Пәні: Дене шынықтыру және қазақ тілі

Мамандық: Мейіргер ісі

Курс: 1 , 106 топ

Тақырыбы: Эстафета элементтері. Спорттың адам өміріне пайдасы. Сан есімнің мағыналықтүрлерід.

Сағат саны:2

Алматы 2023

Пән атауы: Дене шынықтыру және қазақ тілі (кіріктірілген сабақ).

 Дайындаған : Дене шынықтыру пән оқытушысы Қырманшиев Н.М.

және қазақ  тілі пән оқытушысы  Уразалиева Э.А.

Сабақтың тақырыбы: Эстафета элементтері . Спорттың адам өміріне пайдасы Сан есімнің мағыналық түрлері.

Сабақтың мақсаты:

а) Білімділік: Қазақ тіліндегі термин сөздерді дұрыс қолдану арқылы спорт және олимпиада жеңімпаздары туралы жан-жақты мәліметтерді ала отыра, студенттердің білімдері кеңейеді

ә) Тәрбиелік: Спортқа деген сүйіспеншілігін арттыра отырып, қазақ тілінен деген сүйіспеншілікті арттыру, дені сау азамат болуға, еліміздің олимпиада жеңімпаздарын мақтан тұтуға үндеу.

б) Дамытушылық: Қазақ тіліндегі термин сөздер мен кәсіби сөздіктер арқылы студенттердің ойлау қабілеті дамиды, дүниетанымдық көзқарасы және қызығушылықтары артады. Студенттердің ақпараттық құзіреттілігі қалыптасады. Студенттердің тілдік құзыреттіліктерін дамыту.

Тілдік мақсат: Пәндік лексика және терминалогия:

Сабақтың түрі: Жаңа сабақ

Сабақтың әдісі:  Миға шабуыл, түсіндірме, тәжірибелік, ПОПС формуласы әдістері.

Сабақтың көрнекілігі: Спорт тақырыбына байланысты интернет желісінен алынған деректер, суреттер, интерактивті тақта, доп, секіргіш, нақыл сөздер, мақал-мәтел.

Пайдаланылған әдебиет: Т.Н. Ермекова, Г.Б. Тоқтыбаева Интернет желісі.

Пәнаралық байланыс:  қазақ тілі, орыс тілі, математика

Сабақтың жүру тәртібі: жекеленген, жұптық, топтық

Сабақ өту хронологиялық кестесі

1.Ұйымдастыру кезеңі 5 мин.

2. Үй тапсырмасын тексеру 10 мин.

3. Сабақтың мақсатын түсіндіру 5 мин

4.Cабақты меңгеру кезеңі 45 мин.

5.Тақырыпты бекіту 10 мин.

6.Қорытындылау 10 мин.

7.Үйге тапсырма 5мин.

Сабақтың өтілу барысы:

І. Ұйымдастыру кезеңі

Сабақ барысы: Білім алушыларды спортзалға әкеліп, амандасып, оларға бүгінгі сабақтарына сәттілік тілеймін

1.Сапқа тұру .
2. Мәлімдеме қабылдау, түгендеу .

ІІ. Үй тапсырмасын тексеру

ІІІ. Сабақтың мақсатын түсіндіру

Қысқаша жаңа сабақты түсіндіру: Нұрсерік Мәлікұлы
Жаңа сабақты практикалық түрде түсіндіріп, орындату: Білімгерлердің өздеріне таныс эстафеталық ойын түрлерін сұрау.

Барлық эстафеталық ойындар адам денсаулығы үшін маңызды әрі көңілді.

Білімгер тез,тура жүгіру кезінде бар күшін салуға дағдыланады. Шапшаң епті қимылдауға үйренеді. Ұйымшыл болып, команда мүддесі үшін жақсы нәтиже көрсетуге тырысады. Айналаны бағдарлап аз уақытта өзінің және қарсыласының әрекетін байқап үлгереді. Сонымен қатар ойыншының икемділігі мен төзімділік қабілеттері арта түседі.

Эстафета — қатысушылар бірінен соң бірі кезеңдерден өтіп, бір-біріне қашықтықта қозғалу кезегін беретін спорттық топтық тәртіп жиынтығы. Жеңіл атлетикада кезеңнен кезеңге өту эстафеталық таяқша немесе таспаны (екиден) бір-біріне берілуі арқылы, ал шаңғы спорт түрлерінде атлеттің қолының тиюімен жүзеге асады. Жүзуде бортқа қол тигізу арқылы келесі кезеңге өту мүмкіндігі беріледі. Эстафеталық топтың мақсаты - межеге бірінші болып жету. 

Олимпиадалық ойындарға Сонымен қатар, барлық спорттық жарыстар чемпионаты, кубок жарыстар мен чемпионаттар - маңыздылығына бөлінеді. Олардың бар бір міндеті - жеңімпазды анықтау және нәтиже түзетуге. Олар әр бір немесе екі жыл өткізіледі. Жарыстың деңгейі бар - жоғары, бірінші, екінші және үшінші. Сонымен қатар, негізгі, біліктілік, жіктелуі, разряд, іріктеу және бәсекелестікті басқа да бірнеше деңгейлері бар.

«Дүние танымды кеңейту кезеңі» Сұрақтар сарқырамасы

(Студенттердің өткен сабақтағы теориялық білімдері мен жаңа тақырыпты менгеру)

1.Сидней олимпиадасында алтын медальға қол жеткізген жерлестерімізді атаңыз?

2. Не істеді? ?не қылды ?қайтты ? сұрақтары қай сөз табынажатады?

3.2004 жылғы Афины Олимпиадасында Қазақстан спортшыларының жеткен жетістіктерін атаңыз?.

4. Термин сөз дегеніміз...?

5.1980 жылы Мәскеу Олимпиадасының күміс жүлдегері, Қазақтың бір туар боксшысы кім?

6. «Спорт көңіл күйді көтеріп, өз-өзіңді көңілді сезінуге көмек теседі» деген пікірмен ке лісесің дер ме?

7.Бекзат Саттарханов Сиднейдегі жеңісін кімге арнады?

8. Біз бүгінгі эстафеталық жарысымызға топ-топпен бөліндік. (сан есімнің қай түрі)

9..“Балқаш Барысы” атанған қазақстандық боксшы кім?

10..Афины Олимпиадасының чемпионы, “Баркер”кубогінің иегері Бақтияр Артаевтың жаттықтырушысы кім?

ІV. Cабақты меңгеру кезеңі

1.Эстафеталық жарысымызды бастамас бұрын «Қане, қайтала» әдісі

Денені қыздырып алу үшін топтық түрмен саптық қатарда денені ширатып шынықтырып аламыз.

1.Аяғымызды иық деңгейінде ұстап, басымызды оңға 1-4, 1-4 солға айналдырамыз /8 рет/

2.Аяғымызды иық деңгейінде ұстап, қолымызды иығымызға ұстап, қолымызды иықтан алға 1-4, артқа 1-4 айналдырамыз /8 рет/

3.Аяғымызды иық деңгейінде ұстап, қолымызды белімізге қойып, белімізді оңға 1-4, 1-4 солға айналдырамыз /8 рет/

4.Аяғымызды ашып секірген кезімізде, қолымызды жоғары көтеріп алақанымызды бір-біріне тигіземіз /4 рет/
Жаттығу жасап болған соң

Топ білімгерлерінің сабаққа дайындығын бақылау.

Жаттығуларды қатесіз орындату.

Білімгерлердің зейінін сабаққа аудару.

Білімгерлерге сұрақ қою арқылы сабаққа тарту.

Екі топтағы ойыншылардың теңдігін бақылау.

Ойын кезіндегі қауіпсіздік ережесін ескерту.

Оқытушының орындап көрсеткен жаттығу элементтерін, ойын түрлерін мұқият бақылап, тыңдауын қадағалау.

Бұрылу: оң-ға

сол-ға

артқа

Жүру: жай, Спорттың аяқтың ұшымен, қол жоғарыда өкшемен, қол желкеде табанның ішімен, қол белде табанның сыртымен, қол белде.

Жүгіру: жай, бір қалыпты баяу жүгіріс

Адымдап секіре, оң жақ иықпен қолды алдыға айналдыру

6. Адымдап секіре ,сол жақ йықпен қолды артқа айналдыру.

7. Аяқтарды артқа сермеп жүгіру.

8. Бір қалыпты баяу жүгіріс.

9. Жүгірістен, баяу жүгіріске ауысу.

Бір қалыпты -қол маңында

1- басты шалқайту

2- оңға, солға бұрылу

3- алдыға иілу.

2. Бір қалыпты қолды йыққа қою,

йықтарды 1-2 алдыға, 3-4 артқа айналдыру.

3. Бір қалыпты тік тұру, 1-ші қол төменде, 2-ші қол жоғары серпіледі.

4. Бір қалыпты аяқты алшақ қоямыз, қол белде.

Білімгерлерді екі сапқа бөліп, жаттығуды көрсете отыра қайталату;

1.Әр білімгерді екі жақ бүйірге қойып,допты жерге ұрып жүгірту,бұрылу барысында қолды ауыстырып отыру;

2.Екі білімгер біріне-бірі қарама қарсы тұрып,допты жерге ұра отырып, беру;

3.допты айналдыра отырып біріне-бірі беру;

2. Топты реттік сан есім арқылы топқа бөлу (-ыншы, -інші, -ншы, - нші)

Эстафеталық жүгірулердің түрлерін таныстыру.

Екі жақты ойын

Екі жақты ойын: «Эстафета» Білімгерлерді әрі қарай екі топқа бөліп, жаңа сабақпен байланыстыра отырып, әр түрлі тапсырма береміз.

(Әр ойыннан кейін сергіту жаттығуы ойнатылып тұрылады)

1.Команда болып жүгіру( пойыз)

2.Кедергілер арқылы жүгіру

3.Доп тасу ойыны

4. Шар ату (Ішінде қазақ тілінен тапсырма бар)

5.Секіртпемен жүгіру ойыны

6. Ұяшыққа доп салу( сұрақтарға жауап беру)

ЖЖ «Бір минуттық әңгіме» әдісі

Тақырып туралы білімгерлердің білімін байқау. Білімгерлерді қарама-қарсы сызық бойымен қатарға тұрғызып, бір-бірінен ақпарат алу дағдысын қалыптастыру үшін жұптық жұмыс жасаймын.

-Эстафета ойыны қандай жаттығулардан тұрады?

-Эстафета ойынының басты қағидалары қандай?

- Олимпиада ойынын алғаш ойлап тапқан кім?

- Эстафета қимыл қозғалыс ойыны болғандықтан денсаулығымызға өте пайдалы екенін білесіздер ме?

ІІІ.    Тақырыпты бекіту

Нұрсерік Мәлікұлы  

Спорт ойындары жазғы және қысқы ойындар деп екіге бөлінеді. Жазғы спорт түрлері: жүзу, футбол, баскетбол, воллейбол, бокс, карате, таеквондо, жеңіл атлетика, қол добы, академиялық есу, бадминтон, күрес,велоспорт, су добы,спорттық гимнастика, көркем гимнастика, дзюдо, ат спорты,үстел теннисі,желкенді спорт,суға секіру,қазіргі бессайыс, нысана көздеу,садақтан ату, теннис, триатлон, ауыр атлетика, семсерлесу, көгалдағы хоккей.

      Қысқы спорт түрлері:биатлон,трамплиннен секіру,бобслей,скелетон,конькимен жүгіру,мәнерлеп сырғанау,шайбалы хоккей,допты хоккей,шаңғы жарысы,шаңғымен тұғырдан секіру,тау шаңғысы, шорт-трек.

        Атап айтқанымдай, спорт ойындары жазғы және қысқы ойындар деп екіге бөлінеді, осы ойындарды кімнің мықты екенін қайда анықтаймыз? (студенттердің жауаптары) Дұрыс айтасыздар, олимпиада ойындарында.

        Грецияның оңтүстігінде Алфей өзенінің жағасында Олимпия деген жер бар. 1896 жылы Афина қаласында тұңғыш олимпиада өткізілді. Міне содан бері, Олимпиада ойындары немесе Олимпиада — төрт жылда бір рет өткізілетін ең ірі халықаралық кешенді спорттық жарыс. Олимпиада ойындарының ұраны — Citius, altius, fortius немесе «тезірек, жоғарырақ, күштірек».

Альмира Ахметовна    

Салауатты өмір салтын қалыптастыруда спорттың маңызы зор. Нұрсерік Мәлікұлы айтып кеткендей спорт адаммен бірге қалыптасқан деуге де болады. Спорт бүгінде елімізде жақсы дамып келеді. Спорттың қай түрін алып қарасақ та, барлығы да денсаулыққа пайдалы.
Спорттың күнделікті қолданыстағы мынадай түрлерін атай аламыз: коньки, шаңғы тебу, қол күрестіру, футбол, волейбол, баскетбол, бокс, еркін күрес, жеңіл атлетика, ауыр атлетика, дзюдо, велоспорт,жүзу,т.б. Егер адам осы спорт түрлерінін бірімен айналысса, өмірде маңызды жетістіктерге жетеді.

3. Білімгерлермен кері байланыс орнату.

-Білімгерлер мен оқытушы арасындағы дұрыс қарым-қатынасты тудыру.

-Білімгерлердің өзін-өзі басқару және басқа адамдар мен дұрыс қарым-қатынас принципін үйрету;

-Сіздерге сабақ қызықты болдыма?

-Білгендеріңіздің маңызы қандай?

-Сіздерге бүгінгі сабақта не ұнамады?

Рефлексия:Сәйкестендіру тесті

1.Қырық екі шақырым қашықтан

Жүгіріп өтіп машыққан (марафоншы)

2.Допты алып қолға

Дәл түсірген торға (баскетболшы)

3.Сенген екеу күшіне

Итерісіп жатады

Кіріп шеңбер ішіне(палуан)

4.Күштілер бар небір

Ауыр көтерген ауыр темір(ауыр атлетші)

5.Екі мықты “мен” дескен

Бір –бірмен белдескен (сумошы)

6.Қолдарымен бір допты

Он екі ойыншы соқты( волейболшы)

Қорытынды: Сапқа тұрғызу

Спорттың адам өміріне пайдасы. «ПОПС» формуласы

1-сөйлем: «Менің ойымша,....».

2-сөйлем: «Мен оны былай түсіндіремін,....»

3-сөйлем «Оны мынадай деректермен, мысалдар мен дәлелдей аламын:...».

Соншғы сөйлем: «Осыған байланысты мен мынадай қорытынды шешімге келдім:....»

VII. Бағалау. Тақырыпты қорытындылап, оқытушы өз ойын білімгердің ойымен ұштастырады,бүгінгі сабақтағы білімгерлердің білімі бағаланып, баға қойылады

VІІІ. Үйге тапсырма беру.

106 бет 7-жаттығу

Екі тапсырманың бірін орындаңдар.

1. «Өз өміріңді сақ тау – өзіңе деген жауапкершілік» тақырыбында дискуссивті эссе жазыңдар. 2. Мәтіндегі тыныс белгілерін емлеге сай қойыпшығыңдар.