КТЖ 5 сынып жаратылыстану

Тақырып бойынша 31 материал табылды

КТЖ 5 сынып жаратылыстану

Материал туралы қысқаша түсінік
Түсінік хат Оқыту қазақ тілінде жүргізілетін негізгі орта білім беру деңгейінің 5,6-сыныптарында «Жаратылыстану» пәніне арналған тақырыптық – күнтізбелік жоспар «Мектепке дейінгі тәрбие мен оқытудың, бастауыш, негізгі орта және жалпы орта, техникалық және кәсіптік, орта білімнен кейінгі білім берудің мемлекеттік жалпыға міндетті стандарттарын бекіту туралы» Қазақстан Республикасы Оқу - ағарту министрінің 2022 жылғы 3 тамыздағы № 348 бұйрығымен бекітілген Негізгі орта білім берудің мемлекеттік жалпыға міндетті стандарты (өзгерістер мен толықтырулар 2022 жылғы 23 қыркүйектегі № 406 бұйрығымен енгізілді), Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2012 жылғы 8 қарашадағы № 500 бұйрығымен бекітілген Бастауыш, негізгі орта, жалпы орта білім берудің үлгілік оқу жоспарлары (өзгерістер мен толықтырулар 2022 жылғы 30 қыркүйектегі № 412 бұйрығымен енгізілді), Қазақстан Республикасы оқу – ағарту министрлігі 2022 жылғы «16» қыркүйектегі № 399 бұйрығымен бекітілген Негізгі орта білім бе
Материалдың қысқаша нұсқасы




Түсінік хат


Оқыту қазақ тілінде жүргізілетін негізгі орта білім беру деңгейінің 5,6-сыныптарында «Жаратылыстану» пәніне арналған тақырыптық – күнтізбелік жоспар «Мектепке дейінгі тәрбие мен оқытудың, бастауыш, негізгі орта және жалпы орта, техникалық және кәсіптік, орта білімнен кейінгі білім берудің мемлекеттік жалпыға міндетті стандарттарын бекіту туралы» Қазақстан Республикасы Оқу - ағарту министрінің 2022 жылғы 3 тамыздағы № 348 бұйрығымен бекітілген Негізгі орта білім берудің мемлекеттік жалпыға міндетті стандарты (өзгерістер мен толықтырулар 2022 жылғы 23 қыркүйектегі № 406 бұйрығымен енгізілді), Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2012 жылғы 8 қарашадағы № 500 бұйрығымен бекітілген Бастауыш, негізгі орта, жалпы орта білім берудің үлгілік оқу жоспарлары (өзгерістер мен толықтырулар 2022 жылғы 30 қыркүйектегі № 412 бұйрығымен енгізілді), Қазақстан Республикасы оқу – ағарту министрлігі 2022 жылғы «16» қыркүйектегі № 399 бұйрығымен бекітілген Негізгі орта білім беру деңгейінің 5-6-сыныптарына арналған «Жаратылыстану» пәнінен үлгілік оқу бағдарламасы (өзгерістер мен толықтырулар 2022 жылғы 09 қарашада енгізілді), «2024-2025 оқу жылында Қазақстан Республикасының жалпы орта білім беру ұйымдарындағы оқу-тәрбие процесінің ерекшеліктері туралы» әдістемелік нұсқау хат (Ы.Алтынсарин атындағы Ұлттық білім академиясының ғылыми-әдістемелік кеңесінің 2024 жылғы 10 маусым № 2 хаттамасы) ерекшеліктерін ескере отыра,

Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2020 жылғы 6 сәуірдегі № 130 бұйрығы, ҚР Оқу-ағарту министрінің 27.08.2022 № 382 бұйрығының нысаны бойынша дайындалды.

Үлгілік оқу бағдарламасы бойынша 5-6-сыныптарда «Жаратылыстану» пәнінен қарастырылатын бөлімдер толығымен қалдырылған, оқыту мақсаттары жүйеленді. Бөлімшелердің арасында сағат сандарын бөлу құқығы практик - мұғалімге берілген, бірақ материал кестеде көрсетілгендей сол тоқсанда игерілуі тиіс.

Сабақ барысында білім алушылардың байқау, ғылыми зерттеуді жоспарлау, деректерді алу және ұсыну, нәтижелерді түсіндіру тәрізді зерттеушілік, ойлау, сөйлеу және коммуникативтік дағдыларын қалыптастыруға ерекше назар аудару қажет. Мысалы, түрлі тақырыптарды зерделеу арқылы, білім алушы зерттеу жоспарын құрастыруды, бақылауды, эксперименттер жүргізуді, нәтижелерді ауызша және жазбаша сипаттауды және бағалауды, қорытынды және тұжырымдама жасауды үйренеді. Ол білім алушының үйде, мектепте, табиғатта бақыланған нысандар мен құбылыстарды түсінуі үшін, алынған білім мен дағдыларды күнделікті өмірде қолдану біліктерін дамытады.

«Жаратылыстану» пәнін оқыту процесінің тәрбиелік әлеуетін арттыру ерекшеліктері бастауыш сыныптағы «Адам – Табиғат» жүйесі шеңберіндегі ғылыми білімнің қарапайым деңгейін қамтамасыз ету. Білім беру саласының мазмұны білім алушылардың табиғатты тануға деген қызығушылығын, зерттеу дағдыларын дамытуға, қоршаған ортаны ғылыми тұрғыдан түсініп, көре білуді қалыптастыруға бағытталған. Пәннің мазмұны «қарапайымнан күрделіге қарай, таныстан таныс емеске қарай» принципі бойынша құрастырылған. Жанды және жансыз табиғаттың құбылыстары мен процестерінің өзара байланыстарының себебін ұғыну және түсіну, қоршаған ортаның көптүрлілігі мен күрделілігін түсіну білім алушылардың ой-өрісін кеңейтеді.

«Жаратылыстану» оқу пәні – білім берудің кейінгі деңгейлерінде дербес пән ретінде оқылатын «Биология», «Физика», «География», «Химия» оқу пәндерін оқып-меңгеруге жол бастайтын, сондай-ақ білімнің барлық салаларында маңызды орын алатын зерттеу дағдыларының іргетасын қалайды.

«Жаратылыстану» білім беру саласындағы негізгі орта білім берудің мақсаты – функционалдық білім мен біліктерді, жоспарлау, талдау және өңдеу, түсіндіру, жүйелеу, алгоритм бойынша жұмыс, зерттеу, практикалық-эксперименттік дағдыларды жетілдіру, қорытындыларды бағалау және тұжырымдау дағдыларын қалыптастыруды; әлемнің қазіргі жаратылыстану көрінісінің негізінде жатқан іргелі ұғымдарды, заңдылықтарды, теориялар мен қағидаттарды, табиғатты ғылыми тану әдістерін, табиғатты, экономиканы және қоғамды кешенді зерттеу негізінде адамзаттың ғаламдық және жергілікті проблемаларын түсінуді тереңдетуді; экологиялық мәдениетті, ғылыми, жобалық және кеңістіктік ойлауды дамытуды; патриоттық сезімдерді, қоршаған ортаға деген жауапкершілікті және ұқыпты қарауды тәрбиелеуді; білім алушыларды жаратылыстану ғылымдары бағытында кәсіби бағдарлауды іске асыруды қамтамасыз ету.

Жоғарыда аталған пәндер бойынша оқу жүктемесінің көлемі «Қазақстан Республикасындағы бастауыш, негізгі орта, жалпы орта білім берудің Үлгілік оқу жоспарларын бекіту туралы» 2012 жылғы 8 қарашадағы № 500 бұйрығының 6–8, 16–20,104-қосымшаларында (5-9-сыныптар) көрсетілген. «Жаратылыстану» 56-қосымшаға сәйкес 5-6-сыныптар оқу пәндерін оқыту «Жалпы білім беру ұйымдарына арналған жалпы білім беретін пәндердің, бастауыш, негізгі орта және жалпы орта білім деңгейлерінің таңдау курстарының үлгілік оқу бағдарламаларын бекіту туралы» Қазақстан Республикасы Оқу-ағарту министрінің 2022 жылғы16 қыркүйектегі № 399 бұйрығымен бекітілген үлгілік оқу бағдарламалары негізінде жүзеге асырылады.

Үлгілік оқу жоспарлары бойынша «Жаратылыстану» пәнінен оқу жүктемесінің көлемі:

5-сыныпта – аптасына 2 сағатты, оқу жылында 68 сағатты;


5- сыныпқа арналған «Жаратылыстану» оқу пәнінің базалық мазмұны:


«Жаратылыстану» пәні бойынша жиынтық бағалау саны: 7


Сынып

Бөлім/ортақ тақырып бойынша жиынтық бағалау саны

1 – тоқсан

2 – тоқсан

3 – тоқсан

4 - тоқсан

5 – сынып

2

1

2

2


Сарамандық жұмыстарының саны: 11


Сынып

Сарамандық жұмыс

5-сынып

І

ІІ

ІІІ

ІҮ


2

4

4

1



Оқулық: Жаратылыстану

Оқулықтың авторлары: Б.Ш. Әбдіманапов, Г.У. Әуезова

Баспасы: Алматы «Атамұра» 2017



КҮНТІЗБЕЛІК ТАҚЫРЫПТЫҚ ЖОСПАР

Сынып: 5

Пәні: Жаратылыстану

Барлық сағат саны: 68

Аптасына сағат саны: 2


Р/с

Бөлім/ Тақырып-

тар

Сабақтың тақырыбы

Оқу мақсаттары

Сағат саны

Мерзімі

Ескертулер


І тоқсан

1

5.1 Ғылым әлемі

Қоршаған дүниені танып білудегі ғылымның рөлі

5.1.1.1- ғылымның қызметтерін адам іс-әрекетінің түрі ретінде анықтау

1




2

Табиғатты бақылау және өлшем жүргізу

5.1.2.1- зерттеу сұрағы мен болжамды тұжырымдау

1



3

Табиғатты бақылау және өлшем жүргізу

5.1.3.1- зерттеу жоспарын құрастыру

5.1.3.2 - зерттеу жүргізу кезіндегі қауіпсіздік техникасының ережелерін тұжырымдау

1



4

Бақылауды өңдеу және сараптау

5.1.4.1 - нысандар параметрлерін өлшем бірліктермен анықтау

5.1.4.2 - бақылаулар мен өлшеу деректерін тіркеу

1



5


Бақылауды өңдеу және сараптау

5.1.5.1 - қайталанған өлшеулер кезіндегі арифметикалық орташа шаманы есептейді және тенденцияларын анықтау

1




6

Бақылауды өңдеу және сараптау

5.1.6.1- зерттеу сұрағы бойынша қорытынды тұжырымдау

БЖБ 1

1



7

5.2 Адам. Жер.

Ғалам

Жұлдызды аспан. Күн және күн жүйесі

5.2.1.1- макро- және микроәлем нысандарын ажырата білу және мысалдар келтіру

1



8

Жер біздің планетамыз. Пішіні, өлшемі және қозғалысы

5.2.2.1- Жер ғаламшарының пайда болуын түсіндіру

5.2.2.2- Жердің құрылысы мен құрамын атау

1




9

Жердің құрылысы және оның қабықтары

5.2.3.1- Жер қабықтарын және олардың құрамдас бөліктерін сипаттау

1



10

Біздің планетамыз қалай пайда болды?

Жердегі тіршіліктің пайда болуы

5.2.4.1 -Жерде тіршіліктің пайда болуын сипаттау

5.2.4.2- тіршілік етуге қажетті жағдайларды анықтау

1




11

Картадан жергілікті жердің планына дейін. Шартты белгілер

5.2.5.1 -«жоспар» және «шартты белгілер» ұғымдарын түсіндіру

5.2.5.2 -шартты белгілерді қолданып, жергілікті жердің планын оқу

1




12

1, 2 Сарамандық жұмыс. Үлескінің полярлық және маршруттық түсірілімі

Кескін картаға материктер мен мұхиттарды, аралдарды, ірі тау жүйелерін түсіріңдер

5.2.5.3 -бір тәсіл бойынша жергілікті жердің түсірілімін жасау (көз мөлшермен түсіру, полярлық түсіру, бағдарлық түсіру)

5.2.5.4- тіркеу талаптарына сай жергілікті жердің қарапайым пландарын сызу

1



13

Материктер мен аралдар.


5.2.6.1- материктер мен дүние бөліктерін игеру және зерттеу тарихын сипаттау

5.2.6.2- мұхиттарды зерттеу тарихын сипаттау

БЖБ №2

1



14

Адамдардың жер бетіне таралып орналасуы. Жер бетіндегі нәсілдер.

5.2.7.1 -дүниежүзі халқының нәсілдік құрамын, негізгі нәсілдер мен нәсіларалық топтардың таралу аймақтарын анықтау

5.2.7.2 -нәсілдік белгілердің қалыптасу факторларын анықтау

5.2.7.3 -нәсілдер теңдігін дәлелдеу

1



15


ТОҚСАНДЫҚ ЖИЫНТЫҚ БАҒАЛАУ №1

1



16


Тоқсандық қорытынды қайталау сабағы


1




ІІ тоқсан

17

5.3 Заттаржәнематериал-дар

Физикалық дене. Зат. Масса

5.3.1.1- бөлшектердің сұйық және газтектес заттарда таралуын түсіндіру

1



18

Заттардың

құрылысы және диффузия

5.3.1.2- заттардың қатты, сұйық және газ күйіндегі құрылымын бөлшектер теориясына сәйкес түсіндіру

1



19

Заттардың

құрылысы және диффузия

5.3.1.2- заттардың қатты, сұйық және газ күйіндегі құрылымын бөлшектер теориясына сәйкес түсіндіру

1



20

3 Сарамандық жұмыс.Заттардың қасиеті

5.3.1.3-заттардың қасиеттерін: тығыздығын, аққыштығын, жылу және электрөткізгіштігін, созылғыштығын, иілімділігін сипаттау

1



21

Заттардың қасиеті

5.3.1.4- физикалық және химиялық құбылыстарды ажырату

1



22

Таза заттар және қоспалар

5.3.2.1 - қоспалар мен таза заттарды ажырату

1



23

Таза заттар және қоспалар

5.3.2.2 - қоспалардың түрлерін сипаттайды және бөлу әдістерін ұсыну

1



24

Таза заттар және қоспалар

5.3.2.2 - қоспалардың түрлерін сипаттайды және бөлу әдістерін ұсыну

1



25

Еритін және ерімейтін заттар

5.3.2.3 - құрамы белгілі ерітіндіні дайындау

1



26

4 Сарамандық жұмыс.Қант ерітіндісін дайындау және оның ерітіндідегі үлесі

5.3.2.4 - еріген заттың массалық үлесін есептеу

1



27

Еритін және ерімейтін заттар

5.3.2.4 - еріген заттың массалық үлесін есептеу

1



28

5 Сарамандық жұмыс.

Затты бөліп алу

5.3.2.5 - заттарды ерігіштігі бойынша, металдар және бейметалдарға жіктеу

1



29

Табиғи және жасанда заттар

5.3.3.1 - кейбір табиғатта түзілген және жасанды жолмен алынған заттарға мысалдар келтіру БЖБ № 3

1



30

6 Сарамандық жұмыс.Табиғи және жасанда заттар

5.3.3.2 - зертханалық жағдайда заттарды бөліп ала алу

1



31

ТОҚСАНДЫҚ ЖИЫНТЫҚ БАҒАЛАУ № 2

1



32

Тоқсандық қорытынды қайталау сабағы


1



ІІІ тоқсан

33

5.4

Тірі және өлі табиғат-тағы үдерістер


Табиғаттағы зат айналымы. Таулардың түзілуі. Тау жыныстарының үгілуі.

5.4.1.1- өлі табиғатта болатын үдерістерді атау (табиғатта заттардың айналымы, тау түзілу, үгілу, климаттық үдерістер)

1



34

Табиғаттағы қауіпті құбылыстар

5.4.1.2- өлі табиғаттағы болып жатқан үдерістердің себеп-салдарларын түсіндіру

1



35

Тірі ағзалардың қасиеті

5.4.2.1- тірі ағзалардың ортақ қасиеттерін сипаттау

1



36

Тірі ағзалардың

5.4.2.2 -тірі ағзалардың құрылымдық деңгейлерін сипаттау

1



37

Пияздың қабығынан микропрепарат дайындау және оны микроскоп арқылы көру

5.4.2.3 -микроскоппен жұмыс істеу ережелерін қолдану


1



38

7 Сарамандық жұмыс.Пияздың қабығынан микропрепарат дайындау және оны микроскоп арқылы көру

5.4.2.4 -уақытша микропрепарат дайындау

1



39

Өсімдік тіршілігіндегі фотосинтездің рөлі

5.4.2.5 -фотосинтез үдерісін түсіндіру

1



40

8 Сарамандық жұмыс.

Табиғи бояғыш заттарды өсімдіктен бөліп алу

5.4.2.6 -өсімдіктердепигменттердіңболуынзерттеу

1



41

Өсімдік тіршілігіндегі фотосинтездің рөлі

5.4.2.7 - фотосинтездің жүруі үшін қажетті жағдайларын зерттеу БЖБ №4

1



42

5.5

Энергия және қозғалыс

Энергияның түрлері мен пайда болу көздері

5.5.1.1 -энергия түрлерін ажырату

1



43

Энергияның өзара түрленуі

5.5.1.2 -температура мен жылуэнергиясынажырату

1



44

Баламалы энергия көздері. №9 Сарамандық жұмыс.Температураны өлшеу

5.5.1.3 -термометрді пайдалана отырып температураны өлшеу

1



45

Энергияны тиімді пайдалану және қауіпсіздік

5.5.1.4- ғимараттарда жылу оқшаулағыштарын пайдаланудың практикалық әдістерін түсіндіру

1



46

10 Сарамандық жұмыс.Денесінің жылу әсерінен ұлғаюы

5.5.1.5 -жылулықұлғаюдысипаттау

1



47

Денесінің жылу әсерінен ұлғаюы

5.5.1.6 -энергияның өзара айналымына мысалдар келтіру

1



48

Табиғаттағы қозғалыс

5.5.2.1- тірі және өлі табиғатта қозғалыстың маңыздылығына мысалдар келтіреді және түсіндіру

1



49

Табиғаттағы қозғалыс

5.5.2.2- әртүрлі жануарлардың қаңқа түрлерінің ерекшеліктерін зерттеу БЖБ №5


1



50

Тепе-теңдік

5.5.2.3 денелер қозғалысының себебін анықтау

1



51

ТОҚСАНДЫҚ ЖИЫНТЫҚ БАҒАЛАУ № 3

1



52

Тоқсандық қорытынды қайталау сабағы



1



IV тоқсан

53












5.6 Экология

және тұрақты

даму





Экологиялық жүйе

5.6.1.1 – экожүйенің құрамдас бөліктерін анықтау

1



54

Экологиялық жүйе

5.6.1.1 – экожүйеніңқұрамдасбөліктерінанықтау

1



55

Табиғи және жасанды экожүйелер

5.6.1.2 – экожүйе түрлерін жіктеу

1



56

Экожүйенің тіршілігіне әсере етуші факторлар

11 Сарамандық жұмыс.

Тұқымның өсуіне температурамен судың әсері

5.6.1.3 –экологиялық факторлардың экожүйе қызметіне ықпал етуін түсіндіру

1



57

Экожүйелер

5.6.1.4 – табиғи және жасанды экожүйелерді салыстыру

1



58

Тірі планета

5.6.2.1– ағзаларды тірі табиғат дүниелеріне жіктеу

1



59

Жануарлардың көптүрлілігі

5.6.2.2 – біржасушалы және көпжасушалы ағзаларды сипаттау

1



60

Қазақстанның экологиялық мәселелері

5.6.3.1 – Қазақстан Республикасының экологиялық мәселелерін атау

1



61

Табиғатты қалай қорғаймыз?

5.6.3.2 – өз аймағының экологиялық мәсеелелерін зерттеу

1



62

Қазақстанның Қызыл кітабы

5.6.3.3– Қазақстан Республикасының Қызыл кітабының маңыздылығын анықтау

1



63

Қазақстанның Қызыл кітабы

5.6.3.3– Қазақстан Республикасының Қызыл кітабының маңыздылығын анықтау БЖБ №6

1



64






5.7

Әлемді өзгертетін жаңалық-тар





Әлемдегі ғылыми жаңалықтар

5.7.1.1 -әлемді өзгерткен ғылыми жаңалықтарға мысалдар келтіру

1



65

Әлемдегі ғылыми жаңалықтар

5.7.1.1 -әлемді өзгерткен ғылыми жаңалықтарға мысалдар келтіру

1



66

Болашақтағы жаңа технологиялар мен күтілетін жаңалықтар

5.7.1.2 -болашақ ғылыми зерттеулер үшін зерттеу идеяларын ұсыну БЖБ №7

1



67

ТОҚСАНДЫҚ ЖИЫНТЫҚ БАҒАЛАУ № 4


1



68

Тоқсандық қорытынды қайталау сабағы



1







Жүктеу
bolisu
Бөлісу
ЖИ арқылы жасау
Файл форматы:
docx
16.00.2025
113
Жүктеу
ЖИ арқылы жасау
Бұл материалды қолданушы жариялаған. Ustaz Tilegi ақпаратты жеткізуші ғана болып табылады. Жарияланған материалдың мазмұны мен авторлық құқық толықтай автордың жауапкершілігінде. Егер материал авторлық құқықты бұзады немесе сайттан алынуы тиіс деп есептесеңіз,
шағым қалдыра аласыз
Қазақстандағы ең үлкен материалдар базасынан іздеу
Сіз үшін 400 000 ұстаздардың еңбегі мен тәжірибесін біріктіріп, ең үлкен материалдар базасын жасадық. Төменде керек материалды іздеп, жүктеп алып сабағыңызға қолдана аласыз
Материал жариялап, аттестацияға 100% жарамды сертификатты тегін алыңыз!
Ustaz tilegi журналы министірліктің тізіміне енген. Qr коды мен тіркеу номері беріледі. Материал жариялаған соң сертификат тегін бірден беріледі.
Оқу-ағарту министірлігінің ресми жауабы
Сайтқа 5 материал жариялап, тегін АЛҒЫС ХАТ алыңыз!
Қазақстан Республикасының білім беру жүйесін дамытуға қосқан жеке үлесі үшін және де Республика деңгейінде «Ustaz tilegi» Республикалық ғылыми – әдістемелік журналының желілік басылымына өз авторлық материалыңызбен бөлісіп, белсенді болғаныңыз үшін алғыс білдіреміз!
Сайтқа 25 материал жариялап, тегін ҚҰРМЕТ ГРОМАТАСЫН алыңыз!
Тәуелсіз Қазақстанның білім беру жүйесін дамытуға және білім беру сапасын арттыру мақсатында Республика деңгейінде «Ustaz tilegi» Республикалық ғылыми – әдістемелік журналының желілік басылымына өз авторлық жұмысын жариялағаны үшін марапатталасыз!
Министірлікпен келісілген курстар тізімі