Мақал сөздің азығы, жұмбақ ойдың қазығы

Мектеп:

Әл-Фараби атындағы №21 мамандандырылған гимназия

Педагогтің Т.А.Ә.

Дулатқызы Динара

Күні:

05.02.2024

Сынып: 6 «А»

Қатысушылар саны:

Қатыспағандар саны:

Сабақ тақырыбы:

Мақал сөздің азығы, жұмбақ ойдың қазығы

Сабақтың мақсаты:

Мақал - мәтел – тәрбиелік мәні зор, рухани байлық туралы мағлұмат беру. Білімдерін жүйеге келтіріп пысықтау, мақал – мәтелдерді орынды қолдану дағдыларын қалыптастыру. 

Құдылықтарға баулу

«ҰЛТТЫҚ МҮДДЕ»

Ұлттық мұраға ұқыпты қарау;

Музыкалық және бейне көркемдеу

Тақырыпқа сай презентация, тапсырма парақшалары

Ресімдеу

Слайд

Сабақтың кезеңі/ уақыт

Педагогтің әрекеті

Оқушының әрекеті

Бағалау

Ресурстар

Сабақтың басы

5 минут

Сәлемдесу, оқушыларды түгендеу, дайындықтарын тексеру, Оқушылардың ойларын бір ортаға топтау мақсатында ой тастау.

Мұғаліммен амандасады

ҚБ

Мадақтау, қолдау

Суреттер

Сабақтың ортасы

20 минут

Жанның жайын жарыққа шығару үшін, жанның сырын сыртқа білдіру үшін адамның екі құралы бар. Біреуі – мимика, біреуі – сөз. Мимика жанның сыртының дене арқылы сыртқа білінуі (күлу, жылау). Ал ым – ішкі тіл сезімі. Ым арқылы ойды жарыққа шығару мүмкін емес. Ойдың тілі – сөз. Тіл – жүрек түбіндегі бағасыз сезімдер, жан түкпіріндегі асыл ойлар жарық көрмей, қор болып қалар еді. Адам тіл арқасында жан сырын сыртқа шығарып, басқалардың жан сырын ұға алады. Тіл адамға осындай қымбат болса, әрине ұлт болу үшін бірінші шарт тіл болмақ.

Жарық көрмей жатсаң да ұзақ, кең тілім.

Таза терең өткір, күшті, кең тілім.

Таралған балаларын бауырына

Ақ қолыңмен тараларсың сен тілім.

І. «Ойлы болсаң, озып көр»
1. Алдыңғы арба қайда жүрсе,... (соңғы арба сонда жүреді.)
2. Сын түзелмей, (мін түзелмес).
3. Кісінің кісілігі, (Киімінде емес, білімінде).
4. Шебердің қолы ортақ,...(шешеннің сөзі ортақ).
5. Байлықтың кілті – (ғылым…).
ІІ. «Тапқыр болсаң тауып көр»
Жұмбақ жасырамын, сендер жұмбақтың шешуін 3 тілде (қазақша, орысша, ағылшынша) айтуларың керек.
1. Қолы менен қаламы жоқ,
Бірақ сурет салады көп. (аяз – мороз - frost)
2. Қоймасын қыс ақтарып,
Жерді жапты ақ мамық. (қар – снег - snow)
3. Бір кісі бар дүниеде,
Шемішке шағып тұрады.
Бұл кісіден әр уақыт,
Әркім мезгіл сұрайды.(сағат - часы - watch)
4. Жұмбақ шешкіш кім екен?
Сыртқа шықсам түн екен
Моншақтарын шашып ап,
Бір сары қыз тұр екен (ай - луна - moon, жұлдыздар - звезды - stars)

ІІІ. «Біз білмейтін бір мақал» Мағынасын ашу

1. Қараңғыда тапқаныңды ханға берме,

Жарықта тапқаныңды жанға берме.

Мағынасы: еңбекпен тапқаныңды орынсыз шашпа.

2. Өзін - өзі сыйлаған ер бақытты,

Өзін — өзі билеген ел бақытты.

Мағынасы: Адам әуелі өз қадірін білсе ғана ел мен жер қадірін де біле алады.

3. Шын ер жеңсе, тасымас,

Жеңілсе, жасымас.

Мағынасы: Қандай жағдай болса да өз — өзіңді сабырлы ұстап үйрен

ІV. «Айшықты сөздер»

Тұрақты сөз тіркестері беріледі. Ойланып, мағынасын толық айтуларың керек.
1. Төбесі көкке жетті (қуанды)

2. Ине шаншар жер жоқ (бос жер жоқ)

3. Қой аузынан шөп алмас (жуас)

4. Ақсақ қой түстен кейін маңырайды. (кеш, жәй)

5. Тілдің ұшында тұр. (ұмыту, жеткізе алмау)

V. «Кім жүйрік». Жұмбақ жасырылады да, оны шешеді, соның жауабына мақал айтады.

1. Отыз екі батыр,
Екіге бөлініп жатыр (тіс,)
Отыз екі тістен шыққан сөз,
Отыз рулы елге тарайды.
2. Бір беткейде екі көл. (көз,..)
Көзің ауырса – қолыңды тый,
Ішің ауырса – ауызыңды тый.
3. Еш тесікке тұрмайды,
Ол жоқта жер құрғайды. (су.)
Тау мен тасты су бұзар,
Адамзатты сөз бұзар.
4. Білімнің дәнін тереді,
Балаға тәлім береді (ұстаз)
Ұстазы жақсының ұстамы жақсы.

Мақалдың жалғасын табады

Жұмбақтың жауабын айтады

Мақалдың мағынасын ашады

Тұрақты сөз тіркесінің мағынасын ашады

Жұмбақтың жауабын шешіп, соған сәйкес мақал айтады

ҚБ

Мадақтау, қолдау

ҚБ

Мадақтау, қолдау

ҚБ

Мадақтау, қолдау

Презентация

Қима қағаздар

Презентация

Сабақтың соңы

5 минут

Ата - салтым, асыл мұрам, ардағым,
Бабалардың жалғастырар арманын
Сан ғасырда қалпын бұзбас, қадірім,
Өткенімді бүгініммен жалғадым.
Ұлттық өнерімізді ұрпақтан ұрпаққа жеткізетін біздер, сондықтанда құнды мұраларымызды насихаттап жүрейік.

ҚБ. Мадақтау және қолдау көрсету.

Интерактивті тақта