Жамбыл облысы əкімдігінің білім басқармасыТараз қаласы білім бөлімінің А.С. Пушкин атындағы №41 көпсалалы гимназия
Авторлық бағдарлама
«Математика əлемі»
(Бұл бағдарлама 1-4 сынып оқушыларына арналған)
Турсинбаева Жазира Сейтмаганбетовна
бастауыш сынып мұғалімі 3 "Ə" сынып жетекшісі
Тараз 2025 ж.
ƏОЖ 379
КБЖ 74.262.27
Ж 19
Жамбыл облысы əкімдігінің білім басқармасыТараз қаласы білім бөлімінің А.С. Пушкин атындағы №41 көпсалалы гимназия Авторлық бағдарлама «Математика əлемін оқыту»
Турсинбаева Жазира Сейтмаганбетовна
бастауыш сынып мұғалімі 3 "Ə" сынып жетекшісі
– Алматы: «Білім əлемі» редакциясы, 2025. Ж. ISBN 978 - 601 - 341 - 501 – 14
Пікір берушілер:
Қазақ Ұлттық қыздар педагогикалық университетінің оқытушысы,п.ғ.к., қауымдастырылған профессор м.а. Карсыбаева Раиса Канабековна Қазақ мемлекеттік қыздар педагогикалық университетінің «Педагогика жəне психология» кафедрасының кандидаты Текесбаева Анар
Ұсынылып отырған оқулық қазіргі заман талабына сай білім беру саласындағы жаңашыл оқытушыға қойылатын талап та жаңашыл болатыны сөзсіз. Оқытушы алдындағы басты міндет – оқытудың əдіс-тəсілдерін үнемі жетілдіріп жəне жаңа педагогикалық технологияларды меңгере отырып, еліміздің жарқын болашағын жасайтын білімді де білікті, бəсекеге қабілетті тұлға қалыптастыру. Жаңа технологияларды меңгеру мұғалімнің кəсіптік,рухани, азаматтық жəне басқа да көптеген адами келбетінің қалыптасуына игі əсерін тигізеді, өзін – өзі дамытып, оқу үрдісін тиімді ұйымдастыруға көмектеседі. Бүгінгі күні инновациялық əдістер мен ақпараттық технологиялар қолдану арқылы оқушының ойлау қабілетін арттырып, ізденушілігін дамытып, қызығушылығын тудыру, белсенділігін арттырудың ең негізгі мақсат болып айқындалады.
ISBN 978 - 601 - 341 - 501 – 14
ƏОЖ 379
КБЖ 74.262.27
Ж 19
© Турсинбаева Жазира Сейтмаганбетовна
© ИП «Білім əлемі»
Мазмұны
Ақпараттық бөлім 11
Нормативтік бөлім 12
Қорытынды 89
Пайдаланған əдебиеттер/Қосымша 90
Түсінік хат
Қазіргі қоғамдағы қарқынды өзгерістер, ғылым мен техниканың дамуы білім беру жүйесінен жаңа сапа, жаңа мазмұн талап етеді. Əсіресе, бастауыш мектеп жасындағы балалардың ойлау қабілетін дамытып, математикалық сауаттылығын арттыру – уақыт талабы. Математика тек пəн ретінде ғана емес, баланың логикалық ойлауын, дəлелдеу мəдениетін, танымдық қабілеттерін дамытатын əмбебап құрал болып табылады. Сондықтан да бастауыш сыныптан бастап математиканы меңгеруге ынталандыратын қосымша білім беру бағдарламаларының маңызы зор.
«Математика əлемі» үйірмесінің негізгі идеясы – балаларды математикаға қызықтыру, оны күнделікті өмірмен байланыстыра отырып түсіндіру, есеп шығарудың дəстүрлі тəсілдерінен бөлек, шығармашылық тұрғыдан ойлауға үйрету. Бағдарлама мазмұны 1, 2, 4 сынып оқушыларына бейімделген. Бұл кезең – оқушының тұлғалық қалыптасуының бастапқы сатысы. Баланың осы жаста алған дағдысы мен білімге деген көзқарасы болашақ оқу жетістіктеріне тікелей ықпал етеді.
Оқушылардың математикаға деген қызығушылығы көбінесе алғашқы сыныптарда қалыптасады. Егер осы кезде бала математикадан лəззат алып, ойлау қабілетінің дамығанын сезінсе, ол пəнге деген оң көзқарас тұрақты болып қалады. Керісінше, түсінбеу, жалықтыру, тек жаттанды тəсілдерге сүйену оқушының математикаға деген сенімін жоғалтады. Сондықтан «Математика əлемі» үйірмесінде оқыту əдістері ойын элементтерімен, логикалық тапсырмалармен, зерттеу жұмыстарымен, шығармашылық есептермен толықтырылады.
Бағдарлама оқушыны дайын білімді қабылдаушы ретінде емес, зерттеуші, ізденуші, ойланушы тұлға ретінде қарастырады. Бұл жаңа білім беру парадигмасына толық сəйкес келеді. Үйірмеде қарапайымнан күрделіге қарай жүйелі жұмыс жүргізіледі: бастапқыда сандық қатынастарды түсіну, қарапайым амалдарды орындау, кейін логикалық ойлау, есепті түрлі тəсілмен шешу, өмірлік жағдайдан есеп құрастыру, математикалық тілде сөйлеу, пікірін дəлелдеу дағдылары дамытылады.
Бағдарламадағы барлық тапсырмалар оқушылардың жас
ерекшелігіне сай, бірақ ойлауын жетілдіретіндей күрделі. Мысалы,
1-сынып оқушылары үшін ойын түріндегі тапсырмалар басым болса, 4-сынып оқушыларына математикалық олимпиадалық есептердің жеңілдетілген нұсқалары ұсынылады.
Осылайша, «Математика əлемі» бағдарламасы – тек қосымша білім көзі емес, сонымен қатар оқушының дүниетанымын кеңейтетін, өмірге бейімдейтін, ғылымға деген қызығушылығын арттыратын бірегей құрал.
-
Мақсат пен міндеттер
Мақсат:
Оқушылардың математикалық ойлауын, шығармашылық қабілетін дамыту, пəнге деген қызығушылығын арттыру жəне білім сапасын көтеру.
Міндеттері:
-
Математиканы оқытуды өмірлік жағдайлармен байланыстыру.
-
Оқушылардың логикалық ойлауын дамыту.
-
Танымдық қызығушылық пен зерттеушілік қабілетін қалыптастыру.
-
Əртүрлі деңгейдегі есептерді шығару арқылы шығармашылық қабілетін жетілдіру.
-
Математикалық тілде сөйлеу мен дəлелдеу мəдениетін қалыптастыру.
-
Ойын жəне топтық жұмыс əдістері арқылы ынтымақтастыққа тəрбиелеу.
-
Оқушының жеке қабілетін анықтап, оны дамытуға жағдай жасау.
-
Білімді практикалық тұрғыдан қолдану дағдысын жетілдіру.
-
Бағдарламаның өзектілігі
Қазіргі таңда бастауыш мектептегі математика пəні оқу бағдарламасында белгілі бір уақыт шектеулігімен беріледі. Бұл барлық оқушының қабілетіне бірдей əсер ете бермейді. Кейбір балалар қосымша тапсырмаларды қажет етсе, кейбіреулері жаңа тəсілдер арқылы тереңірек меңгеруді қалайды. «Математика əлемі» үйірмесі осы қажеттілікті өтейді: балаларға математикадан кеңейтілген білім береді, оларды болашақтағы пəндік олимпиадаларға, шығармашылық конкурстарға дайындайды.
-
Ғылыми-əдістемелік деңгейі жəне жаңашылдығы
Бағдарлама дəстүрлі математика сабағынан ерекшеленеді: мұнда оқыту əдістері тек дайын білім беруге емес, ойландыруға, іздендіруге бағытталған. Жаңашылдығы – əрбір тақырып өмірмен байланыстырылады, тапсырмалар ойын, зерттеу, жобалау
əдістерімен беріледі.
-
Бағдарламаның ғылымилығы
Бағдарлама жаңа білім беру парадигмасына сəйкес құрастырылған: бала – білімді тұтынушы емес, оны жасаушы. Психологиялық тұрғыдан баланың ойлау қабілетін, есте сақтауын, қиялын дамытуға ықпал етеді.
-
Бағыттылығы
-
Жеке тұлғаның жан-жақты дамуына жағдай жасау;
-
Баланың денсаулығын сақтау мен дамытуға көңіл бөлу;
-
Экономикалық, экологиялық, этнопедагогикалық құндылықтарды есептерде көрсету;
-
Инновациялық əдістерді енгізу арқылы білімді жүйелі, қызықты ету.
-
-
Əдіснамалық негіз
Бағдарлама жүйелілік, бірізділік қағидаттарына сүйенеді. Əрбір тақырып пен тапсырма оқушыны біртіндеп күрделі деңгейге көтереді.
-
Дұрыстығы мен сенімділігі
Ұсынылған тапсырмалар мен əдістер психологиялық-педагогикалық зерттеулерге, тəжірибелерге сүйеніп жасалған.
-
Күтілетін нəтиже
«Математика əлемі» үйірмесіне қатысқан оқушылардың жетістіктері бағдарламаның негізгі мақсаттары мен міндеттеріне тікелей сəйкес болуы қажет. Бағдарламаның мазмұнына сай жүргізілген жұмыс барысында оқушылардың оқу əрекеті ғана емес, жеке тұлғалық қасиеттері де дамиды. Əр міндетке қатысты күтілетін нəтижелер төмендегідей сипатталады:
Математиканы оқытуды өмірлік жағдайлармен байланыстыру Үйірме жұмысының нəтижесінде оқушылар математика пəнін тек формула мен ережелер жиынтығы ретінде емес, өмірлік қажеттілік ретінде қабылдай бастайды. Олар дүкенге барғанда ақша есептеу, уақытты жоспарлау, жол қашықтығын анықтау сияқты күнделікті тұрмыстық жағдайларды математикалық ойлау арқылы шешуге дағдыланады.
Баланың «Неге математика керек?» деген сұрағына нақты жауап қалыптасады. Осы арқылы оқушылардың пəнге деген көзқарасы өзгеріп, математика өмірлік қажеттіліктің бір бөлігі ретінде санасында орнығады.
Оқушылардың логикалық ойлауын дамыту
Бағдарламаны меңгергеннен кейін балалардың ойлау əрекеті жүйелі жəне дəлелді сипатқа ие болады. Олар қарапайым жаттығуларды ғана емес, логикалық тапсырмаларды да орындай алатын деңгейге жетеді. Мысалы, «артық элементті табу», «салыстыру», «пайымдау» сияқты тапсырмалар арқылы оқушының ойлау икемділігі артады.
Бұл дағды тек математикада ғана емес, басқа пəндерде де қолданылады. Логикалық ойлауы дамыған бала мəтінді жақсы түсінеді, əдебиеттен шығарма жазғанда ойды жүйелей алады, дүниетану пəнінде себеп-салдар байланысын таба алады.
Танымдық қызығушылық пен зерттеушілік қабілетін қалыптастыру
Үйірме оқушыларына тек дайын тапсырмалар емес, өз бетімен зерттеу жүргізуді қажет ететін тапсырмалар беріледі. Мысалы, белгілі бір фигураның қасиеттерін тəжірибе арқылы анықтау, əртүрлі амалдарды салыстыру, есептің бірнеше шешу жолын табу сияқты тапсырмалар баланың зерттеушілік қабілетін дамытады.
Нəтижесінде балалар «Бұл не үшін керек?», «Неліктен осылай шығады?» деген сұрақтарды өздері қоя бастайды. Олар жауапты тек мұғалімнен күтпей, өз бетінше іздейді, тəжірибе жасайды, салыстырады. Мұндай қабілет олардың өмір бойы оқуға дайын болуына, ғылыми көзқарасының қалыптасуына ықпал етеді.
Əртүрлі деңгейдегі есептерді шығару арқылы шығармашылық қабілетін жетілдіру
Оқушылар стандартты есептерді ғана емес, шығармашылық сипаттағы тапсырмаларды орындауды үйренеді. Мысалы, «берілген шартқа сəйкес жаңа есеп құрастыр», «есепті басқаша тəсілмен шығар», «өмірлік жағдайдан математикалық есеп құра» сияқты тапсырмалар арқылы балалардың қиялы дамиды.
Мұндай жұмыстардың нəтижесінде бала кез келген тапсырманы біржақты емес, жан-жақты қарастырады. Ол тек жауап алуды емес, шешу жолдарын талдауды, өзіндік идея ұсынуды дағдыландырады. Бұл қабілет болашақта олимпиадалық есептерге, жобалық жұмыстарға қатысуына негіз болады.
Математикалық тілде сөйлеу мен дəлелдеу мəдениетін қалыптастыру
Бағдарламаның соңында оқушылар математикалық терминдерді дұрыс қолдана алады, есептің шешу жолын түсінікті жеткізіп, дəлелдей алады. Əрбір шешімнің негіздемесін сөзбен айтып беруді үйренеді.
Мысалы, «Мен бұл есепті алдымен қосу арқылы шығардым, себебі шартта … көрсетілген» деген сияқты пайымдаулар балалардың сөйлеу мəдениетін дамытады. Мұндай дағды олардың ғылыми жобаларға қатысуына, пікірталастарға араласуына мүмкіндік береді. Ойын жəне топтық жұмыс əдістері арқылы ынтымақтастыққа тəрбиелеу
Үйірме жұмысы барысында балалар бір-бірімен пікір алмасып, топта жұмыс жасауды үйренеді. Олар əртүрлі деңгейдегі тапсырмаларды бірге орындап, бір-біріне түсіндіреді. Осылайша ынтымақтастық,
достық қарым-қатынас қалыптасады.
Оқушылардың бір-біріне көмектесуі, ортақ шешім қабылдауы – олардың əлеуметтік құзыреттілігін арттырады. Бұл қасиеттер болашақта ұжымда жұмыс істеуге, көшбасшылыққа, жауапкершілікке тəрбиелейді.
Оқушының жеке қабілетін анықтап, оны дамытуға жағдай жасау Бағдарлама əр баланың қабілетін ашуға бағытталған. Əрбір оқушының деңгейіне сəйкес тапсырмалар беріледі: біреулерге қарапайым жаттығулар, екіншілеріне күрделі зерттеу жұмыстары ұсынылады. Осы арқылы əр бала өз жетістігін көреді, табысқа жету тəжірибесін бастан кешіреді.
Мұғалімнің бақылауы арқылы дарынды оқушылар анықталып, олимпиадаларға, ғылыми жобаларға қатысуға бағытталады. Ал үлгерімі орташа оқушылардың пəнге деген сенімі артады, өз қабілетіне сенімді болады.
Білімді практикалық тұрғыдан қолдану дағдысын жетілдіру Бағдарлама соңында балалар алған білімдерін өмірде қолдануды үйренеді. Олар ұзындықты өлшейді, уақытты есептейді, қарапайым жоспар құрады, кестелер мен диаграммалар жасайды. Мұндай дағдылар күнделікті өмірде өте қажет.
Нəтижесінде оқушылар математикадан алған білімін мектептен тыс ортада да қолдана алады: үй шаруасында, саяхатта, ойын барысында. Бұл баланың пəнге деген сенімін арттырады, болашақтағы оқу жетістіктеріне негіз болады.
Осы сегіз міндеттің орындалуының нəтижесінде:
-
оқушылар математика пəніне қызығады, оны өмірмен байланыстыра алады;
-
логикалық ойлауы дамиды, зерттеушілік қабілеті қалыптасады;
-
шығармашылық тұрғыдан есеп құрастырып, түрлі шешім таба алады;
-
математикалық тілде сөйлеп, өз ойын жүйелі жеткізе алады;
-
топпен жұмыс істеуге, ынтымақтасуға дағдыланады;
-
жеке қабілеттері ашылып, дамиды;
-
білімін практикада қолдана алады.
Бұл нəтижелер оқушының жалпы дамуына, тұлға ретінде қалыптасуына, болашақтағы оқу жетістігіне тікелей əсер етеді.
«Математика əлемі» үйірмесі – бастауыш мектеп оқушыларына арналған қосымша білім берудің тиімді құралы, болашақта ғылымға, техникаға, инновацияға бет бұратын жас ұрпақты тəрбиелеудің сенімді жолы.
Бағдарламаның құқықтық жəне əдістемелік негіздері
«Математика əлемі» бағдарламасының тақырыптық-күнтізбелік жоспары келесі ресми құжаттар мен нормативтік-əдістемелік
негіздерге сүйеніп жасалды:
-
«Мектепке дейінгі тəрбие мен оқытудың, бастауыш, негізгі орта, жалпы орта, техникалық жəне кəсіптік, орта білімнен кейінгі білім берудің мемлекеттік жалпыға міндетті стандарттарын бекіту туралы» Қазақстан Республикасы Оқу-ағарту министрінің 2022 жылғы 3 тамыздағы №348 бұйрығы;
-
«Қазақстан Республикасындағы бастауыш, негізгі орта, жалпы орта білім берудің үлгілік оқу жоспарларын бекіту туралы» Қазақстан Республикасы Білім жəне ғылым министрінің 2012 жылғы 8 қарашадағы №500 бұйрығы (Қазақстан Республикасы Оқу-ағарту министрінің 2023 жылғы 3 шілдедегі №194 бұйрығымен толықтырылған нұсқасы);
-
«Жалпы білім беру ұйымдарына арналған жалпы білім беретін пəндердің, бастауыш, негізгі орта жəне жалпы орта білім деңгейлерінің таңдау курстарының үлгілік оқу бағдарламаларын бекіту туралы» Қазақстан Республикасы Оқу-ағарту министрінің 2022 жылғы 16 қыркүйектегі №399 бұйрығы;
-
ҚР Білім жəне ғылым министрінің 2020 жылғы 6 сəуірдегі «Орта техникалық жəне кəсіптік, орта білімнен кейінгі білім беру ұйымдары педагогтерінің жүргізілуі үшін міндетті құжаттардың тізбесін жəне олардың нысандарын бекіту туралы» №130 бұйрығы (Қазақстан Республикасы Оқу-ағарту министрінің 2023 жылғы 7 тамыздағы
№248 бұйрығымен өзгертілген).
Аталған ресми құжаттар бағдарлама мазмұнының заңдылығын, оның мемлекеттік білім беру стандарттарына, əдіснамалық-нормативтік талаптарға жəне педагогикалық тəжірибеге толық сəйкестігін қамтамасыз етеді. Осы құжаттарды басшылыққа ала отырып,
«Бастауыш сынып оқушыларының математикалық құзыреттіліктерін қалыптастыруда инновациялық цифрлық технологиялар мен мультимедиялық ресурстарды пайдалану» атты авторлық бағдарлама дайындалды.
Тұрақталу-мазмұндық бөлімі
-
-
№
Сабақ тақырыбы
Сағат саны
Негізгі ұғымдар
I бөлім. Сандар əлемі
1
Математика əлеміне саяхат
1
қызығушылық, үйірме, танысу
2
Сандар əлемі (1-ден 10-ға дейін)
1
сан, санау, реттік
3
Сандардың құрамы (10–100)
1
ондық, бірлік, екі
таңбалы сан
4
Қосу мен азайтуға арналған қызықты тапсырмалар
1
қосу, азайту, амал
5
Арифметикалық ребустар
1
ребус, сан, амал
II бөлім. Амалдар жəне есептер
6
Көбейтуге алғашқы қадам
1
топтау, көбейту, амал
7
Бөлудің мəні
1
бөлу, тең бөлу, қалдық
8
Кестелік көбейту (2, 3, 4)
1
көбейту, кесте, амал
9
Көбейту мен бөлуге арналған есептер
1
көбейту, бөлу, амал
10
Теңдеулер əлемі
1
теңдеу, белгісіз, амал
11
Есепті əртүрлі тəсілмен шығару
1
шешу, тəсіл, салыстыру
12
Есеп құрастыру
1
есеп, құрастыру, шарт
III бөлім. Геометрия əлемі
13
Геометриялық пішіндер əлемі
1
үшбұрыш, шаршы, шеңбер
14
Геометрия əлемі (үшбұрыш, төртбұрыш)
1
фигура, бұрыш, қабырға
15
Ұзындық пен өлшемдер
1
ұзындық, сантиметр,
өлшеу
16
Ұзындық, масса, көлем
1
масса, көлем, өлшеу
IV бөлім. Логика жəне шығармашылық тапсырмалар
17
Логикалық есептер əлемі
1
логика, салыстыру,
ойлау
18
Логикалық ойындар
1
ойын, ойлау, тапқырлық
19
Логикалық ребустар мен
басқатырғыштар
1
ребус, жұмбақ, шешім
20
Қызықты математика
жұмбақтары
1
жұмбақ, тапқырлық,
шешім
21
Қызықты тапсырмалар (қайталалау)
1
бекіту, қайталау, ойын
-
-
-
22
Олимпиадалық есептер (жеңілдетілген)
1
олимпиада, қиын есеп, шешім
23
Графикалық диктант
1
бағыт, тор, сурет
V бөлім. Өлшемдер жəне практика
24
Сағат пен уақыт
1
сағат, минут, уақыт
25
Ақша жəне есептеу
1
теңге, ақша, сатып алу
26
Қарапайым статистика
1
кесте, диаграмма, талдау
27
Қозғалыс пен жылдамдық
(бастапқы түсінік)
1
жылдамдық, қашықтық,
уақыт
28
Табиғаттағы математика
1
табиғат, заңдылық, пішін
VI бөлім. Қорытындылау жəне жоба жұмысы
29
Математика тарихынан
қызықты деректер
1
тарих, ғалым, жаңалық
30
Қызықты тапсырмалар. Топтық жұмыс
1
топтық, ынтымақ, жауапкершілік
31
Қайталаймыз. Тексереміз.
1
қайталау, бекіту, білім
32
Қорытынды қайталау
1
жүйелеу, қайталау,
қорытынды
33
Шығармашылық жоба
1
жоба, қорғау, шығармашылық
34
Қорытынды сабақ. Білім мерекесі
1
марапат, жетістік, қорытынды
-
Математика əлеміне саяхат
Оқушылар үйірмемен танысып, математика пəнінің өмірдегі орнын түсінеді. Сабақ ойын түрінде ұйымдастырылып, балалардың қызығушылығын арттыруға бағытталады.
Сандар əлемі (1-ден 10-ға дейін)
Балалар 1-ден 10-ға дейінгі сандарды қайталап, реттік жəне заттық санауды меңгереді. Əртүрлі көрнекілік пен ойын арқылы сандарды танып біледі.
Қосу мен азайтуға арналған қызықты тапсырмалар
Оқушылар қосу жəне азайту амалдарын түрлі тəсілдермен орындайды. Есептер күнделікті өмірмен байланыстырылып беріледі. Геометриялық пішіндер əлемі
Негізгі геометриялық пішіндермен танысады: үшбұрыш, төртбұрыш, шеңбер. Олардың қасиеттерін ажыратып, қоршаған ортадан таба біледі.
Логикалық есептер əлемі
Балалар ойлау қабілетін дамытатын логикалық тапсырмаларды шешеді. Себеп-салдар байланысын түсініп, тапқырлыққа машықтанады.
Сағат пен уақыт
Сағат тілдерімен танысып, уақытты есептеу дағдысын қалыптастырады. Күнделікті өмірден мысалдар арқылы уақытты дұрыс қолдануды үйренеді.
Ұзындық пен өлшемдер
Өлшем бірліктерімен танысады. Ұзындықты өлшеу құралдарын қолданып, заттардың ұзындығын салыстырады.
Көбейтуге алғашқы қадам
Топтау арқылы көбейту ұғымын түсінеді. Қарапайым практикалық тапсырмалар арқылы көбейтудің мəнін меңгереді.
Бөлудің мəні
Бөлу амалын тəжірибелік түрде игереді. Заттарды тең бөлу арқылы бөлудің мағынасын түсінеді.
Қызықты тапсырмалар (қайталалау)
Өткен сабақтардағы білімді қайталап, бекітеді. Ойын элементтері арқылы алған білімін тəжірибеде қолданады.
Сандардың құрамы (10–100)
Ондықтар мен бірліктерді ажыратады. Екі таңбалы сандардың құрамын түсінеді.
Арифметикалық ребустар
Балаларға қызықты сандық жұмбақтар ұсынылады. Ребустарды шешу арқылы ойлау жəне есептеу қабілеті дамиды.
Графикалық диктант
Кеңістікте бағдарлау дағдысын қалыптастырады. Бағыт бойынша сызбалар салып, суреттер шығарады.
Табиғаттағы математика
Табиғаттағы заңдылықтарды математикалық тұрғыдан қарастырады. Пішіндерді, симметрияны жəне сандық қатынастарды байқайды.
Есепті əртүрлі тəсілмен шығару
Берілген есепті бірнеше тəсілмен шығарады. Балалардың шығармашылық ойлауы дамиды.
Кестелік көбейту (2, 3, 4)
Көбейту кестесін үйренеді. Есептерді көбейту кестесін пайдалана отырып шығарады.
Логикалық ойындар
Балалар түрлі математикалық ойындар ойнайды. Топтық жарыстар арқылы тапқырлық пен ойлау дамиды.
Ақша жəне есептеу
Теңгемен танысады. Сатып алу-сату жағдайында ақшаны дұрыс есептеуді үйренеді.
Қарапайым статистика
Кесте, диаграмма құру арқылы мəліметтерді талдайды. Ақпаратты жинақтау мен қорытынды жасауға дағдыланады.
Геометрия əлемі (үшбұрыш, төртбұрыш)
Фигуралардың қасиеттерін зерттейді. Бұрыш пен қабырғаларды ажыратады.
Қызықты математика жұмбақтары
Балаларға түрлі математикалық жұмбақтар ұсынылады. Шығармашылық жəне логикалық ойлау дамиды.
Көбейту мен бөлуге арналған есептер
Күрделірек көбейту жəне бөлу есептерін орындайды. Есептерді əртүрлі тəсілмен шығарып үйренеді.
Қозғалыс пен жылдамдық (бастапқы түсінік)
Қарапайым қозғалыс есептерін шығарады. Қашықтық, уақыт жəне жылдамдық арасындағы байланысты түсінеді.
Теңдеулер əлемі
Белгісізі бар теңдеулерді шешуді үйренеді. Қарапайым теңдеулер арқылы амалдарды бекітеді.
Логикалық ребустар мен басқатырғыштар
Балаларға қызықты басқатырғыштар ұсынылады. Ойлау, салыстыру, талдау дағдылары дамиды.
Қайталаймыз. Тексереміз.
Өтілген материалды қайталау жəне білім деңгейін тексеру. Оқушылардың жетістіктерін саралау.
Есеп құрастыру
Балалар өз бетінше есеп құрастырады. Шығармашылық қабілеті мен ойлау дербестігі дамиды.
Ұзындық, масса, көлем
Өлшем бірліктерімен танысады. Масса мен көлемді практикалық тұрғыда өлшеуді үйренеді.
Математика тарихынан қызықты деректер
Математикалық ғылымның даму тарихы жайлы əңгімеленеді. Белгілі ғалымдар мен жаңалықтар таныстырылады.
Олимпиадалық есептер (жеңілдетілген)
Олимпиадалық бағыттағы жеңілдетілген есептер ұсынылады. Балалардың дарындылығы мен қабілеті шыңдалады.
Қызықты тапсырмалар. Топтық жұмыс
Топпен бірлесе отырып, шығармашылық тапсырмалар орындайды. Ынтымақтастық пен жауапкершілік қалыптасады.
Қорытынды қайталау
Жыл бойы өткен тақырыптарды жүйелеп, қайталау. Оқушылардың білім деңгейі толықтырылады.
Шығармашылық жоба
Балалар өз жобаларын қорғап, математика бойынша зерттеу жүргізеді. Өз ойын жеткізіп, шығармашылық жұмыс нəтижесін көрсетеді.
Қорытынды сабақ. Білім мерекесі
Жылдық жұмыстың қорытындысы жасалады. Үздік оқушылар марапатталып, оқушылар жетістігі мерекелік түрде атап өтіледі.
Ақпараттық бөлім Бағалау критерийлері (10 балдық жүйе)
-
-
Бағалау критерийі
Балл саны
Дескриптор
Оқушының сабаққа
0–2
0 – сабаққа қатыспайды, тапсырма
орындамайды; 1 – кей тапсырмаларға
қатысу белсенділігі
балл
араласады; 2 – белсенді қатысып, топтық жұмысқа атсалысады
Теориялық білімді меңгеруі
0–2
балл
0 – тақырыпты мүлде түсінбейді; 1 –
негізгі ұғымдарды ішінара біледі; 2 – тақырыпты толық меңгеріп, мысалдар
келтіре алады
Тапсырмаларды дұрыс орындауы
0–2
балл
0 – тапсырманы орындамаған; 1 –
қателері бар, бірақ негізгі идеясы дұрыс; 2 – тапсырманы дұрыс əрі толық орындайды
Логикалық ойлау жəне дəлелдеу қабілеті
0–2
балл
0 – логикалық байланыс жасай
алмайды; 1 – жартылай дəлел келтіреді; 2 – ойды жүйелі жеткізіп, дəлелдей алады
Шығармашылық жəне дербес жұмыс
0–2
балл
0 – жаңа идея ұсынбайды; 1 – аздаған шығармашылық элемент байқалады; 2 – өзіндік шешім, жаңа тəсіл ұсынады
-
Жалпы ұпай: 10 балл
Нормативтік бөлім Күнтізбелік-тақырыптық жоспар
Аптасына-1 сағат. Жылына 34 сағат
-
-
№
Сабақ тақырыбы
Оқу мақсаты
Сағат саны
Күтілетін нəтиже
1
Математика əлеміне саяхат
Үйірмемен танысу, қызығушылық ояту
1
Оқушы математикаға қызығушылық танытады, топтық жұмысқа бейімделеді
2
Сандар əлемі (1-ден 10-ға дейін)
Сан ұғымын тереңдету
1
Сандық қатынасты түсінеді, дұрыс жазады
3
Қосу мен азайтуға арналған қызықты тапсырмалар
Амалдардың мəнін өмірмен байланыстыру
1
Қарапайым амалдарды жылдам орындайды
4
Геометриялы қ пішіндер əлемі
Негізгі фигураларды ажырату
1
Пішіндерді атайды, қасиеттерін сипаттайды
5
Логикалық есептер əлемі
Ойлау дағдысын дамыту
1
Логикалық тапсырмалард ы шешеді
6
Сағат пен уақыт
Уақытты өлшеу дағдысы
1
Сағат тілін ажыратады,
-
-
-
уақытты есептейді
7
Ұзындық пен өлшемдер
Өлшеу құралдарымен танысу
1
Ұзындықты өлшейді, салыстырады
8
Көбейтуге алғашқы қадам
Топтау арқылы көбейту
1
Көбейту мəнін түсінеді
9
Бөлудің мəні
Бөлуді практикалық жағдайдан шығару
1
Бөлудің қарапайым амалдарын орындайды
1
0
Қызықты тапсырмалар (қайталалау)
Алдыңғы білімді бекіту
1
Білімін қолданады, шығармашылы қ танытады
1
1
Сандардың құрамы (10–
100)
Екі таңбалы сандарды ажырату
1
Ондықтар мен бірліктерді ажыратады
1
2
Арифметикал ық ребустар
Қызықты есеп шығару
1
Шығармашыл ық есеп
құрастырады
1
3
Графикалық диктант
Кеңістікті бағдарлау
1
Бағыт пен пішінді дұрыс салады
1
4
Табиғаттағы математика
Қоршаған ортамен байланыстыру
1
Тəжірибе жасайды, қорытынды шығарады
-
-
-
1
5
Есепті əртүрлі тəсілмен шығару
Шешу жолдарын салыстыру
1
Əртүрлі əдіс қолданады
1
6
Кестелік көбейту (2, 3,
4)
Көбейту кестесін меңгеру
1
Көбейту кестесін қолданады
1
7
Логикалық ойындар
Ойын арқылы ойлау
1
Командалық тапсырмалард ы орындайды
1
8
Ақша жəне есептеу
Теңге ұғымын енгізу
1
Ақша есептеуді үйренеді
1
9
Қарапайым статистика
Кесте, диаграмма
1
Мəліметті талдайды
2
0
Геометрия əлемі (үшбұрыш, төртбұрыш)
Фигураларды зерттеу
1
Фигураларды құрастырады
2
1
Қызықты математика жұмбақтары
Ойлау қабілетін арттыру
1
Жұмбақ есептерді шешеді
2
2
Көбейту мен бөлуге арналған есептер
Күрделірек тапсырмалар
1
Амалды жылдам орындайды
2
3
Қозғалыс пен жылдамдық (бастапқы түсінік)
Қарапайым есеп шығару
1
Қашықтықты таба алады
2
4
Теңдеулер əлемі
Теңдеу ұғымын түсіну
1
Қарапайым теңдеу шешеді
-
-
-
2
5
Логикалық ребустар мен басқатырғыш тар
Шығармашылы қ ойлау
1
Қиын есептерді шешуге дағдыланады
2
6
Қайталаймыз. Тексереміз.
Өтілген материалды бекіту
1
Ойлау қабілеті тұрақтанады
2
7
Есеп құрастыру
Өз бетінше есеп ойлап табу
1
Шығармашыл ық қабілеті дамиды
2
8
Ұзындық, масса, көлем
Өлшем бірліктерін қолдану
1
Практикада өлшейді
2
9
Математика тарихынан қызықты деректер
Танымдық бағыт
1
Математикаға қызығады
3
0
Олимпиадал ық есептер (жеңілдетілге н)
Дарындылықты дамыту
1
Шығармашыл ық есептерді шешеді
3
1
Қызықты тапсырмалар. Топтық жұмыс
Ынтымақтасты ққа тəрбиелеу
1
Бірлескен жұмыс дағдысы артады
3
2
Қорытынды қайталау
Барлық тақырыптарды қайталау
1
Білімін жүйелейді
3
3
Шығармашыл ық жоба
Тақырып бойынша жоба қорғау
1
Өз ойын жеткізеді
-
-
-
3
4
Қорытынды сабақ. Білім мерекесі
Жылдық жұмысты қорытындылау
1
Оқушы жетістігін көрсетеді, марапатталад ы
Барлығы
34
-
Оқу-əдістемелік бөлім
Қысқа мерзімді сабақ жоспары №1
|
Білім беру ұйымының атауы |
|
|||||
|
Пəні: |
|
|||||
|
Бөлім: |
|
|||||
|
Педагогтің аты- жөні: |
|
|||||
|
Күні: |
|
|||||
|
Сыныбы: |
Қатысушылар саны |
Қатыспағандар саны |
||||
|
Тақырыбы |
Математика əлеміне саяхат |
|||||
|
Сабақтың мақсаты |
оқушылардың математикаға деген қызығушылығын арттыру, пəнді өмірмен байланыстыру, логикалық ойлау мен шығармашылық қабілетін дамыту |
|||||
|
Құндылықтарды дарыту |
ынтымақтастық, құрмет, жауапкершілік, өз ойын еркін жеткізу, танымдық белсенділік |
|||||
|
Сабақтың барысы |
||||||
|
Сабақты ң жоспарл анған кезеңдер і |
Педагогтің əрекеті |
Оқушы ның əрекеті |
Бағалау |
Ресурс тар |
||
|
Ұйымда стыру кезеңі |
"Көңіл-күйіңді көрсет" Мақсаты: Оқушылардың көңіл-күйін анықтау, сабаққа дайындық деңгейін бақылау.
|
Нұсқаул ықтарды орында йды |
Ауызша , мадақтау |
|
|
Жаңа сабақ |
Бұл сабақта оқушылар математика пəнімен жаңа қырынан танысады. «Математика əлеміне саяхат» тақырыбында олар тек есеп шығару емес, математика – өмірдің ажырамас бөлігі екенін ұғынады. Əр тапсырма балаларды ойлануға, өз ойын білдіруге, шығармашылыққа жетелейді.
Мұғалім алдын ала кішкентай қазына сандығын дайындайды (қорап немесе конверт). Оның ішінде түрлі математикалық тапсырмалар жасырылады. Балалар топқа бөлінеді. Əр топ бір «қазына қағазын» алып, тапсырманы орындайды. Мысалы:
«қазынаға» өтеді. Сабақ соңында барлық тапсырмаларды орындап шыққан топ «қазынаны ашып», ішінде жасырынған марапат немесе шағын сыйлыққа ие болады.
Балалар кезекпен «Математика мен үшін...» сөйлемін жалғастырады. Бірі «ойын», екіншісі «ғылым», үшіншісі «өмірдегі есептеулер» деп айтады. Мұғалім олардың əр жауабын тақтаға жазып, кейін талқылайды. Бұл жаттығу оқушылардың өз ойын ашық айтуына, математикаға деген |
Тапсыр малард ы орында йды
Тапсыр малард ы орында йды Тапсыр малард ы орында йды |
Дескрипторлар Ойын «Математикалық қазына» бойынша:
амалдарды қолдана біледі,
Қиын тапсырма «Математикалық жұмбақ құра» бойынша:
құрастырады, |
|
|
|
көзқарасын қалыптастыруға көмектеседі. 3. Қиын тапсырма: «Математикалық жұмбақ құра» Əр топ өздері ойдан математикаға байланысты жұмбақ шығарады. Мысалы: «Жұп болсам, бөлінеді екіге, Тақ болсам, бір қалады бөлуге. Ол не?» (Жауабы: сан). Немесе: «Төрт қабырғам бар, Бұрыштарым бірдей, Таңдай аласың ба, Мен қандай пішіндей?» (Жауабы: шаршы). Бұл жұмыс балаларды ойлауға, қиялдауға, сөзбен математиканы сипаттауға үйретеді. |
|
– жауаптың дұрыстығын дəлелдейді. |
|
|
Сабақты бекіту |
«Табыс сатысы»
|
Нұсқаул ықты орында йды |
Кері байланыс жасайды |
|
Қысқа мерзімді сабақ жоспары №2
|
Білім беру ұйымының атауы |
|
|
Пəні: |
|
|
Бөлім: |
|
|
Педагогтің аты- жөні: |
|
|
Күні: |
|
|||||
|
Сыныбы: |
Қатысушылар саны |
Қатыспағандар саны |
||||
|
Тақырыбы |
Сандар əлемі (1-ден 10-ға дейін) |
|||||
|
Сабақтың мақсаты |
1-ден 10-ға дейінгі сандарды толық меңгерту, сандарды тікелей жəне кері санауға үйрету, математикалық ойлау дағдыларын дамыту, ойлау жылдамдығын арттыру |
|||||
|
Құндылықтарды дарыту |
ынтымақтастық, еңбекқорлық, өзара көмек, жауапкершілік, ой еркіндігі |
|||||
|
Сабақтың барысы |
||||||
|
Сабақты ң жоспарл анған кезеңдер і |
Педагогтің əрекеті |
Оқушы ның əрекеті |
Бағалау |
Ресурс тар |
||
|
Ұйымда стыру кезеңі |
"Құпия сыйлық" əдісі Мақсаты: Оқушыларды ынталандыру, олардың сабаққа деген қызығушылығын ояту.
(бейдж, тəттілер, стикерлер) немесе мақтау сөздер жазылған карточкалар қолдануға болады.
|
Нұсқаул ықтарды орында йды |
Ауызша , мадақтау |
|
||
|
Жаңа сабақ |
Бұл сабақта оқушылар сандардың табиғи қатарын толық меңгереді, тікелей жəне кері санауды үйренеді, топтық ойындар арқылы сандарды салыстырып, дұрыс ретін табуды машықтанады. Əрбір тапсырма балалардың жас ерекшелігіне сай əрі қызықты түрде беріледі. Тапсырмалар 1. Ойын: «Жоғалған санды тап» Мұғалім тақтаға сандарды жазып, кейбірін қалдырып кетеді: 1, 2, , 4, 5, , 7, , 9, 10. Оқушылар бос орынға жетіспеген сандарды қояды. Мысал: 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10. Күрделендіру: сандарды шатастырып беру (мысалы, 2, 5, 1, 4, , 3), оқушы дұрыстап орналастырады. |
Тапсыр малард ы орында йды
Тапсыр малард ы орында йды |
Бағалау критерийлері мен дескрипторлары (0–10 балл) Ойын «Жоғалған санды тап» (2 балл):
толық аяқтайды (1 балл). Ойын «Сандар пойызы» (2 балл):
балл), |
|
||
|
|
2. Ойын: «Сандар пойызы» |
|
– топтық жұмыста |
|
|
Əр балаға бір сан жазылған карточка |
|
белсенділік |
||
|
таратылады. Оқушылар вагон болып тізіліп |
|
көрсетеді (1 балл). |
||
|
тұрады, пойыз тек дұрыс ретімен жүргенде |
|
Жаттығу |
||
|
ғана «жүреді»: 1-ден бастап 10-ға дейін. |
|
«Сандарды |
||
|
Шығармашылық түрлендіру: мұғалім кейбір |
|
салыстыр» (2 |
||
|
оқушыны орыннан алып қояды, қалғандары |
|
балл): |
||
|
«қай сан жоқ?» деген сұраққа жауап береді. 3. Жаттығу: «Сандарды салыстыр» |
Тапсыр |
– дұрыс таңбаны қолданады (> < =) |
||
|
Мұғалім карточка көтереді: 6 жəне 4. |
малард |
(1 балл), |
||
|
Балалар «6 > 4» деп жауап береді. Осылай |
ы |
– салыстыруды тез |
||
|
бірнеше рет қайталанады. |
орында |
жəне қате жібермей |
||
|
Қосымша: оқушылар өздері жұптасып, бір- біріне сандар көрсетіп салыстырады. |
йды |
орындайды (1 балл). |
||
|
4. Қиын тапсырма: «Кері санау жəне 2- |
|
Қиын тапсырма |
||
|
ден қосып айту» |
|
«Кері санау жəне |
||
|
– Тікелей санау: 1-ден 10-ға дейін. |
|
2-ден қосып айту» |
||
|
– Кері санау: 10-нан 1-ге дейін. |
|
(2 балл): |
||
|
– 2-ден қосып санау: 2, 4, 6, 8, 10. |
|
– сандарды кері |
||
|
– Кері 2-ден азайтып санау: 10, 8, 6, 4, 2. |
|
санауды меңгерген |
||
|
Бұл тапсырма оқушыларды шоғырлануға, |
|
(1 балл), |
||
|
есте сақтауға жəне ойша есептеуге |
|
– 2-ден қосып жəне |
||
|
жаттықтырады. |
|
азайтып санау |
||
|
5. Шығармашылық тапсырма: «Санға |
|
тізбегін құрай |
||
|
сурет сал» |
|
алады (1 балл). |
||
|
Мұғалім бір сан айтады (мысалы, 5). |
|
Шығармашылық |
||
|
Оқушылар 5 алманы, 5 жұлдызды немесе 5 |
|
тапсырма «Санға |
||
|
үшбұрышты сурет салады. Бұл жұмыс |
|
сурет сал» (2 |
||
|
сандарды нақты өмірмен байланыстырады. |
|
балл): |
||
|
Бұл сабақта оқушылар сандарды |
|
– берілген санға |
||
|
меңгерумен қатар, логикалық ойлау, топпен |
|
сəйкес сурет |
||
|
жұмыс жасау, өз ойын айту, |
|
салады (1 балл), |
||
|
шығармашылықпен іздену дағдыларын |
|
– тапсырманы өз |
||
|
дамытады. Тапсырмалар жеңілден |
|
ойымен əсем |
||
|
күрделіге қарай ұсынылып, əр оқушының |
|
безендіріп |
||
|
деңгейіне сай бағаланады. |
|
орындайды (1 |
||
|
|
|
балл). |
||
|
|
|
Жалпы ұпай: 10 |
||
|
|
|
балл. |
||
|
Сабақты бекіту |
«Екі жұлдыз, бір тілек»
|
Нұсқаул ықты орында йды |
Кері байланыс жасайды |
|

|
|
|
|
|
|
Қысқа мерзімді сабақ жоспары №3
|
Білім беру ұйымының атауы |
|
|||||
|
Пəні: |
|
|||||
|
Бөлім: |
|
|||||
|
Педагогтің аты- жөні: |
|
|||||
|
Күні: |
|
|||||
|
Сыныбы: |
Қатысушылар саны |
Қатыспағандар саны |
||||
|
Тақырыбы |
Қосу мен азайтуға арналған қызықты тапсырмалар |
|||||
|
Сабақтың мақсаты |
қосу мен азайту амалдарын қолдана білу, күнделікті өмірден алынған қарапайым есептерді шығару, бірнеше амалдан тұратын есептерді шешу, жылдам ойлау мен есептеу дағдыларын дамыту |
|||||
|
Құндылықтарды дарыту |
ынтымақтастық, еңбекқорлық, жауапкершілік, өмірлік дағдыларды меңгеру, өз ойын дəлелдеу |
|||||
|
Сабақтың барысы |
||||||
|
Сабақтың жоспарланған кезеңдері |
Педагогтің əрекеті |
Оқушы ның əрекеті |
Бағалау |
Ресурс тар |
||
|
Ұйымдастыр у кезеңі |
"Сиқырлы сөз" əдісі Мақсаты: Сабақтың тақырыбына қызығушылық тудыру, топтық жұмысқа ынталандыру.
|
Нұсқаул ықтарды орында йды |
Ауызша , мадақтау |
|
||
|
Жаңа сабақ |
Бұл сабақта оқушылар қосу жəне азайту амалдарының мағынасын өмірлік жағдаяттар арқылы түсінеді. Суретке сүйене отырып есеп құрастырады, қарапайым жəне құрама есептерді шығарады. Ойын арқылы тез ойлау қабілеттері дамиды, ал қиын тапсырма арқылы бірнеше амалдан тұратын есептерді шешуге машықтанады.
«Сурет бойынша есеп құрастыру» Мұғалім тақтаға алма, шар, кітап сияқты суреттер көрсетеді. Балалар сол суретке қарап есеп құрастырады жəне шығарады. Мысалы: «Себетте 3 алма бар еді, анасы тағы 2 алма салды. Барлығы қанша алма болды?» → 3 + 2 = 5. Оқушылар өздері ойдан сурет салып, есеп құрастыруға да болады.
Жылдам əрі дұрыс жауап берген оқушы ұпай жинайды. Бұл ойын есте сақтау мен жылдам ойлауды дамытады.
Шешуі: (5+4)–3 = 6.
Бұл сабақта оқушылар қосу мен азайтуды нақты өмірлік жағдаяттармен байланыстырып үйренеді. Сурет бойынша есеп құрастыру арқылы шығармашылық қабілеті дамиды, «Жылдам есеп» ойыны жылдамдық пен зейінділікті қалыптастырады, ал құрама есеп балалардың ойлауын тереңдетіп, алдағы сыныптардағы күрделі тапсырмаларға дайын болуына көмектеседі. |
Тапсыр малард ы орында йды Тапсыр малард ы орында йды
Тапсыр малард ы орында йды |
Бағалау критерийлері мен дескрипторлары (0–10 балл) Шығармашылық тапсырма «Сурет бойынша есеп құрастыру» (2 балл):
шығарады (1 балл). Ойын «Жылдам есеп» жарысы (2 балл):
дұрыстығын дəл көрсетеді (1 балл). Қиын тапсырма «Құрама есеп» (4 балл):
дұрыс шығарады (1 балл). Қосымша белсенділік (2 балл):
балл). |
|
|
|
|
|
Жалпы ұпай: 10 балл. |
|
|
Сабақты бекіту |
«Бағдаршам» əдісі
барлығы түсінікті.
|
Нұсқаул ықты орында йды |
Кері байланыс жасайды |
|
Қысқа мерзімді сабақ жоспары №4
|
Білім беру ұйымының атауы |
|
|||||
|
Пəні: |
|
|||||
|
Бөлім: |
|
|||||
|
Педагогтің аты- жөні: |
|
|||||
|
Күні: |
|
|||||
|
Сыныбы: |
Қатысушылар саны |
Қатыспағандар саны |
||||
|
Тақырыбы |
Геометриялық пішіндер əлемі |
|||||
|
Сабақтың мақсаты |
негізгі геометриялық пішіндерді (үшбұрыш, төртбұрыш, шаршы, шеңбер, тік төртбұрыш) танып білу, олардың қасиеттерін ажырату, қоршаған ортадан пішіндерді таба алу, пішіндерді қолданып шығармашылық жұмыс жасау |
|||||
|
Құндылықтарды дарыту |
ынтымақтастық, еңбекқорлық, эстетикалық талғам, жауапкершілік, өмірдегі құбылыстарды математикалық тұрғыдан түсіну |
|||||
|
Сабақтың барысы |
||||||
|
Сабақты ң жоспарла нған кезеңдері |
Педагогтің əрекеті |
Оқушы ның əрекеті |
Бағалау |
Ресурс тар |
||
|
Ұйымда стыру кезеңі |
"Бір сөзбен" əдісі Мақсаты: Оқушылардың сабаққа деген эмоционалдық дайындығын анықтау.
|
Нұсқау лықтар ды орынд айды |
Ауызша , мадақтау |
|
||
|
|
мұғалім оқушылардың сабаққа деген көзқарасын реттей алады. |
|
|
|
|
Жаңа сабақ |
Оқушылар геометриялық пішіндерді таниды, оларды салыстырады, күнделікті өмірден мысалдар келтіреді. Ойын арқылы пішіндерді дұрыс тануға дағдыланады. Шығармашылық тапсырмада пішіндерді біріктіріп жаңа сурет салып, қиялдау жəне бейнелеу дағдыларын дамытады.
Мұғалім əртүрлі пішіндердің суреттерін көрсетеді: үшбұрыш, шаршы, шеңбер, тік төртбұрыш. Оқушылар пішіннің атын айтып, оның қасиеттерін атайды. Мысалы: «Бұл – шаршы. Оның 4 қабырғасы бар, барлық қабырғасы тең, бұрыштары 90°». Қосымша тапсырма: сынып ішінде пішіндерге ұқсайтын заттарды табу (сағат – шеңбер, терезе – төртбұрыш).
Əр оқушыға лото карточкасы таратылады, онда əртүрлі пішіндер бейнеленген. Мұғалім пішіннің атын атайды («шеңбер», «үшбұрыш»), оқушылар өз карточкасынан сол пішінді тауып, белгілейді. Барлық пішінді дұрыс тапқан оқушы жеңімпаз болады.
Оқушыларға түрлі пішіндер қиылған қағаздан беріледі. Сол пішіндерді біріктіріп жаңа сурет ойлап табады (мысалы, үй – төртбұрыш пен үшбұрыш, күн – шеңбер мен кішкентай үшбұрыштар, робот – тік төртбұрыш пен дөңгелектер). Оқушы суретін салып немесе құрастырғанын сынып алдында таныстырады. Бұл тапсырма қиялды, шығармашылықты жəне математикалық ойлауды дамытады. Бұл сабақта балалар геометриялық пішіндерді танып қана қоймай, олардың қоршаған ортада қалай кездесетінін көреді. «Пішіндер лото» ойыны оқушылардың |
Тапсы рмала рды орынд айды Тапсы рмала рды орынд айды
Тапсы рмала рды орынд айды |
Бағалау критерийлері мен дескрипторлары (0–10 балл) Жаттығу «Пішіндерді ажырату» (2 балл): – пішіннің атауын дұрыс айтады (1 балл),
Қиын тапсырма «Пішіндерден сурет құрастыру» (4 балл):
|
|
|
|
зейінін арттырады, ал шығармашылық тапсырма – пішіндерді қолдана отырып ойлау мен қиялдауды дамытады. |
|
– сұрақтарға жауап береді, топпен жұмыс істейді (1 балл). Жалпы ұпай: 10 балл. |
|
|
Сабақты бекіту |
«Бағдаршам» əдісі
түсінікті.
|
Нұсқау лықты орынд айды |
Кері байланыс жасайды |
|
Қысқа мерзімді сабақ жоспары №5
|
Білім беру ұйымының атауы |
|
|||||
|
Пəні: |
|
|||||
|
Бөлім: |
|
|||||
|
Педагогтің аты- жөні: |
|
|||||
|
Күні: |
|
|||||
|
Сыныбы: |
Қатысушылар саны |
Қатыспағандар саны |
||||
|
Тақырыбы |
Логикалық есептер əлемі |
|||||
|
Сабақтың мақсаты |
қарапайым логикалық тапсырмаларды орындау арқылы ойлау қабілетін дамыту, салыстыру, талдау, қорытынды жасау дағдыларын жетілдіру, логикалық ойлауды тəжірибеде қолдана білуге үйрету |
|||||
|
Құндылықтарды дарыту |
ой еңбегін бағалау, тапқырлық пен жауапкершілік, ынтымақтастық, өз ойын дəлелдей алу, шыдамдылық |
|||||
|
Сабақтың барысы |
||||||
|
Сабақты ң жоспарл анған кезеңдер і |
Педагогтің əрекеті |
Оқушы ның əрекеті |
Бағалау |
Ресурс тар |
||
|
Ұйымда стыру кезеңі |
"Сиқырлы қорап" əдісі Мақсаты: Оқушылардың қызығушылығын арттыру, олардың сабаққа деген ынтасын ояту. |
Нұсқаул ықтарды орында йды |
Ауызша , мадақтау |
|
||
|
|
болжап, өз ойларын айтады.
|
|
|
|
|
Жаңа сабақ |
Бұл сабақта оқушылар əртүрлі логикалық тапсырмаларды орындайды. Олар артық элементті табады, жасырын суретті анықтайды, ал күрделі деңгейде шахмат тақтасында ат фигурасының жүрісін есептейді. Сабақ балалардың аналитикалық ойлауын дамытып, нақты дəлелдермен жауап беруге үйретеді.
Мұғалім бірнеше сурет немесе сөз айтады: алма, алмұрт, қарындаш, жүзім. Оқушылар «қарындаш артық, себебі ол жеміс емес» деп түсіндіреді. Тағы бір мысал: үшбұрыш, шаршы, шеңбер, алма → артық – алма, себебі ол геометриялық пішін емес. Бұл тапсырма салыстыруға, ойды дəлелдеуге үйретеді.
Мұғалім торкөз қағазға əріптер немесе сандар жасырып жазады. Оқушылар белгілі бір бағытпен жүріп, жасырын сөзді немесе суретті табады. Мысалы: тор көздерде əріптер жазылған, белгілі бір реттілікпен жүрсе «ҮЙ» немесе «КҮН» сөзі шығады. Бұл ойын оқушылардың зейінін шоғырландырады.
Мұғалім шахмат тақтасын көрсетіп, ат фигурасының тұрған орнын айтады. Мысалы: «Ат D4-те тұр. Ол қай торларға жүре алады?» Жауап: B3, B5, C2, C6, E2, E6, F3, F5. Қосымша: мұғалім «ат бір жүрісте бұрыштағы торға жете ала ма?» деген сұрақ қойып, балалардан талдау сұрайды. Бұл тапсырма логиканы, кеңістікті елестетуді жəне ойша жоспарлау дағдысын дамытады. |
Тапсыр малард ы орында йды
Тапсыр малард ы орында йды Тапсыр малард ы орында йды |
Бағалау критерийлері мен дескрипторлары (0–10 балл) Ойын «Не артық?» (2 балл):
Ойын «Жасырын суретті тап» (2 балл):
«Шахматтағы аттың жүрісі» (4 балл):
алады (1 балл),
Қосымша белсенділік (2 балл):
|
|
|
|
Бұл сабақта оқушылар логикалық тапсырмалар орындап, ойлау қабілетін дамытады. «Не артық?» ойыны салыстыруға, «Жасырын суретті тап» ойыны зейінге бағытталса, шахмат тапсырмасы балаларды күрделі ойлауға, кеңістікте бағдарлауға үйретеді. Сабақ соңында əр бала өз логикалық ойлау қабілетінің арта түскенін сезінеді. |
|
ынтымақ танытады (1 балл). Жалпы ұпай: 10 балл. |
|
|
Сабақты бекіту |
«Табыс сатысы»
аламын |
Нұсқаул ықты орында йды |
Кері байланыс жасайды |
|
Қысқа мерзімді сабақ жоспары №6
|
Білім беру ұйымының атауы |
|
|
|
Пəні: |
|
|
|
Бөлім: |
|
|
|
Педагогтің аты- жөні: |
|
|
|
Күні: |
|
|
|
Сыныбы: |
Қатысушылар саны |
Қатыспағандар саны |
|
Тақырыбы |
Сағат пен уақыт |
|
|
Сабақтың мақсаты |
сағаттың құрылымын танып білу, уақытты өлшеудің негізгі бірліктерін (сағат, минут) меңгеру, күн тəртібін жоспарлау дағдысын қалыптастыру, |
|
|
|
уақыт аралығын есептеуді үйрену |
||||
|
Құндылықтарды дарыту |
уақытты қадірлеу, тəртіптілік пен жауапкершілік, еңбекқорлық, өз күнін жоспарлай білу, ынтымақтаса жұмыс жасау |
||||
|
Сабақтың барысы |
|||||
|
Сабақты ң жоспарл анған кезеңдер і |
Педагогтің əрекеті |
Оқушы ның əрекеті |
Бағалау |
Ресурс тар |
|
|
Ұйымда стыру кезеңі |
"Жылы сөздер шеңбері" Мақсаты: Оқушылардың көңіл-күйін көтеру, достық қарым-қатынасты қалыптастыру.
көрінесің!», «Бүгін бəріміз бірге қызықты сабақ өтеміз!»
|
Нұсқаул ықтарды орында йды |
Ауызша , мадақтау |
|
|
|
Жаңа сабақ |
Бұл сабақта оқушылар сағаттың құрылысын, уақытты өлшеу жолдарын үйренеді. Қарапайым тапсырмалар арқылы сағат тілдерін дұрыс орналастырады, күн тəртібін құрып үйренеді. Қиын тапсырмада уақыт аралығын есептеу арқылы ойша амалдар жасайды, өмірмен байланыстырады.
Мұғалім оқушыларға бос сағат циферблаты бар суреттер таратады. Мысалы: «Сағат 3-ті көрсетсін» → оқушы қысқа тілді 3-ке, ұзын тілді 12-ге қояды. «Сағат 7:30-ды көрсет» → қысқа тіл 7-ге, ұзын тіл 6-ға орналасады. Қосымша: əр оқушы өз ойынан уақыт айтады, сыныптағы басқа балалар сағат тілін сол уақытқа қояды.
Мысалы: «Мен таңертең сағат 7-де |
Тапсыр малард ы орында йды
Тапсыр малард ы орында йды |
Бағалау критерийлері мен дескрипторлары (0–10 балл) Жаттығу «Сағат тілдерін орналастыру» (2 балл):
Қиын тапсырма |
|
|
|
|
тұрамын. Сағат 8-де мектепке барамын. Сағат 13:00-де түскі ас ішемін. Сағат 15:00- де үй тапсырмасын орындаймын». Балалар өз күнін суретпен немесе шағын кестемен көрсетеді.
Мұғалім уақытқа байланысты есеп береді: – «Сабақ 8:30-да басталды, 9:15-те аяқталды. Сабақ қанша минутқа созылды?» Шешуі: 9:15 – 8:30 = 45 минут. Қосымша мысалдар:
Бұл сабақ оқушыларға уақыт ұғымын түсінуге көмектеседі. Сағатпен жұмыс істеу арқылы практикалық дағдылар дамиды, күн тəртібін жоспарлау тапсырмасы – уақытты тиімді пайдалануға үйретеді. Қиын есептер оқушыларды нақты ойлауға, өмірде кездесетін жағдайларды есеппен байланыстыра білуге жетелейді. |
Тапсыр малард ы орында йды |
«Уақыт аралығын есептеу» (4 балл): – есептің шартын түсінеді (1 балл),
Жалпы ұпай: 10 балл. |
|
|
Сабақты бекіту |
«Екі жұлдыз, бір тілек»
|
Нұсқаул ықты орында йды |
Кері байланыс жасайды |
|

Қысқа мерзімді сабақ жоспары №7
|
Білім беру ұйымының атауы |
|
|||||
|
Пəні: |
|
|||||
|
Бөлім: |
|
|||||
|
Педагогтің аты- жөні: |
|
|||||
|
Күні: |
|
|||||
|
Сыныбы: |
Қатысушылар саны |
Қатыспағандар саны |
||||
|
Тақырыбы |
Ұзындық пен өлшемдер |
|||||
|
Сабақтың мақсаты |
ұзындық ұғымын меңгерту, өлшем бірліктерін (см, дм, м) қолдана білу, қарапайым өлшеу құралдарын пайдалану, заттарды салыстырып, ең қысқа жəне ең ұзын элементті табу дағдысын қалыптастыру |
|||||
|
Құндылықтарды дарыту |
еңбекқорлық, дəлдікке үйрену, өмірдегі заттарды бағалай білу, ынтымақтаса жұмыс істеу, жауапкершілік |
|||||
|
Сабақтың барысы |
||||||
|
Сабақты ң жоспарл анған кезеңдер і |
Педагогтің əрекеті |
Оқушы ның əрекеті |
Бағалау |
Ресурс тар |
||
|
Ұйымда стыру кезеңі |
"Комплимент көпірі" əдісі Мақсаты: Оқушылар арасында достық қарым-қатынас орнату, сенімділік қалыптастыру.
|
Нұсқаул ықтарды орында йды |
Ауызша , мадақтау |
|
||
|
Жаңа сабақ |
Бұл сабақта оқушылар ұзындықты өлшеуді үйренеді, сызғышпен жұмыс жасайды, заттардың өлшемдерін салыстырады. Ойын арқылы өлшеу нəтижелерін дұрыс табуға машықтанады. Қиын тапсырмада бірнеше затты өлшеп, олардың ішінен ең ұзынын анықтайды. Бұл оқушылардың практикалық дағдысын нығайтады. 1. Жаттығу: «Заттарды өлшеу» Мұғалім балаларға түрлі заттарды (қарындаш, кітап, дəптер, сызғыш) береді. Оқушылар сызғышпен өлшеп, дəптерлеріне |
Тапсыр малард ы орында йды |
Бағалау критерийлері мен дескрипторлары (0–10 балл) Жаттығу «Заттарды өлшеу» (2 балл):
жазады (1 балл). Ойын «Өлше жəне |
|
||
|
|
жазады:
Қосымша: «Егер қарындаш 15 см болса, екі қарындаш қатар қойылса қанша см болады?» → 30 см.
Мұғалім оқушыларға тапсырма береді: «Сыныптағы ең қысқа затты тап», «Сыныптағы шамамен 1 метр болатын нəрсені тап». Оқушылар əр түрлі затты өлшеп, нəтижесін айтады. Бұл ойын нақты өлшеуге үйретеді əрі балалардың зейінін арттырады.
Оқушыларға 3–4 зат беріледі: қарындаш, кітап, сызғыш, қалам. Əр затты өлшеп, салыстыру жасайды. Мысалы: қарындаш – 15 см, қалам – 14 см, кітап – 25 см, сызғыш – 30 см. Жауабы: ең ұзыны – сызғыш (30 см). Қосымша күрделендіру: заттардың барлығын бірге қойып, жалпы ұзындығын табу. Бұл сабақта балалар заттардың ұзындығын өлшеп, нақты нəтижелерді қолдануды үйренеді. «Өлше жəне тап!» ойыны оларды белсенділікке жетелейді, ал қиын тапсырма логикалық ойлау мен салыстыру дағдысын қалыптастырады. Оқушылар өлшем бірліктерін өмірлік жағдайларда қолдана білуге машықтанады. |
Тапсыр малард ы орында йды Тапсыр малард ы орында йды |
тап!» (2 балл):
Қиын тапсырма «Бірнеше затты өлшеп, ең ұзынын табу» (4 балл):
Қосымша белсенділік (2 балл):
Жалпы ұпай: 10 балл. |
|
|
Сабақты бекіту |
«Не ұнады? Не қиын болды? Не үйрендім?»
жаңа нəрсе үйрендің? |
Нұсқаул ықты орында йды |
Кері байланыс жасайды |
|
Қысқа мерзімді сабақ жоспары №8
|
Білім беру ұйымының атауы |
|
|||||
|
Пəні: |
|
|||||
|
Бөлім: |
|
|||||
|
Педагогтің аты- жөні: |
|
|||||
|
Күні: |
|
|||||
|
Сыныбы: |
Қатысушылар саны |
Қатыспағандар саны |
||||
|
Тақырыбы |
Көбейтуге алғашқы қадам |
|||||
|
Сабақтың мақсаты |
заттарды топтау арқылы көбейту амалын түсіну, бірдей қосылғыштарды қысқартып жазу, көбейтудің мағынасын өмірлік мысалдармен байланыстыру, қарапайым теңдеулер құрастыруға машықтандыру |
|||||
|
Құндылықтарды дарыту |
ынтымақтастық, еңбекқорлық, ой еңбегін бағалау, өмірдегі құбылыстарды математикамен байланыстыра білу, жауапкершілік |
|||||
|
Сабақтың барысы |
||||||
|
Сабақты ң жоспарл анған кезеңдер і |
Педагогтің əрекеті |
Оқушы ның əрекеті |
Бағалау |
Ресурс тар |
||
|
Ұйымда стыру кезеңі |
"Музыкалық серпін" əдісі Мақсаты: Оқушылардың сергектігін арттыру, сабаққа дайындығын тексеру.
көңіл-күйін қимылмен (алақан соғу, күлімдеу, секіру) білдіреді.
|
Нұсқаул ықтарды орында йды |
Ауызша , мадақтау |
|
||
|
Жаңа сабақ |
Бұл сабақта оқушылар көбейту амалын алғаш түсінеді. Заттарды топтастыру арқылы бірдей қосылғыштарды ықшамдап жазуға үйренеді. «Қанша топ бар?» ойыны арқылы нақты мысалдардан көбейту амалын шығарып алады. Қиын тапсырмада берілген суретке қарап теңдеу құрастырады. 1. Жаттығу: «Заттарды топтау» Мұғалім оқушыларға суреттер көрсетеді:
|
О |
Тапсыр малард ы орында йды |
Бағалау критерийлері мен дескрипторлары (0–10 балл) Жаттығу «Заттарды топтау» (2 балл): – бір топтағы заттардың санын дұрыс анықтайды (1 балл), – қосындыны |
|
||
|
|
3 топ. Демек 2+2+2=6. Бұл 2·3=6». Қосымша: қарындаштарды топтап санау, гүлдерді шоқ қылып бөлу.
Мұғалім үстелге заттар қояды: 12 қақпақ, 15 түйме, 8 қарындаш. Сұрақ: «Егер 12 қақпақты 3-ке бөліп қойсақ, қанша топ болады?» → 4 топ. «15 түймені 5-тен қойсақ, неше топ болады?» → 3 топ. Ойын түрінде əр топқа түрлі заттар беріледі, олар топтарға бөліп, нəтижесін айтады.
Мұғалім тақтаға сурет іледі:
|
О Теңдеу құрастыру: 3·4 = x, x=12. Қосымша күрделендіру: əртүрлі топтағы заттарды салыстырып теңдеулер құрастыру. Бұл сабақта оқушылар көбейту амалын нақты тəжірибеден түсінеді. Заттарды топтау арқылы көбейту – қайталанатын қосындыны қысқаша жазу екені айқындалады. «Қанша топ бар?» ойыны балаларды белсенділікке жетелейді, ал теңдеу құрастыру тапсырмасы логикалық ойлау мен математикалық тілін дамытады. |
Тапсыр малард ы орында йды Тапсыр малард ы орында йды |
ықшамдап көбейту түрінде жазады (1 балл). Ойын «Қанша топ бар?» (2 балл):
дұрыс айтады (1 балл). Қиын тапсырма «Суреттен теңдеу құрастыр» (4 балл):
жазып шығады (1 балл),
алады (1 балл). |
|
|
Сабақты бекіту |
«Жетістік баспалдағы»
салады немесе əр оқушыға жеке береді. |
Нұсқаул ықты орында йды |
Кері байланыс жасайды |
Стикер |
|
|
|
|
|
|
Қысқа мерзімді сабақ жоспары №9
|
Білім беру ұйымының атауы |
|
|||||
|
Пəні: |
|
|||||
|
Бөлім: |
|
|||||
|
Педагогтің аты- жөні: |
|
|||||
|
Күні: |
|
|||||
|
Сыныбы: |
Қатысушылар саны |
Қатыспағандар саны |
||||
|
Тақырыбы |
Бөлудің мəні |
|||||
|
Сабақтың мақсаты |
бөлудің мағынасын түсіну, заттарды тең топтарға бөлу дағдысын қалыптастыру, бөлу амалын күнделікті өмірмен байланыстыру, қалдықпен бөлуге арналған қарапайым есепті шығара білу |
|||||
|
Құндылықтарды дарыту |
əділдік, ынтымақтастық, жауапкершілік, еңбекті бағалау, тəртіптілік |
|||||
|
Сабақтың барысы |
||||||
|
Сабақты ң жоспарл анған кезеңдер і |
Педагогтің əрекеті |
Оқушы ның əрекеті |
Бағалау |
Ресурс тар |
||
|
Ұйымда стыру кезеңі |
"Бүгінгі мақсатымды білдіремін" əдісі Мақсаты: Оқушылардың өз оқу мақсаттарын түсінуіне көмектесу. |
Нұсқаул ықтарды орында йды |
Ауызша , мадақтау |
|
|
|
үйренемін", "Бүгін мен белсенді боламын", "Бүгін мен жақсы көңіл-күйде боламын".
|
|
|
|
|
Жаңа сабақ |
Бұл сабақта оқушылар бөлу амалын алғаш практикалық мысалдар арқылы меңгереді. Заттарды тең бөлу арқылы «əркімге бірдей» қағидасын ұғынады. «Досыңа бөліп бер» ойыны балалардың қарым-қатынасын нығайтады, ал қалдықпен бөлу тапсырмасы ойлау мен талдауды тереңдетеді.
бала неше кəмпит алады?» → 4 кəмпит.
Бұл тапсырма «тең бөлу» ұғымын нақты түсіндіреді.
Оқушылар жұпқа бөлінеді. Біреуінде 8 түрлі түсті қарындаш бар. Тапсырма: «Қарындашты досыңа тең бөл». Əр оқушы тең бөліп беруге тырысады. Қосымша нұсқа: топ ішінде 15 фишканы 3 балаға бөлу, 20 алманы 5 балаға бөлу. Бұл ойын балаларды əділдікке, достыққа тəрбиелейді.
Шешуі: 10 : 3 = 3, қалдық 1. Əр балаға 3 кəмпит, 1 кəмпит артық қалады. Тағы бір есеп: «17 қарындашты 4 балаға тең бөл» → 17 : 4 = 4, қалдық 1. Бұл сабақта оқушылар бөлу амалын практикалық түрде меңгереді. «Заттарды |
Тапсыр малард ы орында йды
Тапсыр малард ы орында йды Тапсыр малард ы орында йды |
Бағалау критерийлері мен дескрипторлары (0–10 балл) Жаттығу «Заттарды тең бөлу» (2 балл): – заттарды дұрыс топтарға бөледі (1 балл),
нəтижесін нақты айтады (1 балл). Ойын «Досыңа бөліп бер» (2 балл):
Қиын тапсырма «Қалдықпен бөлу» (4 балл):
табады (1 балл),
Қосымша |
|
|
|
тең бөлу» жаттығуы балаларға əділдік ұғымын түсіндірсе, «Досыңа бөліп бер» ойыны достық қарым-қатынасты нығайтады. Қалдықпен бөлу тапсырмасы оқушылардың ойлау қабілетін арттырып, күрделі есептерге дайындайды. |
|
белсенділік (2 балл):
Жалпы ұпай: 10 балл. |
|
|
Сабақты бекіту |
«Кері байланыс парағы»
|
Нұсқаул ықты орында йды |
Кері байланыс жасайды |
Парақта р |
Қысқа мерзімді сабақ жоспары №10
|
Білім беру ұйымының атауы |
|
|||||
|
Пəні: |
|
|||||
|
Бөлім: |
|
|||||
|
Педагогтің аты- жөні: |
|
|||||
|
Күні: |
|
|||||
|
Сыныбы: |
Қатысушылар саны |
Қатыспағандар саны |
||||
|
Тақырыбы |
Қызықты тапсырмалар (қайталалау) |
|||||
|
Сабақтың мақсаты |
өткен тақырыптарды қайталау, білімді бекіту, есептерді əртүрлі тəсілмен шығара білу, ойлау жылдамдығы мен тапқырлықты дамыту |
|||||
|
Құндылықтарды дарыту |
əділдік, еңбексүйгіштік, ынтымақтастық, өзіне сенімділік, жауапкершілі |
|||||
|
Сабақтың барысы |
||||||
|
Сабақты ң жоспарл анған кезеңдер і |
Педагогтің əрекеті |
Оқушы ның əрекеті |
Бағалау |
Ресурс тар |
||
|
Ұйымда стыру кезеңі |
"Сен білесің бе?" əдісі Мақсаты: Сабақ тақырыбына қызығушылық тудыру, оқушыларды диалогқа тарту.
|
Нұсқаул ықтарды орында йды |
Ауызша , мадақтау |
|
||
|
|
|
|
|
|
|
Жаңа сабақ |
Бұл сабақ оқушылардың бұрын өткен білімдерін жүйелеуге арналады. Қайталай отырып, олар қате табуды үйренеді, викторина ойынында білімін көрсетеді, ал құрама есептерде бірнеше амал қолдануға машықтанады. Сабақ жарыс түрінде өтіп, балалардың қызығушылығын арттырады.
Мұғалім тақтаға бірнеше мысал жазады: – 6 + 3 = 8 (қате), – 7 – 2 = 5 (дұрыс), – 4 + 5 = 11 (қате). Оқушылар қатені тауып, дұрыс шешімін айтады. Қосымша: «Кім жылдам?» ойыны ретінде екі топ жарысады.
Мұғалім оқушыларға қысқа сұрақтар қояды:
3. Қиын тапсырма: Құрама есеп Мысал: «Айдана дүкеннен 3 дəптер сатып алды. Əр дəптердің бағасы – 40 теңге. Ол сатушыға 200 теңге берді. Айданаға қанша теңге қайтарылды?» Шешуі: 3 · 40 = 120, 200 – 120 = 80. Жауабы: 80 теңге. Қосымша есеп: «Əлиде 12 алма бар еді. Ол достарына 4 алмасын берді. Кейін анасы тағы 5 алма əкеліп берді. Əлиде қанша алма болды?» Шешуі: 12 – 4 = 8, 8 + 5 = 13. Жауабы: 13 алма. Бұл сабақта оқушылар қызықты тапсырмалар арқылы өткен білімін қайталайды. «Қате тап» ойыны зейінді дамытады, викторина жылдам ойлауға |
Тапсыр малард ы орында йды Тапсыр малард ы орында йды Тапсыр малард ы орында йды |
Бағалау критерийлері мен дескрипторлары (0–10 балл) Ойын «Қате тап» (2 балл):
«Викторина» (2 балл):
танытады (1 балл). Қиын тапсырма «Құрама есеп» (4 балл):
дұрыс орындайды (1 балл),
айта алады (1 балл). Жалпы ұпай: 10 балл. |
|
|
|
үйретеді, ал құрама есеп логикалық ойлау мен амалдардың ретін түсінуге көмектеседі. Сабақ балалардың өзіне деген сенімін нығайтып, білімін нақтылайды. |
|
|
|
|
Сабақты бекіту |
«Жетістік баспалдағы»
|
Нұсқаул ықты орында йды |
Кері байланыс жасайды |
Стикер |
Қысқа мерзімді сабақ жоспары №11
|
Білім беру ұйымының атауы |
|
|
|
Пəні: |
|
|
|
Бөлім: |
|
|
|
Педагогтің аты- жөні: |
|
|
|
Күні: |
|
|
|
Сыныбы: |
Қатысушылар саны |
Қатыспағандар саны |
|
Тақырыбы |
Сандардың құрамы (10–100) |
|
|
Сабақтың мақсаты |
екі таңбалы сандарды ондықтар мен бірліктерге бөлу, сан құрамын түсіну, «санды жіктеу» арқылы арифметикалық амалдар орындау, үш таңбалы сандардың құрамын ажырата алу |
|
|
Құндылықтарды дарыту |
еңбексүйгіштік, жауапкершілік, математикалық дəлдік, ынтымақтастық, ойды жүйелі жеткізе білу |
||||
|
Сабақтың барысы |
|||||
|
Сабақты ң жоспарл анған кезеңдер і |
Педагогтің əрекеті |
Оқуш ының əрекет і |
Бағалау |
Ресурс тар |
|
|
Ұйымда стыру кезеңі |
"Көңіл-күйіңді көрсет" (эмодзи əдісі) Мақсаты: Оқушылардың көңіл-күйін анықтау, сабаққа дайындық деңгейін бақылау.
|
Нұсқау лықтар ды орынд айды |
Ауызша , мадақтау |
|
|
|
Жаңа сабақ |
Бұл сабақта оқушылар сандардың құрамын зерттейді. Олар екі таңбалы сандарды ондықтар мен бірліктерге бөлуге машықтанады, «сандар құпиясын» ашу арқылы ойын түрінде білімін бекітеді. Қиын тапсырмада үш таңбалы санды жүздік, ондық, бірлікке ажыратады.
бөлу»
Мұғалім сан айтады, балалар оны құрамға бөледі. – 56 → 50 + 6, – 92 → 90 + 2, – 38 → 30 + 8. Күрделендіру: мұғалім тек құрамын айтады, оқушылар санды табады. Мысалы: «70 + 4» → 74.
– 325 → 3 жүздік (300), 2 ондық (20), 5 |
Тапсы рмала рды орынд айды
Тапсы рмала рды орынд айды |
Бағалау критерийлері мен дескрипторлар ы (0–10 балл) Жаттығу «Ондықтар мен бірліктерге бөлу» (2 балл): – санды ондықтар мен бірліктерге бөледі (1 балл), – нəтижені дұрыс жазады (1 балл). Ойын «Сандар құпиясы» (2 балл):
құрамынан санды таба алады (1 балл). Қиын тапсырма |
|
|
|
|
бірлік. – 740 → 7 жүздік (700), 4 ондық (40), 0 бірлік.
Қосымша: «санның құрамын өзгерту» тапсырмасы – 325 санынан 300+20+5 деп жазып, кейін басқа түрде көрсету: 200+100+20+5. Бұл сабақта оқушылар сандардың құрылымын толық түсінеді. Екі таңбалы санды ондықтар мен бірліктерге бөлу арқылы санды нақтылау дағдысы дамиды. «Сандар құпиясы» ойыны – қызығушылықты арттырады, ал үш таңбалы санды ажырату
|
Тапсы рмала рды орынд айды |
«Үш таңбалы санды бөлу» (4 балл):
Қосымша белсенділік (2 балл): тапсырмаларды белсенді орындайды (1 балл),
Жалпы ұпай: 10 балл. |
|
|
Сабақты бекіту |
«Екі жұлдыз, бір тілек»
|
Нұсқау лықты орынд айды |
Кері байланыс жасайды |
|
Қысқа мерзімді сабақ жоспары №12
|
Білім беру ұйымының атауы |
|
|||||
|
Пəні: |
|
|||||
|
Бөлім: |
|
|||||
|
Педагогтің аты- жөні: |
|
|||||
|
Күні: |
|
|||||
|
Сыныбы: |
Қатысушылар саны |
Қатыспағандар саны |
||||
|
Тақырыбы |
Арифметикалық ребустар |
|||||
|
Сабақтың мақсаты |
арифметикалық ребустарды шешу арқылы логикалық ойлау дағдыларын дамыту, сандарды əртүрлі жағдайда қолдана білу, бірнеше амалдармен байланысты тапсырмаларды орындауға машықтандыру |
|||||
|
Құндылықтарды дарыту |
шыдамдылық, тапқырлық, ізденімпаздық, өз ойының дұрыстығын дəлелдей білу, ынтымақтастық |
|||||
|
Сабақтың барысы |
||||||
|
Сабақты ң жоспарл анған кезеңдер і |
Педагогтің əрекеті |
Оқушы ның əрекеті |
Бағалау |
Ресурс тар |
||
|
Ұйымда стыру кезеңі |
"Құпия сыйлық" əдісі Мақсаты: Оқушыларды ынталандыру, олардың сабаққа деген қызығушылығын ояту. |
Нұсқаул ықтарды орында йды |
Ауызша , мадақтау |
|
||
|
|
|
|
|
|||
|
Жаңа |
Бұл сабақта оқушыларға сандар тек қана |
Тапсыр |
Бағалау |
|
||
|
сабақ |
есеп түрінде ғана емес, жұмбақ пен құпия |
малард |
критерийлері мен |
|||
|
|
тапсырмалар түрінде берілетіні көрсетіледі. |
ы |
дескрипторлары |
|||
|
|
Арифметикалық ребустар балалардың |
орында |
(0–10 балл) |
|||
|
|
қиялын, логикасын, табандылығын |
йды |
Жаттығу «Құпия |
|||
|
|
арттырады. Қарапайымнан күрделіге көшу |
|
санды табу» (2 |
|||
|
|
арқылы оқушылардың ойлау қабілеті |
|
балл): |
|||
|
|
дамиды. |
|
– жетіспейтін |
|||
|
|
1. Жаттығу: «Құпия санды табу» |
|
санды дұрыс |
|||
|
|
Мұғалім тақтаға мысал жазады:
Бұл тапсырма балаларға «санды табу» ұғымын түсінуге көмектеседі. 2. Ойын: «Ребус шешу» Мұғалім суреттер мен сандардан ребус жасайды: |
Тапсыр малард ы орында йды |
табады (1 балл), – амалдың дұрыстығын дəлелдейді (1 балл). Ойын «Ребус шешу» (2 балл): – суреттің мəнін дұрыс табады (1 балл),
«Бірнеше амалдан тұратын ребус» (4 балл):
таңдайды (1 балл),
Жалпы ұпай: 10 балл. |
|
|
|
|
|||
|
|
|
|||
|
Одан əрі күрделендіріп: |
|
|||
|
болса, |
|
|||
|
Бұл ойын оқушылардың ойлау қабілетін жетілдіреді жəне қызығушылығын арттырады. 3. Қиын тапсырма: «Бірнеше амалдан тұратын ребус» Мысал:
|
Тапсыр малард ы орында йды |
|||
|
Шешуі: екінші теңдеуден |
|
|||
|
теңдеуге қойсақ: |
|
|||
|
3 |
|
|||
|
емес). Мұғалім бүтін сан шығатындай мысал да береді: |
|
|||
|
|
|
|||
|
|
|
|||
|
Шешуі: |
|
|||
|
|
|
|||
|
= 10 → Оны қарапайым қылып жасауға болады: |
|
|||
|
|
|
|||
|
Бұл тапсырма оқушыларға логикалық ойлау мен бірнеше амалдан тұратын теңдеуді шешуді үйретеді. Бұл сабақта оқушылар сандарды «құпия» түрінде қабылдап, олардың мəнін табуға машықтанады. «Құпия санды табу» қарапайым дайындық болса, «Ребус шешу» ойыны балаларды қызықтырады, ал бірнеше амалдан тұратын ребустар ойлауды күрделендіріп, логикалық есеп шығаруға жетелейді. |
|
|
Сабақты бекіту |
«Білемін – Білгім келеді – Үйрендім» (КБҮ) əдісі
|
Нұсқаул ықты орында йды |
Кері байланыс жасайды |
Стикер
|
Қысқа мерзімді сабақ жоспары №13
|
Білім беру ұйымының атауы |
|
|||||
|
Пəні: |
|
|||||
|
Бөлім: |
|
|||||
|
Педагогтің аты- жөні: |
|
|||||
|
Күні: |
|
|||||
|
Сыныбы: |
Қатысушылар саны |
Қатыспағандар саны |
||||
|
Тақырыбы |
Графикалық диктант |
|||||
|
Сабақтың мақсаты |
кеңістікте бағдарлау дағдыларын дамыту, бағыттарды дұрыс түсіну (жоғары, төмен, оңға, солға), зейін мен есте сақтау қабілетін жетілдіру, шығармашылық ойлауға дағдыландыру |
|||||
|
Құндылықтарды дарыту |
ынтымақтастық, еңбекқорлық, шыдамдылық, ұқыптылық, жауапкершілік, шығармашылық еркіндік |
|||||
|
Сабақтың барысы |
||||||
|
Сабақты ң жоспарл анған кезеңдер і |
Педагогтің əрекеті |
Оқушы ның əрекеті |
Бағалау |
Ресурс тар |
||
|
Ұйымда стыру кезеңі |
"Сиқырлы сөз" əдісі Мақсаты: Сабақтың тақырыбына қызығушылық тудыру, топтық жұмысқа ынталандыру.
|
Нұсқаул ықтарды орында йды |
Ауызша , мадақтау |
|
||
|
Жаңа сабақ |
Бұл сабақ оқушылардың ойлау, есте сақтау жəне қиялдау қабілеттерін жетілдіруге бағытталады. Оқушылар мұғалімнің бағыттары бойынша торкөз қағазға сурет салады, құпия суреттерді ашады. Қиын тапсырмада өздері графикалық диктант ойлап табады, бұл олардың шығармашылығын дамытады. 1. Жаттығу: «Бағыт бойынша сурет салу» Мұғалім диктант айтады: – «Бір тор жоғары, екі тор оңға, бір тор төмен, тағы бір тор оңға» – нəтижесінде шағын сурет пайда болады. Оқушылар тыңдай отырып, бағытқа сəйкес сызық жүргізеді. Қосымша: дайын фигураны салыстыру (мысалы, үшбұрыш, төртбұрыш).
Мұғалім торкөз қағазға алдын ала жасырын сурет ойластырады. Мысалы: «3 тор жоғары, 2 тор оңға, 3 тор төмен, 2 тор солға» → төртбұрыш пайда болады. Оқушылар мұғалімнің нұсқауы бойынша қадамдар жасайды да, соңында құпия суретті табады (үй, жұлдыз, жүрек, ағаш бейнесі шығуы мүмкін).
Əр оқушы өз диктантын ойлап табады: – мысалы, «5 тор жоғары, 4 тор оңға, 5 тор төмен, 4 тор солға» → тік төртбұрыш. Оқушы сыныптастарына өзінің диктантын айтып береді, қалғандары орындап көреді. Бұл тапсырма оқушыларды тек орындаушы емес, ойлап табушы деңгейіне көтереді. Бұл сабақ оқушылардың зейінін, тыңдау дағдысын жəне кеңістікте бағдарлау қабілетін дамытады. «Бағыт бойынша сурет салу» тапсырмасы – дəлдікке үйретсе, «Құпия сурет» ойыны – қызығушылықты арттырады. Ал өз диктантын құрастыру шығармашылықты дамытып, балаларды белсенді ойлауға жетелейді. |
Тапсыр малард ы орында йды Тапсыр малард ы орында йды
Тапсыр малард ы орында йды |
Бағалау критерийлері мен дескрипторлары (0–10 балл) Жаттығу «Бағыт бойынша сурет салу» (2 балл):
дұрыс анықтайды (1 балл). Қиын тапсырма «Өз графикалық диктантыңды құрастыр» (4 балл):
сурет дұрыс шығады (1 балл),
Қосымша белсенділік (2 балл):
Жалпы ұпай: 10 |
|
|
|
|
|
балл. |
|
|
Сабақты бекіту |
«Көңіл-күй смайликтері»
смайлик таңдап, сабаққа деген көзқарасын білдіреді. |
Нұсқаул ықты орында йды |
Кері байланыс жасайды |
|
Қысқа мерзімді сабақ жоспары №14
|
Білім беру ұйымының атауы |
|
|||||
|
Пəні: |
|
|||||
|
Бөлім: |
|
|||||
|
Педагогтің аты- жөні: |
|
|||||
|
Күні: |
|
|||||
|
Сыныбы: |
Қатысушылар саны |
Қатыспағандар саны |
||||
|
Тақырыбы |
Табиғаттағы математика |
|||||
|
Сабақтың мақсаты |
табиғаттағы математикалық заңдылықтарды байқау, симметрия ұғымын түсіну, сандардың табиғатпен байланысын тану, қоршаған ортадан математикалық үлгілерді табу дағдысын қалыптастыру |
|||||
|
Құндылықтарды дарыту |
табиғатты сүю жəне қорғау, бақылағыштық, еңбекқорлық, ынтымақтастық, ойды жүйелі жеткізу |
|||||
|
Сабақтың барысы |
||||||
|
Сабақты ң жоспарла нған кезеңдері |
Педагогтің əрекеті |
Оқушы ның əрекеті |
Бағалау |
Ресурс тар |
||
|
Ұйымда стыру кезеңі |
"Бір сөзбен" əдісі Мақсаты: Оқушылардың сабаққа деген эмоционалдық дайындығын анықтау.
|
Нұсқау лықтар ды орынд айды |
Ауызша , мадақтау |
|
||
|
|
мұғалім оқушылардың сабаққа деген көзқарасын реттей алады. |
|
|
|
|
Жаңа сабақ |
Бұл сабақта оқушылар табиғаттағы əдеміліктің артында математика заңдылықтары жатқанын көреді. Жапырақтың симметриясынан бастап, гүлдің күлтелеріндегі сандарға дейінгі мысалдар балалардың ойлау көкжиегін кеңейтеді. Сабақтың басты мақсаты – математика тек қағазда емес, өмірдің əрбір бөлшегінде бар екенін дəлелдеу.
Оқушылар суреттің қай сызық бойымен симметриялы екенін сызып көрсетеді. 2. Ойын: «Табиғаттағы сандар» Мұғалім сұрақтар қояды:
→ 5, 6, 8 (түріне қарай).
жақты тең бөліп тұр.
Оқушыларға тапсырма: сыныптан немесе суреттерден бір объект таңдап, ондағы математикалық заңдылықты табу жəне түсіндіру. |
Тапсы рмала рды орынд айды Тапсы рмала рды орынд айды
Тапсы рмала рды орынд айды |
Бағалау критерийлері мен дескрипторлары (0–10 балл) Жаттығу «Симметрияны табу» (2 балл): – суреттегі симметрия сызығын дұрыс анықтайды (1 балл),
«Табиғи объектіден математикалық заңдылықты анықтау» (4 балл):
түсіндіріп береді (1 балл),
|
|
|
|
Бұл сабақта балалар табиғаттағы математикамен танысып, қоршаған ортаға басқа қырынан қарайды. Симметрияны табу – кеңістікті елестету қабілетін дамытады, «Табиғаттағы сандар» ойыны – нақты білімді бекітеді, ал күрделі тапсырма – табиғаттағы жасырын заңдылықтарды көруге үйретеді. Оқушылар математика табиғаттың өзінде бар екенін ұғынып, танымдық қызығушылықтары артады. |
|
– өз ойымен бөлісіп, талқылауға атсалысады (1 балл). Жалпы ұпай: 10 балл. |
|
|
Сабақты бекіту |
«
аламын |
Нұсқау лықты орынд айды |
Кері байланыс жасайды |
|
Қысқа мерзімді сабақ жоспары №15
|
Білім беру ұйымының атауы |
|
|
Пəні: |
|
|
Бөлім: |
|
|
Педагогтің аты- |
|
|
жөні: |
|
|||||
|
Күні: |
|
|||||
|
Сыныбы: |
Қатысушылар саны |
Қатыспағандар саны |
||||
|
Тақырыбы |
Есепті əртүрлі тəсілмен шығару |
|||||
|
Сабақтың мақсаты |
есепті шешудің бірнеше тəсілін таба білу, арифметикалық амалдарды таңдауда икемділікті қалыптастыру, өз ойын дəлелдей алу, шығармашылық есеп құрастыруға машықтандыру |
|||||
|
Құндылықтарды дарыту |
еңбекқорлық, жауапкершілік, ізденімпаздық, өз ойын еркін жеткізу, ынтымақтастық |
|||||
|
Сабақтың барысы |
||||||
|
Сабақты |
Педагогтің əрекеті |
Оқуш |
Бағалау |
Ресурс |
||
|
ң |
|
ының |
|
тар |
||
|
жоспарл |
|
əрекет |
|
|
||
|
анған |
|
і |
|
|
||
|
кезеңдер |
|
|
|
|
||
|
і |
|
|
|
|
||
|
Ұйымда стыру кезеңі |
"Сиқырлы қорап" əдісі Мақсаты: Оқушылардың қызығушылығын арттыру, олардың сабаққа деген ынтасын ояту. |
Нұсқау лықтар ды орынд айды |
Ауызша , мадақтау |
|
||
|
|
болжап, өз ойларын айтады.
|
|
|
|||
|
Жаңа сабақ |
Бұл сабақта оқушылар бір есептің бірнеше шешімін табуды үйренеді. Олар амалдарды салыстырып, тиімді тəсілін анықтайды. Жарыс ойыны арқылы жылдам ойлауды дамытады. Қиын тапсырмада оқушылар өз есептерін құрастырып, екі түрлі жолмен шешу арқылы шығармашылық қабілеттерін көрсетеді. 1. Жаттығу: «Бір есепті екі жолмен шығару» Мысал: «Далада 8 торғай отыр еді. Оған тағы 4 торғай ұшып келді. Барлығы қанша болды?» – 8 + 4 = 12. Екінші тəсіл: 4 + 8 = 12 (қосу ауыстырымдылығы). Тағы бір мысал: «Сыныпта 20 оқушы бар. Оның 12-сі қыз, қалғаны – ұл. Сыныпта |
Тапсы рмала рды орынд айды
Тапсы рмала рды орынд айды |
Бағалау критерийлері мен дескрипторлары (0–10 балл) Жаттығу «Бір есепті екі жолмен шығару» (2 балл): – есептің бірінші шешімін дұрыс табады (1 балл),
Ойын «Кім жылдам?» (2 балл):
|
|
||
|
|
неше ұл бар?» – 20 – 12 = 8. Екінші тəсіл: ұлдарды табу үшін 12-ге 8-ді қосу керек: 12 + 8 = 20 → ұл = 8.
Мұғалім есеп береді, оқушылар тез шығарады.
Жылдам əрі дұрыс шығарған оқушы ұпай алады. 3. Қиын тапсырма: «Өз есептерін құрастырып, екі түрлі шешім ұсыну» Əр оқушы күнделікті өмірден мысал ойлап табады. Мысалы: «Асхатта 5 дəптер болды. Əкесі тағы 3 дəптер сатып алды. Асхаттың барлығы қанша дəптері болды?» – 5 + 3 = 8. – 3 + 5 = 8. Күрделірек мысал: «Айгерімде 12 кəмпит бар. Ол досына 4 кəмпит берді. Қалғанын екі досына тең бөлді. Əрқайсысына неше кəмпиттен тиді?» – Алдымен: 12 – 4 = 8, кейін 8 : 2 = 4. – Басқа тəсіл: əр досына 4 кəмпиттен берілді, ал берілген 4 кəмпитті қосса, барлығы 12. Бұл сабақ оқушыларға бір есептің бірнеше шешімі болатынын көрсетеді. «Бір есепті екі жолмен шығару» – ойлауды икемді етеді, «Кім жылдам?» ойыны – шапшаңдықты арттырады, ал қиын тапсырма – шығармашылықты, логиканы жəне өз ойын дəлелдей білуді дамытады. |
Тапсы рмала рды орынд айды |
балл),
«Өз есептерін құрастырып, екі түрлі шешім ұсыну» (4 балл):
табады (1 балл),
Қосымша белсенділік (2 балл):
Жалпы ұпай: 10 балл. |
|
|
Сабақты бекіту |
«Екі жұлдыз, бір тілек»
|
Нұсқау лықты орынд айды |
К |
|
|
|
|
|
|
|
Қысқа мерзімді сабақ жоспары №16
|
Білім беру ұйымының атауы |
|
|||||
|
Пəні: |
|
|||||
|
Бөлім: |
|
|||||
|
Педагогтің аты- жөні: |
|
|||||
|
Күні: |
|
|||||
|
Сыныбы: |
Қатысушылар саны |
Қатыспағандар саны |
||||
|
Тақырыбы |
Кестелік көбейту (2, 3, 4) |
|||||
|
Сабақтың мақсаты |
2, 3, 4-ке көбейту кестесін меңгерту, көбейту амалдарын қолданып есеп шығару, ауызша есептеу дағдыларын дамыту, логикалық ойлау мен есте сақтау қабілетін жетілдіру |
|||||
|
Құндылықтарды дарыту |
еңбекқорлық, жауапкершілік, ынтымақтастық, өз ойын дəлелдеу, табандылық |
|||||
|
Сабақтың барысы |
||||||
|
Сабақты ң жоспарл анған кезеңдер і |
Педагогтің əрекеті |
Оқушы ның əрекеті |
Бағалау |
Ресурс тар |
||
|
Ұйымда стыру кезеңі |
"Жылы сөздер шеңбері" Мақсаты: Оқушылардың көңіл-күйін көтеру, достық қарым-қатынасты қалыптастыру.
|
Нұсқаул ықтарды орында йды |
Ауызша , мадақтау |
|
||
|
Жаңа сабақ |
Бұл сабақта оқушылар көбейту кестесін үйренеді жəне оны қолдануды жаттығады. Ойын арқылы көбейтуге қызығушылығы артады, ал күрделі тапсырмада кестеге сүйенбей көбейту амалын орындайды. Сабақ жеңілден күрделіге бағытталып, əр оқушыға мүмкіндік беріледі.
– 2-ге көбейту: 2·2=4, 2·3=6, … – 3-ке көбейту: 3·2=6, 3·3=9, … – 4-ке көбейту: 4·2=8, 4·3=12, … Оқушылар кезекпен кестеден мысалдар айтады. Қосымша: мұғалім сан айтады (мысалы, 3·4), оқушы бірден жауабын айтады (12).
Тағы мысалдар: – 3·☐=12 → 4, – 4·☐=20 → 5. Бұл ойын балалардың есте сақтауын жəне ойлау жылдамдығын дамытады.
Оқушылар кестеге қарамай есеп шығарады: – 2·7 → 14 (қосу арқылы: 7+7=14). – 3·8 → 24 (қосу арқылы: 8+8+8=24). – 4·9 → 36 (қосу арқылы: 9+9+9+9=36). Қосымша: мұғалім сұрайды – «3·9 нəтижесін қалай тез табуға болады?» → «3·10=30, одан 3-ті аламыз → 27». Бұл сабақта оқушылар 2, 3, 4-ке көбейту кестесін меңгеріп, оны қолдануды үйренеді. «Жасырын көбейтінді» ойыны оқушылардың зейінін арттырады, ал кестеге қарамай көбейту тапсырмасы логикалық ойлау мен математикалық тəсілдерді қолдануға үйретеді. |
Тапсыр малард ы орында йды Тапсыр малард ы орында йды
Тапсыр малард ы орында йды |
Бағалау критерийлері мен дескрипторлары (0–10 балл) Жаттығу «Көбейту кестесін жаттау» (2 балл):
Ойын «Жасырын көбейтінді» (2 балл):
Қиын тапсырма «Кестені қолданбай көбейту» (4 балл):
Қосымша белсенділік (2 балл):
|
|
|
|
|
|
ынтымақ танытады (1 балл). Жалпы ұпай: 10 балл. |
|
|
Сабақты бекіту |
«
болды
|
Нұсқаул ықты орында йды |
Кері байланыс жасайды |
|
Қысқа мерзімді сабақ жоспары №17
|
Білім беру ұйымының атауы |
|
|
|
Пəні: |
|
|
|
Бөлім: |
|
|
|
Педагогтің аты- жөні: |
|
|
|
Күні: |
|
|
|
Сыныбы: |
Қатысушылар саны |
Қатыспағандар саны |
|
Тақырыбы |
Логикалық ойындар |
|
|
Сабақтың мақсаты |
логикалық ойлау дағдыларын дамыту, басқатырғыштар мен шытырман |
|
|
|
есептерді шешу арқылы зейін мен тапқырлықты арттыру, логикалық тізбектер құру арқылы ойды жалғастыра білуге үйрету |
||||
|
Құндылықтарды дарыту |
шыдамдылық, табандылық, ынтымақтастық, өз ойын дəлелдеп айту, шығармашылық ізденіс |
||||
|
Сабақтың барысы |
|||||
|
Сабақты ң жоспарл анған кезеңдер і |
Педагогтің əрекеті |
Оқушы ның əрекеті |
Бағалау |
Ресурс тар |
|
|
Ұйымда стыру кезеңі |
"Комплимент көпірі" əдісі Мақсаты: Оқушылар арасында достық қарым-қатынас орнату, сенімділік қалыптастыру. |
Нұсқаул ықтарды орында йды |
Ауызша , мадақтау |
|
|
|
|
айтып болғанша жалғасады.
|
|
|
||
|
Жаңа сабақ |
Бұл сабақта оқушылар əртүрлі логикалық ойындар ойнайды. Олар шытырман тапсырмаларды шешіп, ойлау қабілетін жетілдіреді. Басқатырғыштар зейінді арттырады, ал логикалық тізбек құру тапсырмасы оқушыларды күрделі ойлауға жетелейді.
Мұғалім сұрақ қояды:
Бұл тапсырма оқушыларды ойлануға жəне дəлелдеуге үйретеді. 2. Тапсырма: «Басқатырғыштар шешу» Мұғалім қарапайым басқатырғыш береді: – «Бір адам ауылдан қалаға жаяу шықты. Жолдың жартысын жүріп өтті. Қалған қашықтықты тағы екіге бөлді. Қанша бөлікке бөлді?» → 3 бөлік. |
Тапсыр малард ы орында йды
Тапсыр малард ы орында йды |
Бағалау критерийлері мен дескрипторлары (0–10 балл) Ойын «Шытырман тапсырма» (2 балл):
Тапсырма «Басқатырғышта р шешу» (2 балл): – басқатырғыштың жауабын дұрыс айтады (1 балл),
|
|
|
|
|
Қосымша: суретті басқатырғыш (пазл) |
|
балл). |
|
|
жинау немесе фигураларды сəйкестендіру |
|
Қиын тапсырма |
||
|
тапсырмасы. |
Тапсыр |
«Логикалық |
||
|
3. Қиын тапсырма: «Логикалық тізбек |
малард |
тізбек құру» (4 |
||
|
құру» |
ы |
балл): |
||
|
Мысал: 2, 4, 8, 16, ? → келесі сан 32 (əр сан |
орында |
– тізбектің |
||
|
алдыңғыны 2-ге көбейту арқылы шығады). |
йды |
заңдылығын |
||
|
Тағы мысалдар: |
|
табады (1 балл), |
||
|
– 5, 10, 15, 20, ? → 25 (əр санға 5 |
|
– келесі санды |
||
|
қосылады). |
|
дұрыс анықтайды |
||
|
– 1, 4, 9, 16, ? → 25 (квадрат сандар: 1², 2², |
|
(1 балл), |
||
|
3², 4², 5²). |
|
– өз тізбегін |
||
|
Оқушылар өздері логикалық тізбек ойлап |
|
құрастырады (1 |
||
|
табады, сыныптастарына береді. |
|
балл), |
||
|
Бұл сабақта оқушылар ойлау қабілеттерін |
|
– шешімін |
||
|
дамытып, түрлі логикалық тапсырмалар |
|
түсіндіреді (1 |
||
|
орындайды. «Шытырман тапсырма» – ойды |
|
балл). |
||
|
ширатады, «Басқатырғыштар шешу» – |
|
Қосымша |
||
|
зейінді арттырады, ал логикалық тізбек құру |
|
белсенділік (2 |
||
|
– жүйелі ойлауды қалыптастырады. Сабақ |
|
балл): |
||
|
соңында балалар кез келген есепке əртүрлі |
|
– сабаққа |
||
|
қырынан қарауды үйренеді. |
|
белсенді |
||
|
|
|
қатысады (1 |
||
|
|
|
балл), |
||
|
|
|
– топтық жұмыста |
||
|
|
|
өз үлесін қосады |
||
|
|
|
(1 балл). |
||
|
|
|
Жалпы ұпай: 10 |
||
|
|
|
балл. |
||
|
Сабақты бекіту |
«Не ұнады? Не қиын болды? Не үйрендім?»
жаңа нəрсе үйрендің? |
Нұсқаул ықты орында йды |
Кері байланыс жасайды |
|
Қысқа мерзімді сабақ жоспары №18
|
Білім беру ұйымының атауы |
|
|
Пəні: |
|
|
Бөлім: |
|
|
Педагогтің аты- |
|
|
жөні: |
|
|||||
|
Күні: |
|
|||||
|
Сыныбы: |
Қатысушылар саны |
Қатыспағандар саны |
||||
|
Тақырыбы |
Ақша жəне есептеу |
|||||
|
Сабақтың мақсаты |
ақша бірліктерін (теңге) танып білу, ақшаны санауды үйрену, қарапайым сауда жағдайын модельдеу арқылы есеп шығару, артық ақшаны қайтаруды есептеу дағдыларын қалыптастыру |
|||||
|
Құндылықтарды дарыту |
еңбекқорлық, үнемшілдік, əділдік, жауапкершілік, ынтымақтастық, өмірлік дағдыны меңгеру |
|||||
|
Сабақтың барысы |
||||||
|
Сабақты ң жоспарл анған кезеңдер і |
Педагогтің əрекеті |
Оқушы ның əрекеті |
Бағалау |
Ресурс тар |
||
|
Ұйымда стыру кезеңі |
"Музыкалық серпін" əдісі Мақсаты: Оқушылардың сергектігін арттыру, сабаққа дайындығын тексеру. Мұғалім көңілді əуен қосады (мысалы, табиғат дыбыстары, классикалық музыка немесе балаларға арналған көңілді əуендер).
|
Нұсқаул ықтарды орында йды |
Ауызша , мадақтау |
|
||
|
Жаңа сабақ |
Бұл сабақта оқушылар ақшаның мағынасын түсінеді, оны санауды үйренеді, «дүкен» ойыны арқылы сауда жасауды тəжірибе жүзінде көреді. Қиын тапсырмада сатып алу барысында артық ақша қайтару есебін шығарып, өмірлік жағдайға математикалық амал қолданады.
Мұғалім үстелге ойыншық тауарлар қояды (дəптер – 50 тг, қарындаш – 30 тг, өшіргіш – 20 тг, кітап – 100 тг). Оқушылар сатып алушы мен сатушы рөлін ойнайды. Мысалы:
Бұл ойын оқушыларға ақшаны дұрыс санауды жəне сауда жасауды үйретеді. |
Тапсыр малард ы орында йды Тапсыр малард ы орында йды |
Бағалау критерийлері мен дескрипторлары (0–10 балл) Ойын «Дүкен» (2 балл):
|
|
||
|
|
– 20 тг + 10 тг + 50 тг = 80 тг. – 100 тг + 20 тг = 120 тг. – 200 тг + 50 тг + 50 тг = 300 тг. Қосымша: оқушылар өздері ақша комбинациясын құрастырады.
есебі»
→ 30 тг.
Қосымша күрделі есеп:
Шешуі: 50 + 30 = 80, 100 – 80 = 20 тг. Бұл сабақта оқушылар ақшаны санауды жəне сауда жағдайында дұрыс есептеуді үйренеді. «Дүкен» ойыны өмірлік тəжірибені модельдейді, «Ақша санау» жаттығуы нақты дағдыларды дамытады, ал артық ақша қайтару есебі балаларды логикалық ойлауға жəне нақты есептеуге машықтандырады. |
Тапсыр малард ы орында йды |
Қиын тапсырма «Артық ақша қайтару есебі» (4 балл):
сыныптастарымен ынтымақтаса жұмыс істейді (1 балл). Жалпы ұпай: 10 балл. |
|
|
Сабақты бекіту |
«Табыс сатысы»
|
Нұсқаул ықты орында йды |
Кері байланыс жасайды |
|
|
|
|
|
|
|
Қысқа мерзімді сабақ жоспары №19
|
Білім беру ұйымының атауы |
|
|||||
|
Пəні: |
|
|||||
|
Бөлім: |
|
|||||
|
Педагогтің аты- жөні: |
|
|||||
|
Күні: |
|
|||||
|
Сыныбы: |
Қатысушылар саны |
Қатыспағандар саны |
||||
|
Тақырыбы |
Қарапайым статистика |
|||||
|
Сабақтың мақсаты |
қарапайым мəліметтерді жинақтау, кестеге түсіру, диаграмма салу, алынған мəліметтерді салыстырып, қорытынды шығару дағдыларын қалыптастыру |
|||||
|
Құндылықтарды дарыту |
еңбекқорлық, əділдік, дəлдікке ұмтылу, өз ойын талдау жəне дəлелдеу, ынтымақтастық |
|||||
|
Сабақтың барысы |
||||||
|
Сабақты ң жоспарл анған кезеңдер і |
Педагогтің əрекеті |
Оқушы ның əрекеті |
Бағалау |
Ресурс тар |
||
|
Ұйымда стыру кезеңі |
"Бүгінгі мақсатымды білдіремін" əдісі Мақсаты: Оқушылардың өз оқу мақсаттарын түсінуіне көмектесу.
сабақтан не күтетінін айтып береді.
жауапкершілігін арттырады. |
Нұсқаул ықтарды орында йды |
Ауызша , мадақтау |
|
||
|
Жаңа сабақ |
Бұл сабақта оқушылар күнделікті өмірден алынған қарапайым мəліметтерді жинап, оларды кестеге түсіруді, содан кейін диаграмма түрінде бейнелеуді үйренеді. Қиын тапсырмада олар əртүрлі мəліметтерді салыстырып, қорытынды жасайды. Осылайша балалар математикадағы статистиканың өмірмен тікелей байланысты екенін түсінеді.
Нəтижелерді кестеге жазады: Түс Оқушылар саны Қызы 6 л Көк 8 Жасы 4 л Сары 2 Оқушылар мұғалімнің қойған сұрақтарына жауап беріп, мəліметті толықтырады.
Мысалы, көк түс – 8 бағана, қызыл – 6, жасыл – 4, сары – 2. Оқушылар диаграммадан бірден қай түстің ең көп жəне ең аз таңдалғанын көре алады.
Қосымша: оқушылар өздері тақырып ойлап табады (мысалы, «Аптаның қай күні ұнайды?» немесе «Қандай жемісті жақсы көреді?») жəне кесте құрып, қорытынды жасайды. Бұл сабақта оқушылар статистика негіздерімен танысады. Кесте толтыру – мəліметті жүйелеуге, диаграмма салу – көзбен көруге, ал салыстыру тапсырмасы – |
Тапсыр малард ы орында йды Тапсыр малард ы орында йды
Тапсыр малард ы орында йды |
Бағалау критерийлері мен дескрипторлары (0–10 балл) Жаттығу «Кесте толтыру» (2 балл):
Тапсырма «Диаграмма салу» (2 балл):
Қиын тапсырма «Мəліметті салыстырып қорытынды шығару» (4 балл):
айырмашылықты табады (1 балл),
бөлісіп, |
|
|
|
қорытынды жасауға үйретеді. Оқушылардың ойлау қабілеті дамып, математика мен өмір арасындағы байланысты көре бастайды. |
|
қорытындыны талқылайды (1 балл). Жалпы ұпай: 10 балл. |
|
|
Сабақты бекіту |
«Кері байланыс парағы»
|
Нұсқаул ықты орында йды |
Кері байланыс жасайды |
Парақтар |
Қысқа мерзімді сабақ жоспары №20
|
Білім беру ұйымының атауы |
|
|||||
|
Пəні: |
|
|||||
|
Бөлім: |
|
|||||
|
Педагогтің аты- жөні: |
|
|||||
|
Күні: |
|
|||||
|
Сыныбы: |
Қатысушылар саны |
Қатыспағандар саны |
||||
|
Тақырыбы |
Геометрия əлемі (үшбұрыш, төртбұрыш) |
|||||
|
Сабақтың мақсаты |
үшбұрыш пен төртбұрышты ажырата білу, олардың қасиеттерін салыстыру, периметрді есептеу, төртбұрыштың ауданын табуды үйрену |
|||||
|
Құндылықтарды дарыту |
дəлдікке, ұқыптылыққа тəрбиелеу, жүйелі ойлау, өмірмен байланыстыра білу, ынтымақтастық |
|||||
|
Сабақтың барысы |
||||||
|
Сабақты ң жоспарл анған кезеңдер і |
Педагогтің əрекеті |
Оқушы ның əрекеті |
Бағалау |
Ресурс тар |
||
|
Ұйымда стыру кезеңі |
"Сен білесің бе?" əдісі Мақсаты: Сабақ тақырыбына қызығушылық тудыру, оқушыларды диалогқа тарту.
|
Нұсқаул ықтарды орында йды |
Ауызша , мадақтау |
|
||
|
|
қабілетін дамытады. |
|
|
|
|
Жаңа сабақ |
Бұл сабақта оқушылар геометриялық фигуралар туралы білімдерін кеңейтеді. Үшбұрыш пен төртбұрышты салыстырып, олардың ұқсастығы мен айырмашылығын табады. Периметрді есептеуді үйренеді, ал күрделі тапсырмада аудан табуға машықтанады.
Сұрақтар:
Қосымша: оқушылар дəптерге екі фигураны салып, айырмашылықтарын жазады.
Қосымша: оқушылар өздері фигура ойлап тауып, периметрін есептейді. 3. Қиын тапсырма: «Төртбұрыштың ауданын табу» Мысал: ұзындығы 8 см, ені 5 см тік төртбұрыш. Ауданы: 8·5=40 см². Қосымша: шаршының ауданын табу. Егер қабырғасы 6 см болса → 6·6=36 см². Күрделендіру: оқушыларға өлшеу құралымен дəптер бетіндегі фигураның ауданын есептеуді тапсыру. Бұл сабақ оқушыларды геометрия əлемімен тереңірек таныстырады. Фигураларды салыстыру – талдау қабілетін дамытады, периметр табу – есептеу дағдысын жетілдіреді, ал аудан табу тапсырмасы – практикалық білімді өмірде қолдануға үйретеді. |
Тапсыр малард ы орында йды Тапсыр малард ы орында йды
Тапсыр малард ы орында йды |
Бағалау критерийлері мен дескрипторлары (0–10 балл) Жаттығу «Фигураларды салыстыру» (2 балл):
– айырмашылықтар ын дұрыс көрсетеді (1 балл). Тапсырма «Периметр табу» (2 балл):
Қиын тапсырма «Төртбұрыштың ауданын табу» (4 балл):
Қосымша |
|
|
|
|
|
белсенділік (2 балл):
Жалпы ұпай: 10 балл. |
|
|
Сабақты бекіту |
«Бағдаршам» əдісі
|
Нұсқаул ықты орында йды |
Кері байланыс жасайды |
|
Қысқа мерзімді сабақ жоспары №21
|
Білім беру ұйымының атауы |
|
|||||
|
Пəні: |
|
|||||
|
Бөлім: |
|
|||||
|
Педагогтің аты- жөні: |
|
|||||
|
Күні: |
|
|||||
|
Сыныбы: |
Қатысушылар саны |
Қатыспағандар саны |
||||
|
Тақырыбы |
Қызықты математика жұмбақтары |
|||||
|
Сабақтың мақсаты |
математикалық ойлау қабілетін дамыту, логикалық жұмбақтарды шешу арқылы білімін бекіту, шығармашылық қабілетті арттыру, өз ойынан математикалық жұмбақ құрастыра білуге үйрету |
|||||
|
Құндылықтарды дарыту |
ой еркіндігі, тапқырлық, ізденімпаздық, өзін-өзі дамытуға ұмтылу, ынтымақтастық |
|||||
|
Сабақтың барысы |
||||||
|
Сабақты ң жоспарл анған кезеңдер і |
Педагогтің əрекеті |
Оқушы ның əрекеті |
Бағалау |
Ресурс тар |
||
|
Ұйымда стыру кезеңі |
"Көңіл-күйіңді көрсет" (эмодзи əдісі) Мақсаты: Оқушылардың көңіл-күйін анықтау, сабаққа дайындық деңгейін бақылау. Мұғалім оқушыларға түрлі эмоцияларды білдіретін смайликтерді (эмодзилерді) көрсетеді.
|
Нұсқаул ықтарды орында йды |
Ауызша , мадақтау |
|
|
Жаңа сабақ |
Бұл сабақта оқушылар математикаға қатысты жұмбақтарды шешіп, есеп- жұмбақтарды ойнайды. Ойын барысында олардың ойлау шапшаңдығы артады, ал қиын тапсырмада өздері жұмбақ құрастырып шығармашылық танытады.
Төбесінде жоқ та, есік, терезесі жоқ та. (Тік төртбұрыш). Оқушылар ойланып жауап береді. 2. Ойын: «Жұмбақ есеп» Мұғалім есепті жұмбақ түрінде береді:
Шешуі: 3·2=6.
Бұл ойын балалардың математикаға деген қызығушылығын арттырады. 3. Қиын тапсырма: «Өзінің математикалық жұмбағын құрастыру» Əр оқушы өз жұмбағын ойлап табады. Мысалы: – «Мен үшпін, үшбұрышта мен бармын. Мен көбейсем көбейемін, қосылсам көбеймеймін. Мен кіммін?» → Үш саны. |
Тапсыр малард ы орында йды
Тапсыр малард ы орында йды Тапсыр малард ы орында йды |
Бағалау критерийлері мен дескрипторлар ы (0–10 балл) Жаттығу «Жұмбақтар шешу» (2 балл):
Ойын «Жұмбақ есеп» (2 балл):
амалмен шешеді (1 балл). Қиын тапсырма «Өзінің математикалы қ жұмбағын құрастыру» (4 балл):
|
|
|
|
– «Менде төрт бұрыш бар, бірақ мен шаршы емеспін. Ұзынмын, қысқамын. Мен кіммін?» → Тік төртбұрыш. Оқушылар өз жұмбақтарын сыныптастарына жасырады. Бұл сабақ оқушылардың логикалық ойлауын, тапқырлығын жəне шығармашылығын дамытады. «Жұмбақтар шешу» – ойды ширатады, «Жұмбақ есеп» ойыны – білімді бекітеді, ал өз жұмбағын құрастыру – балалардың қиялын ұштайды жəне математикаға деген қызығушылығын арттырады. |
|
құрастырады (1 балл),
сыныптастары оны шешіп таба алады (1 балл). Қосымша белсенділік (2 балл):
Жалпы ұпай: 10 балл. |
|
|
Сабақты бекіту |
«Екі жұлдыз, бір тілек»
|
Нұсқаул ықты орында йды |
Кері байланыс жасайды |
|
Қысқа мерзімді сабақ жоспары №22
|
Білім беру ұйымының атауы |
|
|||||
|
Пəні: |
|
|||||
|
Бөлім: |
|
|||||
|
Педагогтің аты- жөні: |
|
|||||
|
Күні: |
|
|||||
|
Сыныбы: |
Қатысушылар саны |
Қатыспағандар саны |
||||
|
Тақырыбы |
Көбейту мен бөлуге арналған есептер |
|||||
|
Сабақтың мақсаты |
көбейту мен бөлу амалдарын қолдана отырып есептер шығару, кестелік есептерді дұрыс пайдалану, белгісіз санды табуға машықтандыру, құрама есептерді шешу арқылы логикалық ойлауды дамыту |
|||||
|
Құндылықтарды дарыту |
еңбекқорлық, шыдамдылық, ой еңбегін бағалау, ынтымақтастық, өз ойын дəлелдей алу |
|||||
|
Сабақтың барысы |
||||||
|
Сабақты ң жоспарл анған кезеңдер і |
Педагогтің əрекеті |
Оқушы ның əрекеті |
Бағалау |
Ресурс тар |
||
|
Ұйымда стыру кезеңі |
"Құпия сыйлық" əдісі Мақсаты: Оқушыларды ынталандыру, олардың сабаққа деген қызығушылығын ояту. |
Нұсқаул ықтарды орында йды |
Ауызша , мадақтау |
|
||
|
|
|
|
|
|||
|
Жаңа |
Бұл сабақта оқушылар көбейту мен бөлу |
Тапсыр |
Бағалау |
|
||
|
сабақ |
амалдарына байланысты əртүрлі есептер |
малард |
критерийлері |
|||
|
|
шығарады. Кестелік есептер арқылы |
ы |
мен |
|||
|
|
білімдерін бекітеді, «Жоғалған санды тап» |
орында |
дескрипторлары |
|||
|
|
ойынында логикалық ойлауын дамытады. |
йды |
(0–10 балл) |
|||
|
|
Қиын тапсырмада құрама есепті бірнеше |
|
Жаттығу |
|||
|
|
амалмен шешуді үйренеді. |
|
«Кестелік |
|||
|
|
1. Жаттығу: «Кестелік есептер» |
|
есептер» (2 |
|||
|
|
– 3·6 = ? → 18 |
|
балл): |
|||
|
|
– 4·5 = ? → 20 – 24 : 6 = ? → 4 – 18 : 3 = ? → 6 Қосымша: мұғалім кестеден сұрақ қояды, оқушылар жауап береді. Мысалы: «4-ті 7-ге көбейт» → 28.
– 3·☐ = 21 → ☐ = 7 – ☐·4 = 20 → ☐ = 5 – 36 : ☐ = 6 → ☐ = 6 – ☐ : 5 = 3 → ☐ = 15 Бұл ойын оқушыларды тез ойлануға жəне белгісізді табуға үйретеді.
Мысал: «Əр қатарда 6 орын бар. Мұндай 5 қатар бар. Сол орындардың 4-еуін бос қалдырды. Барлығы қанша адам отыра алады?» Шешуі:
Тағы бір есеп: «Əр қорапта 12 алма бар. Барлығы 6 қорап бар. Оның 15 алмасын балалар жеп қойды. Қалған алма нешеу?» Шешуі:
Бұл сабақ оқушылардың көбейту мен бөлу амалдарын нақты меңгеруіне көмектеседі. «Кестелік есептер» – білімді бекітсе, «Жоғалған санды тап» ойыны – логикалық ойлауды дамытады. Құрама есептер оқушыларды жүйелі ойлауға, бірнеше амалдарды байланыстыра білуге үйретеді. |
Тапсыр малард ы орында йды
Тапсыр малард ы орында йды |
дұрыс шығарады (1 балл). Ойын «Жоғалған санды тап» (2 балл):
«Күрделірек құрама есеп» (4 балл):
Жалпы ұпай: 10 балл. |
|
|
Сабақты бекіту |
«Білемін – Білгім келеді – Үйрендім» (КБҮ) əдісі
кесте береді:
|
Нұсқаул ықты орында йды |
Кері байланыс жасайды |
Стикер
|
Қысқа мерзімді сабақ жоспары №23
|
Білім беру ұйымының атауы |
|
|||||
|
Пəні: |
|
|||||
|
Бөлім: |
|
|||||
|
Педагогтің аты- жөні: |
|
|||||
|
Күні: |
|
|||||
|
Сыныбы: |
Қатысушылар саны |
Қатыспағандар саны |
||||
|
Тақырыбы |
Қозғалыс пен жылдамдық (бастапқы түсінік) |
|||||
|
Сабақтың мақсаты |
қозғалыс, уақыт, қашықтық арасындағы байланысты түсіну, қарапайым қозғалыс есептерін шығару, жылдамдық ұғымын өмірмен байланыстыра білу, қашықтықты табу дағдыларын қалыптастыру |
|||||
|
Құндылықтарды дарыту |
еңбекқорлық, өмірмен байланысты білім алу, ынтымақтастық, ойлау дəлдігі, жауапкершілік |
|||||
|
Сабақтың барысы |
||||||
|
Сабақты ң жоспарл анған кезеңдер і |
Педагогтің əрекеті |
Оқушы ның əрекеті |
Бағалау |
Ресурс тар |
||
|
Ұйымда стыру кезеңі |
"Сиқырлы сөз" əдісі Мақсаты: Сабақтың тақырыбына қызығушылық тудыру, топтық жұмысқа ынталандыру. |
Нұсқаул ықтарды орында йды |
Ауызша , мадақтау |
|
||
|
|
мұғалім "бөлу" сөзін айтып, оқушылардан оның мағынасын сұрайды.
|
|
|
|||
|
Жаңа |
Бұл сабақта оқушылар қозғалысқа қатысты |
Тапсыр |
Бағалау |
|
||
|
сабақ |
алғашқы түсініктермен танысады. Олар |
малард |
критерийлері |
|||
|
|
қарапайым есептерді шығарып, |
ы |
мен |
|||
|
|
жылдамдықтың мағынасын ойын арқылы |
орында |
дескрипторлары |
|||
|
|
түсінеді. Қиын тапсырмада қозғалыстың негізгі формуласын (қашықтық = |
йды |
(0–10 балл) Жаттығу |
|||
|
|
жылдамдық × уақыт) пайдаланып |
|
«Қарапайым |
|||
|
|
қашықтықты табады. |
|
қозғалыс есебі» |
|||
|
|
1. Жаттығу: «Қарапайым қозғалыс есебі» – «Аян мектепке дейін 2 км жүрді. Əлихан да 2 км жүрді. Олар қанша қашықтық жүрді?» → 2 + 2 = 4 км. – «Əлия үйінен дүкенге дейін 3 км жүрді, ал қайтар жолда да сонша жүрді. Барлығы қанша жүрді?» → 3 + 3 = 6 км.
Қосымша нұсқа: сыныптағы оқушыларды екі топқа бөлу. Мұғалім есеп береді, кім бірінші дұрыс шешсе – сол «жылдам жеткен» болып саналады.
сағат жүрді. Ол қандай қашықтық жүрді? → 60 × 2 = 120 км.
Қосымша:
Бұл сабақ оқушыларға қозғалыс, уақыт жəне қашықтықтың өзара байланысын түсінуге көмектеседі. «Қарапайым қозғалыс есебі» – негізгі ұғымды бекітеді, «Кім жылдам жетеді?» ойыны – тəжірибелік түсінікті күшейтеді, ал қашықтықты табуға арналған есептер – алғашқы ғылыми формуланы қолдануға үйретеді. |
Тапсыр малард ы орында йды Тапсыр малард ы орында йды |
(2 балл):
дұрыс есептейді (1 балл). Ойын «Кім жылдам жетеді?» (2 балл):
«Қашықтықты табу» (4 балл):
уақытты дұрыс пайдаланады (1 балл),
Қосымша белсенділік (2 балл):
Жалпы ұпай: 10
б |
|
|
Сабақты бекіту |
«Екі жұлдыз, бір тілек» |
Нұсқаул ықты орында йды |
Кері байланыс жасайды |
|
|
|
|
|
|
|
Қысқа мерзімді сабақ жоспары №24
|
Білім беру ұйымының атауы |
|
|||||
|
Пəні: |
|
|||||
|
Бөлім: |
|
|||||
|
Педагогтің аты- жөні: |
|
|||||
|
Күні: |
|
|||||
|
Сыныбы: |
Қатысушылар саны |
Қатыспағандар саны |
||||
|
Тақырыбы |
Теңдеулер əлемі |
|||||
|
Сабақтың мақсаты |
белгісізі бар теңдеулерді шешу дағдыларын қалыптастыру, теңдеудің мəнін түсіну, «құпия санды табу» арқылы ойлау қабілетін дамыту, екі амалдан тұратын теңдеулерді шешуді үйрену |
|||||
|
Құндылықтарды дарыту |
табандылық, шыдамдылық, еңбекқорлық, əділдік, өз ойын дəлелдеу, ынтымақтастық |
|||||
|
Сабақтың барысы |
||||||
|
Сабақты ң жоспарла нған кезеңдері |
Педагогтің əрекеті |
Оқушы ның əрекеті |
Бағалау |
Ресурс тар |
||
|
Ұйымда стыру кезеңі |
"Бір сөзбен" əдісі Мақсаты: Оқушылардың сабаққа деген эмоционалдық дайындығын анықтау.
|
Нұсқау лықтар ды орынд айды |
Ауызша , мадақтау |
|
||
|
|
мұғалім оқушылардың сабаққа деген көзқарасын реттей алады. |
|
|
|
|
Жаңа сабақ |
Бұл сабақта оқушылар теңдеулермен алғаш танысады. Олар белгісізі бар қарапайым теңдеулерді шешеді, «құпия санды тап» ойынында жылдамдық пен тапқырлық көрсетеді. Қиын тапсырмада екі амалдан тұратын теңдеуді шешіп, амалдардың ретін түсінуге үйренеді.
шешу» – x + 5 = 9 → x = 4 – 12 – x = 7 → x = 5 – x – 6 = 4 → x = 10 Қосымша: оқушылар өздері теңдеу құрастырады, сыныптастарына жасырады.
– 3 · x = 15 → x = 5 – x : 4 = 3 → x = 12 – 2 · x = 18 → x = 9 Ойын түрінде: мұғалім теңдеу айтады, кім бірінші дұрыс шешсе, ұпай алады.
– x + 5 = 17 → x = 12 – 2 · x – 4 = 10 2x – 4 = 10 2x = 14 x = 7 – (x : 3) + 5 = 9 x : 3 = 4 x = 12 Бұл тапсырма амалдардың ретін сақтау мен логикалық ойлауды талап етеді. Бұл сабақта оқушылар теңдеудің не екенін түсінеді, белгісіз санды табуды үйренеді. «Құпия санды тап» ойыны – қызығушылықты арттырады, ал екі амалдан тұратын теңдеулер – логиканы дамытады, ойлау процесін жүйелейді. |
Тапсы рмала рды орынд айды Тапсы рмала рды орынд айды
Тапсы рмала рды орынд айды |
Бағалау критерийлері мен дескрипторлары (0–10 балл) Жаттығу «Белгісізі бар теңдеуді шешу» (2 балл):
Ойын «Құпия санды тап» (2 балл):
айтады (1 балл). Қиын тапсырма «Қарапайым екі амалдан тұратын теңдеу» (4 балл):
түсіндіріп, басқаларға көмектеседі (1 балл). |
|
|
|
|
|
Жалпы ұпай: 10 балл. |
|
|
Сабақты бекіту |
«Жетістік баспалдағы»
|
Нұсқау лықты орынд айды |
Кері байланыс жасайды |
Стикер |
Қысқа мерзімді сабақ жоспары №25
|
Білім беру ұйымының атауы |
|
|
|
Пəні: |
|
|
|
Бөлім: |
|
|
|
Педагогтің аты- жөні: |
|
|
|
Күні: |
|
|
|
Сыныбы: |
Қатысушылар саны |
Қатыспағандар саны |
|
Тақырыбы |
Логикалық ребустар мен басқатырғыштар |
|
|
Сабақтың мақсаты |
логикалық ойлау қабілетін дамыту, ребустар мен басқатырғыштарды шешу арқылы тапқырлықты арттыру, сөз бен санды байланыстыра білу, шығармашылық жұмыс ретінде математикалық кроссворд құрастыруға |
|
|
|
машықтандыру |
||||
|
Құндылықтарды дарыту |
табандылық, еңбексүйгіштік, ізденімпаздық, шығармашылық еркіндік, ынтымақтастық |
||||
|
Сабақтың барысы |
|||||
|
Сабақты ң жоспарл анған кезеңдер і |
Педагогтің əрекеті |
Оқушы ның əрекеті |
Бағалау |
Ресурс тар |
|
|
Ұйымда стыру кезеңі |
"Сиқырлы қорап" əдісі Мақсаты: Оқушылардың қызығушылығын арттыру, олардың сабаққа деген ынтасын ояту. |
Нұсқаул ықтарды орында йды |
Ауызша , мадақтау |
|
|
|
|
қабілетін дамытады. |
|
|
||
|
Жаңа сабақ |
Бұл сабақта оқушылар əртүрлі логикалық тапсырмаларды шешеді. Олар басқатырғышты шешу арқылы ойлау дағдыларын жетілдіреді, «Сөзді тап» ойынында əріптер мен сандарды сəйкестендіреді. Қиын тапсырмада математикалық кроссворд құрастырып, шығармашылық қабілеттерін дамытады. 1. Жаттығу: «Басқатырғыш шешу»
2. Ойын: «Сөзді тап» Əріптердің орнына сандар беріледі. Мысалы: А=1, Л=2, М=3, А=1. 1–2–3–1 → АЛМА. Математикалық нұсқасы: – 2+3=5 (Б əрпі), – 7–6=1 (А əрпі), |
Тапсыр малард ы орында йды Тапсыр малард ы орында йды |
Бағалау критерийлері мен дескрипторлары (0–10 балл) Жаттығу «Басқатырғыш шешу» (2 балл): – шартты дұрыс түсінеді (1 балл), – жауабын дəл табады (1 балл). Ойын «Сөзді тап» (2 балл):
«Математикалық кроссворд құрастыру» (4 балл): |
|
|
|
|
– 4+1=5 (Б əрпі). Нəтижесінде «БАБ» сөзі шығады.
Оқушылар өз кроссвордын құрастырады:
«2·3 = ?» → 6,
Нəтижесінде торкөздерде сөз немесе сан шығады. Бұл тапсырма оқушылардың логикасын, ойлау жүйесін жəне қиялын дамытады. Бұл сабақта оқушылардың ойлау, есте сақтау жəне қиялдау қабілеттері дамиды. «Басқатырғыш шешу» – зейінді арттырады, «Сөзді тап» ойыны – қызығушылықты оятады, ал математикалық кроссворд құрастыру – шығармашылық пен математиканы біріктіреді. |
Тапсыр малард ы орында йды |
нақты жазады (1 балл),
Қосымша белсенділік (2 балл):
Жалпы ұпай: 10 балл. |
|
|
Сабақты бекіту |
«Табыс сатысы»
|
Нұсқаул ықты орында йды |
Кері байланыс жасайды |
|
Қысқа мерзімді сабақ жоспары №26
|
Білім беру ұйымының атауы |
|
|||||
|
Пəні: |
|
|||||
|
Бөлім: |
|
|||||
|
Педагогтің аты- жөні: |
|
|||||
|
Күні: |
|
|||||
|
Сыныбы: |
Қатысушылар саны |
Қатыспағандар саны |
||||
|
Тақырыбы |
Қайталаймыз. Тексереміз. |
|||||
|
Сабақтың мақсаты |
өткен тақырыптарды қайталау, білімді тексеру, ойлау қабілетін дамыту, топпен жұмыс істей отырып жауапкершілікті арттыру, тест тапсырмалары арқылы логикалық ойлауды жетілдіру |
|||||
|
Құндылықтарды дарыту |
əділдік, ынтымақтастық, табандылық, білімге құрмет, өзін жəне өзгелерді бағалау |
|||||
|
Сабақтың барысы |
||||||
|
Сабақты ң жоспарл анған кезеңдер і |
Педагогтің əрекеті |
Оқушының əрекеті |
Бағалау |
Ресурс тар |
||
|
Ұйымда стыру кезеңі |
"Жылы сөздер шеңбері" Мақсаты: Оқушылардың көңіл-күйін көтеру, достық қарым-қатынасты қалыптастыру.
жылулық, позитивті көңіл-күй қалыптасады. |
Нұсқаулықтард ы орындайды |
Ауызша , мадақтау |
|
||
|
Жаңа сабақ |
Бұл сабақ оқушылардың алған білімдерін жүйелеу мен тексеруге арналады. Викторина арқылы қызығушылық оянады, топтық жарыс ынтымақтастыққа үйретеді. Қиын тапсырмада оқушылар өз білімін терең қолданып, ойлануды қажет ететін есептерді шығарады. 1. Жаттығу: «Викторина» Мұғалім жылдам сұрақтар қояды: – 7·8 = ? → 56 – 100-ден 25-ті азайтқанда не қалады? → 75 |
Тапсырмалард ы орындайды
Тапсырмалард |
Дескриптор ,
бағдаршам , |
|
||
|
|
Оқушылар қол көтеріп жауап береді. Дұрыс жауап бергендерге ұпай жазылады.
Сынып 2 немесе 3 топқа бөлінеді. Əр топқа есептер беріледі: – Бірінші топ: 3·9 = ? (27), 48 : 8 = ? (6). – Екінші топ: 12+18 = ? (30), 50–27 = ? (23). – Үшінші топ: 2·12 = ? (24), 81 : 9 = ? (9). Жылдам əрі дұрыс шығарған топ жеңімпаз атанады.
ететін 5 есептік тест»
периметрін тап. → 5·4=20 см.
→ 180 км.
Бұл тапсырмалар əртүрлі тақырыптарды қамтиды: көбейту, бөлу, геометрия, қозғалыс, логика. Бұл сабақта оқушылар білімдерін жүйелеп, қайталайды. «Викторина» – жылдам ойлауға, «Топтық жарыс» – бірлесіп жұмыс істеуге, ал 5 есептік тест – логикалық жəне жан-жақты білімін көрсетуге мүмкіндік береді. |
ы орындайды Тапсырмалард ы орындайды |
ауызша мадақтау
|
|
|
Сабақты бекіту |
«Бес саусақ» əдісі |
Нұсқаулықты орындайды |
Кері байланыс жасайды |
|
|
|
|
|
|
|
Қысқа мерзімді сабақ жоспары №27
|
Білім беру ұйымының атауы |
|
|||||
|
Пəні: |
|
|||||
|
Бөлім: |
|
|||||
|
Педагогтің аты- жөні: |
|
|||||
|
Күні: |
|
|||||
|
Сыныбы: |
Қатысушылар саны |
Қатыспағандар саны |
||||
|
Тақырыбы |
Есеп құрастыру |
|||||
|
Сабақтың мақсаты |
берілген суретке немесе жағдайға сəйкес есеп құрастыра білу, өз ойынан есеп жазу дағдысын қалыптастыру, бір есепті бірнеше амалмен шығаратын қылып ойластыру арқылы шығармашылық қабілетін дамыту |
|||||
|
Құндылықтарды дарыту |
ізденімпаздық, тапқырлық, еңбексүйгіштік, шығармашылық, өз ойын еркін жеткізу, ынтымақтастық |
|||||
|
Сабақтың барысы |
||||||
|
Сабақты ң |
Педагогтің əрекеті |
Оқушы ның |
Бағалау |
Ресурс тар |
||
|
жоспарл анған кезеңдер і |
|
əрекеті |
|
|
|
Ұйымда стыру кезеңі |
"Комплимент көпірі" əдісі Мақсаты: Оқушылар арасында достық қарым-қатынас орнату, сенімділік қалыптастыру. |
Нұсқаул ықтарды орында йды |
Ауызша , мадақтау |
|
|
|
сабаққа жағымды көңіл-күймен кірісуге көмектеседі. |
|
|
|
|
Жаңа сабақ |
Бұл сабақта оқушылар дайын суреттер бойынша есеп құрастырады, өз ойларынан тапсырма ойлап табады. Қиын тапсырмада олар құрастырған есепті екі амалмен шығатын етіп жасайды. Мұндай жұмыс балалардың ойлау белсенділігін, қиялын дамытады жəне математикаға қызығушылығын арттырады.
Мұғалім алма бейнеленген сурет көрсетеді: бір себетте – 6 алма, екінші себетте – 4 алма. Сұрақ: «Барлығы неше алма?» Оқушылар суретке сүйеніп есеп құрастырады: 6 + 4 = 10 алма. Тағы мысал: суретте үш құс отыр, оған тағы екі құс ұшып келді. «Барлығы қанша құс болды?» → 3 + 2 = 5.
Оқушылар күнделікті өмірден қысқа есеп құрастырады.
Шешуі: 5 + 2 = 7.
Шешуі: 12 – 4 = 8. 3. Қиын тапсырма: «Бір есепті екі амалмен шығатын қылып құрастыру» |
Тапсыр малард ы орында йды Тапсыр малард ы орында йды
Тапсыр малард ы орында йды |
Бағалау критерийлері мен дескрипторлары (0–10 балл) Жаттығу «Сурет бойынша есеп» (2 балл):
«Екі амалдан тұратын есеп құрастыру» (4 балл):
дұрыс орындайды (1 балл),
|
|
|
|
Оқушылардан тапсырма: өздері есеп ойлап табу жəне оның шешімі екі амалдан тұратындай болу. Мысал: «Сыныпта 18 қыз, 12 ұл бар. Барлығы неше оқушы?» 1. 18 + 12 = 30. 2. «Барлығы 30 оқушы. Егер 5-еуі үйіне кетсе, қанша оқушы қалады?» → 30 – 5 = 25. Тағы бір мысал: «Əр себетте 8 алма бар. 3 себетте барлығы қанша алма болады? Оның 6-ын балалар жеп қойды. Қанша алма қалды?»
Бұл сабақ оқушылардың шығармашылығын, логикасын жəне ойлау қабілетін дамытады. «Сурет бойынша есеп» – көзбен көруге үйретсе, «Өз ойынан есеп жазу» – дербестікті арттырады, ал екі амалдан тұратын есеп құрастыру – жүйелі ойлауға жəне күрделі есептерді шешуге машықтандырады |
|
дұрыс орындайды (1 балл),
Қосымша белсенділік (2 балл):
Жалпы ұпай: 10 балл. |
|
|
Сабақты бекіту |
«Екі жұлдыз, бір тілек»
|
Нұсқаул ықты орында йды |
К |
|
Қысқа мерзімді сабақ жоспары №28
|
Білім беру ұйымының атауы |
|
|
Пəні: |
|
|||||
|
Бөлім: |
|
|||||
|
Педагогтің аты- жөні: |
|
|||||
|
Күні: |
|
|||||
|
Сыныбы: |
Қатысушылар саны |
Қатыспағандар саны |
||||
|
Тақырыбы |
Ұзындық, масса, көлем |
|||||
|
Сабақтың мақсаты |
ұзындық, масса, көлем бірліктерімен таныстыру жəне оларды қолдану, өлшеу құралдарын пайдалану, өлшемдерді салыстыру, бірнеше өлшемді біріктіріп есеп шығаруға машықтандыру |
|||||
|
Құндылықтарды дарыту |
ұқыптылық, дəлдікке ұмтылу, еңбекқорлық, өмірлік дағдыларды меңгеру, ынтымақтастық |
|||||
|
Сабақтың барысы |
||||||
|
Сабақты ң жоспарл анған кезеңдер і |
Педагогтің əрекеті |
Оқушы ның əрекеті |
Бағалау |
Ресурс тар |
||
|
Ұйымда стыру кезеңі |
"Музыкалық серпін" əдісі Мақсаты: Оқушылардың сергектігін арттыру, сабаққа дайындығын тексеру.
көңіл-күйін қимылмен (алақан соғу, күлімдеу, секіру) білдіреді.
|
Нұсқаул ықтарды орында йды |
Ауызша , мадақтау |
|
||
|
Жаңа сабақ |
Бұл сабақта оқушылар ұзындық, масса жəне көлем ұғымдарын тəжірибеде қолданады. Таразыны пайдаланып салмақ өлшейді, өлшемдерді салыстыру арқылы шамаларды ажыратады. Қиын тапсырмада ұзындық, масса, көлемді бірге қолданып есеп шығарады.
Мұғалім таразыға алма мен кітап қояды.
Қосымша: оқушылар дəптер, қалам сияқты заттарды таразыға қойып, салмақтарын |
Тапсыр малард ы орында йды
Тапсыр |
Бағалау критерийлері мен дескрипторлары (0–10 балл) Жаттығу «Таразыны пайдалану» (2 балл):
|
|
||
|
|
салыстырады. 2. Тапсырма: «Өлшемдерді салыстыру» – Ұзындық: 1 м = 100 см. Мұғалім сыныптағы заттарды салыстырады: «Сызғыш қысқа ма, əлде тақта ұзын ба?» – Масса: «1 кг алма мен 500 г нанды салыстыр». – Көлем: «1 литр сүт пен 2 литр су қайсысы көп?»
Мысал:
Шешуі: 2·3 = 6 кг, 6 – 2 = 4 кг.
Қанша литр қалды?» Шешуі: 1·5 = 5 л, 5 – 2 = 3 л. Бұл сабақта оқушылар ұзындық, масса, көлем ұғымдарын өмірмен байланыстырады. «Таразыны пайдалану» – тəжірибелік дағдыны дамытады, «Өлшемдерді салыстыру» – шамаларды дұрыс түсінуге үйретеді, ал бірнеше өлшемді біріктіріп есеп шығару – ойлауды күрделендіріп, практикалық математикаға жақындатады. |
малард ы орында йды
Тапсыр малард ы орында йды |
жасайды (1 балл). Тапсырма «Өлшемдерді салыстыру» (2 балл):
Қиын тапсырма «Бірнеше өлшемді біріктіріп есеп шығару» (4 балл):
дұрыс орындайды (1 балл),
Қосымша белсенділік (2 балл):
Жалпы ұпай: 10 балл. |
|
|
Сабақты бекіту |
«Бес саусақ» əдісі |
Нұсқаул ықты орында йды |
Кері байланыс жасайды |
|
|
|
|
|
|
|
Қысқа мерзімді сабақ жоспары №29
|
Білім беру ұйымының атауы |
|
|||||
|
Пəні: |
|
|||||
|
Бөлім: |
|
|||||
|
Педагогтің аты- жөні: |
|
|||||
|
Күні: |
|
|||||
|
Сыныбы: |
Қатысушылар саны |
Қатыспағандар саны |
||||
|
Тақырыбы |
Математика тарихынан қызықты деректер |
|||||
|
Сабақтың мақсаты |
математика ғылымының дамуы мен тарихымен таныстыру, ұлы ғалымдардың еңбектерін білу, олардың жаңалықтарының маңызын түсіну, өз ойын тарихи деректерге сүйене отырып жеткізе білу |
|||||
|
Құндылықтарды дарыту |
білімге құрмет, ізденімпаздық, еңбекқорлық, тарихи мұраны бағалау, шығармашылық ойлау |
|||||
|
Сабақтың барысы |
||||||
|
Сабақты ң |
Педагогтің əрекеті |
Оқушы ның |
Бағалау |
Ресурс тар |
||
|
жоспарл анған кезеңдер і |
|
əрекеті |
|
|
|
Ұйымда стыру кезеңі |
"Бүгінгі мақсатымды білдіремін" əдісі Мақсаты: Оқушылардың өз оқу мақсаттарын түсінуіне көмектесу. Өту барысы:
|
Нұсқаул ықтарды орында йды |
Ауызша , мадақтау |
|
|
Жаңа сабақ |
Бұл сабақ оқушыларды математиканың терең тарихымен таныстырады. Оқушылар ғалымдар жайлы əңгімелер тыңдайды, ойын арқылы танымдық білімін бекітеді. Қиын тапсырмада белгілі бір математиктің жаңалығын қысқаша баяндап, өзінің сөздік қорын жəне зерттеушілік дағдысын дамытады.
Мұғалім қысқаша əңгімелейді:
Оқушылар мұқият тыңдап, сұрақтарға жауап береді.
Мұғалім сипаттайды, оқушылар кім екенін табады:
теорема бар. Ол кім?» → Пифагор.
|
Тапсыр малард ы орында йды Тапсыр малард ы орында йды
Тапсыр малард ы орында йды |
Бағалау критерийлері мен дескрипторлары (0–10 балл) Жаттығу «Ғалымдар жайлы əңгіме» (2 балл):
Ойын «Ғалымды тап» (2 балл):
«Ғалым жаңалығын баяндау» (4 балл):
қысқаша түсіндіреді (1 балл),
|
|
|
|
Оқушылар өздеріне ұнаған ғалымды таңдап, қысқаша түсіндіреді.
шешудің жолдарын көрсеткен. Ол біздің бүгінгі алгебраның негізін қалаған».
Бұл тапсырма балаларды ақпаратты іріктеуге жəне қысқа əрі нақты жеткізуге үйретеді. Жалпы ұпай: 10 балл. Бұл сабақта оқушылар математика тарихынан маңызды мəліметтер алады, ұлы ғалымдардың еңбектерімен танысады. «Ғалымдар жайлы əңгіме» – білім көкжиегін кеңейтеді, «Ғалымды тап» ойыны – есте сақтау қабілетін дамытады, ал қиын тапсырма – зерттеушілік пен ойды жинақтап жеткізуге машықтандырады. |
|
өтеді (1 балл), – ойын анық жеткізеді (1 балл). Қосымша белсенділік (2 балл):
атсалысады (1 балл). |
|
|
Сабақты бекіту |
«Кері байланыс парағы»
|
Нұсқаул ықты орында йды |
Кері байланыс жасайды |
Парақта р |
Қысқа мерзімді сабақ жоспары №30
|
Білім беру ұйымының атауы |
|
|
|
Пəні: |
|
|
|
Бөлім: |
|
|
|
Педагогтің аты- жөні: |
|
|
|
Күні: |
|
|
|
Сыныбы: |
Қатысушылар саны |
Қатыспағандар саны |
|
Тақырыбы |
Олимпиадалық есептер (жеңілдетілген) |
|
|
Сабақтың мақсаты |
оқушылардың логикалық жəне шығармашылық ойлауын дамыту, стандарттан тыс қызықты есептерді шешу, күрделі олимпиадалық есептің шартын түсініп, шешу жолын табуға машықтандыру |
|
|
Құндылықтарды |
табандылық, ізденімпаздық, ой еңбегін бағалау, адалдық, өзгенің пікірін |
|
|
дарыту |
тыңдау, шығармашылыққа құштарлық |
||||
|
Сабақтың барысы |
|||||
|
Сабақты ң жоспарл анған кезеңдер і |
Педагогтің əрекеті |
Оқушы ның əрекеті |
Бағалау |
Ресурс тар |
|
|
Ұйымда стыру кезеңі |
"Сен білесің бе?" əдісі Мақсаты: Сабақ тақырыбына қызығушылық тудыру, оқушыларды диалогқа тарту. |
Нұсқаул ықтарды орында йды |
Ауызша , мадақтау |
|
|
|
|
|
|
|
||
|
Жаңа сабақ |
Бұл сабақта оқушылар математика олимпиадаларында кездесетін жеңілдетілген тапсырмаларды орындайды. Есептер ойлауды, тапқырлықты жəне бірнеше амалдан тұратын шешім іздеуді талап етеді. Ойын түрінде ұйымдастырылған тапсырмалар жарыс рухын қалыптастырады, ал қиын есеп балаларды шынайы олимпиадалық деңгеймен таныстырады.
Мұғалім есеп оқиды, оқушылар жарысып шешеді:
→ 3·2=6.
|
Тапсыр малард ы орында йды Тапсыр малард ы орында йды |
Бағалау критерийлері мен дескрипторлары (0–10 балл) Жаттығу «Қызықты есеп шығару» (2 балл): – есептің шартын дұрыс түсінеді (1 балл),
айтады (1 балл). Қиын тапсырма «Күрделі олимпиадалық есеп» (4 балл):
дұрыс қолданады (1 |
|
|
|
|
Əлиден 2 дəптер артық сатып алды. Асқар неше дəптер алды?» → 5+2=7. Жылдам əрі дұрыс жауап берген оқушылар ұпай алады.
Шешуі: 28·27 : 2 = 378 қол алысу.
отыра алады?» → Комбинаторика есебі: əртүрлі нұсқаларды санау (мұғалім бағыттайды, жеңілдетілген түрде талқыланады). Бұл сабақ оқушыларды олимпиадалық тапсырмалардың ерекшелігімен таныстырады. «Қызықты есеп шығару» – ойды ширатады, «Шешімін тап» ойыны – жылдам ойлауға жетелейді, ал күрделі олимпиадалық есеп – табандылықты жəне жоғары деңгейдегі логикалық ойлауды қалыптастырады. |
Тапсыр малард ы орында йды |
балл),
Қосымша белсенділік (2 балл):
Жалпы ұпай: 10 балл. |
|
|
Сабақты бекіту |
« |
Нұсқаул ықты орында йды |
Кері байланыс жасайды |
|
|
|
білім алдым
|
|
|
|
Қысқа мерзімді сабақ жоспары №31
|
Білім беру ұйымының атауы |
|
|||||
|
Пəні: |
|
|||||
|
Бөлім: |
|
|||||
|
Педагогтің аты- жөні: |
|
|||||
|
Күні: |
|
|||||
|
Сыныбы: |
Қатысушылар саны |
Қатыспағандар саны |
||||
|
Тақырыбы |
Қызықты тапсырмалар. Топтық жұмыс |
|||||
|
Сабақтың мақсаты |
оқушыларды топпен бірлесіп жұмыс істеуге үйрету, қызықты есептерді шығару арқылы білімдерін бекіту, ортақ жобалық есепті шешуде жауапкершілікті бөлісу дағдысын қалыптастыру |
|||||
|
Құндылықтарды дарыту |
ынтымақтастық, жауапкершілік, еңбексүйгіштік, бір-бірін құрметтеу, көшбасшылық |
|||||
|
Сабақтың барысы |
||||||
|
Сабақты ң жоспарл анған кезеңдер і |
Педагогтің əрекеті |
Оқушы ның əрекеті |
Бағалау |
Ресурс тар |
||
|
Ұйымда стыру кезеңі |
"Көңіл-күйіңді көрсет" (эмодзи əдісі) Мақсаты: Оқушылардың көңіл-күйін анықтау, сабаққа дайындық деңгейін бақылау.
|
Нұсқаул ықтарды орында йды |
Ауызша , мадақтау |
|
|
Жаңа сабақ |
Бұл сабақ оқушылардың топтық жұмыс дағдыларын қалыптастыруға бағытталған. Олар бірлесіп есеп шығарады, ойын арқылы бəсекелеседі жəне ортақ тапсырманы орындау барысында өзара көмек көрсетеді. 1. Жаттығу: «Топпен есеп шығару» Əр топқа бірдей есеп беріледі:
Мұғалім бірнеше қарапайым есеп айтады. Топтар жылдам жауап береді. – 45 : 9 = ? → 5 – 7·6 = ? → 42 – 125 – 75 = ? → 50 Қай топ бірінші əрі дұрыс жауап берсе, сол топқа ұпай жазылады.
Шешуі:
Əр топ есепті бөліп-бөліп шығарады: бір топ көбейтуді, екіншісі азайтуды, үшіншісі бөлуді |
Тапсыр малард ы орында йды
Тапсыр малард ы орында йды Тапсыр малард ы орында йды |
Бағалау критерийлері мен дескрипторлар ы (0–10 балл) Жаттығу «Топпен есеп шығару» (2 балл):
нəтижеге келеді (1 балл). Ойын «Кім бірінші?» (2 балл):
Қиын тапсырма «Жобалық есеп» (4 балл):
дұрыс |
|
|
|
орындайды. Соңында барлығы бірге қорытынды жасайды. Бұл сабақта оқушылардың топпен жұмыс жасау қабілеттері дамиды. «Топпен есеп шығару» – бірлікті арттырады, «Кім бірінші?» ойыны – жылдамдық пен бəсекелестікке үйретеді, ал жобалық есеп – əркімнің үлесін қоса отырып, ортақ нəтижеге жетуді үйретеді. |
|
орындайды (1 балл),
– қорытындысын нақты тұжырымдайды (1 балл). Қосымша белсенділік (2 балл):
Жалпы ұпай: 10 балл. |
|
|
Сабақты бекіту |
«Екі жұлдыз, бір тілек»
|
Нұсқаул ықты орында йды |
Кері байланыс жасайды |
|
Қысқа мерзімді сабақ жоспары №32
|
Білім беру ұйымының атауы |
|
|
Пəні: |
|
|||||
|
Бөлім: |
|
|||||
|
Педагогтің аты- жөні: |
|
|||||
|
Күні: |
|
|||||
|
Сыныбы: |
Қатысушылар саны |
Қатыспағандар саны |
||||
|
Тақырыбы |
Қорытынды қайталау |
|||||
|
Сабақтың мақсаты |
өткен барлық тақырыптарды жүйелеу, негізгі білім мен дағдыларды бекіту, ойын арқылы ынтымақтастық пен бəсекелестікті дамыту, барлық амалдарды қамтитын құрама есепті шығара білуге машықтандыру |
|||||
|
Құндылықтарды дарыту |
еңбекқорлық, əділдік, табандылық, білімге құрмет, ынтымақтастық, өз ойын дəлелдей алу |
|||||
|
Сабақтың барысы |
||||||
|
Сабақты ң жоспарл анған кезеңдер і |
Педагогтің əрекеті |
Оқушы ның əрекеті |
Бағалау |
Ресурс тар |
||
|
Ұйымда стыру кезеңі |
"Құпия сыйлық" əдісі Мақсаты: Оқушыларды ынталандыру, олардың сабаққа деген қызығушылығын ояту. |
Нұсқаул ықтарды орында йды |
Ауызша , мадақтау |
|
||
|
|
арттырады. |
|
|
|||
|
Жаңа |
Бұл сабақ оқушылардың жыл бойы |
Тапсыр |
Бағалау |
|
||
|
сабақ |
меңгерген білімін қорытындылап, қайталауға |
малард |
критерийлері мен |
|||
|
|
арналады. Əр тақырыпқа қысқаша шолу |
ы |
дескрипторлары |
|||
|
|
жасалады, «Эстафета» ойынында жылдам |
орында |
(0–10 балл) |
|||
|
|
ойлау қабілеті дамиды. Қиын тапсырмада |
йды |
Жаттығу |
|||
|
|
барлық амалдарды (қосу, азайту, көбейту, |
|
«Тақырыптарды |
|||
|
|
бөлу) қамтитын құрама есеп шығарылады. |
|
қайталау» (2 |
|||
|
|
1. Жаттығу: «Тақырыптарды қайталау» |
|
балл): |
|||
|
|
Мұғалім əр бөлімнен сұрақтар қояды: |
|
– сұраққа дұрыс |
|||
|
|
– «Тік төртбұрыштың периметрін қалай |
|
жауап береді (1 |
|||
|
|
табамыз?» → (а+b)·2 |
|
балл), |
|||
|
|
– «3·7 = ?» → 21 |
|
– білімін нақты |
|||
|
|
– «45 : 5 = ?» → 9 |
|
|
|||
|
|
Оқушылар кезекпен жауап береді.
Сынып екі топқа бөлінеді. Мұғалім есепті бірінші оқушыға береді, ол шешіп болған соң келесіге береді. Мысалдар: – 25 + 36 = ? (61) – 72 – 18 = ? (54) – 6·8 = ? (48) – 81 : 9 = ? (9) Қай топ бірінші болып барлық есепті дұрыс орындаса, сол жеңімпаз атанады.
Есеп: «Əлия 4 қорап алма сатып алды. Əр қорапта 12 алма бар. Оның 15-ін достарына берді. Қалған алмаларды 3 досына теңдей бөліп берді. Əр досына қанша алма тиді?» Шешуі:
«Фермада 6 қатар тауық бар, əр қатарда 10 тауықтан. Оның 25-і жұмыртқа салды. Барлығы қанша тауық жұмыртқа салмады?» Шешуі: 6·10 = 60, 60 – 25 = 35. Бұл сабақ оқушылардың жыл бойғы алған білімін бекітеді. «Тақырыптарды қайталау» – білімді жүйелейді, «Эстафета» ойыны – жылдамдық пен бірлескен еңбекті дамытады, ал құрама есеп – барлық амалдарды қолдануға жəне жүйелі ойлауға үйретеді. |
Тапсыр малард ы орында йды Тапсыр малард ы орында йды |
қолданады (1 балл). Ойын «Эстафета» (2 балл):
«Құрама есеп» (4 балл):
Жалпы ұпай: 10 балл. |
|
|
Сабақты бекіту |
«Табыс сатысы»
|
Нұсқаул ықты орында йды |
Кері байланыс жасайды |
|
|
|
|
|
|
|
Қысқа мерзімді сабақ жоспары №33
|
Білім беру ұйымының атауы |
|
|||||
|
Пəні: |
|
|||||
|
Бөлім: |
|
|||||
|
Педагогтің аты- жөні: |
|
|||||
|
Күні: |
|
|||||
|
Сыныбы: |
Қатысушылар саны |
Қатыспағандар саны |
||||
|
Тақырыбы |
Шығармашылық жоба |
|||||
|
Сабақтың мақсаты |
оқушылардың шығармашылық қабілетін дамыту, өз ойын жүйелі жеткізуге үйрету, математика мен өмір арасындағы байланысты түсіндіру, топтық жұмыс арқылы ынтымақтастық дағдыларын қалыптастыру |
|||||
|
Құндылықтарды дарыту |
еңбексүйгіштік, жауапкершілік, шығармашылық еркіндік, бір-бірін тыңдау, өмірлік дағдыларға бейімдеу |
|||||
|
Сабақтың барысы |
||||||
|
Сабақты ң жоспарл анған кезеңдер і |
Педагогтің əрекеті |
Оқушы ның əрекеті |
Бағалау |
Ресурс тар |
||
|
Ұйымда стыру кезеңі |
"Сиқырлы сөз" əдісі Мақсаты: Сабақтың тақырыбына қызығушылық тудыру, топтық жұмысқа ынталандыру. |
Нұсқаул ықтарды орында йды |
Ауызша , мадақтау |
|
|
|
сабақпен байланысын табу үшін оқушылар өз ойларын ортаға салады.
|
|
|
|
|
Жаңа сабақ |
Бұл сабақ оқушылардың жыл бойы алған білімін шығармашылық тұрғыда көрсетуге арналады. Олар шағын жобаларын дайындап, қорғап шығады. Постер жасау барысында негізгі идеяларын көрнекі түрде ұсынады. Қиын тапсырмада математика мен өмір арасындағы байланысты зерттеп, оны нақты мысалдар арқылы дəлелдейді. 1. Жаттығу: «Жоба қорғау» Əр топ немесе жеке оқушы өз жобасын таныстырады. Мысал тақырыптар:
Оқушылар жобасын 2–3 минутта баяндап шығады.
3. Қиын тапсырма: «Математиканы өмірмен байланыстырып зерттеу» Оқушылар шағын зерттеу жасайды: – «Үйдегі электр есептегіш көрсеткішін |
Тапсыр малард ы орында йды Тапсыр малард ы орында йды
Тапсыр малард ы орында йды |
Бағалау критерийлері мен дескрипторлары (0–10 балл) Жаттығу «Жоба қорғау» (2 балл): – жобаны түсінікті баяндайды (1 балл),
Тапсырма «Постер жасау» (2 балл):
Қиын тапсырма «Өмірмен байланысты зерттеу» (4 балл):
|
|
|
|
математикамен қалай есептейміз?» |
|
байланысты |
|
|
– «Дүкеннен сатып алғанда ақша қайтаруды |
көрсетеді (1 балл), |
|||
|
қалай дұрыс тексеруге болады?» |
– қорытынды |
|||
|
– «Ауладағы ағаштардың биіктігін көлеңке |
жасайды (1 балл), |
|||
|
арқылы өлшеуге бола ма?» |
– нəтижесін сынып |
|||
|
Жауаптарын қысқаша жазады жəне сынып |
алдында |
|||
|
алдында түсіндіреді. |
түсіндіреді (1 |
|||
|
Бұл сабақ оқушылардың шығармашылық |
балл). |
|||
|
қабілетін шыңдайды. «Жоба қорғау» – |
Қосымша |
|||
|
сөйлеу жəне дəлелдеу дағдыларын |
белсенділік (2 |
|||
|
дамытады, «Постер жасау» – идеяны |
балл): |
|||
|
көрнекі жеткізуге көмектеседі, ал өмірмен |
– жұмысқа |
|||
|
байланысты зерттеу – математика пəнінің |
белсенді |
|||
|
практикалық маңызын көрсетеді. |
қатысады (1 |
|||
|
|
балл), |
|||
|
|
– пікірталасқа |
|||
|
|
атсалысады (1 |
|||
|
|
балл). |
|||
|
|
Жалпы ұпай: 10 |
|||
|
|
балл. |
|||
|
Сабақты бекіту |
« |
Нұсқаул ықты орында йды |
Кері байланыс жасайды |
|
|
|
болды
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Қысқа мерзімді сабақ жоспары №34
|
Білім беру ұйымының атауы |
|
|||||
|
Пəні: |
|
|||||
|
Бөлім: |
|
|||||
|
Педагогтің аты- жөні: |
|
|||||
|
Күні: |
|
|||||
|
Сыныбы: |
Қатысушылар саны |
Қатыспағандар саны |
||||
|
Тақырыбы |
Қорытынды сабақ. Білім мерекесі |
|||||
|
Сабақтың мақсаты |
жыл бойы алған білімді бекіту, оқушылардың логикалық жəне шығармашылық қабілеттерін көрсету, ұжымдық жұмыс арқылы достық пен ынтымақтастықты нығайту, математикаға деген қызығушылықты арттыру |
|||||
|
Құндылықтарды дарыту |
əділдік, ынтымақтастық, табандылық, еңбекті бағалау, өзін жəне өзгелерді құрметтеу, шығармашылық еркіндік |
|||||
|
Сабақтың барысы |
||||||
|
Сабақты ң жоспарла нған кезеңдері |
Педагогтің əрекеті |
Оқушы ның əрекеті |
Бағалау |
Ресурс тар |
||
|
Ұйымда стыру кезеңі |
"Бір сөзбен" əдісі Мақсаты: Оқушылардың сабаққа деген эмоционалдық дайындығын анықтау. Мұғалім оқушыларға "Сен бүгін сабақтан не күтесің?" деген сұрақ қояды.
|
Нұсқау лықтар ды орынд айды |
Ауызша , мадақтау |
|
||
|
Жаңа сабақ |
Бұл қорытынды сабақ – мерекелік сипатта өтеді. Оқушылар «математикалық шоуға» қатысады, əртүрлі топтық ойындар ойнайды жəне қиын тапсырмада логикалық викторинаға қатысып, білімдерін сынға салады. Сабақтың басты мақсаты – балалардың жетістіктерін атап өту жəне математикаға деген сүйіспеншілікті нығайту. 1. Жаттығу: «Математикалық шоу» Мұғалім түрлі қызықты тапсырмаларды |
Тапсы рмала рды орынд айды |
Бағалау критерийлері мен дескрипторлары (0–10 балл) Жаттығу «Математикалық шоу» (2 балл): – тапсырмаларды дұрыс орындайды (1 балл), |
|
||
|
|
жеңіл формада ұйымдастырады:
25+36, 48–19, 6·7 т.б.).
– 36 : 6 = ? → 6 – 7·8 = ? → 56 Орташа:
→ 18.
Қиын:
Бұл сабақ – оқушылардың жетістігін мерекелеу сабағы. «Математикалық шоу» балаларға көңіл көтеріп, білімін көрсетуге мүмкіндік береді. «Топтық ойындар» ынтымақтастықты нығайтады. Ал «Логикалық викторина» əртүрлі деңгейдегі сұрақтар арқылы білім мен тапқырлықты сынайды. Сабақ соңында балалар өз |
Тапсы рмала рды орынд айды
Тапсы рмала рды орынд айды |
Қиын тапсырма «Логикалық викторина» (4 балл):
Қосымша белсенділік (2 балл):
Жалпы ұпай: 10 балл. |
|
|
|
еңбегіне қуанып, математикадан алған əсерін есте сақтайды. |
|
|
|
|
Сабақты бекіту |
«Екі жұлдыз, бір тілек»
|
Нұсқау лықты орынд айды |
К |
|
Қорытынды
«Математика əлемі» үйірмесі бастауыш сынып оқушылары үшін математикаға деген қызығушылықты арттыруға, білімді шығармашылық тұрғыдан меңгеруге бағытталған қосымша білім беру бағдарламасы болып табылады. Үйірмеде 1, 2 жəне 4-сынып оқушылары қамтылып, олардың жас ерекшелігі ескерілген. Мақсат – математикалық сауаттылықты дамыту, ойлау мəдениетін қалыптастыру жəне əрбір баланың жеке қабілетін ашу.
Жыл бойы жүргізілген сабақтар барысында оқушылар тек қана қосу, азайту, көбейту, бөлу амалдарын үйреніп қана қоймай, геометриялық пішіндерді таниды, уақытты есептеуді меңгереді, ұзындық пен массаны өлшеуді тəжірибеден өткізеді. Сонымен бірге логикалық тапсырмалар, қызықты ребустар, басқатырғыштар, шығармашылық жобалар арқылы танымдық қабілеттерін арттырады. Мұндай жұмыстар баланың зейінін шоғырландыруға, ойлау дағдысын қалыптастыруға, математикалық тілді меңгеруге жол ашады.
Бағдарламаның басты ерекшелігі – дəстүрлі тапсырмаларды ойын элементтерімен ұштастыру. «Математикалық шоу», «Эстафета», «Ғалымды тап» секілді ойындар балаларды белсенділікке шақырып, топпен жұмыс жасауға дағдыландырады. Сонымен қатар олимпиадалық бағыттағы жеңілдетілген есептер, шығармашылық жобалар оқушыларды дербес ойлануға, өз ойын дəлелдеуге үйретеді.
Бағдарламада əр сабақ белгілі бір тақырыпқа арналып, жүйелі құрылымда берілген: сандар əлемінен басталып, күрделірек ұғымдарға – теңдеулерге, статистикаға, қозғалыс пен жылдамдыққа дейін жалғасады. Қорытынды сабақтарда оқушылар білімдерін бекітіп, өз жетістіктерін көрсетуге мүмкіндік алады. Мұндай бірізділік оқушының ойлау деңгейін біртіндеп дамытуға, білімін кезең-кезеңмен тереңдетуге ықпал етеді.
Жалпы, «Математика əлемі» үйірмесі оқушыны тек есеп шығарушы ғана емес, зерттеуші, ойшыл, ізденімпаз тұлға ретінде тəрбиелеуді көздейді. Бұл бағдарлама арқылы математика пəнінің тек қана формулалар мен есептер жиынтығы емес, өмірдің əр саласымен тығыз байланыста екенін бала ерте бастан сезінеді. Ұжымдық жұмыс пен жобалық тапсырмалар арқылы оқушылар бір-бірін тыңдауды, пікір алмасуды, өз ойын ортақ топқа жеткізуді үйренеді.
Бағдарламаны жүзеге асыру барысында заманауи цифрлық ресурстар, мультимедиялық құралдар жəне дəстүрлі əдістемелер қатар қолданылды. Бұл сабақтарды қызықты əрі түсінікті етті. Оқушылардың жетістігі – тек баға көрсеткіші емес, олардың математикаға деген көзқарасының өзгеруі, қызығушылығының артуы.
Қорытындылай келе, «Математика əлемі» үйірмесі бастауыш сынып оқушылары үшін ғылымға апарар алғашқы баспалдақ іспетті. Ол оқушылардың математикалық құзыреттілігін дамытып қана қоймай, олардың бойында табандылықты, ізденімпаздықты, шығармашылықты қалыптастырады. Осындай бағдарламалардың мектепте жүйелі түрде жүзеге асуы – болашақта ойы терең, білімді, бəсекеге қабілетті тұлға тəрбиелеудің кепілі.
Пайдаланған əдебиеттер Мұғалімге арналған
-
Əбілқасымова А.Е. «Математиканы оқыту əдістемесі».
-
Бидайбеков Е.Ы. «Математикалық білім берудің теориясы».
-
Кенжебеков Н. «Бастауыш математика курсын оқыту».
-
Көптілеуова Қ. «Математика сабақтарында инновациялық əдістер».
-
Сүлейменова Г. «Бастауыш сыныптағы логикалық тапсырмалар».
-
Ермекбаев С. «Математикадан олимпиадалық есептер жинағы».
-
Тəубаева Ш. «Білім берудің заманауи технологиялары».
-
Аймауытова Б. «Жаңартылған білім мазмұны бойынша əдістемелік нұсқау».
-
Нұрғалиева Ж. «Оқушылардың шығармашылық қабілеттерін дамыту».
-
Аманжолова М. «Интерактивті əдістерді қолдану жолдары».
-
Қалиева Р. «Математиканы ойын арқылы оқыту».
-
Құрманғазина А. «Жас ерекшелігіне сəйкес оқыту».
-
Мұхамеджанова С. «Цифрлық технологиялар жəне математика».
-
Жұмабекова А. «Математика сабақтарында пəнаралық байланыс».
-
ҚР БҒМ. «Бастауыш білім беру стандарты».
Оқушыға арналған
-
«Математика əлемі» (1–4 сынып оқулығы).
-
«Логикалық тапсырмалар жинағы».
-
«Қызықты математика» – балаларға арналған кітап.
-
«Математикалық ертегілер».
-
«Ребустар мен басқатырғыштар».
-
«Математикадан ойындар».
-
«Жас математик» журналы.
-
«Математикадан тест тапсырмалары».
-
«Қызықты есептер жинағы».
-
«Математикаға алғашқы қадам».
Қосымша сілтемелер
-
www.edu.kz – ҚР БҒМ ресми сайты.
-
www.kundelik.kz – электронды күнделік.
-
www.nis.edu.kz – НЗМ ресми сайты.
-
www.mathworld.com – математика энциклопедиясы.
-
www.khanacademy.org – онлайн сабақтар.
-
www.olympiads.kz – олимпиадалық есептер.
-
www.sabak.kz – мұғалімдерге арналған ресурс.
-
www.ustaz.info – əдістемелік портал.
жүктеу мүмкіндігіне ие боласыз
Бұл материал сайт қолданушысы жариялаған. Материалдың ішінде жазылған барлық ақпаратқа жауапкершілікті жариялаған қолданушы жауап береді. Ұстаз тілегі тек ақпаратты таратуға қолдау көрсетеді. Егер материал сіздің авторлық құқығыңызды бұзған болса немесе басқа да себептермен сайттан өшіру керек деп ойласаңыз осында жазыңыз
«Математика əлемі»
«Математика əлемі»
Жамбыл облысы əкімдігінің білім басқармасыТараз қаласы білім бөлімінің А.С. Пушкин атындағы №41 көпсалалы гимназия
Авторлық бағдарлама
«Математика əлемі»
(Бұл бағдарлама 1-4 сынып оқушыларына арналған)
Турсинбаева Жазира Сейтмаганбетовна
бастауыш сынып мұғалімі 3 "Ə" сынып жетекшісі
Тараз 2025 ж.
ƏОЖ 379
КБЖ 74.262.27
Ж 19
Жамбыл облысы əкімдігінің білім басқармасыТараз қаласы білім бөлімінің А.С. Пушкин атындағы №41 көпсалалы гимназия Авторлық бағдарлама «Математика əлемін оқыту»
Турсинбаева Жазира Сейтмаганбетовна
бастауыш сынып мұғалімі 3 "Ə" сынып жетекшісі
– Алматы: «Білім əлемі» редакциясы, 2025. Ж. ISBN 978 - 601 - 341 - 501 – 14
Пікір берушілер:
Қазақ Ұлттық қыздар педагогикалық университетінің оқытушысы,п.ғ.к., қауымдастырылған профессор м.а. Карсыбаева Раиса Канабековна Қазақ мемлекеттік қыздар педагогикалық университетінің «Педагогика жəне психология» кафедрасының кандидаты Текесбаева Анар
Ұсынылып отырған оқулық қазіргі заман талабына сай білім беру саласындағы жаңашыл оқытушыға қойылатын талап та жаңашыл болатыны сөзсіз. Оқытушы алдындағы басты міндет – оқытудың əдіс-тəсілдерін үнемі жетілдіріп жəне жаңа педагогикалық технологияларды меңгере отырып, еліміздің жарқын болашағын жасайтын білімді де білікті, бəсекеге қабілетті тұлға қалыптастыру. Жаңа технологияларды меңгеру мұғалімнің кəсіптік,рухани, азаматтық жəне басқа да көптеген адами келбетінің қалыптасуына игі əсерін тигізеді, өзін – өзі дамытып, оқу үрдісін тиімді ұйымдастыруға көмектеседі. Бүгінгі күні инновациялық əдістер мен ақпараттық технологиялар қолдану арқылы оқушының ойлау қабілетін арттырып, ізденушілігін дамытып, қызығушылығын тудыру, белсенділігін арттырудың ең негізгі мақсат болып айқындалады.
ISBN 978 - 601 - 341 - 501 – 14
ƏОЖ 379
КБЖ 74.262.27
Ж 19
© Турсинбаева Жазира Сейтмаганбетовна
© ИП «Білім əлемі»
Мазмұны
Ақпараттық бөлім 11
Нормативтік бөлім 12
Қорытынды 89
Пайдаланған əдебиеттер/Қосымша 90
Түсінік хат
Қазіргі қоғамдағы қарқынды өзгерістер, ғылым мен техниканың дамуы білім беру жүйесінен жаңа сапа, жаңа мазмұн талап етеді. Əсіресе, бастауыш мектеп жасындағы балалардың ойлау қабілетін дамытып, математикалық сауаттылығын арттыру – уақыт талабы. Математика тек пəн ретінде ғана емес, баланың логикалық ойлауын, дəлелдеу мəдениетін, танымдық қабілеттерін дамытатын əмбебап құрал болып табылады. Сондықтан да бастауыш сыныптан бастап математиканы меңгеруге ынталандыратын қосымша білім беру бағдарламаларының маңызы зор.
«Математика əлемі» үйірмесінің негізгі идеясы – балаларды математикаға қызықтыру, оны күнделікті өмірмен байланыстыра отырып түсіндіру, есеп шығарудың дəстүрлі тəсілдерінен бөлек, шығармашылық тұрғыдан ойлауға үйрету. Бағдарлама мазмұны 1, 2, 4 сынып оқушыларына бейімделген. Бұл кезең – оқушының тұлғалық қалыптасуының бастапқы сатысы. Баланың осы жаста алған дағдысы мен білімге деген көзқарасы болашақ оқу жетістіктеріне тікелей ықпал етеді.
Оқушылардың математикаға деген қызығушылығы көбінесе алғашқы сыныптарда қалыптасады. Егер осы кезде бала математикадан лəззат алып, ойлау қабілетінің дамығанын сезінсе, ол пəнге деген оң көзқарас тұрақты болып қалады. Керісінше, түсінбеу, жалықтыру, тек жаттанды тəсілдерге сүйену оқушының математикаға деген сенімін жоғалтады. Сондықтан «Математика əлемі» үйірмесінде оқыту əдістері ойын элементтерімен, логикалық тапсырмалармен, зерттеу жұмыстарымен, шығармашылық есептермен толықтырылады.
Бағдарлама оқушыны дайын білімді қабылдаушы ретінде емес, зерттеуші, ізденуші, ойланушы тұлға ретінде қарастырады. Бұл жаңа білім беру парадигмасына толық сəйкес келеді. Үйірмеде қарапайымнан күрделіге қарай жүйелі жұмыс жүргізіледі: бастапқыда сандық қатынастарды түсіну, қарапайым амалдарды орындау, кейін логикалық ойлау, есепті түрлі тəсілмен шешу, өмірлік жағдайдан есеп құрастыру, математикалық тілде сөйлеу, пікірін дəлелдеу дағдылары дамытылады.
Бағдарламадағы барлық тапсырмалар оқушылардың жас
ерекшелігіне сай, бірақ ойлауын жетілдіретіндей күрделі. Мысалы,
1-сынып оқушылары үшін ойын түріндегі тапсырмалар басым болса, 4-сынып оқушыларына математикалық олимпиадалық есептердің жеңілдетілген нұсқалары ұсынылады.
Осылайша, «Математика əлемі» бағдарламасы – тек қосымша білім көзі емес, сонымен қатар оқушының дүниетанымын кеңейтетін, өмірге бейімдейтін, ғылымға деген қызығушылығын арттыратын бірегей құрал.
-
Мақсат пен міндеттер
Мақсат:
Оқушылардың математикалық ойлауын, шығармашылық қабілетін дамыту, пəнге деген қызығушылығын арттыру жəне білім сапасын көтеру.
Міндеттері:
-
Математиканы оқытуды өмірлік жағдайлармен байланыстыру.
-
Оқушылардың логикалық ойлауын дамыту.
-
Танымдық қызығушылық пен зерттеушілік қабілетін қалыптастыру.
-
Əртүрлі деңгейдегі есептерді шығару арқылы шығармашылық қабілетін жетілдіру.
-
Математикалық тілде сөйлеу мен дəлелдеу мəдениетін қалыптастыру.
-
Ойын жəне топтық жұмыс əдістері арқылы ынтымақтастыққа тəрбиелеу.
-
Оқушының жеке қабілетін анықтап, оны дамытуға жағдай жасау.
-
Білімді практикалық тұрғыдан қолдану дағдысын жетілдіру.
-
Бағдарламаның өзектілігі
Қазіргі таңда бастауыш мектептегі математика пəні оқу бағдарламасында белгілі бір уақыт шектеулігімен беріледі. Бұл барлық оқушының қабілетіне бірдей əсер ете бермейді. Кейбір балалар қосымша тапсырмаларды қажет етсе, кейбіреулері жаңа тəсілдер арқылы тереңірек меңгеруді қалайды. «Математика əлемі» үйірмесі осы қажеттілікті өтейді: балаларға математикадан кеңейтілген білім береді, оларды болашақтағы пəндік олимпиадаларға, шығармашылық конкурстарға дайындайды.
-
Ғылыми-əдістемелік деңгейі жəне жаңашылдығы
Бағдарлама дəстүрлі математика сабағынан ерекшеленеді: мұнда оқыту əдістері тек дайын білім беруге емес, ойландыруға, іздендіруге бағытталған. Жаңашылдығы – əрбір тақырып өмірмен байланыстырылады, тапсырмалар ойын, зерттеу, жобалау
əдістерімен беріледі.
-
Бағдарламаның ғылымилығы
Бағдарлама жаңа білім беру парадигмасына сəйкес құрастырылған: бала – білімді тұтынушы емес, оны жасаушы. Психологиялық тұрғыдан баланың ойлау қабілетін, есте сақтауын, қиялын дамытуға ықпал етеді.
-
Бағыттылығы
-
Жеке тұлғаның жан-жақты дамуына жағдай жасау;
-
Баланың денсаулығын сақтау мен дамытуға көңіл бөлу;
-
Экономикалық, экологиялық, этнопедагогикалық құндылықтарды есептерде көрсету;
-
Инновациялық əдістерді енгізу арқылы білімді жүйелі, қызықты ету.
-
-
Əдіснамалық негіз
Бағдарлама жүйелілік, бірізділік қағидаттарына сүйенеді. Əрбір тақырып пен тапсырма оқушыны біртіндеп күрделі деңгейге көтереді.
-
Дұрыстығы мен сенімділігі
Ұсынылған тапсырмалар мен əдістер психологиялық-педагогикалық зерттеулерге, тəжірибелерге сүйеніп жасалған.
-
Күтілетін нəтиже
«Математика əлемі» үйірмесіне қатысқан оқушылардың жетістіктері бағдарламаның негізгі мақсаттары мен міндеттеріне тікелей сəйкес болуы қажет. Бағдарламаның мазмұнына сай жүргізілген жұмыс барысында оқушылардың оқу əрекеті ғана емес, жеке тұлғалық қасиеттері де дамиды. Əр міндетке қатысты күтілетін нəтижелер төмендегідей сипатталады:
Математиканы оқытуды өмірлік жағдайлармен байланыстыру Үйірме жұмысының нəтижесінде оқушылар математика пəнін тек формула мен ережелер жиынтығы ретінде емес, өмірлік қажеттілік ретінде қабылдай бастайды. Олар дүкенге барғанда ақша есептеу, уақытты жоспарлау, жол қашықтығын анықтау сияқты күнделікті тұрмыстық жағдайларды математикалық ойлау арқылы шешуге дағдыланады.
Баланың «Неге математика керек?» деген сұрағына нақты жауап қалыптасады. Осы арқылы оқушылардың пəнге деген көзқарасы өзгеріп, математика өмірлік қажеттіліктің бір бөлігі ретінде санасында орнығады.
Оқушылардың логикалық ойлауын дамыту
Бағдарламаны меңгергеннен кейін балалардың ойлау əрекеті жүйелі жəне дəлелді сипатқа ие болады. Олар қарапайым жаттығуларды ғана емес, логикалық тапсырмаларды да орындай алатын деңгейге жетеді. Мысалы, «артық элементті табу», «салыстыру», «пайымдау» сияқты тапсырмалар арқылы оқушының ойлау икемділігі артады.
Бұл дағды тек математикада ғана емес, басқа пəндерде де қолданылады. Логикалық ойлауы дамыған бала мəтінді жақсы түсінеді, əдебиеттен шығарма жазғанда ойды жүйелей алады, дүниетану пəнінде себеп-салдар байланысын таба алады.
Танымдық қызығушылық пен зерттеушілік қабілетін қалыптастыру
Үйірме оқушыларына тек дайын тапсырмалар емес, өз бетімен зерттеу жүргізуді қажет ететін тапсырмалар беріледі. Мысалы, белгілі бір фигураның қасиеттерін тəжірибе арқылы анықтау, əртүрлі амалдарды салыстыру, есептің бірнеше шешу жолын табу сияқты тапсырмалар баланың зерттеушілік қабілетін дамытады.
Нəтижесінде балалар «Бұл не үшін керек?», «Неліктен осылай шығады?» деген сұрақтарды өздері қоя бастайды. Олар жауапты тек мұғалімнен күтпей, өз бетінше іздейді, тəжірибе жасайды, салыстырады. Мұндай қабілет олардың өмір бойы оқуға дайын болуына, ғылыми көзқарасының қалыптасуына ықпал етеді.
Əртүрлі деңгейдегі есептерді шығару арқылы шығармашылық қабілетін жетілдіру
Оқушылар стандартты есептерді ғана емес, шығармашылық сипаттағы тапсырмаларды орындауды үйренеді. Мысалы, «берілген шартқа сəйкес жаңа есеп құрастыр», «есепті басқаша тəсілмен шығар», «өмірлік жағдайдан математикалық есеп құра» сияқты тапсырмалар арқылы балалардың қиялы дамиды.
Мұндай жұмыстардың нəтижесінде бала кез келген тапсырманы біржақты емес, жан-жақты қарастырады. Ол тек жауап алуды емес, шешу жолдарын талдауды, өзіндік идея ұсынуды дағдыландырады. Бұл қабілет болашақта олимпиадалық есептерге, жобалық жұмыстарға қатысуына негіз болады.
Математикалық тілде сөйлеу мен дəлелдеу мəдениетін қалыптастыру
Бағдарламаның соңында оқушылар математикалық терминдерді дұрыс қолдана алады, есептің шешу жолын түсінікті жеткізіп, дəлелдей алады. Əрбір шешімнің негіздемесін сөзбен айтып беруді үйренеді.
Мысалы, «Мен бұл есепті алдымен қосу арқылы шығардым, себебі шартта … көрсетілген» деген сияқты пайымдаулар балалардың сөйлеу мəдениетін дамытады. Мұндай дағды олардың ғылыми жобаларға қатысуына, пікірталастарға араласуына мүмкіндік береді. Ойын жəне топтық жұмыс əдістері арқылы ынтымақтастыққа тəрбиелеу
Үйірме жұмысы барысында балалар бір-бірімен пікір алмасып, топта жұмыс жасауды үйренеді. Олар əртүрлі деңгейдегі тапсырмаларды бірге орындап, бір-біріне түсіндіреді. Осылайша ынтымақтастық,
достық қарым-қатынас қалыптасады.
Оқушылардың бір-біріне көмектесуі, ортақ шешім қабылдауы – олардың əлеуметтік құзыреттілігін арттырады. Бұл қасиеттер болашақта ұжымда жұмыс істеуге, көшбасшылыққа, жауапкершілікке тəрбиелейді.
Оқушының жеке қабілетін анықтап, оны дамытуға жағдай жасау Бағдарлама əр баланың қабілетін ашуға бағытталған. Əрбір оқушының деңгейіне сəйкес тапсырмалар беріледі: біреулерге қарапайым жаттығулар, екіншілеріне күрделі зерттеу жұмыстары ұсынылады. Осы арқылы əр бала өз жетістігін көреді, табысқа жету тəжірибесін бастан кешіреді.
Мұғалімнің бақылауы арқылы дарынды оқушылар анықталып, олимпиадаларға, ғылыми жобаларға қатысуға бағытталады. Ал үлгерімі орташа оқушылардың пəнге деген сенімі артады, өз қабілетіне сенімді болады.
Білімді практикалық тұрғыдан қолдану дағдысын жетілдіру Бағдарлама соңында балалар алған білімдерін өмірде қолдануды үйренеді. Олар ұзындықты өлшейді, уақытты есептейді, қарапайым жоспар құрады, кестелер мен диаграммалар жасайды. Мұндай дағдылар күнделікті өмірде өте қажет.
Нəтижесінде оқушылар математикадан алған білімін мектептен тыс ортада да қолдана алады: үй шаруасында, саяхатта, ойын барысында. Бұл баланың пəнге деген сенімін арттырады, болашақтағы оқу жетістіктеріне негіз болады.
Осы сегіз міндеттің орындалуының нəтижесінде:
-
оқушылар математика пəніне қызығады, оны өмірмен байланыстыра алады;
-
логикалық ойлауы дамиды, зерттеушілік қабілеті қалыптасады;
-
шығармашылық тұрғыдан есеп құрастырып, түрлі шешім таба алады;
-
математикалық тілде сөйлеп, өз ойын жүйелі жеткізе алады;
-
топпен жұмыс істеуге, ынтымақтасуға дағдыланады;
-
жеке қабілеттері ашылып, дамиды;
-
білімін практикада қолдана алады.
Бұл нəтижелер оқушының жалпы дамуына, тұлға ретінде қалыптасуына, болашақтағы оқу жетістігіне тікелей əсер етеді.
«Математика əлемі» үйірмесі – бастауыш мектеп оқушыларына арналған қосымша білім берудің тиімді құралы, болашақта ғылымға, техникаға, инновацияға бет бұратын жас ұрпақты тəрбиелеудің сенімді жолы.
Бағдарламаның құқықтық жəне əдістемелік негіздері
«Математика əлемі» бағдарламасының тақырыптық-күнтізбелік жоспары келесі ресми құжаттар мен нормативтік-əдістемелік
негіздерге сүйеніп жасалды:
-
«Мектепке дейінгі тəрбие мен оқытудың, бастауыш, негізгі орта, жалпы орта, техникалық жəне кəсіптік, орта білімнен кейінгі білім берудің мемлекеттік жалпыға міндетті стандарттарын бекіту туралы» Қазақстан Республикасы Оқу-ағарту министрінің 2022 жылғы 3 тамыздағы №348 бұйрығы;
-
«Қазақстан Республикасындағы бастауыш, негізгі орта, жалпы орта білім берудің үлгілік оқу жоспарларын бекіту туралы» Қазақстан Республикасы Білім жəне ғылым министрінің 2012 жылғы 8 қарашадағы №500 бұйрығы (Қазақстан Республикасы Оқу-ағарту министрінің 2023 жылғы 3 шілдедегі №194 бұйрығымен толықтырылған нұсқасы);
-
«Жалпы білім беру ұйымдарына арналған жалпы білім беретін пəндердің, бастауыш, негізгі орта жəне жалпы орта білім деңгейлерінің таңдау курстарының үлгілік оқу бағдарламаларын бекіту туралы» Қазақстан Республикасы Оқу-ағарту министрінің 2022 жылғы 16 қыркүйектегі №399 бұйрығы;
-
ҚР Білім жəне ғылым министрінің 2020 жылғы 6 сəуірдегі «Орта техникалық жəне кəсіптік, орта білімнен кейінгі білім беру ұйымдары педагогтерінің жүргізілуі үшін міндетті құжаттардың тізбесін жəне олардың нысандарын бекіту туралы» №130 бұйрығы (Қазақстан Республикасы Оқу-ағарту министрінің 2023 жылғы 7 тамыздағы
№248 бұйрығымен өзгертілген).
Аталған ресми құжаттар бағдарлама мазмұнының заңдылығын, оның мемлекеттік білім беру стандарттарына, əдіснамалық-нормативтік талаптарға жəне педагогикалық тəжірибеге толық сəйкестігін қамтамасыз етеді. Осы құжаттарды басшылыққа ала отырып,
«Бастауыш сынып оқушыларының математикалық құзыреттіліктерін қалыптастыруда инновациялық цифрлық технологиялар мен мультимедиялық ресурстарды пайдалану» атты авторлық бағдарлама дайындалды.
Тұрақталу-мазмұндық бөлімі
-
-
№
Сабақ тақырыбы
Сағат саны
Негізгі ұғымдар
I бөлім. Сандар əлемі
1
Математика əлеміне саяхат
1
қызығушылық, үйірме, танысу
2
Сандар əлемі (1-ден 10-ға дейін)
1
сан, санау, реттік
3
Сандардың құрамы (10–100)
1
ондық, бірлік, екі
таңбалы сан
4
Қосу мен азайтуға арналған қызықты тапсырмалар
1
қосу, азайту, амал
5
Арифметикалық ребустар
1
ребус, сан, амал
II бөлім. Амалдар жəне есептер
6
Көбейтуге алғашқы қадам
1
топтау, көбейту, амал
7
Бөлудің мəні
1
бөлу, тең бөлу, қалдық
8
Кестелік көбейту (2, 3, 4)
1
көбейту, кесте, амал
9
Көбейту мен бөлуге арналған есептер
1
көбейту, бөлу, амал
10
Теңдеулер əлемі
1
теңдеу, белгісіз, амал
11
Есепті əртүрлі тəсілмен шығару
1
шешу, тəсіл, салыстыру
12
Есеп құрастыру
1
есеп, құрастыру, шарт
III бөлім. Геометрия əлемі
13
Геометриялық пішіндер əлемі
1
үшбұрыш, шаршы, шеңбер
14
Геометрия əлемі (үшбұрыш, төртбұрыш)
1
фигура, бұрыш, қабырға
15
Ұзындық пен өлшемдер
1
ұзындық, сантиметр,
өлшеу
16
Ұзындық, масса, көлем
1
масса, көлем, өлшеу
IV бөлім. Логика жəне шығармашылық тапсырмалар
17
Логикалық есептер əлемі
1
логика, салыстыру,
ойлау
18
Логикалық ойындар
1
ойын, ойлау, тапқырлық
19
Логикалық ребустар мен
басқатырғыштар
1
ребус, жұмбақ, шешім
20
Қызықты математика
жұмбақтары
1
жұмбақ, тапқырлық,
шешім
21
Қызықты тапсырмалар (қайталалау)
1
бекіту, қайталау, ойын
-
-
-
22
Олимпиадалық есептер (жеңілдетілген)
1
олимпиада, қиын есеп, шешім
23
Графикалық диктант
1
бағыт, тор, сурет
V бөлім. Өлшемдер жəне практика
24
Сағат пен уақыт
1
сағат, минут, уақыт
25
Ақша жəне есептеу
1
теңге, ақша, сатып алу
26
Қарапайым статистика
1
кесте, диаграмма, талдау
27
Қозғалыс пен жылдамдық
(бастапқы түсінік)
1
жылдамдық, қашықтық,
уақыт
28
Табиғаттағы математика
1
табиғат, заңдылық, пішін
VI бөлім. Қорытындылау жəне жоба жұмысы
29
Математика тарихынан
қызықты деректер
1
тарих, ғалым, жаңалық
30
Қызықты тапсырмалар. Топтық жұмыс
1
топтық, ынтымақ, жауапкершілік
31
Қайталаймыз. Тексереміз.
1
қайталау, бекіту, білім
32
Қорытынды қайталау
1
жүйелеу, қайталау,
қорытынды
33
Шығармашылық жоба
1
жоба, қорғау, шығармашылық
34
Қорытынды сабақ. Білім мерекесі
1
марапат, жетістік, қорытынды
-
Математика əлеміне саяхат
Оқушылар үйірмемен танысып, математика пəнінің өмірдегі орнын түсінеді. Сабақ ойын түрінде ұйымдастырылып, балалардың қызығушылығын арттыруға бағытталады.
Сандар əлемі (1-ден 10-ға дейін)
Балалар 1-ден 10-ға дейінгі сандарды қайталап, реттік жəне заттық санауды меңгереді. Əртүрлі көрнекілік пен ойын арқылы сандарды танып біледі.
Қосу мен азайтуға арналған қызықты тапсырмалар
Оқушылар қосу жəне азайту амалдарын түрлі тəсілдермен орындайды. Есептер күнделікті өмірмен байланыстырылып беріледі. Геометриялық пішіндер əлемі
Негізгі геометриялық пішіндермен танысады: үшбұрыш, төртбұрыш, шеңбер. Олардың қасиеттерін ажыратып, қоршаған ортадан таба біледі.
Логикалық есептер əлемі
Балалар ойлау қабілетін дамытатын логикалық тапсырмаларды шешеді. Себеп-салдар байланысын түсініп, тапқырлыққа машықтанады.
Сағат пен уақыт
Сағат тілдерімен танысып, уақытты есептеу дағдысын қалыптастырады. Күнделікті өмірден мысалдар арқылы уақытты дұрыс қолдануды үйренеді.
Ұзындық пен өлшемдер
Өлшем бірліктерімен танысады. Ұзындықты өлшеу құралдарын қолданып, заттардың ұзындығын салыстырады.
Көбейтуге алғашқы қадам
Топтау арқылы көбейту ұғымын түсінеді. Қарапайым практикалық тапсырмалар арқылы көбейтудің мəнін меңгереді.
Бөлудің мəні
Бөлу амалын тəжірибелік түрде игереді. Заттарды тең бөлу арқылы бөлудің мағынасын түсінеді.
Қызықты тапсырмалар (қайталалау)
Өткен сабақтардағы білімді қайталап, бекітеді. Ойын элементтері арқылы алған білімін тəжірибеде қолданады.
Сандардың құрамы (10–100)
Ондықтар мен бірліктерді ажыратады. Екі таңбалы сандардың құрамын түсінеді.
Арифметикалық ребустар
Балаларға қызықты сандық жұмбақтар ұсынылады. Ребустарды шешу арқылы ойлау жəне есептеу қабілеті дамиды.
Графикалық диктант
Кеңістікте бағдарлау дағдысын қалыптастырады. Бағыт бойынша сызбалар салып, суреттер шығарады.
Табиғаттағы математика
Табиғаттағы заңдылықтарды математикалық тұрғыдан қарастырады. Пішіндерді, симметрияны жəне сандық қатынастарды байқайды.
Есепті əртүрлі тəсілмен шығару
Берілген есепті бірнеше тəсілмен шығарады. Балалардың шығармашылық ойлауы дамиды.
Кестелік көбейту (2, 3, 4)
Көбейту кестесін үйренеді. Есептерді көбейту кестесін пайдалана отырып шығарады.
Логикалық ойындар
Балалар түрлі математикалық ойындар ойнайды. Топтық жарыстар арқылы тапқырлық пен ойлау дамиды.
Ақша жəне есептеу
Теңгемен танысады. Сатып алу-сату жағдайында ақшаны дұрыс есептеуді үйренеді.
Қарапайым статистика
Кесте, диаграмма құру арқылы мəліметтерді талдайды. Ақпаратты жинақтау мен қорытынды жасауға дағдыланады.
Геометрия əлемі (үшбұрыш, төртбұрыш)
Фигуралардың қасиеттерін зерттейді. Бұрыш пен қабырғаларды ажыратады.
Қызықты математика жұмбақтары
Балаларға түрлі математикалық жұмбақтар ұсынылады. Шығармашылық жəне логикалық ойлау дамиды.
Көбейту мен бөлуге арналған есептер
Күрделірек көбейту жəне бөлу есептерін орындайды. Есептерді əртүрлі тəсілмен шығарып үйренеді.
Қозғалыс пен жылдамдық (бастапқы түсінік)
Қарапайым қозғалыс есептерін шығарады. Қашықтық, уақыт жəне жылдамдық арасындағы байланысты түсінеді.
Теңдеулер əлемі
Белгісізі бар теңдеулерді шешуді үйренеді. Қарапайым теңдеулер арқылы амалдарды бекітеді.
Логикалық ребустар мен басқатырғыштар
Балаларға қызықты басқатырғыштар ұсынылады. Ойлау, салыстыру, талдау дағдылары дамиды.
Қайталаймыз. Тексереміз.
Өтілген материалды қайталау жəне білім деңгейін тексеру. Оқушылардың жетістіктерін саралау.
Есеп құрастыру
Балалар өз бетінше есеп құрастырады. Шығармашылық қабілеті мен ойлау дербестігі дамиды.
Ұзындық, масса, көлем
Өлшем бірліктерімен танысады. Масса мен көлемді практикалық тұрғыда өлшеуді үйренеді.
Математика тарихынан қызықты деректер
Математикалық ғылымның даму тарихы жайлы əңгімеленеді. Белгілі ғалымдар мен жаңалықтар таныстырылады.
Олимпиадалық есептер (жеңілдетілген)
Олимпиадалық бағыттағы жеңілдетілген есептер ұсынылады. Балалардың дарындылығы мен қабілеті шыңдалады.
Қызықты тапсырмалар. Топтық жұмыс
Топпен бірлесе отырып, шығармашылық тапсырмалар орындайды. Ынтымақтастық пен жауапкершілік қалыптасады.
Қорытынды қайталау
Жыл бойы өткен тақырыптарды жүйелеп, қайталау. Оқушылардың білім деңгейі толықтырылады.
Шығармашылық жоба
Балалар өз жобаларын қорғап, математика бойынша зерттеу жүргізеді. Өз ойын жеткізіп, шығармашылық жұмыс нəтижесін көрсетеді.
Қорытынды сабақ. Білім мерекесі
Жылдық жұмыстың қорытындысы жасалады. Үздік оқушылар марапатталып, оқушылар жетістігі мерекелік түрде атап өтіледі.
Ақпараттық бөлім Бағалау критерийлері (10 балдық жүйе)
-
-
Бағалау критерийі
Балл саны
Дескриптор
Оқушының сабаққа
0–2
0 – сабаққа қатыспайды, тапсырма
орындамайды; 1 – кей тапсырмаларға
қатысу белсенділігі
балл
араласады; 2 – белсенді қатысып, топтық жұмысқа атсалысады
Теориялық білімді меңгеруі
0–2
балл
0 – тақырыпты мүлде түсінбейді; 1 –
негізгі ұғымдарды ішінара біледі; 2 – тақырыпты толық меңгеріп, мысалдар
келтіре алады
Тапсырмаларды дұрыс орындауы
0–2
балл
0 – тапсырманы орындамаған; 1 –
қателері бар, бірақ негізгі идеясы дұрыс; 2 – тапсырманы дұрыс əрі толық орындайды
Логикалық ойлау жəне дəлелдеу қабілеті
0–2
балл
0 – логикалық байланыс жасай
алмайды; 1 – жартылай дəлел келтіреді; 2 – ойды жүйелі жеткізіп, дəлелдей алады
Шығармашылық жəне дербес жұмыс
0–2
балл
0 – жаңа идея ұсынбайды; 1 – аздаған шығармашылық элемент байқалады; 2 – өзіндік шешім, жаңа тəсіл ұсынады
-
Жалпы ұпай: 10 балл
Нормативтік бөлім Күнтізбелік-тақырыптық жоспар
Аптасына-1 сағат. Жылына 34 сағат
-
-
№
Сабақ тақырыбы
Оқу мақсаты
Сағат саны
Күтілетін нəтиже
1
Математика əлеміне саяхат
Үйірмемен танысу, қызығушылық ояту
1
Оқушы математикаға қызығушылық танытады, топтық жұмысқа бейімделеді
2
Сандар əлемі (1-ден 10-ға дейін)
Сан ұғымын тереңдету
1
Сандық қатынасты түсінеді, дұрыс жазады
3
Қосу мен азайтуға арналған қызықты тапсырмалар
Амалдардың мəнін өмірмен байланыстыру
1
Қарапайым амалдарды жылдам орындайды
4
Геометриялы қ пішіндер əлемі
Негізгі фигураларды ажырату
1
Пішіндерді атайды, қасиеттерін сипаттайды
5
Логикалық есептер əлемі
Ойлау дағдысын дамыту
1
Логикалық тапсырмалард ы шешеді
6
Сағат пен уақыт
Уақытты өлшеу дағдысы
1
Сағат тілін ажыратады,
-
-
-
уақытты есептейді
7
Ұзындық пен өлшемдер
Өлшеу құралдарымен танысу
1
Ұзындықты өлшейді, салыстырады
8
Көбейтуге алғашқы қадам
Топтау арқылы көбейту
1
Көбейту мəнін түсінеді
9
Бөлудің мəні
Бөлуді практикалық жағдайдан шығару
1
Бөлудің қарапайым амалдарын орындайды
1
0
Қызықты тапсырмалар (қайталалау)
Алдыңғы білімді бекіту
1
Білімін қолданады, шығармашылы қ танытады
1
1
Сандардың құрамы (10–
100)
Екі таңбалы сандарды ажырату
1
Ондықтар мен бірліктерді ажыратады
1
2
Арифметикал ық ребустар
Қызықты есеп шығару
1
Шығармашыл ық есеп
құрастырады
1
3
Графикалық диктант
Кеңістікті бағдарлау
1
Бағыт пен пішінді дұрыс салады
1
4
Табиғаттағы математика
Қоршаған ортамен байланыстыру
1
Тəжірибе жасайды, қорытынды шығарады
-
-
-
1
5
Есепті əртүрлі тəсілмен шығару
Шешу жолдарын салыстыру
1
Əртүрлі əдіс қолданады
1
6
Кестелік көбейту (2, 3,
4)
Көбейту кестесін меңгеру
1
Көбейту кестесін қолданады
1
7
Логикалық ойындар
Ойын арқылы ойлау
1
Командалық тапсырмалард ы орындайды
1
8
Ақша жəне есептеу
Теңге ұғымын енгізу
1
Ақша есептеуді үйренеді
1
9
Қарапайым статистика
Кесте, диаграмма
1
Мəліметті талдайды
2
0
Геометрия əлемі (үшбұрыш, төртбұрыш)
Фигураларды зерттеу
1
Фигураларды құрастырады
2
1
Қызықты математика жұмбақтары
Ойлау қабілетін арттыру
1
Жұмбақ есептерді шешеді
2
2
Көбейту мен бөлуге арналған есептер
Күрделірек тапсырмалар
1
Амалды жылдам орындайды
2
3
Қозғалыс пен жылдамдық (бастапқы түсінік)
Қарапайым есеп шығару
1
Қашықтықты таба алады
2
4
Теңдеулер əлемі
Теңдеу ұғымын түсіну
1
Қарапайым теңдеу шешеді
-
-
-
2
5
Логикалық ребустар мен басқатырғыш тар
Шығармашылы қ ойлау
1
Қиын есептерді шешуге дағдыланады
2
6
Қайталаймыз. Тексереміз.
Өтілген материалды бекіту
1
Ойлау қабілеті тұрақтанады
2
7
Есеп құрастыру
Өз бетінше есеп ойлап табу
1
Шығармашыл ық қабілеті дамиды
2
8
Ұзындық, масса, көлем
Өлшем бірліктерін қолдану
1
Практикада өлшейді
2
9
Математика тарихынан қызықты деректер
Танымдық бағыт
1
Математикаға қызығады
3
0
Олимпиадал ық есептер (жеңілдетілге н)
Дарындылықты дамыту
1
Шығармашыл ық есептерді шешеді
3
1
Қызықты тапсырмалар. Топтық жұмыс
Ынтымақтасты ққа тəрбиелеу
1
Бірлескен жұмыс дағдысы артады
3
2
Қорытынды қайталау
Барлық тақырыптарды қайталау
1
Білімін жүйелейді
3
3
Шығармашыл ық жоба
Тақырып бойынша жоба қорғау
1
Өз ойын жеткізеді
-
-
-
3
4
Қорытынды сабақ. Білім мерекесі
Жылдық жұмысты қорытындылау
1
Оқушы жетістігін көрсетеді, марапатталад ы
Барлығы
34
-
Оқу-əдістемелік бөлім
Қысқа мерзімді сабақ жоспары №1
|
Білім беру ұйымының атауы |
|
|||||
|
Пəні: |
|
|||||
|
Бөлім: |
|
|||||
|
Педагогтің аты- жөні: |
|
|||||
|
Күні: |
|
|||||
|
Сыныбы: |
Қатысушылар саны |
Қатыспағандар саны |
||||
|
Тақырыбы |
Математика əлеміне саяхат |
|||||
|
Сабақтың мақсаты |
оқушылардың математикаға деген қызығушылығын арттыру, пəнді өмірмен байланыстыру, логикалық ойлау мен шығармашылық қабілетін дамыту |
|||||
|
Құндылықтарды дарыту |
ынтымақтастық, құрмет, жауапкершілік, өз ойын еркін жеткізу, танымдық белсенділік |
|||||
|
Сабақтың барысы |
||||||
|
Сабақты ң жоспарл анған кезеңдер і |
Педагогтің əрекеті |
Оқушы ның əрекеті |
Бағалау |
Ресурс тар |
||
|
Ұйымда стыру кезеңі |
"Көңіл-күйіңді көрсет" Мақсаты: Оқушылардың көңіл-күйін анықтау, сабаққа дайындық деңгейін бақылау.
|
Нұсқаул ықтарды орында йды |
Ауызша , мадақтау |
|
|
Жаңа сабақ |
Бұл сабақта оқушылар математика пəнімен жаңа қырынан танысады. «Математика əлеміне саяхат» тақырыбында олар тек есеп шығару емес, математика – өмірдің ажырамас бөлігі екенін ұғынады. Əр тапсырма балаларды ойлануға, өз ойын білдіруге, шығармашылыққа жетелейді.
Мұғалім алдын ала кішкентай қазына сандығын дайындайды (қорап немесе конверт). Оның ішінде түрлі математикалық тапсырмалар жасырылады. Балалар топқа бөлінеді. Əр топ бір «қазына қағазын» алып, тапсырманы орындайды. Мысалы:
«қазынаға» өтеді. Сабақ соңында барлық тапсырмаларды орындап шыққан топ «қазынаны ашып», ішінде жасырынған марапат немесе шағын сыйлыққа ие болады.
Балалар кезекпен «Математика мен үшін...» сөйлемін жалғастырады. Бірі «ойын», екіншісі «ғылым», үшіншісі «өмірдегі есептеулер» деп айтады. Мұғалім олардың əр жауабын тақтаға жазып, кейін талқылайды. Бұл жаттығу оқушылардың өз ойын ашық айтуына, математикаға деген |
Тапсыр малард ы орында йды
Тапсыр малард ы орында йды Тапсыр малард ы орында йды |
Дескрипторлар Ойын «Математикалық қазына» бойынша:
амалдарды қолдана біледі,
Қиын тапсырма «Математикалық жұмбақ құра» бойынша:
құрастырады, |
|
|
|
көзқарасын қалыптастыруға көмектеседі. 3. Қиын тапсырма: «Математикалық жұмбақ құра» Əр топ өздері ойдан математикаға байланысты жұмбақ шығарады. Мысалы: «Жұп болсам, бөлінеді екіге, Тақ болсам, бір қалады бөлуге. Ол не?» (Жауабы: сан). Немесе: «Төрт қабырғам бар, Бұрыштарым бірдей, Таңдай аласың ба, Мен қандай пішіндей?» (Жауабы: шаршы). Бұл жұмыс балаларды ойлауға, қиялдауға, сөзбен математиканы сипаттауға үйретеді. |
|
– жауаптың дұрыстығын дəлелдейді. |
|
|
Сабақты бекіту |
«Табыс сатысы»
|
Нұсқаул ықты орында йды |
Кері байланыс жасайды |
|
Қысқа мерзімді сабақ жоспары №2
|
Білім беру ұйымының атауы |
|
|
Пəні: |
|
|
Бөлім: |
|
|
Педагогтің аты- жөні: |
|
|
Күні: |
|
|||||
|
Сыныбы: |
Қатысушылар саны |
Қатыспағандар саны |
||||
|
Тақырыбы |
Сандар əлемі (1-ден 10-ға дейін) |
|||||
|
Сабақтың мақсаты |
1-ден 10-ға дейінгі сандарды толық меңгерту, сандарды тікелей жəне кері санауға үйрету, математикалық ойлау дағдыларын дамыту, ойлау жылдамдығын арттыру |
|||||
|
Құндылықтарды дарыту |
ынтымақтастық, еңбекқорлық, өзара көмек, жауапкершілік, ой еркіндігі |
|||||
|
Сабақтың барысы |
||||||
|
Сабақты ң жоспарл анған кезеңдер і |
Педагогтің əрекеті |
Оқушы ның əрекеті |
Бағалау |
Ресурс тар |
||
|
Ұйымда стыру кезеңі |
"Құпия сыйлық" əдісі Мақсаты: Оқушыларды ынталандыру, олардың сабаққа деген қызығушылығын ояту.
(бейдж, тəттілер, стикерлер) немесе мақтау сөздер жазылған карточкалар қолдануға болады.
|
Нұсқаул ықтарды орында йды |
Ауызша , мадақтау |
|
||
|
Жаңа сабақ |
Бұл сабақта оқушылар сандардың табиғи қатарын толық меңгереді, тікелей жəне кері санауды үйренеді, топтық ойындар арқылы сандарды салыстырып, дұрыс ретін табуды машықтанады. Əрбір тапсырма балалардың жас ерекшелігіне сай əрі қызықты түрде беріледі. Тапсырмалар 1. Ойын: «Жоғалған санды тап» Мұғалім тақтаға сандарды жазып, кейбірін қалдырып кетеді: 1, 2, , 4, 5, , 7, , 9, 10. Оқушылар бос орынға жетіспеген сандарды қояды. Мысал: 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10. Күрделендіру: сандарды шатастырып беру (мысалы, 2, 5, 1, 4, , 3), оқушы дұрыстап орналастырады. |
Тапсыр малард ы орында йды
Тапсыр малард ы орында йды |
Бағалау критерийлері мен дескрипторлары (0–10 балл) Ойын «Жоғалған санды тап» (2 балл):
толық аяқтайды (1 балл). Ойын «Сандар пойызы» (2 балл):
балл), |
|
||
|
|
2. Ойын: «Сандар пойызы» |
|
– топтық жұмыста |
|
|
Əр балаға бір сан жазылған карточка |
|
белсенділік |
||
|
таратылады. Оқушылар вагон болып тізіліп |
|
көрсетеді (1 балл). |
||
|
тұрады, пойыз тек дұрыс ретімен жүргенде |
|
Жаттығу |
||
|
ғана «жүреді»: 1-ден бастап 10-ға дейін. |
|
«Сандарды |
||
|
Шығармашылық түрлендіру: мұғалім кейбір |
|
салыстыр» (2 |
||
|
оқушыны орыннан алып қояды, қалғандары |
|
балл): |
||
|
«қай сан жоқ?» деген сұраққа жауап береді. 3. Жаттығу: «Сандарды салыстыр» |
Тапсыр |
– дұрыс таңбаны қолданады (> < =) |
||
|
Мұғалім карточка көтереді: 6 жəне 4. |
малард |
(1 балл), |
||
|
Балалар «6 > 4» деп жауап береді. Осылай |
ы |
– салыстыруды тез |
||
|
бірнеше рет қайталанады. |
орында |
жəне қате жібермей |
||
|
Қосымша: оқушылар өздері жұптасып, бір- біріне сандар көрсетіп салыстырады. |
йды |
орындайды (1 балл). |
||
|
4. Қиын тапсырма: «Кері санау жəне 2- |
|
Қиын тапсырма |
||
|
ден қосып айту» |
|
«Кері санау жəне |
||
|
– Тікелей санау: 1-ден 10-ға дейін. |
|
2-ден қосып айту» |
||
|
– Кері санау: 10-нан 1-ге дейін. |
|
(2 балл): |
||
|
– 2-ден қосып санау: 2, 4, 6, 8, 10. |
|
– сандарды кері |
||
|
– Кері 2-ден азайтып санау: 10, 8, 6, 4, 2. |
|
санауды меңгерген |
||
|
Бұл тапсырма оқушыларды шоғырлануға, |
|
(1 балл), |
||
|
есте сақтауға жəне ойша есептеуге |
|
– 2-ден қосып жəне |
||
|
жаттықтырады. |
|
азайтып санау |
||
|
5. Шығармашылық тапсырма: «Санға |
|
тізбегін құрай |
||
|
сурет сал» |
|
алады (1 балл). |
||
|
Мұғалім бір сан айтады (мысалы, 5). |
|
Шығармашылық |
||
|
Оқушылар 5 алманы, 5 жұлдызды немесе 5 |
|
тапсырма «Санға |
||
|
үшбұрышты сурет салады. Бұл жұмыс |
|
сурет сал» (2 |
||
|
сандарды нақты өмірмен байланыстырады. |
|
балл): |
||
|
Бұл сабақта оқушылар сандарды |
|
– берілген санға |
||
|
меңгерумен қатар, логикалық ойлау, топпен |
|
сəйкес сурет |
||
|
жұмыс жасау, өз ойын айту, |
|
салады (1 балл), |
||
|
шығармашылықпен іздену дағдыларын |
|
– тапсырманы өз |
||
|
дамытады. Тапсырмалар жеңілден |
|
ойымен əсем |
||
|
күрделіге қарай ұсынылып, əр оқушының |
|
безендіріп |
||
|
деңгейіне сай бағаланады. |
|
орындайды (1 |
||
|
|
|
балл). |
||
|
|
|
Жалпы ұпай: 10 |
||
|
|
|
балл. |
||
|
Сабақты бекіту |
«Екі жұлдыз, бір тілек»
|
Нұсқаул ықты орында йды |
Кері байланыс жасайды |
|

|
|
|
|
|
|
Қысқа мерзімді сабақ жоспары №3
|
Білім беру ұйымының атауы |
|
|||||
|
Пəні: |
|
|||||
|
Бөлім: |
|
|||||
|
Педагогтің аты- жөні: |
|
|||||
|
Күні: |
|
|||||
|
Сыныбы: |
Қатысушылар саны |
Қатыспағандар саны |
||||
|
Тақырыбы |
Қосу мен азайтуға арналған қызықты тапсырмалар |
|||||
|
Сабақтың мақсаты |
қосу мен азайту амалдарын қолдана білу, күнделікті өмірден алынған қарапайым есептерді шығару, бірнеше амалдан тұратын есептерді шешу, жылдам ойлау мен есептеу дағдыларын дамыту |
|||||
|
Құндылықтарды дарыту |
ынтымақтастық, еңбекқорлық, жауапкершілік, өмірлік дағдыларды меңгеру, өз ойын дəлелдеу |
|||||
|
Сабақтың барысы |
||||||
|
Сабақтың жоспарланған кезеңдері |
Педагогтің əрекеті |
Оқушы ның əрекеті |
Бағалау |
Ресурс тар |
||
|
Ұйымдастыр у кезеңі |
"Сиқырлы сөз" əдісі Мақсаты: Сабақтың тақырыбына қызығушылық тудыру, топтық жұмысқа ынталандыру.
|
Нұсқаул ықтарды орында йды |
Ауызша , мадақтау |
|
||
|
Жаңа сабақ |
Бұл сабақта оқушылар қосу жəне азайту амалдарының мағынасын өмірлік жағдаяттар арқылы түсінеді. Суретке сүйене отырып есеп құрастырады, қарапайым жəне құрама есептерді шығарады. Ойын арқылы тез ойлау қабілеттері дамиды, ал қиын тапсырма арқылы бірнеше амалдан тұратын есептерді шешуге машықтанады.
«Сурет бойынша есеп құрастыру» Мұғалім тақтаға алма, шар, кітап сияқты суреттер көрсетеді. Балалар сол суретке қарап есеп құрастырады жəне шығарады. Мысалы: «Себетте 3 алма бар еді, анасы тағы 2 алма салды. Барлығы қанша алма болды?» → 3 + 2 = 5. Оқушылар өздері ойдан сурет салып, есеп құрастыруға да болады.
Жылдам əрі дұрыс жауап берген оқушы ұпай жинайды. Бұл ойын есте сақтау мен жылдам ойлауды дамытады.
Шешуі: (5+4)–3 = 6.
Бұл сабақта оқушылар қосу мен азайтуды нақты өмірлік жағдаяттармен байланыстырып үйренеді. Сурет бойынша есеп құрастыру арқылы шығармашылық қабілеті дамиды, «Жылдам есеп» ойыны жылдамдық пен зейінділікті қалыптастырады, ал құрама есеп балалардың ойлауын тереңдетіп, алдағы сыныптардағы күрделі тапсырмаларға дайын болуына көмектеседі. |
Тапсыр малард ы орында йды Тапсыр малард ы орында йды
Тапсыр малард ы орында йды |
Бағалау критерийлері мен дескрипторлары (0–10 балл) Шығармашылық тапсырма «Сурет бойынша есеп құрастыру» (2 балл):
шығарады (1 балл). Ойын «Жылдам есеп» жарысы (2 балл):
дұрыстығын дəл көрсетеді (1 балл). Қиын тапсырма «Құрама есеп» (4 балл):
дұрыс шығарады (1 балл). Қосымша белсенділік (2 балл):
балл). |
|
|
|
|
|
Жалпы ұпай: 10 балл. |
|
|
Сабақты бекіту |
«Бағдаршам» əдісі
барлығы түсінікті.
|
Нұсқаул ықты орында йды |
Кері байланыс жасайды |
|
Қысқа мерзімді сабақ жоспары №4
|
Білім беру ұйымының атауы |
|
|||||
|
Пəні: |
|
|||||
|
Бөлім: |
|
|||||
|
Педагогтің аты- жөні: |
|
|||||
|
Күні: |
|
|||||
|
Сыныбы: |
Қатысушылар саны |
Қатыспағандар саны |
||||
|
Тақырыбы |
Геометриялық пішіндер əлемі |
|||||
|
Сабақтың мақсаты |
негізгі геометриялық пішіндерді (үшбұрыш, төртбұрыш, шаршы, шеңбер, тік төртбұрыш) танып білу, олардың қасиеттерін ажырату, қоршаған ортадан пішіндерді таба алу, пішіндерді қолданып шығармашылық жұмыс жасау |
|||||
|
Құндылықтарды дарыту |
ынтымақтастық, еңбекқорлық, эстетикалық талғам, жауапкершілік, өмірдегі құбылыстарды математикалық тұрғыдан түсіну |
|||||
|
Сабақтың барысы |
||||||
|
Сабақты ң жоспарла нған кезеңдері |
Педагогтің əрекеті |
Оқушы ның əрекеті |
Бағалау |
Ресурс тар |
||
|
Ұйымда стыру кезеңі |
"Бір сөзбен" əдісі Мақсаты: Оқушылардың сабаққа деген эмоционалдық дайындығын анықтау.
|
Нұсқау лықтар ды орынд айды |
Ауызша , мадақтау |
|
||
|
|
мұғалім оқушылардың сабаққа деген көзқарасын реттей алады. |
|
|
|
|
Жаңа сабақ |
Оқушылар геометриялық пішіндерді таниды, оларды салыстырады, күнделікті өмірден мысалдар келтіреді. Ойын арқылы пішіндерді дұрыс тануға дағдыланады. Шығармашылық тапсырмада пішіндерді біріктіріп жаңа сурет салып, қиялдау жəне бейнелеу дағдыларын дамытады.
Мұғалім əртүрлі пішіндердің суреттерін көрсетеді: үшбұрыш, шаршы, шеңбер, тік төртбұрыш. Оқушылар пішіннің атын айтып, оның қасиеттерін атайды. Мысалы: «Бұл – шаршы. Оның 4 қабырғасы бар, барлық қабырғасы тең, бұрыштары 90°». Қосымша тапсырма: сынып ішінде пішіндерге ұқсайтын заттарды табу (сағат – шеңбер, терезе – төртбұрыш).
Əр оқушыға лото карточкасы таратылады, онда əртүрлі пішіндер бейнеленген. Мұғалім пішіннің атын атайды («шеңбер», «үшбұрыш»), оқушылар өз карточкасынан сол пішінді тауып, белгілейді. Барлық пішінді дұрыс тапқан оқушы жеңімпаз болады.
Оқушыларға түрлі пішіндер қиылған қағаздан беріледі. Сол пішіндерді біріктіріп жаңа сурет ойлап табады (мысалы, үй – төртбұрыш пен үшбұрыш, күн – шеңбер мен кішкентай үшбұрыштар, робот – тік төртбұрыш пен дөңгелектер). Оқушы суретін салып немесе құрастырғанын сынып алдында таныстырады. Бұл тапсырма қиялды, шығармашылықты жəне математикалық ойлауды дамытады. Бұл сабақта балалар геометриялық пішіндерді танып қана қоймай, олардың қоршаған ортада қалай кездесетінін көреді. «Пішіндер лото» ойыны оқушылардың |
Тапсы рмала рды орынд айды Тапсы рмала рды орынд айды
Тапсы рмала рды орынд айды |
Бағалау критерийлері мен дескрипторлары (0–10 балл) Жаттығу «Пішіндерді ажырату» (2 балл): – пішіннің атауын дұрыс айтады (1 балл),
Қиын тапсырма «Пішіндерден сурет құрастыру» (4 балл):
|
|
|
|
зейінін арттырады, ал шығармашылық тапсырма – пішіндерді қолдана отырып ойлау мен қиялдауды дамытады. |
|
– сұрақтарға жауап береді, топпен жұмыс істейді (1 балл). Жалпы ұпай: 10 балл. |
|
|
Сабақты бекіту |
«Бағдаршам» əдісі
түсінікті.
|
Нұсқау лықты орынд айды |
Кері байланыс жасайды |
|
Қысқа мерзімді сабақ жоспары №5
|
Білім беру ұйымының атауы |
|
|||||
|
Пəні: |
|
|||||
|
Бөлім: |
|
|||||
|
Педагогтің аты- жөні: |
|
|||||
|
Күні: |
|
|||||
|
Сыныбы: |
Қатысушылар саны |
Қатыспағандар саны |
||||
|
Тақырыбы |
Логикалық есептер əлемі |
|||||
|
Сабақтың мақсаты |
қарапайым логикалық тапсырмаларды орындау арқылы ойлау қабілетін дамыту, салыстыру, талдау, қорытынды жасау дағдыларын жетілдіру, логикалық ойлауды тəжірибеде қолдана білуге үйрету |
|||||
|
Құндылықтарды дарыту |
ой еңбегін бағалау, тапқырлық пен жауапкершілік, ынтымақтастық, өз ойын дəлелдей алу, шыдамдылық |
|||||
|
Сабақтың барысы |
||||||
|
Сабақты ң жоспарл анған кезеңдер і |
Педагогтің əрекеті |
Оқушы ның əрекеті |
Бағалау |
Ресурс тар |
||
|
Ұйымда стыру кезеңі |
"Сиқырлы қорап" əдісі Мақсаты: Оқушылардың қызығушылығын арттыру, олардың сабаққа деген ынтасын ояту. |
Нұсқаул ықтарды орында йды |
Ауызша , мадақтау |
|
||
|
|
болжап, өз ойларын айтады.
|
|
|
|
|
Жаңа сабақ |
Бұл сабақта оқушылар əртүрлі логикалық тапсырмаларды орындайды. Олар артық элементті табады, жасырын суретті анықтайды, ал күрделі деңгейде шахмат тақтасында ат фигурасының жүрісін есептейді. Сабақ балалардың аналитикалық ойлауын дамытып, нақты дəлелдермен жауап беруге үйретеді.
Мұғалім бірнеше сурет немесе сөз айтады: алма, алмұрт, қарындаш, жүзім. Оқушылар «қарындаш артық, себебі ол жеміс емес» деп түсіндіреді. Тағы бір мысал: үшбұрыш, шаршы, шеңбер, алма → артық – алма, себебі ол геометриялық пішін емес. Бұл тапсырма салыстыруға, ойды дəлелдеуге үйретеді.
Мұғалім торкөз қағазға əріптер немесе сандар жасырып жазады. Оқушылар белгілі бір бағытпен жүріп, жасырын сөзді немесе суретті табады. Мысалы: тор көздерде əріптер жазылған, белгілі бір реттілікпен жүрсе «ҮЙ» немесе «КҮН» сөзі шығады. Бұл ойын оқушылардың зейінін шоғырландырады.
Мұғалім шахмат тақтасын көрсетіп, ат фигурасының тұрған орнын айтады. Мысалы: «Ат D4-те тұр. Ол қай торларға жүре алады?» Жауап: B3, B5, C2, C6, E2, E6, F3, F5. Қосымша: мұғалім «ат бір жүрісте бұрыштағы торға жете ала ма?» деген сұрақ қойып, балалардан талдау сұрайды. Бұл тапсырма логиканы, кеңістікті елестетуді жəне ойша жоспарлау дағдысын дамытады. |
Тапсыр малард ы орында йды
Тапсыр малард ы орында йды Тапсыр малард ы орында йды |
Бағалау критерийлері мен дескрипторлары (0–10 балл) Ойын «Не артық?» (2 балл):
Ойын «Жасырын суретті тап» (2 балл):
«Шахматтағы аттың жүрісі» (4 балл):
алады (1 балл),
Қосымша белсенділік (2 балл):
|
|
|
|
Бұл сабақта оқушылар логикалық тапсырмалар орындап, ойлау қабілетін дамытады. «Не артық?» ойыны салыстыруға, «Жасырын суретті тап» ойыны зейінге бағытталса, шахмат тапсырмасы балаларды күрделі ойлауға, кеңістікте бағдарлауға үйретеді. Сабақ соңында əр бала өз логикалық ойлау қабілетінің арта түскенін сезінеді. |
|
ынтымақ танытады (1 балл). Жалпы ұпай: 10 балл. |
|
|
Сабақты бекіту |
«Табыс сатысы»
аламын |
Нұсқаул ықты орында йды |
Кері байланыс жасайды |
|
Қысқа мерзімді сабақ жоспары №6
|
Білім беру ұйымының атауы |
|
|
|
Пəні: |
|
|
|
Бөлім: |
|
|
|
Педагогтің аты- жөні: |
|
|
|
Күні: |
|
|
|
Сыныбы: |
Қатысушылар саны |
Қатыспағандар саны |
|
Тақырыбы |
Сағат пен уақыт |
|
|
Сабақтың мақсаты |
сағаттың құрылымын танып білу, уақытты өлшеудің негізгі бірліктерін (сағат, минут) меңгеру, күн тəртібін жоспарлау дағдысын қалыптастыру, |
|
|
|
уақыт аралығын есептеуді үйрену |
||||
|
Құндылықтарды дарыту |
уақытты қадірлеу, тəртіптілік пен жауапкершілік, еңбекқорлық, өз күнін жоспарлай білу, ынтымақтаса жұмыс жасау |
||||
|
Сабақтың барысы |
|||||
|
Сабақты ң жоспарл анған кезеңдер і |
Педагогтің əрекеті |
Оқушы ның əрекеті |
Бағалау |
Ресурс тар |
|
|
Ұйымда стыру кезеңі |
"Жылы сөздер шеңбері" Мақсаты: Оқушылардың көңіл-күйін көтеру, достық қарым-қатынасты қалыптастыру.
көрінесің!», «Бүгін бəріміз бірге қызықты сабақ өтеміз!»
|
Нұсқаул ықтарды орында йды |
Ауызша , мадақтау |
|
|
|
Жаңа сабақ |
Бұл сабақта оқушылар сағаттың құрылысын, уақытты өлшеу жолдарын үйренеді. Қарапайым тапсырмалар арқылы сағат тілдерін дұрыс орналастырады, күн тəртібін құрып үйренеді. Қиын тапсырмада уақыт аралығын есептеу арқылы ойша амалдар жасайды, өмірмен байланыстырады.
Мұғалім оқушыларға бос сағат циферблаты бар суреттер таратады. Мысалы: «Сағат 3-ті көрсетсін» → оқушы қысқа тілді 3-ке, ұзын тілді 12-ге қояды. «Сағат 7:30-ды көрсет» → қысқа тіл 7-ге, ұзын тіл 6-ға орналасады. Қосымша: əр оқушы өз ойынан уақыт айтады, сыныптағы басқа балалар сағат тілін сол уақытқа қояды.
Мысалы: «Мен таңертең сағат 7-де |
Тапсыр малард ы орында йды
Тапсыр малард ы орында йды |
Бағалау критерийлері мен дескрипторлары (0–10 балл) Жаттығу «Сағат тілдерін орналастыру» (2 балл):
Қиын тапсырма |
|
|
|
|
тұрамын. Сағат 8-де мектепке барамын. Сағат 13:00-де түскі ас ішемін. Сағат 15:00- де үй тапсырмасын орындаймын». Балалар өз күнін суретпен немесе шағын кестемен көрсетеді.
Мұғалім уақытқа байланысты есеп береді: – «Сабақ 8:30-да басталды, 9:15-те аяқталды. Сабақ қанша минутқа созылды?» Шешуі: 9:15 – 8:30 = 45 минут. Қосымша мысалдар:
Бұл сабақ оқушыларға уақыт ұғымын түсінуге көмектеседі. Сағатпен жұмыс істеу арқылы практикалық дағдылар дамиды, күн тəртібін жоспарлау тапсырмасы – уақытты тиімді пайдалануға үйретеді. Қиын есептер оқушыларды нақты ойлауға, өмірде кездесетін жағдайларды есеппен байланыстыра білуге жетелейді. |
Тапсыр малард ы орында йды |
«Уақыт аралығын есептеу» (4 балл): – есептің шартын түсінеді (1 балл),
Жалпы ұпай: 10 балл. |
|
|
Сабақты бекіту |
«Екі жұлдыз, бір тілек»
|
Нұсқаул ықты орында йды |
Кері байланыс жасайды |
|

Қысқа мерзімді сабақ жоспары №7
|
Білім беру ұйымының атауы |
|
|||||
|
Пəні: |
|
|||||
|
Бөлім: |
|
|||||
|
Педагогтің аты- жөні: |
|
|||||
|
Күні: |
|
|||||
|
Сыныбы: |
Қатысушылар саны |
Қатыспағандар саны |
||||
|
Тақырыбы |
Ұзындық пен өлшемдер |
|||||
|
Сабақтың мақсаты |
ұзындық ұғымын меңгерту, өлшем бірліктерін (см, дм, м) қолдана білу, қарапайым өлшеу құралдарын пайдалану, заттарды салыстырып, ең қысқа жəне ең ұзын элементті табу дағдысын қалыптастыру |
|||||
|
Құндылықтарды дарыту |
еңбекқорлық, дəлдікке үйрену, өмірдегі заттарды бағалай білу, ынтымақтаса жұмыс істеу, жауапкершілік |
|||||
|
Сабақтың барысы |
||||||
|
Сабақты ң жоспарл анған кезеңдер і |
Педагогтің əрекеті |
Оқушы ның əрекеті |
Бағалау |
Ресурс тар |
||
|
Ұйымда стыру кезеңі |
"Комплимент көпірі" əдісі Мақсаты: Оқушылар арасында достық қарым-қатынас орнату, сенімділік қалыптастыру.
|
Нұсқаул ықтарды орында йды |
Ауызша , мадақтау |
|
||
|
Жаңа сабақ |
Бұл сабақта оқушылар ұзындықты өлшеуді үйренеді, сызғышпен жұмыс жасайды, заттардың өлшемдерін салыстырады. Ойын арқылы өлшеу нəтижелерін дұрыс табуға машықтанады. Қиын тапсырмада бірнеше затты өлшеп, олардың ішінен ең ұзынын анықтайды. Бұл оқушылардың практикалық дағдысын нығайтады. 1. Жаттығу: «Заттарды өлшеу» Мұғалім балаларға түрлі заттарды (қарындаш, кітап, дəптер, сызғыш) береді. Оқушылар сызғышпен өлшеп, дəптерлеріне |
Тапсыр малард ы орында йды |
Бағалау критерийлері мен дескрипторлары (0–10 балл) Жаттығу «Заттарды өлшеу» (2 балл):
жазады (1 балл). Ойын «Өлше жəне |
|
||
|
|
жазады:
Қосымша: «Егер қарындаш 15 см болса, екі қарындаш қатар қойылса қанша см болады?» → 30 см.
Мұғалім оқушыларға тапсырма береді: «Сыныптағы ең қысқа затты тап», «Сыныптағы шамамен 1 метр болатын нəрсені тап». Оқушылар əр түрлі затты өлшеп, нəтижесін айтады. Бұл ойын нақты өлшеуге үйретеді əрі балалардың зейінін арттырады.
Оқушыларға 3–4 зат беріледі: қарындаш, кітап, сызғыш, қалам. Əр затты өлшеп, салыстыру жасайды. Мысалы: қарындаш – 15 см, қалам – 14 см, кітап – 25 см, сызғыш – 30 см. Жауабы: ең ұзыны – сызғыш (30 см). Қосымша күрделендіру: заттардың барлығын бірге қойып, жалпы ұзындығын табу. Бұл сабақта балалар заттардың ұзындығын өлшеп, нақты нəтижелерді қолдануды үйренеді. «Өлше жəне тап!» ойыны оларды белсенділікке жетелейді, ал қиын тапсырма логикалық ойлау мен салыстыру дағдысын қалыптастырады. Оқушылар өлшем бірліктерін өмірлік жағдайларда қолдана білуге машықтанады. |
Тапсыр малард ы орында йды Тапсыр малард ы орында йды |
тап!» (2 балл):
Қиын тапсырма «Бірнеше затты өлшеп, ең ұзынын табу» (4 балл):
Қосымша белсенділік (2 балл):
Жалпы ұпай: 10 балл. |
|
|
Сабақты бекіту |
«Не ұнады? Не қиын болды? Не үйрендім?»
жаңа нəрсе үйрендің? |
Нұсқаул ықты орында йды |
Кері байланыс жасайды |
|
Қысқа мерзімді сабақ жоспары №8
|
Білім беру ұйымының атауы |
|
|||||
|
Пəні: |
|
|||||
|
Бөлім: |
|
|||||
|
Педагогтің аты- жөні: |
|
|||||
|
Күні: |
|
|||||
|
Сыныбы: |
Қатысушылар саны |
Қатыспағандар саны |
||||
|
Тақырыбы |
Көбейтуге алғашқы қадам |
|||||
|
Сабақтың мақсаты |
заттарды топтау арқылы көбейту амалын түсіну, бірдей қосылғыштарды қысқартып жазу, көбейтудің мағынасын өмірлік мысалдармен байланыстыру, қарапайым теңдеулер құрастыруға машықтандыру |
|||||
|
Құндылықтарды дарыту |
ынтымақтастық, еңбекқорлық, ой еңбегін бағалау, өмірдегі құбылыстарды математикамен байланыстыра білу, жауапкершілік |
|||||
|
Сабақтың барысы |
||||||
|
Сабақты ң жоспарл анған кезеңдер і |
Педагогтің əрекеті |
Оқушы ның əрекеті |
Бағалау |
Ресурс тар |
||
|
Ұйымда стыру кезеңі |
"Музыкалық серпін" əдісі Мақсаты: Оқушылардың сергектігін арттыру, сабаққа дайындығын тексеру.
көңіл-күйін қимылмен (алақан соғу, күлімдеу, секіру) білдіреді.
|
Нұсқаул ықтарды орында йды |
Ауызша , мадақтау |
|
||
|
Жаңа сабақ |
Бұл сабақта оқушылар көбейту амалын алғаш түсінеді. Заттарды топтастыру арқылы бірдей қосылғыштарды ықшамдап жазуға үйренеді. «Қанша топ бар?» ойыны арқылы нақты мысалдардан көбейту амалын шығарып алады. Қиын тапсырмада берілген суретке қарап теңдеу құрастырады. 1. Жаттығу: «Заттарды топтау» Мұғалім оқушыларға суреттер көрсетеді:
|
О |
Тапсыр малард ы орында йды |
Бағалау критерийлері мен дескрипторлары (0–10 балл) Жаттығу «Заттарды топтау» (2 балл): – бір топтағы заттардың санын дұрыс анықтайды (1 балл), – қосындыны |
|
||
|
|
3 топ. Демек 2+2+2=6. Бұл 2·3=6». Қосымша: қарындаштарды топтап санау, гүлдерді шоқ қылып бөлу.
Мұғалім үстелге заттар қояды: 12 қақпақ, 15 түйме, 8 қарындаш. Сұрақ: «Егер 12 қақпақты 3-ке бөліп қойсақ, қанша топ болады?» → 4 топ. «15 түймені 5-тен қойсақ, неше топ болады?» → 3 топ. Ойын түрінде əр топқа түрлі заттар беріледі, олар топтарға бөліп, нəтижесін айтады.
Мұғалім тақтаға сурет іледі:
|
О Теңдеу құрастыру: 3·4 = x, x=12. Қосымша күрделендіру: əртүрлі топтағы заттарды салыстырып теңдеулер құрастыру. Бұл сабақта оқушылар көбейту амалын нақты тəжірибеден түсінеді. Заттарды топтау арқылы көбейту – қайталанатын қосындыны қысқаша жазу екені айқындалады. «Қанша топ бар?» ойыны балаларды белсенділікке жетелейді, ал теңдеу құрастыру тапсырмасы логикалық ойлау мен математикалық тілін дамытады. |
Тапсыр малард ы орында йды Тапсыр малард ы орында йды |
ықшамдап көбейту түрінде жазады (1 балл). Ойын «Қанша топ бар?» (2 балл):
дұрыс айтады (1 балл). Қиын тапсырма «Суреттен теңдеу құрастыр» (4 балл):
жазып шығады (1 балл),
алады (1 балл). |
|
|
Сабақты бекіту |
«Жетістік баспалдағы»
салады немесе əр оқушыға жеке береді. |
Нұсқаул ықты орында йды |
Кері байланыс жасайды |
Стикер |
|
|
|
|
|
|
Қысқа мерзімді сабақ жоспары №9
|
Білім беру ұйымының атауы |
|
|||||
|
Пəні: |
|
|||||
|
Бөлім: |
|
|||||
|
Педагогтің аты- жөні: |
|
|||||
|
Күні: |
|
|||||
|
Сыныбы: |
Қатысушылар саны |
Қатыспағандар саны |
||||
|
Тақырыбы |
Бөлудің мəні |
|||||
|
Сабақтың мақсаты |
бөлудің мағынасын түсіну, заттарды тең топтарға бөлу дағдысын қалыптастыру, бөлу амалын күнделікті өмірмен байланыстыру, қалдықпен бөлуге арналған қарапайым есепті шығара білу |
|||||
|
Құндылықтарды дарыту |
əділдік, ынтымақтастық, жауапкершілік, еңбекті бағалау, тəртіптілік |
|||||
|
Сабақтың барысы |
||||||
|
Сабақты ң жоспарл анған кезеңдер і |
Педагогтің əрекеті |
Оқушы ның əрекеті |
Бағалау |
Ресурс тар |
||
|
Ұйымда стыру кезеңі |
"Бүгінгі мақсатымды білдіремін" əдісі Мақсаты: Оқушылардың өз оқу мақсаттарын түсінуіне көмектесу. |
Нұсқаул ықтарды орында йды |
Ауызша , мадақтау |
|
|
|
үйренемін", "Бүгін мен белсенді боламын", "Бүгін мен жақсы көңіл-күйде боламын".
|
|
|
|
|
Жаңа сабақ |
Бұл сабақта оқушылар бөлу амалын алғаш практикалық мысалдар арқылы меңгереді. Заттарды тең бөлу арқылы «əркімге бірдей» қағидасын ұғынады. «Досыңа бөліп бер» ойыны балалардың қарым-қатынасын нығайтады, ал қалдықпен бөлу тапсырмасы ойлау мен талдауды тереңдетеді.
бала неше кəмпит алады?» → 4 кəмпит.
Бұл тапсырма «тең бөлу» ұғымын нақты түсіндіреді.
Оқушылар жұпқа бөлінеді. Біреуінде 8 түрлі түсті қарындаш бар. Тапсырма: «Қарындашты досыңа тең бөл». Əр оқушы тең бөліп беруге тырысады. Қосымша нұсқа: топ ішінде 15 фишканы 3 балаға бөлу, 20 алманы 5 балаға бөлу. Бұл ойын балаларды əділдікке, достыққа тəрбиелейді.
Шешуі: 10 : 3 = 3, қалдық 1. Əр балаға 3 кəмпит, 1 кəмпит артық қалады. Тағы бір есеп: «17 қарындашты 4 балаға тең бөл» → 17 : 4 = 4, қалдық 1. Бұл сабақта оқушылар бөлу амалын практикалық түрде меңгереді. «Заттарды |
Тапсыр малард ы орында йды
Тапсыр малард ы орында йды Тапсыр малард ы орында йды |
Бағалау критерийлері мен дескрипторлары (0–10 балл) Жаттығу «Заттарды тең бөлу» (2 балл): – заттарды дұрыс топтарға бөледі (1 балл),
нəтижесін нақты айтады (1 балл). Ойын «Досыңа бөліп бер» (2 балл):
Қиын тапсырма «Қалдықпен бөлу» (4 балл):
табады (1 балл),
Қосымша |
|
|
|
тең бөлу» жаттығуы балаларға əділдік ұғымын түсіндірсе, «Досыңа бөліп бер» ойыны достық қарым-қатынасты нығайтады. Қалдықпен бөлу тапсырмасы оқушылардың ойлау қабілетін арттырып, күрделі есептерге дайындайды. |
|
белсенділік (2 балл):
Жалпы ұпай: 10 балл. |
|
|
Сабақты бекіту |
«Кері байланыс парағы»
|
Нұсқаул ықты орында йды |
Кері байланыс жасайды |
Парақта р |
Қысқа мерзімді сабақ жоспары №10
|
Білім беру ұйымының атауы |
|
|||||
|
Пəні: |
|
|||||
|
Бөлім: |
|
|||||
|
Педагогтің аты- жөні: |
|
|||||
|
Күні: |
|
|||||
|
Сыныбы: |
Қатысушылар саны |
Қатыспағандар саны |
||||
|
Тақырыбы |
Қызықты тапсырмалар (қайталалау) |
|||||
|
Сабақтың мақсаты |
өткен тақырыптарды қайталау, білімді бекіту, есептерді əртүрлі тəсілмен шығара білу, ойлау жылдамдығы мен тапқырлықты дамыту |
|||||
|
Құндылықтарды дарыту |
əділдік, еңбексүйгіштік, ынтымақтастық, өзіне сенімділік, жауапкершілі |
|||||
|
Сабақтың барысы |
||||||
|
Сабақты ң жоспарл анған кезеңдер і |
Педагогтің əрекеті |
Оқушы ның əрекеті |
Бағалау |
Ресурс тар |
||
|
Ұйымда стыру кезеңі |
"Сен білесің бе?" əдісі Мақсаты: Сабақ тақырыбына қызығушылық тудыру, оқушыларды диалогқа тарту.
|
Нұсқаул ықтарды орында йды |
Ауызша , мадақтау |
|
||
|
|
|
|
|
|
|
Жаңа сабақ |
Бұл сабақ оқушылардың бұрын өткен білімдерін жүйелеуге арналады. Қайталай отырып, олар қате табуды үйренеді, викторина ойынында білімін көрсетеді, ал құрама есептерде бірнеше амал қолдануға машықтанады. Сабақ жарыс түрінде өтіп, балалардың қызығушылығын арттырады.
Мұғалім тақтаға бірнеше мысал жазады: – 6 + 3 = 8 (қате), – 7 – 2 = 5 (дұрыс), – 4 + 5 = 11 (қате). Оқушылар қатені тауып, дұрыс шешімін айтады. Қосымша: «Кім жылдам?» ойыны ретінде екі топ жарысады.
Мұғалім оқушыларға қысқа сұрақтар қояды:
3. Қиын тапсырма: Құрама есеп Мысал: «Айдана дүкеннен 3 дəптер сатып алды. Əр дəптердің бағасы – 40 теңге. Ол сатушыға 200 теңге берді. Айданаға қанша теңге қайтарылды?» Шешуі: 3 · 40 = 120, 200 – 120 = 80. Жауабы: 80 теңге. Қосымша есеп: «Əлиде 12 алма бар еді. Ол достарына 4 алмасын берді. Кейін анасы тағы 5 алма əкеліп берді. Əлиде қанша алма болды?» Шешуі: 12 – 4 = 8, 8 + 5 = 13. Жауабы: 13 алма. Бұл сабақта оқушылар қызықты тапсырмалар арқылы өткен білімін қайталайды. «Қате тап» ойыны зейінді дамытады, викторина жылдам ойлауға |
Тапсыр малард ы орында йды Тапсыр малард ы орында йды Тапсыр малард ы орында йды |
Бағалау критерийлері мен дескрипторлары (0–10 балл) Ойын «Қате тап» (2 балл):
«Викторина» (2 балл):
танытады (1 балл). Қиын тапсырма «Құрама есеп» (4 балл):
дұрыс орындайды (1 балл),
айта алады (1 балл). Жалпы ұпай: 10 балл. |
|
|
|
үйретеді, ал құрама есеп логикалық ойлау мен амалдардың ретін түсінуге көмектеседі. Сабақ балалардың өзіне деген сенімін нығайтып, білімін нақтылайды. |
|
|
|
|
Сабақты бекіту |
«Жетістік баспалдағы»
|
Нұсқаул ықты орында йды |
Кері байланыс жасайды |
Стикер |
Қысқа мерзімді сабақ жоспары №11
|
Білім беру ұйымының атауы |
|
|
|
Пəні: |
|
|
|
Бөлім: |
|
|
|
Педагогтің аты- жөні: |
|
|
|
Күні: |
|
|
|
Сыныбы: |
Қатысушылар саны |
Қатыспағандар саны |
|
Тақырыбы |
Сандардың құрамы (10–100) |
|
|
Сабақтың мақсаты |
екі таңбалы сандарды ондықтар мен бірліктерге бөлу, сан құрамын түсіну, «санды жіктеу» арқылы арифметикалық амалдар орындау, үш таңбалы сандардың құрамын ажырата алу |
|
|
Құндылықтарды дарыту |
еңбексүйгіштік, жауапкершілік, математикалық дəлдік, ынтымақтастық, ойды жүйелі жеткізе білу |
||||
|
Сабақтың барысы |
|||||
|
Сабақты ң жоспарл анған кезеңдер і |
Педагогтің əрекеті |
Оқуш ының əрекет і |
Бағалау |
Ресурс тар |
|
|
Ұйымда стыру кезеңі |
"Көңіл-күйіңді көрсет" (эмодзи əдісі) Мақсаты: Оқушылардың көңіл-күйін анықтау, сабаққа дайындық деңгейін бақылау.
|
Нұсқау лықтар ды орынд айды |
Ауызша , мадақтау |
|
|
|
Жаңа сабақ |
Бұл сабақта оқушылар сандардың құрамын зерттейді. Олар екі таңбалы сандарды ондықтар мен бірліктерге бөлуге машықтанады, «сандар құпиясын» ашу арқылы ойын түрінде білімін бекітеді. Қиын тапсырмада үш таңбалы санды жүздік, ондық, бірлікке ажыратады.
бөлу»
Мұғалім сан айтады, балалар оны құрамға бөледі. – 56 → 50 + 6, – 92 → 90 + 2, – 38 → 30 + 8. Күрделендіру: мұғалім тек құрамын айтады, оқушылар санды табады. Мысалы: «70 + 4» → 74.
– 325 → 3 жүздік (300), 2 ондық (20), 5 |
Тапсы рмала рды орынд айды
Тапсы рмала рды орынд айды |
Бағалау критерийлері мен дескрипторлар ы (0–10 балл) Жаттығу «Ондықтар мен бірліктерге бөлу» (2 балл): – санды ондықтар мен бірліктерге бөледі (1 балл), – нəтижені дұрыс жазады (1 балл). Ойын «Сандар құпиясы» (2 балл):
құрамынан санды таба алады (1 балл). Қиын тапсырма |
|
|
|
|
бірлік. – 740 → 7 жүздік (700), 4 ондық (40), 0 бірлік.
Қосымша: «санның құрамын өзгерту» тапсырмасы – 325 санынан 300+20+5 деп жазып, кейін басқа түрде көрсету: 200+100+20+5. Бұл сабақта оқушылар сандардың құрылымын толық түсінеді. Екі таңбалы санды ондықтар мен бірліктерге бөлу арқылы санды нақтылау дағдысы дамиды. «Сандар құпиясы» ойыны – қызығушылықты арттырады, ал үш таңбалы санды ажырату
|
Тапсы рмала рды орынд айды |
«Үш таңбалы санды бөлу» (4 балл):
Қосымша белсенділік (2 балл): тапсырмаларды белсенді орындайды (1 балл),
Жалпы ұпай: 10 балл. |
|
|
Сабақты бекіту |
«Екі жұлдыз, бір тілек»
|
Нұсқау лықты орынд айды |
Кері байланыс жасайды |
|
Қысқа мерзімді сабақ жоспары №12
|
Білім беру ұйымының атауы |
|
|||||
|
Пəні: |
|
|||||
|
Бөлім: |
|
|||||
|
Педагогтің аты- жөні: |
|
|||||
|
Күні: |
|
|||||
|
Сыныбы: |
Қатысушылар саны |
Қатыспағандар саны |
||||
|
Тақырыбы |
Арифметикалық ребустар |
|||||
|
Сабақтың мақсаты |
арифметикалық ребустарды шешу арқылы логикалық ойлау дағдыларын дамыту, сандарды əртүрлі жағдайда қолдана білу, бірнеше амалдармен байланысты тапсырмаларды орындауға машықтандыру |
|||||
|
Құндылықтарды дарыту |
шыдамдылық, тапқырлық, ізденімпаздық, өз ойының дұрыстығын дəлелдей білу, ынтымақтастық |
|||||
|
Сабақтың барысы |
||||||
|
Сабақты ң жоспарл анған кезеңдер і |
Педагогтің əрекеті |
Оқушы ның əрекеті |
Бағалау |
Ресурс тар |
||
|
Ұйымда стыру кезеңі |
"Құпия сыйлық" əдісі Мақсаты: Оқушыларды ынталандыру, олардың сабаққа деген қызығушылығын ояту. |
Нұсқаул ықтарды орында йды |
Ауызша , мадақтау |
|
||
|
|
|
|
|
|||
|
Жаңа |
Бұл сабақта оқушыларға сандар тек қана |
Тапсыр |
Бағалау |
|
||
|
сабақ |
есеп түрінде ғана емес, жұмбақ пен құпия |
малард |
критерийлері мен |
|||
|
|
тапсырмалар түрінде берілетіні көрсетіледі. |
ы |
дескрипторлары |
|||
|
|
Арифметикалық ребустар балалардың |
орында |
(0–10 балл) |
|||
|
|
қиялын, логикасын, табандылығын |
йды |
Жаттығу «Құпия |
|||
|
|
арттырады. Қарапайымнан күрделіге көшу |
|
санды табу» (2 |
|||
|
|
арқылы оқушылардың ойлау қабілеті |
|
балл): |
|||
|
|
дамиды. |
|
– жетіспейтін |
|||
|
|
1. Жаттығу: «Құпия санды табу» |
|
санды дұрыс |
|||
|
|
Мұғалім тақтаға мысал жазады:
Бұл тапсырма балаларға «санды табу» ұғымын түсінуге көмектеседі. 2. Ойын: «Ребус шешу» Мұғалім суреттер мен сандардан ребус жасайды: |
Тапсыр малард ы орында йды |
табады (1 балл), – амалдың дұрыстығын дəлелдейді (1 балл). Ойын «Ребус шешу» (2 балл): – суреттің мəнін дұрыс табады (1 балл),
«Бірнеше амалдан тұратын ребус» (4 балл):
таңдайды (1 балл),
Жалпы ұпай: 10 балл. |
|
|
|
|
|||
|
|
|
|||
|
Одан əрі күрделендіріп: |
|
|||
|
болса, |
|
|||
|
Бұл ойын оқушылардың ойлау қабілетін жетілдіреді жəне қызығушылығын арттырады. 3. Қиын тапсырма: «Бірнеше амалдан тұратын ребус» Мысал:
|
Тапсыр малард ы орында йды |
|||
|
Шешуі: екінші теңдеуден |
|
|||
|
теңдеуге қойсақ: |
|
|||
|
3 |
|
|||
|
емес). Мұғалім бүтін сан шығатындай мысал да береді: |
|
|||
|
|
|
|||
|
|
|
|||
|
Шешуі: |
|
|||
|
|
|
|||
|
= 10 → Оны қарапайым қылып жасауға болады: |
|
|||
|
|
|
|||
|
Бұл тапсырма оқушыларға логикалық ойлау мен бірнеше амалдан тұратын теңдеуді шешуді үйретеді. Бұл сабақта оқушылар сандарды «құпия» түрінде қабылдап, олардың мəнін табуға машықтанады. «Құпия санды табу» қарапайым дайындық болса, «Ребус шешу» ойыны балаларды қызықтырады, ал бірнеше амалдан тұратын ребустар ойлауды күрделендіріп, логикалық есеп шығаруға жетелейді. |
|
|
Сабақты бекіту |
«Білемін – Білгім келеді – Үйрендім» (КБҮ) əдісі
|
Нұсқаул ықты орында йды |
Кері байланыс жасайды |
Стикер
|
Қысқа мерзімді сабақ жоспары №13
|
Білім беру ұйымының атауы |
|
|||||
|
Пəні: |
|
|||||
|
Бөлім: |
|
|||||
|
Педагогтің аты- жөні: |
|
|||||
|
Күні: |
|
|||||
|
Сыныбы: |
Қатысушылар саны |
Қатыспағандар саны |
||||
|
Тақырыбы |
Графикалық диктант |
|||||
|
Сабақтың мақсаты |
кеңістікте бағдарлау дағдыларын дамыту, бағыттарды дұрыс түсіну (жоғары, төмен, оңға, солға), зейін мен есте сақтау қабілетін жетілдіру, шығармашылық ойлауға дағдыландыру |
|||||
|
Құндылықтарды дарыту |
ынтымақтастық, еңбекқорлық, шыдамдылық, ұқыптылық, жауапкершілік, шығармашылық еркіндік |
|||||
|
Сабақтың барысы |
||||||
|
Сабақты ң жоспарл анған кезеңдер і |
Педагогтің əрекеті |
Оқушы ның əрекеті |
Бағалау |
Ресурс тар |
||
|
Ұйымда стыру кезеңі |
"Сиқырлы сөз" əдісі Мақсаты: Сабақтың тақырыбына қызығушылық тудыру, топтық жұмысқа ынталандыру.
|
Нұсқаул ықтарды орында йды |
Ауызша , мадақтау |
|
||
|
Жаңа сабақ |
Бұл сабақ оқушылардың ойлау, есте сақтау жəне қиялдау қабілеттерін жетілдіруге бағытталады. Оқушылар мұғалімнің бағыттары бойынша торкөз қағазға сурет салады, құпия суреттерді ашады. Қиын тапсырмада өздері графикалық диктант ойлап табады, бұл олардың шығармашылығын дамытады. 1. Жаттығу: «Бағыт бойынша сурет салу» Мұғалім диктант айтады: – «Бір тор жоғары, екі тор оңға, бір тор төмен, тағы бір тор оңға» – нəтижесінде шағын сурет пайда болады. Оқушылар тыңдай отырып, бағытқа сəйкес сызық жүргізеді. Қосымша: дайын фигураны салыстыру (мысалы, үшбұрыш, төртбұрыш).
Мұғалім торкөз қағазға алдын ала жасырын сурет ойластырады. Мысалы: «3 тор жоғары, 2 тор оңға, 3 тор төмен, 2 тор солға» → төртбұрыш пайда болады. Оқушылар мұғалімнің нұсқауы бойынша қадамдар жасайды да, соңында құпия суретті табады (үй, жұлдыз, жүрек, ағаш бейнесі шығуы мүмкін).
Əр оқушы өз диктантын ойлап табады: – мысалы, «5 тор жоғары, 4 тор оңға, 5 тор төмен, 4 тор солға» → тік төртбұрыш. Оқушы сыныптастарына өзінің диктантын айтып береді, қалғандары орындап көреді. Бұл тапсырма оқушыларды тек орындаушы емес, ойлап табушы деңгейіне көтереді. Бұл сабақ оқушылардың зейінін, тыңдау дағдысын жəне кеңістікте бағдарлау қабілетін дамытады. «Бағыт бойынша сурет салу» тапсырмасы – дəлдікке үйретсе, «Құпия сурет» ойыны – қызығушылықты арттырады. Ал өз диктантын құрастыру шығармашылықты дамытып, балаларды белсенді ойлауға жетелейді. |
Тапсыр малард ы орында йды Тапсыр малард ы орында йды
Тапсыр малард ы орында йды |
Бағалау критерийлері мен дескрипторлары (0–10 балл) Жаттығу «Бағыт бойынша сурет салу» (2 балл):
дұрыс анықтайды (1 балл). Қиын тапсырма «Өз графикалық диктантыңды құрастыр» (4 балл):
сурет дұрыс шығады (1 балл),
Қосымша белсенділік (2 балл):
Жалпы ұпай: 10 |
|
|
|
|
|
балл. |
|
|
Сабақты бекіту |
«Көңіл-күй смайликтері»
смайлик таңдап, сабаққа деген көзқарасын білдіреді. |
Нұсқаул ықты орында йды |
Кері байланыс жасайды |
|
Қысқа мерзімді сабақ жоспары №14
|
Білім беру ұйымының атауы |
|
|||||
|
Пəні: |
|
|||||
|
Бөлім: |
|
|||||
|
Педагогтің аты- жөні: |
|
|||||
|
Күні: |
|
|||||
|
Сыныбы: |
Қатысушылар саны |
Қатыспағандар саны |
||||
|
Тақырыбы |
Табиғаттағы математика |
|||||
|
Сабақтың мақсаты |
табиғаттағы математикалық заңдылықтарды байқау, симметрия ұғымын түсіну, сандардың табиғатпен байланысын тану, қоршаған ортадан математикалық үлгілерді табу дағдысын қалыптастыру |
|||||
|
Құндылықтарды дарыту |
табиғатты сүю жəне қорғау, бақылағыштық, еңбекқорлық, ынтымақтастық, ойды жүйелі жеткізу |
|||||
|
Сабақтың барысы |
||||||
|
Сабақты ң жоспарла нған кезеңдері |
Педагогтің əрекеті |
Оқушы ның əрекеті |
Бағалау |
Ресурс тар |
||
|
Ұйымда стыру кезеңі |
"Бір сөзбен" əдісі Мақсаты: Оқушылардың сабаққа деген эмоционалдық дайындығын анықтау.
|
Нұсқау лықтар ды орынд айды |
Ауызша , мадақтау |
|
||
|
|
мұғалім оқушылардың сабаққа деген көзқарасын реттей алады. |
|
|
|
|
Жаңа сабақ |
Бұл сабақта оқушылар табиғаттағы əдеміліктің артында математика заңдылықтары жатқанын көреді. Жапырақтың симметриясынан бастап, гүлдің күлтелеріндегі сандарға дейінгі мысалдар балалардың ойлау көкжиегін кеңейтеді. Сабақтың басты мақсаты – математика тек қағазда емес, өмірдің əрбір бөлшегінде бар екенін дəлелдеу.
Оқушылар суреттің қай сызық бойымен симметриялы екенін сызып көрсетеді. 2. Ойын: «Табиғаттағы сандар» Мұғалім сұрақтар қояды:
→ 5, 6, 8 (түріне қарай).
жақты тең бөліп тұр.
Оқушыларға тапсырма: сыныптан немесе суреттерден бір объект таңдап, ондағы математикалық заңдылықты табу жəне түсіндіру. |
Тапсы рмала рды орынд айды Тапсы рмала рды орынд айды
Тапсы рмала рды орынд айды |
Бағалау критерийлері мен дескрипторлары (0–10 балл) Жаттығу «Симметрияны табу» (2 балл): – суреттегі симметрия сызығын дұрыс анықтайды (1 балл),
«Табиғи объектіден математикалық заңдылықты анықтау» (4 балл):
түсіндіріп береді (1 балл),
|
|
|
|
Бұл сабақта балалар табиғаттағы математикамен танысып, қоршаған ортаға басқа қырынан қарайды. Симметрияны табу – кеңістікті елестету қабілетін дамытады, «Табиғаттағы сандар» ойыны – нақты білімді бекітеді, ал күрделі тапсырма – табиғаттағы жасырын заңдылықтарды көруге үйретеді. Оқушылар математика табиғаттың өзінде бар екенін ұғынып, танымдық қызығушылықтары артады. |
|
– өз ойымен бөлісіп, талқылауға атсалысады (1 балл). Жалпы ұпай: 10 балл. |
|
|
Сабақты бекіту |
«
аламын |
Нұсқау лықты орынд айды |
Кері байланыс жасайды |
|
Қысқа мерзімді сабақ жоспары №15
|
Білім беру ұйымының атауы |
|
|
Пəні: |
|
|
Бөлім: |
|
|
Педагогтің аты- |
|
|
жөні: |
|
|||||
|
Күні: |
|
|||||
|
Сыныбы: |
Қатысушылар саны |
Қатыспағандар саны |
||||
|
Тақырыбы |
Есепті əртүрлі тəсілмен шығару |
|||||
|
Сабақтың мақсаты |
есепті шешудің бірнеше тəсілін таба білу, арифметикалық амалдарды таңдауда икемділікті қалыптастыру, өз ойын дəлелдей алу, шығармашылық есеп құрастыруға машықтандыру |
|||||
|
Құндылықтарды дарыту |
еңбекқорлық, жауапкершілік, ізденімпаздық, өз ойын еркін жеткізу, ынтымақтастық |
|||||
|
Сабақтың барысы |
||||||
|
Сабақты |
Педагогтің əрекеті |
Оқуш |
Бағалау |
Ресурс |
||
|
ң |
|
ының |
|
тар |
||
|
жоспарл |
|
əрекет |
|
|
||
|
анған |
|
і |
|
|
||
|
кезеңдер |
|
|
|
|
||
|
і |
|
|
|
|
||
|
Ұйымда стыру кезеңі |
"Сиқырлы қорап" əдісі Мақсаты: Оқушылардың қызығушылығын арттыру, олардың сабаққа деген ынтасын ояту. |
Нұсқау лықтар ды орынд айды |
Ауызша , мадақтау |
|
||
|
|
болжап, өз ойларын айтады.
|
|
|
|||
|
Жаңа сабақ |
Бұл сабақта оқушылар бір есептің бірнеше шешімін табуды үйренеді. Олар амалдарды салыстырып, тиімді тəсілін анықтайды. Жарыс ойыны арқылы жылдам ойлауды дамытады. Қиын тапсырмада оқушылар өз есептерін құрастырып, екі түрлі жолмен шешу арқылы шығармашылық қабілеттерін көрсетеді. 1. Жаттығу: «Бір есепті екі жолмен шығару» Мысал: «Далада 8 торғай отыр еді. Оған тағы 4 торғай ұшып келді. Барлығы қанша болды?» – 8 + 4 = 12. Екінші тəсіл: 4 + 8 = 12 (қосу ауыстырымдылығы). Тағы бір мысал: «Сыныпта 20 оқушы бар. Оның 12-сі қыз, қалғаны – ұл. Сыныпта |
Тапсы рмала рды орынд айды
Тапсы рмала рды орынд айды |
Бағалау критерийлері мен дескрипторлары (0–10 балл) Жаттығу «Бір есепті екі жолмен шығару» (2 балл): – есептің бірінші шешімін дұрыс табады (1 балл),
Ойын «Кім жылдам?» (2 балл):
|
|
||
|
|
неше ұл бар?» – 20 – 12 = 8. Екінші тəсіл: ұлдарды табу үшін 12-ге 8-ді қосу керек: 12 + 8 = 20 → ұл = 8.
Мұғалім есеп береді, оқушылар тез шығарады.
Жылдам əрі дұрыс шығарған оқушы ұпай алады. 3. Қиын тапсырма: «Өз есептерін құрастырып, екі түрлі шешім ұсыну» Əр оқушы күнделікті өмірден мысал ойлап табады. Мысалы: «Асхатта 5 дəптер болды. Əкесі тағы 3 дəптер сатып алды. Асхаттың барлығы қанша дəптері болды?» – 5 + 3 = 8. – 3 + 5 = 8. Күрделірек мысал: «Айгерімде 12 кəмпит бар. Ол досына 4 кəмпит берді. Қалғанын екі досына тең бөлді. Əрқайсысына неше кəмпиттен тиді?» – Алдымен: 12 – 4 = 8, кейін 8 : 2 = 4. – Басқа тəсіл: əр досына 4 кəмпиттен берілді, ал берілген 4 кəмпитті қосса, барлығы 12. Бұл сабақ оқушыларға бір есептің бірнеше шешімі болатынын көрсетеді. «Бір есепті екі жолмен шығару» – ойлауды икемді етеді, «Кім жылдам?» ойыны – шапшаңдықты арттырады, ал қиын тапсырма – шығармашылықты, логиканы жəне өз ойын дəлелдей білуді дамытады. |
Тапсы рмала рды орынд айды |
балл),
«Өз есептерін құрастырып, екі түрлі шешім ұсыну» (4 балл):
табады (1 балл),
Қосымша белсенділік (2 балл):
Жалпы ұпай: 10 балл. |
|
|
Сабақты бекіту |
«Екі жұлдыз, бір тілек»
|
Нұсқау лықты орынд айды |
К |
|
|
|
|
|
|
|
Қысқа мерзімді сабақ жоспары №16
|
Білім беру ұйымының атауы |
|
|||||
|
Пəні: |
|
|||||
|
Бөлім: |
|
|||||
|
Педагогтің аты- жөні: |
|
|||||
|
Күні: |
|
|||||
|
Сыныбы: |
Қатысушылар саны |
Қатыспағандар саны |
||||
|
Тақырыбы |
Кестелік көбейту (2, 3, 4) |
|||||
|
Сабақтың мақсаты |
2, 3, 4-ке көбейту кестесін меңгерту, көбейту амалдарын қолданып есеп шығару, ауызша есептеу дағдыларын дамыту, логикалық ойлау мен есте сақтау қабілетін жетілдіру |
|||||
|
Құндылықтарды дарыту |
еңбекқорлық, жауапкершілік, ынтымақтастық, өз ойын дəлелдеу, табандылық |
|||||
|
Сабақтың барысы |
||||||
|
Сабақты ң жоспарл анған кезеңдер і |
Педагогтің əрекеті |
Оқушы ның əрекеті |
Бағалау |
Ресурс тар |
||
|
Ұйымда стыру кезеңі |
"Жылы сөздер шеңбері" Мақсаты: Оқушылардың көңіл-күйін көтеру, достық қарым-қатынасты қалыптастыру.
|
Нұсқаул ықтарды орында йды |
Ауызша , мадақтау |
|
||
|
Жаңа сабақ |
Бұл сабақта оқушылар көбейту кестесін үйренеді жəне оны қолдануды жаттығады. Ойын арқылы көбейтуге қызығушылығы артады, ал күрделі тапсырмада кестеге сүйенбей көбейту амалын орындайды. Сабақ жеңілден күрделіге бағытталып, əр оқушыға мүмкіндік беріледі.
– 2-ге көбейту: 2·2=4, 2·3=6, … – 3-ке көбейту: 3·2=6, 3·3=9, … – 4-ке көбейту: 4·2=8, 4·3=12, … Оқушылар кезекпен кестеден мысалдар айтады. Қосымша: мұғалім сан айтады (мысалы, 3·4), оқушы бірден жауабын айтады (12).
Тағы мысалдар: – 3·☐=12 → 4, – 4·☐=20 → 5. Бұл ойын балалардың есте сақтауын жəне ойлау жылдамдығын дамытады.
Оқушылар кестеге қарамай есеп шығарады: – 2·7 → 14 (қосу арқылы: 7+7=14). – 3·8 → 24 (қосу арқылы: 8+8+8=24). – 4·9 → 36 (қосу арқылы: 9+9+9+9=36). Қосымша: мұғалім сұрайды – «3·9 нəтижесін қалай тез табуға болады?» → «3·10=30, одан 3-ті аламыз → 27». Бұл сабақта оқушылар 2, 3, 4-ке көбейту кестесін меңгеріп, оны қолдануды үйренеді. «Жасырын көбейтінді» ойыны оқушылардың зейінін арттырады, ал кестеге қарамай көбейту тапсырмасы логикалық ойлау мен математикалық тəсілдерді қолдануға үйретеді. |
Тапсыр малард ы орында йды Тапсыр малард ы орында йды
Тапсыр малард ы орында йды |
Бағалау критерийлері мен дескрипторлары (0–10 балл) Жаттығу «Көбейту кестесін жаттау» (2 балл):
Ойын «Жасырын көбейтінді» (2 балл):
Қиын тапсырма «Кестені қолданбай көбейту» (4 балл):
Қосымша белсенділік (2 балл):
|
|
|
|
|
|
ынтымақ танытады (1 балл). Жалпы ұпай: 10 балл. |
|
|
Сабақты бекіту |
«
болды
|
Нұсқаул ықты орында йды |
Кері байланыс жасайды |
|
Қысқа мерзімді сабақ жоспары №17
|
Білім беру ұйымының атауы |
|
|
|
Пəні: |
|
|
|
Бөлім: |
|
|
|
Педагогтің аты- жөні: |
|
|
|
Күні: |
|
|
|
Сыныбы: |
Қатысушылар саны |
Қатыспағандар саны |
|
Тақырыбы |
Логикалық ойындар |
|
|
Сабақтың мақсаты |
логикалық ойлау дағдыларын дамыту, басқатырғыштар мен шытырман |
|
|
|
есептерді шешу арқылы зейін мен тапқырлықты арттыру, логикалық тізбектер құру арқылы ойды жалғастыра білуге үйрету |
||||
|
Құндылықтарды дарыту |
шыдамдылық, табандылық, ынтымақтастық, өз ойын дəлелдеп айту, шығармашылық ізденіс |
||||
|
Сабақтың барысы |
|||||
|
Сабақты ң жоспарл анған кезеңдер і |
Педагогтің əрекеті |
Оқушы ның əрекеті |
Бағалау |
Ресурс тар |
|
|
Ұйымда стыру кезеңі |
"Комплимент көпірі" əдісі Мақсаты: Оқушылар арасында достық қарым-қатынас орнату, сенімділік қалыптастыру. |
Нұсқаул ықтарды орында йды |
Ауызша , мадақтау |
|
|
|
|
айтып болғанша жалғасады.
|
|
|
||
|
Жаңа сабақ |
Бұл сабақта оқушылар əртүрлі логикалық ойындар ойнайды. Олар шытырман тапсырмаларды шешіп, ойлау қабілетін жетілдіреді. Басқатырғыштар зейінді арттырады, ал логикалық тізбек құру тапсырмасы оқушыларды күрделі ойлауға жетелейді.
Мұғалім сұрақ қояды:
Бұл тапсырма оқушыларды ойлануға жəне дəлелдеуге үйретеді. 2. Тапсырма: «Басқатырғыштар шешу» Мұғалім қарапайым басқатырғыш береді: – «Бір адам ауылдан қалаға жаяу шықты. Жолдың жартысын жүріп өтті. Қалған қашықтықты тағы екіге бөлді. Қанша бөлікке бөлді?» → 3 бөлік. |
Тапсыр малард ы орында йды
Тапсыр малард ы орында йды |
Бағалау критерийлері мен дескрипторлары (0–10 балл) Ойын «Шытырман тапсырма» (2 балл):
Тапсырма «Басқатырғышта р шешу» (2 балл): – басқатырғыштың жауабын дұрыс айтады (1 балл),
|
|
|
|
|
Қосымша: суретті басқатырғыш (пазл) |
|
балл). |
|
|
жинау немесе фигураларды сəйкестендіру |
|
Қиын тапсырма |
||
|
тапсырмасы. |
Тапсыр |
«Логикалық |
||
|
3. Қиын тапсырма: «Логикалық тізбек |
малард |
тізбек құру» (4 |
||
|
құру» |
ы |
балл): |
||
|
Мысал: 2, 4, 8, 16, ? → келесі сан 32 (əр сан |
орында |
– тізбектің |
||
|
алдыңғыны 2-ге көбейту арқылы шығады). |
йды |
заңдылығын |
||
|
Тағы мысалдар: |
|
табады (1 балл), |
||
|
– 5, 10, 15, 20, ? → 25 (əр санға 5 |
|
– келесі санды |
||
|
қосылады). |
|
дұрыс анықтайды |
||
|
– 1, 4, 9, 16, ? → 25 (квадрат сандар: 1², 2², |
|
(1 балл), |
||
|
3², 4², 5²). |
|
– өз тізбегін |
||
|
Оқушылар өздері логикалық тізбек ойлап |
|
құрастырады (1 |
||
|
табады, сыныптастарына береді. |
|
балл), |
||
|
Бұл сабақта оқушылар ойлау қабілеттерін |
|
– шешімін |
||
|
дамытып, түрлі логикалық тапсырмалар |
|
түсіндіреді (1 |
||
|
орындайды. «Шытырман тапсырма» – ойды |
|
балл). |
||
|
ширатады, «Басқатырғыштар шешу» – |
|
Қосымша |
||
|
зейінді арттырады, ал логикалық тізбек құру |
|
белсенділік (2 |
||
|
– жүйелі ойлауды қалыптастырады. Сабақ |
|
балл): |
||
|
соңында балалар кез келген есепке əртүрлі |
|
– сабаққа |
||
|
қырынан қарауды үйренеді. |
|
белсенді |
||
|
|
|
қатысады (1 |
||
|
|
|
балл), |
||
|
|
|
– топтық жұмыста |
||
|
|
|
өз үлесін қосады |
||
|
|
|
(1 балл). |
||
|
|
|
Жалпы ұпай: 10 |
||
|
|
|
балл. |
||
|
Сабақты бекіту |
«Не ұнады? Не қиын болды? Не үйрендім?»
жаңа нəрсе үйрендің? |
Нұсқаул ықты орында йды |
Кері байланыс жасайды |
|
Қысқа мерзімді сабақ жоспары №18
|
Білім беру ұйымының атауы |
|
|
Пəні: |
|
|
Бөлім: |
|
|
Педагогтің аты- |
|
|
жөні: |
|
|||||
|
Күні: |
|
|||||
|
Сыныбы: |
Қатысушылар саны |
Қатыспағандар саны |
||||
|
Тақырыбы |
Ақша жəне есептеу |
|||||
|
Сабақтың мақсаты |
ақша бірліктерін (теңге) танып білу, ақшаны санауды үйрену, қарапайым сауда жағдайын модельдеу арқылы есеп шығару, артық ақшаны қайтаруды есептеу дағдыларын қалыптастыру |
|||||
|
Құндылықтарды дарыту |
еңбекқорлық, үнемшілдік, əділдік, жауапкершілік, ынтымақтастық, өмірлік дағдыны меңгеру |
|||||
|
Сабақтың барысы |
||||||
|
Сабақты ң жоспарл анған кезеңдер і |
Педагогтің əрекеті |
Оқушы ның əрекеті |
Бағалау |
Ресурс тар |
||
|
Ұйымда стыру кезеңі |
"Музыкалық серпін" əдісі Мақсаты: Оқушылардың сергектігін арттыру, сабаққа дайындығын тексеру. Мұғалім көңілді əуен қосады (мысалы, табиғат дыбыстары, классикалық музыка немесе балаларға арналған көңілді əуендер).
|
Нұсқаул ықтарды орында йды |
Ауызша , мадақтау |
|
||
|
Жаңа сабақ |
Бұл сабақта оқушылар ақшаның мағынасын түсінеді, оны санауды үйренеді, «дүкен» ойыны арқылы сауда жасауды тəжірибе жүзінде көреді. Қиын тапсырмада сатып алу барысында артық ақша қайтару есебін шығарып, өмірлік жағдайға математикалық амал қолданады.
Мұғалім үстелге ойыншық тауарлар қояды (дəптер – 50 тг, қарындаш – 30 тг, өшіргіш – 20 тг, кітап – 100 тг). Оқушылар сатып алушы мен сатушы рөлін ойнайды. Мысалы:
Бұл ойын оқушыларға ақшаны дұрыс санауды жəне сауда жасауды үйретеді. |
Тапсыр малард ы орында йды Тапсыр малард ы орында йды |
Бағалау критерийлері мен дескрипторлары (0–10 балл) Ойын «Дүкен» (2 балл):
|
|
||
|
|
– 20 тг + 10 тг + 50 тг = 80 тг. – 100 тг + 20 тг = 120 тг. – 200 тг + 50 тг + 50 тг = 300 тг. Қосымша: оқушылар өздері ақша комбинациясын құрастырады.
есебі»
→ 30 тг.
Қосымша күрделі есеп:
Шешуі: 50 + 30 = 80, 100 – 80 = 20 тг. Бұл сабақта оқушылар ақшаны санауды жəне сауда жағдайында дұрыс есептеуді үйренеді. «Дүкен» ойыны өмірлік тəжірибені модельдейді, «Ақша санау» жаттығуы нақты дағдыларды дамытады, ал артық ақша қайтару есебі балаларды логикалық ойлауға жəне нақты есептеуге машықтандырады. |
Тапсыр малард ы орында йды |
Қиын тапсырма «Артық ақша қайтару есебі» (4 балл):
сыныптастарымен ынтымақтаса жұмыс істейді (1 балл). Жалпы ұпай: 10 балл. |
|
|
Сабақты бекіту |
«Табыс сатысы»
|
Нұсқаул ықты орында йды |
Кері байланыс жасайды |
|
|
|
|
|
|
|
Қысқа мерзімді сабақ жоспары №19
|
Білім беру ұйымының атауы |
|
|||||
|
Пəні: |
|
|||||
|
Бөлім: |
|
|||||
|
Педагогтің аты- жөні: |
|
|||||
|
Күні: |
|
|||||
|
Сыныбы: |
Қатысушылар саны |
Қатыспағандар саны |
||||
|
Тақырыбы |
Қарапайым статистика |
|||||
|
Сабақтың мақсаты |
қарапайым мəліметтерді жинақтау, кестеге түсіру, диаграмма салу, алынған мəліметтерді салыстырып, қорытынды шығару дағдыларын қалыптастыру |
|||||
|
Құндылықтарды дарыту |
еңбекқорлық, əділдік, дəлдікке ұмтылу, өз ойын талдау жəне дəлелдеу, ынтымақтастық |
|||||
|
Сабақтың барысы |
||||||
|
Сабақты ң жоспарл анған кезеңдер і |
Педагогтің əрекеті |
Оқушы ның əрекеті |
Бағалау |
Ресурс тар |
||
|
Ұйымда стыру кезеңі |
"Бүгінгі мақсатымды білдіремін" əдісі Мақсаты: Оқушылардың өз оқу мақсаттарын түсінуіне көмектесу.
сабақтан не күтетінін айтып береді.
жауапкершілігін арттырады. |
Нұсқаул ықтарды орында йды |
Ауызша , мадақтау |
|
||
|
Жаңа сабақ |
Бұл сабақта оқушылар күнделікті өмірден алынған қарапайым мəліметтерді жинап, оларды кестеге түсіруді, содан кейін диаграмма түрінде бейнелеуді үйренеді. Қиын тапсырмада олар əртүрлі мəліметтерді салыстырып, қорытынды жасайды. Осылайша балалар математикадағы статистиканың өмірмен тікелей байланысты екенін түсінеді.
Нəтижелерді кестеге жазады: Түс Оқушылар саны Қызы 6 л Көк 8 Жасы 4 л Сары 2 Оқушылар мұғалімнің қойған сұрақтарына жауап беріп, мəліметті толықтырады.
Мысалы, көк түс – 8 бағана, қызыл – 6, жасыл – 4, сары – 2. Оқушылар диаграммадан бірден қай түстің ең көп жəне ең аз таңдалғанын көре алады.
Қосымша: оқушылар өздері тақырып ойлап табады (мысалы, «Аптаның қай күні ұнайды?» немесе «Қандай жемісті жақсы көреді?») жəне кесте құрып, қорытынды жасайды. Бұл сабақта оқушылар статистика негіздерімен танысады. Кесте толтыру – мəліметті жүйелеуге, диаграмма салу – көзбен көруге, ал салыстыру тапсырмасы – |
Тапсыр малард ы орында йды Тапсыр малард ы орында йды
Тапсыр малард ы орында йды |
Бағалау критерийлері мен дескрипторлары (0–10 балл) Жаттығу «Кесте толтыру» (2 балл):
Тапсырма «Диаграмма салу» (2 балл):
Қиын тапсырма «Мəліметті салыстырып қорытынды шығару» (4 балл):
айырмашылықты табады (1 балл),
бөлісіп, |
|
|
|
қорытынды жасауға үйретеді. Оқушылардың ойлау қабілеті дамып, математика мен өмір арасындағы байланысты көре бастайды. |
|
қорытындыны талқылайды (1 балл). Жалпы ұпай: 10 балл. |
|
|
Сабақты бекіту |
«Кері байланыс парағы»
|
Нұсқаул ықты орында йды |
Кері байланыс жасайды |
Парақтар |
Қысқа мерзімді сабақ жоспары №20
|
Білім беру ұйымының атауы |
|
|||||
|
Пəні: |
|
|||||
|
Бөлім: |
|
|||||
|
Педагогтің аты- жөні: |
|
|||||
|
Күні: |
|
|||||
|
Сыныбы: |
Қатысушылар саны |
Қатыспағандар саны |
||||
|
Тақырыбы |
Геометрия əлемі (үшбұрыш, төртбұрыш) |
|||||
|
Сабақтың мақсаты |
үшбұрыш пен төртбұрышты ажырата білу, олардың қасиеттерін салыстыру, периметрді есептеу, төртбұрыштың ауданын табуды үйрену |
|||||
|
Құндылықтарды дарыту |
дəлдікке, ұқыптылыққа тəрбиелеу, жүйелі ойлау, өмірмен байланыстыра білу, ынтымақтастық |
|||||
|
Сабақтың барысы |
||||||
|
Сабақты ң жоспарл анған кезеңдер і |
Педагогтің əрекеті |
Оқушы ның əрекеті |
Бағалау |
Ресурс тар |
||
|
Ұйымда стыру кезеңі |
"Сен білесің бе?" əдісі Мақсаты: Сабақ тақырыбына қызығушылық тудыру, оқушыларды диалогқа тарту.
|
Нұсқаул ықтарды орында йды |
Ауызша , мадақтау |
|
||
|
|
қабілетін дамытады. |
|
|
|
|
Жаңа сабақ |
Бұл сабақта оқушылар геометриялық фигуралар туралы білімдерін кеңейтеді. Үшбұрыш пен төртбұрышты салыстырып, олардың ұқсастығы мен айырмашылығын табады. Периметрді есептеуді үйренеді, ал күрделі тапсырмада аудан табуға машықтанады.
Сұрақтар:
Қосымша: оқушылар дəптерге екі фигураны салып, айырмашылықтарын жазады.
Қосымша: оқушылар өздері фигура ойлап тауып, периметрін есептейді. 3. Қиын тапсырма: «Төртбұрыштың ауданын табу» Мысал: ұзындығы 8 см, ені 5 см тік төртбұрыш. Ауданы: 8·5=40 см². Қосымша: шаршының ауданын табу. Егер қабырғасы 6 см болса → 6·6=36 см². Күрделендіру: оқушыларға өлшеу құралымен дəптер бетіндегі фигураның ауданын есептеуді тапсыру. Бұл сабақ оқушыларды геометрия əлемімен тереңірек таныстырады. Фигураларды салыстыру – талдау қабілетін дамытады, периметр табу – есептеу дағдысын жетілдіреді, ал аудан табу тапсырмасы – практикалық білімді өмірде қолдануға үйретеді. |
Тапсыр малард ы орында йды Тапсыр малард ы орында йды
Тапсыр малард ы орында йды |
Бағалау критерийлері мен дескрипторлары (0–10 балл) Жаттығу «Фигураларды салыстыру» (2 балл):
– айырмашылықтар ын дұрыс көрсетеді (1 балл). Тапсырма «Периметр табу» (2 балл):
Қиын тапсырма «Төртбұрыштың ауданын табу» (4 балл):
Қосымша |
|
|
|
|
|
белсенділік (2 балл):
Жалпы ұпай: 10 балл. |
|
|
Сабақты бекіту |
«Бағдаршам» əдісі
|
Нұсқаул ықты орында йды |
Кері байланыс жасайды |
|
Қысқа мерзімді сабақ жоспары №21
|
Білім беру ұйымының атауы |
|
|||||
|
Пəні: |
|
|||||
|
Бөлім: |
|
|||||
|
Педагогтің аты- жөні: |
|
|||||
|
Күні: |
|
|||||
|
Сыныбы: |
Қатысушылар саны |
Қатыспағандар саны |
||||
|
Тақырыбы |
Қызықты математика жұмбақтары |
|||||
|
Сабақтың мақсаты |
математикалық ойлау қабілетін дамыту, логикалық жұмбақтарды шешу арқылы білімін бекіту, шығармашылық қабілетті арттыру, өз ойынан математикалық жұмбақ құрастыра білуге үйрету |
|||||
|
Құндылықтарды дарыту |
ой еркіндігі, тапқырлық, ізденімпаздық, өзін-өзі дамытуға ұмтылу, ынтымақтастық |
|||||
|
Сабақтың барысы |
||||||
|
Сабақты ң жоспарл анған кезеңдер і |
Педагогтің əрекеті |
Оқушы ның əрекеті |
Бағалау |
Ресурс тар |
||
|
Ұйымда стыру кезеңі |
"Көңіл-күйіңді көрсет" (эмодзи əдісі) Мақсаты: Оқушылардың көңіл-күйін анықтау, сабаққа дайындық деңгейін бақылау. Мұғалім оқушыларға түрлі эмоцияларды білдіретін смайликтерді (эмодзилерді) көрсетеді.
|
Нұсқаул ықтарды орында йды |
Ауызша , мадақтау |
|
|
Жаңа сабақ |
Бұл сабақта оқушылар математикаға қатысты жұмбақтарды шешіп, есеп- жұмбақтарды ойнайды. Ойын барысында олардың ойлау шапшаңдығы артады, ал қиын тапсырмада өздері жұмбақ құрастырып шығармашылық танытады.
Төбесінде жоқ та, есік, терезесі жоқ та. (Тік төртбұрыш). Оқушылар ойланып жауап береді. 2. Ойын: «Жұмбақ есеп» Мұғалім есепті жұмбақ түрінде береді:
Шешуі: 3·2=6.
Бұл ойын балалардың математикаға деген қызығушылығын арттырады. 3. Қиын тапсырма: «Өзінің математикалық жұмбағын құрастыру» Əр оқушы өз жұмбағын ойлап табады. Мысалы: – «Мен үшпін, үшбұрышта мен бармын. Мен көбейсем көбейемін, қосылсам көбеймеймін. Мен кіммін?» → Үш саны. |
Тапсыр малард ы орында йды
Тапсыр малард ы орында йды Тапсыр малард ы орында йды |
Бағалау критерийлері мен дескрипторлар ы (0–10 балл) Жаттығу «Жұмбақтар шешу» (2 балл):
Ойын «Жұмбақ есеп» (2 балл):
амалмен шешеді (1 балл). Қиын тапсырма «Өзінің математикалы қ жұмбағын құрастыру» (4 балл):
|
|
|
|
– «Менде төрт бұрыш бар, бірақ мен шаршы емеспін. Ұзынмын, қысқамын. Мен кіммін?» → Тік төртбұрыш. Оқушылар өз жұмбақтарын сыныптастарына жасырады. Бұл сабақ оқушылардың логикалық ойлауын, тапқырлығын жəне шығармашылығын дамытады. «Жұмбақтар шешу» – ойды ширатады, «Жұмбақ есеп» ойыны – білімді бекітеді, ал өз жұмбағын құрастыру – балалардың қиялын ұштайды жəне математикаға деген қызығушылығын арттырады. |
|
құрастырады (1 балл),
сыныптастары оны шешіп таба алады (1 балл). Қосымша белсенділік (2 балл):
Жалпы ұпай: 10 балл. |
|
|
Сабақты бекіту |
«Екі жұлдыз, бір тілек»
|
Нұсқаул ықты орында йды |
Кері байланыс жасайды |
|
Қысқа мерзімді сабақ жоспары №22
|
Білім беру ұйымының атауы |
|
|||||
|
Пəні: |
|
|||||
|
Бөлім: |
|
|||||
|
Педагогтің аты- жөні: |
|
|||||
|
Күні: |
|
|||||
|
Сыныбы: |
Қатысушылар саны |
Қатыспағандар саны |
||||
|
Тақырыбы |
Көбейту мен бөлуге арналған есептер |
|||||
|
Сабақтың мақсаты |
көбейту мен бөлу амалдарын қолдана отырып есептер шығару, кестелік есептерді дұрыс пайдалану, белгісіз санды табуға машықтандыру, құрама есептерді шешу арқылы логикалық ойлауды дамыту |
|||||
|
Құндылықтарды дарыту |
еңбекқорлық, шыдамдылық, ой еңбегін бағалау, ынтымақтастық, өз ойын дəлелдей алу |
|||||
|
Сабақтың барысы |
||||||
|
Сабақты ң жоспарл анған кезеңдер і |
Педагогтің əрекеті |
Оқушы ның əрекеті |
Бағалау |
Ресурс тар |
||
|
Ұйымда стыру кезеңі |
"Құпия сыйлық" əдісі Мақсаты: Оқушыларды ынталандыру, олардың сабаққа деген қызығушылығын ояту. |
Нұсқаул ықтарды орында йды |
Ауызша , мадақтау |
|
||
|
|
|
|
|
|||
|
Жаңа |
Бұл сабақта оқушылар көбейту мен бөлу |
Тапсыр |
Бағалау |
|
||
|
сабақ |
амалдарына байланысты əртүрлі есептер |
малард |
критерийлері |
|||
|
|
шығарады. Кестелік есептер арқылы |
ы |
мен |
|||
|
|
білімдерін бекітеді, «Жоғалған санды тап» |
орында |
дескрипторлары |
|||
|
|
ойынында логикалық ойлауын дамытады. |
йды |
(0–10 балл) |
|||
|
|
Қиын тапсырмада құрама есепті бірнеше |
|
Жаттығу |
|||
|
|
амалмен шешуді үйренеді. |
|
«Кестелік |
|||
|
|
1. Жаттығу: «Кестелік есептер» |
|
есептер» (2 |
|||
|
|
– 3·6 = ? → 18 |
|
балл): |
|||
|
|
– 4·5 = ? → 20 – 24 : 6 = ? → 4 – 18 : 3 = ? → 6 Қосымша: мұғалім кестеден сұрақ қояды, оқушылар жауап береді. Мысалы: «4-ті 7-ге көбейт» → 28.
– 3·☐ = 21 → ☐ = 7 – ☐·4 = 20 → ☐ = 5 – 36 : ☐ = 6 → ☐ = 6 – ☐ : 5 = 3 → ☐ = 15 Бұл ойын оқушыларды тез ойлануға жəне белгісізді табуға үйретеді.
Мысал: «Əр қатарда 6 орын бар. Мұндай 5 қатар бар. Сол орындардың 4-еуін бос қалдырды. Барлығы қанша адам отыра алады?» Шешуі:
Тағы бір есеп: «Əр қорапта 12 алма бар. Барлығы 6 қорап бар. Оның 15 алмасын балалар жеп қойды. Қалған алма нешеу?» Шешуі:
Бұл сабақ оқушылардың көбейту мен бөлу амалдарын нақты меңгеруіне көмектеседі. «Кестелік есептер» – білімді бекітсе, «Жоғалған санды тап» ойыны – логикалық ойлауды дамытады. Құрама есептер оқушыларды жүйелі ойлауға, бірнеше амалдарды байланыстыра білуге үйретеді. |
Тапсыр малард ы орында йды
Тапсыр малард ы орында йды |
дұрыс шығарады (1 балл). Ойын «Жоғалған санды тап» (2 балл):
«Күрделірек құрама есеп» (4 балл):
Жалпы ұпай: 10 балл. |
|
|
Сабақты бекіту |
«Білемін – Білгім келеді – Үйрендім» (КБҮ) əдісі
кесте береді:
|
Нұсқаул ықты орында йды |
Кері байланыс жасайды |
Стикер
|
Қысқа мерзімді сабақ жоспары №23
|
Білім беру ұйымының атауы |
|
|||||
|
Пəні: |
|
|||||
|
Бөлім: |
|
|||||
|
Педагогтің аты- жөні: |
|
|||||
|
Күні: |
|
|||||
|
Сыныбы: |
Қатысушылар саны |
Қатыспағандар саны |
||||
|
Тақырыбы |
Қозғалыс пен жылдамдық (бастапқы түсінік) |
|||||
|
Сабақтың мақсаты |
қозғалыс, уақыт, қашықтық арасындағы байланысты түсіну, қарапайым қозғалыс есептерін шығару, жылдамдық ұғымын өмірмен байланыстыра білу, қашықтықты табу дағдыларын қалыптастыру |
|||||
|
Құндылықтарды дарыту |
еңбекқорлық, өмірмен байланысты білім алу, ынтымақтастық, ойлау дəлдігі, жауапкершілік |
|||||
|
Сабақтың барысы |
||||||
|
Сабақты ң жоспарл анған кезеңдер і |
Педагогтің əрекеті |
Оқушы ның əрекеті |
Бағалау |
Ресурс тар |
||
|
Ұйымда стыру кезеңі |
"Сиқырлы сөз" əдісі Мақсаты: Сабақтың тақырыбына қызығушылық тудыру, топтық жұмысқа ынталандыру. |
Нұсқаул ықтарды орында йды |
Ауызша , мадақтау |
|
||
|
|
мұғалім "бөлу" сөзін айтып, оқушылардан оның мағынасын сұрайды.
|
|
|
|||
|
Жаңа |
Бұл сабақта оқушылар қозғалысқа қатысты |
Тапсыр |
Бағалау |
|
||
|
сабақ |
алғашқы түсініктермен танысады. Олар |
малард |
критерийлері |
|||
|
|
қарапайым есептерді шығарып, |
ы |
мен |
|||
|
|
жылдамдықтың мағынасын ойын арқылы |
орында |
дескрипторлары |
|||
|
|
түсінеді. Қиын тапсырмада қозғалыстың негізгі формуласын (қашықтық = |
йды |
(0–10 балл) Жаттығу |
|||
|
|
жылдамдық × уақыт) пайдаланып |
|
«Қарапайым |
|||
|
|
қашықтықты табады. |
|
қозғалыс есебі» |
|||
|
|
1. Жаттығу: «Қарапайым қозғалыс есебі» – «Аян мектепке дейін 2 км жүрді. Əлихан да 2 км жүрді. Олар қанша қашықтық жүрді?» → 2 + 2 = 4 км. – «Əлия үйінен дүкенге дейін 3 км жүрді, ал қайтар жолда да сонша жүрді. Барлығы қанша жүрді?» → 3 + 3 = 6 км.
Қосымша нұсқа: сыныптағы оқушыларды екі топқа бөлу. Мұғалім есеп береді, кім бірінші дұрыс шешсе – сол «жылдам жеткен» болып саналады.
сағат жүрді. Ол қандай қашықтық жүрді? → 60 × 2 = 120 км.
Қосымша:
Бұл сабақ оқушыларға қозғалыс, уақыт жəне қашықтықтың өзара байланысын түсінуге көмектеседі. «Қарапайым қозғалыс есебі» – негізгі ұғымды бекітеді, «Кім жылдам жетеді?» ойыны – тəжірибелік түсінікті күшейтеді, ал қашықтықты табуға арналған есептер – алғашқы ғылыми формуланы қолдануға үйретеді. |
Тапсыр малард ы орында йды Тапсыр малард ы орында йды |
(2 балл):
дұрыс есептейді (1 балл). Ойын «Кім жылдам жетеді?» (2 балл):
«Қашықтықты табу» (4 балл):
уақытты дұрыс пайдаланады (1 балл),
Қосымша белсенділік (2 балл):
Жалпы ұпай: 10
б |
|
|
Сабақты бекіту |
«Екі жұлдыз, бір тілек» |
Нұсқаул ықты орында йды |
Кері байланыс жасайды |
|
|
|
|
|
|
|
Қысқа мерзімді сабақ жоспары №24
|
Білім беру ұйымының атауы |
|
|||||
|
Пəні: |
|
|||||
|
Бөлім: |
|
|||||
|
Педагогтің аты- жөні: |
|
|||||
|
Күні: |
|
|||||
|
Сыныбы: |
Қатысушылар саны |
Қатыспағандар саны |
||||
|
Тақырыбы |
Теңдеулер əлемі |
|||||
|
Сабақтың мақсаты |
белгісізі бар теңдеулерді шешу дағдыларын қалыптастыру, теңдеудің мəнін түсіну, «құпия санды табу» арқылы ойлау қабілетін дамыту, екі амалдан тұратын теңдеулерді шешуді үйрену |
|||||
|
Құндылықтарды дарыту |
табандылық, шыдамдылық, еңбекқорлық, əділдік, өз ойын дəлелдеу, ынтымақтастық |
|||||
|
Сабақтың барысы |
||||||
|
Сабақты ң жоспарла нған кезеңдері |
Педагогтің əрекеті |
Оқушы ның əрекеті |
Бағалау |
Ресурс тар |
||
|
Ұйымда стыру кезеңі |
"Бір сөзбен" əдісі Мақсаты: Оқушылардың сабаққа деген эмоционалдық дайындығын анықтау.
|
Нұсқау лықтар ды орынд айды |
Ауызша , мадақтау |
|
||
|
|
мұғалім оқушылардың сабаққа деген көзқарасын реттей алады. |
|
|
|
|
Жаңа сабақ |
Бұл сабақта оқушылар теңдеулермен алғаш танысады. Олар белгісізі бар қарапайым теңдеулерді шешеді, «құпия санды тап» ойынында жылдамдық пен тапқырлық көрсетеді. Қиын тапсырмада екі амалдан тұратын теңдеуді шешіп, амалдардың ретін түсінуге үйренеді.
шешу» – x + 5 = 9 → x = 4 – 12 – x = 7 → x = 5 – x – 6 = 4 → x = 10 Қосымша: оқушылар өздері теңдеу құрастырады, сыныптастарына жасырады.
– 3 · x = 15 → x = 5 – x : 4 = 3 → x = 12 – 2 · x = 18 → x = 9 Ойын түрінде: мұғалім теңдеу айтады, кім бірінші дұрыс шешсе, ұпай алады.
– x + 5 = 17 → x = 12 – 2 · x – 4 = 10 2x – 4 = 10 2x = 14 x = 7 – (x : 3) + 5 = 9 x : 3 = 4 x = 12 Бұл тапсырма амалдардың ретін сақтау мен логикалық ойлауды талап етеді. Бұл сабақта оқушылар теңдеудің не екенін түсінеді, белгісіз санды табуды үйренеді. «Құпия санды тап» ойыны – қызығушылықты арттырады, ал екі амалдан тұратын теңдеулер – логиканы дамытады, ойлау процесін жүйелейді. |
Тапсы рмала рды орынд айды Тапсы рмала рды орынд айды
Тапсы рмала рды орынд айды |
Бағалау критерийлері мен дескрипторлары (0–10 балл) Жаттығу «Белгісізі бар теңдеуді шешу» (2 балл):
Ойын «Құпия санды тап» (2 балл):
айтады (1 балл). Қиын тапсырма «Қарапайым екі амалдан тұратын теңдеу» (4 балл):
түсіндіріп, басқаларға көмектеседі (1 балл). |
|
|
|
|
|
Жалпы ұпай: 10 балл. |
|
|
Сабақты бекіту |
«Жетістік баспалдағы»
|
Нұсқау лықты орынд айды |
Кері байланыс жасайды |
Стикер |
Қысқа мерзімді сабақ жоспары №25
|
Білім беру ұйымының атауы |
|
|
|
Пəні: |
|
|
|
Бөлім: |
|
|
|
Педагогтің аты- жөні: |
|
|
|
Күні: |
|
|
|
Сыныбы: |
Қатысушылар саны |
Қатыспағандар саны |
|
Тақырыбы |
Логикалық ребустар мен басқатырғыштар |
|
|
Сабақтың мақсаты |
логикалық ойлау қабілетін дамыту, ребустар мен басқатырғыштарды шешу арқылы тапқырлықты арттыру, сөз бен санды байланыстыра білу, шығармашылық жұмыс ретінде математикалық кроссворд құрастыруға |
|
|
|
машықтандыру |
||||
|
Құндылықтарды дарыту |
табандылық, еңбексүйгіштік, ізденімпаздық, шығармашылық еркіндік, ынтымақтастық |
||||
|
Сабақтың барысы |
|||||
|
Сабақты ң жоспарл анған кезеңдер і |
Педагогтің əрекеті |
Оқушы ның əрекеті |
Бағалау |
Ресурс тар |
|
|
Ұйымда стыру кезеңі |
"Сиқырлы қорап" əдісі Мақсаты: Оқушылардың қызығушылығын арттыру, олардың сабаққа деген ынтасын ояту. |
Нұсқаул ықтарды орында йды |
Ауызша , мадақтау |
|
|
|
|
қабілетін дамытады. |
|
|
||
|
Жаңа сабақ |
Бұл сабақта оқушылар əртүрлі логикалық тапсырмаларды шешеді. Олар басқатырғышты шешу арқылы ойлау дағдыларын жетілдіреді, «Сөзді тап» ойынында əріптер мен сандарды сəйкестендіреді. Қиын тапсырмада математикалық кроссворд құрастырып, шығармашылық қабілеттерін дамытады. 1. Жаттығу: «Басқатырғыш шешу»
2. Ойын: «Сөзді тап» Əріптердің орнына сандар беріледі. Мысалы: А=1, Л=2, М=3, А=1. 1–2–3–1 → АЛМА. Математикалық нұсқасы: – 2+3=5 (Б əрпі), – 7–6=1 (А əрпі), |
Тапсыр малард ы орында йды Тапсыр малард ы орында йды |
Бағалау критерийлері мен дескрипторлары (0–10 балл) Жаттығу «Басқатырғыш шешу» (2 балл): – шартты дұрыс түсінеді (1 балл), – жауабын дəл табады (1 балл). Ойын «Сөзді тап» (2 балл):
«Математикалық кроссворд құрастыру» (4 балл): |
|
|
|
|
– 4+1=5 (Б əрпі). Нəтижесінде «БАБ» сөзі шығады.
Оқушылар өз кроссвордын құрастырады:
«2·3 = ?» → 6,
Нəтижесінде торкөздерде сөз немесе сан шығады. Бұл тапсырма оқушылардың логикасын, ойлау жүйесін жəне қиялын дамытады. Бұл сабақта оқушылардың ойлау, есте сақтау жəне қиялдау қабілеттері дамиды. «Басқатырғыш шешу» – зейінді арттырады, «Сөзді тап» ойыны – қызығушылықты оятады, ал математикалық кроссворд құрастыру – шығармашылық пен математиканы біріктіреді. |
Тапсыр малард ы орында йды |
нақты жазады (1 балл),
Қосымша белсенділік (2 балл):
Жалпы ұпай: 10 балл. |
|
|
Сабақты бекіту |
«Табыс сатысы»
|
Нұсқаул ықты орында йды |
Кері байланыс жасайды |
|
Қысқа мерзімді сабақ жоспары №26
|
Білім беру ұйымының атауы |
|
|||||
|
Пəні: |
|
|||||
|
Бөлім: |
|
|||||
|
Педагогтің аты- жөні: |
|
|||||
|
Күні: |
|
|||||
|
Сыныбы: |
Қатысушылар саны |
Қатыспағандар саны |
||||
|
Тақырыбы |
Қайталаймыз. Тексереміз. |
|||||
|
Сабақтың мақсаты |
өткен тақырыптарды қайталау, білімді тексеру, ойлау қабілетін дамыту, топпен жұмыс істей отырып жауапкершілікті арттыру, тест тапсырмалары арқылы логикалық ойлауды жетілдіру |
|||||
|
Құндылықтарды дарыту |
əділдік, ынтымақтастық, табандылық, білімге құрмет, өзін жəне өзгелерді бағалау |
|||||
|
Сабақтың барысы |
||||||
|
Сабақты ң жоспарл анған кезеңдер і |
Педагогтің əрекеті |
Оқушының əрекеті |
Бағалау |
Ресурс тар |
||
|
Ұйымда стыру кезеңі |
"Жылы сөздер шеңбері" Мақсаты: Оқушылардың көңіл-күйін көтеру, достық қарым-қатынасты қалыптастыру.
жылулық, позитивті көңіл-күй қалыптасады. |
Нұсқаулықтард ы орындайды |
Ауызша , мадақтау |
|
||
|
Жаңа сабақ |
Бұл сабақ оқушылардың алған білімдерін жүйелеу мен тексеруге арналады. Викторина арқылы қызығушылық оянады, топтық жарыс ынтымақтастыққа үйретеді. Қиын тапсырмада оқушылар өз білімін терең қолданып, ойлануды қажет ететін есептерді шығарады. 1. Жаттығу: «Викторина» Мұғалім жылдам сұрақтар қояды: – 7·8 = ? → 56 – 100-ден 25-ті азайтқанда не қалады? → 75 |
Тапсырмалард ы орындайды
Тапсырмалард |
Дескриптор ,
бағдаршам , |
|
||
|
|
Оқушылар қол көтеріп жауап береді. Дұрыс жауап бергендерге ұпай жазылады.
Сынып 2 немесе 3 топқа бөлінеді. Əр топқа есептер беріледі: – Бірінші топ: 3·9 = ? (27), 48 : 8 = ? (6). – Екінші топ: 12+18 = ? (30), 50–27 = ? (23). – Үшінші топ: 2·12 = ? (24), 81 : 9 = ? (9). Жылдам əрі дұрыс шығарған топ жеңімпаз атанады.
ететін 5 есептік тест»
периметрін тап. → 5·4=20 см.
→ 180 км.
Бұл тапсырмалар əртүрлі тақырыптарды қамтиды: көбейту, бөлу, геометрия, қозғалыс, логика. Бұл сабақта оқушылар білімдерін жүйелеп, қайталайды. «Викторина» – жылдам ойлауға, «Топтық жарыс» – бірлесіп жұмыс істеуге, ал 5 есептік тест – логикалық жəне жан-жақты білімін көрсетуге мүмкіндік береді. |
ы орындайды Тапсырмалард ы орындайды |
ауызша мадақтау
|
|
|
Сабақты бекіту |
«Бес саусақ» əдісі |
Нұсқаулықты орындайды |
Кері байланыс жасайды |
|
|
|
|
|
|
|
Қысқа мерзімді сабақ жоспары №27
|
Білім беру ұйымының атауы |
|
|||||
|
Пəні: |
|
|||||
|
Бөлім: |
|
|||||
|
Педагогтің аты- жөні: |
|
|||||
|
Күні: |
|
|||||
|
Сыныбы: |
Қатысушылар саны |
Қатыспағандар саны |
||||
|
Тақырыбы |
Есеп құрастыру |
|||||
|
Сабақтың мақсаты |
берілген суретке немесе жағдайға сəйкес есеп құрастыра білу, өз ойынан есеп жазу дағдысын қалыптастыру, бір есепті бірнеше амалмен шығаратын қылып ойластыру арқылы шығармашылық қабілетін дамыту |
|||||
|
Құндылықтарды дарыту |
ізденімпаздық, тапқырлық, еңбексүйгіштік, шығармашылық, өз ойын еркін жеткізу, ынтымақтастық |
|||||
|
Сабақтың барысы |
||||||
|
Сабақты ң |
Педагогтің əрекеті |
Оқушы ның |
Бағалау |
Ресурс тар |
||
|
жоспарл анған кезеңдер і |
|
əрекеті |
|
|
|
Ұйымда стыру кезеңі |
"Комплимент көпірі" əдісі Мақсаты: Оқушылар арасында достық қарым-қатынас орнату, сенімділік қалыптастыру. |
Нұсқаул ықтарды орында йды |
Ауызша , мадақтау |
|
|
|
сабаққа жағымды көңіл-күймен кірісуге көмектеседі. |
|
|
|
|
Жаңа сабақ |
Бұл сабақта оқушылар дайын суреттер бойынша есеп құрастырады, өз ойларынан тапсырма ойлап табады. Қиын тапсырмада олар құрастырған есепті екі амалмен шығатын етіп жасайды. Мұндай жұмыс балалардың ойлау белсенділігін, қиялын дамытады жəне математикаға қызығушылығын арттырады.
Мұғалім алма бейнеленген сурет көрсетеді: бір себетте – 6 алма, екінші себетте – 4 алма. Сұрақ: «Барлығы неше алма?» Оқушылар суретке сүйеніп есеп құрастырады: 6 + 4 = 10 алма. Тағы мысал: суретте үш құс отыр, оған тағы екі құс ұшып келді. «Барлығы қанша құс болды?» → 3 + 2 = 5.
Оқушылар күнделікті өмірден қысқа есеп құрастырады.
Шешуі: 5 + 2 = 7.
Шешуі: 12 – 4 = 8. 3. Қиын тапсырма: «Бір есепті екі амалмен шығатын қылып құрастыру» |
Тапсыр малард ы орында йды Тапсыр малард ы орында йды
Тапсыр малард ы орында йды |
Бағалау критерийлері мен дескрипторлары (0–10 балл) Жаттығу «Сурет бойынша есеп» (2 балл):
«Екі амалдан тұратын есеп құрастыру» (4 балл):
дұрыс орындайды (1 балл),
|
|
|
|
Оқушылардан тапсырма: өздері есеп ойлап табу жəне оның шешімі екі амалдан тұратындай болу. Мысал: «Сыныпта 18 қыз, 12 ұл бар. Барлығы неше оқушы?» 1. 18 + 12 = 30. 2. «Барлығы 30 оқушы. Егер 5-еуі үйіне кетсе, қанша оқушы қалады?» → 30 – 5 = 25. Тағы бір мысал: «Əр себетте 8 алма бар. 3 себетте барлығы қанша алма болады? Оның 6-ын балалар жеп қойды. Қанша алма қалды?»
Бұл сабақ оқушылардың шығармашылығын, логикасын жəне ойлау қабілетін дамытады. «Сурет бойынша есеп» – көзбен көруге үйретсе, «Өз ойынан есеп жазу» – дербестікті арттырады, ал екі амалдан тұратын есеп құрастыру – жүйелі ойлауға жəне күрделі есептерді шешуге машықтандырады |
|
дұрыс орындайды (1 балл),
Қосымша белсенділік (2 балл):
Жалпы ұпай: 10 балл. |
|
|
Сабақты бекіту |
«Екі жұлдыз, бір тілек»
|
Нұсқаул ықты орында йды |
К |
|
Қысқа мерзімді сабақ жоспары №28
|
Білім беру ұйымының атауы |
|
|
Пəні: |
|
|||||
|
Бөлім: |
|
|||||
|
Педагогтің аты- жөні: |
|
|||||
|
Күні: |
|
|||||
|
Сыныбы: |
Қатысушылар саны |
Қатыспағандар саны |
||||
|
Тақырыбы |
Ұзындық, масса, көлем |
|||||
|
Сабақтың мақсаты |
ұзындық, масса, көлем бірліктерімен таныстыру жəне оларды қолдану, өлшеу құралдарын пайдалану, өлшемдерді салыстыру, бірнеше өлшемді біріктіріп есеп шығаруға машықтандыру |
|||||
|
Құндылықтарды дарыту |
ұқыптылық, дəлдікке ұмтылу, еңбекқорлық, өмірлік дағдыларды меңгеру, ынтымақтастық |
|||||
|
Сабақтың барысы |
||||||
|
Сабақты ң жоспарл анған кезеңдер і |
Педагогтің əрекеті |
Оқушы ның əрекеті |
Бағалау |
Ресурс тар |
||
|
Ұйымда стыру кезеңі |
"Музыкалық серпін" əдісі Мақсаты: Оқушылардың сергектігін арттыру, сабаққа дайындығын тексеру.
көңіл-күйін қимылмен (алақан соғу, күлімдеу, секіру) білдіреді.
|
Нұсқаул ықтарды орында йды |
Ауызша , мадақтау |
|
||
|
Жаңа сабақ |
Бұл сабақта оқушылар ұзындық, масса жəне көлем ұғымдарын тəжірибеде қолданады. Таразыны пайдаланып салмақ өлшейді, өлшемдерді салыстыру арқылы шамаларды ажыратады. Қиын тапсырмада ұзындық, масса, көлемді бірге қолданып есеп шығарады.
Мұғалім таразыға алма мен кітап қояды.
Қосымша: оқушылар дəптер, қалам сияқты заттарды таразыға қойып, салмақтарын |
Тапсыр малард ы орында йды
Тапсыр |
Бағалау критерийлері мен дескрипторлары (0–10 балл) Жаттығу «Таразыны пайдалану» (2 балл):
|
|
||
|
|
салыстырады. 2. Тапсырма: «Өлшемдерді салыстыру» – Ұзындық: 1 м = 100 см. Мұғалім сыныптағы заттарды салыстырады: «Сызғыш қысқа ма, əлде тақта ұзын ба?» – Масса: «1 кг алма мен 500 г нанды салыстыр». – Көлем: «1 литр сүт пен 2 литр су қайсысы көп?»
Мысал:
Шешуі: 2·3 = 6 кг, 6 – 2 = 4 кг.
Қанша литр қалды?» Шешуі: 1·5 = 5 л, 5 – 2 = 3 л. Бұл сабақта оқушылар ұзындық, масса, көлем ұғымдарын өмірмен байланыстырады. «Таразыны пайдалану» – тəжірибелік дағдыны дамытады, «Өлшемдерді салыстыру» – шамаларды дұрыс түсінуге үйретеді, ал бірнеше өлшемді біріктіріп есеп шығару – ойлауды күрделендіріп, практикалық математикаға жақындатады. |
малард ы орында йды
Тапсыр малард ы орында йды |
жасайды (1 балл). Тапсырма «Өлшемдерді салыстыру» (2 балл):
Қиын тапсырма «Бірнеше өлшемді біріктіріп есеп шығару» (4 балл):
дұрыс орындайды (1 балл),
Қосымша белсенділік (2 балл):
Жалпы ұпай: 10 балл. |
|
|
Сабақты бекіту |
«Бес саусақ» əдісі |
Нұсқаул ықты орында йды |
Кері байланыс жасайды |
|
|
|
|
|
|
|
Қысқа мерзімді сабақ жоспары №29
|
Білім беру ұйымының атауы |
|
|||||
|
Пəні: |
|
|||||
|
Бөлім: |
|
|||||
|
Педагогтің аты- жөні: |
|
|||||
|
Күні: |
|
|||||
|
Сыныбы: |
Қатысушылар саны |
Қатыспағандар саны |
||||
|
Тақырыбы |
Математика тарихынан қызықты деректер |
|||||
|
Сабақтың мақсаты |
математика ғылымының дамуы мен тарихымен таныстыру, ұлы ғалымдардың еңбектерін білу, олардың жаңалықтарының маңызын түсіну, өз ойын тарихи деректерге сүйене отырып жеткізе білу |
|||||
|
Құндылықтарды дарыту |
білімге құрмет, ізденімпаздық, еңбекқорлық, тарихи мұраны бағалау, шығармашылық ойлау |
|||||
|
Сабақтың барысы |
||||||
|
Сабақты ң |
Педагогтің əрекеті |
Оқушы ның |
Бағалау |
Ресурс тар |
||
|
жоспарл анған кезеңдер і |
|
əрекеті |
|
|
|
Ұйымда стыру кезеңі |
"Бүгінгі мақсатымды білдіремін" əдісі Мақсаты: Оқушылардың өз оқу мақсаттарын түсінуіне көмектесу. Өту барысы:
|
Нұсқаул ықтарды орында йды |
Ауызша , мадақтау |
|
|
Жаңа сабақ |
Бұл сабақ оқушыларды математиканың терең тарихымен таныстырады. Оқушылар ғалымдар жайлы əңгімелер тыңдайды, ойын арқылы танымдық білімін бекітеді. Қиын тапсырмада белгілі бір математиктің жаңалығын қысқаша баяндап, өзінің сөздік қорын жəне зерттеушілік дағдысын дамытады.
Мұғалім қысқаша əңгімелейді:
Оқушылар мұқият тыңдап, сұрақтарға жауап береді.
Мұғалім сипаттайды, оқушылар кім екенін табады:
теорема бар. Ол кім?» → Пифагор.
|
Тапсыр малард ы орында йды Тапсыр малард ы орында йды
Тапсыр малард ы орында йды |
Бағалау критерийлері мен дескрипторлары (0–10 балл) Жаттығу «Ғалымдар жайлы əңгіме» (2 балл):
Ойын «Ғалымды тап» (2 балл):
«Ғалым жаңалығын баяндау» (4 балл):
қысқаша түсіндіреді (1 балл),
|
|
|
|
Оқушылар өздеріне ұнаған ғалымды таңдап, қысқаша түсіндіреді.
шешудің жолдарын көрсеткен. Ол біздің бүгінгі алгебраның негізін қалаған».
Бұл тапсырма балаларды ақпаратты іріктеуге жəне қысқа əрі нақты жеткізуге үйретеді. Жалпы ұпай: 10 балл. Бұл сабақта оқушылар математика тарихынан маңызды мəліметтер алады, ұлы ғалымдардың еңбектерімен танысады. «Ғалымдар жайлы əңгіме» – білім көкжиегін кеңейтеді, «Ғалымды тап» ойыны – есте сақтау қабілетін дамытады, ал қиын тапсырма – зерттеушілік пен ойды жинақтап жеткізуге машықтандырады. |
|
өтеді (1 балл), – ойын анық жеткізеді (1 балл). Қосымша белсенділік (2 балл):
атсалысады (1 балл). |
|
|
Сабақты бекіту |
«Кері байланыс парағы»
|
Нұсқаул ықты орында йды |
Кері байланыс жасайды |
Парақта р |
Қысқа мерзімді сабақ жоспары №30
|
Білім беру ұйымының атауы |
|
|
|
Пəні: |
|
|
|
Бөлім: |
|
|
|
Педагогтің аты- жөні: |
|
|
|
Күні: |
|
|
|
Сыныбы: |
Қатысушылар саны |
Қатыспағандар саны |
|
Тақырыбы |
Олимпиадалық есептер (жеңілдетілген) |
|
|
Сабақтың мақсаты |
оқушылардың логикалық жəне шығармашылық ойлауын дамыту, стандарттан тыс қызықты есептерді шешу, күрделі олимпиадалық есептің шартын түсініп, шешу жолын табуға машықтандыру |
|
|
Құндылықтарды |
табандылық, ізденімпаздық, ой еңбегін бағалау, адалдық, өзгенің пікірін |
|
|
дарыту |
тыңдау, шығармашылыққа құштарлық |
||||
|
Сабақтың барысы |
|||||
|
Сабақты ң жоспарл анған кезеңдер і |
Педагогтің əрекеті |
Оқушы ның əрекеті |
Бағалау |
Ресурс тар |
|
|
Ұйымда стыру кезеңі |
"Сен білесің бе?" əдісі Мақсаты: Сабақ тақырыбына қызығушылық тудыру, оқушыларды диалогқа тарту. |
Нұсқаул ықтарды орында йды |
Ауызша , мадақтау |
|
|
|
|
|
|
|
||
|
Жаңа сабақ |
Бұл сабақта оқушылар математика олимпиадаларында кездесетін жеңілдетілген тапсырмаларды орындайды. Есептер ойлауды, тапқырлықты жəне бірнеше амалдан тұратын шешім іздеуді талап етеді. Ойын түрінде ұйымдастырылған тапсырмалар жарыс рухын қалыптастырады, ал қиын есеп балаларды шынайы олимпиадалық деңгеймен таныстырады.
Мұғалім есеп оқиды, оқушылар жарысып шешеді:
→ 3·2=6.
|
Тапсыр малард ы орында йды Тапсыр малард ы орында йды |
Бағалау критерийлері мен дескрипторлары (0–10 балл) Жаттығу «Қызықты есеп шығару» (2 балл): – есептің шартын дұрыс түсінеді (1 балл),
айтады (1 балл). Қиын тапсырма «Күрделі олимпиадалық есеп» (4 балл):
дұрыс қолданады (1 |
|
|
|
|
Əлиден 2 дəптер артық сатып алды. Асқар неше дəптер алды?» → 5+2=7. Жылдам əрі дұрыс жауап берген оқушылар ұпай алады.
Шешуі: 28·27 : 2 = 378 қол алысу.
отыра алады?» → Комбинаторика есебі: əртүрлі нұсқаларды санау (мұғалім бағыттайды, жеңілдетілген түрде талқыланады). Бұл сабақ оқушыларды олимпиадалық тапсырмалардың ерекшелігімен таныстырады. «Қызықты есеп шығару» – ойды ширатады, «Шешімін тап» ойыны – жылдам ойлауға жетелейді, ал күрделі олимпиадалық есеп – табандылықты жəне жоғары деңгейдегі логикалық ойлауды қалыптастырады. |
Тапсыр малард ы орында йды |
балл),
Қосымша белсенділік (2 балл):
Жалпы ұпай: 10 балл. |
|
|
Сабақты бекіту |
« |
Нұсқаул ықты орында йды |
Кері байланыс жасайды |
|
|
|
білім алдым
|
|
|
|
Қысқа мерзімді сабақ жоспары №31
|
Білім беру ұйымының атауы |
|
|||||
|
Пəні: |
|
|||||
|
Бөлім: |
|
|||||
|
Педагогтің аты- жөні: |
|
|||||
|
Күні: |
|
|||||
|
Сыныбы: |
Қатысушылар саны |
Қатыспағандар саны |
||||
|
Тақырыбы |
Қызықты тапсырмалар. Топтық жұмыс |
|||||
|
Сабақтың мақсаты |
оқушыларды топпен бірлесіп жұмыс істеуге үйрету, қызықты есептерді шығару арқылы білімдерін бекіту, ортақ жобалық есепті шешуде жауапкершілікті бөлісу дағдысын қалыптастыру |
|||||
|
Құндылықтарды дарыту |
ынтымақтастық, жауапкершілік, еңбексүйгіштік, бір-бірін құрметтеу, көшбасшылық |
|||||
|
Сабақтың барысы |
||||||
|
Сабақты ң жоспарл анған кезеңдер і |
Педагогтің əрекеті |
Оқушы ның əрекеті |
Бағалау |
Ресурс тар |
||
|
Ұйымда стыру кезеңі |
"Көңіл-күйіңді көрсет" (эмодзи əдісі) Мақсаты: Оқушылардың көңіл-күйін анықтау, сабаққа дайындық деңгейін бақылау.
|
Нұсқаул ықтарды орында йды |
Ауызша , мадақтау |
|
|
Жаңа сабақ |
Бұл сабақ оқушылардың топтық жұмыс дағдыларын қалыптастыруға бағытталған. Олар бірлесіп есеп шығарады, ойын арқылы бəсекелеседі жəне ортақ тапсырманы орындау барысында өзара көмек көрсетеді. 1. Жаттығу: «Топпен есеп шығару» Əр топқа бірдей есеп беріледі:
Мұғалім бірнеше қарапайым есеп айтады. Топтар жылдам жауап береді. – 45 : 9 = ? → 5 – 7·6 = ? → 42 – 125 – 75 = ? → 50 Қай топ бірінші əрі дұрыс жауап берсе, сол топқа ұпай жазылады.
Шешуі:
Əр топ есепті бөліп-бөліп шығарады: бір топ көбейтуді, екіншісі азайтуды, үшіншісі бөлуді |
Тапсыр малард ы орында йды
Тапсыр малард ы орында йды Тапсыр малард ы орында йды |
Бағалау критерийлері мен дескрипторлар ы (0–10 балл) Жаттығу «Топпен есеп шығару» (2 балл):
нəтижеге келеді (1 балл). Ойын «Кім бірінші?» (2 балл):
Қиын тапсырма «Жобалық есеп» (4 балл):
дұрыс |
|
|
|
орындайды. Соңында барлығы бірге қорытынды жасайды. Бұл сабақта оқушылардың топпен жұмыс жасау қабілеттері дамиды. «Топпен есеп шығару» – бірлікті арттырады, «Кім бірінші?» ойыны – жылдамдық пен бəсекелестікке үйретеді, ал жобалық есеп – əркімнің үлесін қоса отырып, ортақ нəтижеге жетуді үйретеді. |
|
орындайды (1 балл),
– қорытындысын нақты тұжырымдайды (1 балл). Қосымша белсенділік (2 балл):
Жалпы ұпай: 10 балл. |
|
|
Сабақты бекіту |
«Екі жұлдыз, бір тілек»
|
Нұсқаул ықты орында йды |
Кері байланыс жасайды |
|
Қысқа мерзімді сабақ жоспары №32
|
Білім беру ұйымының атауы |
|
|
Пəні: |
|
|||||
|
Бөлім: |
|
|||||
|
Педагогтің аты- жөні: |
|
|||||
|
Күні: |
|
|||||
|
Сыныбы: |
Қатысушылар саны |
Қатыспағандар саны |
||||
|
Тақырыбы |
Қорытынды қайталау |
|||||
|
Сабақтың мақсаты |
өткен барлық тақырыптарды жүйелеу, негізгі білім мен дағдыларды бекіту, ойын арқылы ынтымақтастық пен бəсекелестікті дамыту, барлық амалдарды қамтитын құрама есепті шығара білуге машықтандыру |
|||||
|
Құндылықтарды дарыту |
еңбекқорлық, əділдік, табандылық, білімге құрмет, ынтымақтастық, өз ойын дəлелдей алу |
|||||
|
Сабақтың барысы |
||||||
|
Сабақты ң жоспарл анған кезеңдер і |
Педагогтің əрекеті |
Оқушы ның əрекеті |
Бағалау |
Ресурс тар |
||
|
Ұйымда стыру кезеңі |
"Құпия сыйлық" əдісі Мақсаты: Оқушыларды ынталандыру, олардың сабаққа деген қызығушылығын ояту. |
Нұсқаул ықтарды орында йды |
Ауызша , мадақтау |
|
||
|
|
арттырады. |
|
|
|||
|
Жаңа |
Бұл сабақ оқушылардың жыл бойы |
Тапсыр |
Бағалау |
|
||
|
сабақ |
меңгерген білімін қорытындылап, қайталауға |
малард |
критерийлері мен |
|||
|
|
арналады. Əр тақырыпқа қысқаша шолу |
ы |
дескрипторлары |
|||
|
|
жасалады, «Эстафета» ойынында жылдам |
орында |
(0–10 балл) |
|||
|
|
ойлау қабілеті дамиды. Қиын тапсырмада |
йды |
Жаттығу |
|||
|
|
барлық амалдарды (қосу, азайту, көбейту, |
|
«Тақырыптарды |
|||
|
|
бөлу) қамтитын құрама есеп шығарылады. |
|
қайталау» (2 |
|||
|
|
1. Жаттығу: «Тақырыптарды қайталау» |
|
балл): |
|||
|
|
Мұғалім əр бөлімнен сұрақтар қояды: |
|
– сұраққа дұрыс |
|||
|
|
– «Тік төртбұрыштың периметрін қалай |
|
жауап береді (1 |
|||
|
|
табамыз?» → (а+b)·2 |
|
балл), |
|||
|
|
– «3·7 = ?» → 21 |
|
– білімін нақты |
|||
|
|
– «45 : 5 = ?» → 9 |
|
|
|||
|
|
Оқушылар кезекпен жауап береді.
Сынып екі топқа бөлінеді. Мұғалім есепті бірінші оқушыға береді, ол шешіп болған соң келесіге береді. Мысалдар: – 25 + 36 = ? (61) – 72 – 18 = ? (54) – 6·8 = ? (48) – 81 : 9 = ? (9) Қай топ бірінші болып барлық есепті дұрыс орындаса, сол жеңімпаз атанады.
Есеп: «Əлия 4 қорап алма сатып алды. Əр қорапта 12 алма бар. Оның 15-ін достарына берді. Қалған алмаларды 3 досына теңдей бөліп берді. Əр досына қанша алма тиді?» Шешуі:
«Фермада 6 қатар тауық бар, əр қатарда 10 тауықтан. Оның 25-і жұмыртқа салды. Барлығы қанша тауық жұмыртқа салмады?» Шешуі: 6·10 = 60, 60 – 25 = 35. Бұл сабақ оқушылардың жыл бойғы алған білімін бекітеді. «Тақырыптарды қайталау» – білімді жүйелейді, «Эстафета» ойыны – жылдамдық пен бірлескен еңбекті дамытады, ал құрама есеп – барлық амалдарды қолдануға жəне жүйелі ойлауға үйретеді. |
Тапсыр малард ы орында йды Тапсыр малард ы орында йды |
қолданады (1 балл). Ойын «Эстафета» (2 балл):
«Құрама есеп» (4 балл):
Жалпы ұпай: 10 балл. |
|
|
Сабақты бекіту |
«Табыс сатысы»
|
Нұсқаул ықты орында йды |
Кері байланыс жасайды |
|
|
|
|
|
|
|
Қысқа мерзімді сабақ жоспары №33
|
Білім беру ұйымының атауы |
|
|||||
|
Пəні: |
|
|||||
|
Бөлім: |
|
|||||
|
Педагогтің аты- жөні: |
|
|||||
|
Күні: |
|
|||||
|
Сыныбы: |
Қатысушылар саны |
Қатыспағандар саны |
||||
|
Тақырыбы |
Шығармашылық жоба |
|||||
|
Сабақтың мақсаты |
оқушылардың шығармашылық қабілетін дамыту, өз ойын жүйелі жеткізуге үйрету, математика мен өмір арасындағы байланысты түсіндіру, топтық жұмыс арқылы ынтымақтастық дағдыларын қалыптастыру |
|||||
|
Құндылықтарды дарыту |
еңбексүйгіштік, жауапкершілік, шығармашылық еркіндік, бір-бірін тыңдау, өмірлік дағдыларға бейімдеу |
|||||
|
Сабақтың барысы |
||||||
|
Сабақты ң жоспарл анған кезеңдер і |
Педагогтің əрекеті |
Оқушы ның əрекеті |
Бағалау |
Ресурс тар |
||
|
Ұйымда стыру кезеңі |
"Сиқырлы сөз" əдісі Мақсаты: Сабақтың тақырыбына қызығушылық тудыру, топтық жұмысқа ынталандыру. |
Нұсқаул ықтарды орында йды |
Ауызша , мадақтау |
|
|
|
сабақпен байланысын табу үшін оқушылар өз ойларын ортаға салады.
|
|
|
|
|
Жаңа сабақ |
Бұл сабақ оқушылардың жыл бойы алған білімін шығармашылық тұрғыда көрсетуге арналады. Олар шағын жобаларын дайындап, қорғап шығады. Постер жасау барысында негізгі идеяларын көрнекі түрде ұсынады. Қиын тапсырмада математика мен өмір арасындағы байланысты зерттеп, оны нақты мысалдар арқылы дəлелдейді. 1. Жаттығу: «Жоба қорғау» Əр топ немесе жеке оқушы өз жобасын таныстырады. Мысал тақырыптар:
Оқушылар жобасын 2–3 минутта баяндап шығады.
3. Қиын тапсырма: «Математиканы өмірмен байланыстырып зерттеу» Оқушылар шағын зерттеу жасайды: – «Үйдегі электр есептегіш көрсеткішін |
Тапсыр малард ы орында йды Тапсыр малард ы орында йды
Тапсыр малард ы орында йды |
Бағалау критерийлері мен дескрипторлары (0–10 балл) Жаттығу «Жоба қорғау» (2 балл): – жобаны түсінікті баяндайды (1 балл),
Тапсырма «Постер жасау» (2 балл):
Қиын тапсырма «Өмірмен байланысты зерттеу» (4 балл):
|
|
|
|
математикамен қалай есептейміз?» |
|
байланысты |
|
|
– «Дүкеннен сатып алғанда ақша қайтаруды |
көрсетеді (1 балл), |
|||
|
қалай дұрыс тексеруге болады?» |
– қорытынды |
|||
|
– «Ауладағы ағаштардың биіктігін көлеңке |
жасайды (1 балл), |
|||
|
арқылы өлшеуге бола ма?» |
– нəтижесін сынып |
|||
|
Жауаптарын қысқаша жазады жəне сынып |
алдында |
|||
|
алдында түсіндіреді. |
түсіндіреді (1 |
|||
|
Бұл сабақ оқушылардың шығармашылық |
балл). |
|||
|
қабілетін шыңдайды. «Жоба қорғау» – |
Қосымша |
|||
|
сөйлеу жəне дəлелдеу дағдыларын |
белсенділік (2 |
|||
|
дамытады, «Постер жасау» – идеяны |
балл): |
|||
|
көрнекі жеткізуге көмектеседі, ал өмірмен |
– жұмысқа |
|||
|
байланысты зерттеу – математика пəнінің |
белсенді |
|||
|
практикалық маңызын көрсетеді. |
қатысады (1 |
|||
|
|
балл), |
|||
|
|
– пікірталасқа |
|||
|
|
атсалысады (1 |
|||
|
|
балл). |
|||
|
|
Жалпы ұпай: 10 |
|||
|
|
балл. |
|||
|
Сабақты бекіту |
« |
Нұсқаул ықты орында йды |
Кері байланыс жасайды |
|
|
|
болды
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Қысқа мерзімді сабақ жоспары №34
|
Білім беру ұйымының атауы |
|
|||||
|
Пəні: |
|
|||||
|
Бөлім: |
|
|||||
|
Педагогтің аты- жөні: |
|
|||||
|
Күні: |
|
|||||
|
Сыныбы: |
Қатысушылар саны |
Қатыспағандар саны |
||||
|
Тақырыбы |
Қорытынды сабақ. Білім мерекесі |
|||||
|
Сабақтың мақсаты |
жыл бойы алған білімді бекіту, оқушылардың логикалық жəне шығармашылық қабілеттерін көрсету, ұжымдық жұмыс арқылы достық пен ынтымақтастықты нығайту, математикаға деген қызығушылықты арттыру |
|||||
|
Құндылықтарды дарыту |
əділдік, ынтымақтастық, табандылық, еңбекті бағалау, өзін жəне өзгелерді құрметтеу, шығармашылық еркіндік |
|||||
|
Сабақтың барысы |
||||||
|
Сабақты ң жоспарла нған кезеңдері |
Педагогтің əрекеті |
Оқушы ның əрекеті |
Бағалау |
Ресурс тар |
||
|
Ұйымда стыру кезеңі |
"Бір сөзбен" əдісі Мақсаты: Оқушылардың сабаққа деген эмоционалдық дайындығын анықтау. Мұғалім оқушыларға "Сен бүгін сабақтан не күтесің?" деген сұрақ қояды.
|
Нұсқау лықтар ды орынд айды |
Ауызша , мадақтау |
|
||
|
Жаңа сабақ |
Бұл қорытынды сабақ – мерекелік сипатта өтеді. Оқушылар «математикалық шоуға» қатысады, əртүрлі топтық ойындар ойнайды жəне қиын тапсырмада логикалық викторинаға қатысып, білімдерін сынға салады. Сабақтың басты мақсаты – балалардың жетістіктерін атап өту жəне математикаға деген сүйіспеншілікті нығайту. 1. Жаттығу: «Математикалық шоу» Мұғалім түрлі қызықты тапсырмаларды |
Тапсы рмала рды орынд айды |
Бағалау критерийлері мен дескрипторлары (0–10 балл) Жаттығу «Математикалық шоу» (2 балл): – тапсырмаларды дұрыс орындайды (1 балл), |
|
||
|
|
жеңіл формада ұйымдастырады:
25+36, 48–19, 6·7 т.б.).
– 36 : 6 = ? → 6 – 7·8 = ? → 56 Орташа:
→ 18.
Қиын:
Бұл сабақ – оқушылардың жетістігін мерекелеу сабағы. «Математикалық шоу» балаларға көңіл көтеріп, білімін көрсетуге мүмкіндік береді. «Топтық ойындар» ынтымақтастықты нығайтады. Ал «Логикалық викторина» əртүрлі деңгейдегі сұрақтар арқылы білім мен тапқырлықты сынайды. Сабақ соңында балалар өз |
Тапсы рмала рды орынд айды
Тапсы рмала рды орынд айды |
Қиын тапсырма «Логикалық викторина» (4 балл):
Қосымша белсенділік (2 балл):
Жалпы ұпай: 10 балл. |
|
|
|
еңбегіне қуанып, математикадан алған əсерін есте сақтайды. |
|
|
|
|
Сабақты бекіту |
«Екі жұлдыз, бір тілек»
|
Нұсқау лықты орынд айды |
К |
|
Қорытынды
«Математика əлемі» үйірмесі бастауыш сынып оқушылары үшін математикаға деген қызығушылықты арттыруға, білімді шығармашылық тұрғыдан меңгеруге бағытталған қосымша білім беру бағдарламасы болып табылады. Үйірмеде 1, 2 жəне 4-сынып оқушылары қамтылып, олардың жас ерекшелігі ескерілген. Мақсат – математикалық сауаттылықты дамыту, ойлау мəдениетін қалыптастыру жəне əрбір баланың жеке қабілетін ашу.
Жыл бойы жүргізілген сабақтар барысында оқушылар тек қана қосу, азайту, көбейту, бөлу амалдарын үйреніп қана қоймай, геометриялық пішіндерді таниды, уақытты есептеуді меңгереді, ұзындық пен массаны өлшеуді тəжірибеден өткізеді. Сонымен бірге логикалық тапсырмалар, қызықты ребустар, басқатырғыштар, шығармашылық жобалар арқылы танымдық қабілеттерін арттырады. Мұндай жұмыстар баланың зейінін шоғырландыруға, ойлау дағдысын қалыптастыруға, математикалық тілді меңгеруге жол ашады.
Бағдарламаның басты ерекшелігі – дəстүрлі тапсырмаларды ойын элементтерімен ұштастыру. «Математикалық шоу», «Эстафета», «Ғалымды тап» секілді ойындар балаларды белсенділікке шақырып, топпен жұмыс жасауға дағдыландырады. Сонымен қатар олимпиадалық бағыттағы жеңілдетілген есептер, шығармашылық жобалар оқушыларды дербес ойлануға, өз ойын дəлелдеуге үйретеді.
Бағдарламада əр сабақ белгілі бір тақырыпқа арналып, жүйелі құрылымда берілген: сандар əлемінен басталып, күрделірек ұғымдарға – теңдеулерге, статистикаға, қозғалыс пен жылдамдыққа дейін жалғасады. Қорытынды сабақтарда оқушылар білімдерін бекітіп, өз жетістіктерін көрсетуге мүмкіндік алады. Мұндай бірізділік оқушының ойлау деңгейін біртіндеп дамытуға, білімін кезең-кезеңмен тереңдетуге ықпал етеді.
Жалпы, «Математика əлемі» үйірмесі оқушыны тек есеп шығарушы ғана емес, зерттеуші, ойшыл, ізденімпаз тұлға ретінде тəрбиелеуді көздейді. Бұл бағдарлама арқылы математика пəнінің тек қана формулалар мен есептер жиынтығы емес, өмірдің əр саласымен тығыз байланыста екенін бала ерте бастан сезінеді. Ұжымдық жұмыс пен жобалық тапсырмалар арқылы оқушылар бір-бірін тыңдауды, пікір алмасуды, өз ойын ортақ топқа жеткізуді үйренеді.
Бағдарламаны жүзеге асыру барысында заманауи цифрлық ресурстар, мультимедиялық құралдар жəне дəстүрлі əдістемелер қатар қолданылды. Бұл сабақтарды қызықты əрі түсінікті етті. Оқушылардың жетістігі – тек баға көрсеткіші емес, олардың математикаға деген көзқарасының өзгеруі, қызығушылығының артуы.
Қорытындылай келе, «Математика əлемі» үйірмесі бастауыш сынып оқушылары үшін ғылымға апарар алғашқы баспалдақ іспетті. Ол оқушылардың математикалық құзыреттілігін дамытып қана қоймай, олардың бойында табандылықты, ізденімпаздықты, шығармашылықты қалыптастырады. Осындай бағдарламалардың мектепте жүйелі түрде жүзеге асуы – болашақта ойы терең, білімді, бəсекеге қабілетті тұлға тəрбиелеудің кепілі.
Пайдаланған əдебиеттер Мұғалімге арналған
-
Əбілқасымова А.Е. «Математиканы оқыту əдістемесі».
-
Бидайбеков Е.Ы. «Математикалық білім берудің теориясы».
-
Кенжебеков Н. «Бастауыш математика курсын оқыту».
-
Көптілеуова Қ. «Математика сабақтарында инновациялық əдістер».
-
Сүлейменова Г. «Бастауыш сыныптағы логикалық тапсырмалар».
-
Ермекбаев С. «Математикадан олимпиадалық есептер жинағы».
-
Тəубаева Ш. «Білім берудің заманауи технологиялары».
-
Аймауытова Б. «Жаңартылған білім мазмұны бойынша əдістемелік нұсқау».
-
Нұрғалиева Ж. «Оқушылардың шығармашылық қабілеттерін дамыту».
-
Аманжолова М. «Интерактивті əдістерді қолдану жолдары».
-
Қалиева Р. «Математиканы ойын арқылы оқыту».
-
Құрманғазина А. «Жас ерекшелігіне сəйкес оқыту».
-
Мұхамеджанова С. «Цифрлық технологиялар жəне математика».
-
Жұмабекова А. «Математика сабақтарында пəнаралық байланыс».
-
ҚР БҒМ. «Бастауыш білім беру стандарты».
Оқушыға арналған
-
«Математика əлемі» (1–4 сынып оқулығы).
-
«Логикалық тапсырмалар жинағы».
-
«Қызықты математика» – балаларға арналған кітап.
-
«Математикалық ертегілер».
-
«Ребустар мен басқатырғыштар».
-
«Математикадан ойындар».
-
«Жас математик» журналы.
-
«Математикадан тест тапсырмалары».
-
«Қызықты есептер жинағы».
-
«Математикаға алғашқы қадам».
Қосымша сілтемелер
-
www.edu.kz – ҚР БҒМ ресми сайты.
-
www.kundelik.kz – электронды күнделік.
-
www.nis.edu.kz – НЗМ ресми сайты.
-
www.mathworld.com – математика энциклопедиясы.
-
www.khanacademy.org – онлайн сабақтар.
-
www.olympiads.kz – олимпиадалық есептер.
-
www.sabak.kz – мұғалімдерге арналған ресурс.
-
www.ustaz.info – əдістемелік портал.
шағым қалдыра аласыз































Бес саусақ» əдісі 

ері
байланыс
Бес саусақ» əдісі 











Бес саусақ» əдісі
Бес саусақ» əдісі 













