«Кім тапқыр»

22.04.2017 жыл

Сайыс сабақ: «Кім тапқыр»

Сабақтың мақсаты: Оқушылырдың ой – өрісін дамыта отырып, тапқырлыққа,

шешендікке, тез шешім қабылдауға тәрбиелей отырып, пәнге деген

қызығушылығын арттыру.

1. Білімділік: Оқушыларға нәрсе пішінін талдау және кеңестік бейнесін кескініне

қарап анықтау туралы білім беру.

2. Тәрбиелікке: Оқушыларды тиянақтылыққа, ынталыққа, ұқыптылыққа

дербестікке тәрбиелеу.

3. Дамытушылық: Оқушылардың қисынлы талдау және шығармашылық ойлау

қабілеттігін дамыту.

Сабақтың түрі: аралас

Пәнаралық байланыс: геометрия, бейнелеу өнері, ән-күй, әдебиет.

Көрнектілігі: Сынып тақырыпқа сай безендірілген.

1-жүргізуші: Армысыздар құрметті қонақтар,

Жарқын болашақтың жас өркендері!

Сызу арқау боп мың дастанға,

Шаттанамыз шұғыласын шашқанға,

Сызу, сенен бақыт асқан ба,

Еркін елдің болашағы жастарда.

Зерделі де білімді 9 «А» сыныбының жүйріктері сайысқа түспекші .

Сайыс сабақ «Кім тапқыр», «Үшбұрыш», «Квадрат», және «Ромб» топтары сайысқа түседі.

Ойынның шарты: Әр топта 4 жүйріктен бар. Ойын 4 турдан тұрады. Жүйріктер жеке-жеке сайысқа түседі. Жеңіп шығып көп балл жинаған топ «Кім тапқыр» деген атақ алады.

1-тур «Бәйге» ойыны

2-тур Тапқырлық

3-тур Сөзжұмбақ

4-тур «Жорға»

Жүйріктер ұшқыр ой, терең білімдеріңнің асқақтығын көрсетіңдер!

1-тур «Бәйге»

Ойын шарты: Ойынға әр топтан бір-бірден ойыншы қатысады. Дайын ойыншы жалаушаны көтереді. Дұрыс жауапқа 10 балл беріледі. Егер жауабы дұрыс болмаса 2-ші ойыншы жауап беруге құқылы. Егер 2-кі ойыншы бірдей жалаушаны көтерсе, 1-ші балы аз ойыншы жауап береді.

1.Өз өмірінде сызбаны пайдаланған орыс ғалымдары мен өнертапқыштарының қайсысын білесіңдер.

Жауабы:

(ХVII ғасырдағы көрнекті орыс өнертапқышы И.И. Ползуновтың дуние жүзіндегі алғашқы әмбебап бу машинасының сызбасы белгілі.

ХVII ғасырда дарынды орыс механигі, конструктор әрі өнертапқыш И.П. Кулибин өзінің аса көрнекті туындыларының бірі тауық жұмыртқасы пішіндес сағатты жасау үшін бірнеше ондаған сызбалар сызған).

2. Өлшемдік және шығару сызықтарын көрсету үшін қандай сызықты пайдаланамыз.

Жауабы: (Тұтас жіңішке сызық).

3. 1397 жылы тұрғызылған сәулет ғимараты дүние жүзіндегі ең үлкен қандай құрылыс салынған.

Жауабы: (1397 жылы Түркістанда тұрғызылған Ахмет Йассауидің сәулет ғимараты, биіктігі 40 метрден, ауданы 3000 шаршы метрден артығырақ, 314 бөлме бар).

4. Пішім дегеніміз не?

Жауабы: (Сызба салуға арналған қағазды пішім (формат) деп атайды).

5. Масштаб дегеніміз не?

Жауабы: (Тетікбөлшектің нақты шамасынан кескін неше есе үлкен не кіші екенін көрсететін санды масштаб деп атайды).

6. «Аксонометрия» дегеніміз не?

Жауабы: (Аксонометрия-грек сөзі. Оны қазақша аударғанда «осьтер бойынша өлшеу» деген мағынаны береді).

7. Диаметр дегенміз не?

Жауабы: (Диаметр дегеніміз шеңбердің центері арқылы өтетін хорда).

8. У осін не деп атайды?

Жауабы: (Ордината).

9. Z осін қалай орналасады?

Жауабы: (Вертикаль).

10. «Проекция»-дегеніміз не?

Жауабы: («Проекция»-латын сөзі. Оны қазақ тіліне аударғанда «алға қарай (ілгері қарай) тастау» дегн мағынаны береді. Проекциялау дегеніміз нәрсенің проекциясының салу процесі).

2-тур «ТАПҚЫРЛЫҚ»

Геометриялық денелерді құрастыру.

конус, пирамида, цилиндр.

Үш топқа бөліп беру.

Көрермендер кәдесі (топтар тапсырма орындап жатқанда көрермендермен ойын ойнатылады)

Жұмбақтар жасыру

1.Қысқа таяқ діңі бар

Шиырлаған ізінде

Сайрап жатқан тілі бар

(қалам)

2.Көкқұтанша ақ айдында

Бір аяқпен тұрады

Тұмсығымен ол мұнда

Шыр айналып шығады.

(циркуль)

3.Жұқа тақтай бөлшегі

Ұзындықтың өлшемі

(сызғыш)

4. Бір жорға бар шабысты

Ақ аңызға жабысты

Жорғаласа талпынып

Келтірер көп табысты

(қарындаш)

5.Бір нәрсе білмегенді білдіреді,

Өзіңді тұрсаң қарап күлдіреді

Жалғанда әңгшімесі сондай қызық,

Жаныңды тыңдай берсең кіргізеді.

(кітап)

3-тур «СӨЗЖҰМБАҚ»

z, не деп аталады.

Жауабы: (апликатасы)

Әріптердің цифрлардың қолданылатын белгілердің жиынтығын не деп атайды.

Жауабы: (қарып)

Бірдей өлшемді грекше қалай аталады.

Жауабы: (изометрия)

а, сызығынан в сызығына үшінші с сызығының көмегімен біртіндеп өтуді не деп атайды?

Жауабы: (түйіндесу)

А

П

Л

И

К

А

Т

С

А

Ы

Қ

А

Р

Ы

П

Е

М

И

З

О

И

Р

Т

Я

Е

У

С

Д

Н

Ү

Й

І

Т

3-тур

Сөзжұмбақ

1. Нәрсенің нақты шамасынан кескін неше есе үлкен неше есе кіші екенін көрсететін санды не деп атайды?

Жауабы: (масштаб)

2. Нәрсенің кескінінен және оны жасауға керекті бақа да мәліметтерден тұратын құжатты не деп атайды?

Жауабы: (сызба)

3. Жазықтықтағы проекция не деп аталады? (Горизонталь)
   
   

4. Шеңбердің центрінен кез келген нүктесімен қосатын кесіндіні не деп атайды?

Жауабы: (радиус)

М

А

С

Т

Ш

Б

А

1.

С

Ы

З

Б

А

З

И

О

О

Р

Г

Н

Т

А

Л

Ь

3. 3

У

С

Д

И

Р

А

4-тур

«ЖОРҒА»

1. Сызба сызықтарының қанша түрлері бар?

Жауабы: (Сызбада 9 түрлі сызық қолданылады).

2. Қанша пішімдер бар? «ата»

Жауабы: (А1, А2, А3, А4).

3. Үлкейту масштабы қалай белгіленеді?

Жауабы: (М 2:1, М 5:1, М 10:1).

4. Кішірейту масштабы қалай белгіленеді?

Жауабы: (М 1:2, М 1:5, М 1:10).

5. Жазықтықтағы проекция не деп аталады?

 (Фронталь) «алдыңғы көрініс»

6. Жазықтықтағы проекция не деп аталады?

(Гаризонталь) «үстіңгі көрініс»

7. Жазықтықтағы проекция не деп аталады?

Жауабы: (Профиль) «сол жақ көрініс»

Қорытындылау:

Осы сабақта оқушылар өз шешендіктерін, сызу пәніне деген қызуғышылығын көрсете білді. Берілген сұрақтар бойынша оқушылардың білім деңгейі бағаланды.

Пайдаланған әдебиеттер:

А.Д. Ботников, В.И. Виноградов

И.С. Вышнепольский, 1988

Ж.М. Есмұхан, 2005