Материалдар / Математика пәнінің оқушылардың ойлау қабілетін дамытудағы рөлі

Математика пәнінің оқушылардың ойлау қабілетін дамытудағы рөлі

Материал туралы қысқаша түсінік
Математика пәні мектептегі басқа пәндерден ерекше, себебі ол тек теориялық білім ғана беріп қоймай, оқушылардың логикалық және аналитикалық ойлау дағдыларын қалыптастырады. Математика арқылы балалар түрлі тапсырмаларды шешу барысында ойлау қабілетін жетілдіреді, сандық және сапалық деректермен жұмыс істей отырып, дәлелді қорытындылар жасауға үйренеді. Бұл дағдылар оқушылардың тек математикадан ғана емес, өмірдің басқа салаларында да сәтті қолдануына ықпал етеді.
Материал тегін
Тегін турнир Мұғалімдер мен Тәрбиешілерге
Дипломдар мен сертификаттарды алып үлгеріңіз!
Бұл бетте материалдың қысқаша нұсқасы ұсынылған. Материалдың толық нұсқасын жүктеп алып, көруге болады


Аскарова Гулия Алдияровна

М.Горький атындағы ЖББМ

Математика пәні мұғалімі, педагог-зерттеуші

Түркістан облысы

Шардара ауданы

ЖСН: 670312401811

87757769819


Математика пәнінің оқушылардың ойлау қабілетін дамытудағы рөлі


Математика пәні мектептегі басқа пәндерден ерекше, себебі ол тек теориялық білім ғана беріп қоймай, оқушылардың логикалық және аналитикалық ойлау дағдыларын қалыптастырады. Математика арқылы балалар түрлі тапсырмаларды шешу барысында ойлау қабілетін жетілдіреді, сандық және сапалық деректермен жұмыс істей отырып, дәлелді қорытындылар жасауға үйренеді. Бұл дағдылар оқушылардың тек математикадан ғана емес, өмірдің басқа салаларында да сәтті қолдануына ықпал етеді.

Оқушылардың ойлау қабілетін дамытуда теңсіздіктердің рөлі:

Теңсіздіктерді шешу кезінде оқушылардың логикалық ойлау қабілеті айтарлықтай дамиды. Теңсіздіктерді шешу үшін оқушылар ұқсас теңдеулер мен амалдарды қолдана отырып, қателіктерді байқап, оларды түзетуге үйренеді. Математика пәні оқушыларға бұл дағдыны қалай қолдануды үйретеді: олар қадамдар бойынша ойлап, кез келген қиын тапсырманы дұрыс шешу үшін амалдар мен әдістерді пайдаланады.

Мұндай есептер оқушыларды жүйелі түрде ойлауға, бір қадамнан екінші қадамға өтудің дұрыс жолын табуға үйретеді.

Сонымен қатар, теңсіздіктерді шешу кезінде олар дұрыс нәтижеге жеткенде қанағаттану сезімін сезінеді, бұл өз кезегінде олардың ойлау қабілетін одан әрі дамытады.

Теңсіздіктер күнделікті өмірде де қолданысқа ие. Мысалы, егер біреу дүкеннен бірнеше зат сатып алып, жалпы сомасын тексеріп жатса, ол өзінің бюджетіне сәйкес келетін ең жақсы таңдау жасауы қажет. Бұл процесс теңсіздіктерді шешумен тікелей байланысты, себебі оқушылар қандай да бір соманы немесе санды белгіленген мөлшермен салыстырып, оның қаншалықты дұрыс екенін тексереді.

Қысқаша көбейту формуласын қолдану:

Қысқаша көбейту формулалары — математикалық есептерді шешуде қолданылатын тиімді әдіс. Бұл формулалар оқушыларға тек бір немесе бірнеше қадамда есепті шешуге мүмкіндік береді. Сонымен қатар, мұндай формулалар оқушылардың абстрактілі ойлауын дамытады, себебі олар әрбір есепті шешу үшін қандай формуланы қолдану керектігін ойластырып, талдайды.

Қысқаша көбейту формулаларының бірі:

(a+b)2=a2+2ab+b2

Бұл формула екі санның қосындысының квадратының формуласын көрсетеді. Мысал келтірейік:

Есеп: (3x+4)2-ді ашу керек.

Бұл үшін біз формуланы қолданамыз:

(3x+4)2=(3x)2+2(3x)(4)+42(3x + 4)2 = (3x)2 + 2(3x)(4) + 42

Енді есепті шешейік:

=9x2+24x+16

Бұл формуланың қолданылуы оқушыларға есепті тез әрі оңай шешуге мүмкіндік береді, ал олардың логикалық ойлау қабілеттері артатыны анық. Мұндай формулаларды үйрену кезінде оқушылар өздерінің математикалық ойлау дағдыларын шыңдайды.

Қысқаша көбейту формулаларын өмірде де қолдануға болады.

Мысалы, егер бір компания жарнама материалдарын шығарғанда екі айнымалының (мысалы, ұзындығы мен ені) нәтижесін ескеру қажет болса, олар осы формуланы қолдана отырып, бірден тиісті есептеулер жүргізеді. Сонымен қатар, кейбір құрылыс жұмыстарында өлшемдерді дұрыс есептеу үшін осы типтегі формулалар қолданылады. Әсіресе, аумақты есептеу, плиткаларды дұрыс орналастыру, және т.б. жұмыстарда бұл формулалар өте пайдалы.

Математика — өмірдегі маңызды дағды:

Математика — оқушылардың ойлау қабілетін дамытумен қатар, күнделікті өмірде де маңызды дағды болып табылады. Математикалық есептерді шешу арқылы оқушылар проблемаларды шешуде аналитикалық тұрғыдан ойлауды, дұрыс шешім қабылдауды үйренеді. Математика пәні арқылы балалардың білімін дамыту ғана емес, сонымен қатар олардың өмірлік дағдыларын қалыптастыруға мүмкіндік бар.

Мысалы, теңсіздіктер мен қысқаша көбейту формулалары күнделікті тұрмыста кез келген тапсырманы тиімді орындауға мүмкіндік береді. Егер оқушылар математиканы терең түсінсе, олар есепшілер, инженерлер, архитекторлар, экономистер сияқты әртүрлі салаларда сәтті жұмыс істей алады. Сонымен қатар, математика логикалық ойлау мен шығармашылық қабілеттерін дамытуда да маңызды рөл атқарады.

Жоғарыда келтірілген мысалдар мен есептерді қорытындылай келе, математика пәні тек есеп шығарып, формулаларды шешу емес, сонымен қатар оқушылардың ойлау қабілетін дамытуға ықпал ететін пән. Теңсіздіктерді шешу және қысқаша көбейту формулалары арқылы оқушылар логикалық ойлау дағдыларын шыңдайды. Осы дағдылардың барлығы олардың күнделікті өмірде тиімді шешімдер қабылдауға, проблемаларды шешуге көмектеседі. Математика пәні баланың тұлғалық және интеллектуалдық дамуында маңызды рөл атқарады, сондықтан оны оқыту әдістерін үздіксіз жетілдіріп, жаңа тәсілдерді енгізу қажет.


Әдебиеттер тізімі:

  1. Әбілқасымова, Г.Ә. (2018). Математика пәнін оқыту әдістемесі. Алматы: Қазақ университеті.

  2. Қайдарова, Қ.М. (2015). Оқушылардың логикалық ойлауын дамыту әдістері. Астана: Л.Н. Гумилев атындағы Еуразия ұлттық университеті.

  3. Мұқаметжанова, С.Қ. (2019). Математика және оның білім беру жүйесіндегі рөлі. Алматы: Мектеп баспасы.

  4. Математика пәнін оқытуда жаңа әдіс-тәсілдер: Математика мұғалімдеріне арналған әдістемелік құрал. (2016). Алматы: Ы. Алтынсарин атындағы Ұлттық білім академиясы.

  5. Исабекова, М.К. (2017). Математика мен физика пәндерін оқытудағы мәселелер мен шешу жолдары. Қарағанды: Қарағанды университетінің баспасы.

  6. Бейсембина, Т.Е. (2020). Математика пәнін оқытудағы инновациялық технологиялар. Алматы: Білім.

  7. Сейілова, С.Қ. (2016). Математика пәні арқылы логикалық ойлау қабілетін дамыту. Алматы: ҚазҰУ баспасы.

  8. Молдабекова, Қ.Қ. (2021). Қазіргі заманғы білім берудегі математика оқу әдістемесі. Нұр-Сұлтан: Еуразия университеті.


1


Ресми байқаулар тізімі
Республикалық байқауларға қатысып жарамды дипломдар алып санатыңызды көтеріңіз!