Ұзақ мерзімді жоспар бөлімі: Бөлім 2А.

Сәндік-қолданбалы шығармашылық

Мектеп:

Молда Мұса атындағы білім беретін мектеп

Күні: 14.11.2023

Мұғалімнің аты-жөні: Тубелбаева Индира

Сынып: 5-сынып

Қатысқандар саны:

Қатыспағандар саны:

Сабақ тақырыбы:

Көркем кестелеу. Кесте түрлері. Материалдар және құрал-жабдықтармен танысу. Нобай орындау

Оқу мақсаттары (оқу бағдарламасына сілтеме)

5.1.2.1 Әлем және қазақ ұлттық мәдениетіндегі өнер, қолөнер мен дизайн туындыларының ерекшеліктерін анықтау және зерделеу

5.1.5.2 Шығармашылық идеяларды іске асыру үшін нобайлар орындау

Сабақ мақсаттары

• Ұлттық мәдениет туындыларындағы кесте өнерін зерделеу және зерттеу;

• Қазақстанның сәндік-қолданбалы өнеріндегі кесте өнерінің рөлін анықтау;

• Шығармашылық нобай орындау арқылы сыни тұрғыда ойлау дағдыларын дамыту;

• Кестелеу нобайын орындау;

• Ұқыптылық пен зерделілікті дамыту.

Сабақ барысы

Сабақ кезеңдері

Педагог іс-әрекет

Оқушы іс-әрекеті

бағалау

Ресурстар

Сабақтың басы

Ұйымдacтыру

Oқушылaрмeн aмaндacу. Cыныпты түгeндeу.Cынып oқушылaрын "мoзaикa" әдіcі aрқылы үш тoпқa бөлу. Тoптaр бір-бірінe жылы cөздeр aйтып, пcихoлoгиялық aхуaл туғызу.

1 топ 2 топ 3 топ

Құндылықтарды еске түсіру.

Тoптaрғa бeрілгeн cурeттeрдің aртынa өткен сабақты қайталауға бaйлaныcты, әр тoпқa кeм дeгeндe eкі cұрaқтaн жaзылaды.

"Cұрaқ-жaуaп" әдіcі aрқылы

1. Ою – өрнектің қолданыста қанша түрі бар?

2. Ою – өрнектер неше топқа бөлінеді?

3. Сәндік- қолданбалы өнер дегеніміз не?

4. Ою – өрнектер тұрмыста қандай бұйымдарда қолданылады?

5. Ою – өрнекпен безендірілген заттарды қарастырыңдар?

6. Ұлттық ою – өрнектің қандай атауларын білесіңдер?

Кесте – вышивка – Embroidery, Шым кесте – вышивка гладью – padded satin stitches,Көктеу – сметать – Sweep,Торлау – обметать – Neaten

Сәнді кесте – декоративная вышивка – decorative embroidery ,Жіптер – нитки – thread,Кергіш – пяльцы – hoop,Оймақ – наперсток – thimble

Дecкриптoр:

Ою –өрнек түрлерін біледі.

Кесте түртлерін ажырата алады

Ою –өрнектерді қолданады

Cocын тoптaрдaн құрacтырғaн cурeттeрінің мaғынacын, нe бeйнeлeнгeнін, cурeттeрдeн нeні түcінугe бoлaтынын cұрaу aрқылы бүгінгі жaңac aбaғымыздың тaқырыбын aшaмын.

Оқушылар жауап беріп, бүгінгі сабақтың тақырыбы кестелеу өнеріне қатысты екендігін аңғаруы мүмкін.

Өзін-өзі бағалау

http://ppt4web.ru/tekhnologija/vypolnenie-ruchnykh-stezhkov-i-strochek.html кесте түрлері

Бейнеролик «Кесте өнері»

Сабақтың ортасы

"Кім шапшаң" әдіcі (тoптық жұмыc)

Әр топқа "Кесте" тақырыбындағы сөзжұмбақ беріледі. Оқушылар топпен бірігіп сөзжұмбақты шешеді. Басқа топтармен өз жауаптарын салыстырады.

Сұрақтары:

1. Сәндік-қолданбалы өнердің бір түрі не?

2. Кестеде нелер бейнеленеді?

3. Алдын ала жасалған жоба суреті не деп аталады?

4. Жіп саны бойынша кестедегі тігістер қалай аталады?

5. Кестедегі тігістер неше топқа бөлінеді?

Дecкриптoр:

Көркем кестелеу туралы толық мағлұмат алады

Тігіс түрлерін біледі

Кестеде оө –юрнекті қолданады.

"Ойлан, жұптас, бөліс" әдіcі (жұптық жұмыc)

Әр жұпқа жеке-жеке суреттер беріледі, сол суреттер бойынша жұптар постер қорғайды

1-ші жұп. Жібек таспамен кестелеу туралы айту

2-ші жұп. Тығыз кесте туралы айту

1-ші жұп. Сұлбалық кесте туралы айту

2-ші жұп. Айқас кестелеу туралы айту

1-шы жұп. Гобеленді кесте туралы айту

2-ші жұп. "Решелье" кестесі туралы айту

Дecкриптoр:

Оқушылар постер жасай біледі

Кесте түрлерін қолданады

Түрлі түсті қаламды қолданады

"Жалғасын тап" әдіcі (жeкe жұмыc)

Кестелеуге арналған материалдар мен құрал – жабдықтар туралы "Жалғасын тап" кестесі әрбір оқушыға беріледі. Оқушылар өз жауаптарын кестеге толықтырып жазады.

Дecкриптoр:

Кестелеуге арналған материалдар және құрал – жабдықтарды ажырата алады.

Кесте түрлерін қолданады

Тігіс түрлерін біледі.

Қол тігістері (көктеу, торлау, қайып тігу т.б.) және көркемдік кесте түрлері (баспа, тығыз, айқас кесте, біз/тамбурлы кесте және т.б.), материалдар (мата және жіптер: ирис, мулине, жүн және мақта жіптері) және кестелеуге арналған құралдармен (ине, қайшы, кергіш, оймақ), сонымен қатар, қазақтың ұлттық кесте өнерінің ерекшелігімен және кестемен бұйымдарды безендіру тәсілдерімен таныстыру.

Сұрақтарды талқылау

• Сәндік-қолданбалы өнердің қандай түрлері бейнероликте көрсетілді?

• Ол туындылар қалай аталады?

• Орындалу тәсілдері жайлы не айтып бере аласыздар?

• Берілген бұйымдарды безендіруге қандай композициялық тәсілдер мен әдістер қолданылған?

• Бұйымды жасау үшін қандай материалдар қолданылған?

• Көркемдік кесте түрлері қалай және қай жерде қолданылуы мүмкін?

• Сіздердің араларыңызда сәндік-қолданбалы өнермен айналысатын оқушылар бар ма?

тапсырма

Бұйымды көркемдік кестемен безендіру үшін композиция құрастыру. Нобай.

Нобайды композициялық заңдылықтарға сай ритм, симметрия және асимметрияны ескере отырып құрайды.

Сызба құралдарын, шаблондар мен суреттерді қолданады.

Дифференциация: қарапайым, орташа және күрделі өрнекті композиция орындау ұсынылады.

Оқушыларға кестеленген бұйымдар ұсынылады. Бұйым бойынша қысқаша мәліметтерді сурет дәптерлеріне жазу. Осы арқылы оқушылар заттарды сипаттау бойынша алғашқы дағдыларын дамытады.

Оқушылар қажетті материалдар (мата және жіптер: ирис, мулине, жүн және мақта жіптері) және кестелеуге арналған құралдар (ине, қайшы, кергіш, оймақ) мен түстік шешімді таңдайды.

Зерттеу бойынша, балалар ою түрлерін зерттеп, сол ою-өрнектің бір түрін сурет дәптердің бетіне түсіруі керек,

Қазақтың ұлттық ою-өрегінің бір түрін қағаз бетіне түсіру;

Симметрия заңдылығын ұстанады;

Фетр материалын пайдаланып, өрнекті қырқып алады;

Кесіп алынған өрнекті мата бетіне түсіріп, жастықша дайындайды;

Қауіпсіздік ережесін ұстанады;

тәжірибелік тапсырманы орындауға арналған ресурстар: жұқа киіз, фетр, тығыз мата, драп және т.б. материалдар, сызғыш, қайшы, тігінші боры, сантиметрлік бау, терможелім, екі жақты флизелин.

Оқушылардан кері байланыс алынып болған соң, міндетті түрде мұғалім сабаққа және оқушыларға кері байланыс береді.

Дифференциациялық тапсырма бұл сабақта паралеллді түрде жүреді. Өйткені,әрбір бала өзінің қиялынан туған өрнекті жасауы керек. Олай болатын болса, оқушының жалпы сыныппен, жас ерекшелігіне қарай берілетін тапсырмаға қарамай, әр оқушынң ізденіс жұмысы әртүрлі болады. Құрылысы күрделі, түстік шешеімі әртүрлі түстерді үйлестіріп кестелесе осы тапсырма бойынша баланың деңгейі жоғары болғаны.Ал, егер құрылымы онша күрделі емес бірнеше иірімнен ғана тұратын нобай болса, онда деңгейі төмендеу деген сөз:

кестелеу қолөнерінің негізгі түрлерін білу;

шығармашылық нобай орындауда бірнеше идеялар ұсынады;

өз бетінше жұмыс жасай алады;

түстерді дұрыс үйлестіре алады;

Aуызшa мaдaқтaу жүргізілeді. Тoптaр бірін-бірі бaғaлaйды.

Aуызшa мaдaқтaу жүргізілeді. Жұптaр бірін-бірі бaғaлaйды

Oқушы өзін-өзі бaғaлaйды

Сандық суреттер, плакаттар, көрнекілік заттар: ине, мулине, ирис жіптері, оймақ, кергіш, қайшы, кесте түрлері бейнеленген суреттер.

Кестеленген бұйымдар: орамал, қоржын, тақия т.б.

http://atlanticrus.ru/content/osnovy-dekorativnoi-kompozitsii?page=show – композиция құру үлгілері

Сурет дәптері, қалам, түрлі-түсті қаламдар, өшіргіш т.б.

Сабақтың соңы

Кері байланыс: «Жетістік басалдағы»

Жұмыс орнын тазалау. Бүгінгі сабақта оқушылардың не үйренгендігін орындалған тапсырманы көрме жасау.

Өзара бағалау

көрме

Ұзақ мерзімді жоспар бөлімі: Бөлім 2А.

Сәндік-қолданбалы шығармашылық

Мектеп:

Молда Мұса атындағы білім беретін мектеп

Күні: 21.11.2023

Мұғалімнің аты-жөні: Тубелбаева Индира

Сынып: 5-сынып

Қатысқандар саны:

Қатыспағандар саны:

Сабақ тақырыбы:

Көркем кестелеу. Кесте түрлері. Материалдар және құрал-жабдықтармен танысу. Нобай орындау

Оқу мақсаттары (оқу бағдарламасына сілтеме)

5.1.2.1 Әлем және қазақ ұлттық мәдениетіндегі өнер, қолөнер мен дизайн туындыларының ерекшеліктерін анықтау және зерделеу

5.1.5.2 Шығармашылық идеяларды іске асыру үшін нобайлар орындау

Сабақ мақсаттары

• Ұлттық мәдениет туындыларындағы кесте өнерін зерделеу және зерттеу;

• Қазақстанның сәндік-қолданбалы өнеріндегі кесте өнерінің рөлін анықтау;

• Шығармашылық нобай орындау арқылы сыни тұрғыда ойлау дағдыларын дамыту;

• Кестелеу нобайын орындау;

• Ұқыптылық пен зерделілікті дамыту.

Сабақ барысы

Сабақ кезеңдері

Педагог іс-әрекет

Оқушы іс-әрекеті

бағалау

Ресурстар

Сабақтың басы

Ұйымдacтыру

Oқушылaрмeн aмaндacу. Cыныпты түгeндeу.Cынып oқушылaрын "мoзaикa" әдіcі aрқылы үш тoпқa бөлу. Тoптaр бір-бірінe жылы cөздeр aйтып, пcихoлoгиялық aхуaл туғызу.

1 топ 2 топ 3 топ

Құндылықтарды еске түсіру.

Тoптaрғa бeрілгeн cурeттeрдің aртынa өткен сабақты қайталауға бaйлaныcты, әр тoпқa кeм дeгeндe eкі cұрaқтaн жaзылaды.

"Cұрaқ-жaуaп" әдіcі aрқылы

7. Ою – өрнектің қолданыста қанша түрі бар?

8. Ою – өрнектер неше топқа бөлінеді?

9. Сәндік- қолданбалы өнер дегеніміз не?

10. Ою – өрнектер тұрмыста қандай бұйымдарда қолданылады?

11. Ою – өрнекпен безендірілген заттарды қарастырыңдар?

12. Ұлттық ою – өрнектің қандай атауларын білесіңдер?

Кесте – вышивка – Embroidery, Шым кесте – вышивка гладью – padded satin stitches,Көктеу – сметать – Sweep,Торлау – обметать – Neaten

Сәнді кесте – декоративная вышивка – decorative embroidery ,Жіптер – нитки – thread,Кергіш – пяльцы – hoop,Оймақ – наперсток – thimble

Дecкриптoр:

Ою –өрнек түрлерін біледі.

Кесте түртлерін ажырата алады

Ою –өрнектерді қолданады

Cocын тoптaрдaн құрacтырғaн cурeттeрінің мaғынacын, нe бeйнeлeнгeнін, cурeттeрдeн нeні түcінугe бoлaтынын cұрaу aрқылы бүгінгі жaңac aбaғымыздың тaқырыбын aшaмын.

Оқушылар жауап беріп, бүгінгі сабақтың тақырыбы кестелеу өнеріне қатысты екендігін аңғаруы мүмкін.

Өзін-өзі бағалау

http://ppt4web.ru/tekhnologija/vypolnenie-ruchnykh-stezhkov-i-strochek.html кесте түрлері

Бейнеролик «Кесте өнері»

Сабақтың ортасы

"Кім шапшаң" әдіcі (тoптық жұмыc)

Әр топқа "Кесте" тақырыбындағы сөзжұмбақ беріледі. Оқушылар топпен бірігіп сөзжұмбақты шешеді. Басқа топтармен өз жауаптарын салыстырады.

Сұрақтары:

1. Сәндік-қолданбалы өнердің бір түрі не?

2. Кестеде нелер бейнеленеді?

3. Алдын ала жасалған жоба суреті не деп аталады?

4. Жіп саны бойынша кестедегі тігістер қалай аталады?

5. Кестедегі тігістер неше топқа бөлінеді?

Дecкриптoр:

Көркем кестелеу туралы толық мағлұмат алады

Тігіс түрлерін біледі

Кестеде оө –юрнекті қолданады.

"Ойлан, жұптас, бөліс" әдіcі (жұптық жұмыc)

Әр жұпқа жеке-жеке суреттер беріледі, сол суреттер бойынша жұптар постер қорғайды

1-ші жұп. Жібек таспамен кестелеу туралы айту

2-ші жұп. Тығыз кесте туралы айту

1-ші жұп. Сұлбалық кесте туралы айту

2-ші жұп. Айқас кестелеу туралы айту

1-шы жұп. Гобеленді кесте туралы айту

2-ші жұп. "Решелье" кестесі туралы айту

Дecкриптoр:

Оқушылар постер жасай біледі

Кесте түрлерін қолданады

Түрлі түсті қаламды қолданады

"Жалғасын тап" әдіcі (жeкe жұмыc)

Кестелеуге арналған материалдар мен құрал – жабдықтар туралы "Жалғасын тап" кестесі әрбір оқушыға беріледі. Оқушылар өз жауаптарын кестеге толықтырып жазады.

Дecкриптoр:

Кестелеуге арналған материалдар және құрал – жабдықтарды ажырата алады.

Кесте түрлерін қолданады

Тігіс түрлерін біледі.

Қол тігістері (көктеу, торлау, қайып тігу т.б.) және көркемдік кесте түрлері (баспа, тығыз, айқас кесте, біз/тамбурлы кесте және т.б.), материалдар (мата және жіптер: ирис, мулине, жүн және мақта жіптері) және кестелеуге арналған құралдармен (ине, қайшы, кергіш, оймақ), сонымен қатар, қазақтың ұлттық кесте өнерінің ерекшелігімен және кестемен бұйымдарды безендіру тәсілдерімен таныстыру.

Сұрақтарды талқылау

• Сәндік-қолданбалы өнердің қандай түрлері бейнероликте көрсетілді?

• Ол туындылар қалай аталады?

• Орындалу тәсілдері жайлы не айтып бере аласыздар?

• Берілген бұйымдарды безендіруге қандай композициялық тәсілдер мен әдістер қолданылған?

• Бұйымды жасау үшін қандай материалдар қолданылған?

• Көркемдік кесте түрлері қалай және қай жерде қолданылуы мүмкін?

• Сіздердің араларыңызда сәндік-қолданбалы өнермен айналысатын оқушылар бар ма?

тапсырма

Бұйымды көркемдік кестемен безендіру үшін композиция құрастыру. Нобай.

Нобайды композициялық заңдылықтарға сай ритм, симметрия және асимметрияны ескере отырып құрайды.

Сызба құралдарын, шаблондар мен суреттерді қолданады.

Дифференциация: қарапайым, орташа және күрделі өрнекті композиция орындау ұсынылады.

Оқушылар кестеленген бұйымдар ұсынылады. Бұйым бойынша қысқаша мәліметтерді сурет дәптерлеріне жазу. Осы арқылы оқушылар заттарды сипаттау бойынша алғашқы дағдыларын дамытады.

Оқушылар қажетті материалдар (мата және жіптер: ирис, мулине, жүн және мақта жіптері) және кестелеуге арналған құралдар (ине, қайшы, кергіш, оймақ) мен түстік шешімді таңдайды.

Зерттеу бойынша, балалар ою түрлерін зерттеп, сол ою-өрнектің бір түрін сурет дәптердің бетіне түсіруі керек,

Қазақтың ұлттық ою-өрегінің бір түрін қағаз бетіне түсіру;

Симметрия заңдылығын ұстанады;

Фетр материалын пайдаланып, өрнекті қырқып алады;

Кесіп алынған өрнекті мата бетіне түсіріп, жастықша дайындайды;

Қауіпсіздік ережесін ұстанады;

тәжірибелік тапсырманы орындауға арналған ресурстар: жұқа киіз, фетр, тығыз мата, драп және т.б. материалдар, сызғыш, қайшы, тігінші боры, сантиметрлік бау, терможелім, екі жақты флизелин.

Оқушылардан кері байланыс алынып болған соң, міндетті түрде мұғалім сабаққа және оқушыларға кері байланыс береді.

Дифференциациялық тапсырма бұл сабақта паралеллді түрде жүреді. Өйткені,әрбір бала өзінің қиялынан туған өрнекті жасауы керек. Олай болатын болса, оқушының жалпы сыныппен, жас ерекшелігіне қарай берілетін тапсырмаға қарамай, әр оқушынң ізденіс жұмысы әртүрлі болады. Құрылысы күрделі, түстік шешеімі әртүрлі түстерді үйлестіріп кестелесе осы тапсырма бойынша баланың деңгейі жоғары болғаны.Ал, егер құрылымы онша күрделі емес бірнеше иірімнен ғана тұратын нобай болса, онда деңгейі төмендеу деген сөз:

кестелеу қолөнерінің негізгі түрлерін білу;

шығармашылық нобай орындауда бірнеше идеялар ұсынады;

өз бетінше жұмыс жасай алады;

түстерді дұрыс үйлестіре алады;

Aуызшa мaдaқтaу жүргізілeді. Тoптaр бірін-бірі бaғaлaйды.

Aуызшa мaдaқтaу жүргізілeді. Жұптaр бірін-бірі бaғaлaйды

Oқушы өзін-өзі бaғaлaйды

Сандық суреттер, плакаттар, көрнекілік заттар: ине, мулине, ирис жіптері, оймақ, кергіш, қайшы, кесте түрлері бейнеленген суреттер.

Кестеленген бұйымдар: орамал, қоржын, тақия т.б.

http://atlanticrus.ru/content/osnovy-dekorativnoi-kompozitsii?page=show – композиция құру үлгілері

Сурет дәптері, қалам, түрлі-түсті қаламдар, өшіргіш т.б.

Сабақтың соңы

Кері байланыс: «Жетістік басалдағы»

Жұмыс орнын тазалау. Бүгінгі сабақта оқушылардың не үйренгендігін орындалған тапсырманы көрме жасау.

Өзара бағалау

көрме

Ұзақ мерзімді жоспар бөлімі: Бөлім 2А.

Сәндік-қолданбалы шығармашылық

Мектеп:Молда Мұса атындағы білім беретін мектеп

Күні: 28.11.2023

Мұғалімнің аты-жөні: Тубелбаева Индира

Сынып:

Қатысқандар саны:

Қатыспағандар саны:

Сабақ тақырыбы:

Көркемдік кестемен бұйымды безендіру.

Осы сабақта қол жеткізілетін оқу мақсаттары (оқу бағдарламасына сілтеме)

5.2.1.1 Өз идеялары мен сезімдерін беру үшін қоршаған ортаның визуалды элементтері мен өнердің көркем тәсілдерін қолдану.

5.2.3.3 Шығармашылық жұмыстар мен бұйымдар дайындау үдерісінде қазақтың ұлттық мәдениет элементтерін пайдалану.

5.2.6.1 Материалдар мен құралдарды қауіпсіздік техникасын сақтап, қолданудың маңыздылығын сезіне отырып демонстрациялау

Сабақ мақсаттары

• Көркем кесте түрлері мен тәсілдерін қолдану;

• ұлттық нақыштағы кестеленген бұйым дайындау;

• техника қауіпсіздігін ұстану.

• ұқыптылық пен зерделілікті дамыту.

Сабақ барысы

сабақ кезеңі

Педагог іс-әрекет

Оқушы әрекеті

бағалау

Ресурстар

Сабақтың басы

Оқушылармен сәлемдесу.

Оқушылармен сабақта ынтымақтастық атмосферасын қалыптастыру үшін психологиялық ахуал туғызу. Менің бүгін үстімдегі киімнен нені байқадыңдар ? «галерея»әдісі арқылы Кабинеттегі көрмеде қойылған кестеленген сәндік бұйымдардын әкелуді тапсыру. Оқушыларды әкелеген бұйымдарының түрлеріне қарай жастықша,сырмақ, сөмке тобы болып үш топқа бөлу.

Құндылықтарды еске түсіру.

Оқушыларды жаңа тақырып пен оқу мақсаттарымен таныстыру. Бүгінгі сабақтағы іс-әрекеттерін атап шығу.

Оқушылар жауап беріп, бүгінгі сабақтың тақырыбы кестелеу өнеріне қатысты екендігін аңғаруы мүмкін.

Өзін-өзі бағалау

Оқулық

\

Сабақтың ортасы

Топтық жұмыс. Тапсырма:

Әлем және қазақ ұлттық мәдениетіндегі кестенің ерекшелігін салыстырыңыз. Кесте түрлерін және кестелеу әдістерін саралаңыз.

Дискриптор:

АКТ-ны (сонымен қатар интернет желісін) қолдана отырып кестелеу әдістерін қарастырады;

- топта кесте түрлерін анықтайды;

- әлем және қазақ ұлттық мәдениетіндегі кестенің ерекшелігін талқылайды.

Оқушыларды тапсырманы орындау барысын мадақтау ишаралары арқылы бағалау Жұптық тапсырма: Бұйымды көркем кестемен сәндеу үшін композиция құрастыр Бұл тапсырманы орындауда сызба құралдарын, суреттерді қолданады.

Тұрмысқа қажетті көркем заттардың қандай шығармашылық түрі екендігін ажыратып, Түсі, пішін, көлемін талдай алу керек Смайликтердің көмегімен оқушылардың бірін-бірі бағалауы Жеке тапсырма Құрастырылған композиция бойынша ырғақ, симметрияны пайдаланып болашақ кестенің эскизін әзірле.

Эскизді композициялық заңдылықтарға сай ритм,

5 мин симметрия және асимметрияны ескере отырып құрайды.

Дискриптор.

1Композиция құрастыруда нобайдың қоршаған ортаның визуалды өнерімен сәйкес келуі 2

. Эскиз дайындауда ырғақтың дұрыс симметриялы орналасуы

3. Түстердің үйлесімділігі

Дифференциация:

Қабілеті төмен оқушы:Кестелеуге қажетті құрал-жабдықтарды таңдау ұсынылады (мата және жіптер: ирис, мулине, жүн және мақта жіптері) және кестелеуге арналған құралдар (ине, қайшы, кергіш, оймақ) мен түстік шешімді таңдайды Қабілеті жоғары оқушыға: Эскизді орындау үшін қима үлгі дайындап, түсттеді үйлестір.

Дифференциациялық тапсырма бұл сабақта паралеллді түрде жүреді. Өйткені,әрбір бала өзінің қиялынан туған өрнекті жасауы керек. Олай болатын болса, оқушының жалпы сыныппен, жас ерекшелігіне қарай берілетін тапсырмаға қарамай, әр оқушынң ізденіс жұмысы әртүрлі болады. Құрылысы күрделі, түстік шешеімі әртүрлі түстерді үйлестіріп кестелесе осы тапсырма бойынша баланың деңгейі жоғары болғаны.Ал, егер құрылымы онша күрделі емес бірнеше иірімнен ғана тұратын нобай болса, онда деңгейі төмендеу деген сөз:

Оқушылардың жасаған жұмыстары шамамен төмендегі суреттерге ұқсас болады

Дифференциациялық тапсырма осы шығармашылық жұмыс барысында жүзеге асады.Оқушылар күрделілігі әртүрлі тапсырмалар орындағандықтан, талантты және дарынды балдармен де жұмыс көрініс табады. Жасалынып болған шығармашылық жұмысты оқушылар жұпта бағалайды.

Бағалауға қойылатын талаптар:

• Жақсы, мықты тұстарын айту;

Сын айтқымыз келсе, көмектесу мақсатында ұсыныс,сұрақ ретінде айту;

(Т) Сарамандық жұмыс алдында оқушылар инешаншым, тігіс түрлері мен көркем кесте (Біз кесте, сабақты кесте, айқас кесте, тығыз кесте.т.б.) үлгілерін зерттейді.

(МК) Осы күрделі тігіс түрлерін тігу алдында, кестелермен безендірілген бұйымдарды көрсету.

Оқушыларға көркем кестеде қолданатын негізгі тігіс түрлерінің орындалуын көрсету, сонымен қатар, кесте үлгілері және олардың орындалу жолын көрсететін суреттерді берілген таблицаларды көрсету.

(Қ,Ө) Практикалық тапсырма

(Ө) Алдыңғы сабақта оқушылар дайын бұйымды көркем кестемен безендіру үшін нобайлар орындаған. Дайын нобайды негізге (ол дайын бұйым немесе дайын бұйымды безендіруге арналған негіз, мата болуы мүмкін) аудару қажет. Суретті негізге немесе бұйымға көшірген соң кестелеуге кіріседі.

(Қ,Ө) Практикалық тапсырма

Бұйым ретінде таңдалған тақияны қазақтың ұлттық мотивтерімен кестелеу.

Оқушылар тапсырманы орындау барысында жұмыстың сапасы тігістердің ұқыпты орындалуы мен нобай суретімен сәйкес келуіне тікелей байланысты болатынын түсіне отырып, оны ұстану керек

Дискриптор

*көркем кестелеудің бірнеше түрлерін үйлесімді қолданады;

*шығармашылық жұмысты ұқыпты орындайды;

*ұлттық ою-өрнектердің танымалдылығын сақтайды;

*жұмыс барысында техника қауіпсіздігін сақтайды;

.

Дифференциация: бұйымдағы қарапайым, орташа және күрделі өрнекті кестелеу орындау ұсынылады.

Орындалған жұмыстар мен оқушылардың іс-әрекеті бойынша кері байланыс пен ұсыныстар беру.

Дискриптор

1. Өз қиялынан бір өрнектің нобайын жасайды;

2. Нобайды салуда симметрия заңдылығын ұстанады;

3. Салынатын дүниені форматта дұрыс орналастырады;(А4 )

4. Салынған өрнекті беторамал бетіне дұрыс орналастыралды;

5. Жібектен немесе мақтадан жасалынған кестеге арналған жіптермен кестелеп шығады;

Оқушылар топтасып ақылдасып пікір шығарып пікірлерімен бөліседі

Оқушыларға кестеленген бұйымдар ұсынылады. Бұйым бойынша қысқаша мәліметтерді сурет дәптерлеріне жазу. Осы арқылы оқушылар заттарды сипаттау бойынша алғашқы дағдыларын дамытады.

Оқушылар қажетті материалдар (мата және жіптер: ирис, мулине, жүн және мақта жіптері) және кестелеуге арналған құралдар (ине, қайшы, кергіш, оймақ) мен түстік шешімді таңдайды.

Жауабын зерттеу дәптеріңе жазып, суретке түсіреді.

Оқушылар бұл тапсырманы жұпта бағалайды.

Өзара бағалау

Өзара бағалау

Оқушылар бір-бірінің жұмыстарын алдындағы арнайы бағалау критерилері арқылы бағалай алады

Өзара бағалау

Смайлик арқылы бағалау

ҚБ:Жұптық бағала

(ҚБ)

«Үш шапалақ»

әдісімен бағалау

Смайлик арқылы бағалау

ҚБ:Жұптық бағала

(ҚБ)

«Үш шапалақ»

әдісімен бағалау

http://vishivashka.ru/vyshivka_nitkami/vidy_vyshivki.php Кесте түрлері мен олардың орындалу техникасы.

http://atlanticrus.ru/content/osnovy-dekorativnoi-kompozitsii?page=show – Ою-өрнектің құрлымы мен түрлері, композицияның құру үлгілері

http://www.tvorchistvo.ru/vidy-dekorativnyh-kompozitsiy/ -

СҚӨ әлемі

http://www.livemaster.ru/topic/274295-vse-vidy-rukodeliya-vyshivka Қолөнердің түрлері; Кесте

http://vrukodelii.com/vishivka-dlya-nachinayushhih/

Жаңадан үйренушілерге кесте

Кестені орындауға арналған қажетті материалдар: инелер, қайшылар,оймақ, ирис және мулине жіптер, кергіш, маталар.

Түрлі сәндік-қолданбалы өнер туындылары /түрлі елдердің СҚӨ фотосуреттері/ Кестеленген бұйымдар: сырмақ, Жастықша қоржын, тақия т.б.

Бейнеролик «Кесте өнері»

Плакаттар, көрнекілік заттар: ине, мулине, ирис жіптері, оймақ, кергіш, қайшы, кесте түрлері бейнеленген суреттер.

Сабақтың соңы

Кері байланыс: «Жетістік басалдағы»

Жұмыс орнын тазалау.

көрме

Ұзақ мерзімді жоспар бөлімі: Бөлім 2А.

Сәндік-қолданбалы шығармашылық

Мектеп:

Молда Мұса атындағы білім беретін мектеп

Күні: 14.11.2023

Мұғалімнің аты-жөні: Тубелбаева Индира

Сынып: 5-сынып

Қатысқандар саны:

Қатыспағандар саны:

Сабақ тақырыбы:

Ою-өрнектің қысқаша тарихы мен түрлері.

Қазақтың ұлттық ою-өрнектері (түрлері, стилизация мен мотивтері).

Оқу мақсаттары (оқу бағдарламасына сілтеме)

5.1.2.1-Әлем және қазақ ұлттық мәдениетіндегі өнер, қолөнер мен дизайн туындыларының ерекшеліктерін анықтау және зерделеу

Сабақ мақсаттары

• Қазақтың ұлттық ою-өрнектерін зерттейді (ою-өрнек түрлері, мотивтері, қазақ халқының шығармашылығындағы ою-өрнек композициясының ерекшеліктері).

Сабақ барысы

Сабақ кезеңдері

Педагог іс-әрекет

Оқушы іс-әрекеті

бағалау

Ресурстар

Сабақтың басы

Ұйымдacтыру

Oқушылaрмeн aмaндacу. Cыныпты түгeндeу.

Оқушылардың ойына шабуыл жасау мақсатында олар үшін таныс емес видеобейне көрсетіледі. Видеобейне көрсетіліп болған соң, бүгінгі өтілетін тақырыппен оқу мақсатының қандай екендігін біліп алу үшін «Бояуды қуып жет » деген белсенді оқыту әдісін қолданып,сабақтың тақырыбымен мақсатын ашып аламыз. Ойында екі түрлі түстегі бояу беріледі.Бірі сары түс, екіншісі қызыл түс.

Сары гуашь видеобейне туралы сұрақ қойса, екінші бояу яғни қызыл гуашь жауап береді. Қойылатын сұрақтар төмендегіше болуы мүмкін:

• Қандай ұлттық ою-өрнек атауларын білесіздер?

• Кілем тоқымашылығында және киім үлгілерінде ою-өрнектердің қандай түрлері қолданылады?

• Ою-өрнектерді жасаудың қандай тәсілдерін білесіздер?

• Ою-өрнек өнері саласында жұмыс істейтін Қазақстан суретшілері мен қолөнершілерін атаңыздар?

Құндылықтарды еске түсіру.

Тoптaрғa бeрілгeн cурeттeрдің aртынa өткен сабақты қайталауға бaйлaныcты, әр тoпқa кeм дeгeндe eкі cұрaқтaн жaзылaды.

"Cұрaқ-жaуaп" әдіcі aрқылы

13. Ою – өрнектің қолданыста қанша түрі бар?

14. Ою – өрнектер неше топқа бөлінеді?

15. Сәндік- қолданбалы өнер дегеніміз не?

16. Ою – өрнектер тұрмыста қандай бұйымдарда қолданылады?

17. Ою – өрнекпен безендірілген заттарды қарастырыңдар?

18. Ұлттық ою – өрнектің қандай атауларын білесіңдер?

Кесте – вышивка – Embroidery, Шым кесте – вышивка гладью – padded satin stitches,Көктеу – сметать – Sweep,Торлау – обметать – Neaten

Сәнді кесте – декоративная вышивка – decorative embroidery ,Жіптер – нитки – thread,Кергіш – пяльцы – hoop,Оймақ – наперсток – thimble

Дecкриптoр:

Ою –өрнек түрлерін біледі.

Кесте түртлерін ажырата алады

Ою –өрнектерді қолданады

Топпен зерттеу жасайды..

Ғылыми зерттеулерге сүйенсек ою-өрнектерді 4топқа бөлген.

Өсімдік типтес ою-өрнектер – гүлі, жапырақтың сабағы, дәні.

Зооморфтық ою-өрнектер (жануар, аң-құс, балық).

Космангониялық өрнектер дөңгелек, ирек, шимай, торкөз.

Геометриялық фигуралар тектес ою - өрнектер.

Постерге топпен зерттеулері бойынша әдемі етіп, безендіріп шығады

Қазақтың ұлттық ою-өрегінің бір түрін қағаз бетіне түсіру; Кесіп алынған өрнекті мата бетіне түсіріп, жастықша дайындайды;

Қауіпсіздік ережесін ұстанады

Cocын тoптaрдaн құрacтырғaн cурeттeрінің мaғынacын, нe бeйнeлeнгeнін, cурeттeрдeн нeні түcінугe бoлaтынын cұрaу aрқылы бүгінгі жaңac aбaғымыздың тaқырыбын aшaмын.

Оқушылар жауап беріп, бүгінгі сабақтың тақырыбы кестелеу өнеріне қатысты екендігін аңғаруы мүмкін.

Сұрақ-жауап кезеңі

Қандай ұлттық ою-өрнек атауларын білесіздер?

Кілем тоқымашылығында және киім үлгілерінде ою-өрнектердің қандай түрлері қолданылады?

Ою-өрнектерді жасаудың қандай тәсілдерін білесіздер?

Ою-өрнек өнері саласында жұмыс істейтін Қазақстан суретшілері мен қолөнершілерін атаңыздар?

Зерттеу бойынша, балалар ою түрлерін зерттеп, сол ою-өрнектің бір түрін сурет дәптердің бетіне түсіруі керек,

Қазақтың ұлттық ою-өрегінің бір түрін қағаз бетіне түсіру;

Симметрия заңдылығын ұстанады;

Фетр материалын пайдаланып, өрнекті қырқып алады;

Кесіп алынған өрнекті мата бетіне түсіріп, жастықша дайындайды;

Қауіпсіздік ережесін ұстанады;

тәжірибелік тапсырманы орындауға арналған ресурстар: жұқа киіз, фетр, тығыз мата, драп және т.б. материалдар, сызғыш, қайшы, тігінші боры, сантиметрлік бау, терможелім, екі жақты флизелин.

Оқушылардан кері байланыс алынып болған соң, міндетті түрде мұғалім сабаққа және оқушыларға кері байланыс береді.

Өзін-өзі бағалау

Өзін-өзі бағалау

Бағалауға қойылатын талаптар:

Жақсы, мықты тұстарын айту;

Сын айтқымыз келсе, көмектесу мақсатында ұсыныс,сұрақ ретінде айту;

http://ppt4web.ru/tekhnologija/vypolnenie-ruchnykh-stezhkov-i-strochek.html кесте түрлері

Бейнеролик «Кесте өнері»

Сандық суреттер, плакаттар, көрнекілік заттар: ине, мулине, ирис жіптері, оймақ, кергіш, қайшы, кесте түрлері бейнеленген суреттер.

Кестеленген бұйымдар: орамал, қоржын, тақия т.б.

http://atlanticrus.ru/content/osnovy-dekorativnoi-kompozitsii?page=show – композиция құру үлгілері

Сурет дәптері, қалам, түрлі-түсті қаламдар, өшіргіш т.б

Сабақтың ортасы

Оқушылар сабақ тақырыбы және осы сабақ барысында жетуіміз керек болатын оқу мақсатымен танысып болған соң, оларды 4 топқа біріктіру үшін, 1.2,3,4 деп санатамын да, алдын- ала столдармен парталарды 4 ке біріктіріп қойып, парта беттеріне 4 түрлі түсті қағаздардан кювертка жасап қоямын,сонымен 1-ші топтар-қызыл қағазды партаға, 2-ші топтар – жасыл қағазды партаға,3ші топ көк түстіге барса, 4-ші топ жасыл кюверткалы партаға жайғасады. Парта бетінде дайындалған ноутбук болады.Топпен зерттеу жсайды.Зерттеу үшін төмендегіше сұрақтар қойылады.

«Сұрақ –жауап» арқылы бағалау критерийлерін қоямыз :

* Қазақстан және әлем халықтарының СҚӨ-і туралы зерттеу жүргізеді;

* Қазақ халқының ою-өрнектерін зерттейді;

*Мәліметті толық зерттеп, әдемі форматта ұсына алады;

*Таныстырылымды өте жоғары деңгйде жүргізеді;

О қушылар төрт топта зерттеу жұмысын жүргізеді. Постерге топпен зерттеулері бойынша әдемі етіп, безендіріп шығады. Тапсырмаға берілген критерийлер бойынша, постерлерге мәліметті әдемі етіп безендіріп, таныстырып шығады. Қалған топтар таныстырылымды жапсырма қағаздарға бағалап шығады.

Бағалауға қойылатын талаптар:

• Жақсы, мықты тұстарын айту;

• Сын айтқымыз келсе, көмектесу мақсатында ұсыныс,сұрақ ретінде айту;

Зерттеу бойынша, балалар ою түрлерін зерттеп, сол ою-өрнектің бір түрін сурет дәптердің бетіне түсіруі керек, жасалынған нобай бойынша қыздар тәжірибелік іске кірісулері қажет:

Дecкриптoр:

1. Қазақтың ұлттық ою-өрегінің бір түрін қағаз бетіне түсіру;

2. Симметрия заңдылығын ұстанады;

3. Фетр материалын пайдаланып, өрнекті қырқып алады;

4. Кесіп алынған өрнекті мата бетіне түсіріп, жастықша дайындайды;

5. Қауіпсіздік ережесін ұстанады;

Оқушылар тәжірибелік жұмысты аяқтап болған соң, қалыптастырушы бағалауға сәйкес өздерін-өздері бағалайды..

1.Оқушылар зерттеу жүргізіп, дереккөздерден алып, белгілі-бір ою-өрнектерді алып, көшірме жүргізеді;

Оқушылардың ішінде деңгейі жоғары оқушылар зерттеу жұмыстарын жүргізу нәтижесінде өз ойынан ою-өрнектің бір түрін ойлап тауып, сол бойынша іс-тәжірибелік жұмысқа сай жастықша жасап шығуы керек.

Тапсырма

Ұлттық ою - өрнектерді төрт топқа жатқызады:

Жан жануарлар тектес ою - өрнектер.

Қошқар мүйіз – қазақ оюының ең көне түрі. Сырмақ, текемет, алаша, кілем, киіз былғары, сүйек, ағаш, зергерлік бұйымдарының бәрінде кездеседі.

Түйе табан – түйенің басқан ізіндегі қос табаны сияқты дөңгеленіп келетін, S әріпі тәрізді күрделі өрнек. «Табақша өрнек» деп те аталады.

2 . Гүл – жапырақ өсімдік тектес ою - өрнектер

Г үл (жауқазын) – барлық гүлдің бірбеткей бейнесін бейнелейтін өрнек.

Көбелек – қанатын еркін жайып, көсіле ұшқан гүлді көбелектің үлгісіндегі өрнек. Шай дорбаға, аяққаптарға істетіледі.

3. Космогониялық ою - өрнектер.

Ж ұлдыз – аспандағы жыпырлаған жұлдыздардың натуралы қалпын бейнелейтін және бес жұлдыздың бейнесіне ұқсайтын өрнек.

4. Геометриялық ою - өрнектер.

Ботакөз – сыртқы пішіні ботаның көзіне ұқсап келетін ромбы тәріздес өрнек.

Қарға тұяқ – қарғаның басқан ізінің үлгісіне ұқсатылып жасалған өрнек. Алаша, кілем тоқуда пайдаланылады.

Дecкриптoр:

* Қазақстан және әлем халықтарының СҚӨ-і туралы зерттеу жүргізеді;

* Қазақ халқының ою-өрнектерін зерттейді;

*Мәліметті толық зерттеп, әдемі форматта ұсына алады;

*Таныстырылымды өте жоғары деңгйде жүргізеді;

Практикалық тапсрыма №1. Ою-өрнектердің пішіндерін, мағыналық мазмұнын зерттеу. Топта ою-өрнектер бойынша зерттеу жазбаларын сурет дәптерлеріне енгізе отырып, постерге бейнелейді.

36-75 мин (Қ) Оқушылар орындалған жұмыстары мен бақылауларын басқа топтарға түсіндіреді. Бір-бірінің жұмысын қажетті ақпаратпен толықтырып, бірге талқылайды. (МК) Оқушылардың өз бетінше зерттеу жұмысынан кейін, өрнекті композицияның ерекшеліктері мен «симметрия және ырғақ» ұғымдарына түсініктеме бере отырып, өрнектердің жасалу жолдарын көрсету. Дифференциация: қарапайым. Орташа және күрделі пішінге дейін.

қарапайым

орташа

күрделі

Дecкриптoр:

*ою-өрнектің бірнеше түрлерін үйлесімді қолданады;

*шығармашылық жұмысты ұқыпты орындайды;

*ұлттық ою-өрнектердің танымалдылығын сақтайды;

*жұмыс барысында техника қауіпсіздігін сақтайды

Оқушыларға кестеленген бұйымдар ұсынылады. Бұйым бойынша қысқаша мәліметтерді сурет дәптерлеріне жазу. Осы арқылы оқушылар заттарды сипаттау бойынша алғашқы дағдыларын дамытады.

Оқушылар қажетті материалдар (мата және жіптер: ирис, мулине, жүн және мақта жіптері) және кестелеуге арналған құралдар (ине, қайшы, кергіш, оймақ) мен түстік шешімді таңдайды.

Зерттеу бойынша, балалар ою түрлерін зерттеп, сол ою-өрнектің бір түрін сурет дәптердің бетіне түсіруі керек,

Қазақтың ұлттық ою-өрегінің бір түрін қағаз бетіне түсіру;

Симметрия заңдылығын ұстанады;

Фетр материалын пайдаланып, өрнекті қырқып алады;

Кесіп алынған өрнекті мата бетіне түсіріп, жастықша дайындайды;

Қауіпсіздік ережесін ұстанады;

тәжірибелік тапсырманы орындауға арналған ресурстар: жұқа киіз, фетр, тығыз мата, драп және т.б. материалдар, сызғыш, қайшы, тігінші боры, сантиметрлік бау, терможелім, екі жақты флизелин.

Оқушылардан кері байланыс алынып болған соң, міндетті түрде мұғалім сабаққа және оқушыларға кері байланыс береді.

Дифференциациялық тапсырма бұл сабақта паралеллді түрде жүреді. Өйткені,әрбір бала өзінің қиялынан туған өрнекті жасауы керек. Олай болатын болса, оқушының жалпы сыныппен, жас ерекшелігіне қарай берілетін тапсырмаға қарамай, әр оқушынң ізденіс жұмысы әртүрлі болады. Құрылысы күрделі, түстік шешеімі әртүрлі түстерді үйлестіріп кестелесе осы тапсырма бойынша баланың деңгейі жоғары болғаны.Ал, егер құрылымы онша күрделі емес бірнеше иірімнен ғана тұратын нобай болса, онда деңгейі төмендеу деген сөз:

Оқушылар анықтайды

Оқушылар өз жұмыстарымен ой бөлісіп,түсініктемелер береді

Топтағы бір нөмірлі балалар бір мысалды қарастырып, бірге отырып талқылап, өз топтарына келіп түсіндіреді

кестелеу қолөнерінің негізгі түрлерін білу;

шығармашылық нобай орындауда бірнеше идеялар ұсынады;

өз бетінше жұмыс жасай алады;

түстерді дұрыс үйлестіре алады;

Aуызшa мaдaқтaу жүргізілeді. Тoптaр бірін-бірі бaғaлaйды.

Aуызшa мaдaқтaу жүргізілeді. Жұптaр бірін-бірі бaғaлaйды

Oқушы өзін-өзі бaғaлaйды

Aуызшa мaдaқтaу жүргізілeді. Тoптaр бірін-бірі бaғaлaйды.

Өзара бағалау

Оқушылар бір-бірінің жұмыстарын алдындағы арнайы бағалау критерилері арқылы бағалай алады

Смайлик арқылы бағалау

Сандық суреттер, плакаттар, көрнекілік заттар: ине, мулине, ирис жіптері, оймақ, кергіш, қайшы, кесте түрлері бейнеленген суреттер.

Кестеленген бұйымдар: орамал, қоржын, тақия т.б.

http://atlanticrus.ru/content/osnovy-dekorativnoi-kompozitsii?page=show – композиция құру үлгілері

Сурет дәптері, қалам, түрлі-түсті қаламдар, өшіргіш т.б.

http://www.tarmpi-innovation.kz/index.php?view=dastur&t=oyu_ornek_turleri_men_ataulari – ою-өрнектер түрлері

https://www.youtube.com/watch?v=-NNx3CS0UYU - Қазақтың ұлттық ою-өрнегі

Иллюстрациялық материалдар: ою-өрнектердің орындалу сызбасы, сандық фотосуреттері.

Үлестірмелі парақтар

Сабақтың соңы

Оқушылардан кері байланыс алынып болған соң, міндетті түрде мұғалім сабаққа және оқушыларға кері байланыс береді. Әрбір оқушының сабақ барысында жасаған іс-әрекетін атап, жеке-жеке әрбір оқушыға тоқталып кетеді. Үлгерімі төмен оқушы болатын болса, оны сабақтан тыс уақытқа қосымша сабаққа шақырады. Үлгерімі өте жоғары бала болатын болса, сол балаға өз деңгейіне сай қосымша тапсырма береді.

Жұмыс орнын тазалау. Бүгінгі сабақта оқушылардың не үйренгендігін орындалған тапсырманы көрме жасау.

Өзара бағалау

Көрме

Рефлексия парағы