Мақала "Ағылшын тілі пәні бойынша оқушылардың олимпиадалық құзыреттіліктерін дамыту"

«Ағылшын тілі пәні бойынша оқушылардың

олимпиадалық құзыреттіліктерін дамыту»

авторлық бағдарламаның тиімділігі

Автор: Галиев Азамат Саятович

(ағылшын тілі пәнінің мұғалімі, заң ғылыымының магистрі)

Аннотация

Қазақ тілінде:
Бұл мақалада 10-сынып оқушыларын ағылшын тілі бойынша олимпиадаларға дайындауға арналған авторлық бағдарлама қарастырылады. Бағдарлама когнитивті-коммуникативті, проблемалық және пәнаралық тәсілдерге негізделген, түпнұсқалық мәтіндермен жұмысты, жобалық қызметті, геймификацияны және цифрлық технологияларды пайдалануды қамтиды. Бағдарламаның негізгі әдістері мен модульдері, сондай-ақ олардың оқушылардың тілдік құзыреттерін дамытуға әсері ұсынылған.

Орыс тілінде:
Бұл мақалада 10-сынып оқушыларын ағылшын тілі бойынша олимпиадаларға дайындауға арналған авторлық бағдарлама қарастырылады. Бағдарлама когнитивті-коммуникативті, проблемалық және пәнаралық тәсілдерге негізделген, түпнұсқалық мәтіндермен жұмысты, жобалық қызметті, геймификацияны және цифрлық технологияларды пайдалануды қамтиды. Бағдарламаның негізгі әдістері мен модульдері, сондай-ақ олардың оқушылардың тілдік құзыреттерін дамытуға әсері ұсынылған.

Ағылшын тілінде:
This article examines the author's program for preparing 10th-grade students for English language Olympiads. The program is based on cognitive-communicative, problem-based, and interdisciplinary approaches, incorporating work with authentic texts, project activities, gamification, and digital technologies. Key methodologies and program modules are presented, along with their impact on students' language competencies.

Кілт сөздер

олимпиадалық дайындық, ағылшын тілі, оқыту әдістемесі, түпнұсқалық мәтіндер, геймификация, когнитивті-коммуникативтік тәсіл, жобалық қызмет

Кіріспе

Оқушыларды ағылшын тілі бойынша олимпиадаларға дайындау ерекше тәсілді талап етеді, ол стандартты мектеп бағдарламасынан тыс шығады. Олимпиадалық тапсырмалар күрделі грамматикалық құрылымдарды, түпнұсқалық мәтіндермен жұмыс жасауды, тілдік құбылыстарды талдауды қамтиды, сонымен қатар ауызша және жазбаша сөйлеу дағдыларының жоғары деңгейін қажет етеді. 10-сынып оқушыларын тиімді дайындау үшін барлық негізгі тілдік дағдыларды дамытуға бағытталған инновациялық әдістерді қамтитын авторлық бағдарлама әзірленді.

Олимпиадалық қозғалыс оқушылардың интеллектуалдық қабілеттерін дамытуды, логикалық және сыни ойлауды қалыптастыруды, сондай-ақ тілді өз бетінше меңгеру дағдыларын жетілдіруді көздейді. Дегенмен, жарыстарға сәтті қатысу үшін ағылшын тілінің негізгі аспектілерін меңгеру ғана емес, сонымен қатар лексика, стиль, тілдік құрылымдар ерекшеліктерін түсіну, күрделі мәтіндерді талдау және логикалық дәлелдерді құрастыру қабілеті қажет. Қосымша түрде оқушылар көпшілік алдында сөйлеу, пікірталас жүргізу және дәлел келтіру дағдыларын дамытады, бұл олардың дайындығын анағұрлым жан-жақты және шынайы коммуникативтік міндеттерге бағытталған етеді.

Теориялық негізі

Бағдарлама бірнеше негізгі әдістемелік тәсілдерге негізделген:

1. Когнитивті-коммуникативтік тәсіл – күрделі мәтіндерді зерттеу және пікірталас арқылы сыни ойлау, аналитикалық қабілеттер мен тілдік интуицияны дамыту.

2. Түпнұсқалық материалдармен жұмыс – ағылшын тіліндегі түпнұсқалық мақалалар, эсселер, көркем және публицистикалық әдебиеттерді талдау, бұл оқушыларға тілді нақты контексте түсінуге көмектеседі.

3. Жобалық қызмет – зерттеу тапсырмаларын орындау, эссе жазу, көпшілік алдында сөйлеуге дайындалу, бұл оқушыларға тақырыптарды терең зерттеуге және аргументтелген сөйлеуді дамытуға мүмкіндік береді.

4. Геймификация және пікірталастар – оқу үдерісіне қызығушылықты арттыру және оқушыларды белсенді қатыстыру үшін ойын технологияларын қолдану.

5. Қазіргі заманғы технологияларды интеграциялау – онлайн-ресурстарды, интерактивті платформалар мен жасанды интеллектті пайдалану арқылы тілдік дағдыларды жетілдіру және оқу мүмкіндіктерін кеңейту.

6. Проблемалық оқыту әдісі – оқушылар күрделі тілдік тапсырмаларды шешуді, тілдік құбылыстарды талдауды, гипотезалар құруды және қорытынды жасауды үйренеді.

7. Пәнаралық тәсіл – ағылшын тілін тарих, әдебиет және әлеуметтік ғылымдар сияқты басқа пәндермен байланыстыру арқылы оқу үдерісін мағыналы әрі қызықты ету.

Бағдарлама сипаттамасы

Бағдарлама бірнеше негізгі модульдерді қамтиды:

1. Лексика-грамматикалық талдау – күрделі грамматикалық құрылымдарды қарастыру, олимпиадалық тапсырмалар үшін қажетті сирек кездесетін сөздер мен идиомаларды зерттеу.

2. Мәтіндерді оқу және талдау – академиялық, көркем және публицистикалық мәтіндермен жұмыс жасау, олардың құрылымы мен стилін талдау.

3. Жазбаша сөйлеуді дамыту – эссе жазу, аргументтелген пікір білдіру, олимпиадалық жазба жұмыстарды орындау.

4. Ауызша сөйлеуді дамыту – көпшілік алдында сөйлеу, пікірталастарға қатысу, сұхбат және презентация жүргізу.

5. Грамматика мен стильді жетілдіру – күрделі синтаксистік құрылымдарды меңгеру, стилистикалық ерекшеліктерді талдау.

Қорытынды

Авторлық бағдарлама ағылшын тілі бойынша олимпиадаларға қатысатын оқушылар үшін тиімді дайындық жүйесін ұсынады. Бағдарламада қолданылатын әдістер оқушылардың логикалық ойлау, аналитикалық қабілеттерін дамытып, ағылшын тілінде жоғары деңгейде сөйлеуіне мүмкіндік береді. Интерактивті технологияларды қолдану, түпнұсқалық мәтіндермен жұмыс істеу және жобалық қызмет арқылы оқушылар шынайы өмірлік жағдайларда тілді қолдану дағдыларын дамытады.

Әдебиеттер тізімі

1. Бим И.Л. Теория и практика обучения английскому языку. – Москва: Просвещение, 2020.

2. Соловова Е.Н. Методика обучения иностранным языкам: базовый курс. – Москва: АСТ, 2019.

3. Scrivener J. Learning Teaching: A guidebook for English language teachers. – Macmillan, 2011.

4. Harmer J. The Practice of English Language Teaching. – Pearson, 2015.

5. Thornbury S. How to Teach Vocabulary. – Longman, 2002.

6. Larsen-Freeman D. Techniques and Principles in Language Teaching. – Oxford University Press, 2011.