2. Күндіз жарық, ал түнде ...

Қараңғы - 0 балл, дұрыс емес жауап - 4 балл.

3. Аспан көгілдір, ал шөп ...

Жасыл - 0 балл, дұрыс емес жауап - 4 балл.

4. Шие, алма, жүзім, алмұрт - бұл...

Жемістер - 1 балл, дұрыс емес жауап - 1 балл.

5. Пойыз өтерде неге жолдың жиегінде шлагбаум төмен түсіріледі?

Себебі: пойыз бен автокөлік соғысып қалмау үшін, пойыздың астына түсіп кетпеу үшін (т.с.с.) - 0 балл. дұрыс емес жауап - 1 балл.

6. Тараз, Алматы, Қызылорда - бұлар?

Қалалар - 1 балл, станциялар - 0 балл, дұрыс емес жауап - 1 балл.

7. Кішкентай ат - ол құлын, кішкентай ит - бұл ... Кішкентай қой - бұл...

Күшік, қозы - 4 балл, егер екі сұрақтан біреуі болса 0 балл. дұрыс емес жауап - 1 балл.

8. Сағат қанша болғанын көрсетіп тұр? (сағатта көрсету) Жақсы көрсетілген - 4 балл. Тек жарты немесе тура көрсетсе - 3 балл. Сағат білмесе - 0 балл.

9. Ит тауыққа ұқсаған ба, әлде мысыққа ма? Неліктен ұқсас, олардың несі бірдей? Мысыққа, өйткені оларда төрт аяқ, жүндері, құйрығы ұқсайды - 0 балл. Мысықка ұқсастықтарын айтпаса - 1 балл.

10. Неге барлық автокөліктерде тежегіш бар?

Екі жағдайда (таудан түсіп келе жатқанда, бұрылыста соғысып қалмау үшін) - 1 балл. Бір жағдайда - 0 балл, дұрыс емес жауап - 3 балл.

11. Балға мен балтаның ұқсастығы неде?

Бірдей екі ұқсастық - 3 балл (олар ағаштан, темірден жасалған, олардың ұстағыштары бар). Олар аспаптар, олармен шеге қағуға болады - 1-2 балл. дұрыс емес жауап - 0 балл.

12. Тиін мен мысық қалай ұқсас?

Олар жануарлар (оларда 4 аяқтары бар, жүндері, олар ағаштарға өрмелей алады) - 3 балл. Бір ұқсастық - 2 балл. дұрыс емес жауап - 0 балл.

13. Футбол, ұзындыққа секіру, теннис, жүзу - бұл ... Спорт, дене тәрбиесі - 0 балл. Ойындар (жаттығу), гимнастика, сайысу - 2 балл. дұрыс емес жауап - 0 балл.

14. Қандай көлік түрлерін білесің?

Үш жерде жүретін көлік немесе толық атаулары, ұшақпен, жеңіл автокөлікпен, кемемен (тек түсіндіріп болғаннан кейін). Көліктер - 2 балл.

Дұрыс емес жауаптар - 0 балл.

15. Кәрі адам мен жас адамның айырмашылығы неде?

Ақ шаш, шаштарының жоқтығы, әжім, көп жұмыс істей алмайды, жақсы көре алмайды, жақсы естімейді, көп ауырады, өледі - 4 балл. Бір немесе екі айырмашылық - 2 балл. дұрыс емес жауап - 0 балл.

16. Неге адамдар спортпен шұғылданады?

Екі жағдайда (денсаулығы мықты болуы үшін, шынығу үшін, күшті болу үшін, тез жүріп тұру үшін, өздерін тік ұстау үшін, семіз болмау үшін) - 4 балл. Бір жағдайда - 2 балл. дұрыс емес жауап - 0 балл.

1.2. Ер адамның суретін салу

Бағалау:

1 балл. Мынадай жағдайда қойылады:

1) Салынған суреттің басы, денесі, қол-аяғы болуы керек.

2) Басы мойын арқылы денесімен жалғасып, денесінен басы үлкен болмауы керек.

3) Басында шашы бар немесе бас киімі болуы \ мүмкін. \

4) Құлақ, көзі, аузы мен мұрыны болуы керек.

5) Қолдың бес саусағы болуы қажет.

6) Аяғы.

7) Киімі ер адамдікіндей бір-бірімен байланыста болуы керек.

2 балл.

1) 3 деталь мойыны, шашы, бір саусағы болмаса да 1-балдағы жағдайлар орындалуы тиіс.

3 балл.

1) Салынған суретте басы, тұлғасы, денесі, аяқ-қолы бо­луы керек.

2) Қол-аяғы екі сызықпен салынуы керек.

3) Мойны, шашы, құлағы, киімі,саусағы салынбаған.

4 балл.

1) Тек басы, тұлғасы болған жағдайда.

2) Бір сызықпен қол немесе аяғы берілуі тиіс.

5 балл.

Нақты дененің суреті салынбаған жағдайда.

1.3. Сөздік тест бойынша бағалау

Мына сөйлемді көшіріп жаз. «Ол ас ішті».

1 балл - өте жақсы көшірілген.

Үш сөз бір-бірімен байланысып тұруы, арақашықтығы сақталу керек.

2 балл. Егер бала анық қылып көшірсе. Әріп мөлшері және арақашықтығы саналмайды.

3 балл. Жазу кем дегенде екі бөлікке бөлінуі керек. Ең болмаса, жазылған әріптердің төртеуі түсінікті бо­луы керек. Жазу кем дегенде екі бөлікке бөлінуі керек.

4 балл. Қойылу үшін үлгімен аз дегенде екі әріп сәйкес болуы керек.

5 балл. Жазу түсініксіз жағдайда қойылады.

1.4. Берілген нүктелердің көшірмесі

Бұл тест ұзақ жүргізуді қажет етпейді және балл тест соңында беріліп отырады. Қорытынды субтест орындалғаннан кейін барып беріледі.

1 балл. Балаға келесі жағдайда қойылады. Үлгінің өте жақсы көшірмесі. Тек бір ғана нүктенің қатардан жіберілуі. Суретті кішірейтуге рұқсат етіледі, үлкейтуге болмайды.

2 балл. Нүкте саны және орналасуы үлгі бойынша тұруы керек. Үш нүктенің салынуы ұмытылса да 2 балл қойылады.

3 балл. Өзінің салынған контуры бойынша үлгіге ұқсайды. Ұзындығы мен биіктігі үлгіден 2 есе үлкен болмауы керек. Нүктелер 20-дан аспауы және 7-ден аз болмауы керек.

4 балл. Сурет өз контуры бойынша үлгіге ұқсамайды, бірақ нүктеден тұрады.

Суреттін үлкендігі және нүкте саны қажет емес.

5 балл. Түсініксіз сызулар.

Қорытынды соңғы 3 тапсырма бойынша жасалады. Қосылған ұпайлардың саны 3-6 болса, баланың мектепке дайындығы жоғары. 7-11 ұпай - баланың мектепке дайындық деңгейі орташа, 12-15 ұпай - баланың мектепке дайындық деңгейі төмен.

Тапсырма

Мына нүктелерге мұқият қарап алыңыз да, қасына дәл осылай көшіріп салуға тырысыңыз.

Кімге не жетпейді?

Бұл әдістеме баланың 5-6 жас аралығындағы ойлау деңгейінің психодиагностикасын жасауға арналған. Бұл әдістемеге кірген тапсырманы бастамас бұрын, балаға сурет көрсетіледі және бұл суретте әр балаға бір нәрсе жетіспейтіні айтылады. Ал жетіспеген зат астыңғы жақтағы суреттерде көрсетілген.

Баланың басты тапсырмасы, тез арада кімге не жетпейтінін табу.

Қорытынды баға:

- 10 балл - тапсырма 30 секунд аралығында орындалған.

- 8-9 балл - тапсырманың орындалу уақыты 31-49 се­кунд аралығында.

- 6-7 балл - орындалған тапсырма 50-68 секунд аралығын қамтиды.

- 4-5 балл - 70-80 секундқа дейінгі уақыт ішінде.

- 3-4 балл - орындалған тапсырма 90-100 секунд аралығында.

- 0-1 балл - тапсырма 110 және одан жоғарғы уақыт ішінде орындалды.

Ойлау қабілеті деңгейінің бағасы.

- 10 балл - өте жоғары;

- 8-9 балл - жоғары;

- 6-7 балл - орташа;

- 4-5 балл - орташа;

- 2-3 балл – төмен;

- 0-1 балл — өте төмен.

1.6. Топ-топқа бөлу әдістемесі

Бұл әдістеменің нұсқасы алдыңғы әдістеме сияқты 4-5 жас аралығындағы баланың ойлау қабілетінің сапасын, деңгейін білуге арналған. Бұл әдістеменің мақсаты — баланың елестету, логикалық ойлауына баға беру. Балаға суреттерді көрсетіп мына тапсырманы орындауға шақырамыз.

«Мына суреттерге жақсылап қарап, салынған фигураларды топ-топқа бөліп қой. Әр топқа бір-біріне ұқсайтын фигураларды біріктіресің. Фигуралардың атын атап және оны неге бір топқа біріктіргеніңді түсіндіріп бересің».

Тапсырманың орындалуына 3 минут уақыт беріледі.

Қорытынды: 10 балл - бала берілген фигуралардың бәрін әр топқа 2 минут аралығында бөліп қойғанда қойылады. Бұл фигуралар: үшбұрыш, төртбұрыш, шеңбер, ромб, қызыл фигуралар (берілген суретте қарамен боялған), көк (жолақ сызықтар), сары (торлы), үлкен және кіші фигуралар.

Ескерту: Жіктелімі жағынан бір фигура әр топқа кіруі мүмкін.

- 8-9 балл - бала берілген фигураларды 2-ден 2,5 ми­нут аралығында жинады.

- 6-7 балл -2,5-3 минут аралығында тапсырма орындалды.

- 4-5 балл - 3 минут аралығында бала тек 5-тен 7-топқа дейін фигураларды атай алады.

- 2-3 балл - бала 2-ден 3 топтың фигураларын атады.

- 0-1 балл - 3 минут ішінде бала бір-ақ топты жинақтай алды.

Даму деңгейінің бағасы:

- 10 балл - өте жоғары;

- 8-9 балл - жоғары;

- 6-7 балл - орташа;

- 4-5 балл - орташа;

- 2-3 балл - төмен;

- 0-1 балл — өте төмен.

Диагностикалық тапсырмалар

1-тапсырма. Ұғым деңгейін анықтау

Балалардың ойлау операциялары мен ұғымдардың қандайлық деңгейде қалыптасқандығын жобалайтын диагностикалық тапсырмалар.

Мақсаты: Балалардың қалыптасу деңгейін анықтау.

Құралдар: Сөздер тобы:

а) Өрік, алма, алмұрт, шие, жаңғақ, жүзім.

Жауап: бір атаумен - жемістер.

б) Трактор, мотоцикл, машина, велосипед.

Жауап: қозғалыс құралдары.

в) Көйлек, тон, малақай, шалбар.

Жауап: киетін киімдер.

Л.С. Выготский әдісі

Балаға топтама сөздер оқылады, оқылған сөздерді бір сөзбен не деп айтуға болады деген сұраққа жауап берілуі керек.

Бағалау: Балаларда қалыптасқан түсінік деңгейін анықтау.

I деңгей: Балаларда түсінік қалыптаспаған, олар қойылған сұраққа жауап бермейді.

II деңгей: Заттардың атқаратын қызметін нұсқайды: жейді, жүреді, киеді. Балалар үлкен қызығушылықпен жауап береді.

2-тапсырма. Ойлау деңгейін анықтау

Мақсаты: Балалардың ойлау операциясының даму деңгейін анықтау.

(Е.Е. Кровцова) «Кім үлкен?"

Балаларға сұрақ қойылды: «Қоян қасқырдан үлкен бе, қасқыр аюдан үлкен бе?». Сонымен, үлкен қоян ба, аю ма, қасқыр ма?

Бағалау: Балалардың жауабын 3 топқа бөлуге бола­ды: 1-топ. Қойылған сұраққа ойланбастан аю үлкен дейді, яғни, есептің шартына емес өмір тәжірибесіне сүйенеді;

2- топ. Ә дегенде берілген есепті шеше алмай, жауап беруде олар өмір тәжірибесіне емес, есеп шартына жүгінеді. Есепті қайталағанда дұрыс жауап береді.

3- топ. Балалар есепті бір окығанда-ақ дұрыс шешеді.

Әр фактордың мазмұнының сипаттамасы

1. Мектептегі жалпы қорқыныштың: мектеп өміріндегі әр түрлі мысалмен қосылуына байланысты баланың жалпы эмоционалдық жағдайы.

2. Әлеуметтік күйзелісті уайымдау: баланың эмоционалдық жағдайы баланың әлеуметтік байланысы (ең алдымен құрдастармен) фонында дамиды.

3. Жетістікке жетудегі фрустрация қажеттілігі: баланың жоғары нәтижелерге жетуіне және өзінің кажеттіліктерін дамытуға мүмкіндік бермейтін қолайсыз психикалық орта.

4. Өз пікірін айту қоркынышы өзінің мүмкіншіліктерін көрсету өзін басқа қылып көрсету, өзін-өзі ашылу қажеттілігі мен байланыстыратын жағдайды негативті эмоционалдық уайымдау.

5. Білімді тексеру жағдайы: білімді тексеру жағдайында уайымдау мен негативті қатынас.

6. Айналаңдағылар күтетін нәтижелерге сәйкес келмеу қорқынышы: өзінің ойларының нәтижелерінің бағалауындағы басқаларды шолу маңыздылығы, баға ту­ралы мазасыздану.

7. Күйзеліске деген төмен физиологиялық қатыстылық: баланың күйзелістік сипаттағы жағдайларға бейімделуі төмендетіліп, мазасыз ортаға бейімделу қаупі.

8. Мұғалімге қатысты қорқыныштар мен қайшылықтар баланы оқу жетістігін төмендететін, мектептегі үлкендермен қатынасының жалпы негативті эмоционалдық ортасы.

Темперамент қасиетін анықтайтын тест

1. Сен шапшаңсың ба?

2. Өзіңді қызықтырған әңгімеге ойланбастан қатысасың ба?

3. Үлкен топтан бөлініп, оңаша қалған ұнай ма?

4. Әр кез іс әрекет істеуге құмарсың ба?

5. Жай сөйлейсің бе?

6. Тез өкпелеп қаласың ба?

770 ₸ - Сатып алу