Құмсай негізгі орта мектебі

Директордың тәрбие ісі жөніндегі орынбасары: Махамбетрзина Рита Сериковна

Тақырыбы: "Мектептің тәрбие жүйесінде ұлттық құндылықтардың орны"

Қазіргі қоғамда жас ұрпақтың рухани және мәдени дамуы, олардың ұлттың болашағын қалыптастырудағы рөлі өте маңызды. Мектеп — бұл тек білім беру орны ғана емес, сонымен қатар жасөспірімдерді тәрбиелеу, олардың адамгершілік құндылықтарын қалыптастыру алаңы. Тәрбие жүйесінде ұлттық құндылықтарды ұстану, оларды жастарға жеткізу, қазақ халқының мәдениеті мен дәстүрлерін ұрпақтан ұрпаққа сақтап, дамытуда маңызды орын алады.

Ұлттық құндылықтар және олардың маңызы

Ұлттық құндылықтар — бұл әр ұлттың тарихи даму жолында қалыптасқан моральдық, рухани, мәдени нормалар мен дәстүрлер. Қазақ халқының ұлттық құндылықтарына тәлім-тәрбие, отбасы мен қоғамға деген құрмет, еңбекке деген адалдық, ата-баба салт-дәстүрлерін сақтау және ұрпақтар арасындағы байланыс жатады. Бұл құндылықтар халқымыздың өмір сүру салтымен, тарихымен, мәдениетімен тығыз байланысты. Әсіресе, мектеп жасындағы балалар мен жасөспірімдер үшін ұлттық құндылықтар мен дәстүрлердің маңызы зор. Олар сол арқылы өзіндік болмысын қалыптастырып, ұлттың біртұтас мәдениетіне деген сүйіспеншілікке тәрбиеленеді.

Мектептің тәрбие жүйесінде ұлттық құндылықтарды енгізудің жолдары

1. Ұлттық тәрбие мен мәдениеттің негіздерін оқу бағдарламаларына енгізу.
   Мектептерде қазақ халқының тарихы, әдебиеті, өнері, салт-дәстүрлері мен тілін оқытудың маңызы зор. Осы пәндер арқылы балалар өз халқының мәдениеті мен тарихына деген құрмет сезімін қалыптастырады. Әсіресе, қазақтың бай ауыз әдебиеті, мақал-мәтелдері, ақын-жазушылары мен батырларының ерліктері туралы ақпарат беру арқылы жас ұрпақтың бойында ұлттық мақтаныш сезімін оятуға болады.

2. Салт-дәстүрлерді жаңғырту.
   Мектептерде ұлттық мерекелер мен салт-дәстүрлерді тойлау маңызды орын алады. Наурыз мейрамы, Құрбан айт, Тұтынушылар күні сияқты ұлттық мерекелерді ұйымдастыру арқылы балаларға ұлттық мәдениеттің маңызы мен құндылығын түсіндіруге болады. Сонымен қатар, қазақтың ұлттық ойындарын, қолөнерін, музыкалық өнерін оқу бағдарламаларына енгізу арқылы балаларды өз ұлтының өнеріне жақындатуға болады.

3. Ұлттық құндылықтарды ата-аналармен бірлесе насихаттау.
   Мектептің тәрбие жұмысы тек мектеп ішінде ғана емес, ата-аналармен бірге жүзеге асырылуы қажет. Ата-аналар мен мектеп арасындағы байланыс балалардың ұлттық құндылықтарды бойына сіңіруде маңызды рөл атқарады. Тәрбиелік іс-шаралар мен ашық есік күндерін ұйымдастыру арқылы ата-аналарға қазақ халқының дәстүрлерін бала тәрбиесінде қолданудың маңызын түсіндіруге болады.

4. Мәдениетаралық байланыс және ұлттық бірегейлікті сақтау.
   Заманауи әлемде түрлі мәдениеттер мен дәстүрлердің араласуы орын алуда. Сондықтан, мектепте қазақ халқының ұлттық құндылықтарын насихаттай отырып, басқа этностармен мәдениетаралық байланыстарды да дамыту маңызды. Ұлттық бірегейлікті сақтау, оны құрметтеу — барлық ұлттардың мәдени құндылықтарын бірдей бағалау арқылы жүзеге асырылады.

Ұлттық құндылықтардың тәрбиелік мәні

Ұлттық құндылықтарды тәрбиелеу жасөспірімдердің дүниетанымын кеңейтіп, олардың жеке тұлғалық дамуына зор ықпал етеді. Оған қоса, ұлттық құндылықтарды меңгерген жастар қоғамға деген жауапкершіліктерін түсініп, еңбекке деген құрмет, достық, адалдық, әділдік сияқты асыл қасиеттерді бойларына сіңіреді. Ұрпақ бойында ұлттық рухты қалыптастыру — ол тек жеке тұлға ғана емес, ұлттың дамуына да әсер етеді.

Қорытынды

Мектеп — тәрбие беру мен білім берудің маңызды орталығы, ол ұлттық құндылықтарды жастарға жеткізуге үлкен мүмкіндік береді. Ұлттық құндылықтарды мектеп тәрбие жүйесіне енгізу арқылы жастардың рухани дамуын, мәдениетке деген құрметін арттыруға болады. Бұл өз кезегінде еліміздің болашағына өз үлесін қосатын ұлтжанды, адамгершілігі мол ұрпақтың қалыптасуына септігін тигізеді.