Креативті ұстаз болу – заман талабы

Маткаримова Дильбар Абибуллақызы
Алматы қаласы, №176 мектеп-гимназиясының бастауыш сынып мұғалімі

Аннотация

Мақалада бастауыш сыныптағы білім беру процесінде мұғалімнің креативтілік қабілеті мен шығармашылық педагогикалық әдістерінің маңыздылығы қарастырылады. Автор оқыту үдерісіне инновациялық, жобалық, ойын арқылы оқыту, сыни ойлау технологияларын ендіру жолдарын ұсына отырып, қазіргі заман ұстазы қандай болу керектігі туралы ғылыми-әдістемелік бағытта ұсыныстар береді. Креативтілік – мұғалімнің басты құзыреттілігі екенін дәлелдеу мақсатында автор өз тәжірибесіне сүйене отырып, нақты зерттеу нәтижелерін көрсетеді.

Кіріспе

Бүгінгі білім беру жүйесінде қоғам мұғалімнен тек білім беруші ғана емес, сонымен қатар тәрбиеші, зерттеуші, шығармашыл тұлға, жаңашыл маман болуын талап етеді. Әсіресе, бастауыш сынып мұғалімінің рөлі ерекше. Себебі баланың болмысын қалыптастыратын алғашқы ұстаз – бастауыш буын мұғалімі. Бұл кезеңде балалардың логикалық ойлау қабілеті, танымдық қызығушылығы мен шығармашылық әлеуеті қалыптасады.

XXI ғасыр – технологиялар мен креативті ойлаудың заманы. Сондықтан креативті мұғалім болу – заман талабы ғана емес, кәсіби дамудың басты шарты.

Негізгі бөлім

1. Креативтілік дегеніміз не?

Креативтілік – бұл қалыптан тыс ойлау, ерекше шешім қабылдау, жаңашыл әдіс қолдану және тың идея ұсыну қабілеті. Педагогикалық тұрғыдан алғанда, бұл қасиет оқушылардың белсенділігін арттырып, сабақты қызықты әрі тиімді етеді.

2. Креативті мұғалімнің кәсіби бейнесі

Креативті ұстаз:

• Сабақ жоспарын стандарттан тыс құрастыра алады;

• Инновациялық технологияларды меңгерген;

• Балалармен серіктестік қарым-қатынас орнатады;

• Жоба, зерттеу, STEAM элементтерін қолданады;

• Өз тәжірибесін ғылыми негізде жетілдіреді.

3. Ғылыми-зерттеу бағыты ретінде: тәжірибе

Мен өз педагогикалық тәжірибемде 2022–2024 оқу жылдары аралығында «Бастауыш сынып оқушыларының шығармашылық ойлау қабілетін дамытуда ойын және жобалық технологияларды қолдану» атты зерттеу жұмысын жүргіздім.

Мақсаты: Ойын мен жобалау технологиялары арқылы креативті ойлауды дамыту.
Әдістер: бақылау, сауалнама, тәжірибе алаңы, аналитикалық талдау.
Қатысушылар: 2–4 сынып аралығындағы 84 оқушы.

Нәтижесі:

• Оқушылардың 72%-ы тапсырмаларды өз бетінше шешу дағдысын арттырды;

• Логикалық және шығармашылық тапсырмаларға қызығушылығы 2 есе өсті;

• Жобалық жұмыстарда көшбасшылық танытатын оқушылар саны 3 есеге артты.

4. Әдістемелік ұсыныстар

Креативтілікке жету жолдары:

• Сабақта жобалық әдісті қолдану: «Менің болашақ мектебім», «Эко-әлем», «Ғажайып өнертапқыш» жобалары;

• Ойын технологиясы: логикалық үстел ойындары, "Шульте кестесі", "Бір сөз – көп мағына", "Суретпен сөйлейік" әдістері;

• Сыни ойлау әдістері: INSERT, PMI, «Бес саусақ» әдістері;

• Цифрлық құралдар: LearningApps, Canva, Padlet, Wordwall т.б.

Қорытынды

Креативті мұғалім – қазіргі білім беру кеңістігінің белсенді агенті. Ол – өз ісіне құштар, жаңашыл, баланың ішкі әлеміне терең үңіле алатын, білімді де, ізденімпаз тұлға. Мұндай ұстаз тек білім бермейді, ол – болашақ тұлғаның негізін қалайды.

Бастауыш сынып – баланың креативтілігін дамытудың алтын кезеңі. Сондықтан мұғалім өзін үнемі жетілдіріп, зерттеп, шығармашылық бағытта жұмыс істеуі тиіс. Бұл – білімнің де, болашақтың да кепілі.

Пайдаланылған әдебиеттер

1. Қазақстан Республикасының Білім беру стандарты, 2023 ж.

2. Жанпейісова М. «Модульдік оқыту технологиясы», Алматы, 2014 ж.

3. Әбдікәрімова Г. «Креативті оқыту әдістері», Педагогика журналы, №2, 2021.

4. Құсайынов А. «Білім және инновация», Астана, 2020 ж.

5. Автордың педагогикалық портфолиосы мен зерттеу жұмысы (2022–2024 жж.)