Мухамедилова Айгуль Мухаметкалиевна

Авторлық бағдарлама:

«Күнделікті өмірдегі химия»

Алматы

2024жыл

УДК 371.214

ББК 74.202

Мухамедилова Айгуль Мухаметкалиевна

«Күнделікті өмірдегі химия»

Пікір жазған:

М. Х. Дулати атындағы Тараз өңірлік университеті, филология ғылымдарының кандидаты, қауымдастырылған профессоры Н.Б.Есенова

С.С ЖанибековаҚызылорда қаласы Болашақ университетінің «Арнайы педагогика және психология» кафедрасының аға оқытушысы, п.ғ.к., Облыстық білім басқармасының балалар оңалту орталығының түзету маманы, РЖА профессоры

Педагогика тарих ғылымдарының магистрі Абиева Ұ.Б.,

Халықаралық ғылым мен білімді қолдау орталығы «Жарқын ұстаз» әдістемеліккеңес мәжілісінде талқыланып, 2024 ж. «04» қараша №012/115 хаттамасымен мақұлданған және баспаға ұсынылған.

Мухамедилова Айгуль Мухаметкалиевна

«Күнделікті өмірдегі химия»

Алматы: 2024 (Zarkyn ustaz baspasy)35бет. Қазақ тілінде

Аңдатпа

Аталған авторлық жұмыс оқу бағдарламасына негізделе үлгілік бағдарламамен сабақтастықты ескере отырып құрастырылған.Білім –тәрбие беру кезеңінде саналы, дұрыс, комуникативті оқу дағдыларын жетілдіру, логикалық қабылдауды дамыту, функционалдық сауаттылықтарын арттыру пәнге деген қызығушылықты, зерттеушілік қабілетті дамытып қалыптастыруға бағытталған авторлық жұмыс білім беру стандартының пәндік тақырыптарының мазмұнын, оқу сағаттарын курс бөлімдері арасында бөлуді, сонымен қатар пәнаралық байланыстарды ескере отырып, пәндер мен пән бөлімдерін зерделеудің ұсынылатын тәртібіне негізделе отырып құрастырылған.

Аннотация

Данная авторская работа составлена с учетом преемственности с типовой программой, основанной на учебном плане.В период обучения авторская работа направлена на развитие и формирование интереса к предмету, исследовательской способности, содержания предметных тем образовательного стандарта, распределения учебных часов между разделами курса, а также межпредметных связей с учетом, исходя из рекомендуемого порядка изучения предметов и предметных разделов.

Abstract

This author's work is compiled taking into account continuity with the standard program based on the curriculum.During the training period, the author's work is aimed at developing and shaping interest in the subject, research ability, the content of subject topics of the educational standard, the distribution of teaching hours between sections of the course, as well as interdisciplinary connections, taking into account, based on the recommended order of studying subjects and subject sections.

© Мухамедилова.А.М

Түсінік хат

Химия — табиғат туралы ғылымдардың бірі, ол біздің өміріміздің барлық салаларында айтарлықтай маңызды рөл атқарады. Қазіргі уақытта химияның ғылым ретінде дамуы бізге көптеген жаңа технологиялар, жаңалықтар және өзекті шешімдер ұсынуда. Күнделікті өмірімізде химияның қолданыс аясы өте кең, әрі оның актуалдығы барған сайын артып келеді. Химияның өміріміздегі маңызы мен оның күнделікті тұрмыстағы рөлін талдайтын боламыз.Тамақ өнімдерін өндіру мен сақтау үшін химиялық процестер үлкен маңызға ие. Күнделікті пайдаланатын азық-түліктерімізді ұзақ мерзім бойы сақтау үшін түрлі консерванттар, антиоксиданттар және бояғыштар қолданылады. Химиясыз оларды сақтау немесе өндіру мүмкін болмас еді. Мысалы, азық-түлікке қосылатын қоспалар мен консерванттар тағамдардың дәмін, түсін және ұзақ сақталуын қамтамасыз етеді. Сонымен қатар, нан, сүт өнімдері, шырындар мен сусындар өндірісінде химиялық реакциялар маңызды рөл атқарады.Медицина саласында химияның рөлі ерекше. Заманауи дәрілік препараттар мен терапевтік әдістер химиялық зерттеулердің нәтижесінде пайда болды. Жаңа дәрі-дәрмектерді жасау, ауруларды емдеудің жаңа әдістерін енгізу химиялық процестерді терең зерттеу арқылы жүзеге асады. Қазіргі уақытта көптеген қауіпті ауруларды емдеу мүмкіндігі химияның жетістіктеріне байланысты пайда болды. Адам денсаулығын сақтауда химияға негізделген вакцинация мен дәрі-дәрмектердің маңызы зор.Қоршаған ортаны қорғау мәселесі де химия ғылымының дамуымен тығыз байланысты. Экологиялық проблемаларды шешу үшін химиялық әдістер қажет. Өндірістік қалдықтарды тазарту, суды және ауаны ластаушы химикаттарды бейтараптандыру үшін химиялық реакциялар қолданылып келеді. Тұрмыстық қалдықтарды қайта өңдеу, қоқысты тиімді жою да химияның көмегімен жүзеге асырылады. Сонымен қатар, жаңартылатын энергия көздерін өндіруде химия маңызды рөл атқарады. Жасыл энергетикаға байланысты химиялық зерттеулер экологиялық таза энергия көздерін жасауға мүмкіндік береді.Энергия өндіру мен сақтау саласында химияның маңызы зор. Батареялар, аккумуляторлар, жанармайлар мен басқа да энергетикалық ресурстар химиялық процестер арқылы өндіріледі. Күн энергиясын тиімді пайдалану, жел энергетикасы мен басқа да экологиялық таза энергия түрлерін пайдалану — химияның жетістіктеріне негізделген. Жаңа материалдар мен технологиялар батареяларды тиімдірек етіп, электр энергиясын сақтау мен тасымалдауды оңтайландырады.Күнделікті тұрмыста химияның қолданысы тағы бір маңызды сала болып табылады. Жуу, тазалау, дезинфекциялау құралдары химиялық реакциялар арқылы жұмыс істейді. Бұлардың бәрі біздің үйімізді таза әрі қауіпсіз ұстауға көмектеседі. Кір жуу ұнтағы, сабын, ағартқыштар және басқа да тұрмыстық химия құралдары күнделікті өмірде кеңінен пайдаланылады. Олардың қолданылуы адам өмірін жеңілдетіп, сапасын жақсартады.Күнделікті өмірде химияның маңызы зор әрі оның актуалдығы ешқашан төмендемейді. Химия ғылымы көптеген тұрмыстық және өндірістік процестерді жеңілдетіп, адам өмірін жақсартуда маңызды рөл атқарады. Әсіресе, медицина, экология, энергетика және тамақ өнеркәсібі салаларында химияның жетістіктері адамзаттың дамуына үлкен үлес қосып келеді. Бұл ғылымның негіздері мен принциптерін түсіну адамзаттың болашақтағы ғылыми жетістіктеріне бағытталған алғашқы қадам болуы тиіс.

Мақсаты:Авторлық бағдарламаның мақсаты – химия ғылымының күнделікті өмірдегі маңызын түсіндіріп, оны мектеп оқушылары мен жалпы қоғам үшін жеңіл әрі қолжетімді түрде ұсыну. Бағдарлама химияның қолданбалы аспектілерін нақты мысалдар арқылы көрсетіп, жастардың химия ғылымына деген қызығушылығын арттыруға бағытталған.

Өзектілігі:Қазіргі таңда химия ғылымы қоғамның әртүрлі салаларында қолданылып, оның адам өміріне әсері айтарлықтай артты. Бұл бағдарлама химияны оқу мен қолдануды жеңілдетіп, ғылымның қоғам өміріндегі маңызын түсінуді арттыруға көмектеседі. Сонымен қатар, ғылымның жаңашыл әдістерін және техникаларын, мысалы, экологиялық таза технологиялар мен жаңа энергетикалық көздерді енгізу, оқушыларды өзекті мәселелермен таныстырады.

Авторлық бағдарламаның жаңашылдығы:
Бағдарламаның жаңашылдығы – оны заманауи білім беру технологиялары мен әдіс-тәсілдері арқылы құру. Бағдарлама химияның теориялық негіздерін ғана емес, оны практикалық тұрғыдан қолдануды да қамтиды. Оқушыларға ғылыми зерттеулер, тәжірибелер мен жобалар арқылы білім алу мүмкіндігі беріледі. Сондай-ақ, химияның өмірдегі нақты қолданылуын көрсететін бейнемазмұндар, интерактивті жаттығулар мен мультимедиялық құралдар пайдаланылады. Бағдарламада экологиялық, медициналық және энергетикалық мәселелерге ерекше назар аударылады.

Міндеттері:

1. Химияның күнделікті өмірдегі маңызын түсіндіру.

2. Химиялық реакциялардың адам өміріндегі қолданылуын көрсету.

3. Оқушылардың химия пәніне қызығушылығын арттыру.

4. Оқушыларды экологиялық таза технологиялар мен жаңартылған энергия көздері туралы біліммен таныстыру.

5. Қоғамдағы химия ғылымының рөлі мен маңызын түсіну және оны дамытуға ықпал ету.

Күтілетін нәтиже: Бағдарламаны жүзеге асырудың нәтижесінде оқушылар химияның тек мектептік пән ғана емес, сондай-ақ, өміріміздің әртүрлі салаларында қолданылатын маңызды ғылым екенін түсінеді. Олар экология, медицина және энергия өндіру салаларындағы химияның рөлін тереңірек түсініп, бұл салаларда жұмыс істей алатын білім мен дағдыларға ие болады. Сонымен қатар, бұл бағдарлама оқушылардың ғылыми-зерттеу жұмыстарына деген қызығушылығын оятып, оларды болашақта химия мен басқа да ғылым салаларында жаңа жобалар жасауға ынталандырады.

Мазмұны

«Химия ғылымының пайда болуы» 1 сағат тақырыбында химия ғылымының пайда болуы туралы түсінік қалыптастыру мақсатталады

«Атомдар және молекулалар» 1 сағат тақырыбында тіршілікке қажет элементтердің сырын білдіру, ойды жинақтауды, өз бетімен ізденуін қалыптастыра отырып білімін дамыту мақсатталады

«Реакциялар және тіршілік» 1 сағат тақырыбында интелектуалды және практикалық білімі мен дағдысын қалыптастыру мақсатталады

«Организмдер құрлысының биохимиялық тұрғыдағы бірлігі» 1 сағат тақырыбында оқушының ғылыми зерттеу ізденісін, коммуникативті «дағдасын, топпен жұмыс істеу қабілетін дамыту мақсатталады

«Организмдердің элементтік құрамы» 1 сағат тақырыбында химияның пәндік мүмкіндіктерін пайдаланып оқушыларға кәсіптік бағдар беру мақсатталады

"Микроэлементтер мен олардың өсімдіктер мен жануарлардың дамуындағы ролі» 1 сағат тақырыбында оқушының пәніне қызығуын арттыра отырып, ойды жинақтауды, өз бетімен ізденуін қалыптастыра отырып білімін дамыту мақсатталады

Күкірт» 1 сағат тақырыбында күкірт және оның қосылыстары мен химиялық қасиеттері туралы білім қалыптасады

«Фосфор» 1 сағат тақырыбында фосфор, фосфордың аллотропиялық түрөзгерістері және олардың маңызды қосылыстарымен, олардың химиялық қасиеттері туралы білімді өздігінен меңгерту мақсатталады

«Азот» 1 сағат тақырыбында оқушыларға азот және оның қасиеттері туралы білімді қалыптастыру мақсатталады

«Темір» 1 сағат тақырыбында кеңінен таралған темір элементінің атом құрылысы, алынуы және оның қосылыстарының ерекшеліктері мен қолданылуы, қасиеттері туралы түсіндіру және білімдерін кеңейту мақсатталады

«Мыс» 1 сағат тақырыбында мыс металы жөнінде білімдерін кеңейту. Оқушылардың білімдерін жүйелендіру, пәнге деген біртұтас көзқарас қалыптастыру мақсатталады

«Натрий» 1 сағат тақырыбында натрийдің периодтық жүйедегі орны, атом құрылысы, ашылу тарихы, табиғатта кездесуі мен физикалық және химиялық қасиеттерін түсіндіру мақсатталады

«Калий» 1 сағат тақырыбында калий қосылыстары, қасиеттері, қолданылуы, биологиялық маңызын түсіндіру мақсатталады

«Кальций» 1 сағат тақырыбында оқушыларды кальций қосылыстарының химиялық қасиеттері, алу жолдарымен таныстыру және оларды өмірде қолданысын түсіндіру мақсатталады

«Магний» 1 сағат тақырыбында магний және олардың маңызды қосылыстары, олардың физикалық және химиялық қасиеттері, алынуы, қолданылуы, биологиялық рөлі туралы ғылыми түсінігін қалыптастыру мақсатталады

«Хлор» 1 сағат тақырыбында хлор және оның қосылыстарының химия саласындағы маңызы мен қасиеттерін үйрену мақсатталады

иод» 1 сағат тақырыбында йодты ҮІІ А топ элементтері ретінде сипаттау, физикалық және химиялық қасиеттерімен, практикада қолданылуымен танысу мақсатталады

«Химиялық байланыс» 2 сағат тақырыбында оқушылардың химиялық байланыс, кристалл торлары, тотығу-тотықсыздану жөніндегі білімдерін жүйелеп, тереңдету, қорытындылау мақсатталады

«Биологиялық маңызды қосылыстардың көпшілігі неліктен үлкен молекулалы қосылыстар қатарына жатады» 2 сағат тақырыбында ғылыми зерттеу ізденісін, коммуникативті дағдасын, топпен жұмыс істеу қабілетін дамыту мақсатталады

«Құрамында сутек және оттек болатын тіршілік үшін маңызды молекулалар. Су-тіршілік көзі» 2 сағат тақырыбында химияның пәндік мүмкіндіктерін пайдаланып оқушыларға кәсіптік бағдар беру мақсатталады

«Көміртегі-қосылыстардың химиясы» 2 сағат тақырыбында оқушыларға органикалық қосылыстар арасындағы генетикалық байланыстар туралы жан-жақты ғылыми білім қалыптастыру мақсатталады

«Биологиялық маңызды қосылыстар. Майлар.Көмірсулар. » 2 сағат тақырыбында биологиялық маңызды қосылыстардың қызметтерін сипаттау мақсатталады

«Амин қышқылдарының құрамы, мен құрылысы» 2 сағат тақырыбында аминқышқылдарының қасиеттерін білу мақсатталады

«Амин қышқылдарының қасиеттері» 2 сағат тақырыбында амин қышқылдарының қасиеттері білу мақсатталады

«Тіршілік пайда болғанға дейінгі Жер химиясы. «Биохимиялық машиналар детальдары» қалай пайда болды» 2 сағат тақырыбында Жер химиясының маңыздылығын түсіну мақсатталады

Нормативті бөлім

Күнделікті өмірдегі химия

Күнтізбелік тақырыптық жоспар аптасына-1 сағаттан 34 сағат

№	Тақырыбы	Мақсаттары	Сағат саны
			Барлығы	Лекция/ Теория	Прак-тикалық
1	Химия ғылымының пайда болуы	Химия ғылымының пайда болуы туралы түсінік қалыптастыру	1		1
2	Атомдар және молекулалар	Тіршілікке қажет элементтердің сырын білдіру, ойды жинақтауды, өз бетімен ізденуін қалыптастыра отырып білімін дамыту	1		1
3	Реакциялар және тіршілік	Интелектуалды және практикалық білімі мен дағдысын қалыптастыру	1		1
4	Организмдер құрлысының биохимиялық тұрғыдағы бірлігі	Оқушының ғылыми зерттеу ізденісін, коммуникативті дағдасын, топпен жұмыс істеу қабілетін дамыту	1		1
5	Организмдердің элементтік құрамы	Химияның пәндік мүмкіндіктерін пайдаланып оқушыларға кәсіптік бағдар беру	1		1
6	Микроэлементтер мен олардың өсімдіктер мен жануарлардың дамуындағы ролі	Оқушының пәніне қызығуын арттыра отырып, ойды жинақтауды, өз бетімен ізденуін қалыптастыра отырып білімін дамыту	1		1
7	Күкірт	Күкірт және оның қосылыстары мен химиялық қасиеттері туралы білім қалыптасады	1		1
8	Фосфор	Фосфор, фосфордың аллотропиялық түрөзгерістері және олардың маңызды қосылыстарымен, олардың химиялық қасиеттері туралы білімді өздігінен меңгерту	1		1
9	Азот	Оқушыларға азот және оның қасиеттері туралы білімді қалыптастыру	1		1
10	Темір	Кеңінен таралған темір элементінің атом құрылысы, алынуы және оның қосылыстарының ерекшеліктері мен қолданылуы, қасиеттері туралы түсіндіру және білімдерін кеңейту	1		1
11	Мыс	Мыс металы жөнінде білімдерін кеңейту. Оқушылардың білімдерін жүйелендіру, пәнге деген біртұтас көзқарас қалыптастыру	1		1
12	Натрий	Натрийдің периодтық жүйедегі орны, атом құрылысы, ашылу тарихы, табиғатта кездесуі мен физикалық және химиялық қасиеттерінтүсіндіру	1		1
13	Калий	Калий қосылыстары, қасиеттері, қолданылуы, биологиялық маңызын түсіндіру	1		1
14	Кальций	Оқушыларды кальций қосылыстарының химиялық қасиеттері, алу жолдарымен таныстыру және оларды өмірде қолданысын түсіндіру	1		1
15	Магний	Магний және олардың маңызды қосылыстары, олардың физикалық және химиялық қасиеттері, алынуы, қолданылуы, биологиялық рөлі туралы ғылыми түсінігін қалыптастыру	1		1
16	Хлор	Хлор және оның қосылыстарының химия саласындағы маңызы мен қасиеттерін үйрену	1		1
17	Иод	Йодты ҮІІ А топ элементтері ретінде сипаттау, физикалық және химиялық қасиеттерімен, практикада қолданылуымен танысу	1		1
18	Химиялық байланыс	Оқушылардың химиялық байланыс, кристалл торлары, тотығу-тотықсыздану жөніндегі білімдерін жүйелеп, тереңдету, қорытындылау	1		1
19	Химиялық байланыс	Оқушылардың химиялық байланыс, кристалл торлары, тотығу-тотықсыздану жөніндегі білімдерін жүйелеп, тереңдету, қорытындылау	1		1
20	Биологиялық маңызды қосылыстардың көпшілігі неліктен үлкен молекулалы қосылыстар қатарына жатады	Ғылыми зерттеу ізденісін, коммуникативті дағдасын, топпен жұмыс істеу қабілетін дамыту	1		1
21	Биологиялық маңызды қосылыстардың көпшілігі неліктен үлкен молекулалы қосылыстар қатарына жатады	Ғылыми зерттеу ізденісін, коммуникативті дағдасын, топпен жұмыс істеу қабілетін дамыту	1		1
22	Құрамында сутек және оттек болатын тіршілік үшін маңызды молекулалар. Су-тіршілік көзі	Химияның пәндік мүмкіндіктерін пайдаланып оқушыларға кәсіптік бағдар беру	1		1
23	Құрамында сутек және оттек болатын тіршілік үшін маңызды молекулалар. Су-тіршілік көзі	Химияның пәндік мүмкіндіктерін пайдаланып оқушыларға кәсіптік бағдар беру	1		1
24	Көміртегі-қосылыстардың химиясы	Оқушыларға органикалық қосылыстар арасындағы генетикалық байланыстар туралы жан-жақты ғылыми білім қалыптастыру	1		1
25	Көміртегі-қосылыстардың химиясы	Оқушыларға органикалық қосылыстар арасындағы генетикалық байланыстар туралы жан-жақты ғылыми білім қалыптастыру	1		1
26	Биологиялық маңызды қосылыстар. Майлар.Көмірсулар.	Биологиялық маңызды қосылыстардың қызметтерін сипаттау	1		1
27	Биологиялық маңызды қосылыстар. Майлар.Көмірсулар.	Биологиялық маңызды қосылыстардың қызметтерін сипаттау	1		1
28	Амин қышқылдарының құрамы, мен құрылысы	Аминқышқылдарының қасиеттерін білу	1		1
29	Амин қышқылдарының құрамы, мен құрылысы	Аминқышқылдарының қасиеттерін білу	1		1
30	Амин қышқылдарының қасиеттері	Амин қышқылдарының қасиеттері білу	1		1
31	Амин қышқылдарының қасиеттері	Амин қышқылдарының қасиеттері білу	1		1
32	Тіршілік пайда болғанға дейінгі Жер химиясы	Жер химиясының маңыздылығын түсіну	1		1
33	«Биохимиялық машиналар детальдары» қалай пайда болды	Биохимиялық машиналар туралы білу	1		1
34	Қорытындылау	Алған білімдерін қорытындылау	1		1

4-құрылым

Ақпараттық-әдістемелік бөлім

«Күнделікті өмірдегі химия» бағдарламасындағы тапсырмаларды бағалау критерийі

Химия пәні бойынша оқушылардың функционалдық сауаттылығын дамытуда қолданылатын бағалау критерийлері оқушылардың дағдыларын, білімдерін нақты бағалауға көмектеседі. Әр сабақтың соңында оқу мақсаттарына сәйкес, осы критерийлер негізінде бағалау жүргізіледі. Міне, бірнеше бағалау критерийі:

Мазмұнның нақтылығы мен толықтығы

• Ақпараттың дұрыстығы: Химиялық процестер мен қолданулар туралы берілген мәліметтердің ғылыми дәлдігі.

• Тақырыпқа сәйкестік: Жұмыстың немесе эссенің негізгі тақырыпқа сәйкес келуі және оны толық ашуы.

• Толықтық: Күнделікті өмірдегі химияның әртүрлі салалардағы ролін жан-жақты көрсету (мысалы, тамақ өнеркәсібі, медицина, экология, энергетика, тұрмыстық химия).

Құрылым мен ұйымдастыру

• Кіріспе, негізгі бөлім және қорытынды: Жұмыстың логикалық құрылымы, кіріспенің тақырыпты таныстыруы, негізгі бөлімнің жүйелі түрде дамуы және қорытындының негізгі ойларды жинақтауы.

• Бөлімдердің үйлесімділігі: Әр бөлімнің бір-бірімен байланысы және жалпы тақырыпқа үйлесімділігі.

Талдау мен аргументацияның сапасы

• Түсініктеме мен талдау: Химияның күнделікті өмірдегі маңызын түсіндіруде қолданылған талдаудың тереңдігі.

• Деректер мен мысалдардың қолданылуы: Нақты мысалдар мен деректер арқылы аргументтердің қолдауы.

• Критикалық ойлау: Қолданылған ақпаратты сыни тұрғыдан бағалау және өз пікірін білдіру.

Жаңашылдық пен шығармашылық

• Идеялардың оригиналдығы: Жұмыста жаңа немесе ерекше идеялардың болуы.

• Креативтілік: Тақырыпты қарастырудағы шығармашылық тәсілдер мен көзқарастар.

Тілдік және стильдік ерекшеліктер

• Тілдің дұрыстығы: Грамматикалық, орфографиялық және пунктуациялық қателіктердің болмауы.

• Стильдің сәйкестігі: Академиялық стильді ұстану, түсінікті және анық жазу.

• Сөз байлығы мен терминологияның қолданылуы: Химия саласына тән терминдердің дұрыс және тиімді қолданылуы.

Визуалды материалдардың қолданылуы (егер қажет болса)

• Графиктер, диаграммалар, суреттер: Жұмысты толықтыратын және түсінікті ететін визуалды материалдардың қолданылуы.

• Материалдардың сапасы: Визуалды элементтердің жоғары сапада болуы және олардың мазмұнмен сәйкестігі.

Бағдарламаның жаңашылдығы мен практикалық қолданылуы (егер оқу бағдарламасы бағаланатын болса)

• Жаңашыл әдістер мен технологиялар: Қазіргі заманғы білім беру технологияларының қолданылуы.

• Практикалық тапсырмалар мен эксперименттер: Оқушылардың химияны практикалық тұрғыдан меңгеруіне мүмкіндік беретін тапсырмалар.

• Интерактивтілік пен қатысушылық: Бағдарламаның интерактивті элементтерін қолдану арқылы оқушылардың белсенді қатысуын қамтамасыз ету.

Қорытынды мен ұсыныстар

• Негізгі қорытындылар: Жұмыстың негізгі нәтижелерін қысқаша жинақтау.

• Ұсыныстар: Химияны күнделікті өмірде тиімді қолдану бойынша ұсыныстар беру.

Тапсырма талаптарына сәйкестік

• Берілген нұсқауларды орындау: Тақырыпқа қатысты барлық талаптардың орындалуы.

• Формат пен көлем: Жұмыстың берілген форматқа және көлемге сәйкес келуі.

Бағалау шкаласы мысалы:

• Мазмұнның нақтылығы мен толықтығы: 20 ұпай

• Құрылым мен ұйымдастыру: 15 ұпай

• Талдау мен аргументацияның сапасы: 20 ұпай

• Жаңашылдық пен шығармашылық: 15 ұпай

• Тілдік және стильдік ерекшеліктер: 15 ұпай

• Визуалды материалдардың қолданылуы: 5 ұпай

• Қорытынды мен ұсыныстар: 5 ұпай

• Тапсырма талаптарына сәйкестік: 5 ұпай

Бөлім:	І тарау. Тіршілік химиясы
Педагогтің аты-жөні
Күні:
Сабақ	№1
Сынып:	Қатысушылар саны: -	Қатыспағандар саны: -
Сабақтың тақырыбы	Химия ғылымының даму тарихы
Сабақтың мақсаты	Химия ғылымының пайда болуы туралы түсінік қалыптастыру

Сабақтың барысы

Сабақтың кезеңі/ уақыт	Педагогтің әрекеті	Оқушының әрекеті	Бағалау	Ресурстар
Сабақтың басы	Оқушылармен амандасып, түгелдеу. Ынтмақтастық атмосферасын қалыптастыру. Сабақ тақырыбы, мақсатымен таныстырылады.	Оқушылар амандасып, сабаққа назар аударады
Сабақтың ортасы	1-тапсырма І-топ: Химия ғылымы ІІ-топ: Химия ғылымының пайда болуы ІІІ-топ: Химия ғылымының басқа ғылымдармен байланысы 2-тапсырма  «Ойлан,бірік,бөліс»-әдісі. «Диалогтік оқыту арқылы» әр топқа мәтіндік тапсырма беру 1.Топ. Мектепте химияны оқытудың басты мақсаттары мен міндеттері 2.Топ Химия – тұрмыста және медицинада 3.Топ Химия – ауылшаруашылығында және өндірісте 3-тапсырма Жұптық жұмыс: «Салыстыру кестесі» 1-жұп Төмендегі келтірілген атаулардың ішінен химиялық заттар мен физикалық денелерді тауып, бөліп жазыңдар:су, кесе, үстел, қасық, күміс, пластмасса, қалам. Химиялық заттар Физикалық денелер 2-жұп Төменде берілгендерді көшіріп жазып, тек химиялық заттардың ғана астын сызыңдар:шыны,стакан, дәптер, кітап, қағаз,резеңке, бор, су, тұз. Неліктен? 3-жұп Заттар мен денелердің қатарындағы бір «артық»сөзді көрсетіңдер: а)стакан, қалам, су, сызғыш е) ас тұзы,ас содасы, темір, пышақ 4-жұп Құмшекер мен ас тұзының қасиеттерінде қандай ұқсастықтар бар? Құмшекер Ас тұзы 4-тапсырма Жеке жұмыс. 1.Берілген сұрақтарға жауап беріңіз: -Химия ғылым нені зерттейді?-------------------------------------------------------------------------------------------------------------Химияның басты міндеттері қандай?-------------------------------------------------------------------------------------------------- 2.Кестені толтырыңыз Химиялық заттарға мысалдар Физикалық денелер мысалдар 3.Заттардың қасиеттерін салыстырып кестені толтырыңдар Қасиеттері темір Күкірт	Дескриптор: -Химия пәні туралы өз ойларын ортаға салып бөліседі; -Суреттерді біріктіріп, химия ғылымы туралы өз ойларын ортаға салады. Дескриптор: -Сұрақтарға жауап береді; -Заттардың химиялық және физикалық денелердің қасиеттеріне қарай ажыратады, мысал келтіреді; -Берілген заттарды қасиеттеріне қарай салыстырады.	ҚБ «Бір түйін сөз» әдісі ҚБ Үш «М» әдісі Оқушылар тапсырманы орындау барысында жақсы болған үш сәтті атап және келесі сабақта олардың жұмысын жақсартатын бір әрекетті ұсыну ұсынылады ҚБ «Инспектор» әдісі	Сұрақтар жазулы карточка Қосымша үлестірмелі материалдар,
Сабақтың соңы	Кері байланыс: «Ойды аяқта» -Бүгін мен білдім----------- -Мен үйрендім-------------- -Қолымнан келеді---------- -Қиындық тудырады-------- Бүгінгі сабақтың мақсатына қайтып оралу.	Пікір жазылған парақтарға өз ойларын жазып, сабаққа кері байланыс береді		Стикер қағаздары

Бөлім:	І тарау. Тіршілік химиясы
Педагогтің аты-жөні
Күні:
Сабақ	№2
Сынып:	Қатысушылар саны: -	Қатыспағандар саны: -
Сабақтың тақырыбы	Атомдар және молекулалар
Сабақтың мақсаты	Тіршілікке қажет элементтердің сырын білдіру, ойды жинақтауды, өз бетімен ізденуін қалыптастыра отырып білімін дамыту

Сабақтың барысы

Сабақтың кезеңі/ уақыт	Педагогтің әрекеті	Оқушының әрекеті	Бағалау	Ресурстар
Сабақтың басы	Оқушылармен амандасып, түгелдеу. Ынтмақтастық атмосферасын қалыптастыру. Сабақ тақырыбы, мақсатымен таныстырылады.	Оқушылар амандасып, сабаққа назар аударады
Сабақтың ортасы	1 тапсырма: Көз және көру құрылғыларымен көруге болатын суреттерді сәйкестендір. 2 тапсырма: Молекула құрамының тиісті сипаттамаларына сәйкес олардың бейнесін анықта.	Дескриптор: -Көз және көру құрылғыларымен көруге болатын суреттерді сәйкестендіре алады Дескриптор: -Молекула құрамының тиісті сипаттамаларына сәйкес олардың бейнесін анықтай алады	ҚБ «Көршіңді бағала» әдісі Оқушылар бір-бірінің тапсырмаларын оқып тексереді, ұсынылған дұрыс жауаппен бір –бірінсалыстырады ҚБ «Баспармақ» әдісі	Қосымша материал
Сабақтың соңы	Пікір жазылған парақтарға өз ойларын жазып, сабаққа кері байланыс береді	Пікір жазылған парақтарға өз ойларын жазып, сабаққа кері байланыс береді

Бөлім:	І тарау. Тіршілік химиясы
Педагогтің аты-жөні
Күні:
Сабақ	№3
Сынып:	Қатысушылар саны: -	Қатыспағандар саны: -
Сабақтың тақырыбы	Реакциялар және тіршілік
Сабақтың мақсаты	Интелектуалды және практикалық білімі мен дағдысын қалыптастыру

Сабақтың барысы

Сабақтың кезеңі/ уақыт	Педагогтің әрекеті	Оқушының әрекеті	Бағалау	Ресурстар
Сабақтың басы	Жағымды атмосфера қалыптастыру. Оқушылар ортаға шығып, сағат тілі бағыты бойынша бір-бірлеріне комплимент айтады.	Оқушылар амандасып, сабаққа назар аударады
Сабақтың ортасы	1 тапсырма: Қышқылдардың қолдану мысалдарын таңда (тұз қышқылы, күкірт қышқылы, ортофосфор қышқылы) 2 тапсырма: Қышқылдар секілді қауіпті заттармен жұмыс істеген кезде қорғаныс үшін қандай киім қажет екенін белгіле. Дұрыс жауап саны: 3	Дескриптор: -Мысалдарды орындайды Дескриптор - Қышқылдар секілді қауіпті заттармен жұмыс істеген кезде қорғаныс үшін қандай киім қажет екенін белгілей алады	ҚБ «Тексеру парағы» Оқушылар бір-бірінің жұмыстарын берілген депскриптор арқылы дұрыс орындалуын тексереді ҚБ. «20 секунд». Топтардың бірін-бірі бағалауы. 1-топ 2-топты, 2-топ 3-топты, 3-топ 1-топтың жұмысын бағалайды. Топ жұмысын 20 секунд ішінде дескрипторға сәйкес пікір білдіреді.	http://bilimland.kz
Сабақтың соңы	Кері байланыс: «Рефлексиялық пирамида»	Пікір жазылған парақтарға өз ойларын жазып, сабаққа кері байланыс береді		Стикер қағаздары

Бөлім:	І тарау. Тіршілік химиясы
Педагогтің аты-жөні
Күні:
Сабақ	№4
Сынып:	Қатысушылар саны: -	Қатыспағандар саны: -
Сабақтың тақырыбы	Организмдер құрлысының биохимиялық тұрғыдағы бірлігі
Сабақтың мақсаты	Оқушының ғылыми зерттеу ізденісін, коммуникативті дағдасын, топпен жұмыс істеу қабілетін дамыту

Сабақтың барысы

Сабақтың кезеңі/ уақыт	Педагогтің әрекеті	Оқушының әрекеті	Бағалау	Ресурстар
Сабақтың басы	Оқушылармен амандасып, түгелдеу. Ынтмақтастық атмосферасын қалыптастыру.	Оқушылар амандасып, сабаққа назар аударады
Сабақтың ортасы	1 тапсырма: Төмендегі тағам өнімдері қандай қоректік заттарға бай? 2 тапсырма: Дұрыс тұжырымдарды анықта. Дұрыс жауап саны: 3 Сүзгіш қағазда майлы дақ қалдыратын кез келген зат май болады Майлар судың температурасына қарамастан суда ерімейді Майлардың термиялық ыдырауы кезінде акролеин түзіледі Майлар қатты қыздырғанда ыдырайды Майлар суық суда ерімейді, бірақ ыстық сумен біртекті қоспа түзеді	Дескриптор : -Қоректік заттарды анықтайды Дескриптор: -Дұрыс тұжырымды анықтайды	ҚБ. Үш «Қ». Топтардың өзін бағалауы. Топ мүшелері өздерінің жұмысын «Қашан? Қайда? Қалай?» деген үш сыұраққа жауап беру арқылы, дескрипторға сүйене отырып бағалайды. ҚБ «БК формуласы» Оқушылар бағалау критерийлерін БК формуласы бойынша өз нұсқаларын ұсынады. Мұғалім және оқушылар комментарий береді.	А4 парақшасында жазылған таратпа тапсырмалар Карточка http://bilimland.kz А4 парақшасында жазылған таратпа тапсырмалар
Сабақтың соңы	Кері байланыс: Сабақ соңындағы оқушылардың кері байланысы: МАҚСАТТАРҒА ҚАЙТА ОРАЛУ Үш минуттық эссе Не оңай болы? Не қиын болды? Нені үйрендім?	Пікір жазылған парақтарға өз ойларын жазып, сабаққа кері байланыс береді		Стикер қағаздары

Бөлім:	І тарау. Тіршілік химиясы
Педагогтің аты-жөні
Күні:
Сабақ	№5
Сынып:	Қатысушылар саны: -	Қатыспағандар саны: -
Сабақтың тақырыбы	Организмдердің элементтік құрамы
Сабақтың мақсаты	Химияның пәндік мүмкіндіктерін пайдаланып оқушыларға кәсіптік бағдар беру

Сабақтың барысы

Сабақтың кезеңі/ уақыт	Педагогтің әрекеті	Оқушының әрекеті	Бағалау	Ресурстар
Сабақтың басы	Оқушылармен амандасып, түгелдеу. Ынтмақтастық атмосферасын қалыптастыру. Сабақ тақырыбы, мақсатымен таныстырылады.	Оқушылар амандасып, сабаққа назар аударады
Сабақтың ортасы	1 тапсырма: Калий және натрий элементтерін салыстыр. Оларда қандай ұқсастықтар мен айырмашылықтар бар? 2 тапсырма: Сілтілікжер металдардың қайнар көздерін көрсететін суреттерді тап. Дұрыс жауап саны: 4	Дескриптор: -Топтық тапсырмаларды орындай алады	ҚБ «Басбармақ» әдісі ҚБ «Бір сөйлеммен түйіндеу» әдісі Оқушылар тақырып бойынша білімдерін түйіндейтін бір сөйлем жазады. Сөйлемдер кім, не, қашан, неліктен, қалай, қай жерде және т.б. сөздерден тұруы мүмкін. Содан кейін сөйлемдерді сыныптастар бағалайды	Постер қағаз, маркер, суреттер
Сабақтың соңы	Кері байланыс: -Осы сабақта білген бір затты айтыңыз -Әлі де түсінбеген бір затты айтыңыз.	Пікір жазылған парақтарға өз ойларын жазып, сабаққа кері байланыс береді

Бөлім:	І тарау. Тіршілік химиясы
Педагогтің аты-жөні
Күні:
Сабақ	№6
Сынып:	Қатысушылар саны: -	Қатыспағандар саны: -
Сабақтың тақырыбы	Микроэлементтер мен олардың өсімдіктер мен жануарлардың дамуындағы ролі
Сабақтың мақсаты	Оқушының пәніне қызығуын арттыра отырып, ойды жинақтауды, өз бетімен ізденуін қалыптастыра отырып білімін дамыту

Сабақтың барысы

Сабақтың кезеңі/ уақыт	Педагогтің әрекеті	Оқушының әрекеті	Бағалау	Ресурстар
Сабақтың басы	Оқушылармен амандасып, түгелдеу. Ынтмақтастық атмосферасын қалыптастыру.	Оқушылар амандасып, сабаққа назар аударады
Сабақтың ортасы	1 тапсырма: Берілген суреттердің барлығында қандай газ бөлінеді? 2 тапсырма: Қышқыл жаңбырлар адамдар пайдаланатын көптеген құрылыс материалдары үшін зиянды, бірақ оларға қарсы тұра алатындары да бар. Қышқыл жаңбырлардың зақымдауы мүмкін объектілерді белгіле. Дұрыс жауап саны: 5	Дескриптор: -Сурет бойынша тапсырманы орындай алады	ҚБ «Құрастыр, сосын жауап бер» Оқушыларға жауап бергенге дейін өз ойларын жинақтауға мүмкіндік беріңіз. жауап алдындағы 30 секундтық үнсіз ойлау; жұптағы 2-3 минуттық миға шабуыл; жауап бермес бұрын бірнеше ойларыңды жаз; өз көршіңмен болжамды жауапты талқыла. ҚБ «Смайликтер» әдісі Жалғастыруға дайынмын Бір нәрсе түсінемін, бірақ бәрін емес Түсінбеймін, қайталап қарау қажет	А3 пішімді парақ қағазы, маркерлер, стикерлер, магниттер, кесте Карточка
Сабақтың соңы	Кері байланыс: «Аяқталмаған сөйлем» әдісі Мен бүгін ... білдім Маған ... қызықты болды Маған ... қиын болды Мен келесі тапсырмаларды орындадым ... Мен ... екенін түсіндім Мен енді ... жасай аламын Мен ... үйрендім Мен ... жасай алдым Мен ... жасап көремін Мен ... таңқалдым Мен өмірде ... қолданамын Маған ... ұнамады	Пікір жазылған парақтарға өз ойларын жазып, сабаққа кері байланыс береді

Бөлім:	ІІ тарау. Тіршлік элементтері
Педагогтің аты-жөні
Күні:
Сабақ	№7
Сынып:	Қатысушылар саны: -	Қатыспағандар саны: -
Сабақтың тақырыбы	Күкірт
Сабақтың мақсаты	Күкірт және оның қосылыстары мен химиялық қасиеттері туралы білім қалыптасады.

Сабақтың барысы

Сабақтың кезеңі/ уақыт	Педагогтің әрекеті	Оқушының әрекеті	Бағалау	Ресурстар
Сабақтың басы	Оқушылармен амандасып, түгелдеу. Ынтмақтастық атмосферасын қалыптастыру.	Оқушылар амандасып, сабаққа назар аударады
Сабақтың ортасы	1-тапсырма І топ «Күкірт» ІІ топ «Күкіртсутек» ІІІ топ «Күкірттің (ІV,VІ ) оксидтері 2-тапсырма І топ 1.Күкірттің химиялық таңбасы 2.Электрондық формуласы 3.Мүмкін болатын валенттігі 4.Мүмкін болатын тотығу дәрежесі ІІ топ Мына қосылыстардың ішінен күкіртті қосылыстардың формуласын тауып ,атын ата: СаО,Н2S, NaOH ,SO2, H 2O, HNO3,MgCI2 ,Fe2 (SO 4)3 2.Күкірттің (ІҮ) оксиді ....оксид деп аталады Күкірттің (ІҮ) оксиді сумен әрекеттесіп,түзеді 4.Күкірт қышқылының формуласы ІІІ топ 1.Күкірт қышқылына және оның тұздарына қай зат сапалық реактив болып табылады ? 2.Күкірт қышқылының физикалық қасиеттері қандай? 3.Мына реакция теңдеуін аяқта: а) Mg+H2S O4→ ә) Zn O+ H2S O4→ б) Na3 PO4 + H2S O4→ 3-тапсырма Құрамында күкірті бар минералдарды көрсет. Дұрыс жауап саны: 2 4 тапсырма: Везувия вулканының атқылауы күндіз басталып, түнге дейін жалғасты. Бұл Помпей, Геркуланум, Стабии деген үш қаланың және бірнеше ауылдар мен көп қабатты үйлердің қирауына әкелді. Қазба барысында, қалаларда барлығы жарылысқа дейінгідей сақталғаны белгілі болды. Бірнеше метрлік күл арасынан көшелер және үйлер толық жабдықтарымен табылды. Неліктен, вулкан жарылысы кезінде адамдар қаза тауып, үйлер сақталып қалды?	Дескриптор: -Топтық тапсырмаларды орындай алады Дескриптор: -Құрамында күкірті бар минералдарды көрсете алады Дескриптор: -Сұраққа жауап бере алады	ҚБ «Екі жұлдыз, бір тілек» ҚБ «Дескриптор» әдісі Өзін-өзі бағалайды	Интерактивті тақта
Сабақтың соңы	Кері байланыс: « + , — , қызықты» әдісі Мен мынаны білдім….. Маған қызық болғаны….. Маған қиын болғаны……	Пікір жазылған парақтарға өз ойларын жазып, сабаққа кері байланыс береді		Стикер

Бөлім:	ІІ тарау. Тіршлік элементтері
Педагогтің аты-жөні
Күні:
Сабақ	№8
Сынып:	Қатысушылар саны: -	Қатыспағандар саны: -
Сабақтың тақырыбы	Фосфор
Оқу бағдарламасына сәйкес оқыту мақсаттары	Фосфор, фосфордың аллотропиялық түрөзгерістері және олардың маңызды қосылыстарымен, олардың химиялық қасиеттері туралы білімді өздігінен меңгерту

Сабақтың барысы

Сабақтың кезеңі/ уақыт	Педагогтің әрекеті	Оқушының әрекеті	Бағалау	Ресурстар
Сабақтың басы	Оқушылармен амандасып, түгелдеу. Ынтмақтастық атмосферасын қалыптастыру. Сабақ тақырыбы, сарамандық жұмыстың мақсатымен таныстырылады.	Оқушылар амандасып, сабаққа назар аударады
Сабақтың ортасы	1-тапсырма 1 топ.Фосфордың табиғатта кездесуі, аллотропиялық түр өзгерісі 2 топ. Фосфордың қасиеттері және қосылыстары 1.«Көзге көрінетін айғақ»әдісі. Әр топқа суреттер беріледі 2-тапсырма «Ақфосфордың»тапсырмалары Реакцияныаяқта.... 1 ___ + ___ = 2 Р2 О5 2___ + ___ = Cа3Р2 3.Фосфор-----------------------------элементі 5.19,6 г фосфор қышқылыналуүшіннешеграмм фосфор (Ү) оксидін суда ерітуқажет. 6.N2→NO→NO2→HNO3→Zn(NO3)2 «Қызыл фосфордың » тапсырмалары Реакция теңдеулерін аяқта.. 1. ___ + ___ = РСІ5 2. ___ + ___ = РН3 3.Фосфордың аллотропиялық түр өзгерістері___,___, ___. 4.170г фосфин толық жану үшін қанша көлем оттек (қ.ж) жұмсалады. 5. P → Р2О5 → Н3РО4 →Na3РО4Сандарды сөйлетейік 15,31,5,1669,56,600 3-тапсырма І топ.Сәйкестендіру 1.РН3 а)Фосфор қышқылы 2.Н3РО4 ә)фосфин 3.НРО3 б)метафосфор қышқылы 4.К3РО4 в)калий гидрофосфаты 5.К2НРО4 г)калий фосфаты 2топ. Тест орындау 1.Фосфордың периодтық жүйедегі орны қандай? А)2период, ІІІ топ Ә)3период, Vтоп Б)5период, V топ 2.Фосфордың электрондық формуласы? А)2s22p3 Ә)3s23p3 Б)2s22p5 3.Қауіпті, улы! Қараңғыда жарық шығарады.Қай фосфор туралы айтылған? А)ақ Ә)қара Б)қызыл 4.Қай қосылыста фосфордың тотығу дәрежесі -3-ті көрсетеді? А)P2O5Ә)PH3 Б)H3PO4 5.Фосфорды алғаш анықтаған кім? А)1772ж Резерфорд Ә)1669ж Бранд Б)1807ж Дэви 4-тапсырма Қасиеттерін көрсет. 5-тапсырма Күнделікті өмірде кездесетін фосфордың қосылыстарын көрсет. Қолдану саласын ата.	Дескриптор: -Оқушылар суретке қарай отырып,әр топ өз ойларын ортаға салады Дескриптор: -Есептің шығарылу жолын есептей алады Дескриптор: -Сәйкестендіру тапсырмаларын орындайды Дескриптор: -Тест тапсырмаларын орындайды	ҚБ: Мұғалім тарапынан жүретін бағалау «Ауызша мадақтау ҚБ: Мұғалім тарапынан жүретін бағалау «Ауызша мадақтау ҚБ: Мұғалім тарапынан жүретін бағалау «Ауызша мадақтау	Таратпа материалдар Стикер қағаздары Флипчарт, маркер, желім, суреттер Компьютер, смайликтер
Сабақтың соңы	Кері байланыс: «Көңіл күй букеті» әдісі Оқушылар гүлдерді вазаға қояды. Ваза суреті плакатқа салынған. Сабақтағы жұмысын бағалай отырып, әр оқушы аты жазылған стикер-гүлді вазаға бекітуі қажет. Қызыл түс – проблема бар, көмек қажет. Сары түс – барлығы түсінікті емес. Жасыл түс – барлығы жақсы.	Пікір жазылған парақтарға өз ойларын жазып, сабаққа кері байланыс береді		Стикер

Бөлім:	ІІ тарау. Тіршлік элементтері
Педагогтің аты-жөні
Күні:
Сабақ	№9
Сынып:	Қатысушылар саны: -	Қатыспағандар саны: -
Сабақтың тақырыбы	Азот
Сабақтың мақсаты	Оқушыларға азот және оның қасиеттері туралы білімді қалыптастыру

Сабақтың барысы

Сабақтың кезеңі/ уақыт	Педагогтің әрекеті	Оқушының әрекеті	Бағалау	Ресурстар
Сабақтың басы	Оқушылармен амандасып, түгелдеу. Ынтмақтастық атмосферасын қалыптастыру.	Оқушылар амандасып, сабаққа назар аударады
Сабақтың ортасы	1-тапсырма І топ. (ашылу тарихы туралы оқушылардың шығармашылығы тыңдалынады) ІІ- топ Азоттың биологиялық маңызы ІІІ топ Азоттың қолданылуы Топтар постер қорғайды. Топтағы оқушылар бір-бірін екі жұлдыз бір ұсыныс арқылы бағалайды. Азоттың қолданылуын жалпы топ бойынша талқылауды. 2-тапсырма 1 топ Кім жылдам? 1)Азотты кім, қашан ашты? 2)Азоттың табиғатта қандай күйде кездеседі? 3)Ауа құрамындағы азоттың мөлшері? 4)Азоттың физикалық қасиетін сипаттаңдар. 5)Азот (ІІ) оксиді атмосферада қалай түзіледі? 6)Азот молекуласында неше байланыс бар? 2 топ Химиялық диктант: Азот ................ газ Азот ауадан........, суда.............ериді. Қайнау температурасы................. Қату температурасы..................... Ауаның құрамында.......% aзот және ............% оттек бар. Бөлме температурасында азот ............ әрекеттеседі. 3 топ Азоттың ең сыртқы энергетикалық деңгейінде........ электрон бар. Азоттың ең жоғарғы тотығу дәрежесі...... Азоттың электрондық формуласы......... Азоттың ресми ашылған жылы........... Ауадағы азоттың көлемдік үлесі......... Азот адам ағзасында.....% Азот....., ......, ....... газ Адам азотты...... арқылы алады.. Айналуларды жүзеге асыру; 1-топ N2→NO→NO 2→ HNO3 → Zn(NO3)2 2-топ Ca →CaO→СaCO3→Ca(NO3)2 3-топ N2→NH3→NO→NO 2→ HNO3 →NaNO3 3-тапсырма Дұрыс тұжырымдарды белгіле. Дұрыс жауап саны: 4 Өндірісте азотты аммоний нитратының ыдырауы нәтижесінде алынады. Азот табиғатта нитрат күйінде кездеседі. Азот алу процесі азоттың жоғары қайнау температурасына негізделген. Ауаның көп бөлігі азоттан тұрады. Зертханада азотты ауаны ығыстыру арқылы алады. Зертханада азотты алу процесінде аммоний хлориді және натрий нитриті қолданылады. Азот жануды қолдамайды. 4-тапсырма Мәтіндегі қателерді астын сызып, көрсет. Азот түссіз, иіссіз, ауадан ауыр, суда ерімейтін газ. Сутек пен металдармен -3 тотығу дәрежесін көрсетеді. Оттек пен қосылыстарында тотықсыздандырғыш. Қалыпты жағдайда ешқандай затпен әрекеттеспейді. Барлық азоттың оксидтері қышқылдық қасиеттер көрсетеді және тұз түзеді. Азоттың 2, 3, 5 оксидтері азот қышқылын түзеді. Өсімдіктер мен жануарлар ауадағы азотты сіңіреді.	Дескриптор: -Топтық тапсырмаларды орындай алады Дескриптор: - Дұрыс тұжырымдарды белгілейді Дескриптор: Мәтіндегі қателерді астын сызып, көрсете алады	ҚБ «Топтық өзара бағалау» ҚБ «Бір түйін сөз» әдісі ҚБ: Мұғалім тарапынан жүретін бағалау «Ауызша мадақтау	Карточкалар
Сабақтың соңы	Кері байланыс: «Көңіл күй букеті» әдісі Оқушылар гүлдерді вазаға қояды. Ваза суреті плакатқа салынған. Сабақтағы жұмысын бағалай отырып, әр оқушы аты жазылған стикер-гүлді вазаға бекітуі қажет. Қызыл түс – проблема бар, көмек қажет. Сары түс – барлығы түсінікті емес. Жасыл түс – барлығы жақсы.	Пікір жазылған парақтарға өз ойларын жазып, сабаққа кері байланыс береді		Стикер

Бөлім:	ІІ тарау. Тіршлік элементтері
Педагогтің аты-жөні
Күні:
Сабақ	№10
Сынып:	Қатысушылар саны: -	Қатыспағандар саны: -
Сабақтың тақырыбы	Темір
Сабақтың мақсаты	Кеңінен таралған темір элементінің атом құрылысы, алынуы және оның қосылыстарының ерекшеліктері мен қолданылуы, қасиеттері туралы түсіндіру және білімдерін кеңейту

Сабақтың барысы

Сабақтың кезеңі/ уақыт	Педагогтің әрекеті	Оқушының әрекеті	Бағалау	Ресурстар
Сабақтың басы	Оқушылармен амандасып, түгелдеу. Ынтмақтастық атмосферасын қалыптастыру. Сабақ тақырыбы, мақсатымен таныстырылады.	Оқушылар амандасып, сабаққа назар аударады
Сабақтың ортасы	1-тапсырма Химиялық диктант І-нұсқа Темір ... периодтың, ... топтың ... топшасының элементі. Қазақстанда ... кендері ... ... беткейінде, ... өңірінде көптеп кездеседі. ... алу үшін шойынның құрамындағы элементтерден: ...,...,...,...,... тазарту керек. ... Мор тұзы, тотықсыздандырғыш ретінде пайдаланылады. ІІ-нұсқа Темір ... балқитын, ... ... түсті, ... жылтыры бар Темір ... .... алуда қолданылады. Темірді оксидінен ... арқылы ... әрекеттестіріп алады. Темірдің табиғи минералдары мыналар: .............................................. 2-тапсырма Деңгейлік тапсырмалар. І деңгей Темірдің химиялық таңбасы Электрондық формуласы Мүмкін болатын валенттілігі Тотығу дәрежесі ІІ деңгей Темірдің периодтық жүйедегі орны Fe→FeCl2→Fe(OH)2 Темірдің (ІІ) оксиді СО2 әрекеттесіп, ..... түзеді Қазақстандағы темір және оның құймаларын өндіретін зауыттарды ата ІІІ деңгей F eCl2→Fe (OH)2→FeO→FeSO4 F e FeCl3→Fe(OH)3→Fe2O3→Fe2 (SO4)3 Массасы 32 г темір (ІІІ) оксидін тотықсыздандыру үшін қанша алюминий қажет? Темір қағының 4,64 грамын сутекпен тотықсыздандырғанда 2,24г темір алынды. Темірдің массалық үлесін есептеңдер. 26 г темір мыс сульфатымен әрекеттескенде түзілген темір сульфатының массасын есептеңдер. Массасы 120 г темір (ІІІ) оксидін көміртекпен тотықсыздандырғанда, темірдің қандай массасы түзілетінін есептеңдер. 3-тапсырма Темір минералдарының химиялық формулаларын тексер. Олардың әрқайсысындағы темірдің мөлшерін есепте. Нәтижелерді ондық бөлшекке дейін жуықта. Периодтық кестедегі атомдық массаны ондық бөлшекке дейін жуықтап пайдалан. 4-тапсырма Шойын мен болаттың қасиеттерін салыстырып, мәліметтерді кестеге жаз.	Дескриптор: -Химиялық диктант тапсырмаларын орындайды Дескриптор: -Деңгейлік тапсырмаларды орындай алады Дескриптор: -Берілген тапсырманы орындайды Дескриптор: -Шойын мен болаттың қасиеттерін салыстырып, мәліметтерді кестеге жазады	ҚБ «Екі жұлдыз, бір ұсыныс» әдісі Әр топ бір-бірін бағалағау кезінде орындаған тапсырманың екі жұлдызын және бір ұсынысын комментарий түрінде береді ҚБ «Бағдаршам» әдісі жұпаралық бағалау	Қосымша мәтін
Сабақтың соңы	Кері байланыс: «Табыс ағашы» әдісі Түсіндім – ең жоғарысына жасыл стикерге жазып, жабыстыру Толық түсінбедім – ортасына қызыл стикерге жазып, жабыстыру Түсінбедім – ең төменіне көк стикерге жазып, жабыстыру	Пікір жазылған парақтарға өз ойларын жазып, сабаққа кері байланыс береді

Бөлім:	ІІ тарау. Тіршлік элементтері
Педагогтің аты-жөні
Күні:
Сабақ	№11
Сынып:	Қатысушылар саны: -	Қатыспағандар саны: -
Сабақтың тақырыбы	Мыс
Сабақтың мақсаты	Мыс металы жөнінде білімдерін кеңейту. Оқушылардың білімдерін жүйелендіру, пәнге деген біртұтас көзқарас қалыптастыру

Сабақтың барысы

Сабақтың кезеңі/ уақыт	Педагогтің әрекеті	Оқушының әрекеті	Бағалау	Ресурстар
Сабақтың басы	Оқушылармен амандасып, түгелдеу. Ынтмақтастық атмосферасын қалыптастыру.	Оқушылар амандасып, сабаққа назар аударады
Сабақтың ортасы	1-тапсырма Мыстан жасалған заттарды көрсет. Дұрыс жауап саны: 2 2-тапсырма Мыс пен оның қорытпаларының қандай қасиеттері оларды келесі мақсаттарда пайдалануға жарамды етеді? 3-тапсырма 1-топ Мыс мырыш қосылыстарының атаулары мен формулаларын құрастырың Мыс сульфаты,мыс нитраты, мыс хлориді, мырыш сульфиді ,натрий цинкаты 2-топ Мынадай айналымдарды жүзеге асыратын реакция теңдеулерін жазың. а) Сu2O→СuCuCl2Сu(ОН)2→СuSО4 ә) ZnZnSO4ZnZnOZn(NO3)2 3-топ Есептер шығару а) 6,5г мырыш күкірт қышқылымен әрекеттескенде(қ.ж) қанша литр сутек бөлінеді ә) 16г мыс қанша грамм азот қышқылымен әрекеттеседі 4-тапсырма 1-топ химиктер Мыс мырыш элементтеріне сипаттама.Физикалық химиялық қасиеттері 2-топ Биологтар Мыс мырыштың адам ағзасындағы биологиялық рөлі 3-топ Геологтар Мыс мырыштың табиғаттағы минералдары кен орындары	Дескриптор: -Мыстан жасалған заттарды көрсете алады Дескриптор: -Берілген тапсырманы орындайды Дескриптор: -Топтық тапсырмаларды орындай алады	ҚБ «Минуттық шешім» әдісі топтық бағалау ҚБ «Көршіңді бағала» әдісі	Венн диаграммасы Компьютер Компьютер, проектор
Сабақтың соңы	Кері байланыс: «Аяқталмаған сөйлем» Бүгін мен ...... білдім Мен үшін ....... қызық болды Маған..... тапсырмаларды орындау оңай болды	Пікір жазылған парақтарға өз ойларын жазып, сабаққа кері байланыс береді

Бөлім:	ІІ тарау. Тіршлік элементтері
Педагогтің аты-жөні
Күні:
Сабақ	№12
Сынып:	Қатысушылар саны: -	Қатыспағандар саны: -
Сабақтың тақырыбы	Натрий
Сабақтың мақсаты	Натрийдің периодтық жүйедегі орны, атом құрылысы, ашылу тарихы, табиғатта кездесуі мен физикалық және химиялық қасиеттерінтүсіндіру

Сабақтың барысы

Сабақтың кезеңі/ уақыт	Педагогтің әрекеті	Оқушының әрекеті	Бағалау	Ресурстар
Сабақтың басы	Оқушылармен амандасып, түгелдеу. Ынтмақтастық атмосферасын қалыптастыру. Сабақ тақырыбы, мақсатымен таныстырылады.	Оқушылар амандасып, сабаққа назар аударады
Сабақтың ортасы	1-тапсырма «Жигсо» әдісі бойынша оқушыларға тапсырмалар береді: «Сілтілік металдар» тобы: «Натрийдің атом құрылысы, табиғатта кездесуі, қолданылуы»; «Галогендер» тобы: «Натрийдің физикалық және химиялық қасиеттері, қосылыстары»; 2-тапсырма «Серпілген сауал» әдісі бойынша тақырыптың түсүну деңгейін анықтау. Натрийдің атым құрылысын айтып бер. Натрийдің табиғаттағы және адам өміріңдегі маңызын айтып бер. Натрийдің ең маңызыд қосылыстарын ата. Бұл заттар қайда қолданылады? Металл күйіндегі натрий қайда қолданылады? 3-тапсырма Сілтілік металдардың табиғатта кең таралған қосылыстары көрсетілген суреттерді таңда. Дұрыс жауап саны: 2 4-тапсырма Қосылыстардың формуласын, суретте көрсетілген қолданыстарына негізделе отырып, анықта.	Дескриптор: -Бөліп берілген тапсырмаларды топта талқылайды. Дескриптор: -Сұрақтарға жауап береді	ҚБ «Бәрекелді, әттеген-ай» әдісі ҚБ «бір минуттық шешім» әдісі	Қосымша материал Оқулық, маркерлер, плакаттар, стикерлер, үлестірме қағаздар, интерактивті тақта, компьютер
Сабақтың соңы	Кері байланыс: «Бір ауыз сөз» әдісі Оқушылар стикерлерге сабақ туралы бір ғана сөз жазып, оны тақтаға жапсырады. Өз ойларын түсіндіріп береді.	Пікір жазылған парақтарға өз ойларын жазып, сабаққа кері байланыс береді

Бөлім:	ІІ тарау. Тіршлік элементтері
Педагогтің аты-жөні
Күні:
Сабақ	№13
Сынып:	Қатысушылар саны: -	Қатыспағандар саны: -
Сабақтың тақырыбы	Калий
Сабақтың мақсаты	Калий қосылыстары, қасиеттері, қолданылуы, биологиялық маңызын түсіндіру

Сабақтың барысы

Сабақтың кезеңі/ уақыт	Педагогтің әрекеті	Оқушының әрекеті	Бағалау	Ресурстар
Сабақтың басы	Оқушылармен амандасып, түгелдеу. Ынтмақтастық атмосферасын қалыптастыру. Сабақ тақырыбы, мақсатымен таныстырылады.	Оқушылар амандасып, сабаққа назар аударады
Сабақтың ортасы	1-тапсырма 1-топ: Калий п.ж. орны, атом құрлысы, табиғатта таралуы және қасиеттері. 2-топ: Өнеркәсіпте алынуы, қолданылуы. 3-топ: Калий қосылыстары. 2-тапсырма K тұздары үлгілері, химиялық белсенділік» «Кестені толтыру» 3-тапсырма Төмендегі айналымдарды жүзеге асыруға мүмкіндік беретін химиялық реакция теңдеулерін жаз: 4-тапсырма Әріптер «тәртіпсіздігінен» он бір химиялық элементтердің атауларын тап.	Дескриптор: -Сұрақтарға жауап береді Дескриптор: -Кестені толтырады Дескриптор: -Төмендегі айналымдарды жүзеге асыруға мүмкіндік беретін химиялық реакция теңдеулерін жаза алады	ҚБ «Бәрекелді, әттеген-ай» әдісі ҚБ «Көршіңді бағала» әдісі	Қосымша мәтін
Сабақтың соңы	Кері байланыс: «Бір ауыз сөз» әдісі Оқушылар стикерлерге сабақ туралы бір ғана сөз жазып, оны тақтаға жапсырады. Өз ойларын түсіндіріп береді.	Пікір жазылған парақтарға өз ойларын жазып, сабаққа кері байланыс береді		Стикерлерге сабақты бағалайтын келесі сөздер тақтаға алдын-ала жазып қойылады: ұнады, қажет, түсінбедім, білдім, үйрендім, қызықтым, ұмтылдым, есте сақтадым т.б.

Бөлім:	ІІ тарау. Тіршлік элементтері
Педагогтің аты-жөні
Күні:
Сабақ	№14
Сынып:	Қатысушылар саны: -	Қатыспағандар саны: -
Сабақтың тақырыбы	Кальций
Сабақтың мақсаты	Оқушыларды кальций қосылыстарының химиялық қасиеттері, алу жолдарымен таныстыру және оларды өмірде қолданысын түсіндіру

Сабақтың барысы

Сабақтың кезеңі/ уақыт	Педагогтің әрекеті	Оқушының әрекеті	Бағалау	Ресурстар
Сабақтың басы	Оқушылармен амандасып, түгелдеу. Ынтмақтастық атмосферасын қалыптастыру.	Оқушылар амандасып, сабаққа назар аударады
Сабақтың ортасы	1-тапсырма Құрамында кальций карбонаты бар тау жыныстарын көрсет. Дұрыс жауап саны: 3 2-тапсырма Сөндірілмеген әкті алу барысында жүретін процестерді тап. 3-тапсырма 1-топ. Кальций оксидіне су құйыңыз. Қандай құбылыс байқалды? Шыққан заттың формуласы. Реакция теңдеуін жазыңыз. Қорытынды жасаңыз. Алған заттарыңыздың үстінен ауызбен үрлеп көріңіз. Не байқалды? Реакция теңдеуі? Қорытынды жасаңыз. Борға тұз қышқылын қосыңыз. Не байқалды? Қорытынды жасаңыз. 2-топ. Кальций оксидіне тұз қышқылын құйыңыз. Қандай құбылыс байқалды? Шыққан заттың формуласы. Реакция теңдеуін жазыңыз. Қорытынды жасаңыз. Алынған затты натрий карбонатымен әрекеттестіріңіз. Не байқалды? Қорытынды жасаңыз. Алебастрға су құйып, гипс алыңыз. Не байқалды? Реакция теңдеуін жазыңыз. Тәжірибе барысында алынған заттарға байланысты қосымша сұрақтар қойылады. Тәжірибе барысындағы реакция теңдеулері: CaO + H2O = Ca(OH)2 Кальций оксиді алынуы: CaCO3 = CaO + CO2 ↑ Кальций гидроксиді (Ca(OH)2) – суда аз ериді. Ca(OH)2 +CO2↑ = CaCO3↓ + H2O CaCO3↓ + 2HCl = CaCl2 + CO2↑+ H2O CaO + 2HCl = CaCl2 + H2O CaCl2 + Na2CO3 = CaCO3↓ + 2NaCl CaSO4*0,5H2O + 1,5H2O=CaSO4*2H2O	Дескриптор: -Құрамында кальций карбонаты бар тау жыныстарын көрсете алады Дескриптор: -Сөндірілмеген әкті алу барысында жүретін процестерді таба алады	ҚБ «Көршіңді бағала» Әдісі ҚБ «Екі жұлдыз, бір тілек» әдісі ҚБ «Қол сигналдары» әдісі	Қосымша материал
Сабақтың соңы	Кері байланыс: «Сұрақ конверті» әдісі -«Бүгінгі сабақта білгеніңнің ең маңыздысы неде?» -«Жаңа тақырыптың қай тұсы саған түсініксіз болып қалды?»	Оқушылар конверті бір-біріне беріп, әрқайсысы жеке өз жауаптарын парақтарға жазып, конвертке салады.

Бөлім:	ІІ тарау. Тіршлік элементтері
Педагогтің аты-жөні
Күні:
Сабақ	№15
Сынып:	Қатысушылар саны: -	Қатыспағандар саны: -
Сабақтың тақырыбы	Магний
Сабақтың мақсаты	Магний және олардың маңызды қосылыстары, олардың физикалық және химиялық қасиеттері, алынуы, қолданылуы, биологиялық рөлі туралы ғылыми түсінігін қалыптастыру

Сабақтың барысы

Сабақтың кезеңі/ уақыт	Педагогтің әрекеті	Оқушының әрекеті	Бағалау	Ресурстар
Сабақтың басы	Оқушылармен амандасып, түгелдеу. Ынтмақтастық атмосферасын қалыптастыру.	Оқушылар амандасып, сабаққа назар аударады
Сабақтың ортасы	1-тапсырма Кальций және магнийдің физикалық қасиеттерін салыстырып, кестені толтыр. 2-тапсырма Сілтілікжер металдардың қайнар көздерін көрсететін суреттерді тап. Дұрыс жауап саны: 4 3-тапсырма «Бірге ойлаймыз»әдісі 1-топ Кальций 2-топ Магний 3-топ Кальций қосылыстары 4-тапсырма. Кестемен жұмыс Зияны Пайдасы 2.Химиялық диктант Кальцийдіңтабиғаттатаралуы Кальцийдің химиялық қасиеттері Жай заттармен Күрделі заттармен Кальцийдің тотығу дәрежесі	Дескриптор: -Кальций және магнийдің физикалық қасиеттерін салыстырып, кестені толтырады Дескриптор: -Сілтілікжер металдардың қайнар көздерін көрсететін суреттерді табады	ҚБ «Минуттық шешім» әдісі топтық бағалау ҚБ «Температураны өлшеу» әдісі	Қосымша ақпарат Оқулық, қосымша сурет-кесте Қосымша материал, кесте, карточкалар
Сабақтың соңы	Кері байланыс: «Плюс-минус-қызықты» әдісі «П»-«плюс» бағанына сабақта ұнаған нәрсе жазылады: ақпарат, жұмыс түрлері, т.с.с. «М»-«минус» бағанына сабақтың ұнамаған немесе түсініксіз сәттері, оқушы пікірі бойынша оған ешқандай қажеттілігі жоқ ақпарат жазылады. «Қ»-«қызықты» бағанына оқушылар сабақта естіген қызықты мәліметтерді жазады, оған қоса тақырып бойынша білгісі келетін мәселелер бойынша мұғалімге сұрақтар жазуға болады.	Оқушыларға сабақ соңында кестені толтыру ұсынылады: П(+), М(-), Қ (қызықты).

Бөлім:	ІІ тарау. Тіршлік элементтері
Педагогтің аты-жөні
Күні:
Сабақ	№16
Сынып:	Қатысушылар саны: -	Қатыспағандар саны: -
Сабақтың тақырыбы	Хлор
Сабақтың мақсаты	Хлор және оның қосылыстарының химия саласындағы маңызы мен қасиеттерін үйрену

Сабақтың барысы

Сабақтың кезеңі/ уақыт	Педагогтің әрекеті	Оқушының әрекеті	Бағалау	Ресурстар
Сабақтың басы	Оқушылармен амандасып, түгелдеу. Ынтмақтастық атмосферасын қалыптастыру.	Оқушылар амандасып, сабаққа назар аударады
Сабақтың ортасы	1 тапсырма: Қазақстандық компания «Павлодарсоль» ЖШС 95 жыл бойы өнеркәсiптiк тұтынуға арналған тұзды қайта өңдеуде мамандандырылған кәсіпорын. Қазақстанның үш көліннен тұз алып, өндіріледі: 1) Үлкен Қалқаман көлі, көлдiң жалпы ауданы 13 км², 7965, 696 мың тонна тұз қорлары бар. 2) Үлкен Таволжан көлі, көлдiң жалпы ауданы 551 га, 1206, 48 мың тонна тұз қорлары бар. 3) Тұздысор көлі, көлдiң жалпы ауданы 361 га, 6376 мың тонна тұз қорлары бар. Өндірілетін галитте натрий хлоридінің массалық үлесі 97% кем емес. 1 кг 800 бума тұз өндіру үшін қанша галит керек екенін есепте. 2 тапсырма: Әрбір қышқыл мен оның тұздарының сипаттамаларына сәйкес келетін цифрлық қатарды анықта. Хлорлау қышқылы Хлор қышқылы Хлорлылау қышқылы Хлорлы қышқыл Гипохлориттер Перхлораттар Хлораттар Хлориттер Көмірден әлсіз Бертоле тұзы Қышқылдардың ішіндегі ең күшті қышқыл Концентрлі күкірт қышқылы сілтілік металдардың хлоридтерімен әрекеттескенде түзіледі 3-тапсырма 1.Мәселе.Сіздің үйіңізде ағартқыш құйылған құты бар,бірақ оның сыртындағы қолдану тәсілі түсіп қалған. Ерітіндіден хлордың иісі шығады. Сіз онымен киімді ағартқыныз келді. Сіз қандай ыдысты таңдар едіңіз: пластмасса ыдысты, алюмин ыдысты немесе сырты бүлінген эмаль ыдысты? 2. Мәселе. Сіз хлордың ағу қаупі бар бөлмеде қалдыңыз, сізде жеке қорғану құралдары жоқ. Сіздің әрекетіңіз. 3. Мәселе. Хлормен оттек әрекеттескенде қандай оксид түзіледі? (хлор оттекпен әрекеттеспейді) 4.Мәселе. Неліктен хлор улы газ, ал құрамында хлоры бар ас тұзын тағамға қолданамыз?, (хлор газы – жай зат (Cl2), ал ас тұзының құрамында хлор ионы (NaCI) 4-тапсырма 1-топ: Хлордың физикалық қасиеттерін айтып беру 2-топ: Хлордың химиялық қасиеттерін және реакция теңдеулерін жазу. 3-топ: Хлордың қолдану орындарын сүреттеу	Дескриптор: -Сұрақтың жауабын атайды Дескриптор: -Әрбір қышқыл мен оның тұздарының сипаттамаларына сәйкес келетін цифрлық қатарды анықтайды Дескриптор: -Сұрақтарға жауап береді Дескриптор: -Хлордың физикалық қасиеттерін мысалдар келтіріп түсіндіреді. -Хлордың химиялық қасиетін зерттеп,реакция теңдеулерін жазады. -Хлордың қолдану орындарын айтады.	ҚБ «Бас бармақ» әдісі арқылы бағаланады ҚБ «Қошемет» әдісі ҚБ «Бас бармақ» әдісі	Оқулық Таратпа материа лдар Кесте, қосымша материал
Сабақтың соңы	Кері байланыс. «Жетістік сатысы»	Оқушылар сурет бойынша кері байланыс береді

Бөлім:	ІІ тарау. Тіршлік элементтері
Педагогтің аты-жөні
Күні:
Сабақ	№17
Сынып:	Қатысушылар саны: -	Қатыспағандар саны: -
Сабақтың тақырыбы	Иод
Сабақтың мақсаты	Йодты ҮІІ А топ элементтері ретінде сипаттау, физикалық және химиялық қасиеттерімен, практикада қолданылуымен танысу

Сабақтың барысы

Сабақтың кезеңі/ уақыт	Педагогтің әрекеті	Оқушының әрекеті	Бағалау	Ресурстар
Сабақтың басы	Оқушылармен амандасып, түгелдеу. Ынтмақтастық атмосферасын қалыптастыру.	Оқушылар амандасып, сабаққа назар аударады
Сабақтың ортасы	1-тапсырма І хлор тобы: Йодтың периодтық жүйедегі орны, химиялық қасиеті ІІ бром тобы: йодтың физикалық қасиеті, қолданылуы, йод жетіспеушілігі ІІІ йод тобы. Йодты сапалық анықтау йодтың алынуы 2-тапсырма «Үштік» картасы айырмашылығы ұқсастығы айырмашылығы Йод Хлор 3-тапсырма Теңіз қарабалшығымен йод оңай адсорбцияланады, содан кейін жер асты суларына өтеді. Осылайша йодты өндіру үшін қолданылатын йодбромды сулар түзіледі. 1 л йодбромды суда 100 мг йод болады. Осындай судағы йодтың массалық үлесін есепте. 4-тапсырма Химиялық реакцияларды әрекеттесу формулаларымен сәйкестендір.	Дескриптор: -Сұрақтарға жауап береді Дескриптор: -Кестені толтырады Дескриптор: -Сұрақтарға жауап береді Дескриптор: -Химиялық реакцияларды әрекеттесу формулаларымен сәйкестендіреді	ҚБ «Бас бармақ» әдісі арқылы бағаланады ҚБ «Қошемет» әдісі ҚБ «+;-» белгісі әдісі	Қосымша ақпарат
Сабақтың соңы	Кері байланыс. «Жетістік сатысы»	Оқушылар сурет бойынша кері байланыс береді

Бөлім:	ІІІ тарау. Құрамында сутек, көміртек және оттек болатын тіршілік үшін маңызды молекулалар
Педагогтің аты-жөні
Күні:
Сабақ	№18
Сынып:	Қатысушылар саны: -	Қатыспағандар саны: -
Сабақтың тақырыбы	Химиялық байланыс
Сабақтың мақсаты	Оқушылардың химиялық байланыс, кристалл торлары, тотығу-тотықсыздану жөніндегі білімдерін жүйелеп, тереңдету, қорытындылау

Сабақтың барысы

Сабақтың кезеңі/ уақыт	Педагогтің әрекеті	Оқушының әрекеті	Бағалау	Ресурстар
Сабақтың басы	Оқушылармен амандасып, түгелдеу. Ынтмақтастық атмосферасын қалыптастыру.	Оқушылар амандасып, сабаққа назар аударады
Сабақтың ортасы	1-тапсырма: Суреттегі мәліметтерді қолдана отырып, парниктік эффекттің пайда болуы мен оның зардаптарын түсіндір. Парниктік эффекттің пайда болуы Парниктік эффект зардаптары 2-тапсырма Суретті қолданып, бейорганикалық және органикалық қосылыстардың арасындағы байланысты көрсет. 3-тапсырма Өзіңді өзің тексер: Электртерістілік - бұл ……. Ковалентті полюсті байланыс – бұл ….. Ковалентті полюссіз байланыс – бұл ….. Электртерістілігі ең жоғары элемент - ……. Ковалентті байланысы бар заттардың кристалдық торы қандай болады? Мына заттардан ковалентті полюсті байланысты заттарды теріп жазыңдар: HCl, O2, H2S, SO2, OF2, Br2, H2, PCl3, CH4	Дескриптор: Суреттегі мәліметтерді қолдана отырып, парниктік эффекттің пайда болуы мен оның зардаптарын түсіндіреді Дескриптор: Суретті қолданып, бейорганикалық және органикалық қосылыстардың арасындағы байланысты көрсетеді	ҚБ «Екі жұлдыз бір ұсыныс» әдісі ҚБ «Көршіңді бағала» әдісі
Сабақтың соңы	Кері байланыс. «Сауалнама» әдісі 1.Сабақта мен ... белсенді болдым / белсенді болмадым. 2.Сабақтағы жұмысыма...қанағаттандым/ қанағаттанбадым. 3.Сабақ мен үшін... жылдам аяқталды/ аяқталмай кетті. 4.Сабақта мен ... шаршады /шаршамадым. 5.Менің көңіл-күйім...жақсарды/ нашарлады. 6.Сабақтағы материал... түсінікті / түсініксіз пайдалы/пайдасы жоқ қызықты / қызық емес	Пікір жазылған парақтарға өз ойларын жазып, сабаққа кері байланыс береді

Бөлім:	ІІІ тарау. Құрамында сутек, көміртек және оттек болатын тіршілік үшін маңызды молекулалар
Педагогтің аты-жөні
Күні:
Сабақ	№19
Сынып:	Қатысушылар саны: -	Қатыспағандар саны: -
Сабақтың тақырыбы	Химиялық байланыс
Сабақтың мақсаты	Оқушылардың химиялық байланыс, кристалл торлары, тотығу-тотықсыздану жөніндегі білімдерін жүйелеп, тереңдету, қорытындылау

Сабақтың барысы

Сабақтың кезеңі/ уақыт	Педагогтің әрекеті	Оқушының әрекеті	Бағалау	Ресурстар
Сабақтың басы	Оқушылармен амандасып, түгелдеу. Ынтмақтастық атмосферасын қалыптастыру.	Оқушылар амандасып, сабаққа назар аударады
Сабақтың ортасы	1-тапсырма: Суреттегі мәліметтерді қолдана отырып, парниктік эффекттің пайда болуы мен оның зардаптарын түсіндір. Парниктік эффекттің пайда болуы Парниктік эффект зардаптары 2-тапсырма Суретті қолданып, бейорганикалық және органикалық қосылыстардың арасындағы байланысты көрсет. 3-тапсырма Өзіңді өзің тексер: Электртерістілік - бұл ……. Ковалентті полюсті байланыс – бұл ….. Ковалентті полюссіз байланыс – бұл ….. Электртерістілігі ең жоғары элемент - ……. Ковалентті байланысы бар заттардың кристалдық торы қандай болады? Мына заттардан ковалентті полюсті байланысты заттарды теріп жазыңдар: HCl, O2, H2S, SO2, OF2, Br2, H2, PCl3, CH4	Дескриптор: Суреттегі мәліметтерді қолдана отырып, парниктік эффекттің пайда болуы мен оның зардаптарын түсіндіреді Дескриптор: Суретті қолданып, бейорганикалық және органикалық қосылыстардың арасындағы байланысты көрсетеді	ҚБ «Екі жұлдыз бір ұсыныс» әдісі ҚБ «Көршіңді бағала» әдісі
Сабақтың соңы	Кері байланыс. «Сауалнама» әдісі 1.Сабақта мен ... белсенді болдым / белсенді болмадым. 2.Сабақтағы жұмысыма...қанағаттандым/ қанағаттанбадым. 3.Сабақ мен үшін... жылдам аяқталды/ аяқталмай кетті. 4.Сабақта мен ... шаршады /шаршамадым. 5.Менің көңіл-күйім...жақсарды/ нашарлады. 6.Сабақтағы материал... түсінікті / түсініксіз пайдалы/пайдасы жоқ қызықты / қызық емес	Пікір жазылған парақтарға өз ойларын жазып, сабаққа кері байланыс береді

Бөлім:	ІІІ тарау. Құрамында сутек, көміртек және оттек болатын тіршілік үшін маңызды молекулалар
Педагогтің аты-жөні
Күні:
Сабақ	№20
Сынып:	Қатысушылар саны: -	Қатыспағандар саны: -
Сабақтың тақырыбы	Биологиялық маңызды қосылыстардың көпшілігі неліктен үлкен молекулалы қосылыстар қатарына жатады
Сабақтың мақсаты	Ғылыми зерттеу ізденісін, коммуникативті дағдасын, топпен жұмыс істеу қабілетін дамыту

Сабақтың барысы

Сабақтың кезеңі/ уақыт	Педагогтің әрекеті	Оқушының әрекеті	Бағалау	Ресурстар
Сабақтың басы	Оқушылармен амандасып, түгелдеу. Ынтмақтастық атмосферасын қалыптастыру.	Оқушылар амандасып, сабаққа назар аударады
Сабақтың ортасы	1 тапсырма: Төменде берілген химиялық заттардың қайсысы элемент, қайсысы химиялық қосылыс екенін анықта. 2 тапсырма: Берілген a, b, c, d, e, f модельдерінің қайсысы элемент, қосылыс және қоспа екенін ажыратып жаз. Таңдауыңды түсіндір		ҚБ «Екі жұлдыз бір ұсыныс» әдісі
Сабақтың соңы	Кері байланыс. «Сауалнама» әдісі 1.Сабақта мен ... белсенді болдым / белсенді болмадым. 2.Сабақтағы жұмысыма...қанағаттандым/ қанағаттанбадым. 3.Сабақ мен үшін... жылдам аяқталды/ аяқталмай кетті. 4.Сабақта мен ... шаршады /шаршамадым. 5.Менің көңіл-күйім...жақсарды/ нашарлады. 6.Сабақтағы материал... түсінікті / түсініксіз пайдалы/пайдасы жоқ қызықты / қызық емес	Пікір жазылған парақтарға өз ойларын жазып, сабаққа кері байланыс береді

Бөлім:	ІІІ тарау. Құрамында сутек, көміртек және оттек болатын тіршілік үшін маңызды молекулалар
Педагогтің аты-жөні
Күні:
Сабақ	№21
Сынып:	Қатысушылар саны: -	Қатыспағандар саны: -
Сабақтың тақырыбы	Биологиялық маңызды қосылыстардың көпшілігі неліктен үлкен молекулалы қосылыстар қатарына жатады
Сабақтың мақсаты	Ғылыми зерттеу ізденісін, коммуникативті дағдасын, топпен жұмыс істеу қабілетін дамыту

Сабақтың барысы

Сабақтың кезеңі/ уақыт	Педагогтің әрекеті	Оқушының әрекеті	Бағалау	Ресурстар
Сабақтың басы	Оқушылармен амандасып, түгелдеу. Ынтмақтастық атмосферасын қалыптастыру.	Оқушылар амандасып, сабаққа назар аударады
Сабақтың ортасы	1 тапсырма: Төменде берілген химиялық заттардың қайсысы элемент, қайсысы химиялық қосылыс екенін анықта. 2 тапсырма: Берілген a, b, c, d, e, f модельдерінің қайсысы элемент, қосылыс және қоспа екенін ажыратып жаз. Таңдауыңды түсіндір		ҚБ «Екі жұлдыз бір ұсыныс» әдісі
Сабақтың соңы	Кері байланыс. «Сауалнама» әдісі 1.Сабақта мен ... белсенді болдым / белсенді болмадым. 2.Сабақтағы жұмысыма...қанағаттандым/ қанағаттанбадым. 3.Сабақ мен үшін... жылдам аяқталды/ аяқталмай кетті. 4.Сабақта мен ... шаршады /шаршамадым. 5.Менің көңіл-күйім...жақсарды/ нашарлады. 6.Сабақтағы материал... түсінікті / түсініксіз пайдалы/пайдасы жоқ қызықты / қызық емес	Пікір жазылған парақтарға өз ойларын жазып, сабаққа кері байланыс береді

Бөлім:	ІІІ тарау. Құрамында сутек, көміртек және оттек болатын тіршілік үшін маңызды молекулалар
Педагогтің аты-жөні
Күні:
Сабақ	№22
Сынып:	Қатысушылар саны: -	Қатыспағандар саны: -
Сабақтың тақырыбы	Құрамында сутек және оттек болатын тіршілік үшін маңызды молекулалар. Су-тіршілік көзі
Сабақтың мақсаты	Химияның пәндік мүмкіндіктерін пайдаланып оқушыларға кәсіптік бағдар беру

Сабақтың барысы

Сабақтың кезеңі/ уақыт	Педагогтің әрекеті	Оқушының әрекеті	Бағалау	Ресурстар
Сабақтың басы	Оқушылармен амандасып, түгелдеу. Ынтмақтастық атмосферасын қалыптастыру.	Оқушылар амандасып, сабаққа назар аударады
Сабақтың ортасы	1 тапсырма: Келесі ерітінділер үшін еріткіш пен еріген затты көрсет. Келесі терминдерге анықтама бер. 2 тапсырма: Төменде көрсетілген суреттердің ішінен сутекті жинаудың дұрыс әдістерін көрсет.	Дескриптор: -Кестеге берілген тапсырмаларды орындай алады Дескриптор: -Төменде көрсетілген суреттердің ішінен сутекті жинаудың дұрыс әдістерін көрсетеді	ҚБ «Минуттық шешім» әдісі топтық бағалау ҚБ «Көршіңді бағала» әдісі	Венн диаграммасы Компьютер
Сабақтың соңы	Кері байланыс: «Аяқталмаған сөйлем» Бүгін мен ...... білдім Мен үшін ....... қызық болды Маған..... тапсырмаларды орындау оңай болды	Пікір жазылған парақтарға өз ойларын жазып, сабаққа кері байланыс береді

Бөлім:	ІІІ тарау. Құрамында сутек, көміртек және оттек болатын тіршілік үшін маңызды молекулалар
Педагогтің аты-жөні
Күні:
Сабақ	№23
Сынып:	Қатысушылар саны: -	Қатыспағандар саны: -
Сабақтың тақырыбы	Құрамында сутек және оттек болатын тіршілік үшін маңызды молекулалар. Су-тіршілік көзі
Сабақтың мақсаты	Химияның пәндік мүмкіндіктерін пайдаланып оқушыларға кәсіптік бағдар беру

Сабақтың барысы

Сабақтың кезеңі/ уақыт	Педагогтің әрекеті	Оқушының әрекеті	Бағалау	Ресурстар
Сабақтың басы	Оқушылармен амандасып, түгелдеу. Ынтмақтастық атмосферасын қалыптастыру.	Оқушылар амандасып, сабаққа назар аударады
Сабақтың ортасы	1 тапсырма: Келесі ерітінділер үшін еріткіш пен еріген затты көрсет. Келесі терминдерге анықтама бер. 2 тапсырма: Төменде көрсетілген суреттердің ішінен сутекті жинаудың дұрыс әдістерін көрсет.	Дескриптор: -Кестеге берілген тапсырмаларды орындай алады Дескриптор: -Төменде көрсетілген суреттердің ішінен сутекті жинаудың дұрыс әдістерін көрсетеді	ҚБ «Минуттық шешім» әдісі топтық бағалау ҚБ «Көршіңді бағала» әдісі	Венн диаграммасы Компьютер
Сабақтың соңы	Кері байланыс: «Аяқталмаған сөйлем» Бүгін мен ...... білдім Мен үшін ....... қызық болды Маған..... тапсырмаларды орындау оңай болды	Пікір жазылған парақтарға өз ойларын жазып, сабаққа кері байланыс береді

Бөлім:	ІІІ тарау. Құрамында сутек, көміртек және оттек болатын тіршілік үшін маңызды молекулалар
Педагогтің аты-жөні
Күні:
Сабақ	№24
Сынып:	Қатысушылар саны: -	Қатыспағандар саны: -
Сабақтың тақырыбы	Көміртегі-қосылыстардың химиясы
Сабақтың мақсаты	Оқушыларға органикалық қосылыстар арасындағы генетикалық байланыстар туралы жан-жақты ғылыми білім қалыптастыру

Сабақтың барысы

Сабақтың кезеңі/ уақыт	Педагогтің әрекеті	Оқушының әрекеті	Бағалау	Ресурстар
Сабақтың басы	Оқушылармен амандасып, түгелдеу. Ынтмақтастық атмосферасын қалыптастыру.	Оқушылар амандасып, сабаққа назар аударады
Сабақтың ортасы	1-тапсырма Суреттерде көміртектің қандай аллотропиялық түрөзгерістері бейнеленген? Әр суреттің астына атауларын жаз. 2-тапсырма Кестені толтыр. 3-тапсырма «Төменде келтірілген химиялық өзгерістерді орындауға мүмкіндік беретін реакция теңдеулерін жазыңдар: С2Н6 → С2Н4 → С2Н5ОН → СО2 4-тапсырма: «Мынадай айналуларды орындауға мүмкіндік беретін химиялық реакция теңдеулерін жазыңдар: С2Н4 → С2Н5ОН → СН3СООН → СН3СООС2Н5	Дескриптор: - Әр суреттің астына атауларын жазады Дескриптор: -Кестені толтырады	ҚБ «Көршіңді бағала» Әдісі ҚБ «Екі жұлдыз, бір тілек» әдісі ҚБ «Қол сигналдары» әдісі	Қосымша материал
Сабақтың соңы	Кері байланыс: «Сұрақ конверті» әдісі -«Бүгінгі сабақта білгеніңнің ең маңыздысы неде?» -«Жаңа тақырыптың қай тұсы саған түсініксіз болып қалды?»	Оқушылар конверті бір-біріне беріп, әрқайсысы жеке өз жауаптарын парақтарға жазып, конвертке салады.

Бөлім:	ІІІ тарау. Құрамында сутек, көміртек және оттек болатын тіршілік үшін маңызды молекулалар
Педагогтің аты-жөні
Күні:
Сабақ	№25
Сынып:	Қатысушылар саны: -	Қатыспағандар саны: -
Сабақтың тақырыбы	Көміртегі-қосылыстардың химиясы
Сабақтың мақсаты	Оқушыларға органикалық қосылыстар арасындағы генетикалық байланыстар туралы жан-жақты ғылыми білім қалыптастыру

Сабақтың барысы

Сабақтың кезеңі/ уақыт	Педагогтің әрекеті	Оқушының әрекеті	Бағалау	Ресурстар
Сабақтың басы	Оқушылармен амандасып, түгелдеу. Ынтмақтастық атмосферасын қалыптастыру.	Оқушылар амандасып, сабаққа назар аударады
Сабақтың ортасы	1-тапсырма Суреттерде көміртектің қандай аллотропиялық түрөзгерістері бейнеленген? Әр суреттің астына атауларын жаз. 2-тапсырма Кестені толтыр. 3-тапсырма «Төменде келтірілген химиялық өзгерістерді орындауға мүмкіндік беретін реакция теңдеулерін жазыңдар: С2Н6 → С2Н4 → С2Н5ОН → СО2 4-тапсырма: «Мынадай айналуларды орындауға мүмкіндік беретін химиялық реакция теңдеулерін жазыңдар: С2Н4 → С2Н5ОН → СН3СООН → СН3СООС2Н5	Дескриптор: - Әр суреттің астына атауларын жазады Дескриптор: -Кестені толтырады	ҚБ «Көршіңді бағала» Әдісі ҚБ «Екі жұлдыз, бір тілек» әдісі ҚБ «Қол сигналдары» әдісі	Қосымша материал
Сабақтың соңы	Кері байланыс: «Сұрақ конверті» әдісі -«Бүгінгі сабақта білгеніңнің ең маңыздысы неде?» -«Жаңа тақырыптың қай тұсы саған түсініксіз болып қалды?»	Оқушылар конверті бір-біріне беріп, әрқайсысы жеке өз жауаптарын парақтарға жазып, конвертке салады.

Бөлім:	ІІІ тарау. Құрамында сутек, көміртек және оттек болатын тіршілік үшін маңызды молекулалар
Педагогтің аты-жөні
Күні:
Сабақ	№26
Сынып:	Қатысушылар саны: -	Қатыспағандар саны: -
Сабақтың тақырыбы	Биологиялық маңызды қосылыстар. Майлар.Көмірсулар.
Сабақтың мақсаты	Биологиялық маңызды қосылыстардың қызметтерін сипаттау

Сабақтың барысы

Сабақтың кезеңі/ уақыт	Педагогтің әрекеті	Оқушының әрекеті	Бағалау	Ресурстар
Сабақтың басы	Оқушылармен амандасып, түгелдеу. Ынтмақтастық атмосферасын қалыптастыру.	Оқушылар амандасып, сабаққа назар аударады
Сабақтың ортасы	1 тапсырма: Майлардың жіктелуінің сызбанұсқасын құр. 2 тапсырма: Өсімдік майларының (жержаңғақ, соя, мақта) гидрлеу нәтижесінде тағамдық майларды алады, мысалы маргарин. Глицерин триолеатының гидрлеуінің химиялық реакциясының теңдеуін жаз. 3-тапсырма 1-топ Төмендегі суреттерді пайдаланып, май тәрізді заттар гормондар мен дәрумендердің биологиялық қызметтерін сипаттап, бір-бірінен ерекшеліктері бойынша салыстырыңыздар. А.__________________________________________________ B.__________________________________________________ 2-топ: суреттерге назар аударыңыздар (бал мен балауыз) органикалық заттардың қай тобына жатады? Бал мен балауыздың биологиялық қызметтері тұжырымдап, маңызына баға беріңіздер.	Дескриптор: -Майлардың жіктелуінің сызбанұсқасын құрады Дескриптор: Теңдеудің мәнін жазады Дескриптор Гормондар мен дәрумендердің құрамының ұқсастығын түсіндіреді; Гормондардың биологиялық қызметін сипаттайды; Дәрумендердің биологиялық қызметтерін сипаттайды; Дескриптор Органикалық заттар тобына жіктейді; Балдың биологиялық қызметін тұжырымдап,маңызына баға береді Балауыздың биологиялық қызметін тұжырымдап,маңызына баға береді	ҚБ «Минуттық шешім» әдісі топтық бағалау ҚБ «Температураны өлшеу» әдісі	Қосымша ақпарат Оқулық, қосымша сурет-кесте Қосымша материал, кесте, карточкалар
Сабақтың соңы	Кері байланыс: «Плюс-минус-қызықты» әдісі «П»-«плюс» бағанына сабақта ұнаған нәрсе жазылады: ақпарат, жұмыс түрлері, т.с.с. «М»-«минус» бағанына сабақтың ұнамаған немесе түсініксіз сәттері, оқушы пікірі бойынша оған ешқандай қажеттілігі жоқ ақпарат жазылады. «Қ»-«қызықты» бағанына оқушылар сабақта естіген қызықты мәліметтерді жазады, оған қоса тақырып бойынша білгісі келетін мәселелер бойынша мұғалімге сұрақтар жазуға болады.	Оқушыларға сабақ соңында кестені толтыру ұсынылады: П(+), М(-), Қ (қызықты).

Бөлім:	ІІІ тарау. Құрамында сутек, көміртек және оттек болатын тіршілік үшін маңызды молекулалар
Педагогтің аты-жөні
Күні:
Сабақ	№27
Сынып:	Қатысушылар саны: -	Қатыспағандар саны: -
Сабақтың тақырыбы	Биологиялық маңызды қосылыстар. Майлар.Көмірсулар.
Сабақтың мақсаты	Биологиялық маңызды қосылыстардың қызметтерін сипаттау

Сабақтың барысы

Сабақтың кезеңі/ уақыт	Педагогтің әрекеті	Оқушының әрекеті	Бағалау	Ресурстар
Сабақтың басы	Оқушылармен амандасып, түгелдеу. Ынтмақтастық атмосферасын қалыптастыру.	Оқушылар амандасып, сабаққа назар аударады
Сабақтың ортасы	1 тапсырма: Майлардың жіктелуінің сызбанұсқасын құр. 2 тапсырма: Өсімдік майларының (жержаңғақ, соя, мақта) гидрлеу нәтижесінде тағамдық майларды алады, мысалы маргарин. Глицерин триолеатының гидрлеуінің химиялық реакциясының теңдеуін жаз. 3-тапсырма 1-топ Төмендегі суреттерді пайдаланып, май тәрізді заттар гормондар мен дәрумендердің биологиялық қызметтерін сипаттап, бір-бірінен ерекшеліктері бойынша салыстырыңыздар. А.__________________________________________________ B.__________________________________________________ 2-топ: суреттерге назар аударыңыздар (бал мен балауыз) органикалық заттардың қай тобына жатады? Бал мен балауыздың биологиялық қызметтері тұжырымдап, маңызына баға беріңіздер.	Дескриптор: -Майлардың жіктелуінің сызбанұсқасын құрады Дескриптор: Теңдеудің мәнін жазады Дескриптор Гормондар мен дәрумендердің құрамының ұқсастығын түсіндіреді; Гормондардың биологиялық қызметін сипаттайды; Дәрумендердің биологиялық қызметтерін сипаттайды; Дескриптор Органикалық заттар тобына жіктейді; Балдың биологиялық қызметін тұжырымдап,маңызына баға береді Балауыздың биологиялық қызметін тұжырымдап,маңызына баға береді	ҚБ «Минуттық шешім» әдісі топтық бағалау ҚБ «Температураны өлшеу» әдісі	Қосымша ақпарат Оқулық, қосымша сурет-кесте Қосымша материал, кесте, карточкалар
Сабақтың соңы	Кері байланыс: «Плюс-минус-қызықты» әдісі «П»-«плюс» бағанына сабақта ұнаған нәрсе жазылады: ақпарат, жұмыс түрлері, т.с.с. «М»-«минус» бағанына сабақтың ұнамаған немесе түсініксіз сәттері, оқушы пікірі бойынша оған ешқандай қажеттілігі жоқ ақпарат жазылады. «Қ»-«қызықты» бағанына оқушылар сабақта естіген қызықты мәліметтерді жазады, оған қоса тақырып бойынша білгісі келетін мәселелер бойынша мұғалімге сұрақтар жазуға болады.	Оқушыларға сабақ соңында кестені толтыру ұсынылады: П(+), М(-), Қ (қызықты).

Бөлім:	ІҮтарау. Көміртегі, сутегі, оттегі, азот, күкірт бес элементтерінен не алуға болады?
Педагогтің аты-жөні
Күні:
Сабақ	№28
Сынып:	Қатысушылар саны: -	Қатыспағандар саны: -
Сабақтың тақырыбы	Амин қышқылдарының құрамы, мен құрылысы
Сабақтың мақсаты	Аминқышқылдарының қасиеттерін білу

Сабақтың барысы

Сабақтың кезеңі/ уақыт	Педагогтің әрекеті	Оқушының әрекеті	Бағалау	Ресурстар
Сабақтың басы	Оқушылармен амандасып, түгелдеу. Ынтмақтастық атмосферасын қалыптастыру.	Оқушылар амандасып, сабаққа назар аударады
Сабақтың ортасы	1 тапсырма: Жалпы атаумен берілген аминқышқылдардың дұрыс атауларын көрсет. 2 тапсырма: Майсыз таза сиыр етіндегі ақуыз құрамы 20%-ды құрайды. Ағзаға 80 г ақуызды қамтамасыз ететін күнделікті ағзаға қажетті еттің массасын есепте. 100 г етте қанша ақуыз бар? г. 80 г ақуыздағы ет массасы қанша? г. 3-тапсырма 1.Берілген қосылыстардың құрылымдық формулаларын жазыңдар а) α-амин-γ-метилвалериан қышқылы ә) α,δ диаминовалериан қышқылы б) α- амино-β-фенилпропион қышқылы 2.Валиннің метил эфирін қалай алуға болады? Реакция теңдеуін жазыңдар. 3.Берілген өзгерістерді жүзеге асыруға болатын реакция теңдеулерін жазыңдар: С2Н4→С2Н2→СН3СОН→СН3СООН→СН2-СООН→ СН2-СООН | | СI NН2 4-тапсырма Оқушыларға 3 топқа 3 түрлі тапсырма түрлері беріледі : І- топқа: құрамы С4Н9О2N изомерлерінің құрылымдық формуласын жазу. ІІ- топқа: құрамы С5Н11О2N изомерлерінің құрылымдық формуласын жазу ІІІ- топқа: құрамы С6Н13О2N изомерлерінің құрылымдық формуласын жазу . Берілген затың атын халықаралық және тривиальді номенклатурасы бойынша атайды.Әр топ өздері түсіндіріп ізденуші рөлін атқарады.	Дескриптор: -Жалпы атаумен берілген аминқышқылдардың дұрыс атауларын көрсетеді Дескриптор: Сұрақтарға жауап береді Дескриптор: -Топтық тапсырмаларды орындайды	ҚБ «Бас бармақ» әдісі арқылы бағаланады ҚБ «Қошемет» әдісі ҚБ «Бас бармақ» әдісі	Оқулық Таратпа материа лдар Кесте, қосымша материал
Сабақтың соңы	Кері байланыс. «Жетістік сатысы»	Оқушылар сурет бойынша кері байланыс береді

Бөлім:	ІҮтарау. Көміртегі, сутегі, оттегі, азот, күкірт бес элементтерінен не алуға болады?
Педагогтің аты-жөні
Күні:
Сабақ	№29
Сынып:	Қатысушылар саны: -	Қатыспағандар саны: -
Сабақтың тақырыбы	Амин қышқылдарының құрамы, мен құрылысы
Сабақтың мақсаты	Аминқышқылдарының қасиеттерін білу

Сабақтың барысы

Сабақтың кезеңі/ уақыт	Педагогтің әрекеті	Оқушының әрекеті	Бағалау	Ресурстар
Сабақтың басы	Оқушылармен амандасып, түгелдеу. Ынтмақтастық атмосферасын қалыптастыру.	Оқушылар амандасып, сабаққа назар аударады
Сабақтың ортасы	1 тапсырма: Жалпы атаумен берілген аминқышқылдардың дұрыс атауларын көрсет. 2 тапсырма: Майсыз таза сиыр етіндегі ақуыз құрамы 20%-ды құрайды. Ағзаға 80 г ақуызды қамтамасыз ететін күнделікті ағзаға қажетті еттің массасын есепте. 100 г етте қанша ақуыз бар? г. 80 г ақуыздағы ет массасы қанша? г. 3-тапсырма 1.Берілген қосылыстардың құрылымдық формулаларын жазыңдар а) α-амин-γ-метилвалериан қышқылы ә) α,δ диаминовалериан қышқылы б) α- амино-β-фенилпропион қышқылы 2.Валиннің метил эфирін қалай алуға болады? Реакция теңдеуін жазыңдар. 3.Берілген өзгерістерді жүзеге асыруға болатын реакция теңдеулерін жазыңдар: С2Н4→С2Н2→СН3СОН→СН3СООН→СН2-СООН→ СН2-СООН | | СI NН2 4-тапсырма Оқушыларға 3 топқа 3 түрлі тапсырма түрлері беріледі : І- топқа: құрамы С4Н9О2N изомерлерінің құрылымдық формуласын жазу. ІІ- топқа: құрамы С5Н11О2N изомерлерінің құрылымдық формуласын жазу ІІІ- топқа: құрамы С6Н13О2N изомерлерінің құрылымдық формуласын жазу . Берілген затың атын халықаралық және тривиальді номенклатурасы бойынша атайды.Әр топ өздері түсіндіріп ізденуші рөлін атқарады.	Дескриптор: -Жалпы атаумен берілген аминқышқылдардың дұрыс атауларын көрсетеді Дескриптор: Сұрақтарға жауап береді Дескриптор: -Топтық тапсырмаларды орындайды	ҚБ «Бас бармақ» әдісі арқылы бағаланады ҚБ «Қошемет» әдісі ҚБ «Бас бармақ» әдісі	Оқулық Таратпа материа лдар Кесте, қосымша материал
Сабақтың соңы	Кері байланыс. «Жетістік сатысы»	Оқушылар сурет бойынша кері байланыс береді

Бөлім:	ІҮтарау. Көміртегі, сутегі, оттегі, азот, күкірт бес элементтерінен не алуға болады?
Педагогтің аты-жөні
Күні:
Сабақ	№30
Сынып:	Қатысушылар саны: -	Қатыспағандар саны: -
Сабақтың тақырыбы	Амин қышқылдарының қасиеттері
Сабақтың мақсаты	Амин қышқылдарының қасиеттері білу

Сабақтың барысы

Сабақтың кезеңі/ уақыт	Педагогтің әрекеті	Оқушының әрекеті	Бағалау	Ресурстар
Сабақтың басы	Оқушылармен амандасып, түгелдеу. Ынтмақтастық атмосферасын қалыптастыру.	Оқушылар амандасып, сабаққа назар аударады
Сабақтың ортасы	1-тапсырма Ақуыздың қайтымды және қайтымсыз денатурациясын жүзеге асыратын заттарға жікте. 2-тапсырма Аминқышқылының формуласын аяқта. 3-тапсырма І топ: Мына өзгерістерді жүзеге асыратын реакция теңдеулерін жазындар. СН4→ С2Н2→С6Н6 →С6Н5NO2→C6H5NH2 ІІ топ: С2Н4→ С2Н5ОН→ СН3СООН→ СН2СІСООН→NH2CH3COOH С2Н6→ С2Н5СІ→С2Н5ОН →СН3СОН→ СН3СООН →СН2СІСООН→NH2CH3COOH ІІ. Кіріспе Аминқышшқылдары деген не? Аминқышқылдарының изомерлерінің болуы неге байланысты? Олар қандай топтарға бөлінеді? ІІІ негізгі бөлім Сірке қышқылынан амин қышқылын алу реакция теңдеуін жазындар. Пропион қышқылынан амин қышқылын алу реакция теңдеуін жазындар. Глициннің төмендегі қосылыстармен реакция теңдеулерін жазындар: А) хлорсутек қышқылы; Ә) сілтінің судағы ерітіндісі; 4. Валиннің метил эфирін қалай алуға болады? Реакция теңдеуін жазыңдар. 5. Аминқышқылдарының полимерленуінің қандай маңызы бар? Капрон қышқылынан капрон алу реакциясының теңдеуін жазындар.	Дескриптор: -Ақуыздың қайтымды және қайтымсыз денатурациясын жүзеге асыратын заттарға жіктейді Дескриптор: Формуланы жазады	ҚБ «Бас бармақ» әдісі арқылы бағаланады ҚБ «Қошемет» әдісі ҚБ «+;-» белгісі әдісі	Қосымша ақпарат
Сабақтың соңы	Кері байланыс. «Жетістік сатысы»	Оқушылар сурет бойынша кері байланыс береді

Бөлім:	ІҮтарау. Көміртегі, сутегі, оттегі, азот, күкірт бес элементтерінен не алуға болады?
Педагогтің аты-жөні
Күні:
Сабақ	№31
Сынып:	Қатысушылар саны: -	Қатыспағандар саны: -
Сабақтың тақырыбы	Амин қышқылдарының қасиеттері
Сабақтың мақсаты	Амин қышқылдарының қасиеттері білу

Сабақтың барысы

Сабақтың кезеңі/ уақыт	Педагогтің әрекеті	Оқушының әрекеті	Бағалау	Ресурстар
Сабақтың басы	Оқушылармен амандасып, түгелдеу. Ынтмақтастық атмосферасын қалыптастыру.	Оқушылар амандасып, сабаққа назар аударады
Сабақтың ортасы	1-тапсырма Ақуыздың қайтымды және қайтымсыз денатурациясын жүзеге асыратын заттарға жікте. 2-тапсырма Аминқышқылының формуласын аяқта. 3-тапсырма І топ: Мына өзгерістерді жүзеге асыратын реакция теңдеулерін жазындар. СН4→ С2Н2→С6Н6 →С6Н5NO2→C6H5NH2 ІІ топ: С2Н4→ С2Н5ОН→ СН3СООН→ СН2СІСООН→NH2CH3COOH С2Н6→ С2Н5СІ→С2Н5ОН →СН3СОН→ СН3СООН →СН2СІСООН→NH2CH3COOH ІІ. Кіріспе Аминқышшқылдары деген не? Аминқышқылдарының изомерлерінің болуы неге байланысты? Олар қандай топтарға бөлінеді? ІІІ негізгі бөлім Сірке қышқылынан амин қышқылын алу реакция теңдеуін жазындар. Пропион қышқылынан амин қышқылын алу реакция теңдеуін жазындар. Глициннің төмендегі қосылыстармен реакция теңдеулерін жазындар: А) хлорсутек қышқылы; Ә) сілтінің судағы ерітіндісі; 4. Валиннің метил эфирін қалай алуға болады? Реакция теңдеуін жазыңдар. 5. Аминқышқылдарының полимерленуінің қандай маңызы бар? Капрон қышқылынан капрон алу реакциясының теңдеуін жазындар.	Дескриптор: -Ақуыздың қайтымды және қайтымсыз денатурациясын жүзеге асыратын заттарға жіктейді Дескриптор: Формуланы жазады	ҚБ «Бас бармақ» әдісі арқылы бағаланады ҚБ «Қошемет» әдісі ҚБ «+;-» белгісі әдісі	Қосымша ақпарат
Сабақтың соңы	Кері байланыс. «Жетістік сатысы»	Оқушылар сурет бойынша кері байланыс береді

Бөлім:	ІҮтарау. Көміртегі, сутегі, оттегі, азот, күкірт бес элементтерінен не алуға болады?
Педагогтің аты-жөні
Күні:
Сабақ	№32
Сынып:	Қатысушылар саны: -	Қатыспағандар саны: -
Сабақтың тақырыбы	Тіршілік пайда болғанға дейінгі Жер химиясы «Биохимиялық машиналар детальдары» қалай пайда болды
Сабақтың мақсаты

Сабақтың барысы

Сабақтың кезеңі/ уақыт	Педагогтің әрекеті	Оқушының әрекеті	Бағалау	Ресурстар
Сабақтың басы	Оқушылармен амандасып, түгелдеу. Ынтмақтастық атмосферасын қалыптастыру.	Оқушылар амандасып, сабаққа назар аударады
Сабақтың ортасы	1 тапсырма: Әрбір ұғымды берілген сипаттамалармен сәйкестендір. 2 тапсырма: Ребусты шеш. Жердегі барлық тіршілік негізін қалаушы химиялық элементтің атауын тап (суреттердің орысша атауын қолдан). 1-тапсырма. Амин қышқылдарына тән функционалды топтарды көрсетіңіз: 2-тапсырма: Амин қышқылдарының жалпы формуласын негізге ала отырып төмендегі молекулалардың арасынан амин қышқылын табыңыз: 3-тапсырма: Берілген формулаларға қарап, амин қышқылдарын атауын жазыңыз 4-тапсырма: Берілген мына аминқышқылдарының рН мәні қандай болуы мүмкін: 5-тапсырма: Амин қышқылдарының жіктелуі. Формуласы берілген аминқышларының функционалдық топтары мен радикалына қарап қандай топқа жатқызуға болады, жіктеңіз, жауабын кестеге жазыңыз. 6-тапсырма: Бір амин қышқылын алып келесі кестедегі үлгі бойынша сипаттап жазыңыз: Тривиалды атауы Формуласы Систематикалық атауы Физикалық қасиеттері Химиялық қасиеттері Практикалық маңызы Ағзада синтезделуі 8-тапсырма. Қорытынды бақылау сұрақтары. Қысқаша жауап жазыңыз. 1. Амин қышқылдары дегеніміз қандай заттар? 2. Амин қышқылдарының адам өміріндегі маңызы неде? 3. Амин қышқылының амфотерлік қасиетін немен байланыстыруға болады? 4. Адам және жануарлар алмастырылмайтын амин қышқылдарын қайдан алады? 5. амин қышқылының мал шаруашылығындағы маңызы 6. Полипептидтік молекула қалай түзіледі? 7. Амин қышқылдарының карбон қышқылдарымен қандай байланысы бар?	Дескриптор: -Әрбір ұғымды берілген сипаттамалармен сәйкестендіреді Дескриптор: Суреттердің атауын жазады Дескриптор: -Сұрақтарға жауап береді	ҚБ «Екі жұлдыз бір ұсыныс» әдісі ҚБ «Көршіңді бағала» әдісі
Сабақтың соңы	Кері байланыс. «Сауалнама» әдісі 1.Сабақта мен ... белсенді болдым / белсенді болмадым. 2.Сабақтағы жұмысыма...қанағаттандым/ қанағаттанбадым. 3.Сабақ мен үшін... жылдам аяқталды/ аяқталмай кетті. 4.Сабақта мен ... шаршады /шаршамадым. 5.Менің көңіл-күйім...жақсарды/ нашарлады. 6.Сабақтағы материал... түсінікті / түсініксіз пайдалы/пайдасы жоқ қызықты / қызық емес	Пікір жазылған парақтарға өз ойларын жазып, сабаққа кері байланыс береді

Бөлім:	ІҮтарау. Көміртегі, сутегі, оттегі, азот, күкірт бес элементтерінен не алуға болады?
Педагогтің аты-жөні
Күні:
Сабақ	№33
Сынып:	Қатысушылар саны: -	Қатыспағандар саны: -
Сабақтың тақырыбы	Тіршілік пайда болғанға дейінгі Жер химиясы «Биохимиялық машиналар детальдары» қалай пайда болды
Сабақтың мақсаты

Сабақтың барысы

Сабақтың кезеңі/ уақыт	Педагогтің әрекеті	Оқушының әрекеті	Бағалау	Ресурстар
Сабақтың басы	Оқушылармен амандасып, түгелдеу. Ынтмақтастық атмосферасын қалыптастыру.	Оқушылар амандасып, сабаққа назар аударады
Сабақтың ортасы	1 тапсырма: Әрбір ұғымды берілген сипаттамалармен сәйкестендір. 2 тапсырма: Ребусты шеш. Жердегі барлық тіршілік негізін қалаушы химиялық элементтің атауын тап (суреттердің орысша атауын қолдан). 7-тапсырма. Тест сұрақтарына жауап беріңіз: 1. Амин қышқылдарының арасында түзілетін байланыс: А. -S-S- В. -SH-NH С. -CO-N D. -CO-OH Е. -C-C- 2. Ақуыз синтезіне қатысатын амин қышқылдарының саны: А. 20 В. 30 С. 100 D. 200. E. 500 3.  амин қышқылы қандай топқа жатқызылады? А. моноаминомонокарбонды B. оксимоноаминомонокарбонды C. Диаминомонокарбонды D. моноаминодикарбонды E. моноаминодикарбонның амиді 4. Амин және карбоксил топтарының орналасуына қарай ақуыз құрамына кіретін амин қышқылдары қалай аталады: А. альфа B. бета C. гамма D. дельта E. эпсилон 5. Құрамында күкірті бар амин қышқылдары: А. фенилаланин B. аланин C. лейцин D. изолейцин E. метионин 6. Амин қышқылдарын жасанды жолмен синтездеп алудың әдісі: А. сутегі атомын амин тобына алмастыру B. галогенді амин тобына алмастыру C. амин қышқылын аммиакпен байланыстыру D. радикалдың амин тобымен алмасуы E. карбосилдың амин тобымен алмасуы 7. Амин қышқылдарына қышқылдық қасиет беретін топ: А. амин B. карбоксил C. радикал D. гидроксил E. сутегі 8. Амин қышқылы сілтілі мен қышқылдармен әрекеттесу нәтижесінде түзілетін өнім: А. эфир B. амид C. тұз D. аммиак E. су 9. Амин қышқылдары бір-бірінен қалай ерекшеленеді? А. радикалы бойынша B. карбоксил тобы санына қарай C. күкірттің болуына қарай D. амин тобының санына қарай E. гидроксил тобының болуына қарай 10. Алмастырылмайтын амин қышқылын табыңыз: А. лейцин, лизин, фенилаланин B. лейцин, серин, пролин C. метионин, лизин, тирозин D. лизин, аргинин, глицин E. аланин, метионин, глутамин 8-тапсырма. Қорытынды бақылау сұрақтары. Қысқаша жауап жазыңыз. 1. Амин қышқылдары дегеніміз қандай заттар? 2. Амин қышқылдарының адам өміріндегі маңызы неде? 3. Амин қышқылының амфотерлік қасиетін немен байланыстыруға болады? 4. Адам және жануарлар алмастырылмайтын амин қышқылдарын қайдан алады? 5. амин қышқылының мал шаруашылығындағы маңызы 6. Полипептидтік молекула қалай түзіледі? 7. Амин қышқылдарының карбон қышқылдарымен қандай байланысы бар?	Дескриптор: -Әрбір ұғымды берілген сипаттамалармен сәйкестендіреді Дескриптор: Суреттердің атауын жазады Дескриптор: -Сұрақтарға жауап береді	ҚБ «Екі жұлдыз бір ұсыныс» әдісі ҚБ «Көршіңді бағала» әдісі
Сабақтың соңы	Кері байланыс. «Сауалнама» әдісі 1.Сабақта мен ... белсенді болдым / белсенді болмадым. 2.Сабақтағы жұмысыма...қанағаттандым/ қанағаттанбадым. 3.Сабақ мен үшін... жылдам аяқталды/ аяқталмай кетті. 4.Сабақта мен ... шаршады /шаршамадым. 5.Менің көңіл-күйім...жақсарды/ нашарлады. 6.Сабақтағы материал... түсінікті / түсініксіз пайдалы/пайдасы жоқ қызықты / қызық емес	Пікір жазылған парақтарға өз ойларын жазып, сабаққа кері байланыс береді

Бөлім:	ІҮтарау. Көміртегі, сутегі, оттегі, азот, күкірт бес элементтерінен не алуға болады?
Педагогтің аты-жөні
Күні:
Сабақ	№34
Сынып:	Қатысушылар саны: -	Қатыспағандар саны: -
Сабақтың тақырыбы	Тіршілік пайда болғанға дейінгі Жер химиясы «Биохимиялық машиналар детальдары» қалай пайда болды
Сабақтың мақсаты

Сабақтың барысы

Сабақтың кезеңі/ уақыт	Педагогтің әрекеті	Оқушының әрекеті	Бағалау	Ресурстар
Сабақтың басы	Оқушылармен амандасып, түгелдеу. Ынтмақтастық атмосферасын қалыптастыру.	Оқушылар амандасып, сабаққа назар аударады
Сабақтың ортасы	1 тапсырма: Әрбір ұғымды берілген сипаттамалармен сәйкестендір. 2 тапсырма: Ребусты шеш. Жердегі барлық тіршілік негізін қалаушы химиялық элементтің атауын тап (суреттердің орысша атауын қолдан). 1-тапсырма. Амин қышқылдарына тән функционалды топтарды көрсетіңіз: 2-тапсырма: Амин қышқылдарының жалпы формуласын негізге ала отырып төмендегі молекулалардың арасынан амин қышқылын табыңыз: 3-тапсырма: Берілген формулаларға қарап, амин қышқылдарын атауын жазыңыз 4-тапсырма: Берілген мына аминқышқылдарының рН мәні қандай болуы мүмкін: 5-тапсырма: Амин қышқылдарының жіктелуі. Формуласы берілген аминқышларының функционалдық топтары мен радикалына қарап қандай топқа жатқызуға болады, жіктеңіз, жауабын кестеге жазыңыз. 6-тапсырма: Бір амин қышқылын алып келесі кестедегі үлгі бойынша сипаттап жазыңыз: Тривиалды атауы Формуласы Систематикалық атауы Физикалық қасиеттері Химиялық қасиеттері Практикалық маңызы Ағзада синтезделуі 7-тапсырма. Тест сұрақтарына жауап беріңіз: 1. Амин қышқылдарының арасында түзілетін байланыс: А. -S-S- В. -SH-NH С. -CO-N D. -CO-OH Е. -C-C- 2. Ақуыз синтезіне қатысатын амин қышқылдарының саны: А. 20 В. 30 С. 100 D. 200. E. 500 3.  амин қышқылы қандай топқа жатқызылады? А. моноаминомонокарбонды B. оксимоноаминомонокарбонды C. Диаминомонокарбонды D. моноаминодикарбонды E. моноаминодикарбонның амиді 4. Амин және карбоксил топтарының орналасуына қарай ақуыз құрамына кіретін амин қышқылдары қалай аталады: А. альфа B. бета C. гамма D. дельта E. эпсилон 5. Құрамында күкірті бар амин қышқылдары: А. фенилаланин B. аланин C. лейцин D. изолейцин E. метионин 6. Амин қышқылдарын жасанды жолмен синтездеп алудың әдісі: А. сутегі атомын амин тобына алмастыру B. галогенді амин тобына алмастыру C. амин қышқылын аммиакпен байланыстыру D. радикалдың амин тобымен алмасуы E. карбосилдың амин тобымен алмасуы 7. Амин қышқылдарына қышқылдық қасиет беретін топ: А. амин B. карбоксил C. радикал D. гидроксил E. сутегі 8. Амин қышқылы сілтілі мен қышқылдармен әрекеттесу нәтижесінде түзілетін өнім: А. эфир B. амид C. тұз D. аммиак E. су 9. Амин қышқылдары бір-бірінен қалай ерекшеленеді? А. радикалы бойынша B. карбоксил тобы санына қарай C. күкірттің болуына қарай D. амин тобының санына қарай E. гидроксил тобының болуына қарай 10. Алмастырылмайтын амин қышқылын табыңыз: А. лейцин, лизин, фенилаланин B. лейцин, серин, пролин C. метионин, лизин, тирозин D. лизин, аргинин, глицин E. аланин, метионин, глутамин 8-тапсырма. Қорытынды бақылау сұрақтары. Қысқаша жауап жазыңыз. 1. Амин қышқылдары дегеніміз қандай заттар? 2. Амин қышқылдарының адам өміріндегі маңызы неде? 3. Амин қышқылының амфотерлік қасиетін немен байланыстыруға болады? 4. Адам және жануарлар алмастырылмайтын амин қышқылдарын қайдан алады? 5. амин қышқылының мал шаруашылығындағы маңызы 6. Полипептидтік молекула қалай түзіледі? 7. Амин қышқылдарының карбон қышқылдарымен қандай байланысы бар?	Дескриптор: -Әрбір ұғымды берілген сипаттамалармен сәйкестендіреді Дескриптор: Суреттердің атауын жазады Дескриптор: -Сұрақтарға жауап береді	ҚБ «Екі жұлдыз бір ұсыныс» әдісі ҚБ «Көршіңді бағала» әдісі
Сабақтың соңы	Кері байланыс. «Сауалнама» әдісі 1.Сабақта мен ... белсенді болдым / белсенді болмадым. 2.Сабақтағы жұмысыма...қанағаттандым/ қанағаттанбадым. 3.Сабақ мен үшін... жылдам аяқталды/ аяқталмай кетті. 4.Сабақта мен ... шаршады /шаршамадым. 5.Менің көңіл-күйім...жақсарды/ нашарлады. 6.Сабақтағы материал... түсінікті / түсініксіз пайдалы/пайдасы жоқ қызықты / қызық емес	Пікір жазылған парақтарға өз ойларын жазып, сабаққа кері байланыс береді

Пайдаланылған әдебиет

Мұғалімдерге арналған әдебиеттер

1.Химиядан жүргізілетін факультативтік сабақтар, «Просвещение» 1985ж.

2. А.Мырзабаев «Факультатив сабақтар» Химия мектепте №5, 2004 ж.

3. Аханбаев «Химия», «Ана тілі» 1993ж.

4К.Сарманова, М.Жадрина, Б.Дүйсенбаева, К.Мұңайтпасова, Р.Қаржасбаева «Бейорганикалық химия сабақтары»,«Рауан» 1996ж.

5.К.Жексембина, Н.Нұрахметов, К.Сарманова «Химия» әдістемелік нұсқау, «Мектеп» 2004ж.

6.Ю.М.Лабий. «Решение задач по химии с помощью уравненийи неравенств»

7.А.Гатаулин «Анорганикалық қосылыстардың негізгі кластарын оқыту», «Мектеп»1986ж.

8.А.В.Сторонкин «Летопись жизни и деятельности Д.И.Менделеева»,«Наука» 1986 ж.

9. Н.М.Городова «Сборник тестовых заданий по химий», «Наука» 1998ж.

10.А.А.Тыльдсепп, В.А.Корк «Мы изучаем химию», «Просвещение» 1988ж.

Оқушыларға арналған әдебиеттер

1.А.А.Макареня, Ю.В.Рысев «Д.И.Менделеев», «Просвещение» 1983ж.

2.А. Мырзабаев «Элементтер химия негізі», «Рауан» 1995ж.

3.А. Мырзабаев «Химияның қызығы», «Рауан» 1995ж.

4.С .Жайлауов «Химиялық элементтер әлемінде», «Мектеп»1984 ж.

5. А.А.Тыльдсепп, В.А.Корк «Мы изучаем химию», «Просвещение» 1988ж.

6.Р.Уинстон «Бұл өте оңай», «Алматы - кітап баспасы» 2000ж.

7. А.Мырзабаев, Д.Манатауов «Әйгілі химиктер»,«Мектеп» 1988 ж.