Алматы облысы білім басқармасының Қарасай ауданы бойынша білім бөлімі мемлекеттік мекемесінің

«Шалқар орта мектебі» коммуналдық мемлекеттік мекемесі

Көркем еңбек сабағында жасанды интеллектті қолдану арқылы шығармашылық қабілеттерін дамыту

Көркем еңбек пәні мұғалімі Джуманова Магрипа Берикболатовна

2024-2025 оқу жылы

Құрастырған: Джуманова Магрипа Берикболатовна-Шалқар орта мектебінің бастауыш сынып мұғалімі, педагог-сарапшы

Пікір жазған : Шалқар орта мектебінің Көркем еңбек пәнінің мұғалімі, педагог-зерттеуші Жунисбекова Галия Коканаевна

Бұл жинақта ұстаздардың көркем еңбек сабағында оқушылардың шығармашылық қабілеттерін дамыту. Көркем еңбек пәні шығармашылықты, эстетикалық талғамды, көркемдік ойлау мен қиялды дамытуға бағытталған маңызды пәндердің бірі болып табылады. Қазіргі заманғы технологиялар, оның ішінде ЖИ, оқушылардың осы қабілеттерін дамытуда жаңа мүмкіндіктер ұсынады.

Мазмұны

Алғы сөз ............................................................................................................4

Кіріспе.

Жасанды интелект дегеніміз?...........................................................................5

Негізгі бөлім.

ЖИ платформалары және қолдану әдістері ....................................................6

Қорытынды .......................................................................................................15

Пайдаланылған әдебиеттер...............................................................................16

Алғы сөз

Құрметті оқырман!

Бұл әдістемелік жинақ көркем еңбек сабағында жасанды интеллекттің (ЖИ) мүмкіндіктерін тиімді пайдалану арқылы оқушылардың шығармашылық қабілеттерін дамыту жолдарын қарастырады. Бүгінгі күнде білім беру жүйесінде технологиялар мен инновациялар қарқынды дамып, жаңа білім беру әдіс-тәсілдері пайда болуда. Осы өзгерістердің ішінде жасанды интеллекттің рөлі ерекше.

Көркем еңбек пәні шығармашылықты, эстетикалық талғамды, көркемдік ойлау мен қиялды дамытуға бағытталған маңызды пәндердің бірі болып табылады. Қазіргі заманғы технологиялар, оның ішінде ЖИ, оқушылардың осы қабілеттерін дамытуда жаңа мүмкіндіктер ұсынады. Сандық өнер, графика, анимация, және басқа да шығармашылық жұмыстарды ЖИ құралдарының көмегімен жасау – оқушылардың өз идеяларын еркін жүзеге асыруына мүмкіндік береді. Бұл өз кезегінде олардың шығармашылық ойлауын, инновациялық көзқарасын және шығармашылық қабілеттерін арттырады.

Әдістемелік жинақтың мақсаты – жасанды интеллектті көркем еңбек сабағында қолдану арқылы оқушылардың шығармашылық қабілеттерін дамыту жолдарын ашып көрсету. Бұл жинақ мұғалімдерге ЖИ-дің негіздерін сабақта пайдалану тәсілдерін үйретуге және оқушыларды шығармашылық жұмыстарға бағыттауға көмектеседі.

Осы жинақты қолдану арқылы сіз ЖИ-дің қуатты құралдарын білім беру процесіне енгізіп, оқушылардың көркемдік дағдыларын жаңа деңгейге көтере аласыз. Сонымен қатар, бұл әдістемелік жинақ сіздің кәсіби шеберлігіңізді арттыруға және жаңа педагогикалық инновацияларды қолдануға көмектеседі.

Шығармашылық жұмысты ынталандыратын жаңа мүмкіндіктердің пайда болуына орай, осы жинақ әрбір мұғалімнің жұмысында маңызды құрал болып, өнердің жаңа дәуіріне қадам басуға мүмкіндік береді.

Шығармашылық табыстар мен жаңа мүмкіндіктерге жету жолында сіздерге сәттілік тілейміз.

1. Кіріспе

Жасанды интелект дегеніміз?

Адамның ойын, іс-әрекетін компьютерде бейнелейтін компьютерлік жүйе. Бұл сөзді алғаш рет 1956 жылы Дартмут университетінде, Жон Маккарти есімді азамат қолданған көрінеді. Содан бері бұл саланы зерттеушілер мен оған қызығушылық танытушылар күн санап артып келеді. Жон мырзаның пайымдауынша, жасанды интеллект екі бағытта жүзеге асады. Біріншісі, адамның интеллектуалды әрекетін қарастырса (есептер мен теоремаларды шешу, т.б.); екіншісі адамның саналы іс-әрекетін қарастырады.

Жасанды интелект сабақта қолдану мақсаттары

1. Шығармашылық қабілеттерді дамыту: ЖИ арқылы оқушыларға өнер және дизайн саласында жаңа идеялар мен тәсілдер ұсыну, шығармашылық ойлауды ынталандыру.

2. Технологияларды қолдану дағдыларын қалыптастыру: Оқушыларды жаңа технологиялармен таныстыру, оларды шығармашылық жұмыста қолдануға үйрету.

3. Жеке жұмыстар жасауға қолдау көрсету: ЖИ құралдары арқылы оқушыларға өз жобаларын дайындау, модельдер мен иллюстрациялар жасауға мүмкіндік беру.

Жасанды интелект сабақта қолдану міндеттері

1. ЖИ-ді шығармашылық тапсырмаларда қолдану: Оқушыларға өздері жасаған немесе ЖИ көмегімен іске асырылған шығармашылық жобаларды ұсынуға мүмкіндік беру.

2. Эстетикалық білім беру: Оқушылардың өнер мен дизайнға қатысты эстетикалық көзқарасын дамыту үшін ЖИ арқылы визуалдық жұмыстарды көрсету.

3. Жеке жұмыс қабілетін арттыру: Әртүрлі шығармашылық техникаларды үйрету арқылы оқушылардың жеке дағдыларын дамыту.

4. Жиі кездесетін проблемаларды шешу: Көркем еңбек сабағында оқушылардың алдында тұрған шығармашылық қиындықтарды шешу үшін ЖИ қолдану, мысалы, бояу үйлесімділігін таңдау, дизайн тұжырымдамасын жасау.

2. Негізгі бөлім.

Жасанды интеллект (ЖИ) қазіргі заманғы білім беру саласында үлкен ықпалын тигізіп жатыр, оның ішінде көркем еңбек сабағында да тиімді болуы мүмкін. Оқушыларға ЖИ арқылы бірнеше пайдалы мүмкіндіктер ұсынылады:

1. Шығармашылықты дамыту: ЖИ құралдары (мысалы, сурет салу, графика жасау бағдарламалары) оқушылардың шығармашылық қабілеттерін дамытуға көмектеседі. Олар ЖИ көмегімен жаңа идеяларды көрнекі түрде жасай алады, бұл өз кезегінде өнердің әр түрлі түрлерін зерттеуге мүмкіндік береді.

2. Жаңа әдістер мен техникаларды үйрену: ЖИ бағдарламалары түрлі сурет салу техникасы мен тәсілдерін үйренуге көмектеседі. Мысалы, 3D модельдеу, сандық сурет салу немесе анимация жасау сияқты шығармашылық жұмыстары үшін ЖИ құралдары тиімді.

3. Қателерді тез түзету: ЖИ негізіндегі құралдар, мысалы, кескінді немесе дизайнды түзету бойынша ұсыныстар бере алады. Бұл оқушыларға қателерін жылдам анықтап, оларды тиімді түзетуге мүмкіндік береді.

4. Жеке оқыту: ЖИ платформалары әрбір оқушының қажеттіліктеріне қарай бейімделіп, жеке оқыту жолын ұсынуға қабілетті. Әр түрлі деңгейдегі тапсырмалар арқылы оқушылар өз қабілеттерін шыңдай алады.

5. Мотивацияны арттыру: Оқушылар ЖИ технологияларымен жұмыс істегенде, оларды жаңа және қызықты құралдармен жұмыс істеген кезде қызықтырады. Бұл, өзкезегінде, оқуға деген мотивацияны арттырады.

6. Интерактивтілік пен ынтымақтастық: ЖИ білім беру бағдарламалары мен платформалары оқушыларға өз жұмыстарын бөлісіп, бірлесіп жасауға мүмкіндік береді, бұл олардың ынтымақтастық дағдыларын арттырады.

Жасанды интеллекттің көркем еңбек сабақтарында қолданылуы оқупроцесін жеңілдетіп, қызықты әрі тиімді етеді.

Бейнелеу өнерінде жасанды интеллект (ЖИ) түрлі тәсілдермен қолданылуы мүмкін, оқушыларға шығармашылықты дамытуда және өнерді түсінуде үлкен көмек көрсетуі мүмкін. Міне, кейбір ЖИ құралдары мен технологиялары:

Жасанды интеллекттің көркем еңбек сабағында қолданылуы

Жасанды интеллект (ЖИ) — бұл адамның ойлау, түсіну және шешім қабылдау қабілеттерін модельдейтін компьютерлік жүйелер. Көркем еңбек пәні бойынша ЖИ құралдарын қолдану оқушыларға өз шығармашылық қабілеттерін дамытуда жаңа мүмкіндіктер ұсынады. Олардың ішінде:

Дизайн және графика саласындағы ЖИ құралдары: Оқушыларға цифрлық иллюстрациялар жасау, графикалық дизайн, анимация жасау дағдыларын үйретуге болады.

Мазмұн генерациясы: ЖИ арқылы оқушыларға жаңа өнер туындыларын жасау, идеялар ұсыну немесе көркем шығармашылық жұмыстарды үлгілеу мүмкіндігі беріледі.

Көркем өнер шығармашылығын виртуалды түрде орындау: ЖИ негізіндегі құралдар мен бағдарламалар арқылы оқушылар өз шығармаларын сандық форматта жасауы, өңдеуі және талдауы мүмкін.

1. Сурет салу генераторлары:

DeepArtнемесеDALL·Eсияқты ЖИ жүйелері белгілі суретшілердің стильдерінде сурет салуды үйретеді немесе арнайы тапсырмаларды орындау үшін жаңа суреттер жасайды.

Оқушылар ЖИ көмегімен өз шығармаларын жасағанда, түрлі стильдер мен техникалар бойынша тәжірибе жинақтайалады. Мысалы, оларға классикалық кескіндеме стилінде немесе заманауи графикалық дизайнда суретсалуға мүмкіндікбереді.

2. Сурет тану және өңдеу құралдары:

Adobe PhotoshopнемесеCorel Painter сияқты бағдарламаларда ЖИ негізінде сурет өңдеу, түстерді өзгерту, қателерді түзету және басқа да әдістер ұсынылады.

Оқушылар ЖИ арқылы өз суреттерін автоматты түрде өңдеп, оларды толықтыраалады. Бұл шығармашылық процессті жылдамдатып, нәтижелерді жақсартуға көмектеседі.

3. 3D модельдеу:

Blender сияқты 3D модельдеу бағдарламалары ЖИ құралдарымен толықтырылған, олар оқушыларға виртуалды әлемдеүшөлшемдіобъектілердіжасауғакөмектеседі.

ЖИ көмегімен 3D объектілерді автоматы түрде модельдеуге немесе оларды нақты уақытта өңдеуге болады. Бұлбейнелеуөнерінжаңадеңгейгекөтеругемүмкіндікбереді.

4. Анимация мен иллюстрация:

Runway MLнемесеArtbreederсияқты ЖИ платформалары суретке анимация қосып, суретті қозғалысқа келтіреалады.

Оқушылар иллюстрацияларды анимацияға айналдырып, жаңа жобалар дақолданаалады, бұлолардыцифрлы қөнер мен мультимедианы үйренуге ынталандырады.

5. Шығармашылықидеялардыгенерациялау:

ЖИ негізіндегі идея генераторлары оқушыларға жаңа шығармашылық идеяларды ұсынаалады. ChatGPT немесе басқа тілдік модельдер сурет салуға арналған тақырыптар мен мотивтер бойынша ұсыныстар беріп, шығармашылық процеске көмектеседі.

6. Машиналық үйрену арқылы стильдерді үйрену:

ЖИ алгоритмдері түрлі өнер стилдерін үйреніп, сол стильдерде жаңа жұмыстар жасауға мүмкіндік береді. Оқушылар белгілі суретшілердің стильдерін немесе тарихи өнер кезеңдерін зерттей отырып, ЖИ құралдары арқылы сол стильдер де шығармашылық жұмыстар жасауға мүмкіндік алады.

Жалпы, ЖИ құралдары бейнелеу өнерінде жаңа мүмкіндіктер ашып, оқушылардың өнерге деген қызығушылығын арттырып, олардың шығармашылық қабілеттерін дамытаалады.

Сәндік қолданбалы өнерде жасанды интеллект (ЖИ) түрлі тәсілдермен қолданыла алады, бұл шығармашылықты дамытуға, дизайнды оңтайландыруға және жаңа идеялар ұсынуға мүмкіндік береді. Міне, сәндік қолданбалы өнерде қолдануға болатын ЖИ құралдары мен технологиялары:

1. Дизайн генераторлары:

Artbreeder сияқты платформалар сәндік қолданбалы өнер үшін жаңа дизайндар мен үлгілержасауға мүмкіндік береді. ЖИ белгілі бір стильде немесе бағытта жаңа дизайндарды автоматты түрде құраалады. Бұл, әсіресе, кілемдер, тоқыма өнері, киімүлгілері мен басқа да қолөнер бұйымдары үшін пайдалы болуы мүмкін. ЖИ жүйелері арқылы әр түрлі түстер, формалар мен текстураларды үйлестіре отырып, жаңа сәндік элементтер жасауға болады.

2. Қолданбалы өнер үшін текстуралар мен үлгілер жасау:

DeepDream немесе Runway MLсияқты ЖИ құралдарытекстуралар мен өрнектер жасауға көмектеседі. Мысалы, керамика, ағаштан жасалған бұйымдар, мата немесе былғары үшін ерекше өрнектер мен текстуралар генерировать жасауға болады. ЖИ арқылы күрделі текстуралар мен өрнектерді автоматты түрде жасау шығармашылық процесті жеңілдетеді және оны жылдамдатады.

3. 3D модельдеу және өнім жасау:

Blender және Fusion 360сияқты 3D модельдеуқұралдары ЖИ технологиясымен бірігіп, сәндік қолданбалы өнер бұйымдарын (мысалы, зергерлік бұйымдар, жиһаз, тұрмыстық бұйымдар) жасауға көмектеседі. ЖИ көмегімен дизайн процесі навтоматтандыруға және құрылымдық элементтерді оңтайландыруға болады.ЖИ бұйымныңөлшемдерін, пішінін және үйлесімін оңтайландыруға мүмкіндік береді.

4. Шығармашылық идеяларды генерациялау:

ChatGPT немесе MidJourney сияқты ЖИ құралдары жаңа шығармашылық идеялар ұсынуға көмектеседі. ЖИ сәндік қолданбалы өнер бұйымдарын жасау үшінидеялар, концепциялар немесе тіпті көркем мотивтер ұсынып, әртүрлі стильдер де жұмыс істеуге мүмкіндік береді.Бұл әсіресе жаңа дизайндарды іздеуде, жаңа өнімдер жасауға шабыталу үшінпайдалы болуы мүмкін.

5. Киім мен аксессуарлар дизайны:

FashionAI сияқты ЖИ қолданбалы өнердің бірсаласы — киімдизайнында да кеңінен қолданылады. ЖИ киімдер дің жаңа үлгілерін жасай алады немесе қолданушылардың қажеттіліктері несәйкес дайындизайнерлік шешімдер ұсына алады. Сонымен қатар, аксессуарлар (сөмкелер, шляпалар, әшекейлер) дизайнында ЖИ идеялар мен түстер комбинациясын құруға мүмкіндік береді.

6. Автоматтандырылған өңдеу және өңдеу:

Сәндік қолданбалы өнер бұйымдарын жасағанда, ЖИ өндіріске арналған бұйымдардың сапасын тексереді және ақауларды анықтауға көмектеседі. Бұйымдардың суреттерін талдау арқылы материалдардың сапасын тексеругеболады.Сонымен қатар, ЖИ әр түрлі өндірістік процестерді оңтайландыруға және шығындарды азайтуға көмектеседі, мысалы, материалдардың оптимизациясы немесе өнімдерді автоматты түрде құрылымдауды басқару.

7. Виртуалды көрмелер мен маркетинг:

ЖИ құралдары сәндік қолданбалы өнер бұйымдарының виртуалды көрмелерін жасауға мүмкіндік береді. Бұл шығармашылық жұмыстарды көпшілікке көрсету үшін өтепайдалы болуы мүмкін.ЖИ маркетингте қолданылып, көркем шығармалар мен қолөнербұйымдарын жарнамалауға арналған тартымды визуалдар мен бейнелержасауға мүмкіндік береді.

Жалпы, сәндік қолданбалы өнерде ЖИ қолдану шығармашылықты жаңартып, дизайн процесін жеңілдетіп, жаңаинновациялық шешімдер ұсынады. ЖИ қолдану арқылы өнеркәсіптік өндіріс пен қолөнер дедәстүрлі тәсілдер мен жаңатехнологиялар арасындағы шекараны біріктіруге болады.

Қазіргі замандағы білім беруде жасанды интеллект (ЖИ) оқу процесін қайта қалыптастырып, көптеген жаңа мүмкіндіктер ұсынады. ЖИ білім беру саласында білімалушыларға, мұғалімдерге және оқу жүйесіне тиімділікті арттыруға көмектесетін құралдарға айналды. Міне, білімберудегі ЖИ-дің негізгі қолдану бағыттары:

1. Жеке оқыту және бейімделген білім беру

ЖИ әр оқушының жеке қажеттіліктеріне сәйкес оқыту процесін бейімдеуге мүмкіндік береді.

Адаптивті оқу платформалары: ЖИ оқушының білім деңгейін, түсіну жылдамдығын және оқу стилін анықтай отырып, оған сәйкес материалдар ұсынады Khan Academy немесе Duolingo сияқты платформалар оқушыларға өз қарқынымен оқу мүмкіндігін береді.

Жеке білім беру жоспары: Оқушының күшті және әлсіз тұстарынталдайотырып, ЖИ оны жақсарту үшінар найы оқу жоспарларын жасайды.

2. Қателерді автоматы түрде анықтау және керібайланыс беру

ЖИ оқушылардың жұмысын тексеріп, қателерді автоматты түрдеанықтап, кері байланыс береді. Математика мен тілдік пәндерде ЖИ жүйелері тапсырмаларды автоматты түрде тексеріп, оқушының қатесін табуға және дұрыс жауапты түсіндіруге көмектеседі.

Грамматика лықтексеру мен қателерді түзету жүйелері оқушылардың жазба жұмыстарын жақсартуға ықпал етеді.

3. Мұғалімдерге көмек көрсету және оқыту әдістерін жақсарту

ЖИ мұғалімдерге оқупроцесін оңтайландыруға көмектеседі.

Сабақтарды жоспарлау: ЖИ мұғалімге сабақты ұйымдастыру, оқу материалдарын таңдау және оқушылардың даму деңгейіне қарай тапсырмалар құру бойынша ұсыныстар жасайалады.

Мұғалімнің жүктемесін жеңілдету: ЖИ мұғалімдерге автоматтандырылған бағалау, оқушылардың прогресін бақылау, есеп беру және оқу жоспарын жақсартуға арналған мәліметтерді ұсынады.

4. Тілдерді үйренуде ЖИ қолдану

ЖИ тіл үйренушілерге көптеген құралдар мен ресурстар ұсынады.

Машиналық аударма: ЖИ жүйелері, мысалы, Google Translate немесе DeepL, тіл үйренушілерге мәтіндерді аударып, сөздер мен тіркестердің дұрыс қолданылуын түсінуге көмектеседі.

Диктанттар мен тыңдалым: ЖИ тіл үйренушілердің сөйлеу қабілетін, тыңдау дағдыларын, грамматикасын жақсарту үшін тапсырмаларды ұсынады.

Әңгімелесу роботы: ЖИ тілде сөйлеуге арналған жаттықтырушы ретінде әрекет ете алады, осылайша оқушылар шет тілінде өз дағдыларын дамытуға көмектеседі.

5. Интерактивті және виртуалды оқыту

ЖИ оқыту процесін интерактивті әрі қызықты етуге мүмкіндік береді.

Виртуалды көмекшілер: ChatGPTсияқты ЖИ көмекшілері оқушыларға сұрақтар қою, түсінік алу және тақырыптарды тереңірек зерттеу үшін қолжетімді болады.

Виртуалды және қосымша шындық (AR/VR): ЖИ AR және VR технологияларымен бірге жұмыс істей отырып, оқушыларға тарих, география, ғылым және басқа пәндерді интерактивті түрде зерттеуге мүмкіндік береді.

6. Жақсырақ бағалау және тестілеу

ЖИ оқушылардың білімін бағалауды оңтайландырады.

Бағалау жүйелері: ЖИ тестілеу жүйелері оқушылардың білімін нақтырақ және әділ бағалауға мүмкіндік береді, өйткені жүйе адамның субъективтілігі мен қателіктеріне нарылып, нақты деректерге негізделеді.

Аналитика: ЖИ оқушылардың жетістіктерін талдай отырып, олардың күшті және әлсіз тұстарын анықтап, жеке дамыту жоспарларын ұсынаалады.

7. Ақпаратты іздеу және білім базаларын құру

ЖИ оқушылар мен мұғалімдер үшін қажет ақпаратты тез және тиімді іздеуге көмектеседі.

Ақпаратты талдау: ЖИ үлкен деректерді өңдеп, оларға сәйкес білім қорын құруға мүмкіндік береді. Бұл оқушыларға маңызды және сенімді ақпаратты оңай табуға көмектеседі.

Тақырыптық ұсыныстар: ЖИ оқушылардың қызығушылықтары мен оқу деңгейіне қарай арнайы тақырыптар мен зерттеу материалдарын ұсына алады.

8. Білім беру контентін жасау

ЖИ мұғалімдерге оқыту материалдарын жасауға көмектеседі.

Визуализация: ЖИ графиктер, диаграммалар, слайдтар немесе оқыту видеоларын автоматты түрде құра алады, бұл оқу материалдарын тиімді және көрнекі етіп жасауға мүмкіндік береді.

Автоматтандырылған оқулықтар: ЖИ оқушылар үшін оқу материалдарын жасауға көмектеседі, бұл мәтіндер мен бейне мазмұнды автоматты түрде өңдеуді және жаңартуды қамтиды.

Көркем еңбек сабағында ЖИ құралдарын қолданудың әдістемелері

4.1. Дизайн және графика

Оқушыларға сурет салу және графикалық дизайн негіздерін ЖИ құралдары арқылы үйрету. Мысалы:

• Canva немесе Adobe Spark сияқты платформалар арқылы қарапайым дизайн жасау.

• DeepArt немесе Artbreeder сияқты қолданбаларды пайдалану арқылы өз суреттерін генерациялау және өңдеу.

4.2. Сандық өнер

Оқушыларға сандық өнер туындыларын жасау үшін Photoshop, Procreate, Illustrator сияқты бағдарламалармен жұмыс істеуді үйрету. ЖИ-дің көмегімен оқушылар мынадай тапсырмаларды орындай алады:

• Сандық суреттер жасау.

• Қолданбалы өнердің жаңа жанрларын қалыптастыру.

• Визуалды өнердегі жаңа әдістер мен тәсілдерді үйрену.

4.3. Анимация және мультимедиа

Оқушыларға анимация жасау, видеоматериалдарды өңдеу және дыбыспен жұмыс істеуді ЖИ құралдары арқылы үйрету. Мысалы:

• Vyond немесе Powtoon арқылы анимация жасау.

• RunwayML арқылы бейнемазмұн жасау және өңдеу.

4.4. Технология арқылы шығармашылық жобалар

Оқушыларға ЖИ арқылы түрлі өнер жобаларын жасауға мүмкіндік беру. Мысалы:

• MidJourney немесе DALL-E секілді құралдарды пайдаланып, суреттер мен иллюстрациялар жасау.

• Tinkercad немесе Blender арқылы үш өлшемді модельдер мен мүсіндер жасау.

5. Оқушылардың шығармашылық қабілеттерін дамытуда ЖИ-дің рөлі

Жасанды интеллекттің көркем еңбек пәнінде қолданылуы оқушылардың шығармашылық қабілеттерін дамытуға айтарлықтай әсер етеді. Оқушыларға жаңашыл идеялар ұсыну, жаңа материалдар мен техникаларды игеру мүмкіндігі беріледі. ЖИ оқушыларды:

• Шығармашылық жұмыс жасауға ынталандырады.

• Өз идеяларын жүзеге асыруда жаңа тәсілдер ұсынады.

• Көркем шығармашылықтың барлық бағыттарында жұмыс жасауға бағыттайды.

6. ЖИ арқылы шығармашылық жобалар орындау

Оқушылардың шығармашылық қабілеттерін дамытудың бір тәсілі – ЖИ арқылы жасалған жобалар. Бұл жобалар:

• Тақырыптық суреттер: Оқушылар өздері таңдаған тақырып бойынша ЖИ арқылы сурет салуы мүмкін.

• Анимация жасау: Оқушылар қысқа анимация немесе видеоклип жасауды үйренеді.

• Өнер туындысы: Сандық өнер туындысын жасап, оны ЖИ арқылы талдайды.

Қандай құралдарды қолдануға болады?

• DALL·E, Craiyon, DeepArt – мәтіннен сурет жасау.

• Canva, Adobe Spark – дизайн, плакаттар.

• Tinkercad, Blender – 3D модельдер.

• RunwayML – видео мен анимация жасау.

Жоба жұмыстары

Оқушыларға топпен немесе жеке жобалық жұмыс беру.

Жоба тақырыптары:

• «Менің болашақ қалам» – ЖИ көмегімен фантастикалық қаланың дизайнын жасау.

• «Ұлттық нақыш – заманауи көзқараспен» – ұлттық ою-өрнектерді ЖИ арқылы жаңа форматта бейнелеу.

• «Эко-дизайн» – экологиялық таза материалдармен ЖИ көмегімен интерьер жасау үлгісі.

Жоба кезеңдері:

1. Жоба идеясын әзірлеу.

2. ЖИ арқылы визуалды материалдар дайындау.

3. Қорғау және талдау.

Шығармашылық шеберлік сабағы (мастер-класс)

Мұғалім немесе оқушы:

• Midjourney, Artbreeder, немесе Canva-да нақты шығармашылық жұмыс жасап көрсетеді.

• Қадам-қадаммен түсіндіреді.

• Оқушылар да қатар отырып, өз жұмыстарын жасайды.

Көрме ұйымдастыру

Тақырыбы: «Жасанды интеллект және менің өнерім»
Оқушылар ЖИ көмегімен жасаған жұмыстарын көрмеге қояды. Көрмені мектеп қабырғасында не онлайн форматта өткізуге болады (мысалы, Padlet, Google Sites арқылы).

1. DALL·E (OpenAI)

DALL·E — OpenAI әзірлеген қуатты ЖИ сурет генераторы. Ол мәтіндік сипаттамалардан нақты және шығармашылық суреттер жасай алады. Мысалы, "қазақтың ұлттық киімін киген робот" деген сипаттамадан сурет жасауға болады. DALL·E-ге тіркеліп, пайдалануға болады.​Платформа ИИ для Бизнеса

2. Midjourney

Midjourney — пайдаланушыларға жоғары сапалы және көркем суреттер жасауға мүмкіндік беретін ЖИ құралы. Ол Discord платформасы арқылы жұмыс істейді, онда пайдаланушылар өздерінің сұрауларын енгізіп, ЖИ генерациялаған суреттерді ала алады.​

3.Craiyon

Craiyon (бұрынғы DALL·E Mini) — ашық бастапқы кодты ЖИ сурет генераторы. Ол тегін және оңай қолжетімді, бірақ кейде суреттердің сапасы жоғары емес болуы мүмкін. Дегенмен, ол шығармашылық идеяларды жылдам визуализациялау үшін пайдалы.​Платформа ИИ для Бизнеса

4. iArtbook

iArtbook — iOS құрылғыларында жұмыс істейтін ЖИ сурет салу қолданбасы. Ол сандық кескіндеме, эскиздер және каллиграфия үшін көптеген құралдарды ұсынады. Apple Pencil қолдайды және пайдаланушыларға шығармашылық еркіндік береді.​Morning Dough

5. AutoDraw (Google)

AutoDraw — Google әзірлеген тегін онлайн құрал. Пайдаланушы сурет салғанда, ЖИ автоматты түрде оны таниды және жақсартылған нұсқасын ұсынады. Бұл құрал жылдам және қарапайым суреттер жасау үшін өте қолайлы.​AI Business+1Morning Dough+1

4. Қорытынды

Жасанды интеллекттің көркем еңбек сабағында қолданылуы шығармашылық қабілеттерді дамытуға ықпал етеді. Оқушылар ЖИ құралдары арқылы жаңа тәсілдерді меңгеріп, өз өнерін сандық форматта жүзеге асыра алады. Бұл әдістемелік жинақ оқушылардың шығармашылық ойлауын дамытуға, жаңа технологияларды игеруге көмектеседі.

ЖИ арқылы көркем еңбек сабағында шығармашылық жұмыстарды орындау болашақ ұрпақтың өнерге деген қызығушылығын арттырып, олардың жан-жақты дамуына ықпал етеді.

ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР

1. Әбдікәрімова, С. Ә. (2021). Цифрлық технологиялар арқылы оқушылардың шығармашылық қабілеттерін дамыту. – Алматы: Білім баспасы.

2. Баймұратова, Б. Ж. (2022). Көркем еңбек сабағында ақпараттық-коммуникациялық технологияларды қолдану әдістемесі. – Нұр-Сұлтан: Ұстаздар үйі.

3. ҚР Білім және ғылым министрлігі. (2021). Орта білім беру мазмұнын жаңарту жағдайында көркем еңбек пәні бойынша оқу бағдарламасы (5-9 сыныптар). – Астана.

4. Лесли, К. (2020). Жасанды интеллект және креативті ойлау. – Аударма. – Алматы: Intellect баспасы.

5. Жүсіпова, А. М. (2023). Оқушылардың көркемдік-шығармашылық қабілеттерін дамыту жолдары. – Педагогикалық тәжірибе журналы, №2(58), 15–21-б.

6. OpenAI. (2023). DALL·E Explained: How It Works. https://openai.com/dall-e

7. Midjourney Documentation. (2023). User Guide & Prompting Tips. https://docs.midjourney.com

8. Russel, S. & Norvig, P. (2021). Artificial Intelligence: A Modern Approach (4th ed.). – Pearson Education.

9. Davis, D., & Weintraub, J. (2022). Teaching Creativity with Technology: Tools to Enhance Visual Arts Education. – New York: Routledge.

10. UNESCO. (2021). AI and Education: Guidance for Policymakers. – https://unesdoc.unesco.org

11. «Балаларға арналған өнер туралы әңгімелер» – Ә. Қастеев атындағы өнер музейі (әдістемелік құрал түрінде)

12. Қасымхан Бегманов. «Өнерлі бала – ел ертеңі»

13. Төлеубек Жақыпбаев. «Сурет әлеміне саяхат»

14. «Көркем еңбек» оқулығы (2–7 сынып) – ҚР Білім және ғылым министрлігі бекіткен

15. «Балаларға арналған компьютерлік сауаттылық» (әдістемелік құрал) – Цифрлық құралдарды дұрыс қолдануға бағытталған.