«Күйзелістен қалай құтылуға
болады?»атты тақырыпта жүргізілетін
психокоррекциялық сабақтың
жүрісі
Мақсаты: оқушыларда кездесетін
стресстік жағдайды болдырмаудың алдын
алу.
1.
Сәлемдесу. «Комплимент»
жаттығуы
Әр қатысушы өзіне ат қою және
сол атпен оны атау.
Көршісіне қандайда бір жылы,
жақсы сөз айту.
Шарты: 1) міндетті түрде ол
адамның жаңа атымен атау. 2) айтылған сөз айтқан кісіге емес
еститін адамға айтылуы қажет
2. «Сау бол менің жаман
әдет-қылықтарым »
Топқа бір бума жіп беріледі.
Кімге бірінші жіп түседі сол адам бір ұшын өзіне қалдырып бума
жіпті кезкелген қатысушыға береді. Беріп жатып жіпті саусағына бір
орап барып өзінің қандайда бір жаман әдет қылығынан арылғысы
келетінін айтып барып беру. Буманы беру арқылы соңында өрмекшінің
торындай өрмек пайда болады. Жаттығудың соңында бәрі пайда болған
өрмекті бірге өз мәселелерімен бірге құтылайық деп «Сау бол менің
жаман әдет-қылықтарым » лақтырып
жіберу.
3. «Қырқаяқ
ойыны»
Мақсаты: Кеңістікті бағдарлауға,
бір және бірнеше шеңбер бойына түзу сызық бойымен тұра білуге
үйрету
Ойын
барысы: Жеңіл ритмикалық әуен ойнайды.
Бір-бірінің соңынан тізбектеліп тұрады. Сол кезде жәймен оларға
қырқаяқ туралы әңгіме айтып беру. Қырқаяқтың көптеген тату аяқтары
болыпты. Егер аяқтарының бірі шалынысып,шатасып кетсе,өзгелері оған
күлмей,керісінше көмектеседі екен. Өйткені олар өзгеге көмектессе
олар да өз кезегінде көмектесетінін біледі. Бірде қырқаяқ қыдыруға
шығыпты. Өзім қырқаяқтың басы боламын соңғы оқушы оның құйрығы, ал
қалған оқушылар оның тату-тәтті аяғы болады деп ескертіп барып
бастау. Сөйтіп оларды серуенге алып шығу. Залдың бойымен
ирелеңдетіп, орындықтардың арасымен, аяқтың ұшымен,өкшемен
т.б.жүріп секіртеді.Қырқаяқтың аяқтары шатаспау
керек.
Ойын соңында жайғасып
отырғаннан кейін өздерінің қандай сезімде болғандарын
сұрау.
-қырқаяқ болып жүру қиын
ба?
-кедергіден өту қиынға соқты
ма?
-қандай сезімде
болдыңдар?
4. «Бос орындық»
жаттығуы
Шарты: бірінші-екіншіге
саналып біріншілер дөңгеленіп столға отырады, ал екіншілер олардың
артына тұрады. Бір орындықты бос қою. Оның артында тұрған көзімен
орындықта отырғанның біреуеуін бос орынға шақыру керек. Оны сезген
адам сол орынға отыруға талпыну керек, ал оның артында тұрған адам
оны қандай жағдай болмасын жібермеуге тырысуы
қажет.
Мини-лекция «Күйзелістен қалай құтылуға
болады»
Жалпы күйзеліс туралы әдебиетте оның себептері
неден,қалай пайда болатындығы туралы көп жазады. Сабаққа деген
қызығушылықтың болмауы, құндылықтарды жоғалту, өшпенділік, т.б.
Көбісі мектепті жек көреді, бұл сезім көбісін күйзеліс факторына
әкеледі. Бұндайда не істеу қажет? Бұдан шығу жолы қандай: ол үшін
өзіңіз өзгеруіңіз қажет және ұстанатын өмір салтыңызды өзгертуіңіз
қажет! Егер өзіңіз жек көретін ұнамайтын нәрсені жасағанда сіздің
ағзаңыз шаршап созылмалы ауру пайда болып зардап шеге бастайды. Сіз
айналысып жатқан барлық дүниені сүюіңіз қажет. Немесе басқа, сіз
сүйіспеншілікпен істегіңіз келетін нәрсемен айналысуыңыз қажет.
Көне шығыс даналығы солай дейді. Өзіңе ұнаған нәрсемен айналысып
өзіңізге қуаныш сыйлаңыз. Оқуға, пәнге деген қызығушылық сізді
белгілі ауру, шаршау және «іш пыстырарлық» дүниеден
құтқарады.
Өзіңіздің физикалық және психикалық денсаулық
жағдайыңызға назар аударыңыз. Физиологиялық күйзеліс белгілері:
ұйқысыздық, бас ауруы, жүрек қағу, арқаны ауырсыну, жүрек, асқазан,
құрысулар т.б. Психологиялық күйзелістің белгілері сананың шатасуы,
жад бұзылуы, мазасыздық, көңіл –күйдің түсуі, жылғыңның келуі,
шамадан тыс мазасыздану, Негізсіз қорқыныштар, тітіркенетін болып
табылады. Бұл әр түрлі аурулардың пайда болу, психикасының
бұзылуынан және дәрі-дәрмекке деген бейімділік, сенім жоғалуына
әкеледі.
Күйзелістен құтылу үшін не істеу
керек?
Біріншіден, ағзадағы дәрумендер күйзеліс кезінде
тез жойылып кетеді әсіресе В дәрумені. Көптеген дәрігерлер
күнделікті дәрумендер қабылдауға кеңес береді, бірақ оныда
мөлшерден көп қабылдамау қажеттігін естен шығармау керек. Бәрі
қалыпты болуы тиіс!
Екіншіден, өте пайдалы жаттығу. Спортзалға барып,
гимнастикамен айналыс, сереуде, би, ән айт
т.б.
Үшіншіден, қажетті миды тыныштандыратын
релаксация қажет . Мынадай жолдарын көріңіз: бұлттарға, түнгі
аспанға қарап, баяу музыка тыңдаңыз
армандаңыз.
Төртіншіден, үйлесімді өмір сүру үшін отбасы,
достар қолдауы қажет етеді. Жаңа қызықты адамдармен кездесіп,
отбасылық мерекелерден бас тартпай, психологиялық тренингтерге
қатысыңыз. Ата-ана, әжелер мен аталар, әпке немесе
ағаларыңызға назар аударыңыз. Өйткені олар сіздің
махаббат, қамқорлық, сүйіспеншіліктеріңізге
зәру.
5. Сергіту сәті
«Қызылөрік»
Топтық жұмыс
Керек заттар: қатысушылар санына байланысты төрт
сөз жазылған қағаз
4
ақ қағаз, маркерлер, керек сөз: дәрумендер, жаттығу, релаксация,
отбасылық.
Шарты: « таңдалған сөз бойынша топқа бөліну.
Қағаздағы сөзді пантомима арқылы өз тобыңызды табу. Бірақ шуламай
дыбыс шығармай тыныштықты сақтай отырып бөліну керек. Ал енді әр
топ өз топтарыңыздың, таймер, хатшы, спикер, топ басшысын
таңдаңыздар. Енді топ басшысы келіп тапсырманы таңдаңыздар. Миға
шабуыл талқылау кезінде топтың ережесін жазып және оны сақтау.
Жұмысқа сідергез 2 минут беріледі.
Тапсырма 1-топ: сөйлем аяқтау: «Күйзеліс - бұл
...»
Тапсырма 2 тобы: қалай күйзеліске төтеп бере
аламыз?
Тапсырма 3 тобы: күйзеліске байланысты жағдаят
даярлап оны көрініс арқылы көрсету.
Тапсырма 4 топ: Егер сіз күйзеліске түскен
болсаңыз не істер едіңіз?
Осыдан кейін спикерлер талқыланған жұмыстары
бойынша қорғайды
6. Жаттығу «Джунглидегі жаңбыр»
Жүргізу шарты: «Кәне бәрімізден кейін біріміз тығыз шеңбер
жасап тұра қалайық. Өздеріңізді джунглидеміз деп ойлаңыздар. Ауа
райы өте ыстық және қапырық болды, күн жарқырап тұр. Бір уақытта
жеңіл жел соға бастады. Алдыңда тұрған адамның арқасын жәймен жеңіл
қолыңмен сипалай баста. Жел жиілетіп бірте- бірте ұлғая бастады.
(сіздің де қимылыңыз ұлғая бастайды). Сөйтіп қатты дауылға айналып
арты жаңбырға айналды.( қатты ұрғылап барып жәймен жаңбыр сияқты
саусақтың ұшымен ұрғылау ). Міне нөсер басталды ( саусақтарымен күш
сала бастау). Содан кейін ол әлсіз майда жаңбыр, қайта дауыл, жел
күшейіп соғып барып баяулап, барлық табиғатта тыныштық орнады. Күн
шықты.
Талқылауға:
• сіз массаждан кейін қандай сезімде
болдыңыз?
• сізге ұнадыма,ұнамадыма?
Бүгінгі күннен алған әсерлерімен
бөлісу.
Кері
байланыс.
Мектеп психологы: Умбетова
Тилектес