Сабақтың барысы:

Рөлдік ойын: " Жолда кетіп бара жатқан адам телефонға алаңдап, жол ережесін бұзды. Сіз оның орнында болсаңыз не істер едіңіз "

Қ атысушылар:

Жолда жүрген адам (дistracted walker).

Қоғамдық тәртіп сақшысы (police officer).

Куәгер (witness).

Досы (friend).

Қатысушылардың қалғаны - талқылаушылар.

Сценарий

Сахна 1: Жолда оқиға орын алады
(Сахна: Жаяу жүргінші көшеде жүріп бара жатып телефонын қарап, көлік жолына шығып кетеді. Сол сәтте жақындап келе жатқан көлік тоқтап үлгереді.)

Дистрактед Уокер: (Телефонға қарап) «Қызық, менің досым қандай хабарлама жіберді екен?» (Көлік сигнал береді, ол қорқып тоқтайды.)

Көлік жүргізушісі: (ашулы дауыспен) «Сіз не істеп жүрсіз? Жол ережесін сақтаңыз!»

Куәгер: «Мұндай жағдай қауіпті болуы мүмкін. Абай болыңыз!»

Сахна 2: Тәртіп сақшысы келеді
(Тәртіп сақшысы келіп, жағдайды анықтайды.)

Тәртіп сақшысы: «Не болды? Сіз жол ережесін бұздыңыз ба?»

Дистрактед Уокер: «Кешіріңіз, телефоныма алаңдап қалдым. Бұл қайталанбайды.»

Тәртіп сақшысы: «Телефонға қарап жүру тек өзіңізге ғана емес, басқа адамдарға да қауіп төндіреді. Жолда қауіпсіздік ережесін сақтау – әр азаматтың міндеті.»

Сахна 3: Талқылау
(Досы мен куәгері оған кеңес береді.)

Досы: «Достым, сенің денсаулығың маңызды. Телефонды кейін тексеруге болады.»

Куәгер: «Көшеде телефонды пайдаланбай, өзіңе және айналаңа абай бол.»

Сахна 4: Сабақ алу
(Барлық қатысушылар жағдайды талқылайды.)

Тәртіп сақшысы: «Егер бұл жағдай қайталанса, ауыр зардаптарға әкелуі мүмкін еді. Қазір барлығы дұрыс аяқталды, бірақ сақ болу керек.»

Дистрактед Уокер: «Рахмет, мен бұл қателігімді енді қайталамаймын.»

Талқылау сұрақтары:

Бұл жағдайда кім жауапкершілікті бұзды?

Осындай жағдайды болдырмау үшін қандай ережелерді ұстану керек?

Қоғамдық қауіпсіздік үшін әркімнің рөлі қандай?

Рөлдік ойын: "Қоғамдық тәртіпті сақтау – әркімнің міндеті"

М ақсаты:
Оқушыларды қоғамдық орындарда тазалықты сақтау, жауапкершілік таныту және айналаға құрмет көрсетуге баулу.

Қатысушылар:

Қоқыс тастаған адам (Тазалыққа мән бермейтін).

Тазалықты ұстанатын азамат.

Қоғамдық бақылаушы (тәртіп сақшысы немесе бақылаушы).

Куәгерлер (қалған оқушылар).

Сценарий

Сахна 1: Қоғамдық орында оқиға

(Сахна: Адамдар жүрген саябақ. Бір адам сусынның бөтелкесін немесе қағаз қаптаманы жерде қалдырып кетеді.)

Тазалыққа мән бермейтін: (Қоқысты тастап, кетуге әрекеттеніп) «Бір бөтелке қоқыс ештеңе етпейді ғой.»

Тазалықты ұстанатын азамат: «Кешіріңіз, жақын жерде қоқыс жәшігі тұр. Неге оны пайдаланып, тазалықты сақтамасқа?»

Сахна 2: Талқылау және кеңес беру

(Тазалықты ұстанатын азамат қоқысты көрсетіп, тазалық туралы түсіндіреді.)

Тазалықты ұстанатын азамат: «Тазалық – баршамыздың ортақ міндетіміз. Егер әркім осылай жасаса, бұл жер тез ластанып, табиғатқа зиян келтірер еді.»

Тазалыққа мән бермейтін: «Мен ойланыппын, бұл жерде тазалық сақтау маңызды екен.»

Сахна 3: Бақылаушының араласуы

(Қоғамдық бақылаушы келіп, жағдайды бақылап, өз пікірін айтады.)

Қоғамдық бақылаушы: «Біз тек заңға ғана емес, қоғамға деген құрметімізді көрсетуіміз керек. Тазалықты сақтағанымыз – басқаларға үлгі.»

Тазалыққа мән бермейтін: «Кешіріңіздер, қоқысты қоқыс жәшігіне тастаймын. Енді бұлай жасамаймын.»

Сахна 4: Қорытынды және ұйғарым

(Барлық қатысушылар жағдайды талқылайды.)

Тазалықты ұстанатын азамат: «Егер әрқайсымыз жауапкершілікті ұстансақ, қоғамымыз әлдеқайда жақсы болады.»

Тазалыққа мән бермейтін: «Мен енді айналамды таза ұстауға тырысамын.»

Талқылау сұрақтары:

Қоғамдық орында қоқыс тастау қаншалықты дұрыс емес?

Мұндай жағдайды алдын алу үшін қандай шаралар қолдану керек?

Басқаларға тазалық туралы ескерту айту қаншалықты маңызды?

Қорытынды:

Бұл рөлдік ойын оқушыларды қоғамға жауапкершілікпен қарауға үйретеді. Оқушылар өз әрекеттерінің табиғат пен қоғамға қалай әсер ететінін түсінеді және ортақ тазалық пен тәртіпті сақтау қажеттігін ұғынады.

Рөлдік ойын: "Жақсылық жаса – жақсылық ал"

Мақсаты:
Оқушыларды өзара көмек көрсетуге, жауапкершілікке және қамқорлыққа үйрету.

Қатысушылар:

Зейнеткер (көрші апа/ата).

Жас көмекші (көрші бала/қыз).

Көршісі немесе өтіп бара жатқан адам.

Куәгерлер (басқа оқушылар).

Сценарий

Сахна 1: Көршіге көмек қажет

(Зейнеткер базардан келе жатып, ауыр сөмкені әрең көтеріп барады. Ол сәл тоқтап демалады.)

Зейнеткер: «Бұл сөмкені көтеру қиын екен. Бәлкім, біреу көмектесе алар ма еді?»

Жас көмекші: (Көріп қалып) «Сәлеметсіз бе, апа! Сөмкеңіз ауыр болып тұр ма? Көмектесейін бе?»

Сахна 2: Көмектесу сәті

(Жас көмекші сөмкені көтеріп, зейнеткермен бірге үйіне дейін жүреді.)

Зейнеткер: «Рахмет, балам! Жақсылық жасасаң, өзіңе де қайтады. Сен сияқты мейірімді жастар көп болса екен.»

Жас көмекші: «Қиын емес, апа. Біз бір-бірімізге көмектесуіміз керек.»

Сахна 3: Қоғамдық сана қалыптастыру

(Өтіп бара жатқан көршісі жағдайды байқап, мақтау айтады.)

Көршісі: «Жарайсың, бұл ісіңді бәріне үлгі ету керек. Бірге көмектесіп, қоғамымызды жақсарта аламыз.»

Жас көмекші: «Барлығы осыны ескерсе, бәріміз үшін оңай болады.»

Сахна 4: Сабақ пен қорытынды

(Барлық қатысушылар жағдайды талқылайды.)

Жас көмекші: «Қарапайым көмек көрсету – үлкен жақсылық.»

Куәгерлер: «Бұл әрекет біздің де көршілерімізге көмектесуіміз керектігін көрсетеді.»

Мұғалім: «Бүгінгі сабақтың негізгі ойы – қамқорлық пен жауапкершілік көрсету. Әрқайсымыз өзгеге көмек көрсетіп, жақсылық жасауды күнделікті әдетке айналдырайық.»

Талқылау сұрақтары:

Көршіге көмек көрсету арқылы қандай құндылықтарды үйренуге болады?

Өмірде осындай көмек қажет болатын жағдайлар көп пе?

Жақсылық жасау арқылы қандай өзгерістерге қол жеткізе аламыз?

Қорытынды:

Бұл рөлдік ойын оқушыларға айналасындағы адамдарға көмек көрсету қажеттігін және жақсылық жасаудың қоғамға қалай әсер ететінін түсіндіреді. Әр оқушы өз пікірін ортаға салып, жақсылықтың маңыздылығын тереңірек ұғынады.

Жауапкершілікті азаматтың күнделікті өмірі Мәтін

Жауапкершілікті азаматтың күнделікті өмірі – заң мен тәртіпті сақтаудан басталады. Ол өз іс-әрекеттерін қоғамға және айналасындағы адамдарға зиян келтірмей орындауға тырысады. Мысалы, қоғамдық орында қоқыс тастамау, жол ережелерін сақтап көлік жүргізу, белгіленген уақытта жұмысына келу – осының бәрі заң мен тәртіпке деген құрметті көрсетеді.

Қоғамдық тәртіпті сақтау жауапкершілікті адамның негізгі қағидасы болып табылады. Ол қоғамдық орындарда тыныштықты сақтау үшін үнемі дауысты қатты шығармауға, кішіпейілділік танытуға тырысады. Қоқыс тастауға немесе қоғамдық мүлікті зақымдауға жол бермейді. Сонымен қатар, жолда келе жатқанда бағдаршамның қызыл түсінде тоқтап, жаяу жүргіншілерге жол беріп, жол ережелерін сақтайды. Осылайша, ол басқа адамдарға үлгі көрсетіп, тәртіпті сақтауға шақырады.

Бұл әрекеттердің қоғамға тигізер пайдасы зор. Біріншіден, қоғамдық тәртіпті сақтап, экология мен қоршаған ортаны қорғауға ықпал етеді. Екіншіден, қоғамда үнемі тәртіп сақталып, адамдар өзара сыйластықпен қарым-қатынас жасайды, бұл өз кезегінде әлеуметтік тұрақтылықты қамтамасыз етеді. Құқықтарды және міндеттерді дұрыс орындау әр адамның өміріне оң әсер етіп, қоғамдағы барлық азаматтардың қауіпсіздігі мен әл-ауқатын арттырады.

Сұрақтарға жауап:

1. Мәтінде заң мен тәртіпке байланысты келтірілген мысалдар: қоғамдық орындарда қоқыс тастамау, жол ережелерін сақтау, жұмысына уақытында келу, тыныштықты сақтау, басқа адамдарға құрмет көрсету.

2. Бұл әрекеттердің қоғамға пайдасы: экологияны қорғау, әлеуметтік тұрақтылықты қамтамасыз ету, адамдар арасындағы сыйластық пен қауіпсіздікті арттыру.