Әдістемелік құрал жинағы: Логикалық есептерді шешудің тиімді әдістемесі

Сандибаева Эльмира Усановна

Бастауыш сынып мұғалімі

Мазмұны:

1. Кіріспе
   1.1. Логикалық есептерді шешудің әдістемелік негіздері
   1.2. Әдістемелік құралдардың негізгі мақсаттары
   1.3. Логикалық ойлауды дамытудағы рөлі

2. Визуалды құралдарды қолдану
   2.1. Визуалды құралдардың маңызы және тиімділігі
   2.2. Оқушыларға визуалды құралдарды тиімді қолдануды үйрету әдістемесі
   2.3. Тапсырмалар жинағы

3. Логикалық ойлау мен шешім қабылдау
   3.1. Логикалық ойлау мен шығармашылық шешім қабылдауды дамыту
   3.2. Логикалық есептерді шешуде көп тәсілді қолдану
   3.3. Тапсырмалар жинағы

4. Қарапайым есептер арқылы дағдыларды дамыту
   4.1. Қарапайым есептер арқылы логикалық ойлауды дамыту
   4.2. Логикалық есептерді шешудегі тиімді әдіс-тәсілдер
   4.3. Тапсырмалар жинағы

5. Қорытынды бөлім
   5.1. Әдістемелік құралдың жалпы тиімділігі
   5.2. Әдістемелік құралды қолданудың нәтижелері мен ұсынымдар

1. Кіріспе

1.1. Логикалық есептерді шешудің әдістемелік негіздері

Логикалық есептерді шешудің әдістемесі — бұл оқушылардың ойлау қабілетін дамыту және оларды математикалық ұғымдармен таныстыру үшін маңызды құрал. Логикалық есептерді шешуде оқушылардың назарын ерекше қоюы қажет болатын нәрселер: жүйелілік, нақтылық және нәтижеге бағытталған тәсілдер. Мұндай есептер балалардың өз ойларын нақты әрі дұрыс айта білуіне көмектеседі, әрі оларды өздеріне сенімді болуға үйретеді.

Логикалық есептердің шешімдерін табу кезінде:

• Оқушылар әр түрлі әдіс-тәсілдермен жұмыс істеп, өздерінің шығармашылық ойлау қабілеттерін дамытуы тиіс;

• Оқушылар есептерді шешудің ең тиімді жолын таңдауды үйренеді, бұл өз кезегінде оларды аналитикалық ойлауды қалыптастыруға көмектеседі.

1.2. Әдістемелік құралдардың негізгі мақсаттары

Бұл әдістемелік құралдың басты мақсаттары:

1. Логикалық ойлау қабілетін дамыту: Оқушылардың кеңейтілген ойлау дағдыларын дамыту арқылы олардың танымдық қабілеттерін шыңдау.

2. Математикалық ұғымдарды меңгерту: Оқушыларға нақты және абстрактылы ұғымдарды түсінікті етіп жеткізу, логикалық есептерді шешуге бағыттау.

3. Шешім қабылдауды жетілдіру: Әрбір тапсырманы шешу барысында оқушылар шешім қабылдауға қажетті қадамдарды жүзегеа сырып, өздерін сенімді сезінуге үйренеді.

1.3. Логикалық ойлауды дамытудағы рөлі

Логикалық ойлау — бұл адамның мәселелерді дұрыс әрі тиімді шешуге бағытталған интеллектуалдық қабілеті. Оқушылардың логикалық ойлауын дамыту оларды тек математикалық тапсырмаларды шешуге ғана емес, жалпы өмірде де дұрыс шешім қабылдай алатын тұлға ретінде қалыптастырады. Логикалық ойлаудың дамуымен оқушылар өз бетімен тұжырымдар жасауға, талдау жүргізуге, және идеяларды жүйелі түрде құруға қабілетті болады.

2. Визуалды құралдарды қолдану

2.1. Визуалды құралдардың маңызы және тиімділігі

Визуалды құралдар — оқыту барысында ақпаратты оңай қабылдауға мүмкіндік беретін маңызды әдіс. Кестелер, диаграммалар, сызбалар және басқа да көрнекіліктер математикалық есептерді түсіну мен шешудің тиімді құралдары болып табылады. Олар оқушылардың назарын аударып, ақпаратты жүйелеуге және жақсы естесақтауға ықпал етеді. Визуалды құралдар логикалық ойлауды дамытудың және математикалық ұғымдарды терең түсінудің маңызды құрамдас бөлігі болып табылады.

2.2. Оқушыларға визуалды құралдарды тиімді қолдануды үйрету әдістемесі

• Қадамдық көрсету: Оқушыларға визуалды құралдармен жұмыс жасау барысында оларды қадам-қадаммен көрсету. Оқушылар әр кезеңденені, қалай көру керектігін түсінеді.

• Дербес жұмыс: Оқушыларға өздеріне тапсырмаларды шешу үшін көрнекі құралдарды қолдануды үйрету. Мұндағы мақсат — олар визуалды құралдарды өздігінен пайдаланып, есепті шешу әдісін іздестіріп, табуға дағдылануы керек.

• Талдау және нәтижені көрсету:Тапсырмаларды шешкеннен кейін оқушылармен бірге нәтижені талқылап, визуалды құралдың қалай қолданылғанын, оның есепті шешудегі тиімділігін көрсету керек.

2.3. Тапсырмалар жинағы

1-сынып:

1. Тапсырма 1:
   Шарт:Аю 4 қадам алға, 2 қадам артқа жасады. Қанша қадам алды?
   Шешімі: 4 - 2 = 2 қадам алға.

2. Тапсырма 2:
   Шарт:Қорапта 3 қызыл, 2 көк және 4 жасыл доп бар. Қызыл доптың таңдалу ықтималдығын есептеңіз.
   Шешімі:Қызыл доптың ықтималдығы: 39=13\frac{3}{9} = \frac{1}{3}93​=31​

3. Тапсырма 3:
   Шарт:Бір санды екіге бөлгенде 4 шығады. Бұл санды тап.
   Шешімі: 8 саны екіге бөлгенде 4 шығады.

2-сынып:

1. Тапсырма 1:
   Шарт: 5 алма мен 3 апельсин бар. Оқушыға біреуін таңдау керек. Қандай жемістің таңдалуы ықтималдығын есептеңіз.
   Шешімі:Алманың ықтималдығы: 58\frac{5}{8}85​, апельсиннің ықтималдығы: 38\frac{3}{8}83​

2. Тапсырма 2:
   Шарт:Қорапта 7 қызыл, 3 көкжәне 5 жасыл шарик бар. Бір шарик кездейсоқ алынғанда, ол қызыл немесе көк болуы мүмкін. Бұл ықтималдықты есептеңіз.
   Шешімі:Қызыл және көк шариктердің ықтималдығы: 7+315=1015=23\frac{7 + 3}{15} = \frac{10}{15} = \frac{2}{3}157+3​=1510​=32​

3. Тапсырма 3:
   Шарт:Мектепте 8 қызыл және 12 көк доп бар. Барлық доптардың жартысын қосып санаңыз.
   Шешімі: 8 + 12 = 20, 20-ның жартысы 10.

3. Логикалық ойлау мен шешім қабылдау

3.1. Логикалық ойлау мен шығармашылық шешім қабылдауды дамыту

Логикалық ойлау мен шешім қабылдау дағдыларын дамыту барысында оқушыларды қарапайым және күрделі есептерді шешуге үйрету маңызды. Шешім қабылдау процесі тек бірғанадұрысжауаптыңболуыемес, бірнешешешімнің де болуы мүмкіндігін түсінуді талап етеді.

3.2. Логикалық есептерді шешуде көп тәсілді қолдану

Логикалық есептерді шешуде бір ғана жолды таңдаудың қажеті жоқ. Оқушыларға бірнеше шешім тәсілдерін көрсетіп, олардың дұрыс әр ітиімді жолды таңдауға үйрету керек.

3.3. Тапсырмалар жинағы

1-сынып:

1. Тапсырма 1:
   Шарт:Қоян 5 қадамалға, 3 қадамартқажасады. Ол қанша қадам алды?
   Шешімі: 5 - 3 = 2 қадам алға.

2. Тапсырма 2:
   Шарт: 4 алма мен 3 апельсин бар. Сіз 2 алма жедіңіз. Қалған жемістерді есептеңіз.
   Шешімі: 4 - 2 = 2 алма, 3 апельсин.

3. Тапсырма 3:
   Шарт:Егер үшқұсорманға ұшып кетсе, тағы екеуі қосылса, орманда барлығы қанша құс болады?
   Шешімі: 3 + 2 = 5 құс.

2-сынып:

1. Тапсырма 1:
   Шарт:Ержан 3 алма, 2 апельсин алды. Дана 4 алма, 3 апельсин алды. Барлығықаншаалма мен апельсин болды?
   Шешімі:Алмалар: 3 + 4 = 7, апельсиндер: 2 + 3 = 5.

2. Тапсырма 2:
   Шарт:Егерәрбіроқушыға 5 доптантаратыпберілсе, 20 доп бар. Барлығықаншаоқушығаберіледі?
   Шешімі: 20 ÷ 5 = 4 оқушы.

3. Тапсырма 3:
   Шарт:Бірсандыүшкекөбейткенде 18 шығады. Бұлсанды тап.
   Шешімі: 18 ÷ 3 = 6.

4. Қарапайым есептер арқылы дағдыларды дамыту

4.1. Қарапайым есептер арқылы логикалық ойлауды дамыту

Қарапайым есептер балалардың ойлаудағдыларын дамытуда маңызды рөл атқарады. Мұндай есептер оқушылардың нақты түсініктерін қалыптастырып, оларды күрделі тапсырмаларды шешуге дайындайды.

4.2. Логикалық есептерді шешудегі тиімді әдіс-тәсілдер

Қарапайым есептерді шешудегі басты әдіс — оқушыларға мәселені қадамдық талдау арқылы шешуге көмектесу. Әр бір шешімді нақты түсіндіру олардың дұрыс шешім қабылдау қабілетін дамытады.

4.3. Тапсырмалар жинағы

1-сынып:

1. Тапсырма 1:
   Шарт: 5 қорапта 3 алма мен 2 апельсин бар.Қораптағы барлық жемістерді санаңыз.
   Шешімі: 3 + 2 = 5 жеміс.

2. Тапсырма 2:
   Шарт:Егер менің сөмкемде 9 қызыл және 7 көк шарик болса, мен бір шарикті таңдадым. Қызыл шарик таңдалу ықтималдығы қандай?
   Шешімі:Қызылшариктіңықтималдығы: 916\frac{9}{16}169​

3. Тапсырма 3:
   Шарт:Мектепте 12 қызылжәне 8 көкдоп бар. Егер бір доп таңдалса, оның қызыл болу ықтималдығын есептеңіз.
   Шешімі:Қызыл доптың ықтималдығы: 1220=35\frac{12}{20} = \frac{3}{5}2012​=53​

Қорытынды бөлім

Бұл әдістемелік құрал оқушылардың логикалық ойлау қабілетін дамытуда, математикалық тапсырмаларды шешуде оқушылардың дағдыларын арттыруда және олардың шығармашылық шешім қабылдауға бағытталуында үлкен рөл атқарады.

Құралды қолдану барысында оқушылардың ойлау қабілеттері, математикалық ұғымдары тереңдей түседі. Әр бір әдістеме мен тапсырма оқу процесінде тиімді қолданылған жағдайда, оқушылардың логикалық ойлау дағдылары артып, олар өмірде әр түрлі мәселені шешуге дайын болады.