Көркем жазудың міндеттері:

• Жазу дағдыларын қалыптастыру: Балаларға әріптерді дұрыс жазуды, олардың пішіндерін есте сақтауды және дұрыс орналастыруды үйрету. Жазу барысында нақты тәртіпті сақтауға көмектесу.

• Ұсақ моториканы дамыту: Қолдың икемділігі мен саусақтардың ұсақ қозғалыстарын жетілдіру арқылы балалардың жазу қабілеттерін дамыту.

• Жазудың көркемдігін арттыру: Балаларға әдемі, ұқыпты жазу мәдениетін қалыптастыру, әріптер мен сөздерді дұрыс әрі әдемі жазу дағдыларын үйрету.

• Жазу техникасын меңгерту: Әріптер мен сөздерді дұрыс жазу тәсілдерін үйрету. Қолды дұрыс ұстау, қаламды тиісті түрде пайдалану, әріптердің арақашықтығын сақтау.

• Ретпен жазу дағдыларын қалыптастыру: Балаларға жолды дұрыс пайдаланып, әріптер мен сөздерді дұрыс орналастыруды үйрету. Жазу барысында бірқалыпты және таза жазуды қамтамасыз ету.

• Жазу кезінде зейін мен төзімділікті дамыту: Балаларды жазу процесінде зейінін шоғырландырып, тәртіппен, дұрыс отыруға және жаза отырып төзімділікке үйрету.

• Шығармашылық қабілеттерін дамыту: Жазу жаттығулары арқылы балалардың шығармашылық ойлауын және қиялын дамыту, өз ойларын және сезімдерін жазбаша түрде жеткізуге мүмкіндік беру.

• Әріптер мен сөздердің үйлесімділігін үйрету: Жазу барысында әріптер мен сөздердің дұрыс пропорциясын сақтап, мәтіннің үйлесімділігін қамтамасыз ету.

Көркем жазу түсінік хаты

Мектепалды даярлық сыныптарында көркем жазу сабақтарының мақсаты — балалардың жазу дағдыларын дамыту, ұқыпты әрі әдемі жазуға үйрету болып табылады. Бұл кезеңде балалардың қол моторикасы, зейіні және шығармашылық қабілеттері дамиды. Сонымен қатар, көркем жазу балаларды тәртіпке, жауапкершілікке, төзімділікке тәрбиелейді.

Көркем жазу сабағының басты міндеті — әріптерді дұрыс және көркем жазуды үйрету, ұсақ моториканы жетілдіру, қолдың икемділігі мен жазу техникасын меңгерту. Оған қоса, жазу барысында баланың ойлау қабілеттері, қиялды дамыту, шығармашылыққа баулу мақсатында арнайы жаттығулар мен тапсырмалар беріледі.

Көркем жазу сабақтарының негізгі бағыттары:

1. Әдемі жазу: Балалар әдемі, ұқыпты жазу дағдыларын қалыптастырып, әріптердің дұрыс жазылуын үйренеді.

2. Ұсақ моториканы дамыту: Қолдың икемділігін және саусақтардың ұсақ қозғалыстарын жетілдіру.

3. Жазу техникасы: Балалар әріптерді дұрыс жазу, қаламды дұрыс ұстау және жазудың үйлесімділігін сақтауды үйренеді.

4. Шығармашылықты дамыту: Өзіндік ойлау мен қиялды дамыту үшін жазу арқылы балалардың шығармашылық қабілеттері дамиды.

5. Төзімділік пен тәртіп: Жазу арқылы балалар төзімділікті, ұқыптылықты және тәртіптілік дағдыларын қалыптастырады.

Күтілетін нәтиже мектепалды даярлық сыныптарында көркем жазу сабақтарының нәтижесінде келесі дағдылар мен қабілеттердің дамуы болып табылады:

- Жазу дағдыларының қалыптасуы: Балалар әріптерді дұрыс, анық және әдемі жазуды меңгереді, жазу жолында тәртіп сақтауға үйренеді.

- Қол моторикасының дамуы: Балалар қолдың ұсақ моторикасын жетілдіреді, бұл олардың жазу қабілеттерін жақсартады.

- Жазу техникасын меңгеру: Әріптер мен сөздерді дұрыс орналастыру, жазу барысында қолды дұрыс ұстау, әріптер арасындағы қашықтықты сақтап жазу дағдылары қалыптасады.

- Шығармашылық қабілеттерінің дамуы: Жазу арқылы балалар өз ойларын, сезімдерін және шығармашылық қиялдарын жазбаша түрде жеткізе алатын болады.

- Әдемі жазу дағдыларының қалыптасуы: Балалар ұқыпты және көркем жазу мәдениетін меңгереді, жазу барысында әріптер мен сөздердің эстетикалық талғамын арттырады.

- Төзімділік пен тәртіп: Балалар жазу барысында зейін мен төзімділікті дамытуға, ұқыпты жұмыс істеуге үйренеді.

- Жазуға деген қызығушылықтың артуы: Балалардың жазуға деген қызығушылығы артады, өйткені көркем жазу олар үшін қызықты әрі шығармашылық процесс болып табылады.

• Жалпы оқу процесіне дайындық: Көркем жазу дағдылары балаларды мектепке дайындық процесінде маңызды кезең болып табылады, олар жазбаша тапсырмаларды орындауда жеңіл әрі сенімді болады.

Әдіс - тәсілдер

1. Қайталау әдісі:

• Балаларға жазу тапсырмаларын бірнеше рет қайталап орындау ұсынылады. Бұл әдіс балалардың жазу дағдыларын бекітуге және әріптер мен сөздерді есте сақтауға көмектеседі.

2. Жаттығулар мен тапсырмалар:

• Әріптерді, сөздерді және сөйлемдерді жазуға арналған арнайы жаттығулар мен тапсырмалар беріледі. Бұл балаларға жазу процесін жеңілдетеді және шығармашылық қабілеттерін дамытады.

3. Қолмен жазу (қолдану):

• Балаларға түрлі қағаз беттерінде жазу, әріптер мен сандарды әртүрлі құралдармен жазу ұсынылады (мысалы, түрлі түсті қарындаштар немесе фломастерлермен). Бұл әдіс баланың жазу техникасын жетілдіруге мүмкіндік береді.

4. Көрнекі құралдар мен суреттер:

• Өлеңдер мен әңгімелерді жазу барысында түрлі суреттер мен көрнекі құралдарды пайдалану арқылы балалардың жазуға деген қызығушылығын арттыру. Әріптер мен сөздерді суретпен байланыстыру жазуды жеңілдетеді.

5. Ән мен ырғаққа салып жазу:

• Жазу сабақтарын ойынға айналдыру үшін әндер мен ритмдерді қолдану. Балалар өлеңді немесе мәтінді ырғақпен айтып жазу арқылы жазу процесін қызықты әрі есте сақтау үшін жеңілдетеді.

6. Ойын әдісі:

• Жазу тапсырмалары ойын түрінде беріліп, балалар ойын арқылы жазу дағдыларын дамыта алады. Мысалы, әріптерді табу, сөздер құрау немесе жазу жарыстары.

7. Модельдеу әдісі:

• Мұғалім балаларға жазудың үлгісін көрсетіп, олардан сол үлгімен жазуды сұрайды. Бұл әдіс балалардың жазу тәртібін дұрыс меңгеруіне көмек береді.

8. Топтық жұмыс:

• Балаларды топтарға бөліп, бірлесе жазу тапсырмаларын орындауға ынталандыру. Бұл әдіс балалардың бір-бірінен үйренуіне, пікір алмасуына мүмкіндік береді.

9. Қарапайым және күрделі тапсырмалардың кезектесуі:

• Жазу дағдыларын үйрету барысында қарапайым жаттығулардан бастап, күрделі тапсырмаларға көшу арқылы балалардың жазу шеберлігін біртіндеп дамыту.

10. Өз бетімен жұмыс жасау:

• Балаларға үйде немесе сыныпта өз бетімен жазу тапсырмаларын орындауға мүмкіндік беру. Бұл әдіс олардың өздеріне деген сенімін арттырып, жауапкершілікті сезінуге көмектеседі.

Мектепалды даярлықтағы көркем жазудың негізгі мақсаты:

балалардың шығармашылық қабілеттерін дамыту, олардың сөздік қорын байыту, тілдік дағдыларын жетілдіру және эстетикалық сезімдерін қалыптастыру. Бұл кезеңде балалар қарапайым сөйлемдер құрастыру, суретке қарап әңгіме жазу, қарапайым мәтіндермен жұмыс істеу арқылы өз ойларын жазбаша түрде жеткізуге үйренеді. Сонымен қатар, көркем жазу арқылы балалардың қиялы мен есте сақтау қабілеттері дамып, әдебиетке деген қызығушылықтары артады.

Мектепалды даярлықтағы көркем жазудың міндеттері:

1. Балалардың сөздік қорын байыту: Жаңа сөздер мен сөз тіркестерін үйрету, олардың сөздік қорын дамыту.

2. Тілдік дағдыларды қалыптастыру: Балаларды грамматикалық дұрыс сөйлемдер құрастыруға, тілдік ережелерді түсініп қолдануға үйрету.

3. Шығармашылық қабілеттерін дамыту: Балалардың қиялын, ойлау қабілетін, өзіндік пікірін білдіру дағдыларын дамыту.

4. Көркем тілге қызығушылықты арттыру: Балаларға әдеби шығармалармен таныстырып, оларды көркем жазуға ынталандыру.

5. Жазбаша тіл арқылы эмоциялық әлемді жеткізу: Балалардың жазбаша түрде өз сезімдері мен ойларын ашық және түсінікті жеткізе білуіне мүмкіндік жасау.

6. Қарапайым әңгімелер мен ертегілерді құрастыру: Балаларға қысқа әңгімелер, ертегілер немесе суретке қарап әңгіме құрастыруды үйрету.

Көркем жазу түсінік хаты

Мектепалды даярлық кезеңі — баланың тілдік және шығармашылық дағдыларын қалыптастыру үшін маңызды кезең болып табылады. Осы кезеңде балалардың сөздік қоры байып, ойлау қабілеттері дамып, жазу дағдыларының алғашқы негіздері қаланады. Көркем жазу — осы дамудың бір бөлігі ретінде баланың сөзді дұрыс қолдануына, шығармашылық қиялын жүзеге асыруға, тілге деген сүйіспеншілігін қалыптастыруға бағытталған.

Мектепалды даярлыққа көркем жазу күтілетін нәтижелері:

1. Сөздік қордың байытылуы: Балалар жаңа сөздер мен сөз тіркестерін меңгеріп, олардың мағынасын түсініп қолдана алады.

2. Грамматикалық дағдылардың қалыптасуы: Балалар қарапайым грамматикалық ережелерді меңгеріп, сөйлемдер құрастыруда дұрыс қолдана алады.

3. Шығармашылық қабілеттерінің дамуы: Балалар өз ойларын, сезімдерін жазбаша түрде тиімді әрі шығармашылықпен жеткізе алады.

4. Әңгіме және ертегілерді құрастыру дағдылары: Балалар суретке қарап немесе тақырыпқа сәйкес қысқаша әңгіме немесе ертегі жаза алады.

5. Көркем әдебиетке деген қызығушылықтың арттыруы: Балалар көркем шығармалар мен ертегілерді тыңдап, өздері де әдеби шығармашылықпен айналысуға ынталанады.

6. Жазбаша тіл арқылы өзін-өзі білдіру: Балалар өз ойларын, әсерлерін және эмоцияларын жазбаша түрде нақты әрі түсінікті жеткізе алады.

Мектепалды даярлықта көркем жазу әдіс-тәсілдері:

1. Тілдік ойындар: Балаларды тіл арқылы ойын түрінде таныстыру, сөздік қорын дамыту және грамматикалық ережелерді игерту мақсатында әртүрлі тілдік ойындар ұйымдастыру. Мысалы, «Сөздер құрастыру», «Сөйлем аяқта», «Тұтас сөзді табу» сияқты ойындар.

2. Суретке қарап әңгіме құрастыру: Балаларға белгілі бір сурет көрсетіп, соған қатысты әңгіме жазуды немесе айтуға үйрету. Бұл әдіс баланың қиялын дамытып, тілдік дағдыларын жетілдіреді.

3. Тақырыпқа сай әңгіме жазу: Балаларға қарапайым тақырыптар беріліп, сол тақырыпқа сәйкес қысқа әңгіме жазуға тапсырма беріледі. Бұл әдіс балалардың өз ойларын дұрыс және анық жазбаша түрде жеткізуге көмектеседі.

4. Репродуктивті әдіс: Мысалы, мұғалім немесе тәрбиеші балаларға қысқа ертегі немесе өлең оқып беріп, кейін балалар сол шығарманы қайталап айтуға немесе жазуға тырысады. Бұл әдіс баланың тыңдау және есте сақтау қабілетін дамытады.

5. Ауызша және жазбаша сөйлеу дағдыларын дамыту: Әңгімелесу, сұрақ-жауап әдістерін пайдалану, балаларға сөйлеу кезінде ойларын жүйелі әрі түсінікті білдіруге дағдыландыру.

6. Көркем мәтіндермен жұмыс: Балаларға балалар әдебиетінің қарапайым мәтіндерін ұсыну, оларды талдау, мазмұнын әңгімелеу және оны өз сөздерімен айту. Бұл әдіс оқылған шығармалардың мағынасын түсінуге және өз пікірін білдіруге үйретеді.

7. Жазу арқылы шығармашылықты дамыту: Балаларды фантазияға, қиялға негізделген ертегілер мен оқиғаларды жазуға бағыттау, сол арқылы олардың шығармашылық қабілеттерін шыңдау.

8. Топтық жұмыс: Балаларды шағын топтарға бөліп, әрқайсысына тапсырмалар беріп, бірлесіп әңгіме немесе ертегі құрастыру. Бұл әдіс топта жұмыс жасау, пікір алмасу дағдыларын дамытуға ықпал етеді.

9. Көркем сурет салу және жазу: Балаларға көркем сурет салуды үйретіп, оған сәйкес жазбаша мәтіндер құрастыруды тапсырма етіп беру. Бұл әдіс визуалды ойлауды дамытуға және жазу дағдыларын байытуға көмектеседі.