
Математика сабағында оқушылардың логикалық ойлау қабілетін дамыту
Авторлық бағдарлама
УДК 373
ББК 74.287.3
Рецензент:
Мұқатаев О.О. педагог мастер, Қазақстан Республикасы «Өркениет» ғылыми- әдістемелік орталығының аға ғылыми қызметкері;
Математика сабағында оқушылардың логикалық ойлау қабілетін дамыту/құрастырған.: Куанбаева К.К. – Шығыс Қазақстан облысы / бастауыш сынып мұғалімі, 2021. – 99б.
ISBN 978-601-7124-71-9
«Математика сабағында оқушылардың логикалық ойлау қабілетін дамыту» бағдарламасы оқушылардың ауызша ойлау қабілетін арттырып, тез есептеу жолдарын үйрету және логикалық қабілетін арттыру мақсатында мәтіндік есептерді шешу дағдыларын қалыптастыру және ойындар ойнау арқылы пәнге қызығушылығын арттыруға бағытталған бағдарлама.
УДК 373
ББК 74.287.3
«Өркениет» ғылыми-әдістемелік орталығының 2021 жылғы «09» қазандағы №2 хаттамасына сәйкес сараптау комиссиясының шешімімен баспаға ұсынылды
978-601-7124-71-9
ISBN© ҚР «Өркениет» ҒӘО, 2021
ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ
«ÓRKENIET» ҒЫЛЫМИ-ӘДІСТЕМЕЛІКТІҢ
БАСПАСЫНА ҰСЫНЫЛДЫ
Рецензент:
Рецензенттер: «Órkenіet» ғылыми-әдістемелік орталығының аға ғылыми қызметкері О.О. Мұқатаев
Құрастырған:
Шығыс Қазақстан облысы, Бесқарағай ауданы, «Нұрлыбек Баймұратов атындағы орта мектеп» КММ-нің бастауыш сынып мұғалімі Куанбаева Кенжехан Кадиржановна
© Қазақстан Республикасы «Órkenіet» ҚР ҒӘО, 2021ж.
Түсінік хат
Қазіргі білім саласында болып жатқан өзгерістердің басты мақсаты – ой-өрісі жаңашыл, шығармашылық деңгейде қызмет атқара алатын, дүниетанымы қалыптасқан, кез елген іске икемді тұлға даярлау. Бүгінгі талап оқушыға білім берумен бірге білікті түрде қолдана алуына, оны дағдыға жеткізіп қана қоймай, баланың ақыл-ойын, қабілетін дамытуға, әрекет нәтижесінде белгілі тұжырым жасай алуға негізделеді. Сондықтан да оқушыларды математикалық есептерді шығаруға үйрету, оларды түрлі тиімді әдіс-тәсілдерді қолдануға дағдыландыру сапалы түрде жүргізілген практикалық сабақтардың маңызы зор. Берілген тапсырманы түсініп оқып, белгілі-белгісіз жағдайларды анықтап алу, есептің сұрағы мен шартын зерделеп, өзінің іс-әрекетін жоспарлап барып, іске кірісуге үйрету сабақта көп уақыт талап етері сөзсіз. Бағдарлама сабақтан тыс, оқушылардың математикалық сауаттылығын қалыптастыруға бағытталған қосымша факультативтік курс ретінде ұсынылып отыр. Қазір ғылым мен техниканың қарыштап дамыған заманында математика ең қажетті пәнге айналды. Математика - ғылымдар атасы. Өйткені математикасыз ешбір пәнді игеру мүмкін емес. Математиканы әрбір азамат жақсы білуге тиіс. Бұл - өмір талабы. Математика адамның күш – жігерін шыңдап, табандылыққа тәрбиелейді. Математиканы жақсы игерген адам болашақта барлық істе жеңіс биігінен көріне алады.
Оқушылардың тиянақты білім алуын мақсат ете отырып, білімдерін толықтыру, жаңа білім алу тәсілдерімен жанжақты құралдандыру, алған білімдерін теориялық және практикалық мәселелерді шешуге қолдана білу, ақыл-ой белсенділігін дамыту. Оқушыларды математикалық-логикалық бағыттағы есептерді шешуге үйрету, ғылыми көзқарасын мен белсенділігін , өз бетінше білім алу дағдысын қалыптастыру, матема -тикалық білім деңгейін арттыру.
Бағдарламаның басты мақсаты: Оқушылардың ауызша ойлау қабілетін арттырып, тез есептеу жолдарын үйрету және логикалық қабілетін арттыру мақсатында мәтіндік есептерді шешу дағдыларын қалыптастыру және ойындар ойнау арқылы пәнге қызығушылығын арттыру.
-
Мәтіндік есептер арқылы математикалық білімді игеру;
-
Мәтіндік есептер арқылы танымдық іс-әрекетке, өздігінен ізденуге бейімдеу;
-
Мәтіндік есептер арықылы пәнге қызығушылығын арттыру;
-
Қисынды ойлауын дамытып, тұлға ретінде қалыптастыру;
-
Игерілген білімдерін өмірде іс-әрекет барысында қолдана білуге дайындау;
-
Есептің шығару жолын ауызша талқылау ойлау мен тіл қабілетін дамыту
Бағдарламаның міндеті:
-
Мемлекеттік стандарттан тыс нақты математикалық білімді меңгерту
-
Ақыл ой іс әрекетінің мән мағынасын түсіндіре отырып тұлғаның шығармашылық әлеуетін қалыптастыру;
-
Кеңістік пен уақытты бағдарлай білу біліктерін жетілдіру;
-
Практикалық әрекеттерді орындау машықтарын арттыру;
-
Есептерді шешудің дәстүрлі емес тәсілдерін таба білу, стандарт емес есептерді шешу тәсілдерін таба білу іскерліктерін дамыту;
Күтілетін нәтиже:
-
Өз ойын дәлелдей білуге жаттығады
-
Оқу іс-әрекеттерін өз бетімен жоспарлауды, бақылауды орынды қолдануға үйренеді
-
Әртүрлі кесте бойынша есеп құрастыруға жаттығады
-
Мәтіндік есептерді салыстыра білуге үйренеді
-
Есеп шығару барысында оқушылардың ойлау қабілеттері дамиды, іскерлік білімдері мен дағдылары қалыптасады;
-
Кез-келген есепті өз көзқарасы бойынша шығаруға дағдыланады
-
Проблемалық жағдаятты шеше алады
-
Оқушылардың еркін ойлауына жол ашады;
-
Құрбы-құрдастарымен еркін пікір бөлісетін болады;
-
Енжарлықты жоюға көмектеседі:
Күнтізбелік – тақырыптық жоспар
|
№ |
Тақырыбы |
Сағат саны |
Күні |
Ескерту |
|
1. |
Көптаңбалы сандарды құру. Натурал сандар қатары. Көптаңбалы сандардың құрамы. Реттілік |
1 |
|
|
|
2. |
Миллиондар класы. Сандарды дөңгелектеу |
1 |
|
|
|
3. |
Көптаңбалы сандармен арифметикалық амалдар орындау |
1 |
|
|
|
4. |
Математика күнделікті өмірде |
1 |
|
|
|
5. |
Көптаңбалы сандарды жазбаша қосу және азайту |
1 |
|
|
|
6. |
Миллиграмм |
1 |
|
|
|
7. |
Кеңістіктік геометриялық фигуралар. Көлемді өлшеу |
1 |
|
|
|
8. |
Ар, гектар –ауданның өлшем бірліктері |
1 |
|
|
|
9. |
Шамалардың өлшем бірліктерін түрлендіру және оларға амалдар қолдану |
1 |
|
|
|
10. |
Уақыт өлшем бірлігінің үлесі |
1 |
|
|
|
11. |
Еуро (€), доллар ($). Валютамен орындалатын операциялар |
1 |
|
|
|
12. |
Рубль (₽). Валютамен орындалатын операциялар |
1 |
|
|
|
13. |
Көптаңбалы сандарды ауызша есептеу |
1 |
|
|
|
14. |
Көптаңбалы санды бір таңбалы санға көбейту және бөлу |
1 |
|
|
|
15. |
2-ге, 5-ке, 10-ға бөлінгіштік белгілері |
1 |
|
|
|
16. |
10, 100, 1000 сандарына көбейту және бөлу |
1 |
|
|
|
17. |
Жиындар арасындағы қатынас |
1 |
|
|
|
18. |
Қозғалысқа берілген есептер |
1 |
|
|
|
19. |
Есептерді шығаруда жиындардың қиылысуы мен бірігуінің ауыстырымдылық және терімділік қасиеттерін қолдану |
1 |
|
|
|
20. |
Геометриялық фигуралар: текше, тікбұрышты параллелепипед. Тікбұрышты параллелепипедтің көлемін табу |
1 |
|
|
|
21. |
Есептерді шығаруда шамалар арасындағы тәуелділік |
1 |
|
|
|
22. |
Құрама фигуралардың ауданы |
1 |
|
|
|
23. |
Санды көбейтіндіге көбейту және бөлу |
1 |
|
|
|
24. |
Нөлдермен аяқталатын сандарды ауызша көбейту және бөлу тәсілдері |
1 |
|
|
|
25. |
Нөлдермен аяқталатын көптаңбалы сандарды жазбаша көбейту тәсілдері |
1 |
|
|
|
26. |
Көптаңбалы санды екі таңбалы санға жазбаша көбейту |
1 |
|
|
|
27. |
Көптаңбалы сандарды екі таңбалы санға қалдықпен жазбаша бөлу |
1 |
|
|
|
28. |
Көптаңбалы сандарды екі таңбалы санға бөліндісінде нөл болатындай жазбаша бөлу |
1 |
|
|
|
29. |
Көптаңбалы сандарды екі таңбалы санға жазбаша бөлу |
1 |
|
|
|
30. |
Үш таңбалы санға көбейту алгоритмі |
1 |
|
|
|
31. |
Үш таңбалы санға бөлу алгоритмі |
1 |
|
|
|
32. |
Өнімділік |
1 |
|
|
|
33. |
Теңдеу шешуге есептер шығару |
1 |
|
|
|
34. |
Теңдеу шешуге есептер шығару |
1 |
|
|
Қысқа мерзімді жоспар үлгілері
-
Сабақтың тақырыбы: Көптаңбалы сандарды құру. Натурал сандар қатары.
Көптаңбалы сандардың құрамы. Реттілік
Бағдарлама мақсаты: бастауыш сыныпта теңдеулерді шешуді үйрету арқылы оқушылардың ақыл-ой белсенділігін күшейту, оқушылардың математикалық ойлауының негізін қалау, сонымен қатар алгоритмдік ойлауды дамытуға ықпал ету. Міндеттері: теңдеулерді шешу нәтижесінде баланың теориялық білімі байытылып, білімдерін бекітеді, оның есептеу дағдылары жетілдіріледі.
Күтілетін нәтиже:
Барлық оқушылар: Берілген тақырыпты ашып, әңгімелеп айтады, негізгі ойды ашады.
Көптеген оқушылар: шығармашылыққа негізделген тапсырмаларды орындайды. Кейбір оқушылар: берілген тақырып бойынша ой қорыту жасай алады.
Сабақтың
жоспарланға н кезеңдері
Сабақтағы оқушылардың қызметі
Ресурстар
Сабақтың басы
10 минут
Ұйымдастыру кезеңі
«Сәлемдесу» ойыны:
Қазір біз сендермен ойын ойнаймыз, қимылды тез жасауларың керек. «Бастаймыз» деген белгі берілгенде, мен қалай амандасу керек екенін айтамын, сонда сендер бір - бірлеріңмен тез - тез амандасасыңдар. Әр адаммен әртүрлі амандасасыңдар. Сонымен, көзбен… қолмен… иықпен… құлақпен… тіземен… иекпен…
өкшемен… арқамен.
Сергіту сәті
Сабақтың
ортасы 20 минут
Көптаңбалы сандарды құру. Натурал сандар қатары. Көптаңбалы сандардың құрамы. Реттілік
Есепті теңдеу құрып шығар:
Қазақстанның солтүстігі мен батысында Ресеймен – 7 591 км, шығысында Қытаймен – 1 782 км, оңтүстігінде Қырғызстанмен – 1 241 км,
Өзбекстанмен – 2 354 км, Түрікменстанмен 426 км ортақ шегарасы бар. Еліміздің
құрлықтағы шегарасының жалпы ұзындығын тап.

-
Есепті теңдеу құрып шығар:
Қала мектептерінің бірінде бастауыш сыныпта 260 оқушы, ортаңғы сыныпта 340
оқушы, ал қалғаны жоғары сыныпта оқиды. Егер мектепте барлығы 980 оқушы болса, жоғары сыныпта қанша бала оқиды?
Есепті теңдеу құрып шығар:
Әлия мен Айнаның салмағы бірге алғанда –40 кг. Айна мен Болат бірге – 50 кг,
Болат пен Серік бірге – 90 кг. Серік пен Арманның салмағы бірге – 100 кг.
Арман мен Әлия – 60 кг. Әлияның салмағы қанша?
Сабақтың соңы
10 минут
«Сен деп елестет»
Сен тас, үлпілдек, әуе шарысың. Сен нені сезінесің? Өзіңнің сезімдеріңді салыстыр. Лимон, кәмпит, т.б. жегендегі сезіміңді бейнелеп көрсет. Өз сезімдеріңді басқалар тауып алатындай бейнеле. Шығарманың кейіпкері өзін қалай сезінетінін көрсет. Сен нені сезінгеніңді көрсет. Көңіл-күйің қандай? Қуану, ренжу, қайғыруды, т.б. көрсет. Сабақ қорытыңдысы бойынша оқушылар ішкі сезімдерімен бөліседі, салыстырады, түсінуге тырысады. Неліктен сондай сезімде болғанын анықтайды.
-
Сабақтың тақырыбы: Миллиондар класы. Сандарды дөңгелектеу Бағдарлама мақсаты: бастауыш сыныпта теңдеулерді шешуді үйрету арқылы оқушылардың ақыл-ой белсенділігін күшейту, оқушылардың математикалық ойлауының негізін қалау, сонымен қатар алгоритмдік ойлауды дамытуға ықпал ету. Міндеттері: теңдеулерді шешу нәтижесінде баланың теориялық білімі байытылып, білімдерін бекітеді, оның есептеу дағдылары жетілдіріледі.
Күтілетін нәтиже:
-
Барлық оқушылар: Берілген тақырыпты ашып, әңгімелеп айтады, негізгі ойды ашады.
Көптеген оқушылар: шығармашылыққа негізделген тапсырмаларды орындайды. Кейбір оқушылар: берілген тақырып бойынша ой қорыту жасай алады.
Сабақтың жоспарланға
н кезеңдері
Сабақтағы оқушылардың қызметі
Ресурстар
Сабақтың басы
10 минут
Ұйымдастыру кезеңі
«Кім, нені жақсы көреді?» жаттығуы.
Барлығы орындықтарға отырады. Кім, нені жақсы көреді солар орындарынан тұрады. Мысалы: Кім балмұздақты жақсы көреді, сол орнынан тұрсын…Кім өзін батырмын деп есептейді?… Кім сары түсті жақсы көреді?… Кім көп тамақ жегенді жақсы көреді?… Кім айнаға қарағанды жақсы көреді? т. б. сұрақтар қоюға
болады.
Сергіту сәті
Сабақтың
ортасы 20 минут
Миллиондар класы. Сандарды дөңгелектеу

Сандарды жаз: Сандар кластары арасында бос орын қалдыруды ұмытпа.
а) миллиондар класының 8 бірлігі ә) мыңдар класының 12 бірлігі
б) миллиондар класының 3 бірлігі және мыңдар класының 8 бірлігі
Қала халқының санын он мыңдықтарға дейін дөңге- лекте.

Ауыл тұрғындарын жүз мыңдықтарға дейін дөңгелекте.
2019 жылғы 1 қаңтардағы көрсеткіш бойынша Қазақстан Республикасының халық саны.
1. Қала 10 353 000 =

-
2. Ауыл 7 656 500 =
Сабақтың соңы
10 минут
«Автопортрет»
Жаттығудың мақсаты: түрлі сипаттамалар арқылы таныс емес тұлғаны анықтай алу дағдыларын қалыптастыру. Көз алдыңызға елестетіп көріңіз, Сізге бейтаныс адаммен кездесу керек және ол Сізді тану керек. Өзіңізді сипаттаңыз. Өзіңізді басқалардан айыратын белгілерді табыңыз. Өзіңіздің сыртқы бейнеңізді, жүріс-тұрысыңызды, сөйлеу, киіну манеріңізді сипаттаңыз; мүмкін Сізге тән қимылдар бар шығар. Бұл жұппен жұмыс. Жұптағы біреуі сөйлеп жатқанда, «автопортрет» толық болу үшін екіншісі нақтылайтын сұрақтар қоя алады. Жұппен талқылауға 15-20 минут беріледі. Сабақ аяқталғаннан кейін, қатысушылар шеңберге отырып пікір алмасады.
-
Сабақтың тақырыбы: Көптаңбалы сандармен арифметикалық Бағдарлама мақсаты: бастауыш сыныпта теңдеулерді шешуді үйрету арқылы оқушылардың ақыл-ой белсенділігін күшейту, оқушылардың математикалық ойлауының негізін қалау, сонымен қатар алгоритмдік ойлауды дамытуға ықпал ету. Міндеттері: теңдеулерді шешу нәтижесінде баланың теориялық білімі байытылып, білімдерін бекітеді, оның есептеу дағдылары жетілдіріледі.
Күтілетін нәтиже:
Барлық оқушылар: Берілген тақырыпты ашып, әңгімелеп айтады, негізгі ойды ашады.
Көптеген оқушылар: шығармашылыққа негізделген тапсырмаларды орындайды. Кейбір оқушылар: берілген тақырып бойынша ой қорыту жасай алады.
Сабақтың жоспарланға
н кезеңдері
Сабақтағы оқушылардың қызметі
Ресурстар
Сабақтың басы
10 минут
Ұйымдастыру кезеңі
«Кім екенін тап» ойыны
Мақсаты: Топ мүшелерінің бір-бірін тануға көмектеседі Әрбір адам өзінің аты-жөнін көрсетпей,өз-өзіне психологиялық мінездеме жазады.Өзінің ұнамды-
-
ұнамсыз қасиеттерін жазу. Бұл мінездеме жазылған бетерді жетекші жинап, араластырады да,арасынан біреуін алып дауыстап оқиды .Топ мүшелері мінездеменің иесін табуы керек
Бұл жаттығу өзгелерді дұрыс қабылдап,тану арқылы олардың өзіндік ерекшеліктерін білуге үйреді
Сергіту сәті
Сабақтың
ортасы 20 минут
Көптаңбалы сандармен арифметикалық амалдар орындау
Кестені оқып, сандарды:
а) миллионға дейін; ә) жүз мыңға дейін;
б) он мыңға дейін дөңгелекте.
Сандар кластары арасында бос орын қалдыруды ұмытпа.
Жынысы мен жасы бойынша 17 жасқа дейінгі бала саны (жыл басында, адам)

Қазақстан туралы мәліметтерді бірлік мыңға дейін дөңгелектеп, көшіріп жаз.
Сандар кластары арасында бос орын қалдыруды ұмытпа.
-
Қазақстанның жер аумағы – 2 724 900 км2.
-
01.01.2019 жылғы көрсеткіш бойынша Қазақстандағы халық саны – 18 395 567 адам.
-
Ең ірі су қоймалары:
-
Каспий теңізі – 371 000 км2;
-
Арал теңізі – 8 303 км2;
-
Балқаш көлі – 16 400 км2.
-
-
Ауданы бойынша ең үлкен облыс – Қарағанды. Оның ауданы – 428 000 км2.
Сабақтың соңы
10 минут
«Ыстық орындық» орындық әдісі
(Бір оқушы алдыңғы жақта, орындықтар оны айнала қоршай орналастырылады.
Жаттығудың сипаттамасы:
-

-
Бір оқушы алға шығып өз пікірін айтып және тақырып бойынша сұрақтарға жауап береді. Сұрақты анағұрлым мазмұнды қылу үшін, оқушылар белгілі
бір пікір бойынша бірлесіп алға шығып сөйлей алады.
-
Сабақтың тақырыбы: Математика күнделікті өмірде
Бағдарлама мақсаты: бастауыш сыныпта теңдеулерді шешуді үйрету арқылы оқушылардың ақыл-ой белсенділігін күшейту, оқушылардың математикалық ойлауының негізін қалау, сонымен қатар алгоритмдік ойлауды дамытуға ықпал ету. Міндеттері: теңдеулерді шешу нәтижесінде баланың теориялық білімі байытылып, білімдерін бекітеді, оның есептеу дағдылары жетілдіріледі.
Күтілетін нәтиже:
Барлық оқушылар: Берілген тақырыпты ашып, әңгімелеп айтады, негізгі ойды ашады.
Көптеген оқушылар: шығармашылыққа негізделген тапсырмаларды орындайды. Кейбір оқушылар: берілген тақырып бойынша ой қорыту жасай алады.
Сабақтың жоспарланға
н кезеңдері
Сабақтағы оқушылардың қызметі
Ресурстар
Сабақтың басы
10 минут
Ұйымдастыру кезеңі
«Сантики, Фантики, Лимпопо».
Барлығы шеңбер бойымен тұрып, бір баланы таңдайды да бөлменің сыртына шығарады. Шеңбердегі балалардың ішінен бір баланы жүргізуші етіп сайлайды, ол шенбердегі балаларға қозғалыстарды көрсетіп тұрады. Барлық ойыншылар жүргізушінің артынан көрсеткен қимылдарды қайталау керек.
Қимылдарды қайталаған кезде жүргізушіге қарамай, білтіртпей жасау керек. Шеңбердегі балалар шапалақ ұрып, «САНТИКИ, ФАНТИКИ, ЛИМПОПО» деп
айтып ойынды бастайды. Бөлме сыртында тұрған бала ойыншылардың дауыстарын естіп, бөлмеге кіреді де шеңбердің ортасына тұрып, кім жүргізуші екенін табу керек. Егер жүргізушіні тапса, жүргізуші есіктің сыртына шығады. Ойын сол ретімен жалғасып
отырады.
Сергіту сәті
-
Сабақтың
ортасы 20 минут
Математика күнделікті өмірде
Есепті теңдеу құрып шығар:
Ғалымдар бірнеше жыл бұрын Қазақстан халқының 15 жастан асқан тұрғындарының компьютерді меңгеру деңгейін анықтады. Сол уақытта барлығы қанша адам мәтінді редакциялауды, электрондық поштаны қолдануды меңгергенін есепте. Кестеден тағы қандай ақпаратты алуыңа болады?

Нұр-Сұлтан және Алматы қалаларында соңғы 10 жыл ішінде халық саны қаншалықты өскенін калькулятор- дың көмегімен есепте. Өзің тұратын жердегі немесе жақын орналасқан қаладағы халық санын анықта.

Мен тұратын (немесе жақын орналасқан) қалада адам тұрады.
Сабақтың соңы
10 минут
«Маскасыз» Жаттығудың мақсаты:
- эмоционалды және тәртібінің қысылғанын ашу; -
«мен» мәнін талдау үшін шынайы айту дағдыларын қалыптастыру. Әр қатысушыға жалғасы жоқ сөйлем жазылған карточка беріледі. Ешбір алдын ала дайындықсыз ол бұл сөйлемді жалғастыру немесе аяқтау керек. Айтқан сөзі шынайы болу керек. Егер топтың басқа мүшелері жалғандықты сезінсе, қатысушы тағы бір карточка алуға мәжбүр болады. Карточка мазмұнының үлгісі:
« Егер мені қоршаған адамдар..., маған аса ұнайды.»
«Кей кезде менің нақты қалайтыным, ол ...»
«Кейбір кезде адамдар мені түсінбейді, өйткені мен ...»
«Мен ...сенемін»
-
«Мен ...ұяламын»
«Менің ашуымды келтіреді, егер мен...» және т.б.
-
Сабақтың тақырыбы: Көптаңбалы сандарды жазбаша қосу және азайту Бағдарлама мақсаты: бастауыш сыныпта теңдеулерді шешуді үйрету арқылы оқушылардың ақыл-ой белсенділігін күшейту, оқушылардың математикалық ойлауының негізін қалау, сонымен қатар алгоритмдік ойлауды дамытуға ықпал ету. Міндеттері: теңдеулерді шешу нәтижесінде баланың теориялық білімі байытылып, білімдерін бекітеді, оның есептеу дағдылары жетілдіріледі.
Күтілетін нәтиже:
Барлық оқушылар: Берілген тақырыпты ашып, әңгімелеп айтады, негізгі ойды ашады.
Көптеген оқушылар: шығармашылыққа негізделген тапсырмаларды орындайды. Кейбір оқушылар: берілген тақырып бойынша ой қорыту жасай алады.
Сабақтың жоспарланға
н кезеңдері
Сабақтағы оқушылардың қызметі
Ресурстар
Сабақтың басы
10 минут
Ұйымдастыру кезеңі
«Қолдағы хат».
Әрқайсысы өзіне серігін таңдап, қарама - қарсы тұра қалады. Бойы ұзындау бала, көзін жұмып тұру керек. Егер бойлары бірдей болса, кімнің жасы үлкен (туған күні 1 - 2 айға ертерек) бала көзін жұмады. Көзін жұмып тұрған бала қолын алға созып тұрады. Көзі ашық бала соның алақанына хат жаза бастайды, жеке тұрған баспа әріптерді. «Соқыр» ойыншы сол әріптерді табуға тырысып, не оқығанын айтып беру керек. Бір әріпті жазғаннан кейін клесіні жазар алдында бұрын
жазылған әріпті өшіріп тастап отыру керек.
Сергіту сәті
Сабақтың
ортасы 20 минут
Көптаңбалы сандарды жазбаша қосу және азайту
-
Есепті теңдеу құрып шығар:
Мен Алматыда тұрамын. Біздің сынып Нұр-Сұлтан қаласына балалар фестиваліне баруды жоспарлап отыр.
Біз онлайн-билет сатып алуға шешім қабылдадық. Іздестіруіміздің нәтижесі қандай болғанына қара. Ең арзан билетті таңдауға көмектес. Ең жылдам жүретін пойыздың купесіне бір ересек адамға және бір балаға арналған билет бірге неше теңге тұрады?

Жауабы: Ең арзан бір ересек адамға және бір балаға арналған билет бірге тг. Ең жылдам жүретін пойыздың купесіне бір ересек адамға және бір балаға арналған билет бірге теңге тұрады.
Алматыдан Нұр-Сұлтан қаласына пойызбен келе жатқанда, біз сандарға қатысты ойын ойлап таптық.
Өрнектерді дәптеріңе бағанмен жаз. 3, 7, 6, 2 цифрларынан ең кіші және ең үлкен төрт таңбалы сандар жаз. Олардың айырмасын тап. Айырманың цифрларынан ең кіші және ең үлкен сандар құрастыр. Тағы да айырмасын тап.
Сабақтың соңы
10 минут
«Иә»
Жаттығудың мақсаты: эмпатия және рефлексия дағдыларын жетілдіру. Топ жұптарға бөлінеді. Қатысушылардың бірі оның жағдайын, көңіл-күйін немесе сезімін көрсететін сөз тіркесін айтады. Содан кейін екіншісі нақтылау үшін оған сұрақтар қою тиісті. Мысалы, «Қызықты, бірақ менің байқағаным, осындай күйде болғанымда, менің киімімнің түсі де осыған ұқсас болады екен». Жаттығу орындалған болып есептеледі, егер қатысушы оған қойған сұрақтарға үш рет «иә» деп жауап берсе.
-
Сабақтың тақырыбы: Миллиграмм
Бағдарлама мақсаты: бастауыш сыныпта теңдеулерді шешуді үйрету арқылы оқушылардың ақыл-ой белсенділігін күшейту, оқушылардың математикалық ойлауының негізін қалау, сонымен қатар алгоритмдік ойлауды дамытуға ықпал ету. Міндеттері: теңдеулерді шешу нәтижесінде баланың теориялық білімі байытылып, білімдерін бекітеді, оның есептеу дағдылары жетілдіріледі.
Күтілетін нәтиже:
Барлық оқушылар: Берілген тақырыпты ашып, әңгімелеп айтады, негізгі ойды ашады.
Көптеген оқушылар: шығармашылыққа негізделген тапсырмаларды орындайды. Кейбір оқушылар: берілген тақырып бойынша ой қорыту жасай алады.
Сабақтың жоспарланға
н кезеңдері
Сабақтағы оқушылардың қызметі
Ресурстар
Сабақтың басы
10 минут
Ұйымдастыру кезеңі
«Көңіл - күй неге ұқсас».
Ойыншылар олардың бүгінгі көңіл - күйлері неге (қай жыл мезгіліне, ауа райына, табиғаттың құбылысына) ұқсас екенін айтып береді. Ойынды үлкен дер бастаса жақсы болар еді: «Менің қазіргі көңіл - күйім көгілдір аспандағы жылы, жұмсақ күннің көзіне ұқсайды, ал сенің ше?». Жаттығу шеңбер бойымен жалғаса береді. Ойынның сонында жауаптар қорытындыланады, бүгінгі шеңберіміздегі балалардың көңіл - күйі қандай екен: қайғылы, көңілді, күлкілі, ызаланған т. б.
Жауаптардың қорытындысын шығарған кезде, жаман ауа райы, суық, жанбыр, түнерген аспан сияқты элементтер агрессивті, қобалжу күйлердің көрсеткіштеріне назар аударыңыз.
Сергіту сәті
Сабақтың
ортасы 20 минут
Миллиграмм
Миллиграммен нені өлшейтінін қара. Өз мысалыңды ұсын.


-
Сандармен ойын ойна. Өрнектерді дәптеріңе баған түрінде жаз және есепте. Сандар кластары арасында бос орын қалдыруды ұмытпа.
7, 6, 2, 1, 0 цифрларынан ең кіші және ең үлкен бес таңбалы сан құрастыр. Олардың айырмасын тап.
Айырманың цифрларынан ең үлкен және ең кіші сандар құрастыр. Тағы да айырмасын тап. Амалдар тізбегін осылай 3 рет қайтала.

Есепті теңдеу құрып шығар:
Әлия әкесімен бірге бақшадан массасы 1 кг, 2 кг,
3 кг, 4 кг, 5 кг, 6 кг және 7 кг болатын 7 асқабақ жинап алды. Асқабақтарды 4
себетке әрқайсысында массасы бірдей болатындай бөліп салды. Мұны олар қалай орындады?
Сабақтың соңы
10 минут
«Әткеншек» Жаттығудың мақсаты:
-
қатынасқа түсудің тез елеу дағдыларын қалыптастыру;
-
оқу үдерісінде эмпатия және рефлексияны дамыту. Жаттығуда кездесу топтамасы жүзеге асырылады, бірақ әр жолы жаңа адаммен.
Тапсырма: тез арада қатынас орнату, әңгімені қолдау және қоштасып кету. Топ мүшелері «әткеншек» қағидасы бойынша тұрады, яғни, екі шеңбер құрып, бір біріне бетпе-бет тұрады: ішкі шеңбер қозғалмайды, ал сыртқы қозғалады.
Жағдаяттар үлгісі:
-
Алдыңыздағы адамды Сіз жақсы білесіз, бірақ көптен бері көрген жоқсыз. Сіз осы кездесуге қуаныштысыз...
-
Алдыңызда бейтаныс адам. Онымен танысыңыз...
-
Алдыңызда кішкентай бала, ол бірдеңеден қорқып тұр. Баланың қасына барып, оны жұбатыңыз. Қатынас орнату және әңгіме жүргізуге 3-4 минут уақыт беріледі. Содан кейін жүргізуші белгі береді. Осы белгі ден кейін тренингке қатысушылар келесі қатысушыға жылжиды.
-
-
Сабақтың тақырыбы: Кеңістіктік геометриялық фигуралар. Көлемді өлшеу Бағдарлама мақсаты: бастауыш сыныпта теңдеулерді шешуді үйрету арқылы оқушылардың ақыл-ой белсенділігін күшейту, оқушылардың математикалық ойлауының негізін қалау, сонымен қатар алгоритмдік ойлауды дамытуға ықпал ету. Міндеттері: теңдеулерді шешу нәтижесінде баланың теориялық білімі байытылып, білімдерін бекітеді, оның есептеу дағдылары жетілдіріледі.
Күтілетін нәтиже:
Барлық оқушылар: Берілген тақырыпты ашып, әңгімелеп айтады, негізгі ойды ашады.
Көптеген оқушылар: шығармашылыққа негізделген тапсырмаларды орындайды. Кейбір оқушылар: берілген тақырып бойынша ой қорыту жасай алады.
Сабақтың
жоспарланға н кезеңдері
Сабақтағы оқушылардың қызметі
Ресурстар
Сабақтың басы
10 минут
Ұйымдастыру кезеңі
«Тыныштықты жақсы көретін патша» Патша шуды жек көреді, сондықтан ханзаданың көңіл - күйін бұзбау үшін барлығымыз шуламай тыныш қозғаламыз. Патша аяқтың ұшымен жүреді, оның жүрісі жеңіл, баяу. Бұл ролді бір бала атқарады.
Жүргізуші келесі сөзді айтады: «Барлық балалар, патшадан басқа бөлменің әр жеріне тұра қалады. Патша саусағын ауызына тигізіп, «Ш - ш - ш, ханзада келе жатыр!» деп, бөлмені аралай бастайды. Барлығы
«қатып» қалу керек, ал патша әрқайсысын айналып шығады. Кез келген баланың қасына келіп, саусағын баланың мұрнына тигізеді. Сол бала аяқтың ұшымен патшаның артынан жүре бастайды. Келесі балаға жақындаған патша саусағын баланың мұрнына тигізеді, ол бірінші баланың соңына тұрып, аяқтың ұшымен патшаның артынан жүре бастайды. Сол тәртіппен ойын жалғаса береді. Барлық балалар патшаның артына жиналғаннан кейін, патша кез келген артындағы балаға қарап, «Ш - ш - ш» дейді, сонда сол бала өз орнына
тыныш, аяқ ұшымен оралады. Барлығы орнына тұрғаннан кейін ойын аяқталады.
Сергіту сәті
Сабақтың
ортасы 20 минут
Кеңістіктік геометриялық фигуралар. Көлемді
өлшеу

-
Есепті теңдеу құрып шығар:
Кеңістіктік фигуралардың атауын есіңе түсір. Олардың қайсысы ішіне қырлары 1 см болатын көптеген
кішкентай текшелерді салуға ыңғайлы қорапқа ұқсас?
Бұл қораптың ұзындығы – 5 см, ені – 3 см және биіктігі – 4 см. Оған қырлары 1 см болатын қанша текше сыятынын есептеп көр.
Арман өз есептеуін жүргізді. Ол бір қатарда қырлары 1 см болатын қанша текше бар екендігін санады: 5 · 3 = 15 (текше). Содан соң осындай қатарлардың санына, яғни 4-ке көбейтті: 15 · 4 = 60 (текше).
Ал сен қалай санадың?
Есепті теңдеу құрып шығар:
Берілген тәсілді пайдаланып, текшенің көлемін қалай есептеуге болады? Қабырғалары 3 см болатын текше пішінді қорапқа қырлары 1 см болатын текшелер салынды деп ойла. Қалай есептейтініңді айтып бер.

Сабақтың соңы
10 минут
«Қасиеттер»
Жаттығудың мақсаты: қатысушылардың өзін-өзі объективті бағалауға ықпал ету.
Әр қатысушы өзінің 10 жағымды және 10 жағымсыз қасиеттерін жазу керек, содан кейін оларды реттеу. Назарды алғашқы және соңғы қасиеттерге аудару керек.
-
Сабақтың тақырыбы: Ар, гектар –ауданның өлшем бірліктері
-
Бағдарлама мақсаты: бастауыш сыныпта теңдеулерді шешуді үйрету арқылы оқушылардың ақыл-ой белсенділігін күшейту, оқушылардың математикалық ойлауының негізін қалау, сонымен қатар алгоритмдік ойлауды дамытуға ықпал ету. Міндеттері: теңдеулерді шешу нәтижесінде баланың теориялық білімі байытылып, білімдерін бекітеді, оның есептеу дағдылары жетілдіріледі.
Күтілетін нәтиже:
Барлық оқушылар: Берілген тақырыпты ашып, әңгімелеп айтады, негізгі ойды ашады.
Көптеген оқушылар: шығармашылыққа негізделген тапсырмаларды орындайды. Кейбір оқушылар: берілген тақырып бойынша ой қорыту жасай алады.
Сабақтың жоспарланға
н кезеңдері
Сабақтағы оқушылардың қызметі
Ресурстар
Сабақтың басы
10 минут
Ұйымдастыру кезеңі
«Мен басқаның көзімен»
Ортаға бір оқушыдан кезекпен шығып, қалған қатысушылар ол жайлы қандай ой - пікірде екенін айтады. Оқушы өзін басқаның көзімен қандай адам екенін анықтайды.
Сергіту сәті
Сабақтың
ортасы 20 минут
Ар, гектар –ауданның өлшем бірліктері
Есепті теңдеу құрып шығар:
Мына мәтіндерді есеп деп айтуға бола ма? Неге? Оларды есеп болатындай толықтыр және шығар. а) Саяжай жерінің ұзындығы – 25 м, ені – 20 м.
Жердің барлық ауданының жартысына алма отырғызылған. Барлық жердің төрттен бір бөлігін алмұрт ағашы алып жатыр. Қалған бөлігіне бұталар отырғызылған.
ә) Фермер шаруашылығында 500 га жер бар. 50 га жерге бидай егілді. Бидай егілген жерге қарағанда қарақұмық егуге 5 есе артық орын бөлінді. Қалған жерге қара бидай егілді.
-

Әртүрлі алқаптың өлшемі берілген. Олардың ауданын тап. Метрді километрге өрнекте.
Сабақтың соңы
10 минут
«Кешенді дүкен» Жаттығудың мақсаты:
-
өзін-өзі талдау, өзін-өзі түсіну және өзін-өзі сынау дағдыларын қалыптастыру;
-
бірлескен тренингтік жұмысқа арналған маңызды тұлғалық қасиеттерді айқындау;
-
бір бірі туралы білімін әр қатысушының қасиетін ашу арқылы тереңдету.
Комиссиялық дүкен ойыны ұсынылады. Сатушы қабылдайтын тауарлар – ол адамның қасиеттері. Мысалы: мейірімділік, ақымақтық, ашықтық.
Қатысушылар карточкаға өздерінің жағымды немесе жағымсыз мінез ерекшелігін жазады. Содан кейін саудаласу ұсынылады, әр қатысушы өзіне қажет емес қасиеті немесе қасиетінің бөлігінен айырыла алады, ал оның орнына қажеттіге ие бола алады. Мысалы, кейбіреулеріне тиімді өмір сүру үшін шешендік жетіспейді, сондықтан ол өзінің сабырлылығы мен салмақтылығының бір бөлігін ұсына алады
-
-
Сабақтың тақырыбы: Шамалардың өлшем бірліктерін түрлендіру және оларға амалдар қолдану
Бағдарлама мақсаты: бастауыш сыныпта теңдеулерді шешуді үйрету арқылы оқушылардың ақыл-ой белсенділігін күшейту, оқушылардың математикалық ойлауының негізін қалау, сонымен қатар алгоритмдік ойлауды дамытуға ықпал ету. Міндеттері: теңдеулерді шешу нәтижесінде баланың теориялық білімі байытылып, білімдерін бекітеді, оның есептеу дағдылары жетілдіріледі.
Күтілетін нәтиже:
-
Барлық оқушылар: Берілген тақырыпты ашып, әңгімелеп айтады, негізгі ойды ашады.
Көптеген оқушылар: шығармашылыққа негізделген тапсырмаларды орындайды. Кейбір оқушылар: берілген тақырып бойынша ой қорыту жасай алады.
Сабақтың жоспарланға
н кезеңдері
Сабақтағы оқушылардың қызметі
Ресурстар
Сабақтың басы
10 минут
Ұйымдастыру кезеңі
«Атомдар мен молекулалар»
Әр қатысушы - жеке атомдар. Жүргізушінің айтуы бойынша атомдар қозғалысқа түседі, бір - бірімен жеңіл қақтығысқа түседі. Жүргізуші қанша атомның қосындысынан молекула құралатынын айтады, сол кезде сол санға сай бірігіп тұра қалу керек. Молекула
құрамына кірмей қалғандар ойыннан шығады.
Сергіту сәті
Сабақтың
ортасы 20 минут
Шамалардың өлшем бірліктерін түрлендіру және
оларға амалдар қолдану
Сыртқы көрінісі бірдей 8 бөлшек дайындалды. Оның біреуі басқаларынан жеңіл болып шықты. Кіртасы жоқ таразының көмегімен тек екі рет өлшеу арқылы осы
жеңіл бөлшекті басқаларынан қалай бөліп алуға болады?
-

Бір таңбалы сандардың және 10 санының квадраттарының мәнін есіңе түсір. Ондықтардың және 100 санының квадраттарының мәнін тап. Есепте.
Сандар кластары арасында бос орын қалдыруды ұмытпа.

Сабақтың соңы
10 минут
«Мен қай баспалдақтамын?» Жаттығудың мақсаты: қатысушыларға өзін-өзі адекватты бағалауға көмектесу. Қатысушыларға 10 саты бар баспалдақ салынған суреттің бланкісі үлестіріледі.
Нұсқаулық: «Өзіңізді қазір қандай баспалдақта екеніңізді салып көрсетіңіз». Барлығы сурет салуды аяқтағаннан кейін, жүргізуші осы әдістеменің кілтін хабарлайды:
1-4 баспалдақтар – өзін-өзі бағалауы төмен,
5-7 баспалдақтар - өзін-өзі бағалауы адекватты, 8-10 баспалдақтар - өзін-өзі бағалауы жоғары.
-
Сабақтың тақырыбы: Уақыт өлшем бірлігінің үлесі
Бағдарлама мақсаты: бастауыш сыныпта теңдеулерді шешуді үйрету арқылы оқушылардың ақыл-ой белсенділігін күшейту, оқушылардың математикалық ойлауының негізін қалау, сонымен қатар алгоритмдік ойлауды дамытуға ықпал ету.

-
Міндеттері: теңдеулерді шешу нәтижесінде баланың теориялық білімі байытылып, білімдерін бекітеді, оның есептеу дағдылары жетілдіріледі.
Күтілетін нәтиже:
Барлық оқушылар: Берілген тақырыпты ашып, әңгімелеп айтады, негізгі ойды ашады.
Көптеген оқушылар: шығармашылыққа негізделген тапсырмаларды орындайды. Кейбір оқушылар: берілген тақырып бойынша ой қорыту жасай алады.
Сабақтың
жоспарланға н кезеңдері
Сабақтағы оқушылардың қызметі
Ресурстар
Сабақтың басы
10 минут
Ұйымдастыру кезеңі
Есте қалған қызықты оқиға
Топ дөңгеленіп отырып, қатысушыларға доп беріледі Допты бір - біріне кезектесіп беріп, есте қалған
қызықты оқиғаларды айтады.
Сергіту сәті
Сабақтың
ортасы 20 минут
Уақыт өлшем бірлігінің үлесі
Есепті теңдеу құрып шығар: Осы ауылда Наурыз мерекесіндегі айтыстың қанша уақытқа созылғанын есепте.
«Біз ауылда Наурыз мерекесін атап өттік. Кешке қарай, нақтырақ айтқанда, кешкі беске ширек уақыт қалғанда айтыс
басталды. Айтыс таңсәріге дейін жалғасты. Ал таңсәрі
— таңғы төрт жарым. Жақсылықты дәріптегендер жеңіске жетті» – деді Арман.
Айтыстың басталу уақыты: сағ мин Айтыстың аяқталу уақыты: сағ мин
Есепті теңдеу құрып шығар:
«Жарты»,
«ширек», «он бес минутсыз» сөздерін пайдаланып уақытты ата.
Циферблат ал. Досыңа осы сөздерді қолданып сағаттың қанша болғанын айта алатындай етіп көрсет.

-
Сабақтың соңы
10 минут
«Жобалық сурет» «Мен осындаймын»
Жаттығудың мақсаты: қатысушылардың өзін-өзі объективті бағалауына ықпал ету. Қатысушылар ешкім көрмейтіндей етіп, өзінің суретін салады. Содан кейін барлық суреттер жиналады және араластырылады. Әр сурет бойынша пікір алмасу жүргізіледі.
-
Сабақтың тақырыбы: Еуро (€), доллар ($). Валютамен орындалатын операциялар
Бағдарлама мақсаты: бастауыш сыныпта теңдеулерді шешуді үйрету арқылы оқушылардың ақыл-ой белсенділігін күшейту, оқушылардың математикалық ойлауының негізін қалау, сонымен қатар алгоритмдік ойлауды дамытуға ықпал ету. Міндеттері: теңдеулерді шешу нәтижесінде баланың теориялық білімі байытылып, білімдерін бекітеді, оның есептеу дағдылары жетілдіріледі.
Күтілетін нәтиже:
Барлық оқушылар: Берілген тақырыпты ашып, әңгімелеп айтады, негізгі ойды ашады.
Көптеген оқушылар: шығармашылыққа негізделген тапсырмаларды орындайды. Кейбір оқушылар: берілген тақырып бойынша ой қорыту жасай алады.
Сабақтың
жоспарланға н кезеңдері
Сабақтағы оқушылардың қызметі
Ресурстар
Сабақтың басы
10 минут
Ұйымдастыру кезеңі
«Сиқырлы сөздер» ойыны
Мұғалім кез - келген өтінішті айтады, ал оқушы оны әдепті түрде айтуы керек. Мысалы: Айнаш, дәптерді бер. «Айнаш, өтінемін дәптерді берші» Ізеттілік туралы
ертегі тыңдау
Сергіту сәті
Сабақтың
ортасы 20 минут
Еуро (€), доллар ($). Валютамен орындалатын операциялар
Есепті теңдеу құрып шығар:
Әкем алған тауарларына құны әртүрлі қағаз ақшамен төлем жасады. Артық қалғанын мәнеттермен қайтарып алды. Қайтаратын ақшаны мәнетпен жинаудың бірнеше мүмкін болатын нұсқасын жаз.


-
Туристер танымал су- бұрқақтардың біріне жылына мәнеттермен 200 000 еуро тастайды екен. Бұл қанша және қандай мәнеттермен болуы мүмкін?
Мәнеттерді жинаудың бір нұсқасын ойластыр.
АҚШ валютасының қағаз ақшалары мен мәнеттеріне қара. Мына соманы берілген ақшалармен ұсақта және сана:
524 $; 834 $.

Сабақтың соңы
10 минут
Рыленковтың методы бойынша.
Дәптердің бетіне қолдарыңызды қойып суретін саласыздар. Өздеріңізге ұнаған бес саусақтың біреуін таңдайсыздар.
Әр саусақ сіздің айтылған пікірлеріңіз бен көңіл — күйлеріңізді анықтайды.
Бас бармақ — мен үшін маңызды және қызықты. Балан үйрек — мен нақты өзіме ұсыныс алдым. Ортан терек — маған қиын болды, ұнаған жоқ.
Шылдыр шүмек — менің бағам психологиялық жағдайға берілген баға.
Кішкене бөбек — мен үшін жеткіліксіз болды.
-
Сабақтың тақырыбы: Рубль (₽). Валютамен орындалатын операциялар Бағдарлама мақсаты: бастауыш сыныпта теңдеулерді шешуді үйрету арқылы оқушылардың ақыл-ой белсенділігін күшейту, оқушылардың математикалық ойлауының негізін қалау, сонымен қатар алгоритмдік ойлауды дамытуға ықпал ету. Міндеттері: теңдеулерді шешу нәтижесінде баланың теориялық білімі байытылып, білімдерін бекітеді, оның есептеу дағдылары жетілдіріледі.
Күтілетін нәтиже:

-
Барлық оқушылар: Берілген тақырыпты ашып, әңгімелеп айтады, негізгі ойды ашады.
Көптеген оқушылар: шығармашылыққа негізделген тапсырмаларды орындайды. Кейбір оқушылар: берілген тақырып бойынша ой қорыту жасай алады.
Сабақтың жоспарланға
н кезеңдері
Сабақтағы оқушылардың қызметі
Ресурстар
Сабақтың басы
10 минут
Ұйымдастыру кезеңі
«Ең жақсы» ойыны
Қатысушылар екі топқа бөлінеді. Әр топқа мынадай нұсқау беріледі. Берілген мінездеме қай мамандыққа сай екендігін айту қажет. Ең ақшалы, ең жасыл, ең тәтті, ең күлкілі, ең ұсқынсыз, ең қарым - қатынасы күшті, ең жауапты, ең салмақты
Сергіту сәті
Сабақтың
ортасы 20 минут
Рубль (₽). Валютамен орындалатын операциялар
Қазақстаннан Ресейге келген туристер кәдесыйлар сатып алмақшы болды. Кәдесый сатып алуға қажетті соманы рубльмен және копейкамен төлеуге көмектес.
Есепті теңдеу құрып шығар:

Есепті теңдеу құрып шығар:
Оқушы бірдей бағада 8 қалам мен 6 қарындаш сатып алды. Ол 8 қаламға 16 рубль 80 копейка төлеген болса, 6 қарындашқа қанша ақша төледі? Барлығына қанша төледі? Мүмкін болатын нұсқаларды қағаз ақша және
копейкамен жинақтап көр.
-
Әжей Ресейде ақ және қызыл түсті 9 шумақ тоқыма жіп сатып алды. Қызыл жіпке ол 320 рубль, ал ақ жіпке 400 рубль төледі. Егер жіп шумақтарының бағасы бірдей болса, әжей қанша ақ және қанша
қызыл жіп сатып алады?
Есепті теңдеу құрып шығар:
Дүкеннен әрқайсысы 54 рубльден 4 тәрелке және 2
саптаяқ сатып алынды. Егер 1 саптаяқ 1 тәрелкеден 2
есе арзан тұратын болса, 4 тәрелке мен 2 саптаяқты қанша рубльге сатып алуға болады?
Сабақтың соңы
10 минут
«Плюс, минус, қызықты»
«Плюс» — оң әсер еткен фактілерді, алған, білімдері жайлы жазады.
«Минус» — қолымнан келмей жатыр немесе түсініксіз болып тұр деген ойларын жазады.
«Қызықты»- деген бағанға өздеріне не қызықты болды соны жазады, немесе не жайында көбірек білгісі, соны жазады.
-
Сабақтың тақырыбы: Көптаңбалы сандарды ауызша есептеу Бағдарлама мақсаты: бастауыш сыныпта теңдеулерді шешуді үйрету арқылы оқушылардың ақыл-ой белсенділігін күшейту, оқушылардың математикалық ойлауының негізін қалау, сонымен қатар алгоритмдік ойлауды дамытуға ықпал ету. Міндеттері: теңдеулерді шешу нәтижесінде баланың теориялық білімі байытылып, білімдерін бекітеді, оның есептеу дағдылары жетілдіріледі.
Күтілетін нәтиже:
Барлық оқушылар: Берілген тақырыпты ашып, әңгімелеп айтады, негізгі ойды ашады.
Көптеген оқушылар: шығармашылыққа негізделген тапсырмаларды орындайды. Кейбір оқушылар: берілген тақырып бойынша ой қорыту жасай алады.
Сабақтың
жоспарланға н кезеңдері
Сабақтағы оқушылардың қызметі
Ресурстар
Сабақтың басы
10 минут
Ұйымдастыру кезеңі
«Кездесу» ойыны
Жай әуенмен екі шеңбер болып қарама – қарсы айналады, әуен тоқтаған кезде бір - біріне қарап, баланың қасиетін айтады.
Сергіту сәті
Сабақтың
ортасы 20 минут
Көптаңбалы сандарды ауызша есептеу

-
Арман достарының қандай құндылықтарды білетіндігін анықтау үшін, олардың арасында сауалнама жүргізді. Өрнектерді амалдар бойынша жазып, мәнін тап. Сонда сен балалардың әрқайсысы қай сөзді айтқанын білесің.
Хабарландыруды қара. Мереке күні билеттің құны қанша болады? Жеңілдік бойынша 4 адамның демалысына қанша ақша жұмсау керек? Әдеттегі күнмен салыстырғанда қанша үнемделетінін анықта. Сандар разряды арасында бос орын қалдыруды ұмытпа.
Шектеу қойылмайтын билеттің бағасы – 4 242 теңге. Жеңілдік бойынша бағасы – 2 121тенге.
1 сағ – 1 246 теңге.
Жеңілдік бойынша бағасы – 623 тенге.
Сабақтың соңы
10 минут
«Аяқталмаған сөйлемдер»
Бүгін мен…………………. білдім ……………..
қызықты болды. қиын болды.
. ……………. тапсырманы мен орындадым түсіндім.
Мен енді білемін.
Мен… сезіндім
Мен… білім алдым.
Мен… үйрендім.
. ………………………. менің қолымнан келді. Мен… жасай алдым
Мен… жасап көруге
талпынамын. мені таң қалдырды. Сабақ
менің өміріме….. берді. Менің… жасағым
келді.
-
Сабақтың тақырыбы: Көптаңбалы санды бір таңбалы санға көбейту және бөлу
Бағдарлама мақсаты: бастауыш сыныпта теңдеулерді шешуді үйрету арқылы оқушылардың ақыл-ой белсенділігін күшейту, оқушылардың математикалық ойлауының негізін қалау, сонымен қатар алгоритмдік ойлауды дамытуға ықпал ету. Міндеттері: теңдеулерді шешу нәтижесінде баланың теориялық білімі байытылып, білімдерін бекітеді, оның есептеу дағдылары жетілдіріледі.
Күтілетін нәтиже:
Барлық оқушылар: Берілген тақырыпты ашып, әңгімелеп айтады, негізгі ойды ашады.
Көптеген оқушылар: шығармашылыққа негізделген тапсырмаларды орындайды. Кейбір оқушылар: берілген тақырып бойынша ой қорыту жасай алады.
Сабақтың жоспарланға
н кезеңдері
Сабақтағы оқушылардың қызметі
Ресурстар
Сабақтың басы
10 минут
Ұйымдастыру кезеңі
«Жунглидағы жаңбыр»
Нұсқау; - Бір - біріңіздің соңынан шеңбер жасап тұрыңыздар. Жунглида жүрміз деп елестетіңіздер. Ауа райы өте тамаша, күн жарқырап, ыстық және қапырық болып тұр. Бір уақытта самал жел соқты, (алдыңызда тұрған адамның арқасына жұғысып жеңіл қимылдар жасаңыз).
Жел көтеріліп желкіді ( арқаны қаттырақ басамыз). Қатты дауыл соқты (қимылдарыңыз күшейіп шеңбер бойында жүргізіледі)
Ұсақ жаңбыр сіркіреді (серіктесіңіздің арқасын саусағыңызбен басасыз)
Кенет нөсер жауын құйды (алақандарыңызбен жоғарыдан төмен қимылдар жасаңыздар).
Бұршақ жауды (арқаны қаттырақ соғамыз). Тағы да нөсер жауын жауды.
Ұсақ жаңбыр сіркіреді. Дауыл соқты.
Жел соқты.
Жел басылып келеді.
Сергіту сәті
Сабақтың
ортасы 20 минут
Көптаңбалы санды бір таңбалы санға көбейту және бөлу

-
Есепті теңдеу құрып шығар:
N және M қалаларының арақашықтығы – 309 км. Осы қалалардан бір-біріне қарай 2 автокөлік шықты.
Біріншісі – 108 км, ал екіншісі 47 км жүрді. Автокөліктердің бір-бірінен арақашықтығы қандай?
Есепті теңдеу құрып шығар:
Қабырғалары 3 см және 6 см болатын тіктөртбұрыш сыз. Тіктөртбұрышты екі үшбұрышқа және екі төртбұрышқа бөлетіндей етіп екі түзу сызық жүргіз. Қиылысу нүктелерін әріптермен белгілеп, фигуралардың атауын жаз.
Қағазға немесе компьютерге сызба жаса және оны
«Өз материалыңа қосу» түймесін басу арқылы үй тапсырмасына қос.
Есепті теңдеу құрып шығар:
Мектеп кітапханасының кітап қорын толықтыру үшін әрқайсысы 932 теңгеден 8 сөздік, 1 758 теңгеден 5
энциклопедия, 784
теңгеден 7 ертегілер жинағы сатып алынды. кітаптарды сатып алу үшін барлығы қанша ақша жұмсалды?
-
8 сөздікке жұмсалған ақша:
-
5 энциклопедияға жұсалған ақша:
-
7 ертегілер жинағына жұмсалған ақша:
-
кітаптарды сатып алу үшін жұмсалған ақша:
Сабақтың соңы
10 минут
«Алма ағашы» әдісі
Оқушыларға сабақ басында түсті алма беріледі. Сабақ соңында оны алма ағашына ілу керек. Жасыл түсті алма – мен бүгін бәрін жақсы орындадым деп ойлаймын: менің көңіл – күйім көтеріңкі. Қызыл түсті алма – мен тапсырманы орындай алмадым, көңіл – күйім жоқ.
«Бір сөзбен» әдісі — Оқушылар өздеріне берілген сөздердің ішінен, өздерінің бүгінгі сабақтағы жағдайын сипатайтындай 3 сөзді таңдап айтады.
(Төзімсіздік,
Ашу, Қуаныш, Немқұрайлылық,Қанағаттану, Шабыт,Зерігу, Алаңдау, Тыныштық, Сенімділік, Сенімсіздік, Рахаттану.)
-

-
Сабақтың тақырыбы: 2-ге, 5-ке, 10-ға бөлінгіштік белгілері Бағдарлама мақсаты: бастауыш сыныпта теңдеулерді шешуді үйрету арқылы оқушылардың ақыл-ой белсенділігін күшейту, оқушылардың математикалық ойлауының негізін қалау, сонымен қатар алгоритмдік ойлауды дамытуға ықпал ету. Міндеттері: теңдеулерді шешу нәтижесінде баланың теориялық білімі байытылып, білімдерін бекітеді, оның есептеу дағдылары жетілдіріледі.
Күтілетін нәтиже:
Барлық оқушылар: Берілген тақырыпты ашып, әңгімелеп айтады, негізгі ойды ашады.
Көптеген оқушылар: шығармашылыққа негізделген тапсырмаларды орындайды. Кейбір оқушылар: берілген тақырып бойынша ой қорыту жасай алады.
Сабақтың
жоспарланға н кезеңдері
Сабақтағы оқушылардың қызметі
Ресурстар
Сабақтың басы
10 минут
Ұйымдастыру кезеңі
«Достық торы»
Мақсаты: Топ мүшелерін біріктіру,топта жағымды ахуалды құру, жұмыс белсенділіктерін арттыру.
Қатысушылар шеңбер құрып тұрады. Жүргізуші тоқыма жіпті бір саусағына іліп алып,өзі қалаған қатысушыға жылы лебізін білдіріп лақтырады.
Жаттығу осылай жалғасады. Соңында «достық торы» пайда болады. Бүгінгі сабақтан жақсы әсер алып,үйге
көтеріңкі көңіл-күймен қайтуға тілектеспін.
Сергіту сәті
Сабақтың
ортасы 20 минут
2-ге, 5-ке, 10-ға бөлінгіштік белгілері
Есепті теңдеу құрып шығар:
Мәтіннен математикалық шамаларды таңдап алып, өз
есебіңді құрастыр.
Футбол ойынына билет сатып алған балалар кассаға 10 000 теңге төледі. Олар 1 225 теңгеден 3 билет және 1 485
теңгеден 4 билет сатып алды. Балаларға қанша ақша қайтарды? Қандай қағаз ақшамен және мәнеттермен қайтарды?

-
Есепті теңдеу құрып шығар:
Сенің туған күніңе достарың келеді. Сен олармен өзің құрастырған үстел үсті ойынын ойнауды жоспарладың. Ойын үшін барлық ойыншыға теңдей
бөліп берілетін қима қағаздар қажет.
Ойынды 5 ойыншы да, 10 ойыншы да ойнай алатындай қанша қима қағаз әзірлеу қажет?
Есепті теңдеу құрып шығар:
Тоғыз қабатты үйде жеделсаты бар. Бірінші қабатта – 2 адам, екінші қабатта – 4 адам, үшінші қабатта – 8 адам, төртінші қабатта – 16 адам, бесінші қабатта – 32 адам, т.с.с. тұрады. Осы үйде жеделсатының қай батырмасы бәрінен де көп басылады?
Сабақтың соңы
10 минут
«Үш есім»
Жаттығудың мақсаты:
-
өзіндік рефлексияны дамыту;
-
өзін-өзі тануға мақсат қоюды қалыптастыру.
Әр қатысушыға үш карточкадан беріледі. Карточкада есіміңіздің үш нұсқасын жазу керек (мысалы, сізді туыстарыңыз, әріптестеріңіз және жақын достарыңыз қалайша атайды). Содан кейін топтың әр мүшесі осы атауларды қолданып және осы атауға лайық немесе атаудың туындауына себеп болған мінезінің жағын сипаттайды.
-
-
Сабақтың тақырыбы: 10, 100, 1000 сандарына көбейту және бөлу Бағдарлама мақсаты: бастауыш сыныпта теңдеулерді шешуді үйрету арқылы оқушылардың ақыл-ой белсенділігін күшейту, оқушылардың математикалық ойлауының негізін қалау, сонымен қатар алгоритмдік ойлауды дамытуға ықпал ету. Міндеттері: теңдеулерді шешу нәтижесінде баланың теориялық білімі байытылып, білімдерін бекітеді, оның есептеу дағдылары жетілдіріледі.
Күтілетін нәтиже:
Барлық оқушылар: Берілген тақырыпты ашып, әңгімелеп айтады, негізгі ойды ашады.
Көптеген оқушылар: шығармашылыққа негізделген тапсырмаларды орындайды. Кейбір оқушылар: берілген тақырып бойынша ой қорыту жасай алады.

-
Сабақтың
жоспарланға н кезеңдері
Сабақтағы оқушылардың қызметі
Ресурстар
Сабақтың басы
10 минут
Ұйымдастыру кезеңі
Ойланайық, пікірлесейік.
Адамға мінез-құлық ережелері керек пе? Неліктен «Мінез – адам көрсеткіші» болады деп ойлайсың?
Мінезі жаман адамда жақсы қасиет бола ма?
Жаман мінезді қалай түзеуге болады деп ойлайсың?
Сергіту сәті
Сабақтың
ортасы 20 минут
10, 100, 1000 сандарына көбейту және бөлу
Есепті теңдеу құрып шығар:
Арман мен Серік ересектерге қоймадағы жәшіктерді тасуға көмектесті. Кішкентай жәшікті тасуға Серік 1 минут, ал Арман 3 минут уақыт жұмсады. Оның есесіне үлкен жәшікті Арман 5 минутта, ал Серік 6 минутта жеткізді. Олар барлығы 10 үлкен және 10
кішкентай жәшік тасулары қажет. Олар мұны қалай аз уақытта орындай алады?
Отбасы мүшелері үйінің жанындағы жер телімінен
бірінші күні – 158 кг, екінші күні – 148 кг, үшінші күні 163 кг картоп жинады.
Үшінші және төртінші күні
жинаған картоптың мөлшері бірінші және екінші күні жинаған картоппен бірдей. Олай болса, олар төртінші күні қанша килограмм картоп жинады?

Сабақтың соңы
10 минут
«Ағаш» көрнекі - рефлексиялық рәсім
1) Мұғалім оқушыларға бір ағашты елестетуге ұсынады, содан кейін сұрақ қоя бастайды: Ол қандай
![]()
-
ағаш? Ол қайда өседі? Ол биік немесе аласа ма? Жылдың қай мезгілі? Күн немесе түн бе? Иісі, дыбысы, сезімдері?
-
Қатысушылар өздерінің ағаштарын елестеткеннен кейін, тренер қатысушының өзі ағашына жақындағанын, ағаштың діңін қолымен ұстағанын, оны құшақтағанын және ... болған сезімдерін сезінуге ұсынады. Осындай ағаш болу қалай екен? Осы рөлде әрқайсыңыз қалай және нені сезінесіз? Тамыры жерге терең кете ме? Ағаштың ұшар басы қалың ба? Ағаш нық тұр ма? Жаңбыр оны жуа ма? Күннің көзі оны жылыта ма?
-
Қатысушылар жаттығуды аяқтағаннан кейін, топта нәтижелері талқыланады.
-
-
Сабақтың тақырыбы: Жиындар арасындағы қатынас
Бағдарлама мақсаты: бастауыш сыныпта теңдеулерді шешуді үйрету арқылы оқушылардың ақыл-ой белсенділігін күшейту, оқушылардың математикалық ойлауының негізін қалау, сонымен қатар алгоритмдік ойлауды дамытуға ықпал ету. Міндеттері: теңдеулерді шешу нәтижесінде баланың теориялық білімі байытылып, білімдерін бекітеді, оның есептеу дағдылары жетілдіріледі.
Күтілетін нәтиже:
Барлық оқушылар: Берілген тақырыпты ашып, әңгімелеп айтады, негізгі ойды ашады.
Көптеген оқушылар: шығармашылыққа негізделген тапсырмаларды орындайды. Кейбір оқушылар: берілген тақырып бойынша ой қорыту жасай алады.
Сабақтың жоспарланға
н кезеңдері
Сабақтағы оқушылардың қызметі
Ресурстар
Сабақтың басы
10 минут
Ұйымдастыру кезеңі
«Қасиеттер жәрмеңкесі» ойыны.
Шарты: Оқушыларға екі бағанаға бөлінген ақ парақ таратылып беріледі.
І бағанға «Сатамын», ІІ бағанға «Сатып аламын» деген сөздер жазылады.
Нұсқау: Оқушылар өз бойларындағы қандай қасиеттерді сатқылары келеді және қандай қасиеттерді
сатып алғылары келетіндіктерін қағазға (стикерге)
түсіреді.

-
Жазып болғаннан кейін стикерлерін жапсырып жатып «сатуға ұсынылған» және «сатып алғысы» келетін қасиеттерімен таныстырады
Сергіту сәті
Сабақтың
ортасы 20 минут
Жиындар арасындағы қатынас
Есепті теңдеу құрып шығар:
Үш ағайынды саяхатқа шығуға дайындалды. Олар өздерімен бірге қажетті заттарын және азық-түлік
алды. Әр баланың қажетті затының массасы 2 кг 200 г-ды құрайды. Азық-түлікті олар тең бөлісіп көтеретін болды.
Кестеде балалар саяхатқа алатын азық-түлік көрсетілген.
Жолдорбаның массасы – 1 кг 200 г. Әр жолдорбаның массасы 6 кг-нан аспайтындай етіп тағамдарды қалай бөліп салуға болады? Саяхат 2 күнге созылатын болса, үш саяхатшыға не алуға болады?


Арасы 1 985 км екі ауылдан бір-бірінен қарама-қарсы екі бағытқа екі автокөлік шықты. Біріншісі белгіленген А ауылына дейін 324 км, ал екіншісі
белгіленген В ауылына дейін 469 км жол жүрді. А және В ауылдарының арақашықтығы қандай?

-
Есепті теңдеу құрып шығар:
Сабақтың соңы
10 минут
«Өзіңе есім сыйла» көрнекі-рефлексиялық рәсім Жаттығудың мақсаты: әр қатысушының эмоционалды ресурстық жағдайына жетуі.
-
Мұғалім оқушыларға ыңғайлы отырып, көздерін жұмып, босаңсуды ұсынады.
-
Мұғалім оқушыларға: «Есіңізге өзіңізге сенімді болғаныңызды түсіріңіз, (табысты, сәтті, мақсатқа жеткенді және т.б.). Еске түсіріңіз: осы оқиға қайда және қашан болды. Сол сәттегі сезімдеріңізді еске түсіріңіз. Сол оқиғаны қайтадан бастан кешіріңіз» - деп ұсынады.
-
Тапсырманы орындауға арналған уақыттың өткенінен кейін (5-7 минут) тренер топ қатысушыларына жеке көзкөрімді жүргізудің нәтижелерін талқылауға ұсынады.
-
Әр қатысушы топқа өзінің оң әсерлі сезімінің (сенімділік, табыстылық, сәттілік және т.б.), нақты оқиғада өз ойында нені көріп сезінгені туралы айтады.
-
Әңгіме аяқталғаннан кейін әр қатысушы топтың көмегі арқылы жаңа ат ойластырады. Онда эмоционалды ресурстық жағдайының алынған негізі көрсетіледі: «Мен ... (мынаны, мынаны жасай алатын)» немесе «Мен өзіме сенімдімін, егер мен... (мынаны, мынаны істесем)». Топтық талқылау (қажет болса).
-
-
Сабақтың тақырыбы: Қозғалысқа берілген есептер
Бағдарлама мақсаты: бастауыш сыныпта теңдеулерді шешуді үйрету арқылы оқушылардың ақыл-ой белсенділігін күшейту, оқушылардың математикалық ойлауының негізін қалау, сонымен қатар алгоритмдік ойлауды дамытуға ықпал ету. Міндеттері: теңдеулерді шешу нәтижесінде баланың теориялық білімі байытылып, білімдерін бекітеді, оның есептеу дағдылары жетілдіріледі.
Күтілетін нәтиже:
-
Барлық оқушылар: Берілген тақырыпты ашып, әңгімелеп айтады, негізгі ойды ашады.
Көптеген оқушылар: шығармашылыққа негізделген тапсырмаларды орындайды. Кейбір оқушылар: берілген тақырып бойынша ой қорыту жасай алады.
Сабақтың жоспарланға
н кезеңдері
Сабақтағы оқушылардың қызметі
Ресурстар
Сабақтың басы
10 минут
Ұйымдастыру кезеңі
«Сені көргеніме қуаныштымын...» жаттығуы
Мақсаты: Қатысушылардың жағымды жақтарын анықтау.
Жаттығу барысы
Әрбір қатысушы өз көршісіне келесі сөздерді айтады:
«Мен сені көргеніме қуаныштымын, себебі ...». Бұл сөйлемді адамның сыртқы келбетіне байланысты сөзбен емес, мінез ерекшеліне байланысты сөзбен аяқтау керек.
-
Бұл жаттығуды орындау сізге қиын болды ма?
-
Көршіңіз «Мен сізді көруге қуаныштымын » деген сөзді айтқан кезде қандай сезімде болдыңыз?
Сергіту сәті
Сабақтың
ортасы 20 минут
Қозғалысқа берілген есептер
Есепті теңдеу құрып шығар:
1 сағат ішінде автокөлік қандай арақашықтықты жүріп өтеді? 4 сағат ішінде ол қандай арақашықтықты жүріп өтеді?

-

-
Әлияның 20 кәмпиті бар. Ол кәмпиттерді өзіне қарағанда Айнада 2 кәмпит артық болатындай етіп бөлгісі келді. Әлия кәмпиттерді қалай бөлуі қажет? 14 кәмпитпен осыған ұқсас есеп құрастыр. Оны шығаруды досыңа ұсын.
Бауыржан жаңғақ терді. Ол 25 жаңғақты ағасына, ал қалғанының жартысын анасына берді. Өзінде 20 жаңғақ қалды. Бауыржанда
қанша жаңғақ болған?
Сабақтың соңы
10 минут
«Сөйлемді аяқта (Жазбаша сұхбат)» Мақсаты: Сабақты қорытындылау, сабақта нені білгені және қалай жұмыс істегені туралы талқылау, яғни әрқайсысы сабақтың басында қойылған мақсатқа жетуде қосқан үлесін, өзінің белсенділігін, сынып жұмысының тиімділігін және жұмыс түрлерінің пайдасы мен қызығушылығын бағалайды.
Мазмұны: балалар шеңберге тұрып, тақтада жазылған рефлексиялық сөйлемнің басын таңдап өз пікірін айтады:
Бүгін мен … білдім, Маған … қызықты болды, Мен үшін … қиын болды,
Мен … тапсырмаларды орындадым, Мен … екенін түсіндім,
Енді мен … жасай аламын, Мен … екенін сезіндім, Мен … ие болдым,
Мен … үйрендім,
Менің қолымнан …келді, Мен…жасап көремін, Мені…таң қалдырды, Сабақ өмірім үшін…берді, Маған…жасағым келді.
-
Сабақтың тақырыбы: Есептерді шығаруда жиындардың қиылысуы мен
бірігуінің ауыстырымдылық және терімділік қасиеттерін қолдану

-
Бағдарлама мақсаты: бастауыш сыныпта теңдеулерді шешуді үйрету арқылы оқушылардың ақыл-ой белсенділігін күшейту, оқушылардың математикалық ойлауының негізін қалау, сонымен қатар алгоритмдік ойлауды дамытуға ықпал ету. Міндеттері: теңдеулерді шешу нәтижесінде баланың теориялық білімі байытылып, білімдерін бекітеді, оның есептеу дағдылары жетілдіріледі.
Күтілетін нәтиже:
Барлық оқушылар: Берілген тақырыпты ашып, әңгімелеп айтады, негізгі ойды ашады.
Көптеген оқушылар: шығармашылыққа негізделген тапсырмаларды орындайды. Кейбір оқушылар: берілген тақырып бойынша ой қорыту жасай алады.
Сабақтың жоспарланға
н кезеңдері
Сабақтағы оқушылардың қызметі
Ресурстар
Сабақтың басы
10 минут
Ұйымдастыру кезеңі
«Комплимент» ойыны.
Жаттығудың тапсырмасы – қатысушылардың бірін бірі түсінісуі арқылы эмпатия деңгейін көтеру, тіл табыса алу қасиетін, бірі бірін толық тануын дамыту.
Тренингке қатысушылар шеңбер бойымен орналасады. Кез келген қатысушы жағымды комплимент айтады. Ал қалғандары ол кімге арналғанын табады. Комплимент алған қатысушы ойынды әрі қарай жалғастырады.
Барлығы түгелдей жағымды эмоция алмайынша ойын аяқталмайды.
Сергіту сәті
Сабақтың
ортасы 20 минут
Есептерді шығаруда жиындардың қиылысуы мен бірігуінің ауыстырымдылық және терімділік
қасиеттерін қолдану
а) Стадиондағы жүгіруге арналған жолдың ұзындығы – 400 м. Атлет 2 км жолды жүгіріп өтуі тиіс. Ол неше айналым жүгіріп өтуі тиіс?
ә) Спортшы 200 м/мин жылдамдықпен жүгіреді. Ара қашықтықты жүгіріп өту үшін оған қанша уақыт қажет?
Есепті теңдеу құрып шығар:
Бұйым жасауға арналған келтектің ұзындығы –
14 см. Оны бірі екіншісінен 2 см-ге ұзын болатындай

-
етіп, арамен екі бөлікке бөлу керек. Әр бөліктің ұзындығын тап.
Сыныпта 35 оқушы бар. Олардың әрқайсысы метро, автобус және троллейбус тәрізді қала көліктерінің жоқ дегенде бір түрін пайдаланады. 6 оқушы көліктің үш түрін де пайдаланады, 15 оқушы метро мен автобусты, 13 оқушы метро мен троллейбусты, 8
оқушы троллейбус пен автобусты пайдаланады. Қанша оқушы көліктің тек бір түрін ғана пайдаланады?
Есепті теңдеу құрып шығар:
Сабақтың соңы
10 минут
«Өзін-өзі талдау сауалнамасы» Мақсаты: өзіндік талдау, сабаққа сапалық және саналық баға беру. Кейбір тарауларды сабақтың бөлімдеріне байланысты өзгертуге, толықтыруға
болады. Оқушыларды өздерінің жауаптарын негіздеуге сұрауға болады.
1-нұсқа.
Сабақта мен ... жұмыс істедім. Сабақтағы өзі жұмысыммен ... Мен үшін сабақ ... болды Сабақ бойы мен ...
Менің көңіл-күйім ...
Сабақ материалы мен үшін...болды
-
Сабақтың тақырыбы: Геометриялық фигуралар: текше, тікбұрышты параллелепипед. Тікбұрышты параллелепипедтің көлемін табу
Бағдарлама мақсаты: бастауыш сыныпта теңдеулерді шешуді үйрету арқылы оқушылардың ақыл-ой белсенділігін күшейту, оқушылардың математикалық ойлауының негізін қалау, сонымен қатар алгоритмдік ойлауды дамытуға ықпал ету. Міндеттері: теңдеулерді шешу нәтижесінде баланың теориялық білімі байытылып, білімдерін бекітеді, оның есептеу дағдылары жетілдіріледі.
Күтілетін нәтиже:

-
Барлық оқушылар: Берілген тақырыпты ашып, әңгімелеп айтады, негізгі ойды ашады.
Көптеген оқушылар: шығармашылыққа негізделген тапсырмаларды орындайды. Кейбір оқушылар: берілген тақырып бойынша ой қорыту жасай алады.
Сабақтың жоспарланға
н кезеңдері
Сабақтағы оқушылардың қызметі
Ресурстар
Сабақтың басы
10 минут
Ұйымдастыру кезеңі
Сәлемдесу «Жапон әліппесі» жаттығуы А – ка З – з П – но Ц – ми Б – зу
И – ки Р – ши Ч – кэ В – ру К – мэ
С – ари Ш,Щ – хи Г - жи Л – та Т
– чи
Ь,Ъ,Ы – зук Д – тэ М – рин У – до
Э – мэй Е – ку Н – то Ф – лу Ю – фу
Ж – су О – мо Х – ри Я – на
Мұғалімдер осы әліппе арқылы өздерінің есімдерін жапон тілінде қасына сын есімді косып айтып шығуы керек. Мысалы: адемі Бегайым деген жапон тілінде катэкурин Зукужикаки.
Сергіту сәті
Сабақтың ортасы 20 минут
Геометриялық фигуралар: текше, тікбұрышты параллелепипед. Тікбұрышты параллелепипедтің көлемін табу
Аквариумның пішіні тікбұрышты параллелепипед тәрізді. Бірдей қырларының атауын және олардың мәнін жаз. Оның табанының ауданы мен
өлшемдері бойынша әртүрлі екі жағының ауданын тап. Көлемін есепте. Аквариумды жартылай толтыру үшін қанша су қажет?
Есепті теңдеу құрып шығар.
Текше мен тікбұрышты параллелепипедтің жазбаларын салыстыр. Олардың ұқсастықтары мен
айырмашылықтарын тап. Қарама-қарсы жақтарының атауын жұптап жаз.
-

Жауапты қағазға немесе компьютерге салып, оны
«Өз материалымы қосу» түймесін басу арқылы үй тапсырмасына қос.

Сабақтың
Сабақта өз жұмысының белсенділігі мен сапасын
соңы
бағалау үшін өз жауаптарын парақта белгілейді:
10 минут
«V» - мұғалімнің сұрауы бойынша жауап берді, бірақ
жауабы дұрыс емес,
«W» - мұғалімнің сұрауы бойынша жауап берді, бірақ
жауабы дұрыс,
« | » - өзінің қалауы бойынша жауап берді, бірақ
жауабы дұрыс емес,
«+» - өзінің қалауы бойынша жауап берді, бірақ жауабы
дұрыс,
«0» - жауап берген жоқ.
-
Сабақтың тақырыбы: Есептерді шығаруда шамалар арасындағы тәуелділік Бағдарлама мақсаты: бастауыш сыныпта теңдеулерді шешуді үйрету арқылы оқушылардың ақыл-ой белсенділігін күшейту, оқушылардың математикалық ойлауының негізін қалау, сонымен қатар алгоритмдік ойлауды дамытуға ықпал ету. Міндеттері: теңдеулерді шешу нәтижесінде баланың теориялық білімі байытылып, білімдерін бекітеді, оның есептеу дағдылары жетілдіріледі.
Күтілетін нәтиже:
Барлық оқушылар: Берілген тақырыпты ашып, әңгімелеп айтады, негізгі ойды ашады.
Көптеген оқушылар: шығармашылыққа негізделген тапсырмаларды орындайды. Кейбір оқушылар: берілген тақырып бойынша ой қорыту жасай алады.

-
Сабақтың
жоспарланға н кезеңдері
Сабақтағы оқушылардың қызметі
Ресурстар
Сабақтың басы
10 минут
Ұйымдастыру кезеңі
«Өзіңді білгің келсе» жобалық тест.
Мақсаты: мұғалімдер жобалық тест арқылы өздерінің мінез- құлықтары мен жекелік қасиеттерін біле алады.
Нұсқау: А4 форматтағы ақ қағазға сурет салу ұсынылады.
Болған соң салынған суреттеріне қарай талданады.
Сурет салу: күн, тау, үй, ағаш, жол, жол, сақина. Тау – дөңгелек салынса, мінезі жұмсақ, мейірімді, сенгіш. Егер тау ұшты болса, өкпелегіш, тік мінезді. Егер аралас салынса – басында қар болса, өзгермелі адам.
Үй – суретте ағаш үй салынса, арманы орындалады. Егер бір терезе салынған болса өзіне жақын бір адам туралы көп ойланады. Егер бірнеше терезе болса және жапқыштары болса, ол тұйық, сақ адам. Үйдің төбесінде мұржасы болса, түтін шығып жатса, әңгімеге жақын, өсекқұмар адам.
Ағаш – біреу болса өзінің жолдасына ұнайды. Егер бірнешеу болса, балаларды жақсы көреді, оларға уақыт бөліп, көңіл аударады. Қоршаған әлемді сүйеді, қанша мықты әдемі салынса, сұлулыққа соншалықты құмар. Жол – үйге жақын жатса, жолы жеңіл, алыс болса керісінше. Егер жол үйдің есігінен шықса, тапқан табысын үйге әкелетін, ал керісінше болса айналасына тарататын адам.
Сақина – көзсіз болса қонақ қабылдағанды, қонақ шақырғанды ұнатады. Көзі болса болашақты ойлайды, капитал жинайды. Неке жүзігі мықты отбасын білдіреді.
Сергіту сәті
Сабақтың
ортасы 20 минут
Есептерді шығаруда шамалар арасындағы
тәуелділік
Есепті теңдеу құрып шығар:
Тікбұрышты параллелепипед пішінді хауыздың ұзындығы – 50
м, ені – 10 м, тереңдігі – 2 м. Көлемін тап. Хауыз

-
табанының ауданын есепте. Бүйір қабырғаларының аудандарының қосындысын тап.
Сөреге 19 қорап қойылған. Сөрені түгелдей толтыру үшін қанша қорап қажет? Егер қораптың ұзындығы – 15 дм, ені – 14 дм және биіктігі 13 дм болса, онда
сөренің көлемі қанша?
Есепті теңдеу құрып шығар:
Тікбұрышты параллелепипед пішінді ағаш келтегінен қабырғалары 5 см болатын текше пішінді ойық ойып алынды.
Ойығы бар ағаш келтегінің көлемін тап.
Есепті теңдеу құрып шығар:
Сабақтың соңы
10 минут
Біздің күніміз (сабақ, іс-шара, ойын) аяқталуға жақын, сондықтан ... айтқым келеді:
Мен үшін ... сәтті болды Өзіңді не үшін мақтай аласың? Не үшін сыныптастарыңды мақтай аласың?
Неге ие болдың? Мені не таң қалдырды?
Мен үшін ... жаңалық болды. Сіздің ойыңызша не сәтті болды?
Сіздің ойыңызша не сәтсіз болды? Неліктен? Болашақта нені ескеру қажет?
Менің сабақтағы жетістігім…
-
Сабақтың тақырыбы: Құрама фигуралардың ауданы
Бағдарлама мақсаты: бастауыш сыныпта теңдеулерді шешуді үйрету арқылы оқушылардың ақыл-ой белсенділігін күшейту, оқушылардың математикалық ойлауының негізін қалау, сонымен қатар алгоритмдік ойлауды дамытуға ықпал ету.
Міндеттері: теңдеулерді шешу нәтижесінде баланың теориялық білімі байытылып, білімдерін бекітеді, оның есептеу дағдылары жетілдіріледі.

-
Күтілетін нәтиже:
Барлық оқушылар: Берілген тақырыпты ашып, әңгімелеп айтады, негізгі ойды ашады.
Көптеген оқушылар: шығармашылыққа негізделген тапсырмаларды орындайды. Кейбір оқушылар: берілген тақырып бойынша ой қорыту жасай алады.
Сабақтың
жоспарланға н кезеңдері
Сабақтағы оқушылардың қызметі
Ресурстар
Сабақтың басы
10 минут
Ұйымдастыру кезеңі
«Аңдар мен жәндіктер» жаттығуы
Нұсқау: Мұғалімдерге қағаз таратылады. Мұғалімдер әр қатарға өздерінің ұнайтын аңдар мен жәндіктердің аттарын жазады. Саны алтау. Осыдан кейін әркім менің оқыған сөйлемімді тыңдайды, оқылған сөйлем арасында өзі жазған сөздерді рет – ретімен оқып отырады, яғни өзінің кім екендігін анықтау.
Қорытынды:
-
Мені жұрт деп ойлайды.
-
Мені деп ойласа екен деп ойлаймын.
-
Дәл өзім .....
-
Мен жұмыста.....
-
Жолдасыңыздың алдында.....
6. Негізі........
Сергіту сәті
Сабақтың
ортасы 20 минут
Құрама фигуралардың ауданы
Контейнердің көлемін есепте. Оның ішіне ұзындығы
– 2 м, ені – 1 м және биіктігі 3 м өлшемдегі қанша қорапты сыйғызуға болады?

-

-
Жер телімін саяжай иелеріне теңдей бөліп беру керек. Әр торкөз (бос немесе саяжай иелері бейнеленген торкөздер) бір сотық
жерді білдіреді. Жер телімдерін торкөз шегаралары бойынша бөлу қажет. Бөліп берілген әрбір аумақ ішінде саяжай иесі болуы тиіс. Әр саяжай иесінде
неше сотық жер бар?
Сыйлықтар 20 см
x 25 см x 15 см қорапқа салынды. Әр сыйлық суретте көрсетілгендей таспамен
байланды. Егер түйіні мен ұшына 50 см қалдыратын болса, қорапты байлау үшін қанша сантиметр таспа қажет? Осындай 5 сыйлықты байлау үшін қанша
таспа қажет?
Сабақтың соңы
10 минут
Мен сабақтағы жұмысыма ...:
-
ризамын
-
онша риза емеспін Риза емеспін, өйткені…
Мен сабақта бұл тапсырмаларды ... үшін таңдадым:
-
олар маған өте ұнайды
-
басқаларға қарағанда, бұл тапсырмалар мен үшін қиын
-
олар басқа тапсырмаларға қарағанда жеңіл
-
-
Сабақтың тақырыбы: Санды көбейтіндіге көбейту және бөлу Бағдарлама мақсаты: бастауыш сыныпта теңдеулерді шешуді үйрету арқылы оқушылардың ақыл-ой белсенділігін күшейту, оқушылардың математикалық ойлауының негізін қалау, сонымен қатар алгоритмдік ойлауды дамытуға ықпал ету. Міндеттері: теңдеулерді шешу нәтижесінде баланың теориялық білімі байытылып, білімдерін бекітеді, оның есептеу дағдылары жетілдіріледі.
Күтілетін нәтиже:
Барлық оқушылар: Берілген тақырыпты ашып, әңгімелеп айтады, негізгі ойды ашады.
Көптеген оқушылар: шығармашылыққа негізделген тапсырмаларды орындайды. Кейбір оқушылар: берілген тақырып бойынша ой қорыту жасай алады.

-
Сабақтың
жоспарланға н кезеңдері
Сабақтағы оқушылардың қызметі
Ресурстар
Сабақтың басы
10 минут
Ұйымдастыру кезеңі
«Паравоз» ойыны.
Мақсаты: ұжымда бір –бірімен жағымды қатынас қалыптастыру, көңіл – күйлерін көтеру.
Нұсқау: Балалар бір қатарға тұрып реттік санымен 1,2ге саналады. Екі топқа бөлініп, бірінші топ қолдарын бір рет шапалақтап, оң аяқтарын екі рет жерге қағады.
Ал екінші топ қолдарын екі рет шапалақтап, оң аяқтарын бір рет жерге қағады. Осылайша ойын жалғасады, шатасқан ойыншы өз өнерін ортаға шығып көрсетеді.
Сергіту сәті
Сабақтың
ортасы 20 минут
Санды көбейтіндіге көбейту және бөлу
Кәдесый жасау үшін ұзындығы 2 м таспабауды бірі екіншісінен 40 см ұзын болатындай екіге бөлу керек.
Сен таспабаудың әр бөлігінің ұзындығы қанша болатынын біле аласың ба?
Есепті теңдеу құрып шығар:
Үш саяхатшы өзен арқылы өтіп, саяхаттарын жалғастырмақ болды. Өзен терең және одан өтетін көпір болмады. Өзен жағасында екі бала отырған қайық тұрды. Саяхатшылар балалардан өздерін өзеннің арғы бетіне өткізулерін сұрады.
Қайыққа бір саяхатшы ғана немесе екі бала сыяды.
Ал саяхатшы мен бала екеуі сыймайды. Саяхатшыларды өзеннен өткізу алгоритмін құр. Саяхатшыларды арғы бетке өткізу үшін неше рет қатынау керек? Бір рет қатынауға қайықтың бір бағыттағы қозғалысын санауға болады.
Есепті теңдеу құрып шығар:
Ұлы Жібек жолы көптеген ғасырлар бойы Еуропа мен Азияның мәдениеті мен өркениетінің ұштасуын қамтамасыз етті. Түйелерді әртүрлі тәсілдермен сана.
Есепті теңдеу құрып шығар:

-
Санды 5-ке бөлу үшін, бөлінгішті екі есе арттырып, бір нөлді алып тастау керек.
Мысал: 135 : 5 = (135 · 2) : 10 = 27.
Есепте.
165 : 5 825 : 5 125 : 5 360 : 5 465 : 5 315 : 5
Есептеудің дұрыстығын калькулятордың көмегімен тексер.
Сабақтың соңы
10 минут
«Арал» әдісі
Үлкен парақта эмоционалды «аралдар» бейнеленген карта салынады: қуаныш, мұң, аң-таң, ләззаттану, жадырау, күту, алаңдау, шабыт, рахат, белгісіздік аралы, т.б. Аралдар картасы тақтаға ілінеді. Оқушылар тақтаның алдына шығып маркермен (фломастермен) оның сабақтан кейін немесе күннің, аптаның соңында эмоциялықсезімдік жағдайын көрсететін кемесін картаға іледі немесе суреттейді.

-
Сабақтың тақырыбы: Нөлдермен аяқталатын сандарды ауызша көбейту және бөлу тәсілдері
Бағдарлама мақсаты: бастауыш сыныпта теңдеулерді шешуді үйрету арқылы оқушылардың ақыл-ой белсенділігін күшейту, оқушылардың математикалық ойлауының негізін қалау, сонымен қатар алгоритмдік ойлауды дамытуға ықпал ету. Міндеттері: теңдеулерді шешу нәтижесінде баланың теориялық білімі байытылып, білімдерін бекітеді, оның есептеу дағдылары жетілдіріледі.
Күтілетін нәтиже:
Барлық оқушылар: Берілген тақырыпты ашып, әңгімелеп айтады, негізгі ойды ашады.
Көптеген оқушылар: шығармашылыққа негізделген тапсырмаларды орындайды. Кейбір оқушылар: берілген тақырып бойынша ой қорыту жасай алады.

-
Сабақтың
жоспарланға н кезеңдері
Сабақтағы оқушылардың қызметі
Ресурстар
Сабақтың басы
10 минут
Ұйымдастыру кезеңі
1. «Мақтану» жаттығуы
Мақсаты:
-
өзін-өзі ашу дағдыларын қалыптастыру;
-
топ алдында сөйлеу, өзін көрсету дағдыларын жетілдіру.
Қатысушылар шеңбер құрып отырады және оларға тапсырма беріледі (дайындалуға 2-3 минут). «Әркім топ алдында өзінің қандай да бір сапасымен, біліктілігімен, қабілетімен мақтануы, өз бойында бағалайтын күшті жақтары жайлы айтуы тиіс».
Топ қатысушыларының барлығы сөйлеп болған соң, жаттығуды орындау барысында пайда болған сезімдерді талқылау жүреді.
Сергіту сәті
Сабақтың
ортасы 20 минут
Нөлдермен аяқталатын сандарды ауызша көбейту және бөлу тәсілдері
Есептеулерді дұрыс орындасаң, суретте қай қаладағы ескерткіш орындары бейнеленгенін білесің.
Ұлы Жібек жолы ежелгі мәдениет орталықтары бол- ған Тараз, Исфиджаб (Сайрам), Шымкент және Түркістан қалалары арқылы өткен.

-

-
Ұлы Жібек жолының ұзындығы 12 800 км-ді құрайды. Ерте замандағы саяхатшылар түйемен жүрген болса, олардың барлық жолды жүріп өтуіне қанша күн кеткен? Керуен күніне 5 км/сағ
жылдамдықпен 8 сағ жүріп отырған.
Есепті теңдеу құрып шығар:
Туристік пойыздар стансыдан бірдей уақыт аралығында жолға шығады. Бірінші пойыз 4 сағат 30 минутта, екіншісі 5 сағат 15 минутта жолға шықты.
Бесінші пойыз сағат нешеде жолға шығады?
Сабақтың соңы
10 минут
«Рефлексиялық нысана» техникасы Тақтада секторларға бөлінген нысана бейнеленеді. Әр секторда жасалған қызмет рефлексияның көрсеткіш- сұрақтары жазылады. Мысалы, мазмұнының бағасы,
сабақты жүргізу әдіс-тәсілдердің бағасы, өз қызметінің бағасы. Қатысушы нәтижесінің бағасына сәйкес секторға белгі қояды: нысананың ортасына жақындаған сайын ондыққа жақындайды, ал шетіне қарай барса, нөлге жақындайды. Содан кейін қысқаша талдау жасайды.

-
Сабақтың тақырыбы: Нөлдермен аяқталатын көптаңбалы сандарды жазбаша көбейту тәсілдері
Бағдарлама мақсаты: бастауыш сыныпта теңдеулерді шешуді үйрету арқылы оқушылардың ақыл-ой белсенділігін күшейту, оқушылардың математикалық ойлауының негізін қалау, сонымен қатар алгоритмдік ойлауды дамытуға ықпал ету. Міндеттері: теңдеулерді шешу нәтижесінде баланың теориялық білімі байытылып, білімдерін бекітеді, оның есептеу дағдылары жетілдіріледі.
Күтілетін нәтиже:
Барлық оқушылар: Берілген тақырыпты ашып, әңгімелеп айтады, негізгі ойды ашады.
Көптеген оқушылар: шығармашылыққа негізделген тапсырмаларды орындайды.

-
Кейбір оқушылар: берілген тақырып бойынша ой қорыту жасай алады.
Сабақтың жоспарланға
н кезеңдері
Сабақтағы оқушылардың қызметі
Ресурстар
Сабақтың басы
10 минут
Ұйымдастыру кезеңі
«Денелік өзара әрекеттесу» жаттығуы.
Мақсаты: топ белсенділігін арттыру. Жағымды көңіл- күй орнату.
Барысы: топ шеңбер құрып отырады. Жүргізушіге орындық жетіспеген сияқты шеңбердің ортасында тұрады. Ол жүргізушінің рөлін атқарады. Жүргізуші қалай кіммен орын ауыстыратынын айтады. Мысалы:
«Кімде қара аяқ киім болса солар орын ауыстыруы керек. Орын ауыстыру кезінде жүргізуші бос орынға үлгеріп отыруы керек. Содан кейін қалған адам жүргізуші рөлін атқарады.
Талдау: 1. Жаттығу сендерге ұнады ма?
-
Жаттығу орындауда қандай қиындықтар болды?
-
Жаттығу қандай қасиеттерді талап етеді?
Сергіту сәті
Сабақтың
ортасы 20 минут
Нөлдермен аяқталатын көптаңбалы сандарды жазбаша көбейту тәсілдері
Түйелер өз салмағының жартысына тең жүкті көтере алады. Ең мықтылары шамамен өз
салмағына тең 600 кг жүкті көтеруге мүмкіндігі бар.
Есепті теңдеу құрып шығар:
Бір адамға автобусқа барып қайтқаны үшін 4 300 теңгеге билет сатып алған болса, қонақүйге күніне 6 000 теңгеден 3 күнге төлесе, 2 000 теңгеден 3
экскурсияға баратын болса, бес саяхатшы қанша ақша жұмсайды?
Екі керуенде 26 түйе болды. Бірінші керуенге тағы 6 түйе, ал екіншісіне тағы 8 түйе қосқанда, керуендегі
-

-
түйелер саны теңесті. Бастапқыда әр керуенде қанша түйеден болған?
Қазба жұмыстарын жүргізетін алаңның ені – 250 м, ал ұзындығы одан 150 метрге артық. Алаңның бестен бір бөлігі зерттелген, ал қалғаны зерттелген жоқ.
Зерттелмегеніне қарағанда зерттелгені неше квадрат метрге кем?

Археологиялық қазба жұмыстарын жүргізу үшін ұзындығы 3 200 см және ені 2 400 см жер телімін 4 қабат жіппен қоршау керек. Жер телімін қоршау үшін қанша метр жіп қажет?
Есепті теңдеу құрып шығар:
Сабақтың соңы
10 минут
«Жаттығу» әдісі

-
Сабақтың тақырыбы: Көптаңбалы санды екі таңбалы санға жазбаша көбейту Бағдарлама мақсаты: бастауыш сыныпта теңдеулерді шешуді үйрету арқылы оқушылардың ақыл-ой белсенділігін күшейту, оқушылардың математикалық ойлауының негізін қалау, сонымен қатар алгоритмдік ойлауды дамытуға ықпал ету. Міндеттері: теңдеулерді шешу нәтижесінде баланың теориялық білімі байытылып, білімдерін бекітеді, оның есептеу дағдылары жетілдіріледі.
Күтілетін нәтиже:

-
Барлық оқушылар: Берілген тақырыпты ашып, әңгімелеп айтады, негізгі ойды ашады.
Көптеген оқушылар: шығармашылыққа негізделген тапсырмаларды орындайды. Кейбір оқушылар: берілген тақырып бойынша ой қорыту жасай алады.
Сабақтың жоспарланға
н кезеңдері
Сабақтағы оқушылардың қызметі
Ресурстар
Сабақтың басы
10 минут
Ұйымдастыру кезеңі
«Жасырын сөз». Оқушылар тақырып бойынша сөз жасырады. Оны сипаттайды, сол сипаттама арқылы басқа оқушылар жасырынған сөзді табады.
Сипаттауда айтатын сөздерге шектеу қою арқылы немесе қимыл арқылы көрсетуді ұсынуға болады. Мысалы жасырылған сөзді 3 сөз арқылы сипатта деген
сияқты.
Сергіту сәті
Сабақтың
ортасы 20 минут
Көптаңбалы санды екі таңбалы санға жазбаша
көбейту
Әбу Насыр әл-Фараби – әлемдік дең- гейдегі көрнекті ғалым. Ол өзінің шығармашылығында араб, парсы, грек, үнді және түрік мәдениеттерінің құнды жетістіктерін ұштастыра білген.
Ауызша есептеп, барлық жауаптың қосындысын тапсаң әл-Фараби дүниеге
келген қаланың атауын білетін боласың.
Кітапханада 5 мониторды токқа қосу үшін әрқайсысына бірдей жұмсалатын 15 м сым қажет. 134 мониторды қосу үшін 400 м сым жеткілікті ме?
Есепті теңдеу құрып шығар:
Төрт текшеден жасалған фигураның көлемін тап. Текшелердің санын өзгертіп, ұқсас тапсырма құрастыр.
-

Сабақтың соңы
10 минут
«Сауалнама» әдісі

-
Сабақтың тақырыбы: Көптаңбалы сандарды екі таңбалы санға қалдықпен жазбаша бөлу
Бағдарлама мақсаты: бастауыш сыныпта теңдеулерді шешуді үйрету арқылы оқушылардың ақыл-ой белсенділігін күшейту, оқушылардың математикалық ойлауының негізін қалау, сонымен қатар алгоритмдік ойлауды дамытуға ықпал ету. Міндеттері: теңдеулерді шешу нәтижесінде баланың теориялық білімі байытылып, білімдерін бекітеді, оның есептеу дағдылары жетілдіріледі.
Күтілетін нәтиже:
Барлық оқушылар: Берілген тақырыпты ашып, әңгімелеп айтады, негізгі ойды ашады.
Көптеген оқушылар: шығармашылыққа негізделген тапсырмаларды орындайды. Кейбір оқушылар: берілген тақырып бойынша ой қорыту жасай алады.
Сабақтың жоспарланға н кезеңдері
Сабақтағы оқушылардың қызметі
Ресурстар
Сабақтың басы
10 минут
Ұйымдастыру кезеңі
Түйінді сөздер Мұғалім жаңа тақырыптың ішінен түйінді сөздерді әр топқа бөліп береді. Оқушылар топ болып бірігіп сол сөздердің анықтамасын, мағынасын ашып, басқа топтарға түсіндіреді.
Сергіту сәті
Сабақтың
ортасы 20 минут
Көптаңбалы сандарды екі таңбалы санға қалдықпен жазбаша бөлу

-
Есепті теңдеу құрып шығар:
Кітапхана залында әрқайсысында 6 сөреден 30 шкаф бар. Әр сөреге 20 кітаптан қойылған. Залда барлығы неше кітап бар?
Ұзындығы – 5 м, ені 4 м болатын еденге төсеу үшін қанша квадрат метр линолеум қажет? Ені 2 м линолеум орамынан ұзындығы қандай бөлік кесіп алу
керек?
Қабырғалары 4 см болатын шаршы сыз. Оны екі сызықпен 4 бөлікке бөл. Тапсырманы бірнеше тәсілмен орында. Сенде қандай фигуралар пайда болды?
Қағазға немесе компьютерге сызба жаса және оны
«Өз материалыңды қосу» түймесін басу арқылы үй тапсырмасына қос.
Арман мен Әлия төрт таңбалы сандар жазды. Арман бірінші цифры кейінгі үш цифрдың қосындысына тең сандарды жазды. Әлия соңғы цифры алдыңғы үш цифрдың қосындысына тең сандарды жазды.
Балаларға осындай бес сан жазуға көмектес.
Есептеп, жауаптарын өсу ретімен орналастыр. Сонда Абайды шабыттандырған тағы бір мәдениетті білетін боласың.
Сабақтың соңы
10 минут
Көпнұсқалы жауаптары бар сұрақтар:

-
Сабақтың тақырыбы: Көптаңбалы сандарды екі таңбалы санға бөліндісінде нөл болатындай жазбаша бөлу
Бағдарлама мақсаты: бастауыш сыныпта теңдеулерді шешуді үйрету арқылы оқушылардың ақыл-ой белсенділігін күшейту, оқушылардың математикалық

-
ойлауының негізін қалау, сонымен қатар алгоритмдік ойлауды дамытуға ықпал ету. Міндеттері: теңдеулерді шешу нәтижесінде баланың теориялық білімі байытылып, білімдерін бекітеді, оның есептеу дағдылары жетілдіріледі.
Күтілетін нәтиже:
Барлық оқушылар: Берілген тақырыпты ашып, әңгімелеп айтады, негізгі ойды ашады.
Көптеген оқушылар: шығармашылыққа негізделген тапсырмаларды орындайды. Кейбір оқушылар: берілген тақырып бойынша ой қорыту жасай алады.
Сабақтың
жоспарланға н кезеңдері
Сабақтағы оқушылардың қызметі
Ресурстар
Сабақтың басы
10 минут
Ұйымдастыру кезеңі
«Фрейер моделі» әдісі Алғашқы екі кестесін, яғни «не білемін», «не білгім келедіні» оқушылар жаңа тақырып басталмас бұрын толтырады. Жаңа білімнің маған
берер пайдасы қандай болмақ деген сұрақтарға жауап беруге ұмтылады.
Сергіту сәті
Сабақтың ортасы 20 минут
Сабақтың соңы
10 минут
«Алғыс айту…» әдісі
Сабақ соңында мұғалім әр оқушыға ынтымақтастығы үшін алғыс айтатын бір сыныптасын таңдауға ұсыныс жасайды және сол ынтымақтастықты неден көре алғанын түсіндіреді. Мұғалім таңдаушылар тізіміне жатпайды. Мұғалімнің алғыс сөзі қорытынды сөз болып табылады. Сондай-ақ, ең аз алғыс алған оқушыны таңдай отырып, оған сабаққа қатысқаны үшін
ризашылығын білдіретін сенімді сөздерді табады.
-
Сабақтың тақырыбы: Көптаңбалы сандарды екі таңбалы санға жазбаша бөлу Бағдарлама мақсаты: бастауыш сыныпта теңдеулерді шешуді үйрету арқылы оқушылардың ақыл-ой белсенділігін күшейту, оқушылардың математикалық ойлауының негізін қалау, сонымен қатар алгоритмдік ойлауды дамытуға ықпал ету. Міндеттері: теңдеулерді шешу нәтижесінде баланың теориялық білімі байытылып, білімдерін бекітеді, оның есептеу дағдылары жетілдіріледі.
Күтілетін нәтиже:
Барлық оқушылар: Берілген тақырыпты ашып, әңгімелеп айтады, негізгі ойды ашады.
Көптеген оқушылар: шығармашылыққа негізделген тапсырмаларды орындайды. Кейбір оқушылар: берілген тақырып бойынша ой қорыту жасай алады.

-
Сабақтың
жоспарланға н кезеңдері
Сабақтағы оқушылардың қызметі
Ресурстар
Сабақтың басы
10 минут
Ұйымдастыру кезеңі
«Он сұрақ!» әдісі.
(мұғалімдермен жұмыс, гүл, семинар, сабақ, оқу сөздерін келтіру)
Мұғалім бір оқушыны таңдап алады және оның маңдайына негізгі сөз жазылған стикерді жапсырады – қатысушы сыныпқа 10 сұрақ қоя алады, оған жауап не
ИӘ, не ЖОҚ деп беріледі.
Сергіту сәті
Сабақтың
ортасы 20 минут
Көптаңбалы сандарды екі таңбалы санға бөліндісінде нөл болатындай жазбаша бөлу
Композитор Шәмші Қалдаяқов 1930 жылы туған. 1956 жылы
«Менің Қазақстаным» әнін жазған. Ол уақыт өте келе Қазақстан Республикасының қазіргі гимніне айналды. Өзінің осы танымал әнін жазған кезде Шәмші Қалдаяқов неше жаста болған?
Есепті теңдеу құрып шығар:
Мәтіндердегі деректер бойынша есеп құрастыр және шығар.
а) 1980 жылы Алматы қала- сында «Ұлттық музыкалық аспаптар» музейі ашылды.
Музей ғимараты – ағаштан салынған сәулет өнерінің үлгісі. Оны 1908 жылы Андрей Павлович Зенков тұрғызған.
ә) Музейде концерттер мен кездесулер өтеді. Ересектердің билеті – 500 теңге тұрса, балалардікі 300 теңге тұрады. Экскурсия жетекшісінің қызметі – 850 теңге.
Сабақтың
соңы
«Борт журналы»
-
10 минут
Тірек сөздер, графикалық үлгілер, қысқа сөйлемдер мен түйіндер, сұрақтар арқылы ақпаратты белгілеу түрі. Оқушылар толтыратын мұғалім белгілеген «борт журналының» бөліктеріне тақырыптың негізгі түсініктерін, байланыстарын, сұрақтарын жатқызуға
болады.
-
Сабақтың тақырыбы: Үш таңбалы санға көбейту алгоритмі Бағдарлама мақсаты: бастауыш сыныпта теңдеулерді шешуді үйрету арқылы оқушылардың ақыл-ой белсенділігін күшейту, оқушылардың математикалық ойлауының негізін қалау, сонымен қатар алгоритмдік ойлауды дамытуға ықпал ету. Міндеттері: теңдеулерді шешу нәтижесінде баланың теориялық білімі байытылып, білімдерін бекітеді, оның есептеу дағдылары жетілдіріледі.
Күтілетін нәтиже:
Барлық оқушылар: Берілген тақырыпты ашып, әңгімелеп айтады, негізгі ойды ашады.
Көптеген оқушылар: шығармашылыққа негізделген тапсырмаларды орындайды. Кейбір оқушылар: берілген тақырып бойынша ой қорыту жасай алады.
Сабақтың жоспарланға
н кезеңдері
Сабақтағы оқушылардың қызметі
Ресурстар
Сабақтың басы
10 минут
Ұйымдастыру кезеңі
«Карусель» жаттығуы.
Мақсаты: Қарым-қатынасты дамытуға арналады Топ мүшелері 2-ге бөлінеді . 1-ші топ ішкі, 2-ші топ сыртқы топ болып бөлініп, екі шеңбер жасайды.
Жетекшінің берген белгісі бойынша ішкі топ сағат тілі бойынша қозғалады, жетекшінің сигналы бойынша олар тоқтайды да, екеуден ішкі топ пен сыртқы топ бір- біріне қарсы тұрған адамдар бірігеді. Әрбір топқа кезекпе-кезек жетекші белгілі бір роль беру керек, олар тез арада сол рольді 2-3 минутта көрсетуі керек.
Мысалы: сатушы- сатып алушы ; мұғалім – оқушы, дәрігер – қаралушы ; полиция –шофер; әке – бала; анасы –қызы. Бұл жаттығу әрбір адамның өзінің мінезін, көңіл күйін, қабілетін , өзгерте білу осы арқылы өзгелермен еркін араласу қабілетінің дамуына
көмектеседі.
Сергіту сәті
Сабақтың
ортасы 20 минут
Көптаңбалы сандарды екі таңбалы санға жазбаша бөлу

-
Ы. Алтынсарин атындағы марапат қай жылы бекітілгенін анықта.
Тарихи орындарға бару үшін әрқайсысы 12 оқушыдан тұратын 21 топ жолға шығуға дайындалды. Оларға жолға шығу үшін әрқайсысында 14 орындығы бар шағын автобустар бөлінді. Оқушыларға барлығы қанша шағын автобус қажет болды?
Есепті теңдеу құрып шығар:
Автобус аялдамаға дейін 68 км/сағ жылдамдықпен бірнеше сағат жүрді. Қалған жолды ол 65 км/сағ жылдамдықпен 4 сағатта жүріп өтті. Барлық жүрген жолы 464 км болды. Жолдың бірінші бөлігін автобус қанша сағатта жүріп өтті?
Есепті теңдеу құрып шығар:
Әкесі мен анасы пойызбен барып-қайтуға әрқай- сысының бағасы 16 800 тг тұратын билеттер сатып алды. Есептесу үшін ішінде 180 000 тг бар банк карточкасын берді. Қонақ үйде оларға таңдау үшін бірнеше бөлме ұсынылды:
-
«Люкс» бөлме – тәулігіне 18 000 тг;
-
«Жайлы» бөлме – тәулігіне 14 500 тг;
-
«Стандарт» бөлме – тәулігіне 9 200 тг.
Тәулігіне тамақтану құны адам басына 5 000 тг болатынын есепке алғанда, осы бөлмелердің бірін 5 тәулікке жалға алуға карточкадағы қалған ақша жете ме? Әртүрлі нұсқаларды қарастыр.
Сабақтың соңы
10 минут
«Күнделіктер»
Күнделіктер түрлері: күнделікті, көркем альбомкүнделік, екіжақты күнделік (бір бағанда - бақыланатын фактілер, цитаталар, екіншісінде - комментарийлер) т.б. Эссе және “борт журналынан” айырмашылығы: күнделік ұзақ уақыт аралығында жүргізіледі және оқушыға үдерісті қадағалаумен қатар
өзінің әрекетін салыстыруда ойланып рефлексия
-
-
жасауды жүзеге асыруға ықпалын тигізеді (“кейін қалдырған” рефлексия).
-
Сабақтың тақырыбы: Үш таңбалы санға бөлу алгоритмі Бағдарлама мақсаты: бастауыш сыныпта теңдеулерді шешуді үйрету арқылы оқушылардың ақыл-ой белсенділігін күшейту, оқушылардың математикалық ойлауының негізін қалау, сонымен қатар алгоритмдік ойлауды дамытуға ықпал ету. Міндеттері: теңдеулерді шешу нәтижесінде баланың теориялық білімі байытылып, білімдерін бекітеді, оның есептеу дағдылары жетілдіріледі.
Күтілетін нәтиже:
Барлық оқушылар: Берілген тақырыпты ашып, әңгімелеп айтады, негізгі ойды ашады.
Көптеген оқушылар: шығармашылыққа негізделген тапсырмаларды орындайды. Кейбір оқушылар: берілген тақырып бойынша ой қорыту жасай алады.
Сабақтың жоспарланға
н кезеңдері
Сабақтағы оқушылардың қызметі
Ресурстар
Сабақтың басы
10 минут
Ұйымдастыру кезеңі
«Бүлінген телефон»
Мақсаты: Есту қабілетін дамытуға арналған
Бір сөзді мұғалім бір баланың құлағына сыбырлап сол пікірді қайталайды, солай жалғаса беріп барлық балаларға жеткізеді. Ең соңғы оқушы пікір сөзді естіртіп дауыстап айтады. Мен әрқашан шындықты
айтамын.
Сергіту сәті
Сабақтың
ортасы 20 минут
Үш таңбалы санға көбейту алгоритмі
-
Ата-аналар балаларына белгілі бір сомаға жиһаз сатып әперді. Түбіртек бойынша әрбір балаға қандай жиһаз сатып әпергенін анықта.


Сабақтың соңы
10 минут
«Ұқсастық шегі» жаттығуы.
Шарты : Қатысушылар жұптасып отырады , А 4 қағаз беті және қалам қажет . Жанындағы жұбына қарап , ұқсастықты тауып , " Біздің ұқсастығымыз ." деп А 4 қағаз бетіне жазады . Ұқсастық табу үшін 4 мин уақыт беріледі . Жаттығуды орындағаннан кейін , жұп бір – бірінің жазған ұқсастығын оқып ,өз ойларын айтады.
-
Сабақтың тақырыбы: Өнімділік
Бағдарлама мақсаты: бастауыш сыныпта теңдеулерді шешуді үйрету арқылы оқушылардың ақыл-ой белсенділігін күшейту, оқушылардың математикалық ойлауының негізін қалау, сонымен қатар алгоритмдік ойлауды дамытуға ықпал ету. Міндеттері: теңдеулерді шешу нәтижесінде баланың теориялық білімі байытылып, білімдерін бекітеді, оның есептеу дағдылары жетілдіріледі.
Күтілетін нәтиже:
-
Барлық оқушылар: Берілген тақырыпты ашып, әңгімелеп айтады, негізгі ойды ашады.
Көптеген оқушылар: шығармашылыққа негізделген тапсырмаларды орындайды. Кейбір оқушылар: берілген тақырып бойынша ой қорыту жасай алады.
Сабақтың жоспарланға
н кезеңдері
Сабақтағы оқушылардың қызметі
Ресурстар
Сабақтың басы
10 минут
Ұйымдастыру кезеңі
Көңіл күйімізді жаттықтыру»
Мақсаты:Шынайы бейнелеп көрсете білу арқылы көңіл күйімізді жатықтыра алуға арналады.
Жүргізуші:Бүгін мен сендерге актер болуға үйретемін.
Мен
сендерге нені көрсет десем, соны бет-әлпеттеріңмен бейнелейсіңдер.
-
Қабақтарыңды түйіп,ашулы адамның кейпін көрсетесіңдер
-
Қатты қорқу қажет.Қасқырдан қорыққан қоян сияқты немесе ұядан түсіп қалған балапан сияқты,мысықтан қорыққан тышқан сияқты және иттен қорыққан баланы бет -әлпеттеріңмен көрсету қажет.
-
Жылап тұрған адамды көрсету.
-
Жәй күліп тұрған адамды және қатты күліп тұрған адамды көрсету
-
Өлең айтып тұрған адамдың сезімін көрсете білу
Сергіту сәті
Сабақтың
ортасы 20 минут
Үш таңбалы санға бөлу алгоритмі
Аспан астындағы ашық музейге 3 күнде (бейсенбі, жұма, сенбі) 11 875 адам келді. Бейсенбі күні келушілер саны сенбі күні келгендерге қарағанда 3- ке кем болды, ал жұма күні 3 875 адам келді.
Бейсенбі және сенбі күндерінің әрқайсысында музейге неше адам келді?

Егер текшелердің қабырғасы 6 см болса, берілген фигуралардың көлемі қанша болады?
-

-
Есепті теңдеу құрып шығар:

Өрнек бойынша есеп құрастыр.
98 000 – 308 · 41
Сабақтың соңы
10 минут
«Алтын балыққа арналған аквариум» әдісі Оқушыларға жасырын суреттер таратылады, кімге балық түссе, сол алтын балық болады, оқушы алтын балықтың маскасын киіп, ортаға шығады. Басқа оқушылар оған сұрақтар қояды. Егер жауап бере алмаса топ мүшелері көмектесуіне болады.

-
Сабақтың тақырыбы: Өнімділік
Бағдарлама мақсаты: бастауыш сыныпта теңдеулерді шешуді үйрету арқылы
оқушылардың ақыл-ой белсенділігін күшейту, оқушылардың математикалық

-
ойлауының негізін қалау, сонымен қатар алгоритмдік ойлауды дамытуға ықпал ету. Міндеттері: теңдеулерді шешу нәтижесінде баланың теориялық білімі байытылып, білімдерін бекітеді, оның есептеу дағдылары жетілдіріледі.
Күтілетін нәтиже:
Барлық оқушылар: Берілген тақырыпты ашып, әңгімелеп айтады, негізгі ойды ашады.
Көптеген оқушылар: шығармашылыққа негізделген тапсырмаларды орындайды. Кейбір оқушылар: берілген тақырып бойынша ой қорыту жасай алады.
Сабақтың
жоспарланға н кезеңдері
Сабақтағы оқушылардың қызметі
Ресурстар
Сабақтың басы
10 минут
Ұйымдастыру кезеңі
«Бүлінген телефон»
Мақсаты: Есту қабілетін дамытуға арналған
Бір сөзді мұғалім бір баланың құлағына сыбырлап сол пікірді қайталайды, солай жалғаса беріп барлық балаларға жеткізеді. Ең соңғы оқушы пікір сөзді естіртіп дауыстап айтады. Мен әрқашан шындықты айтамын.
Сергіту сәті
Сабақтың
ортасы 20 минут
Өнімділік
Мына балалардың кім болуды армандайтынына қара. Өрнектердің мәнін есептеп шықсаң қай баланың кім болғысы келетінін білесің.

«Мен өскенде фермер боламын», – деді Арман. Оған мына есепті шығаруға көмектес. Егістік жерінің ені – 250 м, ал ұзындығы одан 150 м
артық. Егістік ауданының бестен бір бөлігіне – сұлы,

-
ал қалған бөлігіне жоңышқа егілген. Сұлыға қарағанда жоңышқа қанша квадрат метр жерге артық егілді?
Есепті теңдеу құрып шығар
Сабақтың соңы
10 минут
«Ұқсастық шегі» жаттығуы.
Шарты : Қатысушылар жұптасып отырады , А 4 қағаз беті және қалам қажет . Жанындағы жұбына қарап , ұқсастықты тауып , " Біздің ұқсастығымыз ." деп А 4 қағаз бетіне жазады . Ұқсастық табу үшін 4 мин уақыт беріледі . Жаттығуды орындағаннан кейін , жұп бір – бірінің жазған ұқсастығын оқып ,өз ойларын айтады.
Жұмыс дәптері
|
Көптаңбалы сандарды құру. Натурал сандар қатары. Көптаңбалы сандардың құрамы. Реттілік |

|
Есепті теңдеу құрып шығар: Қазақстанның солтүстігі мен батысында Ресеймен – 7 591 км, шығысында Қытаймен – 1 782 км, оңтүстігінде Қырғызстанмен – 1 241 км, Өзбекстанмен – 2 354 км, Түрікменстанмен 426 км ортақ шегарасы бар. Еліміздің құрлықтағы шегарасының жалпы ұзындығын тап. |
|
Есепті теңдеу құрып шығар: Қала мектептерінің бірінде бастауыш сыныпта 260 оқушы, ортаңғы сыныпта 340 оқушы, ал қалғаны жоғары сыныпта оқиды. Егер мектепте барлығы 980 оқушы болса, жоғары сыныпта қанша бала оқиды? |
|
Есепті теңдеу құрып шығар: Әлия мен Айнаның салмағы бірге алғанда –40 кг. Айна мен Болат бірге – 50 кг, Болат пен Серік бірге – 90 кг. Серік пен Арманның салмағы бірге – 100 кг. Арман мен Әлия – 60 кг. Әлияның салмағы қанша? |
|
Миллиондар класы. Сандарды дөңгелектеу |
|
Сандарды жаз: Сандар кластары арасында бос орын қалдыруды ұмытпа. а) миллиондар класының 8 бірлігі ә) мыңдар класының 12 бірлігі б) миллиондар класының 3 бірлігі және мыңдар класының 8 бірлігі |
|
Қала халқының санын он мыңдықтарға дейін дөңгелекте. |
|
Ауыл тұрғындарын жүз мыңдықтарға дейін дөңгелекте. 2019 жылғы 1 қаңтардағы көрсеткіш бойынша Қазақстан Республи- касының халық саны. 3. Қала 10 353 000 = 4. Ауыл 7 656 500 = |
|
Көптаңбалы сандармен арифметикалық амалдар орындау |
|
Кестені оқып, сандарды: а) миллионға дейін; ә) жүз мыңға дейін; б) он мыңға дейін дөңгелекте. Сандар кластары арасында бос орын қалдыруды ұмытпа. Жынысы мен жасы бойынша 17 жасқа дейінгі бала саны (жыл басында, адам)
|
|
Қазақстан туралы мәліметтерді бірлік мыңға дейін дөңгелектеп, көшіріп жаз. Сандар кластары арасында бос орын қалдыруды ұмытпа.
|

|
|
Математика күнделікті өмірде |
|
Есепті теңдеу құрып шығар: Ғалымдар бірнеше жыл бұрын Қазақстан халқының 15 жастан асқан тұрғындарының компьютерді меңгеру деңгейін анықтады. Сол уақытта барлығы қанша адам мәтінді редакциялауды, электрондық поштаны қолдануды меңгергенін есепте. Кестеден тағы қандай ақпаратты алуыңа болады?
|
|
Нұр-Сұлтан және Алматы қалаларында соңғы 10 жыл ішінде халық саны қаншалықты өскенін калькулятордың көмегімен есепте. Өзің тұратын жердегі немесе жақын орналасқан қаладағы халық санын анықта.
|
|
Мен тұратын (немесе жақын орналасқан) қалада адам тұрады. |
|
Көптаңбалы сандарды жазбаша қосу және азайту |
|
Есепті теңдеу құрып шығар: Мен Алматыда тұрамын. Біздің сынып Нұр-Сұлтан қаласына балалар фестиваліне баруды жоспарлап отыр. Біз онлайн-билет сатып алуға шешім қабылдадық. Іздестіруіміздің нәтижесі қандай болғанына қара. Ең арзан билетті таңдауға көмектес. Ең жылдам жүретін пойыздың купесіне бір ересек адамға және бір балаға арналған билет бірге неше теңге тұрады?
Жауабы: Ең арзан бір ересек адамға және бір балаға арналған билет бірге тг. Ең жылдам жүретін пойыздың купесіне бір ересек адамға және бір балаға арналған билет бірге теңге тұрады. |
|
Алматыдан Нұр-Сұлтан қаласына пойызбен келе жатқанда, біз сандарға қатысты ойын ойлап таптық. Өрнектерді дәптеріңе бағанмен жаз. 3, 7, 6, 2 цифрларынан ең кіші және ең үлкен төрт таңбалы сандар жаз. Олардың айырмасын тап. Айырманың цифрларынан ең кіші және ең үлкен сандар құрастыр. Тағы да айырмасын тап. |
|
Миллиграмм |
|
Миллиграммен нені өлшейтінін қара. Өз мысалыңды ұсын. |

|
|
|
Сандармен ойын ойна. Өрнектерді дәптеріңе баған түрінде жаз және есепте. Сандар кластары арасында бос орын қалдыруды ұмытпа. 7, 6, 2, 1, 0 цифрларынан ең кіші және ең үлкен бес таңбалы сан құрастыр. Олардың айырмасын тап. Айырманың цифрларынан ең үлкен және ең кіші сандар құрастыр. Тағы да айырмасын тап. Амалдар тізбегін осылай 3 рет қайтала.
|
|
Есепті теңдеу құрып шығар: Әлия әкесімен бірге бақшадан массасы 1 кг, 2 кг, 3 кг, 4 кг, 5 кг, 6 кг және 7 кг болатын 7 асқабақ жинап алды. Асқабақтарды 4 себетке әрқайсысында массасы бірдей болатындай бөліп салды. Мұны олар қалай орындады? |
|
Кеңістіктік геометриялық фигуралар. Көлемді өлшеу |
|
Есепті теңдеу құрып шығар: Кеңістіктік фигуралардың атауын есіңе түсір. Олардың қайсысы ішіне қырлары 1 см болатын көптеген кішкентай текшелерді салуға ыңғайлы қорапқа ұқсас? Бұл қораптың ұзындығы – 5 см, ені – 3 см және биіктігі – 4 см. Оған қырлары 1 см болатын қанша текше сыятынын есептеп көр. Арман өз есептеуін жүргізді. Ол бір қатарда қырлары 1 см болатын қанша текше бар екендігін санады: 5 · 3 = 15 |
|
(текше). Содан соң осындай қатарлардың санына, яғни 4-ке көбейтті: 15 · 4 = 60 (текше). Ал сен қалай санадың? |
|
Есепті теңдеу құрып шығар: Берілген тәсілді пайдаланып, текшенің көлемін қалай есептеуге болады? Қабырғалары 3 см болатын текше пішінді қорапқа қырлары 1 см болатын текшелер салынды деп ойла. Қалай есептейтініңді айтып бер.
|
|
Ар, гектар –ауданның өлшем бірліктері |
|
Есепті теңдеу құрып шығар: Мына мәтіндерді есеп деп айтуға бола ма? Неге? Оларды есеп болатындай толықтыр және шығар. а) Саяжай жерінің ұзындығы – 25 м, ені – 20 м. Жердің барлық ауданының жартысына алма отырғызылған. Барлық жердің төрттен бір бөлігін алмұрт ағашы алып жатыр. Қалған бөлігіне бұталар отырғызылған. ә) Фермер шаруашылығында 500 га жер бар. 50 га жерге бидай егілді. Бидай егілген жерге қарағанда қарақұмық егуге 5 есе артық орын бөлінді. Қалған жерге қара бидай егілді. |
|
Әртүрлі алқаптың өлшемі берілген. Олардың ауданын тап. Метрді километрге өрнекте. |
|
Шамалардың өлшем бірліктерін түрлендіру және оларға амалдар қолдану |
|
Сыртқы көрінісі бірдей 8 бөлшек дайындалды. Оның біреуі басқаларынан жеңіл болып шықты. Кіртасы жоқ таразының көмегімен тек екі рет өлшеу арқылы осы жеңіл бөлшекті басқаларынан қалай бөліп алуға болады? |
|
|

|
Бір таңбалы сандардың және 10 санының квадраттарының мәнін есіңе түсір. Ондықтардың және 100 санының квадраттарының мәнін тап. Есепте. Сандар кластары арасында бос орын қалдыруды ұмытпа.
|
|
Уақыт өлшем бірлігінің үлесі |
|||
|
|
Есепті теңдеу құрып шығар: Осы ауылда Наурыз мерекесіндегі айтыстың қанша уақытқа созылғанын есепте. «Біз ауылда Наурыз мерекесін атап өттік. Кешке қарай, нақтырақ айтқанда, кешкі беске ширек уақыт қалғанда айтыс басталды. Айтыс таңсәріге дейін жалғасты. Ал таңсәрі — таңғы төрт жарым. Жақсылықты дәріптегендер жеңіске жетті» – деді Арман. Айтыстың басталу уақыты: сағ |
||
|
мин Айтыстың аяқталу уақыты: |
сағ |
мин |
|
|
Есепті теңдеу құрып шығар: көрсет. |
|
«Жарты», «ширек», «он бес минутсыз» сөздерін пайдаланып уақытты ата. Циферблат ал. Досыңа осы сөздерді қолданып сағаттың қанша болғанын айта алатындай етіп |
|

|
|
|
Еуро (€), доллар ($). Валютамен орындалатын операциялар |
|
|
Есепті теңдеу құрып шығар: Әкем алған тауарларына құны әртүрлі қағаз ақшамен төлем жасады. Артық қалғанын мәнеттермен қайтарып алды. Қайтаратын ақшаны мәнетпен жинаудың бірнеше мүмкін болатын нұсқасын жаз.
|
|
|
Туристер танымал субұрқақтардың біріне жылына мәнеттермен 200 000 еуро тастайды екен. Бұл қанша және қандай мәнеттермен болуы мүмкін? Мәнеттерді жинаудың бір нұсқасын ойластыр. |
|
|
|
|
|
|
АҚШ валютасының қағаз ақшалары мен мәнеттеріне қара. Мына соманы берілген ақшалармен ұсақта және сана: 524 $; 834 $. |
|
|
|

|
Рубль (₽). Валютамен орындалатын операциялар |
|
Қазақстаннан Ресейге келген туристер кәдесыйлар сатып алмақшы болды. Кәдесый сатып алуға қажетті соманы рубльмен және копейкамен төлеуге көмектес. Есепті теңдеу құрып шығар: |
|
Есепті теңдеу құрып шығар: Оқушы бірдей бағада 8 қалам мен 6 қарындаш сатып алды. Ол 8 қаламға 16 рубль 80 копейка төлеген болса, 6 қарындашқа қанша ақша төледі? Барлығына қанша төледі? Мүмкін болатын нұсқаларды қағаз ақша және копейкамен жинақтап көр. |
|
Әжей Ресейде ақ және қызыл түсті 9 шумақ тоқыма жіп сатып алды. Қызыл жіпке ол 320 рубль, ал ақ жіпке 400 рубль төледі. Егер жіп шумақтарының бағасы бірдей болса, әжей қанша ақ және қанша қызыл жіп сатып алады? |
|
Есепті теңдеу құрып шығар: Дүкеннен әрқайсысы 54 рубльден 4 тәрелке және 2 саптаяқ сатып алынды. Егер 1 саптаяқ 1 тәрелкеден 2 есе арзан тұратын болса, 4 тәрелке мен 2 саптаяқты қанша рубльге сатып алуға болады? |
|
Көптаңбалы сандарды ауызша есептеу |
|
Арман достарының қандай құндылықтарды білетіндігін анықтау үшін, олардың арасында сауалнама жүргізді. Өрнектерді амалдар бойынша |
|
жазып, мәнін тап. Сонда сен балалардың әрқайсысы қай сөзді айтқанын білесің.
|
|
Хабарландыруды қара. Мереке күні билеттің құны қанша болады? Жеңілдік бойынша 4 адамның демалысына қанша ақша жұмсау керек? Әдеттегі күнмен салыстырғанда қанша үнемделетінін анықта. Сандар разряды арасында бос орын қалдыруды ұмытпа. Шектеу қойылмайтын билеттің бағасы – 4 242 теңге. Жеңілдік бойынша бағасы – 2 121тенге. 1 сағ – 1 246 теңге. Жеңілдік бойынша бағасы – 623 тенге. |
|
Көптаңбалы санды бір таңбалы санға көбейту және бөлу |
|
Есепті теңдеу құрып шығар: N және M қалаларының арақашықтығы – 309 км. Осы қалалардан бір- біріне қарай 2 автокөлік шықты. Біріншісі – 108 км, ал екіншісі 47 км жүрді. Автокөліктердің бір-бірінен арақашықтығы қандай? |
|
Есепті теңдеу құрып шығар: Қабырғалары 3 см және 6 см болатын тіктөртбұрыш сыз. Тіктөрт- бұрышты екі үшбұрышқа және екі төртбұрышқа бөлетіндей етіп екі түзу сызық жүргіз. Қиылысу нүктелерін әріптермен белгілеп, фигуралардың атауын жаз. |

|
Қағазға немесе компьютерге сызба жаса және оны «Өз материалыңа қосу» түймесін басу арқылы үй тапсырмасына қос. |
|
Есепті теңдеу құрып шығар: Мектеп кітапханасының кітап қорын толықтыру үшін әрқайсысы 932 теңгеден 8 сөздік, 1 758 теңгеден 5 энциклопедия, 784 теңгеден 7 ертегілер жинағы сатып алынды. кітаптарды сатып алу үшін барлығы қанша ақша жұмсалды?
жұмсалған ақша:
|
|
2-ге, 5-ке, 10-ға бөлінгіштік белгілері |
|
Есепті теңдеу құрып шығар: Мәтіннен математикалық шамаларды таңдап алып, өз есебіңді құрастыр. Футбол ойынына билет сатып алған балалар кассаға 10 000 теңге төледі. Олар 1 225 теңгеден 3 билет және 1 485 теңгеден 4 билет сатып алды. Балаларға қанша ақша қайтарды? Қандай қағаз ақшамен және мәнеттермен қайтарды? |
|
Есепті теңдеу құрып шығар: |

|
Сенің туған күніңе достарың келеді. Сен олармен өзің құрастырған үстел үсті ойынын ойнауды жоспарладың. Ойын үшін барлық ойыншыға теңдей бөліп берілетін қима қағаздар қажет. Ойынды 5 ойыншы да, 10 ойыншы да ойнай алатындай қанша қима қағаз әзірлеу қажет? |
|
Есепті теңдеу құрып шығар: Тоғыз қабатты үйде жеделсаты бар. Бірінші қабатта – 2 адам, екінші қабатта – 4 адам, үшінші қабатта – 8 адам, төртінші қабатта – 16 адам, бесінші қабатта – 32 адам, т.с.с. тұрады. Осы үйде жеделсатының қай батырмасы бәрінен де көп басылады? |
|
10, 100, 1000 сандарына көбейту және бөлу |
|
Есепті теңдеу құрып шығар: Арман мен Серік ересектерге қоймадағы жәшіктерді тасуға көмектесті. Кішкентай жәшікті тасуға Серік 1 минут, ал Арман 3 минут уақыт жұмсады. Оның есесіне үлкен жәшікті Арман 5 минутта, ал Серік 6 минутта жеткізді. Олар барлығы 10 үлкен және 10 кішкентай жәшік тасулары қажет. Олар мұны қалай аз уақытта орындай алады? |
|
Отбасы мүшелері үйінің жанындағы жер телімінен бірінші күні – 158 кг, екінші күні – 148 кг, үшінші күні 163 кг картоп жинады. Үшінші және төртінші күні жинаған картоптың мөлшері бірінші және екінші күні жинаған картоппен бірдей. Олай болса, олар төртінші күні қанша килограмм картоп жинады? |

|
|
|
Жиындар арасындағы қатынас |
|
Есепті теңдеу құрып шығар: Үш ағайынды саяхатқа шығуға дайындалды. Олар өздерімен бірге қажетті заттарын және азық-түлік алды. Әр баланың қажетті затының массасы 2 кг 200 г-ды құрайды. Азық- түлікті олар тең бөлісіп көтеретін болды. Кестеде балалар саяхатқа алатын азық-түлік көрсетілген. Жолдорбаның массасы – 1 кг 200 г. Әр жолдорбаның массасы 6 кг-нан аспайтындай етіп тағамдарды қалай бөліп салуға болады? Саяхат 2 күнге созылатын болса, үш саяхатшыға не алуға болады? |

|
|
|
Арасы 1 985 км екі ауылдан бір-бірінен қарама- қарсы екі бағытқа екі автокөлік шықты. Біріншісі белгіленген А ауылына дейін 324 км, ал екіншісі белгіленген В ауылына дейін 469 км жол жүрді. А және В ауылдарының арақашықтығы қандай? Есепті теңдеу құрып шығар: |
|
Қозғалысқа берілген есептер |
|
Есепті теңдеу құрып шығар: 1 сағат ішінде автокөлік қандай арақашықтықты жүріп өтеді? 4 сағат ішінде ол қандай арақашықтықты жүріп өтеді?
|

|
Әлияның 20 кәмпиті бар. Ол кәмпиттерді өзіне қарағанда Айнада 2 кәмпит артық болатындай етіп бөлгісі келді. Әлия кәм- питтерді қалай бөлуі қажет? 14 кәмпитпен осыған ұқсас есеп құрастыр. Оны шығаруды досыңа ұсын. |
|
Бауыржан жаңғақ терді. Ол 25 жаңғақты ағасына, ал қалғанының жартысын анасына берді. Өзінде 20 жаңғақ қалды. Бауыржанда қанша жаңғақ болған? |
|
Есептерді шығаруда жиындардың қиылысуы мен бірігуінің ауыстырымдылық және терімділік қасиеттерін қолдану |
|
а) Стадиондағы жүгіруге арналған жолдың ұзындығы – 400 м. Атлет 2 км жолды жүгіріп өтуі тиіс. Ол неше айналым жүгіріп өтуі тиіс? ә) Спортшы 200 м/мин жылдамдықпен жүгіреді. Ара қашықтықты жүгіріп өту үшін оған қанша уақыт қажет? Есепті теңдеу құрып шығар: |
|
Бұйым жасауға арналған келтектің ұзындығы – 14 см. Оны бірі екіншісінен 2 см-ге ұзын болатындай етіп, арамен екі бөлікке бөлу керек. Әр бөліктің ұзындығын тап. |

|
Сыныпта 35 оқушы бар. Олардың әрқайсысы метро, автобус және троллейбус тәрізді қала көліктерінің жоқ дегенде бір түрін пайдаланады. 6 оқушы көліктің үш түрін де пайдаланады, 15 оқушы метро мен автобусты, 13 оқушы метро мен троллейбусты, 8 оқушы троллейбус пен автобусты пайдаланады. Қанша оқушы көліктің тек бір түрін ғана пайдаланады? Есепті теңдеу құрып шығар: |
|
Геометриялық фигуралар: текше, тікбұрышты параллелепипед. Тікбұрышты параллелепипедтің көлемін табу |
|
Аквариумның пішіні тікбұрышты параллелепипед тәрізді. Бірдей қырларының атауын және олардың мәнін жаз. Оның табанының ауданы мен өлшемдері бойынша әртүрлі екі жағының ауданын тап. Көлемін есепте. Аквариумды жартылай толтыру үшін қанша су қажет? Есепті теңдеу құрып шығар. |
|
Текше мен тікбұрышты параллелепипедтің жазбаларын салыстыр. Олардың ұқсастықтары мен айырмашылықтарын тап. Қарама-қарсы жақтарының атауын жұптап жаз.
|

|
Жауапты қағазға немесе компьютерге салып, оны «Өз материалымы қосу» түймесін басу арқылы үй тапсырмасына қос.
|
|
Есептерді шығаруда шамалар арасындағы тәуелділік |
|
Есепті теңдеу құрып шығар: Тікбұрышты параллелепипед пішінді хауыздың ұзындығы – 50 м, ені – 10 м, тереңдігі – 2 м. Көлемін тап. Хауыз табанының ауданын есепте. Бүйір қабырғаларының аудандарының қосындысын тап. |
|
Сөреге 19 қорап қойылған. Сөрені түгелдей толтыру үшін қанша қорап қажет? Егер қораптың ұзындығы – 15 дм, ені – 14 дм және биіктігі 13 дм болса, онда сөренің көлемі қанша? Есепті теңдеу құрып шығар: |
|
Тікбұрышты параллелепипед пішінді ағаш келтегінен қабырғалары 5 см болатын текше пішінді ойық ойып алынды. Ойығы бар ағаш келтегінің көлемін тап. Есепті теңдеу құрып шығар: |

|
Құрама фигуралардың ауданы |
|
Контейнердің көлемін есепте. Оның ішіне ұзындығы – 2 м, ені – 1 м және биіктігі 3 м өлшемдегі қанша қорапты сыйғызуға болады?
|
|
Жер телімін саяжай иелеріне теңдей бөліп беру керек. Әр торкөз (бос немесе саяжай иелері бейнеленген торкөздер) бір сотық жерді білдіреді. Жер телімдерін торкөз шегаралары бойынша бөлу қажет. Бөліп берілген әрбір аумақ ішінде саяжай иесі болуы тиіс. Әр саяжай иесінде неше сотық жер бар? |
|
Сыйлықтар 20 см x 25 см x 15 см қорапқа салынды. Әр сыйлық суретте көрсетілгендей таспамен байланды. Егер түйіні мен ұшына 50 см қалдыратын болса, қорапты байлау үшін қанша сантиметр таспа қажет? Осындай 5 сыйлықты байлау үшін қанша таспа қажет? |
|
Санды көбейтіндіге көбейту және бөлу |

|
Кәдесый жасау үшін ұзындығы 2 м таспабауды бірі екіншісінен 40 см ұзын болатындай екіге бөлу керек. Сен таспабаудың әр бөлігінің ұзындығы қанша болатынын біле аласың ба? Есепті теңдеу құрып шығар: |
|
|
Үш саяхатшы өзен арқылы өтіп, саяхаттарын жалғастырмақ болды. Өзен терең және одан өтетін көпір болмады. Өзен жағасында екі бала отырған қайық тұрды. Саяхатшылар балалардан өздерін өзеннің арғы бетіне өткізулерін сұрады. Қайыққа бір саяхатшы ғана немесе екі бала сыяды. Ал саяхатшы мен бала екеуі сыймайды. Саяхатшыларды өзеннен өткізу алгоритмін құр. Саяхатшыларды арғы бетке өткізу үшін неше рет қатынау керек? Бір рет қатынауға қайықтың бір бағыттағы қозғалысын санауға болады. Есепті теңдеу құрып шығар: |
|
|
Ұлы Жібек жолы көптеген ғасырлар бойы |
|
|
|
Еуропа мен Азияның мәдениеті мен өркениетінің ұштасуын қамтамасыз етті. Түйелерді әртүрлі тәсілдермен сана. Есепті теңдеу құрып шығар: |
|
Санды 5-ке бөлу үшін, бөлінгішті екі есе арттырып, бір нөлді алып тастау керек. Мысал: 135 : 5 = (135 · 2) : 10 = 27. Есепте. 165 : 5 825 : 5 125 : 5 360 : 5 465 : 5 315 : 5 Есептеудің дұрыстығын калькулятордың көмегімен тексер. |
|
|
Нөлдермен аяқталатын сандарды ауызша көбейту және бөлу тәсілдері |
|
Есептеулерді дұрыс орындасаң, суретте қай қаладағы ескерткіш орындары бейнеленгенін білесің. |

|
Ұлы Жібек жолы ежелгі мәдениет орталықтары болған Тараз, Исфиджаб (Сайрам), Шымкент және Түркістан қалалары арқылы өткен.
|
|
Ұлы Жібек жолының ұзындығы 12 800 км-ді құрайды. Ерте замандағы саяхатшылар түйемен жүрген болса, олардың барлық жолды жүріп өтуіне қанша күн кеткен? Керуен күніне 5 км/сағ жылдамдықпен 8 сағ жүріп отырған. Есепті теңдеу құрып шығар: |
|
Туристік пойыздар стансыдан бірдей уақыт аралығында жолға шығады. Бірінші пойыз 4 сағат 30 минутта, екіншісі 5 сағат 15 минутта жолға шықты. Бесінші пойыз сағат нешеде жолға шығады? |
|
Нөлдермен аяқталатын көптаңбалы сандарды жазбаша көбейту тәсілдері |
|
Түйелер өз салмағының жартысына тең жүкті көтере алады. Ең мықтылары шамамен өз салмағына тең 600 кг жүкті көтеруге мүмкіндігі бар. Есепті теңдеу құрып шығар: |

|
Бір адамға автобусқа барып қайтқаны үшін 4 300 теңгеге билет сатып алған болса, қонақүйге күніне 6 000 теңгеден 3 күнге төлесе, 2 000 теңгеден 3 экскурсияға баратын болса, бес саяхатшы қанша ақша жұмсайды? |
|
Екі керуенде 26 түйе болды. Бірінші керуенге тағы 6 түйе, ал екіншісіне тағы 8 түйе қосқанда, керуендегі түйелер саны теңесті. Бастапқыда әр керуенде қанша түйеден болған? |
|
Қазба жұмыстарын жүргізетін алаңның ені – 250 м, ал ұзындығы одан 150 метрге артық. Алаңның бестен бір бөлігі зерттелген, ал қалғаны зерттелген жоқ. Зерттелмегеніне қарағанда зерттелгені неше квадрат метрге кем? |
|
Археологиялық қазба жұмыстарын жүргізу үшін ұзындығы 3 200 см және ені 2 400 см жер телімін 4 қабат жіппен қоршау керек. Жер телімін қоршау үшін қанша метр жіп қажет? Есепті теңдеу құрып шығар: |
|
Көптаңбалы санды екі таңбалы санға жазбаша көбейту |
|
Әбу Насыр әл-Фараби – әлемдік деңгейдегі көрнекті ғалым. Ол өзінің шығармашылығында араб, парсы, грек, үнді және түрік мәдениеттерінің құнды жетістіктерін ұштастыра білген. Ауызша есептеп, барлық жауаптың қосындысын тапсаң әл-Фараби дүниеге келген қаланың атауын білетін боласың. |
|
Кітапханада 5 мониторды токқа қосу үшін әрқайсысына бірдей жұмсалатын 15 м сым қажет. 134 мониторды қосу үшін 400 м сым жеткілікті ме? Есепті теңдеу құрып шығар: |
|
Төрт текшеден жасалған фигураның көлемін тап. Текшелердің санын өзгертіп, ұқсас тапсырма құрастыр.
|
|
Көптаңбалы сандарды екі таңбалы санға қалдықпен жазбаша бөлу |
|
Есепті теңдеу құрып шығар: Кітапхана залында әрқайсысында 6 сөреден 30 шкаф бар. Әр сөреге 20 кітаптан қойылған. Залда барлығы неше кітап бар? |
|
Ұзындығы – 5 м, ені 4 м болатын еденге төсеу үшін қанша квадрат метр линолеум қажет? Ені 2 м линолеум орамынан ұзындығы қандай бөлік кесіп алу керек? |
|
Қабырғалары 4 см болатын шаршы сыз. Оны екі сызықпен 4 бөлікке бөл. Тапсырманы бірнеше тәсілмен орында. Сенде қандай фигуралар пайда болды? Қағазға немесе компьютерге сызба жаса және оны «Өз материалыңды қосу» түймесін басу арқылы үй тапсырмасына қос. |
|
Арман мен Әлия төрт таңбалы сандар жазды. Арман бірінші цифры кейінгі үш цифрдың қосындысына тең сандарды жазды. Әлия соңғы цифры алдыңғы үш цифрдың қосындысына тең сандарды жазды. Балаларға осындай бес сан жазуға көмектес. |

|
Есептеп, жауаптарын өсу ретімен орналастыр. Сонда Абайды шабыттандырған тағы бір мәдениетті білетін боласың. |
|
Көптаңбалы сандарды екі таңбалы санға бөліндісінде нөл болатындай жазбаша бөлу |
|
Композитор Шәмші Қалдаяқов 1930 жылы туған. 1956 жылы «Менің Қазақстаным» әнін жазған. Ол уақыт өте келе Қазақстан Республикасының қазіргі гимніне айналды. Өзінің осы танымал әнін жазған кезде Шәмші Қалдаяқов неше жаста болған? Есепті теңдеу құрып шығар: |
|
Мәтіндердегі деректер бойынша есеп құрастыр және шығар. а) 1980 жылы Алматы қаласында «Ұлттық музыкалық аспаптар» музейі ашылды. Музей ғимараты – ағаштан салынған сәулет өнерінің үлгісі. Оны 1908 жылы Андрей Павлович Зенков тұрғызған. ә) Музейде концерттер мен кездесулер өтеді. Ересектердің билеті – 500 теңге тұрса, балалардікі 300 теңге тұрады. Экскурсия жетекшісінің қызметі – 850 теңге. |

|
Көптаңбалы сандарды екі таңбалы санға жазбаша бөлу |
|
Ы. Алтынсарин атындағы марапат қай жылы бекітілгенін анықта. |
|
Тарихи орындарға бару үшін әрқайсысы 12 оқушыдан тұратын 21 топ жолға шығуға дайындалды. Оларға жолға шығу үшін әрқайсысында 14 орындығы бар шағын автобустар бөлінді. Оқушыларға барлығы қанша шағын автобус қажет болды? Есепті теңдеу құрып шығар: |
|
Автобус аялдамаға дейін 68 км/сағ жылдамдықпен бірнеше сағат жүрді. Қалған жолды ол 65 км/сағ жылдамдықпен 4 сағатта жүріп өтті. Барлық жүрген жолы 464 км болды. Жолдың бірінші бөлігін автобус қанша сағатта жүріп өтті? Есепті теңдеу құрып шығар: |
|
Әкесі мен анасы пойызбен барып-қайтуға әрқайсысының бағасы 16 800 тг тұратын билеттер сатып алды. Есептесу үшін ішінде 180 000 тг бар банк карточкасын берді. Қонақ үйде оларға таңдау үшін бірнеше бөлме ұсынылды:
Тәулігіне тамақтану құны адам басына 5 000 тг болатынын есепке алғанда, осы бөлмелердің бірін 5 тәулікке жалға алуға карточкадағы қалған ақша жете ме? Әртүрлі нұсқаларды қарастыр. |
|
Үш таңбалы санға көбейту алгоритмі |
|
Ата-аналар балаларына белгілі бір сомаға жиһаз сатып әперді. Түбіртек бойынша әрбір балаға қандай жиһаз сатып әпергенін анықта.
|
|
Үш таңбалы санға бөлу алгоритмі |
|
Аспан астындағы ашық музейге 3 күнде (бейсенбі, жұма, сенбі) 11 875 адам келді. Бейсенбі күні келушілер саны сенбі күні келгендерге |
|
қарағанда 3-ке кем болды, ал жұма күні 3 875 адам келді. Бейсенбі және сенбі күндерінің әрқайсысында музейге неше адам келді? |
|
Егер текшелердің қабырғасы 6 см болса, берілген фигуралардың көлемі қанша болады? Есепті теңдеу құрып шығар: |
|
Өрнек бойынша есеп құрастыр. 98 000 – 308 · 41 |
|
Өнімділік |
|
Мына балалардың кім болуды армандайтынына қара. Өрнектердің мәнін есептеп шықсаң қай баланың кім болғысы келетінін білесің. |

|
|
|
«Мен өскенде фермер боламын», – деді Арман. Оған мына есепті шығаруға көмектес. Егістік жерінің ені – 250 м, ал ұзындығы одан 150 м артық. Егістік ауданының бестен бір бөлігіне – сұлы, ал қалған бөлігіне жоңышқа егілген. Сұлыға қарағанда жоңышқа қанша квадрат метр жерге артық егілді? Есепті теңдеу құрып шығар |
Қолданылған әдебиеттер тізімі:
-
«Математика негіздері» Т.Қ. Оспанов
-
«Бастауыш сыныптарда математиканы оқыту әдістемесі» Қ.Оспанов Алматы, Атамұра 2005.
-
«Методика начального обучения математике» /Под ред. А.А.Столяра, В.Л. Дрозда. – Минск,1988.
-
«Средства обучения математике» А. М. Пышкало. М., 1981»
-
«Бастауыш мектепте математиканы оқытудың теориясы және технологиясы», Т.Қ.Оспанов Алматы, 1994.
-
Қ.Оспанов, О.В.Кочеткова, Ж.Қ.Астамбаева. «Жаңа буын оқулықтары бойынша бастауыш сыныптарда математиканы оқыту әдістемесі». Алматы, 2005
-
«Бастауыш мектептерде математиканы оқыту әдістемесі» Т.Қ. Оспанов, Ш.Х. Құрманалина, Астана -2007
-
«Бастауыш кластарда математиканы оқыту». Алматы, «Мектеп» 1987
-
ОспановТ.Қ, Құрманалина Ш.Х. «Математиканың бастауыш курсын оқытудың әдістемесі» Алматы 1995
-
Истомина Н.Б «Методика обучения математике в начальных классах» Москва, 2000
-
Эрдниев П.М, «Теория и методика обучения математике в начальной школе Москва, 1988
-
Қазақстан Респбликасы жалпы орта білім берудің мемлекеттік жалпыға міндетті стандарттары. Алматы, 1998.
-
Математика 1 сыныпқа арналған бағдарлама. Алматы, РОНД, 2002 14.Математика 2 сыныпқа арналған бағдарлама. Алматы, РОНД, 2002 15.Математика 3 сыныпқа арналған бағдарлама. Алматы, РОНД, 2002 16.Математика 4 сыныпқа арналған бағдарлама. Алматы, РОНД, 2002 17.Т.Қ.Оспанов және т.б. Математиканы оқыту әдістемесі 1сынып, Алматы,
«Атамұра» 1997-2000
-
Т.Қ.Оспанов және т.б. Математиканы оқыту әдістемесі 2 сынып, Алматы,
«Атамұра» 1997-2000
-
Т.Қ.Оспанов және т.б. Математиканы оқыту әдістемесі 3 сынып, Алматы,
«Атамұра» 1997-2000
-
Т.Қ.Оспанов және т.б. Математиканы оқыту әдістемесі 4сынып, Алматы,
«Атамұра» 1997-2000
ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ
«ӨРКЕНИЕТ» ҒЫЛЫМИ-ӘДІСТЕМЕЛІК ОРТАЛЫҒЫНЫҢ БАСПАСЫ РЕСПУБЛИКА КАЗАХСТАН
ИЗДАТЕЛЬСТВО НАУЧНО-МЕТОДИЧЕСКОГО ЦЕНТРА «ӨРКЕНИЕТ»

Электрондық почта: kabinet-2020@mail.ru Байланыс телефоны:
87768438855
87051526879
жүктеу мүмкіндігіне ие боласыз
Бұл материал сайт қолданушысы жариялаған. Материалдың ішінде жазылған барлық ақпаратқа жауапкершілікті жариялаған қолданушы жауап береді. Ұстаз тілегі тек ақпаратты таратуға қолдау көрсетеді. Егер материал сіздің авторлық құқығыңызды бұзған болса немесе басқа да себептермен сайттан өшіру керек деп ойласаңыз осында жазыңыз
математика сабағында оқушылардың логикалық ойлау қабілеттерін дамыту
математика сабағында оқушылардың логикалық ойлау қабілеттерін дамыту

Математика сабағында оқушылардың логикалық ойлау қабілетін дамыту
Авторлық бағдарлама
УДК 373
ББК 74.287.3
Рецензент:
Мұқатаев О.О. педагог мастер, Қазақстан Республикасы «Өркениет» ғылыми- әдістемелік орталығының аға ғылыми қызметкері;
Математика сабағында оқушылардың логикалық ойлау қабілетін дамыту/құрастырған.: Куанбаева К.К. – Шығыс Қазақстан облысы / бастауыш сынып мұғалімі, 2021. – 99б.
ISBN 978-601-7124-71-9
«Математика сабағында оқушылардың логикалық ойлау қабілетін дамыту» бағдарламасы оқушылардың ауызша ойлау қабілетін арттырып, тез есептеу жолдарын үйрету және логикалық қабілетін арттыру мақсатында мәтіндік есептерді шешу дағдыларын қалыптастыру және ойындар ойнау арқылы пәнге қызығушылығын арттыруға бағытталған бағдарлама.
УДК 373
ББК 74.287.3
«Өркениет» ғылыми-әдістемелік орталығының 2021 жылғы «09» қазандағы №2 хаттамасына сәйкес сараптау комиссиясының шешімімен баспаға ұсынылды
978-601-7124-71-9
ISBN© ҚР «Өркениет» ҒӘО, 2021
ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ
«ÓRKENIET» ҒЫЛЫМИ-ӘДІСТЕМЕЛІКТІҢ
БАСПАСЫНА ҰСЫНЫЛДЫ
Рецензент:
Рецензенттер: «Órkenіet» ғылыми-әдістемелік орталығының аға ғылыми қызметкері О.О. Мұқатаев
Құрастырған:
Шығыс Қазақстан облысы, Бесқарағай ауданы, «Нұрлыбек Баймұратов атындағы орта мектеп» КММ-нің бастауыш сынып мұғалімі Куанбаева Кенжехан Кадиржановна
© Қазақстан Республикасы «Órkenіet» ҚР ҒӘО, 2021ж.
Түсінік хат
Қазіргі білім саласында болып жатқан өзгерістердің басты мақсаты – ой-өрісі жаңашыл, шығармашылық деңгейде қызмет атқара алатын, дүниетанымы қалыптасқан, кез елген іске икемді тұлға даярлау. Бүгінгі талап оқушыға білім берумен бірге білікті түрде қолдана алуына, оны дағдыға жеткізіп қана қоймай, баланың ақыл-ойын, қабілетін дамытуға, әрекет нәтижесінде белгілі тұжырым жасай алуға негізделеді. Сондықтан да оқушыларды математикалық есептерді шығаруға үйрету, оларды түрлі тиімді әдіс-тәсілдерді қолдануға дағдыландыру сапалы түрде жүргізілген практикалық сабақтардың маңызы зор. Берілген тапсырманы түсініп оқып, белгілі-белгісіз жағдайларды анықтап алу, есептің сұрағы мен шартын зерделеп, өзінің іс-әрекетін жоспарлап барып, іске кірісуге үйрету сабақта көп уақыт талап етері сөзсіз. Бағдарлама сабақтан тыс, оқушылардың математикалық сауаттылығын қалыптастыруға бағытталған қосымша факультативтік курс ретінде ұсынылып отыр. Қазір ғылым мен техниканың қарыштап дамыған заманында математика ең қажетті пәнге айналды. Математика - ғылымдар атасы. Өйткені математикасыз ешбір пәнді игеру мүмкін емес. Математиканы әрбір азамат жақсы білуге тиіс. Бұл - өмір талабы. Математика адамның күш – жігерін шыңдап, табандылыққа тәрбиелейді. Математиканы жақсы игерген адам болашақта барлық істе жеңіс биігінен көріне алады.
Оқушылардың тиянақты білім алуын мақсат ете отырып, білімдерін толықтыру, жаңа білім алу тәсілдерімен жанжақты құралдандыру, алған білімдерін теориялық және практикалық мәселелерді шешуге қолдана білу, ақыл-ой белсенділігін дамыту. Оқушыларды математикалық-логикалық бағыттағы есептерді шешуге үйрету, ғылыми көзқарасын мен белсенділігін , өз бетінше білім алу дағдысын қалыптастыру, матема -тикалық білім деңгейін арттыру.
Бағдарламаның басты мақсаты: Оқушылардың ауызша ойлау қабілетін арттырып, тез есептеу жолдарын үйрету және логикалық қабілетін арттыру мақсатында мәтіндік есептерді шешу дағдыларын қалыптастыру және ойындар ойнау арқылы пәнге қызығушылығын арттыру.
-
Мәтіндік есептер арқылы математикалық білімді игеру;
-
Мәтіндік есептер арқылы танымдық іс-әрекетке, өздігінен ізденуге бейімдеу;
-
Мәтіндік есептер арықылы пәнге қызығушылығын арттыру;
-
Қисынды ойлауын дамытып, тұлға ретінде қалыптастыру;
-
Игерілген білімдерін өмірде іс-әрекет барысында қолдана білуге дайындау;
-
Есептің шығару жолын ауызша талқылау ойлау мен тіл қабілетін дамыту
Бағдарламаның міндеті:
-
Мемлекеттік стандарттан тыс нақты математикалық білімді меңгерту
-
Ақыл ой іс әрекетінің мән мағынасын түсіндіре отырып тұлғаның шығармашылық әлеуетін қалыптастыру;
-
Кеңістік пен уақытты бағдарлай білу біліктерін жетілдіру;
-
Практикалық әрекеттерді орындау машықтарын арттыру;
-
Есептерді шешудің дәстүрлі емес тәсілдерін таба білу, стандарт емес есептерді шешу тәсілдерін таба білу іскерліктерін дамыту;
Күтілетін нәтиже:
-
Өз ойын дәлелдей білуге жаттығады
-
Оқу іс-әрекеттерін өз бетімен жоспарлауды, бақылауды орынды қолдануға үйренеді
-
Әртүрлі кесте бойынша есеп құрастыруға жаттығады
-
Мәтіндік есептерді салыстыра білуге үйренеді
-
Есеп шығару барысында оқушылардың ойлау қабілеттері дамиды, іскерлік білімдері мен дағдылары қалыптасады;
-
Кез-келген есепті өз көзқарасы бойынша шығаруға дағдыланады
-
Проблемалық жағдаятты шеше алады
-
Оқушылардың еркін ойлауына жол ашады;
-
Құрбы-құрдастарымен еркін пікір бөлісетін болады;
-
Енжарлықты жоюға көмектеседі:
Күнтізбелік – тақырыптық жоспар
|
№ |
Тақырыбы |
Сағат саны |
Күні |
Ескерту |
|
1. |
Көптаңбалы сандарды құру. Натурал сандар қатары. Көптаңбалы сандардың құрамы. Реттілік |
1 |
|
|
|
2. |
Миллиондар класы. Сандарды дөңгелектеу |
1 |
|
|
|
3. |
Көптаңбалы сандармен арифметикалық амалдар орындау |
1 |
|
|
|
4. |
Математика күнделікті өмірде |
1 |
|
|
|
5. |
Көптаңбалы сандарды жазбаша қосу және азайту |
1 |
|
|
|
6. |
Миллиграмм |
1 |
|
|
|
7. |
Кеңістіктік геометриялық фигуралар. Көлемді өлшеу |
1 |
|
|
|
8. |
Ар, гектар –ауданның өлшем бірліктері |
1 |
|
|
|
9. |
Шамалардың өлшем бірліктерін түрлендіру және оларға амалдар қолдану |
1 |
|
|
|
10. |
Уақыт өлшем бірлігінің үлесі |
1 |
|
|
|
11. |
Еуро (€), доллар ($). Валютамен орындалатын операциялар |
1 |
|
|
|
12. |
Рубль (₽). Валютамен орындалатын операциялар |
1 |
|
|
|
13. |
Көптаңбалы сандарды ауызша есептеу |
1 |
|
|
|
14. |
Көптаңбалы санды бір таңбалы санға көбейту және бөлу |
1 |
|
|
|
15. |
2-ге, 5-ке, 10-ға бөлінгіштік белгілері |
1 |
|
|
|
16. |
10, 100, 1000 сандарына көбейту және бөлу |
1 |
|
|
|
17. |
Жиындар арасындағы қатынас |
1 |
|
|
|
18. |
Қозғалысқа берілген есептер |
1 |
|
|
|
19. |
Есептерді шығаруда жиындардың қиылысуы мен бірігуінің ауыстырымдылық және терімділік қасиеттерін қолдану |
1 |
|
|
|
20. |
Геометриялық фигуралар: текше, тікбұрышты параллелепипед. Тікбұрышты параллелепипедтің көлемін табу |
1 |
|
|
|
21. |
Есептерді шығаруда шамалар арасындағы тәуелділік |
1 |
|
|
|
22. |
Құрама фигуралардың ауданы |
1 |
|
|
|
23. |
Санды көбейтіндіге көбейту және бөлу |
1 |
|
|
|
24. |
Нөлдермен аяқталатын сандарды ауызша көбейту және бөлу тәсілдері |
1 |
|
|
|
25. |
Нөлдермен аяқталатын көптаңбалы сандарды жазбаша көбейту тәсілдері |
1 |
|
|
|
26. |
Көптаңбалы санды екі таңбалы санға жазбаша көбейту |
1 |
|
|
|
27. |
Көптаңбалы сандарды екі таңбалы санға қалдықпен жазбаша бөлу |
1 |
|
|
|
28. |
Көптаңбалы сандарды екі таңбалы санға бөліндісінде нөл болатындай жазбаша бөлу |
1 |
|
|
|
29. |
Көптаңбалы сандарды екі таңбалы санға жазбаша бөлу |
1 |
|
|
|
30. |
Үш таңбалы санға көбейту алгоритмі |
1 |
|
|
|
31. |
Үш таңбалы санға бөлу алгоритмі |
1 |
|
|
|
32. |
Өнімділік |
1 |
|
|
|
33. |
Теңдеу шешуге есептер шығару |
1 |
|
|
|
34. |
Теңдеу шешуге есептер шығару |
1 |
|
|
Қысқа мерзімді жоспар үлгілері
-
Сабақтың тақырыбы: Көптаңбалы сандарды құру. Натурал сандар қатары.
Көптаңбалы сандардың құрамы. Реттілік
Бағдарлама мақсаты: бастауыш сыныпта теңдеулерді шешуді үйрету арқылы оқушылардың ақыл-ой белсенділігін күшейту, оқушылардың математикалық ойлауының негізін қалау, сонымен қатар алгоритмдік ойлауды дамытуға ықпал ету. Міндеттері: теңдеулерді шешу нәтижесінде баланың теориялық білімі байытылып, білімдерін бекітеді, оның есептеу дағдылары жетілдіріледі.
Күтілетін нәтиже:
Барлық оқушылар: Берілген тақырыпты ашып, әңгімелеп айтады, негізгі ойды ашады.
Көптеген оқушылар: шығармашылыққа негізделген тапсырмаларды орындайды. Кейбір оқушылар: берілген тақырып бойынша ой қорыту жасай алады.
Сабақтың
жоспарланға н кезеңдері
Сабақтағы оқушылардың қызметі
Ресурстар
Сабақтың басы
10 минут
Ұйымдастыру кезеңі
«Сәлемдесу» ойыны:
Қазір біз сендермен ойын ойнаймыз, қимылды тез жасауларың керек. «Бастаймыз» деген белгі берілгенде, мен қалай амандасу керек екенін айтамын, сонда сендер бір - бірлеріңмен тез - тез амандасасыңдар. Әр адаммен әртүрлі амандасасыңдар. Сонымен, көзбен… қолмен… иықпен… құлақпен… тіземен… иекпен…
өкшемен… арқамен.
Сергіту сәті
Сабақтың
ортасы 20 минут
Көптаңбалы сандарды құру. Натурал сандар қатары. Көптаңбалы сандардың құрамы. Реттілік
Есепті теңдеу құрып шығар:
Қазақстанның солтүстігі мен батысында Ресеймен – 7 591 км, шығысында Қытаймен – 1 782 км, оңтүстігінде Қырғызстанмен – 1 241 км,
Өзбекстанмен – 2 354 км, Түрікменстанмен 426 км ортақ шегарасы бар. Еліміздің
құрлықтағы шегарасының жалпы ұзындығын тап.

-
Есепті теңдеу құрып шығар:
Қала мектептерінің бірінде бастауыш сыныпта 260 оқушы, ортаңғы сыныпта 340
оқушы, ал қалғаны жоғары сыныпта оқиды. Егер мектепте барлығы 980 оқушы болса, жоғары сыныпта қанша бала оқиды?
Есепті теңдеу құрып шығар:
Әлия мен Айнаның салмағы бірге алғанда –40 кг. Айна мен Болат бірге – 50 кг,
Болат пен Серік бірге – 90 кг. Серік пен Арманның салмағы бірге – 100 кг.
Арман мен Әлия – 60 кг. Әлияның салмағы қанша?
Сабақтың соңы
10 минут
«Сен деп елестет»
Сен тас, үлпілдек, әуе шарысың. Сен нені сезінесің? Өзіңнің сезімдеріңді салыстыр. Лимон, кәмпит, т.б. жегендегі сезіміңді бейнелеп көрсет. Өз сезімдеріңді басқалар тауып алатындай бейнеле. Шығарманың кейіпкері өзін қалай сезінетінін көрсет. Сен нені сезінгеніңді көрсет. Көңіл-күйің қандай? Қуану, ренжу, қайғыруды, т.б. көрсет. Сабақ қорытыңдысы бойынша оқушылар ішкі сезімдерімен бөліседі, салыстырады, түсінуге тырысады. Неліктен сондай сезімде болғанын анықтайды.
-
Сабақтың тақырыбы: Миллиондар класы. Сандарды дөңгелектеу Бағдарлама мақсаты: бастауыш сыныпта теңдеулерді шешуді үйрету арқылы оқушылардың ақыл-ой белсенділігін күшейту, оқушылардың математикалық ойлауының негізін қалау, сонымен қатар алгоритмдік ойлауды дамытуға ықпал ету. Міндеттері: теңдеулерді шешу нәтижесінде баланың теориялық білімі байытылып, білімдерін бекітеді, оның есептеу дағдылары жетілдіріледі.
Күтілетін нәтиже:
-
Барлық оқушылар: Берілген тақырыпты ашып, әңгімелеп айтады, негізгі ойды ашады.
Көптеген оқушылар: шығармашылыққа негізделген тапсырмаларды орындайды. Кейбір оқушылар: берілген тақырып бойынша ой қорыту жасай алады.
Сабақтың жоспарланға
н кезеңдері
Сабақтағы оқушылардың қызметі
Ресурстар
Сабақтың басы
10 минут
Ұйымдастыру кезеңі
«Кім, нені жақсы көреді?» жаттығуы.
Барлығы орындықтарға отырады. Кім, нені жақсы көреді солар орындарынан тұрады. Мысалы: Кім балмұздақты жақсы көреді, сол орнынан тұрсын…Кім өзін батырмын деп есептейді?… Кім сары түсті жақсы көреді?… Кім көп тамақ жегенді жақсы көреді?… Кім айнаға қарағанды жақсы көреді? т. б. сұрақтар қоюға
болады.
Сергіту сәті
Сабақтың
ортасы 20 минут
Миллиондар класы. Сандарды дөңгелектеу

Сандарды жаз: Сандар кластары арасында бос орын қалдыруды ұмытпа.
а) миллиондар класының 8 бірлігі ә) мыңдар класының 12 бірлігі
б) миллиондар класының 3 бірлігі және мыңдар класының 8 бірлігі
Қала халқының санын он мыңдықтарға дейін дөңге- лекте.

Ауыл тұрғындарын жүз мыңдықтарға дейін дөңгелекте.
2019 жылғы 1 қаңтардағы көрсеткіш бойынша Қазақстан Республикасының халық саны.
1. Қала 10 353 000 =

-
2. Ауыл 7 656 500 =
Сабақтың соңы
10 минут
«Автопортрет»
Жаттығудың мақсаты: түрлі сипаттамалар арқылы таныс емес тұлғаны анықтай алу дағдыларын қалыптастыру. Көз алдыңызға елестетіп көріңіз, Сізге бейтаныс адаммен кездесу керек және ол Сізді тану керек. Өзіңізді сипаттаңыз. Өзіңізді басқалардан айыратын белгілерді табыңыз. Өзіңіздің сыртқы бейнеңізді, жүріс-тұрысыңызды, сөйлеу, киіну манеріңізді сипаттаңыз; мүмкін Сізге тән қимылдар бар шығар. Бұл жұппен жұмыс. Жұптағы біреуі сөйлеп жатқанда, «автопортрет» толық болу үшін екіншісі нақтылайтын сұрақтар қоя алады. Жұппен талқылауға 15-20 минут беріледі. Сабақ аяқталғаннан кейін, қатысушылар шеңберге отырып пікір алмасады.
-
Сабақтың тақырыбы: Көптаңбалы сандармен арифметикалық Бағдарлама мақсаты: бастауыш сыныпта теңдеулерді шешуді үйрету арқылы оқушылардың ақыл-ой белсенділігін күшейту, оқушылардың математикалық ойлауының негізін қалау, сонымен қатар алгоритмдік ойлауды дамытуға ықпал ету. Міндеттері: теңдеулерді шешу нәтижесінде баланың теориялық білімі байытылып, білімдерін бекітеді, оның есептеу дағдылары жетілдіріледі.
Күтілетін нәтиже:
Барлық оқушылар: Берілген тақырыпты ашып, әңгімелеп айтады, негізгі ойды ашады.
Көптеген оқушылар: шығармашылыққа негізделген тапсырмаларды орындайды. Кейбір оқушылар: берілген тақырып бойынша ой қорыту жасай алады.
Сабақтың жоспарланға
н кезеңдері
Сабақтағы оқушылардың қызметі
Ресурстар
Сабақтың басы
10 минут
Ұйымдастыру кезеңі
«Кім екенін тап» ойыны
Мақсаты: Топ мүшелерінің бір-бірін тануға көмектеседі Әрбір адам өзінің аты-жөнін көрсетпей,өз-өзіне психологиялық мінездеме жазады.Өзінің ұнамды-
-
ұнамсыз қасиеттерін жазу. Бұл мінездеме жазылған бетерді жетекші жинап, араластырады да,арасынан біреуін алып дауыстап оқиды .Топ мүшелері мінездеменің иесін табуы керек
Бұл жаттығу өзгелерді дұрыс қабылдап,тану арқылы олардың өзіндік ерекшеліктерін білуге үйреді
Сергіту сәті
Сабақтың
ортасы 20 минут
Көптаңбалы сандармен арифметикалық амалдар орындау
Кестені оқып, сандарды:
а) миллионға дейін; ә) жүз мыңға дейін;
б) он мыңға дейін дөңгелекте.
Сандар кластары арасында бос орын қалдыруды ұмытпа.
Жынысы мен жасы бойынша 17 жасқа дейінгі бала саны (жыл басында, адам)

Қазақстан туралы мәліметтерді бірлік мыңға дейін дөңгелектеп, көшіріп жаз.
Сандар кластары арасында бос орын қалдыруды ұмытпа.
-
Қазақстанның жер аумағы – 2 724 900 км2.
-
01.01.2019 жылғы көрсеткіш бойынша Қазақстандағы халық саны – 18 395 567 адам.
-
Ең ірі су қоймалары:
-
Каспий теңізі – 371 000 км2;
-
Арал теңізі – 8 303 км2;
-
Балқаш көлі – 16 400 км2.
-
-
Ауданы бойынша ең үлкен облыс – Қарағанды. Оның ауданы – 428 000 км2.
Сабақтың соңы
10 минут
«Ыстық орындық» орындық әдісі
(Бір оқушы алдыңғы жақта, орындықтар оны айнала қоршай орналастырылады.
Жаттығудың сипаттамасы:
-

-
Бір оқушы алға шығып өз пікірін айтып және тақырып бойынша сұрақтарға жауап береді. Сұрақты анағұрлым мазмұнды қылу үшін, оқушылар белгілі
бір пікір бойынша бірлесіп алға шығып сөйлей алады.
-
Сабақтың тақырыбы: Математика күнделікті өмірде
Бағдарлама мақсаты: бастауыш сыныпта теңдеулерді шешуді үйрету арқылы оқушылардың ақыл-ой белсенділігін күшейту, оқушылардың математикалық ойлауының негізін қалау, сонымен қатар алгоритмдік ойлауды дамытуға ықпал ету. Міндеттері: теңдеулерді шешу нәтижесінде баланың теориялық білімі байытылып, білімдерін бекітеді, оның есептеу дағдылары жетілдіріледі.
Күтілетін нәтиже:
Барлық оқушылар: Берілген тақырыпты ашып, әңгімелеп айтады, негізгі ойды ашады.
Көптеген оқушылар: шығармашылыққа негізделген тапсырмаларды орындайды. Кейбір оқушылар: берілген тақырып бойынша ой қорыту жасай алады.
Сабақтың жоспарланға
н кезеңдері
Сабақтағы оқушылардың қызметі
Ресурстар
Сабақтың басы
10 минут
Ұйымдастыру кезеңі
«Сантики, Фантики, Лимпопо».
Барлығы шеңбер бойымен тұрып, бір баланы таңдайды да бөлменің сыртына шығарады. Шеңбердегі балалардың ішінен бір баланы жүргізуші етіп сайлайды, ол шенбердегі балаларға қозғалыстарды көрсетіп тұрады. Барлық ойыншылар жүргізушінің артынан көрсеткен қимылдарды қайталау керек.
Қимылдарды қайталаған кезде жүргізушіге қарамай, білтіртпей жасау керек. Шеңбердегі балалар шапалақ ұрып, «САНТИКИ, ФАНТИКИ, ЛИМПОПО» деп
айтып ойынды бастайды. Бөлме сыртында тұрған бала ойыншылардың дауыстарын естіп, бөлмеге кіреді де шеңбердің ортасына тұрып, кім жүргізуші екенін табу керек. Егер жүргізушіні тапса, жүргізуші есіктің сыртына шығады. Ойын сол ретімен жалғасып
отырады.
Сергіту сәті
-
Сабақтың
ортасы 20 минут
Математика күнделікті өмірде
Есепті теңдеу құрып шығар:
Ғалымдар бірнеше жыл бұрын Қазақстан халқының 15 жастан асқан тұрғындарының компьютерді меңгеру деңгейін анықтады. Сол уақытта барлығы қанша адам мәтінді редакциялауды, электрондық поштаны қолдануды меңгергенін есепте. Кестеден тағы қандай ақпаратты алуыңа болады?

Нұр-Сұлтан және Алматы қалаларында соңғы 10 жыл ішінде халық саны қаншалықты өскенін калькулятор- дың көмегімен есепте. Өзің тұратын жердегі немесе жақын орналасқан қаладағы халық санын анықта.

Мен тұратын (немесе жақын орналасқан) қалада адам тұрады.
Сабақтың соңы
10 минут
«Маскасыз» Жаттығудың мақсаты:
- эмоционалды және тәртібінің қысылғанын ашу; -
«мен» мәнін талдау үшін шынайы айту дағдыларын қалыптастыру. Әр қатысушыға жалғасы жоқ сөйлем жазылған карточка беріледі. Ешбір алдын ала дайындықсыз ол бұл сөйлемді жалғастыру немесе аяқтау керек. Айтқан сөзі шынайы болу керек. Егер топтың басқа мүшелері жалғандықты сезінсе, қатысушы тағы бір карточка алуға мәжбүр болады. Карточка мазмұнының үлгісі:
« Егер мені қоршаған адамдар..., маған аса ұнайды.»
«Кей кезде менің нақты қалайтыным, ол ...»
«Кейбір кезде адамдар мені түсінбейді, өйткені мен ...»
«Мен ...сенемін»
-
«Мен ...ұяламын»
«Менің ашуымды келтіреді, егер мен...» және т.б.
-
Сабақтың тақырыбы: Көптаңбалы сандарды жазбаша қосу және азайту Бағдарлама мақсаты: бастауыш сыныпта теңдеулерді шешуді үйрету арқылы оқушылардың ақыл-ой белсенділігін күшейту, оқушылардың математикалық ойлауының негізін қалау, сонымен қатар алгоритмдік ойлауды дамытуға ықпал ету. Міндеттері: теңдеулерді шешу нәтижесінде баланың теориялық білімі байытылып, білімдерін бекітеді, оның есептеу дағдылары жетілдіріледі.
Күтілетін нәтиже:
Барлық оқушылар: Берілген тақырыпты ашып, әңгімелеп айтады, негізгі ойды ашады.
Көптеген оқушылар: шығармашылыққа негізделген тапсырмаларды орындайды. Кейбір оқушылар: берілген тақырып бойынша ой қорыту жасай алады.
Сабақтың жоспарланға
н кезеңдері
Сабақтағы оқушылардың қызметі
Ресурстар
Сабақтың басы
10 минут
Ұйымдастыру кезеңі
«Қолдағы хат».
Әрқайсысы өзіне серігін таңдап, қарама - қарсы тұра қалады. Бойы ұзындау бала, көзін жұмып тұру керек. Егер бойлары бірдей болса, кімнің жасы үлкен (туған күні 1 - 2 айға ертерек) бала көзін жұмады. Көзін жұмып тұрған бала қолын алға созып тұрады. Көзі ашық бала соның алақанына хат жаза бастайды, жеке тұрған баспа әріптерді. «Соқыр» ойыншы сол әріптерді табуға тырысып, не оқығанын айтып беру керек. Бір әріпті жазғаннан кейін клесіні жазар алдында бұрын
жазылған әріпті өшіріп тастап отыру керек.
Сергіту сәті
Сабақтың
ортасы 20 минут
Көптаңбалы сандарды жазбаша қосу және азайту
-
Есепті теңдеу құрып шығар:
Мен Алматыда тұрамын. Біздің сынып Нұр-Сұлтан қаласына балалар фестиваліне баруды жоспарлап отыр.
Біз онлайн-билет сатып алуға шешім қабылдадық. Іздестіруіміздің нәтижесі қандай болғанына қара. Ең арзан билетті таңдауға көмектес. Ең жылдам жүретін пойыздың купесіне бір ересек адамға және бір балаға арналған билет бірге неше теңге тұрады?

Жауабы: Ең арзан бір ересек адамға және бір балаға арналған билет бірге тг. Ең жылдам жүретін пойыздың купесіне бір ересек адамға және бір балаға арналған билет бірге теңге тұрады.
Алматыдан Нұр-Сұлтан қаласына пойызбен келе жатқанда, біз сандарға қатысты ойын ойлап таптық.
Өрнектерді дәптеріңе бағанмен жаз. 3, 7, 6, 2 цифрларынан ең кіші және ең үлкен төрт таңбалы сандар жаз. Олардың айырмасын тап. Айырманың цифрларынан ең кіші және ең үлкен сандар құрастыр. Тағы да айырмасын тап.
Сабақтың соңы
10 минут
«Иә»
Жаттығудың мақсаты: эмпатия және рефлексия дағдыларын жетілдіру. Топ жұптарға бөлінеді. Қатысушылардың бірі оның жағдайын, көңіл-күйін немесе сезімін көрсететін сөз тіркесін айтады. Содан кейін екіншісі нақтылау үшін оған сұрақтар қою тиісті. Мысалы, «Қызықты, бірақ менің байқағаным, осындай күйде болғанымда, менің киімімнің түсі де осыған ұқсас болады екен». Жаттығу орындалған болып есептеледі, егер қатысушы оған қойған сұрақтарға үш рет «иә» деп жауап берсе.
-
Сабақтың тақырыбы: Миллиграмм
Бағдарлама мақсаты: бастауыш сыныпта теңдеулерді шешуді үйрету арқылы оқушылардың ақыл-ой белсенділігін күшейту, оқушылардың математикалық ойлауының негізін қалау, сонымен қатар алгоритмдік ойлауды дамытуға ықпал ету. Міндеттері: теңдеулерді шешу нәтижесінде баланың теориялық білімі байытылып, білімдерін бекітеді, оның есептеу дағдылары жетілдіріледі.
Күтілетін нәтиже:
Барлық оқушылар: Берілген тақырыпты ашып, әңгімелеп айтады, негізгі ойды ашады.
Көптеген оқушылар: шығармашылыққа негізделген тапсырмаларды орындайды. Кейбір оқушылар: берілген тақырып бойынша ой қорыту жасай алады.
Сабақтың жоспарланға
н кезеңдері
Сабақтағы оқушылардың қызметі
Ресурстар
Сабақтың басы
10 минут
Ұйымдастыру кезеңі
«Көңіл - күй неге ұқсас».
Ойыншылар олардың бүгінгі көңіл - күйлері неге (қай жыл мезгіліне, ауа райына, табиғаттың құбылысына) ұқсас екенін айтып береді. Ойынды үлкен дер бастаса жақсы болар еді: «Менің қазіргі көңіл - күйім көгілдір аспандағы жылы, жұмсақ күннің көзіне ұқсайды, ал сенің ше?». Жаттығу шеңбер бойымен жалғаса береді. Ойынның сонында жауаптар қорытындыланады, бүгінгі шеңберіміздегі балалардың көңіл - күйі қандай екен: қайғылы, көңілді, күлкілі, ызаланған т. б.
Жауаптардың қорытындысын шығарған кезде, жаман ауа райы, суық, жанбыр, түнерген аспан сияқты элементтер агрессивті, қобалжу күйлердің көрсеткіштеріне назар аударыңыз.
Сергіту сәті
Сабақтың
ортасы 20 минут
Миллиграмм
Миллиграммен нені өлшейтінін қара. Өз мысалыңды ұсын.


-
Сандармен ойын ойна. Өрнектерді дәптеріңе баған түрінде жаз және есепте. Сандар кластары арасында бос орын қалдыруды ұмытпа.
7, 6, 2, 1, 0 цифрларынан ең кіші және ең үлкен бес таңбалы сан құрастыр. Олардың айырмасын тап.
Айырманың цифрларынан ең үлкен және ең кіші сандар құрастыр. Тағы да айырмасын тап. Амалдар тізбегін осылай 3 рет қайтала.

Есепті теңдеу құрып шығар:
Әлия әкесімен бірге бақшадан массасы 1 кг, 2 кг,
3 кг, 4 кг, 5 кг, 6 кг және 7 кг болатын 7 асқабақ жинап алды. Асқабақтарды 4
себетке әрқайсысында массасы бірдей болатындай бөліп салды. Мұны олар қалай орындады?
Сабақтың соңы
10 минут
«Әткеншек» Жаттығудың мақсаты:
-
қатынасқа түсудің тез елеу дағдыларын қалыптастыру;
-
оқу үдерісінде эмпатия және рефлексияны дамыту. Жаттығуда кездесу топтамасы жүзеге асырылады, бірақ әр жолы жаңа адаммен.
Тапсырма: тез арада қатынас орнату, әңгімені қолдау және қоштасып кету. Топ мүшелері «әткеншек» қағидасы бойынша тұрады, яғни, екі шеңбер құрып, бір біріне бетпе-бет тұрады: ішкі шеңбер қозғалмайды, ал сыртқы қозғалады.
Жағдаяттар үлгісі:
-
Алдыңыздағы адамды Сіз жақсы білесіз, бірақ көптен бері көрген жоқсыз. Сіз осы кездесуге қуаныштысыз...
-
Алдыңызда бейтаныс адам. Онымен танысыңыз...
-
Алдыңызда кішкентай бала, ол бірдеңеден қорқып тұр. Баланың қасына барып, оны жұбатыңыз. Қатынас орнату және әңгіме жүргізуге 3-4 минут уақыт беріледі. Содан кейін жүргізуші белгі береді. Осы белгі ден кейін тренингке қатысушылар келесі қатысушыға жылжиды.
-
-
Сабақтың тақырыбы: Кеңістіктік геометриялық фигуралар. Көлемді өлшеу Бағдарлама мақсаты: бастауыш сыныпта теңдеулерді шешуді үйрету арқылы оқушылардың ақыл-ой белсенділігін күшейту, оқушылардың математикалық ойлауының негізін қалау, сонымен қатар алгоритмдік ойлауды дамытуға ықпал ету. Міндеттері: теңдеулерді шешу нәтижесінде баланың теориялық білімі байытылып, білімдерін бекітеді, оның есептеу дағдылары жетілдіріледі.
Күтілетін нәтиже:
Барлық оқушылар: Берілген тақырыпты ашып, әңгімелеп айтады, негізгі ойды ашады.
Көптеген оқушылар: шығармашылыққа негізделген тапсырмаларды орындайды. Кейбір оқушылар: берілген тақырып бойынша ой қорыту жасай алады.
Сабақтың
жоспарланға н кезеңдері
Сабақтағы оқушылардың қызметі
Ресурстар
Сабақтың басы
10 минут
Ұйымдастыру кезеңі
«Тыныштықты жақсы көретін патша» Патша шуды жек көреді, сондықтан ханзаданың көңіл - күйін бұзбау үшін барлығымыз шуламай тыныш қозғаламыз. Патша аяқтың ұшымен жүреді, оның жүрісі жеңіл, баяу. Бұл ролді бір бала атқарады.
Жүргізуші келесі сөзді айтады: «Барлық балалар, патшадан басқа бөлменің әр жеріне тұра қалады. Патша саусағын ауызына тигізіп, «Ш - ш - ш, ханзада келе жатыр!» деп, бөлмені аралай бастайды. Барлығы
«қатып» қалу керек, ал патша әрқайсысын айналып шығады. Кез келген баланың қасына келіп, саусағын баланың мұрнына тигізеді. Сол бала аяқтың ұшымен патшаның артынан жүре бастайды. Келесі балаға жақындаған патша саусағын баланың мұрнына тигізеді, ол бірінші баланың соңына тұрып, аяқтың ұшымен патшаның артынан жүре бастайды. Сол тәртіппен ойын жалғаса береді. Барлық балалар патшаның артына жиналғаннан кейін, патша кез келген артындағы балаға қарап, «Ш - ш - ш» дейді, сонда сол бала өз орнына
тыныш, аяқ ұшымен оралады. Барлығы орнына тұрғаннан кейін ойын аяқталады.
Сергіту сәті
Сабақтың
ортасы 20 минут
Кеңістіктік геометриялық фигуралар. Көлемді
өлшеу

-
Есепті теңдеу құрып шығар:
Кеңістіктік фигуралардың атауын есіңе түсір. Олардың қайсысы ішіне қырлары 1 см болатын көптеген
кішкентай текшелерді салуға ыңғайлы қорапқа ұқсас?
Бұл қораптың ұзындығы – 5 см, ені – 3 см және биіктігі – 4 см. Оған қырлары 1 см болатын қанша текше сыятынын есептеп көр.
Арман өз есептеуін жүргізді. Ол бір қатарда қырлары 1 см болатын қанша текше бар екендігін санады: 5 · 3 = 15 (текше). Содан соң осындай қатарлардың санына, яғни 4-ке көбейтті: 15 · 4 = 60 (текше).
Ал сен қалай санадың?
Есепті теңдеу құрып шығар:
Берілген тәсілді пайдаланып, текшенің көлемін қалай есептеуге болады? Қабырғалары 3 см болатын текше пішінді қорапқа қырлары 1 см болатын текшелер салынды деп ойла. Қалай есептейтініңді айтып бер.

Сабақтың соңы
10 минут
«Қасиеттер»
Жаттығудың мақсаты: қатысушылардың өзін-өзі объективті бағалауға ықпал ету.
Әр қатысушы өзінің 10 жағымды және 10 жағымсыз қасиеттерін жазу керек, содан кейін оларды реттеу. Назарды алғашқы және соңғы қасиеттерге аудару керек.
-
Сабақтың тақырыбы: Ар, гектар –ауданның өлшем бірліктері
-
Бағдарлама мақсаты: бастауыш сыныпта теңдеулерді шешуді үйрету арқылы оқушылардың ақыл-ой белсенділігін күшейту, оқушылардың математикалық ойлауының негізін қалау, сонымен қатар алгоритмдік ойлауды дамытуға ықпал ету. Міндеттері: теңдеулерді шешу нәтижесінде баланың теориялық білімі байытылып, білімдерін бекітеді, оның есептеу дағдылары жетілдіріледі.
Күтілетін нәтиже:
Барлық оқушылар: Берілген тақырыпты ашып, әңгімелеп айтады, негізгі ойды ашады.
Көптеген оқушылар: шығармашылыққа негізделген тапсырмаларды орындайды. Кейбір оқушылар: берілген тақырып бойынша ой қорыту жасай алады.
Сабақтың жоспарланға
н кезеңдері
Сабақтағы оқушылардың қызметі
Ресурстар
Сабақтың басы
10 минут
Ұйымдастыру кезеңі
«Мен басқаның көзімен»
Ортаға бір оқушыдан кезекпен шығып, қалған қатысушылар ол жайлы қандай ой - пікірде екенін айтады. Оқушы өзін басқаның көзімен қандай адам екенін анықтайды.
Сергіту сәті
Сабақтың
ортасы 20 минут
Ар, гектар –ауданның өлшем бірліктері
Есепті теңдеу құрып шығар:
Мына мәтіндерді есеп деп айтуға бола ма? Неге? Оларды есеп болатындай толықтыр және шығар. а) Саяжай жерінің ұзындығы – 25 м, ені – 20 м.
Жердің барлық ауданының жартысына алма отырғызылған. Барлық жердің төрттен бір бөлігін алмұрт ағашы алып жатыр. Қалған бөлігіне бұталар отырғызылған.
ә) Фермер шаруашылығында 500 га жер бар. 50 га жерге бидай егілді. Бидай егілген жерге қарағанда қарақұмық егуге 5 есе артық орын бөлінді. Қалған жерге қара бидай егілді.
-

Әртүрлі алқаптың өлшемі берілген. Олардың ауданын тап. Метрді километрге өрнекте.
Сабақтың соңы
10 минут
«Кешенді дүкен» Жаттығудың мақсаты:
-
өзін-өзі талдау, өзін-өзі түсіну және өзін-өзі сынау дағдыларын қалыптастыру;
-
бірлескен тренингтік жұмысқа арналған маңызды тұлғалық қасиеттерді айқындау;
-
бір бірі туралы білімін әр қатысушының қасиетін ашу арқылы тереңдету.
Комиссиялық дүкен ойыны ұсынылады. Сатушы қабылдайтын тауарлар – ол адамның қасиеттері. Мысалы: мейірімділік, ақымақтық, ашықтық.
Қатысушылар карточкаға өздерінің жағымды немесе жағымсыз мінез ерекшелігін жазады. Содан кейін саудаласу ұсынылады, әр қатысушы өзіне қажет емес қасиеті немесе қасиетінің бөлігінен айырыла алады, ал оның орнына қажеттіге ие бола алады. Мысалы, кейбіреулеріне тиімді өмір сүру үшін шешендік жетіспейді, сондықтан ол өзінің сабырлылығы мен салмақтылығының бір бөлігін ұсына алады
-
-
Сабақтың тақырыбы: Шамалардың өлшем бірліктерін түрлендіру және оларға амалдар қолдану
Бағдарлама мақсаты: бастауыш сыныпта теңдеулерді шешуді үйрету арқылы оқушылардың ақыл-ой белсенділігін күшейту, оқушылардың математикалық ойлауының негізін қалау, сонымен қатар алгоритмдік ойлауды дамытуға ықпал ету. Міндеттері: теңдеулерді шешу нәтижесінде баланың теориялық білімі байытылып, білімдерін бекітеді, оның есептеу дағдылары жетілдіріледі.
Күтілетін нәтиже:
-
Барлық оқушылар: Берілген тақырыпты ашып, әңгімелеп айтады, негізгі ойды ашады.
Көптеген оқушылар: шығармашылыққа негізделген тапсырмаларды орындайды. Кейбір оқушылар: берілген тақырып бойынша ой қорыту жасай алады.
Сабақтың жоспарланға
н кезеңдері
Сабақтағы оқушылардың қызметі
Ресурстар
Сабақтың басы
10 минут
Ұйымдастыру кезеңі
«Атомдар мен молекулалар»
Әр қатысушы - жеке атомдар. Жүргізушінің айтуы бойынша атомдар қозғалысқа түседі, бір - бірімен жеңіл қақтығысқа түседі. Жүргізуші қанша атомның қосындысынан молекула құралатынын айтады, сол кезде сол санға сай бірігіп тұра қалу керек. Молекула
құрамына кірмей қалғандар ойыннан шығады.
Сергіту сәті
Сабақтың
ортасы 20 минут
Шамалардың өлшем бірліктерін түрлендіру және
оларға амалдар қолдану
Сыртқы көрінісі бірдей 8 бөлшек дайындалды. Оның біреуі басқаларынан жеңіл болып шықты. Кіртасы жоқ таразының көмегімен тек екі рет өлшеу арқылы осы
жеңіл бөлшекті басқаларынан қалай бөліп алуға болады?
-

Бір таңбалы сандардың және 10 санының квадраттарының мәнін есіңе түсір. Ондықтардың және 100 санының квадраттарының мәнін тап. Есепте.
Сандар кластары арасында бос орын қалдыруды ұмытпа.

Сабақтың соңы
10 минут
«Мен қай баспалдақтамын?» Жаттығудың мақсаты: қатысушыларға өзін-өзі адекватты бағалауға көмектесу. Қатысушыларға 10 саты бар баспалдақ салынған суреттің бланкісі үлестіріледі.
Нұсқаулық: «Өзіңізді қазір қандай баспалдақта екеніңізді салып көрсетіңіз». Барлығы сурет салуды аяқтағаннан кейін, жүргізуші осы әдістеменің кілтін хабарлайды:
1-4 баспалдақтар – өзін-өзі бағалауы төмен,
5-7 баспалдақтар - өзін-өзі бағалауы адекватты, 8-10 баспалдақтар - өзін-өзі бағалауы жоғары.
-
Сабақтың тақырыбы: Уақыт өлшем бірлігінің үлесі
Бағдарлама мақсаты: бастауыш сыныпта теңдеулерді шешуді үйрету арқылы оқушылардың ақыл-ой белсенділігін күшейту, оқушылардың математикалық ойлауының негізін қалау, сонымен қатар алгоритмдік ойлауды дамытуға ықпал ету.

-
Міндеттері: теңдеулерді шешу нәтижесінде баланың теориялық білімі байытылып, білімдерін бекітеді, оның есептеу дағдылары жетілдіріледі.
Күтілетін нәтиже:
Барлық оқушылар: Берілген тақырыпты ашып, әңгімелеп айтады, негізгі ойды ашады.
Көптеген оқушылар: шығармашылыққа негізделген тапсырмаларды орындайды. Кейбір оқушылар: берілген тақырып бойынша ой қорыту жасай алады.
Сабақтың
жоспарланға н кезеңдері
Сабақтағы оқушылардың қызметі
Ресурстар
Сабақтың басы
10 минут
Ұйымдастыру кезеңі
Есте қалған қызықты оқиға
Топ дөңгеленіп отырып, қатысушыларға доп беріледі Допты бір - біріне кезектесіп беріп, есте қалған
қызықты оқиғаларды айтады.
Сергіту сәті
Сабақтың
ортасы 20 минут
Уақыт өлшем бірлігінің үлесі
Есепті теңдеу құрып шығар: Осы ауылда Наурыз мерекесіндегі айтыстың қанша уақытқа созылғанын есепте.
«Біз ауылда Наурыз мерекесін атап өттік. Кешке қарай, нақтырақ айтқанда, кешкі беске ширек уақыт қалғанда айтыс
басталды. Айтыс таңсәріге дейін жалғасты. Ал таңсәрі
— таңғы төрт жарым. Жақсылықты дәріптегендер жеңіске жетті» – деді Арман.
Айтыстың басталу уақыты: сағ мин Айтыстың аяқталу уақыты: сағ мин
Есепті теңдеу құрып шығар:
«Жарты»,
«ширек», «он бес минутсыз» сөздерін пайдаланып уақытты ата.
Циферблат ал. Досыңа осы сөздерді қолданып сағаттың қанша болғанын айта алатындай етіп көрсет.

-
Сабақтың соңы
10 минут
«Жобалық сурет» «Мен осындаймын»
Жаттығудың мақсаты: қатысушылардың өзін-өзі объективті бағалауына ықпал ету. Қатысушылар ешкім көрмейтіндей етіп, өзінің суретін салады. Содан кейін барлық суреттер жиналады және араластырылады. Әр сурет бойынша пікір алмасу жүргізіледі.
-
Сабақтың тақырыбы: Еуро (€), доллар ($). Валютамен орындалатын операциялар
Бағдарлама мақсаты: бастауыш сыныпта теңдеулерді шешуді үйрету арқылы оқушылардың ақыл-ой белсенділігін күшейту, оқушылардың математикалық ойлауының негізін қалау, сонымен қатар алгоритмдік ойлауды дамытуға ықпал ету. Міндеттері: теңдеулерді шешу нәтижесінде баланың теориялық білімі байытылып, білімдерін бекітеді, оның есептеу дағдылары жетілдіріледі.
Күтілетін нәтиже:
Барлық оқушылар: Берілген тақырыпты ашып, әңгімелеп айтады, негізгі ойды ашады.
Көптеген оқушылар: шығармашылыққа негізделген тапсырмаларды орындайды. Кейбір оқушылар: берілген тақырып бойынша ой қорыту жасай алады.
Сабақтың
жоспарланға н кезеңдері
Сабақтағы оқушылардың қызметі
Ресурстар
Сабақтың басы
10 минут
Ұйымдастыру кезеңі
«Сиқырлы сөздер» ойыны
Мұғалім кез - келген өтінішті айтады, ал оқушы оны әдепті түрде айтуы керек. Мысалы: Айнаш, дәптерді бер. «Айнаш, өтінемін дәптерді берші» Ізеттілік туралы
ертегі тыңдау
Сергіту сәті
Сабақтың
ортасы 20 минут
Еуро (€), доллар ($). Валютамен орындалатын операциялар
Есепті теңдеу құрып шығар:
Әкем алған тауарларына құны әртүрлі қағаз ақшамен төлем жасады. Артық қалғанын мәнеттермен қайтарып алды. Қайтаратын ақшаны мәнетпен жинаудың бірнеше мүмкін болатын нұсқасын жаз.


-
Туристер танымал су- бұрқақтардың біріне жылына мәнеттермен 200 000 еуро тастайды екен. Бұл қанша және қандай мәнеттермен болуы мүмкін?
Мәнеттерді жинаудың бір нұсқасын ойластыр.
АҚШ валютасының қағаз ақшалары мен мәнеттеріне қара. Мына соманы берілген ақшалармен ұсақта және сана:
524 $; 834 $.

Сабақтың соңы
10 минут
Рыленковтың методы бойынша.
Дәптердің бетіне қолдарыңызды қойып суретін саласыздар. Өздеріңізге ұнаған бес саусақтың біреуін таңдайсыздар.
Әр саусақ сіздің айтылған пікірлеріңіз бен көңіл — күйлеріңізді анықтайды.
Бас бармақ — мен үшін маңызды және қызықты. Балан үйрек — мен нақты өзіме ұсыныс алдым. Ортан терек — маған қиын болды, ұнаған жоқ.
Шылдыр шүмек — менің бағам психологиялық жағдайға берілген баға.
Кішкене бөбек — мен үшін жеткіліксіз болды.
-
Сабақтың тақырыбы: Рубль (₽). Валютамен орындалатын операциялар Бағдарлама мақсаты: бастауыш сыныпта теңдеулерді шешуді үйрету арқылы оқушылардың ақыл-ой белсенділігін күшейту, оқушылардың математикалық ойлауының негізін қалау, сонымен қатар алгоритмдік ойлауды дамытуға ықпал ету. Міндеттері: теңдеулерді шешу нәтижесінде баланың теориялық білімі байытылып, білімдерін бекітеді, оның есептеу дағдылары жетілдіріледі.
Күтілетін нәтиже:

-
Барлық оқушылар: Берілген тақырыпты ашып, әңгімелеп айтады, негізгі ойды ашады.
Көптеген оқушылар: шығармашылыққа негізделген тапсырмаларды орындайды. Кейбір оқушылар: берілген тақырып бойынша ой қорыту жасай алады.
Сабақтың жоспарланға
н кезеңдері
Сабақтағы оқушылардың қызметі
Ресурстар
Сабақтың басы
10 минут
Ұйымдастыру кезеңі
«Ең жақсы» ойыны
Қатысушылар екі топқа бөлінеді. Әр топқа мынадай нұсқау беріледі. Берілген мінездеме қай мамандыққа сай екендігін айту қажет. Ең ақшалы, ең жасыл, ең тәтті, ең күлкілі, ең ұсқынсыз, ең қарым - қатынасы күшті, ең жауапты, ең салмақты
Сергіту сәті
Сабақтың
ортасы 20 минут
Рубль (₽). Валютамен орындалатын операциялар
Қазақстаннан Ресейге келген туристер кәдесыйлар сатып алмақшы болды. Кәдесый сатып алуға қажетті соманы рубльмен және копейкамен төлеуге көмектес.
Есепті теңдеу құрып шығар:

Есепті теңдеу құрып шығар:
Оқушы бірдей бағада 8 қалам мен 6 қарындаш сатып алды. Ол 8 қаламға 16 рубль 80 копейка төлеген болса, 6 қарындашқа қанша ақша төледі? Барлығына қанша төледі? Мүмкін болатын нұсқаларды қағаз ақша және
копейкамен жинақтап көр.
-
Әжей Ресейде ақ және қызыл түсті 9 шумақ тоқыма жіп сатып алды. Қызыл жіпке ол 320 рубль, ал ақ жіпке 400 рубль төледі. Егер жіп шумақтарының бағасы бірдей болса, әжей қанша ақ және қанша
қызыл жіп сатып алады?
Есепті теңдеу құрып шығар:
Дүкеннен әрқайсысы 54 рубльден 4 тәрелке және 2
саптаяқ сатып алынды. Егер 1 саптаяқ 1 тәрелкеден 2
есе арзан тұратын болса, 4 тәрелке мен 2 саптаяқты қанша рубльге сатып алуға болады?
Сабақтың соңы
10 минут
«Плюс, минус, қызықты»
«Плюс» — оң әсер еткен фактілерді, алған, білімдері жайлы жазады.
«Минус» — қолымнан келмей жатыр немесе түсініксіз болып тұр деген ойларын жазады.
«Қызықты»- деген бағанға өздеріне не қызықты болды соны жазады, немесе не жайында көбірек білгісі, соны жазады.
-
Сабақтың тақырыбы: Көптаңбалы сандарды ауызша есептеу Бағдарлама мақсаты: бастауыш сыныпта теңдеулерді шешуді үйрету арқылы оқушылардың ақыл-ой белсенділігін күшейту, оқушылардың математикалық ойлауының негізін қалау, сонымен қатар алгоритмдік ойлауды дамытуға ықпал ету. Міндеттері: теңдеулерді шешу нәтижесінде баланың теориялық білімі байытылып, білімдерін бекітеді, оның есептеу дағдылары жетілдіріледі.
Күтілетін нәтиже:
Барлық оқушылар: Берілген тақырыпты ашып, әңгімелеп айтады, негізгі ойды ашады.
Көптеген оқушылар: шығармашылыққа негізделген тапсырмаларды орындайды. Кейбір оқушылар: берілген тақырып бойынша ой қорыту жасай алады.
Сабақтың
жоспарланға н кезеңдері
Сабақтағы оқушылардың қызметі
Ресурстар
Сабақтың басы
10 минут
Ұйымдастыру кезеңі
«Кездесу» ойыны
Жай әуенмен екі шеңбер болып қарама – қарсы айналады, әуен тоқтаған кезде бір - біріне қарап, баланың қасиетін айтады.
Сергіту сәті
Сабақтың
ортасы 20 минут
Көптаңбалы сандарды ауызша есептеу

-
Арман достарының қандай құндылықтарды білетіндігін анықтау үшін, олардың арасында сауалнама жүргізді. Өрнектерді амалдар бойынша жазып, мәнін тап. Сонда сен балалардың әрқайсысы қай сөзді айтқанын білесің.
Хабарландыруды қара. Мереке күні билеттің құны қанша болады? Жеңілдік бойынша 4 адамның демалысына қанша ақша жұмсау керек? Әдеттегі күнмен салыстырғанда қанша үнемделетінін анықта. Сандар разряды арасында бос орын қалдыруды ұмытпа.
Шектеу қойылмайтын билеттің бағасы – 4 242 теңге. Жеңілдік бойынша бағасы – 2 121тенге.
1 сағ – 1 246 теңге.
Жеңілдік бойынша бағасы – 623 тенге.
Сабақтың соңы
10 минут
«Аяқталмаған сөйлемдер»
Бүгін мен…………………. білдім ……………..
қызықты болды. қиын болды.
. ……………. тапсырманы мен орындадым түсіндім.
Мен енді білемін.
Мен… сезіндім
Мен… білім алдым.
Мен… үйрендім.
. ………………………. менің қолымнан келді. Мен… жасай алдым
Мен… жасап көруге
талпынамын. мені таң қалдырды. Сабақ
менің өміріме….. берді. Менің… жасағым
келді.
-
Сабақтың тақырыбы: Көптаңбалы санды бір таңбалы санға көбейту және бөлу
Бағдарлама мақсаты: бастауыш сыныпта теңдеулерді шешуді үйрету арқылы оқушылардың ақыл-ой белсенділігін күшейту, оқушылардың математикалық ойлауының негізін қалау, сонымен қатар алгоритмдік ойлауды дамытуға ықпал ету. Міндеттері: теңдеулерді шешу нәтижесінде баланың теориялық білімі байытылып, білімдерін бекітеді, оның есептеу дағдылары жетілдіріледі.
Күтілетін нәтиже:
Барлық оқушылар: Берілген тақырыпты ашып, әңгімелеп айтады, негізгі ойды ашады.
Көптеген оқушылар: шығармашылыққа негізделген тапсырмаларды орындайды. Кейбір оқушылар: берілген тақырып бойынша ой қорыту жасай алады.
Сабақтың жоспарланға
н кезеңдері
Сабақтағы оқушылардың қызметі
Ресурстар
Сабақтың басы
10 минут
Ұйымдастыру кезеңі
«Жунглидағы жаңбыр»
Нұсқау; - Бір - біріңіздің соңынан шеңбер жасап тұрыңыздар. Жунглида жүрміз деп елестетіңіздер. Ауа райы өте тамаша, күн жарқырап, ыстық және қапырық болып тұр. Бір уақытта самал жел соқты, (алдыңызда тұрған адамның арқасына жұғысып жеңіл қимылдар жасаңыз).
Жел көтеріліп желкіді ( арқаны қаттырақ басамыз). Қатты дауыл соқты (қимылдарыңыз күшейіп шеңбер бойында жүргізіледі)
Ұсақ жаңбыр сіркіреді (серіктесіңіздің арқасын саусағыңызбен басасыз)
Кенет нөсер жауын құйды (алақандарыңызбен жоғарыдан төмен қимылдар жасаңыздар).
Бұршақ жауды (арқаны қаттырақ соғамыз). Тағы да нөсер жауын жауды.
Ұсақ жаңбыр сіркіреді. Дауыл соқты.
Жел соқты.
Жел басылып келеді.
Сергіту сәті
Сабақтың
ортасы 20 минут
Көптаңбалы санды бір таңбалы санға көбейту және бөлу

-
Есепті теңдеу құрып шығар:
N және M қалаларының арақашықтығы – 309 км. Осы қалалардан бір-біріне қарай 2 автокөлік шықты.
Біріншісі – 108 км, ал екіншісі 47 км жүрді. Автокөліктердің бір-бірінен арақашықтығы қандай?
Есепті теңдеу құрып шығар:
Қабырғалары 3 см және 6 см болатын тіктөртбұрыш сыз. Тіктөртбұрышты екі үшбұрышқа және екі төртбұрышқа бөлетіндей етіп екі түзу сызық жүргіз. Қиылысу нүктелерін әріптермен белгілеп, фигуралардың атауын жаз.
Қағазға немесе компьютерге сызба жаса және оны
«Өз материалыңа қосу» түймесін басу арқылы үй тапсырмасына қос.
Есепті теңдеу құрып шығар:
Мектеп кітапханасының кітап қорын толықтыру үшін әрқайсысы 932 теңгеден 8 сөздік, 1 758 теңгеден 5
энциклопедия, 784
теңгеден 7 ертегілер жинағы сатып алынды. кітаптарды сатып алу үшін барлығы қанша ақша жұмсалды?
-
8 сөздікке жұмсалған ақша:
-
5 энциклопедияға жұсалған ақша:
-
7 ертегілер жинағына жұмсалған ақша:
-
кітаптарды сатып алу үшін жұмсалған ақша:
Сабақтың соңы
10 минут
«Алма ағашы» әдісі
Оқушыларға сабақ басында түсті алма беріледі. Сабақ соңында оны алма ағашына ілу керек. Жасыл түсті алма – мен бүгін бәрін жақсы орындадым деп ойлаймын: менің көңіл – күйім көтеріңкі. Қызыл түсті алма – мен тапсырманы орындай алмадым, көңіл – күйім жоқ.
«Бір сөзбен» әдісі — Оқушылар өздеріне берілген сөздердің ішінен, өздерінің бүгінгі сабақтағы жағдайын сипатайтындай 3 сөзді таңдап айтады.
(Төзімсіздік,
Ашу, Қуаныш, Немқұрайлылық,Қанағаттану, Шабыт,Зерігу, Алаңдау, Тыныштық, Сенімділік, Сенімсіздік, Рахаттану.)
-

-
Сабақтың тақырыбы: 2-ге, 5-ке, 10-ға бөлінгіштік белгілері Бағдарлама мақсаты: бастауыш сыныпта теңдеулерді шешуді үйрету арқылы оқушылардың ақыл-ой белсенділігін күшейту, оқушылардың математикалық ойлауының негізін қалау, сонымен қатар алгоритмдік ойлауды дамытуға ықпал ету. Міндеттері: теңдеулерді шешу нәтижесінде баланың теориялық білімі байытылып, білімдерін бекітеді, оның есептеу дағдылары жетілдіріледі.
Күтілетін нәтиже:
Барлық оқушылар: Берілген тақырыпты ашып, әңгімелеп айтады, негізгі ойды ашады.
Көптеген оқушылар: шығармашылыққа негізделген тапсырмаларды орындайды. Кейбір оқушылар: берілген тақырып бойынша ой қорыту жасай алады.
Сабақтың
жоспарланға н кезеңдері
Сабақтағы оқушылардың қызметі
Ресурстар
Сабақтың басы
10 минут
Ұйымдастыру кезеңі
«Достық торы»
Мақсаты: Топ мүшелерін біріктіру,топта жағымды ахуалды құру, жұмыс белсенділіктерін арттыру.
Қатысушылар шеңбер құрып тұрады. Жүргізуші тоқыма жіпті бір саусағына іліп алып,өзі қалаған қатысушыға жылы лебізін білдіріп лақтырады.
Жаттығу осылай жалғасады. Соңында «достық торы» пайда болады. Бүгінгі сабақтан жақсы әсер алып,үйге
көтеріңкі көңіл-күймен қайтуға тілектеспін.
Сергіту сәті
Сабақтың
ортасы 20 минут
2-ге, 5-ке, 10-ға бөлінгіштік белгілері
Есепті теңдеу құрып шығар:
Мәтіннен математикалық шамаларды таңдап алып, өз
есебіңді құрастыр.
Футбол ойынына билет сатып алған балалар кассаға 10 000 теңге төледі. Олар 1 225 теңгеден 3 билет және 1 485
теңгеден 4 билет сатып алды. Балаларға қанша ақша қайтарды? Қандай қағаз ақшамен және мәнеттермен қайтарды?

-
Есепті теңдеу құрып шығар:
Сенің туған күніңе достарың келеді. Сен олармен өзің құрастырған үстел үсті ойынын ойнауды жоспарладың. Ойын үшін барлық ойыншыға теңдей
бөліп берілетін қима қағаздар қажет.
Ойынды 5 ойыншы да, 10 ойыншы да ойнай алатындай қанша қима қағаз әзірлеу қажет?
Есепті теңдеу құрып шығар:
Тоғыз қабатты үйде жеделсаты бар. Бірінші қабатта – 2 адам, екінші қабатта – 4 адам, үшінші қабатта – 8 адам, төртінші қабатта – 16 адам, бесінші қабатта – 32 адам, т.с.с. тұрады. Осы үйде жеделсатының қай батырмасы бәрінен де көп басылады?
Сабақтың соңы
10 минут
«Үш есім»
Жаттығудың мақсаты:
-
өзіндік рефлексияны дамыту;
-
өзін-өзі тануға мақсат қоюды қалыптастыру.
Әр қатысушыға үш карточкадан беріледі. Карточкада есіміңіздің үш нұсқасын жазу керек (мысалы, сізді туыстарыңыз, әріптестеріңіз және жақын достарыңыз қалайша атайды). Содан кейін топтың әр мүшесі осы атауларды қолданып және осы атауға лайық немесе атаудың туындауына себеп болған мінезінің жағын сипаттайды.
-
-
Сабақтың тақырыбы: 10, 100, 1000 сандарына көбейту және бөлу Бағдарлама мақсаты: бастауыш сыныпта теңдеулерді шешуді үйрету арқылы оқушылардың ақыл-ой белсенділігін күшейту, оқушылардың математикалық ойлауының негізін қалау, сонымен қатар алгоритмдік ойлауды дамытуға ықпал ету. Міндеттері: теңдеулерді шешу нәтижесінде баланың теориялық білімі байытылып, білімдерін бекітеді, оның есептеу дағдылары жетілдіріледі.
Күтілетін нәтиже:
Барлық оқушылар: Берілген тақырыпты ашып, әңгімелеп айтады, негізгі ойды ашады.
Көптеген оқушылар: шығармашылыққа негізделген тапсырмаларды орындайды. Кейбір оқушылар: берілген тақырып бойынша ой қорыту жасай алады.

-
Сабақтың
жоспарланға н кезеңдері
Сабақтағы оқушылардың қызметі
Ресурстар
Сабақтың басы
10 минут
Ұйымдастыру кезеңі
Ойланайық, пікірлесейік.
Адамға мінез-құлық ережелері керек пе? Неліктен «Мінез – адам көрсеткіші» болады деп ойлайсың?
Мінезі жаман адамда жақсы қасиет бола ма?
Жаман мінезді қалай түзеуге болады деп ойлайсың?
Сергіту сәті
Сабақтың
ортасы 20 минут
10, 100, 1000 сандарына көбейту және бөлу
Есепті теңдеу құрып шығар:
Арман мен Серік ересектерге қоймадағы жәшіктерді тасуға көмектесті. Кішкентай жәшікті тасуға Серік 1 минут, ал Арман 3 минут уақыт жұмсады. Оның есесіне үлкен жәшікті Арман 5 минутта, ал Серік 6 минутта жеткізді. Олар барлығы 10 үлкен және 10
кішкентай жәшік тасулары қажет. Олар мұны қалай аз уақытта орындай алады?
Отбасы мүшелері үйінің жанындағы жер телімінен
бірінші күні – 158 кг, екінші күні – 148 кг, үшінші күні 163 кг картоп жинады.
Үшінші және төртінші күні
жинаған картоптың мөлшері бірінші және екінші күні жинаған картоппен бірдей. Олай болса, олар төртінші күні қанша килограмм картоп жинады?

Сабақтың соңы
10 минут
«Ағаш» көрнекі - рефлексиялық рәсім
1) Мұғалім оқушыларға бір ағашты елестетуге ұсынады, содан кейін сұрақ қоя бастайды: Ол қандай
![]()
-
ағаш? Ол қайда өседі? Ол биік немесе аласа ма? Жылдың қай мезгілі? Күн немесе түн бе? Иісі, дыбысы, сезімдері?
-
Қатысушылар өздерінің ағаштарын елестеткеннен кейін, тренер қатысушының өзі ағашына жақындағанын, ағаштың діңін қолымен ұстағанын, оны құшақтағанын және ... болған сезімдерін сезінуге ұсынады. Осындай ағаш болу қалай екен? Осы рөлде әрқайсыңыз қалай және нені сезінесіз? Тамыры жерге терең кете ме? Ағаштың ұшар басы қалың ба? Ағаш нық тұр ма? Жаңбыр оны жуа ма? Күннің көзі оны жылыта ма?
-
Қатысушылар жаттығуды аяқтағаннан кейін, топта нәтижелері талқыланады.
-
-
Сабақтың тақырыбы: Жиындар арасындағы қатынас
Бағдарлама мақсаты: бастауыш сыныпта теңдеулерді шешуді үйрету арқылы оқушылардың ақыл-ой белсенділігін күшейту, оқушылардың математикалық ойлауының негізін қалау, сонымен қатар алгоритмдік ойлауды дамытуға ықпал ету. Міндеттері: теңдеулерді шешу нәтижесінде баланың теориялық білімі байытылып, білімдерін бекітеді, оның есептеу дағдылары жетілдіріледі.
Күтілетін нәтиже:
Барлық оқушылар: Берілген тақырыпты ашып, әңгімелеп айтады, негізгі ойды ашады.
Көптеген оқушылар: шығармашылыққа негізделген тапсырмаларды орындайды. Кейбір оқушылар: берілген тақырып бойынша ой қорыту жасай алады.
Сабақтың жоспарланға
н кезеңдері
Сабақтағы оқушылардың қызметі
Ресурстар
Сабақтың басы
10 минут
Ұйымдастыру кезеңі
«Қасиеттер жәрмеңкесі» ойыны.
Шарты: Оқушыларға екі бағанаға бөлінген ақ парақ таратылып беріледі.
І бағанға «Сатамын», ІІ бағанға «Сатып аламын» деген сөздер жазылады.
Нұсқау: Оқушылар өз бойларындағы қандай қасиеттерді сатқылары келеді және қандай қасиеттерді
сатып алғылары келетіндіктерін қағазға (стикерге)
түсіреді.

-
Жазып болғаннан кейін стикерлерін жапсырып жатып «сатуға ұсынылған» және «сатып алғысы» келетін қасиеттерімен таныстырады
Сергіту сәті
Сабақтың
ортасы 20 минут
Жиындар арасындағы қатынас
Есепті теңдеу құрып шығар:
Үш ағайынды саяхатқа шығуға дайындалды. Олар өздерімен бірге қажетті заттарын және азық-түлік
алды. Әр баланың қажетті затының массасы 2 кг 200 г-ды құрайды. Азық-түлікті олар тең бөлісіп көтеретін болды.
Кестеде балалар саяхатқа алатын азық-түлік көрсетілген.
Жолдорбаның массасы – 1 кг 200 г. Әр жолдорбаның массасы 6 кг-нан аспайтындай етіп тағамдарды қалай бөліп салуға болады? Саяхат 2 күнге созылатын болса, үш саяхатшыға не алуға болады?


Арасы 1 985 км екі ауылдан бір-бірінен қарама-қарсы екі бағытқа екі автокөлік шықты. Біріншісі белгіленген А ауылына дейін 324 км, ал екіншісі
белгіленген В ауылына дейін 469 км жол жүрді. А және В ауылдарының арақашықтығы қандай?

-
Есепті теңдеу құрып шығар:
Сабақтың соңы
10 минут
«Өзіңе есім сыйла» көрнекі-рефлексиялық рәсім Жаттығудың мақсаты: әр қатысушының эмоционалды ресурстық жағдайына жетуі.
-
Мұғалім оқушыларға ыңғайлы отырып, көздерін жұмып, босаңсуды ұсынады.
-
Мұғалім оқушыларға: «Есіңізге өзіңізге сенімді болғаныңызды түсіріңіз, (табысты, сәтті, мақсатқа жеткенді және т.б.). Еске түсіріңіз: осы оқиға қайда және қашан болды. Сол сәттегі сезімдеріңізді еске түсіріңіз. Сол оқиғаны қайтадан бастан кешіріңіз» - деп ұсынады.
-
Тапсырманы орындауға арналған уақыттың өткенінен кейін (5-7 минут) тренер топ қатысушыларына жеке көзкөрімді жүргізудің нәтижелерін талқылауға ұсынады.
-
Әр қатысушы топқа өзінің оң әсерлі сезімінің (сенімділік, табыстылық, сәттілік және т.б.), нақты оқиғада өз ойында нені көріп сезінгені туралы айтады.
-
Әңгіме аяқталғаннан кейін әр қатысушы топтың көмегі арқылы жаңа ат ойластырады. Онда эмоционалды ресурстық жағдайының алынған негізі көрсетіледі: «Мен ... (мынаны, мынаны жасай алатын)» немесе «Мен өзіме сенімдімін, егер мен... (мынаны, мынаны істесем)». Топтық талқылау (қажет болса).
-
-
Сабақтың тақырыбы: Қозғалысқа берілген есептер
Бағдарлама мақсаты: бастауыш сыныпта теңдеулерді шешуді үйрету арқылы оқушылардың ақыл-ой белсенділігін күшейту, оқушылардың математикалық ойлауының негізін қалау, сонымен қатар алгоритмдік ойлауды дамытуға ықпал ету. Міндеттері: теңдеулерді шешу нәтижесінде баланың теориялық білімі байытылып, білімдерін бекітеді, оның есептеу дағдылары жетілдіріледі.
Күтілетін нәтиже:
-
Барлық оқушылар: Берілген тақырыпты ашып, әңгімелеп айтады, негізгі ойды ашады.
Көптеген оқушылар: шығармашылыққа негізделген тапсырмаларды орындайды. Кейбір оқушылар: берілген тақырып бойынша ой қорыту жасай алады.
Сабақтың жоспарланға
н кезеңдері
Сабақтағы оқушылардың қызметі
Ресурстар
Сабақтың басы
10 минут
Ұйымдастыру кезеңі
«Сені көргеніме қуаныштымын...» жаттығуы
Мақсаты: Қатысушылардың жағымды жақтарын анықтау.
Жаттығу барысы
Әрбір қатысушы өз көршісіне келесі сөздерді айтады:
«Мен сені көргеніме қуаныштымын, себебі ...». Бұл сөйлемді адамның сыртқы келбетіне байланысты сөзбен емес, мінез ерекшеліне байланысты сөзбен аяқтау керек.
-
Бұл жаттығуды орындау сізге қиын болды ма?
-
Көршіңіз «Мен сізді көруге қуаныштымын » деген сөзді айтқан кезде қандай сезімде болдыңыз?
Сергіту сәті
Сабақтың
ортасы 20 минут
Қозғалысқа берілген есептер
Есепті теңдеу құрып шығар:
1 сағат ішінде автокөлік қандай арақашықтықты жүріп өтеді? 4 сағат ішінде ол қандай арақашықтықты жүріп өтеді?

-

-
Әлияның 20 кәмпиті бар. Ол кәмпиттерді өзіне қарағанда Айнада 2 кәмпит артық болатындай етіп бөлгісі келді. Әлия кәмпиттерді қалай бөлуі қажет? 14 кәмпитпен осыған ұқсас есеп құрастыр. Оны шығаруды досыңа ұсын.
Бауыржан жаңғақ терді. Ол 25 жаңғақты ағасына, ал қалғанының жартысын анасына берді. Өзінде 20 жаңғақ қалды. Бауыржанда
қанша жаңғақ болған?
Сабақтың соңы
10 минут
«Сөйлемді аяқта (Жазбаша сұхбат)» Мақсаты: Сабақты қорытындылау, сабақта нені білгені және қалай жұмыс істегені туралы талқылау, яғни әрқайсысы сабақтың басында қойылған мақсатқа жетуде қосқан үлесін, өзінің белсенділігін, сынып жұмысының тиімділігін және жұмыс түрлерінің пайдасы мен қызығушылығын бағалайды.
Мазмұны: балалар шеңберге тұрып, тақтада жазылған рефлексиялық сөйлемнің басын таңдап өз пікірін айтады:
Бүгін мен … білдім, Маған … қызықты болды, Мен үшін … қиын болды,
Мен … тапсырмаларды орындадым, Мен … екенін түсіндім,
Енді мен … жасай аламын, Мен … екенін сезіндім, Мен … ие болдым,
Мен … үйрендім,
Менің қолымнан …келді, Мен…жасап көремін, Мені…таң қалдырды, Сабақ өмірім үшін…берді, Маған…жасағым келді.
-
Сабақтың тақырыбы: Есептерді шығаруда жиындардың қиылысуы мен
бірігуінің ауыстырымдылық және терімділік қасиеттерін қолдану

-
Бағдарлама мақсаты: бастауыш сыныпта теңдеулерді шешуді үйрету арқылы оқушылардың ақыл-ой белсенділігін күшейту, оқушылардың математикалық ойлауының негізін қалау, сонымен қатар алгоритмдік ойлауды дамытуға ықпал ету. Міндеттері: теңдеулерді шешу нәтижесінде баланың теориялық білімі байытылып, білімдерін бекітеді, оның есептеу дағдылары жетілдіріледі.
Күтілетін нәтиже:
Барлық оқушылар: Берілген тақырыпты ашып, әңгімелеп айтады, негізгі ойды ашады.
Көптеген оқушылар: шығармашылыққа негізделген тапсырмаларды орындайды. Кейбір оқушылар: берілген тақырып бойынша ой қорыту жасай алады.
Сабақтың жоспарланға
н кезеңдері
Сабақтағы оқушылардың қызметі
Ресурстар
Сабақтың басы
10 минут
Ұйымдастыру кезеңі
«Комплимент» ойыны.
Жаттығудың тапсырмасы – қатысушылардың бірін бірі түсінісуі арқылы эмпатия деңгейін көтеру, тіл табыса алу қасиетін, бірі бірін толық тануын дамыту.
Тренингке қатысушылар шеңбер бойымен орналасады. Кез келген қатысушы жағымды комплимент айтады. Ал қалғандары ол кімге арналғанын табады. Комплимент алған қатысушы ойынды әрі қарай жалғастырады.
Барлығы түгелдей жағымды эмоция алмайынша ойын аяқталмайды.
Сергіту сәті
Сабақтың
ортасы 20 минут
Есептерді шығаруда жиындардың қиылысуы мен бірігуінің ауыстырымдылық және терімділік
қасиеттерін қолдану
а) Стадиондағы жүгіруге арналған жолдың ұзындығы – 400 м. Атлет 2 км жолды жүгіріп өтуі тиіс. Ол неше айналым жүгіріп өтуі тиіс?
ә) Спортшы 200 м/мин жылдамдықпен жүгіреді. Ара қашықтықты жүгіріп өту үшін оған қанша уақыт қажет?
Есепті теңдеу құрып шығар:
Бұйым жасауға арналған келтектің ұзындығы –
14 см. Оны бірі екіншісінен 2 см-ге ұзын болатындай

-
етіп, арамен екі бөлікке бөлу керек. Әр бөліктің ұзындығын тап.
Сыныпта 35 оқушы бар. Олардың әрқайсысы метро, автобус және троллейбус тәрізді қала көліктерінің жоқ дегенде бір түрін пайдаланады. 6 оқушы көліктің үш түрін де пайдаланады, 15 оқушы метро мен автобусты, 13 оқушы метро мен троллейбусты, 8
оқушы троллейбус пен автобусты пайдаланады. Қанша оқушы көліктің тек бір түрін ғана пайдаланады?
Есепті теңдеу құрып шығар:
Сабақтың соңы
10 минут
«Өзін-өзі талдау сауалнамасы» Мақсаты: өзіндік талдау, сабаққа сапалық және саналық баға беру. Кейбір тарауларды сабақтың бөлімдеріне байланысты өзгертуге, толықтыруға
болады. Оқушыларды өздерінің жауаптарын негіздеуге сұрауға болады.
1-нұсқа.
Сабақта мен ... жұмыс істедім. Сабақтағы өзі жұмысыммен ... Мен үшін сабақ ... болды Сабақ бойы мен ...
Менің көңіл-күйім ...
Сабақ материалы мен үшін...болды
-
Сабақтың тақырыбы: Геометриялық фигуралар: текше, тікбұрышты параллелепипед. Тікбұрышты параллелепипедтің көлемін табу
Бағдарлама мақсаты: бастауыш сыныпта теңдеулерді шешуді үйрету арқылы оқушылардың ақыл-ой белсенділігін күшейту, оқушылардың математикалық ойлауының негізін қалау, сонымен қатар алгоритмдік ойлауды дамытуға ықпал ету. Міндеттері: теңдеулерді шешу нәтижесінде баланың теориялық білімі байытылып, білімдерін бекітеді, оның есептеу дағдылары жетілдіріледі.
Күтілетін нәтиже:

-
Барлық оқушылар: Берілген тақырыпты ашып, әңгімелеп айтады, негізгі ойды ашады.
Көптеген оқушылар: шығармашылыққа негізделген тапсырмаларды орындайды. Кейбір оқушылар: берілген тақырып бойынша ой қорыту жасай алады.
Сабақтың жоспарланға
н кезеңдері
Сабақтағы оқушылардың қызметі
Ресурстар
Сабақтың басы
10 минут
Ұйымдастыру кезеңі
Сәлемдесу «Жапон әліппесі» жаттығуы А – ка З – з П – но Ц – ми Б – зу
И – ки Р – ши Ч – кэ В – ру К – мэ
С – ари Ш,Щ – хи Г - жи Л – та Т
– чи
Ь,Ъ,Ы – зук Д – тэ М – рин У – до
Э – мэй Е – ку Н – то Ф – лу Ю – фу
Ж – су О – мо Х – ри Я – на
Мұғалімдер осы әліппе арқылы өздерінің есімдерін жапон тілінде қасына сын есімді косып айтып шығуы керек. Мысалы: адемі Бегайым деген жапон тілінде катэкурин Зукужикаки.
Сергіту сәті
Сабақтың ортасы 20 минут
Геометриялық фигуралар: текше, тікбұрышты параллелепипед. Тікбұрышты параллелепипедтің көлемін табу
Аквариумның пішіні тікбұрышты параллелепипед тәрізді. Бірдей қырларының атауын және олардың мәнін жаз. Оның табанының ауданы мен
өлшемдері бойынша әртүрлі екі жағының ауданын тап. Көлемін есепте. Аквариумды жартылай толтыру үшін қанша су қажет?
Есепті теңдеу құрып шығар.
Текше мен тікбұрышты параллелепипедтің жазбаларын салыстыр. Олардың ұқсастықтары мен
айырмашылықтарын тап. Қарама-қарсы жақтарының атауын жұптап жаз.
-

Жауапты қағазға немесе компьютерге салып, оны
«Өз материалымы қосу» түймесін басу арқылы үй тапсырмасына қос.

Сабақтың
Сабақта өз жұмысының белсенділігі мен сапасын
соңы
бағалау үшін өз жауаптарын парақта белгілейді:
10 минут
«V» - мұғалімнің сұрауы бойынша жауап берді, бірақ
жауабы дұрыс емес,
«W» - мұғалімнің сұрауы бойынша жауап берді, бірақ
жауабы дұрыс,
« | » - өзінің қалауы бойынша жауап берді, бірақ
жауабы дұрыс емес,
«+» - өзінің қалауы бойынша жауап берді, бірақ жауабы
дұрыс,
«0» - жауап берген жоқ.
-
Сабақтың тақырыбы: Есептерді шығаруда шамалар арасындағы тәуелділік Бағдарлама мақсаты: бастауыш сыныпта теңдеулерді шешуді үйрету арқылы оқушылардың ақыл-ой белсенділігін күшейту, оқушылардың математикалық ойлауының негізін қалау, сонымен қатар алгоритмдік ойлауды дамытуға ықпал ету. Міндеттері: теңдеулерді шешу нәтижесінде баланың теориялық білімі байытылып, білімдерін бекітеді, оның есептеу дағдылары жетілдіріледі.
Күтілетін нәтиже:
Барлық оқушылар: Берілген тақырыпты ашып, әңгімелеп айтады, негізгі ойды ашады.
Көптеген оқушылар: шығармашылыққа негізделген тапсырмаларды орындайды. Кейбір оқушылар: берілген тақырып бойынша ой қорыту жасай алады.

-
Сабақтың
жоспарланға н кезеңдері
Сабақтағы оқушылардың қызметі
Ресурстар
Сабақтың басы
10 минут
Ұйымдастыру кезеңі
«Өзіңді білгің келсе» жобалық тест.
Мақсаты: мұғалімдер жобалық тест арқылы өздерінің мінез- құлықтары мен жекелік қасиеттерін біле алады.
Нұсқау: А4 форматтағы ақ қағазға сурет салу ұсынылады.
Болған соң салынған суреттеріне қарай талданады.
Сурет салу: күн, тау, үй, ағаш, жол, жол, сақина. Тау – дөңгелек салынса, мінезі жұмсақ, мейірімді, сенгіш. Егер тау ұшты болса, өкпелегіш, тік мінезді. Егер аралас салынса – басында қар болса, өзгермелі адам.
Үй – суретте ағаш үй салынса, арманы орындалады. Егер бір терезе салынған болса өзіне жақын бір адам туралы көп ойланады. Егер бірнеше терезе болса және жапқыштары болса, ол тұйық, сақ адам. Үйдің төбесінде мұржасы болса, түтін шығып жатса, әңгімеге жақын, өсекқұмар адам.
Ағаш – біреу болса өзінің жолдасына ұнайды. Егер бірнешеу болса, балаларды жақсы көреді, оларға уақыт бөліп, көңіл аударады. Қоршаған әлемді сүйеді, қанша мықты әдемі салынса, сұлулыққа соншалықты құмар. Жол – үйге жақын жатса, жолы жеңіл, алыс болса керісінше. Егер жол үйдің есігінен шықса, тапқан табысын үйге әкелетін, ал керісінше болса айналасына тарататын адам.
Сақина – көзсіз болса қонақ қабылдағанды, қонақ шақырғанды ұнатады. Көзі болса болашақты ойлайды, капитал жинайды. Неке жүзігі мықты отбасын білдіреді.
Сергіту сәті
Сабақтың
ортасы 20 минут
Есептерді шығаруда шамалар арасындағы
тәуелділік
Есепті теңдеу құрып шығар:
Тікбұрышты параллелепипед пішінді хауыздың ұзындығы – 50
м, ені – 10 м, тереңдігі – 2 м. Көлемін тап. Хауыз

-
табанының ауданын есепте. Бүйір қабырғаларының аудандарының қосындысын тап.
Сөреге 19 қорап қойылған. Сөрені түгелдей толтыру үшін қанша қорап қажет? Егер қораптың ұзындығы – 15 дм, ені – 14 дм және биіктігі 13 дм болса, онда
сөренің көлемі қанша?
Есепті теңдеу құрып шығар:
Тікбұрышты параллелепипед пішінді ағаш келтегінен қабырғалары 5 см болатын текше пішінді ойық ойып алынды.
Ойығы бар ағаш келтегінің көлемін тап.
Есепті теңдеу құрып шығар:
Сабақтың соңы
10 минут
Біздің күніміз (сабақ, іс-шара, ойын) аяқталуға жақын, сондықтан ... айтқым келеді:
Мен үшін ... сәтті болды Өзіңді не үшін мақтай аласың? Не үшін сыныптастарыңды мақтай аласың?
Неге ие болдың? Мені не таң қалдырды?
Мен үшін ... жаңалық болды. Сіздің ойыңызша не сәтті болды?
Сіздің ойыңызша не сәтсіз болды? Неліктен? Болашақта нені ескеру қажет?
Менің сабақтағы жетістігім…
-
Сабақтың тақырыбы: Құрама фигуралардың ауданы
Бағдарлама мақсаты: бастауыш сыныпта теңдеулерді шешуді үйрету арқылы оқушылардың ақыл-ой белсенділігін күшейту, оқушылардың математикалық ойлауының негізін қалау, сонымен қатар алгоритмдік ойлауды дамытуға ықпал ету.
Міндеттері: теңдеулерді шешу нәтижесінде баланың теориялық білімі байытылып, білімдерін бекітеді, оның есептеу дағдылары жетілдіріледі.

-
Күтілетін нәтиже:
Барлық оқушылар: Берілген тақырыпты ашып, әңгімелеп айтады, негізгі ойды ашады.
Көптеген оқушылар: шығармашылыққа негізделген тапсырмаларды орындайды. Кейбір оқушылар: берілген тақырып бойынша ой қорыту жасай алады.
Сабақтың
жоспарланға н кезеңдері
Сабақтағы оқушылардың қызметі
Ресурстар
Сабақтың басы
10 минут
Ұйымдастыру кезеңі
«Аңдар мен жәндіктер» жаттығуы
Нұсқау: Мұғалімдерге қағаз таратылады. Мұғалімдер әр қатарға өздерінің ұнайтын аңдар мен жәндіктердің аттарын жазады. Саны алтау. Осыдан кейін әркім менің оқыған сөйлемімді тыңдайды, оқылған сөйлем арасында өзі жазған сөздерді рет – ретімен оқып отырады, яғни өзінің кім екендігін анықтау.
Қорытынды:
-
Мені жұрт деп ойлайды.
-
Мені деп ойласа екен деп ойлаймын.
-
Дәл өзім .....
-
Мен жұмыста.....
-
Жолдасыңыздың алдында.....
6. Негізі........
Сергіту сәті
Сабақтың
ортасы 20 минут
Құрама фигуралардың ауданы
Контейнердің көлемін есепте. Оның ішіне ұзындығы
– 2 м, ені – 1 м және биіктігі 3 м өлшемдегі қанша қорапты сыйғызуға болады?

-

-
Жер телімін саяжай иелеріне теңдей бөліп беру керек. Әр торкөз (бос немесе саяжай иелері бейнеленген торкөздер) бір сотық
жерді білдіреді. Жер телімдерін торкөз шегаралары бойынша бөлу қажет. Бөліп берілген әрбір аумақ ішінде саяжай иесі болуы тиіс. Әр саяжай иесінде
неше сотық жер бар?
Сыйлықтар 20 см
x 25 см x 15 см қорапқа салынды. Әр сыйлық суретте көрсетілгендей таспамен
байланды. Егер түйіні мен ұшына 50 см қалдыратын болса, қорапты байлау үшін қанша сантиметр таспа қажет? Осындай 5 сыйлықты байлау үшін қанша
таспа қажет?
Сабақтың соңы
10 минут
Мен сабақтағы жұмысыма ...:
-
ризамын
-
онша риза емеспін Риза емеспін, өйткені…
Мен сабақта бұл тапсырмаларды ... үшін таңдадым:
-
олар маған өте ұнайды
-
басқаларға қарағанда, бұл тапсырмалар мен үшін қиын
-
олар басқа тапсырмаларға қарағанда жеңіл
-
-
Сабақтың тақырыбы: Санды көбейтіндіге көбейту және бөлу Бағдарлама мақсаты: бастауыш сыныпта теңдеулерді шешуді үйрету арқылы оқушылардың ақыл-ой белсенділігін күшейту, оқушылардың математикалық ойлауының негізін қалау, сонымен қатар алгоритмдік ойлауды дамытуға ықпал ету. Міндеттері: теңдеулерді шешу нәтижесінде баланың теориялық білімі байытылып, білімдерін бекітеді, оның есептеу дағдылары жетілдіріледі.
Күтілетін нәтиже:
Барлық оқушылар: Берілген тақырыпты ашып, әңгімелеп айтады, негізгі ойды ашады.
Көптеген оқушылар: шығармашылыққа негізделген тапсырмаларды орындайды. Кейбір оқушылар: берілген тақырып бойынша ой қорыту жасай алады.

-
Сабақтың
жоспарланға н кезеңдері
Сабақтағы оқушылардың қызметі
Ресурстар
Сабақтың басы
10 минут
Ұйымдастыру кезеңі
«Паравоз» ойыны.
Мақсаты: ұжымда бір –бірімен жағымды қатынас қалыптастыру, көңіл – күйлерін көтеру.
Нұсқау: Балалар бір қатарға тұрып реттік санымен 1,2ге саналады. Екі топқа бөлініп, бірінші топ қолдарын бір рет шапалақтап, оң аяқтарын екі рет жерге қағады.
Ал екінші топ қолдарын екі рет шапалақтап, оң аяқтарын бір рет жерге қағады. Осылайша ойын жалғасады, шатасқан ойыншы өз өнерін ортаға шығып көрсетеді.
Сергіту сәті
Сабақтың
ортасы 20 минут
Санды көбейтіндіге көбейту және бөлу
Кәдесый жасау үшін ұзындығы 2 м таспабауды бірі екіншісінен 40 см ұзын болатындай екіге бөлу керек.
Сен таспабаудың әр бөлігінің ұзындығы қанша болатынын біле аласың ба?
Есепті теңдеу құрып шығар:
Үш саяхатшы өзен арқылы өтіп, саяхаттарын жалғастырмақ болды. Өзен терең және одан өтетін көпір болмады. Өзен жағасында екі бала отырған қайық тұрды. Саяхатшылар балалардан өздерін өзеннің арғы бетіне өткізулерін сұрады.
Қайыққа бір саяхатшы ғана немесе екі бала сыяды.
Ал саяхатшы мен бала екеуі сыймайды. Саяхатшыларды өзеннен өткізу алгоритмін құр. Саяхатшыларды арғы бетке өткізу үшін неше рет қатынау керек? Бір рет қатынауға қайықтың бір бағыттағы қозғалысын санауға болады.
Есепті теңдеу құрып шығар:
Ұлы Жібек жолы көптеген ғасырлар бойы Еуропа мен Азияның мәдениеті мен өркениетінің ұштасуын қамтамасыз етті. Түйелерді әртүрлі тәсілдермен сана.
Есепті теңдеу құрып шығар:

-
Санды 5-ке бөлу үшін, бөлінгішті екі есе арттырып, бір нөлді алып тастау керек.
Мысал: 135 : 5 = (135 · 2) : 10 = 27.
Есепте.
165 : 5 825 : 5 125 : 5 360 : 5 465 : 5 315 : 5
Есептеудің дұрыстығын калькулятордың көмегімен тексер.
Сабақтың соңы
10 минут
«Арал» әдісі
Үлкен парақта эмоционалды «аралдар» бейнеленген карта салынады: қуаныш, мұң, аң-таң, ләззаттану, жадырау, күту, алаңдау, шабыт, рахат, белгісіздік аралы, т.б. Аралдар картасы тақтаға ілінеді. Оқушылар тақтаның алдына шығып маркермен (фломастермен) оның сабақтан кейін немесе күннің, аптаның соңында эмоциялықсезімдік жағдайын көрсететін кемесін картаға іледі немесе суреттейді.

-
Сабақтың тақырыбы: Нөлдермен аяқталатын сандарды ауызша көбейту және бөлу тәсілдері
Бағдарлама мақсаты: бастауыш сыныпта теңдеулерді шешуді үйрету арқылы оқушылардың ақыл-ой белсенділігін күшейту, оқушылардың математикалық ойлауының негізін қалау, сонымен қатар алгоритмдік ойлауды дамытуға ықпал ету. Міндеттері: теңдеулерді шешу нәтижесінде баланың теориялық білімі байытылып, білімдерін бекітеді, оның есептеу дағдылары жетілдіріледі.
Күтілетін нәтиже:
Барлық оқушылар: Берілген тақырыпты ашып, әңгімелеп айтады, негізгі ойды ашады.
Көптеген оқушылар: шығармашылыққа негізделген тапсырмаларды орындайды. Кейбір оқушылар: берілген тақырып бойынша ой қорыту жасай алады.

-
Сабақтың
жоспарланға н кезеңдері
Сабақтағы оқушылардың қызметі
Ресурстар
Сабақтың басы
10 минут
Ұйымдастыру кезеңі
1. «Мақтану» жаттығуы
Мақсаты:
-
өзін-өзі ашу дағдыларын қалыптастыру;
-
топ алдында сөйлеу, өзін көрсету дағдыларын жетілдіру.
Қатысушылар шеңбер құрып отырады және оларға тапсырма беріледі (дайындалуға 2-3 минут). «Әркім топ алдында өзінің қандай да бір сапасымен, біліктілігімен, қабілетімен мақтануы, өз бойында бағалайтын күшті жақтары жайлы айтуы тиіс».
Топ қатысушыларының барлығы сөйлеп болған соң, жаттығуды орындау барысында пайда болған сезімдерді талқылау жүреді.
Сергіту сәті
Сабақтың
ортасы 20 минут
Нөлдермен аяқталатын сандарды ауызша көбейту және бөлу тәсілдері
Есептеулерді дұрыс орындасаң, суретте қай қаладағы ескерткіш орындары бейнеленгенін білесің.
Ұлы Жібек жолы ежелгі мәдениет орталықтары бол- ған Тараз, Исфиджаб (Сайрам), Шымкент және Түркістан қалалары арқылы өткен.

-

-
Ұлы Жібек жолының ұзындығы 12 800 км-ді құрайды. Ерте замандағы саяхатшылар түйемен жүрген болса, олардың барлық жолды жүріп өтуіне қанша күн кеткен? Керуен күніне 5 км/сағ
жылдамдықпен 8 сағ жүріп отырған.
Есепті теңдеу құрып шығар:
Туристік пойыздар стансыдан бірдей уақыт аралығында жолға шығады. Бірінші пойыз 4 сағат 30 минутта, екіншісі 5 сағат 15 минутта жолға шықты.
Бесінші пойыз сағат нешеде жолға шығады?
Сабақтың соңы
10 минут
«Рефлексиялық нысана» техникасы Тақтада секторларға бөлінген нысана бейнеленеді. Әр секторда жасалған қызмет рефлексияның көрсеткіш- сұрақтары жазылады. Мысалы, мазмұнының бағасы,
сабақты жүргізу әдіс-тәсілдердің бағасы, өз қызметінің бағасы. Қатысушы нәтижесінің бағасына сәйкес секторға белгі қояды: нысананың ортасына жақындаған сайын ондыққа жақындайды, ал шетіне қарай барса, нөлге жақындайды. Содан кейін қысқаша талдау жасайды.

-
Сабақтың тақырыбы: Нөлдермен аяқталатын көптаңбалы сандарды жазбаша көбейту тәсілдері
Бағдарлама мақсаты: бастауыш сыныпта теңдеулерді шешуді үйрету арқылы оқушылардың ақыл-ой белсенділігін күшейту, оқушылардың математикалық ойлауының негізін қалау, сонымен қатар алгоритмдік ойлауды дамытуға ықпал ету. Міндеттері: теңдеулерді шешу нәтижесінде баланың теориялық білімі байытылып, білімдерін бекітеді, оның есептеу дағдылары жетілдіріледі.
Күтілетін нәтиже:
Барлық оқушылар: Берілген тақырыпты ашып, әңгімелеп айтады, негізгі ойды ашады.
Көптеген оқушылар: шығармашылыққа негізделген тапсырмаларды орындайды.

-
Кейбір оқушылар: берілген тақырып бойынша ой қорыту жасай алады.
Сабақтың жоспарланға
н кезеңдері
Сабақтағы оқушылардың қызметі
Ресурстар
Сабақтың басы
10 минут
Ұйымдастыру кезеңі
«Денелік өзара әрекеттесу» жаттығуы.
Мақсаты: топ белсенділігін арттыру. Жағымды көңіл- күй орнату.
Барысы: топ шеңбер құрып отырады. Жүргізушіге орындық жетіспеген сияқты шеңбердің ортасында тұрады. Ол жүргізушінің рөлін атқарады. Жүргізуші қалай кіммен орын ауыстыратынын айтады. Мысалы:
«Кімде қара аяқ киім болса солар орын ауыстыруы керек. Орын ауыстыру кезінде жүргізуші бос орынға үлгеріп отыруы керек. Содан кейін қалған адам жүргізуші рөлін атқарады.
Талдау: 1. Жаттығу сендерге ұнады ма?
-
Жаттығу орындауда қандай қиындықтар болды?
-
Жаттығу қандай қасиеттерді талап етеді?
Сергіту сәті
Сабақтың
ортасы 20 минут
Нөлдермен аяқталатын көптаңбалы сандарды жазбаша көбейту тәсілдері
Түйелер өз салмағының жартысына тең жүкті көтере алады. Ең мықтылары шамамен өз
салмағына тең 600 кг жүкті көтеруге мүмкіндігі бар.
Есепті теңдеу құрып шығар:
Бір адамға автобусқа барып қайтқаны үшін 4 300 теңгеге билет сатып алған болса, қонақүйге күніне 6 000 теңгеден 3 күнге төлесе, 2 000 теңгеден 3
экскурсияға баратын болса, бес саяхатшы қанша ақша жұмсайды?
Екі керуенде 26 түйе болды. Бірінші керуенге тағы 6 түйе, ал екіншісіне тағы 8 түйе қосқанда, керуендегі
-

-
түйелер саны теңесті. Бастапқыда әр керуенде қанша түйеден болған?
Қазба жұмыстарын жүргізетін алаңның ені – 250 м, ал ұзындығы одан 150 метрге артық. Алаңның бестен бір бөлігі зерттелген, ал қалғаны зерттелген жоқ.
Зерттелмегеніне қарағанда зерттелгені неше квадрат метрге кем?

Археологиялық қазба жұмыстарын жүргізу үшін ұзындығы 3 200 см және ені 2 400 см жер телімін 4 қабат жіппен қоршау керек. Жер телімін қоршау үшін қанша метр жіп қажет?
Есепті теңдеу құрып шығар:
Сабақтың соңы
10 минут
«Жаттығу» әдісі

-
Сабақтың тақырыбы: Көптаңбалы санды екі таңбалы санға жазбаша көбейту Бағдарлама мақсаты: бастауыш сыныпта теңдеулерді шешуді үйрету арқылы оқушылардың ақыл-ой белсенділігін күшейту, оқушылардың математикалық ойлауының негізін қалау, сонымен қатар алгоритмдік ойлауды дамытуға ықпал ету. Міндеттері: теңдеулерді шешу нәтижесінде баланың теориялық білімі байытылып, білімдерін бекітеді, оның есептеу дағдылары жетілдіріледі.
Күтілетін нәтиже:

-
Барлық оқушылар: Берілген тақырыпты ашып, әңгімелеп айтады, негізгі ойды ашады.
Көптеген оқушылар: шығармашылыққа негізделген тапсырмаларды орындайды. Кейбір оқушылар: берілген тақырып бойынша ой қорыту жасай алады.
Сабақтың жоспарланға
н кезеңдері
Сабақтағы оқушылардың қызметі
Ресурстар
Сабақтың басы
10 минут
Ұйымдастыру кезеңі
«Жасырын сөз». Оқушылар тақырып бойынша сөз жасырады. Оны сипаттайды, сол сипаттама арқылы басқа оқушылар жасырынған сөзді табады.
Сипаттауда айтатын сөздерге шектеу қою арқылы немесе қимыл арқылы көрсетуді ұсынуға болады. Мысалы жасырылған сөзді 3 сөз арқылы сипатта деген
сияқты.
Сергіту сәті
Сабақтың
ортасы 20 минут
Көптаңбалы санды екі таңбалы санға жазбаша
көбейту
Әбу Насыр әл-Фараби – әлемдік дең- гейдегі көрнекті ғалым. Ол өзінің шығармашылығында араб, парсы, грек, үнді және түрік мәдениеттерінің құнды жетістіктерін ұштастыра білген.
Ауызша есептеп, барлық жауаптың қосындысын тапсаң әл-Фараби дүниеге
келген қаланың атауын білетін боласың.
Кітапханада 5 мониторды токқа қосу үшін әрқайсысына бірдей жұмсалатын 15 м сым қажет. 134 мониторды қосу үшін 400 м сым жеткілікті ме?
Есепті теңдеу құрып шығар:
Төрт текшеден жасалған фигураның көлемін тап. Текшелердің санын өзгертіп, ұқсас тапсырма құрастыр.
-

Сабақтың соңы
10 минут
«Сауалнама» әдісі

-
Сабақтың тақырыбы: Көптаңбалы сандарды екі таңбалы санға қалдықпен жазбаша бөлу
Бағдарлама мақсаты: бастауыш сыныпта теңдеулерді шешуді үйрету арқылы оқушылардың ақыл-ой белсенділігін күшейту, оқушылардың математикалық ойлауының негізін қалау, сонымен қатар алгоритмдік ойлауды дамытуға ықпал ету. Міндеттері: теңдеулерді шешу нәтижесінде баланың теориялық білімі байытылып, білімдерін бекітеді, оның есептеу дағдылары жетілдіріледі.
Күтілетін нәтиже:
Барлық оқушылар: Берілген тақырыпты ашып, әңгімелеп айтады, негізгі ойды ашады.
Көптеген оқушылар: шығармашылыққа негізделген тапсырмаларды орындайды. Кейбір оқушылар: берілген тақырып бойынша ой қорыту жасай алады.
Сабақтың жоспарланға н кезеңдері
Сабақтағы оқушылардың қызметі
Ресурстар
Сабақтың басы
10 минут
Ұйымдастыру кезеңі
Түйінді сөздер Мұғалім жаңа тақырыптың ішінен түйінді сөздерді әр топқа бөліп береді. Оқушылар топ болып бірігіп сол сөздердің анықтамасын, мағынасын ашып, басқа топтарға түсіндіреді.
Сергіту сәті
Сабақтың
ортасы 20 минут
Көптаңбалы сандарды екі таңбалы санға қалдықпен жазбаша бөлу

-
Есепті теңдеу құрып шығар:
Кітапхана залында әрқайсысында 6 сөреден 30 шкаф бар. Әр сөреге 20 кітаптан қойылған. Залда барлығы неше кітап бар?
Ұзындығы – 5 м, ені 4 м болатын еденге төсеу үшін қанша квадрат метр линолеум қажет? Ені 2 м линолеум орамынан ұзындығы қандай бөлік кесіп алу
керек?
Қабырғалары 4 см болатын шаршы сыз. Оны екі сызықпен 4 бөлікке бөл. Тапсырманы бірнеше тәсілмен орында. Сенде қандай фигуралар пайда болды?
Қағазға немесе компьютерге сызба жаса және оны
«Өз материалыңды қосу» түймесін басу арқылы үй тапсырмасына қос.
Арман мен Әлия төрт таңбалы сандар жазды. Арман бірінші цифры кейінгі үш цифрдың қосындысына тең сандарды жазды. Әлия соңғы цифры алдыңғы үш цифрдың қосындысына тең сандарды жазды.
Балаларға осындай бес сан жазуға көмектес.
Есептеп, жауаптарын өсу ретімен орналастыр. Сонда Абайды шабыттандырған тағы бір мәдениетті білетін боласың.
Сабақтың соңы
10 минут
Көпнұсқалы жауаптары бар сұрақтар:

-
Сабақтың тақырыбы: Көптаңбалы сандарды екі таңбалы санға бөліндісінде нөл болатындай жазбаша бөлу
Бағдарлама мақсаты: бастауыш сыныпта теңдеулерді шешуді үйрету арқылы оқушылардың ақыл-ой белсенділігін күшейту, оқушылардың математикалық

-
ойлауының негізін қалау, сонымен қатар алгоритмдік ойлауды дамытуға ықпал ету. Міндеттері: теңдеулерді шешу нәтижесінде баланың теориялық білімі байытылып, білімдерін бекітеді, оның есептеу дағдылары жетілдіріледі.
Күтілетін нәтиже:
Барлық оқушылар: Берілген тақырыпты ашып, әңгімелеп айтады, негізгі ойды ашады.
Көптеген оқушылар: шығармашылыққа негізделген тапсырмаларды орындайды. Кейбір оқушылар: берілген тақырып бойынша ой қорыту жасай алады.
Сабақтың
жоспарланға н кезеңдері
Сабақтағы оқушылардың қызметі
Ресурстар
Сабақтың басы
10 минут
Ұйымдастыру кезеңі
«Фрейер моделі» әдісі Алғашқы екі кестесін, яғни «не білемін», «не білгім келедіні» оқушылар жаңа тақырып басталмас бұрын толтырады. Жаңа білімнің маған
берер пайдасы қандай болмақ деген сұрақтарға жауап беруге ұмтылады.
Сергіту сәті
Сабақтың ортасы 20 минут
Сабақтың соңы
10 минут
«Алғыс айту…» әдісі
Сабақ соңында мұғалім әр оқушыға ынтымақтастығы үшін алғыс айтатын бір сыныптасын таңдауға ұсыныс жасайды және сол ынтымақтастықты неден көре алғанын түсіндіреді. Мұғалім таңдаушылар тізіміне жатпайды. Мұғалімнің алғыс сөзі қорытынды сөз болып табылады. Сондай-ақ, ең аз алғыс алған оқушыны таңдай отырып, оған сабаққа қатысқаны үшін
ризашылығын білдіретін сенімді сөздерді табады.
-
Сабақтың тақырыбы: Көптаңбалы сандарды екі таңбалы санға жазбаша бөлу Бағдарлама мақсаты: бастауыш сыныпта теңдеулерді шешуді үйрету арқылы оқушылардың ақыл-ой белсенділігін күшейту, оқушылардың математикалық ойлауының негізін қалау, сонымен қатар алгоритмдік ойлауды дамытуға ықпал ету. Міндеттері: теңдеулерді шешу нәтижесінде баланың теориялық білімі байытылып, білімдерін бекітеді, оның есептеу дағдылары жетілдіріледі.
Күтілетін нәтиже:
Барлық оқушылар: Берілген тақырыпты ашып, әңгімелеп айтады, негізгі ойды ашады.
Көптеген оқушылар: шығармашылыққа негізделген тапсырмаларды орындайды. Кейбір оқушылар: берілген тақырып бойынша ой қорыту жасай алады.

-
Сабақтың
жоспарланға н кезеңдері
Сабақтағы оқушылардың қызметі
Ресурстар
Сабақтың басы
10 минут
Ұйымдастыру кезеңі
«Он сұрақ!» әдісі.
(мұғалімдермен жұмыс, гүл, семинар, сабақ, оқу сөздерін келтіру)
Мұғалім бір оқушыны таңдап алады және оның маңдайына негізгі сөз жазылған стикерді жапсырады – қатысушы сыныпқа 10 сұрақ қоя алады, оған жауап не
ИӘ, не ЖОҚ деп беріледі.
Сергіту сәті
Сабақтың
ортасы 20 минут
Көптаңбалы сандарды екі таңбалы санға бөліндісінде нөл болатындай жазбаша бөлу
Композитор Шәмші Қалдаяқов 1930 жылы туған. 1956 жылы
«Менің Қазақстаным» әнін жазған. Ол уақыт өте келе Қазақстан Республикасының қазіргі гимніне айналды. Өзінің осы танымал әнін жазған кезде Шәмші Қалдаяқов неше жаста болған?
Есепті теңдеу құрып шығар:
Мәтіндердегі деректер бойынша есеп құрастыр және шығар.
а) 1980 жылы Алматы қала- сында «Ұлттық музыкалық аспаптар» музейі ашылды.
Музей ғимараты – ағаштан салынған сәулет өнерінің үлгісі. Оны 1908 жылы Андрей Павлович Зенков тұрғызған.
ә) Музейде концерттер мен кездесулер өтеді. Ересектердің билеті – 500 теңге тұрса, балалардікі 300 теңге тұрады. Экскурсия жетекшісінің қызметі – 850 теңге.
Сабақтың
соңы
«Борт журналы»
-
10 минут
Тірек сөздер, графикалық үлгілер, қысқа сөйлемдер мен түйіндер, сұрақтар арқылы ақпаратты белгілеу түрі. Оқушылар толтыратын мұғалім белгілеген «борт журналының» бөліктеріне тақырыптың негізгі түсініктерін, байланыстарын, сұрақтарын жатқызуға
болады.
-
Сабақтың тақырыбы: Үш таңбалы санға көбейту алгоритмі Бағдарлама мақсаты: бастауыш сыныпта теңдеулерді шешуді үйрету арқылы оқушылардың ақыл-ой белсенділігін күшейту, оқушылардың математикалық ойлауының негізін қалау, сонымен қатар алгоритмдік ойлауды дамытуға ықпал ету. Міндеттері: теңдеулерді шешу нәтижесінде баланың теориялық білімі байытылып, білімдерін бекітеді, оның есептеу дағдылары жетілдіріледі.
Күтілетін нәтиже:
Барлық оқушылар: Берілген тақырыпты ашып, әңгімелеп айтады, негізгі ойды ашады.
Көптеген оқушылар: шығармашылыққа негізделген тапсырмаларды орындайды. Кейбір оқушылар: берілген тақырып бойынша ой қорыту жасай алады.
Сабақтың жоспарланға
н кезеңдері
Сабақтағы оқушылардың қызметі
Ресурстар
Сабақтың басы
10 минут
Ұйымдастыру кезеңі
«Карусель» жаттығуы.
Мақсаты: Қарым-қатынасты дамытуға арналады Топ мүшелері 2-ге бөлінеді . 1-ші топ ішкі, 2-ші топ сыртқы топ болып бөлініп, екі шеңбер жасайды.
Жетекшінің берген белгісі бойынша ішкі топ сағат тілі бойынша қозғалады, жетекшінің сигналы бойынша олар тоқтайды да, екеуден ішкі топ пен сыртқы топ бір- біріне қарсы тұрған адамдар бірігеді. Әрбір топқа кезекпе-кезек жетекші белгілі бір роль беру керек, олар тез арада сол рольді 2-3 минутта көрсетуі керек.
Мысалы: сатушы- сатып алушы ; мұғалім – оқушы, дәрігер – қаралушы ; полиция –шофер; әке – бала; анасы –қызы. Бұл жаттығу әрбір адамның өзінің мінезін, көңіл күйін, қабілетін , өзгерте білу осы арқылы өзгелермен еркін араласу қабілетінің дамуына
көмектеседі.
Сергіту сәті
Сабақтың
ортасы 20 минут
Көптаңбалы сандарды екі таңбалы санға жазбаша бөлу

-
Ы. Алтынсарин атындағы марапат қай жылы бекітілгенін анықта.
Тарихи орындарға бару үшін әрқайсысы 12 оқушыдан тұратын 21 топ жолға шығуға дайындалды. Оларға жолға шығу үшін әрқайсысында 14 орындығы бар шағын автобустар бөлінді. Оқушыларға барлығы қанша шағын автобус қажет болды?
Есепті теңдеу құрып шығар:
Автобус аялдамаға дейін 68 км/сағ жылдамдықпен бірнеше сағат жүрді. Қалған жолды ол 65 км/сағ жылдамдықпен 4 сағатта жүріп өтті. Барлық жүрген жолы 464 км болды. Жолдың бірінші бөлігін автобус қанша сағатта жүріп өтті?
Есепті теңдеу құрып шығар:
Әкесі мен анасы пойызбен барып-қайтуға әрқай- сысының бағасы 16 800 тг тұратын билеттер сатып алды. Есептесу үшін ішінде 180 000 тг бар банк карточкасын берді. Қонақ үйде оларға таңдау үшін бірнеше бөлме ұсынылды:
-
«Люкс» бөлме – тәулігіне 18 000 тг;
-
«Жайлы» бөлме – тәулігіне 14 500 тг;
-
«Стандарт» бөлме – тәулігіне 9 200 тг.
Тәулігіне тамақтану құны адам басына 5 000 тг болатынын есепке алғанда, осы бөлмелердің бірін 5 тәулікке жалға алуға карточкадағы қалған ақша жете ме? Әртүрлі нұсқаларды қарастыр.
Сабақтың соңы
10 минут
«Күнделіктер»
Күнделіктер түрлері: күнделікті, көркем альбомкүнделік, екіжақты күнделік (бір бағанда - бақыланатын фактілер, цитаталар, екіншісінде - комментарийлер) т.б. Эссе және “борт журналынан” айырмашылығы: күнделік ұзақ уақыт аралығында жүргізіледі және оқушыға үдерісті қадағалаумен қатар
өзінің әрекетін салыстыруда ойланып рефлексия
-
-
жасауды жүзеге асыруға ықпалын тигізеді (“кейін қалдырған” рефлексия).
-
Сабақтың тақырыбы: Үш таңбалы санға бөлу алгоритмі Бағдарлама мақсаты: бастауыш сыныпта теңдеулерді шешуді үйрету арқылы оқушылардың ақыл-ой белсенділігін күшейту, оқушылардың математикалық ойлауының негізін қалау, сонымен қатар алгоритмдік ойлауды дамытуға ықпал ету. Міндеттері: теңдеулерді шешу нәтижесінде баланың теориялық білімі байытылып, білімдерін бекітеді, оның есептеу дағдылары жетілдіріледі.
Күтілетін нәтиже:
Барлық оқушылар: Берілген тақырыпты ашып, әңгімелеп айтады, негізгі ойды ашады.
Көптеген оқушылар: шығармашылыққа негізделген тапсырмаларды орындайды. Кейбір оқушылар: берілген тақырып бойынша ой қорыту жасай алады.
Сабақтың жоспарланға
н кезеңдері
Сабақтағы оқушылардың қызметі
Ресурстар
Сабақтың басы
10 минут
Ұйымдастыру кезеңі
«Бүлінген телефон»
Мақсаты: Есту қабілетін дамытуға арналған
Бір сөзді мұғалім бір баланың құлағына сыбырлап сол пікірді қайталайды, солай жалғаса беріп барлық балаларға жеткізеді. Ең соңғы оқушы пікір сөзді естіртіп дауыстап айтады. Мен әрқашан шындықты
айтамын.
Сергіту сәті
Сабақтың
ортасы 20 минут
Үш таңбалы санға көбейту алгоритмі
-
Ата-аналар балаларына белгілі бір сомаға жиһаз сатып әперді. Түбіртек бойынша әрбір балаға қандай жиһаз сатып әпергенін анықта.


Сабақтың соңы
10 минут
«Ұқсастық шегі» жаттығуы.
Шарты : Қатысушылар жұптасып отырады , А 4 қағаз беті және қалам қажет . Жанындағы жұбына қарап , ұқсастықты тауып , " Біздің ұқсастығымыз ." деп А 4 қағаз бетіне жазады . Ұқсастық табу үшін 4 мин уақыт беріледі . Жаттығуды орындағаннан кейін , жұп бір – бірінің жазған ұқсастығын оқып ,өз ойларын айтады.
-
Сабақтың тақырыбы: Өнімділік
Бағдарлама мақсаты: бастауыш сыныпта теңдеулерді шешуді үйрету арқылы оқушылардың ақыл-ой белсенділігін күшейту, оқушылардың математикалық ойлауының негізін қалау, сонымен қатар алгоритмдік ойлауды дамытуға ықпал ету. Міндеттері: теңдеулерді шешу нәтижесінде баланың теориялық білімі байытылып, білімдерін бекітеді, оның есептеу дағдылары жетілдіріледі.
Күтілетін нәтиже:
-
Барлық оқушылар: Берілген тақырыпты ашып, әңгімелеп айтады, негізгі ойды ашады.
Көптеген оқушылар: шығармашылыққа негізделген тапсырмаларды орындайды. Кейбір оқушылар: берілген тақырып бойынша ой қорыту жасай алады.
Сабақтың жоспарланға
н кезеңдері
Сабақтағы оқушылардың қызметі
Ресурстар
Сабақтың басы
10 минут
Ұйымдастыру кезеңі
Көңіл күйімізді жаттықтыру»
Мақсаты:Шынайы бейнелеп көрсете білу арқылы көңіл күйімізді жатықтыра алуға арналады.
Жүргізуші:Бүгін мен сендерге актер болуға үйретемін.
Мен
сендерге нені көрсет десем, соны бет-әлпеттеріңмен бейнелейсіңдер.
-
Қабақтарыңды түйіп,ашулы адамның кейпін көрсетесіңдер
-
Қатты қорқу қажет.Қасқырдан қорыққан қоян сияқты немесе ұядан түсіп қалған балапан сияқты,мысықтан қорыққан тышқан сияқты және иттен қорыққан баланы бет -әлпеттеріңмен көрсету қажет.
-
Жылап тұрған адамды көрсету.
-
Жәй күліп тұрған адамды және қатты күліп тұрған адамды көрсету
-
Өлең айтып тұрған адамдың сезімін көрсете білу
Сергіту сәті
Сабақтың
ортасы 20 минут
Үш таңбалы санға бөлу алгоритмі
Аспан астындағы ашық музейге 3 күнде (бейсенбі, жұма, сенбі) 11 875 адам келді. Бейсенбі күні келушілер саны сенбі күні келгендерге қарағанда 3- ке кем болды, ал жұма күні 3 875 адам келді.
Бейсенбі және сенбі күндерінің әрқайсысында музейге неше адам келді?

Егер текшелердің қабырғасы 6 см болса, берілген фигуралардың көлемі қанша болады?
-

-
Есепті теңдеу құрып шығар:

Өрнек бойынша есеп құрастыр.
98 000 – 308 · 41
Сабақтың соңы
10 минут
«Алтын балыққа арналған аквариум» әдісі Оқушыларға жасырын суреттер таратылады, кімге балық түссе, сол алтын балық болады, оқушы алтын балықтың маскасын киіп, ортаға шығады. Басқа оқушылар оған сұрақтар қояды. Егер жауап бере алмаса топ мүшелері көмектесуіне болады.

-
Сабақтың тақырыбы: Өнімділік
Бағдарлама мақсаты: бастауыш сыныпта теңдеулерді шешуді үйрету арқылы
оқушылардың ақыл-ой белсенділігін күшейту, оқушылардың математикалық

-
ойлауының негізін қалау, сонымен қатар алгоритмдік ойлауды дамытуға ықпал ету. Міндеттері: теңдеулерді шешу нәтижесінде баланың теориялық білімі байытылып, білімдерін бекітеді, оның есептеу дағдылары жетілдіріледі.
Күтілетін нәтиже:
Барлық оқушылар: Берілген тақырыпты ашып, әңгімелеп айтады, негізгі ойды ашады.
Көптеген оқушылар: шығармашылыққа негізделген тапсырмаларды орындайды. Кейбір оқушылар: берілген тақырып бойынша ой қорыту жасай алады.
Сабақтың
жоспарланға н кезеңдері
Сабақтағы оқушылардың қызметі
Ресурстар
Сабақтың басы
10 минут
Ұйымдастыру кезеңі
«Бүлінген телефон»
Мақсаты: Есту қабілетін дамытуға арналған
Бір сөзді мұғалім бір баланың құлағына сыбырлап сол пікірді қайталайды, солай жалғаса беріп барлық балаларға жеткізеді. Ең соңғы оқушы пікір сөзді естіртіп дауыстап айтады. Мен әрқашан шындықты айтамын.
Сергіту сәті
Сабақтың
ортасы 20 минут
Өнімділік
Мына балалардың кім болуды армандайтынына қара. Өрнектердің мәнін есептеп шықсаң қай баланың кім болғысы келетінін білесің.

«Мен өскенде фермер боламын», – деді Арман. Оған мына есепті шығаруға көмектес. Егістік жерінің ені – 250 м, ал ұзындығы одан 150 м
артық. Егістік ауданының бестен бір бөлігіне – сұлы,

-
ал қалған бөлігіне жоңышқа егілген. Сұлыға қарағанда жоңышқа қанша квадрат метр жерге артық егілді?
Есепті теңдеу құрып шығар
Сабақтың соңы
10 минут
«Ұқсастық шегі» жаттығуы.
Шарты : Қатысушылар жұптасып отырады , А 4 қағаз беті және қалам қажет . Жанындағы жұбына қарап , ұқсастықты тауып , " Біздің ұқсастығымыз ." деп А 4 қағаз бетіне жазады . Ұқсастық табу үшін 4 мин уақыт беріледі . Жаттығуды орындағаннан кейін , жұп бір – бірінің жазған ұқсастығын оқып ,өз ойларын айтады.
Жұмыс дәптері
|
Көптаңбалы сандарды құру. Натурал сандар қатары. Көптаңбалы сандардың құрамы. Реттілік |

|
Есепті теңдеу құрып шығар: Қазақстанның солтүстігі мен батысында Ресеймен – 7 591 км, шығысында Қытаймен – 1 782 км, оңтүстігінде Қырғызстанмен – 1 241 км, Өзбекстанмен – 2 354 км, Түрікменстанмен 426 км ортақ шегарасы бар. Еліміздің құрлықтағы шегарасының жалпы ұзындығын тап. |
|
Есепті теңдеу құрып шығар: Қала мектептерінің бірінде бастауыш сыныпта 260 оқушы, ортаңғы сыныпта 340 оқушы, ал қалғаны жоғары сыныпта оқиды. Егер мектепте барлығы 980 оқушы болса, жоғары сыныпта қанша бала оқиды? |
|
Есепті теңдеу құрып шығар: Әлия мен Айнаның салмағы бірге алғанда –40 кг. Айна мен Болат бірге – 50 кг, Болат пен Серік бірге – 90 кг. Серік пен Арманның салмағы бірге – 100 кг. Арман мен Әлия – 60 кг. Әлияның салмағы қанша? |
|
Миллиондар класы. Сандарды дөңгелектеу |
|
Сандарды жаз: Сандар кластары арасында бос орын қалдыруды ұмытпа. а) миллиондар класының 8 бірлігі ә) мыңдар класының 12 бірлігі б) миллиондар класының 3 бірлігі және мыңдар класының 8 бірлігі |
|
Қала халқының санын он мыңдықтарға дейін дөңгелекте. |
|
Ауыл тұрғындарын жүз мыңдықтарға дейін дөңгелекте. 2019 жылғы 1 қаңтардағы көрсеткіш бойынша Қазақстан Республи- касының халық саны. 3. Қала 10 353 000 = 4. Ауыл 7 656 500 = |
|
Көптаңбалы сандармен арифметикалық амалдар орындау |
|
Кестені оқып, сандарды: а) миллионға дейін; ә) жүз мыңға дейін; б) он мыңға дейін дөңгелекте. Сандар кластары арасында бос орын қалдыруды ұмытпа. Жынысы мен жасы бойынша 17 жасқа дейінгі бала саны (жыл басында, адам)
|
|
Қазақстан туралы мәліметтерді бірлік мыңға дейін дөңгелектеп, көшіріп жаз. Сандар кластары арасында бос орын қалдыруды ұмытпа.
|

|
|
Математика күнделікті өмірде |
|
Есепті теңдеу құрып шығар: Ғалымдар бірнеше жыл бұрын Қазақстан халқының 15 жастан асқан тұрғындарының компьютерді меңгеру деңгейін анықтады. Сол уақытта барлығы қанша адам мәтінді редакциялауды, электрондық поштаны қолдануды меңгергенін есепте. Кестеден тағы қандай ақпаратты алуыңа болады?
|
|
Нұр-Сұлтан және Алматы қалаларында соңғы 10 жыл ішінде халық саны қаншалықты өскенін калькулятордың көмегімен есепте. Өзің тұратын жердегі немесе жақын орналасқан қаладағы халық санын анықта.
|
|
Мен тұратын (немесе жақын орналасқан) қалада адам тұрады. |
|
Көптаңбалы сандарды жазбаша қосу және азайту |
|
Есепті теңдеу құрып шығар: Мен Алматыда тұрамын. Біздің сынып Нұр-Сұлтан қаласына балалар фестиваліне баруды жоспарлап отыр. Біз онлайн-билет сатып алуға шешім қабылдадық. Іздестіруіміздің нәтижесі қандай болғанына қара. Ең арзан билетті таңдауға көмектес. Ең жылдам жүретін пойыздың купесіне бір ересек адамға және бір балаға арналған билет бірге неше теңге тұрады?
Жауабы: Ең арзан бір ересек адамға және бір балаға арналған билет бірге тг. Ең жылдам жүретін пойыздың купесіне бір ересек адамға және бір балаға арналған билет бірге теңге тұрады. |
|
Алматыдан Нұр-Сұлтан қаласына пойызбен келе жатқанда, біз сандарға қатысты ойын ойлап таптық. Өрнектерді дәптеріңе бағанмен жаз. 3, 7, 6, 2 цифрларынан ең кіші және ең үлкен төрт таңбалы сандар жаз. Олардың айырмасын тап. Айырманың цифрларынан ең кіші және ең үлкен сандар құрастыр. Тағы да айырмасын тап. |
|
Миллиграмм |
|
Миллиграммен нені өлшейтінін қара. Өз мысалыңды ұсын. |

|
|
|
Сандармен ойын ойна. Өрнектерді дәптеріңе баған түрінде жаз және есепте. Сандар кластары арасында бос орын қалдыруды ұмытпа. 7, 6, 2, 1, 0 цифрларынан ең кіші және ең үлкен бес таңбалы сан құрастыр. Олардың айырмасын тап. Айырманың цифрларынан ең үлкен және ең кіші сандар құрастыр. Тағы да айырмасын тап. Амалдар тізбегін осылай 3 рет қайтала.
|
|
Есепті теңдеу құрып шығар: Әлия әкесімен бірге бақшадан массасы 1 кг, 2 кг, 3 кг, 4 кг, 5 кг, 6 кг және 7 кг болатын 7 асқабақ жинап алды. Асқабақтарды 4 себетке әрқайсысында массасы бірдей болатындай бөліп салды. Мұны олар қалай орындады? |
|
Кеңістіктік геометриялық фигуралар. Көлемді өлшеу |
|
Есепті теңдеу құрып шығар: Кеңістіктік фигуралардың атауын есіңе түсір. Олардың қайсысы ішіне қырлары 1 см болатын көптеген кішкентай текшелерді салуға ыңғайлы қорапқа ұқсас? Бұл қораптың ұзындығы – 5 см, ені – 3 см және биіктігі – 4 см. Оған қырлары 1 см болатын қанша текше сыятынын есептеп көр. Арман өз есептеуін жүргізді. Ол бір қатарда қырлары 1 см болатын қанша текше бар екендігін санады: 5 · 3 = 15 |
|
(текше). Содан соң осындай қатарлардың санына, яғни 4-ке көбейтті: 15 · 4 = 60 (текше). Ал сен қалай санадың? |
|
Есепті теңдеу құрып шығар: Берілген тәсілді пайдаланып, текшенің көлемін қалай есептеуге болады? Қабырғалары 3 см болатын текше пішінді қорапқа қырлары 1 см болатын текшелер салынды деп ойла. Қалай есептейтініңді айтып бер.
|
|
Ар, гектар –ауданның өлшем бірліктері |
|
Есепті теңдеу құрып шығар: Мына мәтіндерді есеп деп айтуға бола ма? Неге? Оларды есеп болатындай толықтыр және шығар. а) Саяжай жерінің ұзындығы – 25 м, ені – 20 м. Жердің барлық ауданының жартысына алма отырғызылған. Барлық жердің төрттен бір бөлігін алмұрт ағашы алып жатыр. Қалған бөлігіне бұталар отырғызылған. ә) Фермер шаруашылығында 500 га жер бар. 50 га жерге бидай егілді. Бидай егілген жерге қарағанда қарақұмық егуге 5 есе артық орын бөлінді. Қалған жерге қара бидай егілді. |
|
Әртүрлі алқаптың өлшемі берілген. Олардың ауданын тап. Метрді километрге өрнекте. |
|
Шамалардың өлшем бірліктерін түрлендіру және оларға амалдар қолдану |
|
Сыртқы көрінісі бірдей 8 бөлшек дайындалды. Оның біреуі басқаларынан жеңіл болып шықты. Кіртасы жоқ таразының көмегімен тек екі рет өлшеу арқылы осы жеңіл бөлшекті басқаларынан қалай бөліп алуға болады? |
|
|

|
Бір таңбалы сандардың және 10 санының квадраттарының мәнін есіңе түсір. Ондықтардың және 100 санының квадраттарының мәнін тап. Есепте. Сандар кластары арасында бос орын қалдыруды ұмытпа.
|
|
Уақыт өлшем бірлігінің үлесі |
|||
|
|
Есепті теңдеу құрып шығар: Осы ауылда Наурыз мерекесіндегі айтыстың қанша уақытқа созылғанын есепте. «Біз ауылда Наурыз мерекесін атап өттік. Кешке қарай, нақтырақ айтқанда, кешкі беске ширек уақыт қалғанда айтыс басталды. Айтыс таңсәріге дейін жалғасты. Ал таңсәрі — таңғы төрт жарым. Жақсылықты дәріптегендер жеңіске жетті» – деді Арман. Айтыстың басталу уақыты: сағ |
||
|
мин Айтыстың аяқталу уақыты: |
сағ |
мин |
|
|
Есепті теңдеу құрып шығар: көрсет. |
|
«Жарты», «ширек», «он бес минутсыз» сөздерін пайдаланып уақытты ата. Циферблат ал. Досыңа осы сөздерді қолданып сағаттың қанша болғанын айта алатындай етіп |
|

|
|
|
Еуро (€), доллар ($). Валютамен орындалатын операциялар |
|
|
Есепті теңдеу құрып шығар: Әкем алған тауарларына құны әртүрлі қағаз ақшамен төлем жасады. Артық қалғанын мәнеттермен қайтарып алды. Қайтаратын ақшаны мәнетпен жинаудың бірнеше мүмкін болатын нұсқасын жаз.
|
|
|
Туристер танымал субұрқақтардың біріне жылына мәнеттермен 200 000 еуро тастайды екен. Бұл қанша және қандай мәнеттермен болуы мүмкін? Мәнеттерді жинаудың бір нұсқасын ойластыр. |
|
|
|
|
|
|
АҚШ валютасының қағаз ақшалары мен мәнеттеріне қара. Мына соманы берілген ақшалармен ұсақта және сана: 524 $; 834 $. |
|
|
|

|
Рубль (₽). Валютамен орындалатын операциялар |
|
Қазақстаннан Ресейге келген туристер кәдесыйлар сатып алмақшы болды. Кәдесый сатып алуға қажетті соманы рубльмен және копейкамен төлеуге көмектес. Есепті теңдеу құрып шығар: |
|
Есепті теңдеу құрып шығар: Оқушы бірдей бағада 8 қалам мен 6 қарындаш сатып алды. Ол 8 қаламға 16 рубль 80 копейка төлеген болса, 6 қарындашқа қанша ақша төледі? Барлығына қанша төледі? Мүмкін болатын нұсқаларды қағаз ақша және копейкамен жинақтап көр. |
|
Әжей Ресейде ақ және қызыл түсті 9 шумақ тоқыма жіп сатып алды. Қызыл жіпке ол 320 рубль, ал ақ жіпке 400 рубль төледі. Егер жіп шумақтарының бағасы бірдей болса, әжей қанша ақ және қанша қызыл жіп сатып алады? |
|
Есепті теңдеу құрып шығар: Дүкеннен әрқайсысы 54 рубльден 4 тәрелке және 2 саптаяқ сатып алынды. Егер 1 саптаяқ 1 тәрелкеден 2 есе арзан тұратын болса, 4 тәрелке мен 2 саптаяқты қанша рубльге сатып алуға болады? |
|
Көптаңбалы сандарды ауызша есептеу |
|
Арман достарының қандай құндылықтарды білетіндігін анықтау үшін, олардың арасында сауалнама жүргізді. Өрнектерді амалдар бойынша |
|
жазып, мәнін тап. Сонда сен балалардың әрқайсысы қай сөзді айтқанын білесің.
|
|
Хабарландыруды қара. Мереке күні билеттің құны қанша болады? Жеңілдік бойынша 4 адамның демалысына қанша ақша жұмсау керек? Әдеттегі күнмен салыстырғанда қанша үнемделетінін анықта. Сандар разряды арасында бос орын қалдыруды ұмытпа. Шектеу қойылмайтын билеттің бағасы – 4 242 теңге. Жеңілдік бойынша бағасы – 2 121тенге. 1 сағ – 1 246 теңге. Жеңілдік бойынша бағасы – 623 тенге. |
|
Көптаңбалы санды бір таңбалы санға көбейту және бөлу |
|
Есепті теңдеу құрып шығар: N және M қалаларының арақашықтығы – 309 км. Осы қалалардан бір- біріне қарай 2 автокөлік шықты. Біріншісі – 108 км, ал екіншісі 47 км жүрді. Автокөліктердің бір-бірінен арақашықтығы қандай? |
|
Есепті теңдеу құрып шығар: Қабырғалары 3 см және 6 см болатын тіктөртбұрыш сыз. Тіктөрт- бұрышты екі үшбұрышқа және екі төртбұрышқа бөлетіндей етіп екі түзу сызық жүргіз. Қиылысу нүктелерін әріптермен белгілеп, фигуралардың атауын жаз. |

|
Қағазға немесе компьютерге сызба жаса және оны «Өз материалыңа қосу» түймесін басу арқылы үй тапсырмасына қос. |
|
Есепті теңдеу құрып шығар: Мектеп кітапханасының кітап қорын толықтыру үшін әрқайсысы 932 теңгеден 8 сөздік, 1 758 теңгеден 5 энциклопедия, 784 теңгеден 7 ертегілер жинағы сатып алынды. кітаптарды сатып алу үшін барлығы қанша ақша жұмсалды?
жұмсалған ақша:
|
|
2-ге, 5-ке, 10-ға бөлінгіштік белгілері |
|
Есепті теңдеу құрып шығар: Мәтіннен математикалық шамаларды таңдап алып, өз есебіңді құрастыр. Футбол ойынына билет сатып алған балалар кассаға 10 000 теңге төледі. Олар 1 225 теңгеден 3 билет және 1 485 теңгеден 4 билет сатып алды. Балаларға қанша ақша қайтарды? Қандай қағаз ақшамен және мәнеттермен қайтарды? |
|
Есепті теңдеу құрып шығар: |

|
Сенің туған күніңе достарың келеді. Сен олармен өзің құрастырған үстел үсті ойынын ойнауды жоспарладың. Ойын үшін барлық ойыншыға теңдей бөліп берілетін қима қағаздар қажет. Ойынды 5 ойыншы да, 10 ойыншы да ойнай алатындай қанша қима қағаз әзірлеу қажет? |
|
Есепті теңдеу құрып шығар: Тоғыз қабатты үйде жеделсаты бар. Бірінші қабатта – 2 адам, екінші қабатта – 4 адам, үшінші қабатта – 8 адам, төртінші қабатта – 16 адам, бесінші қабатта – 32 адам, т.с.с. тұрады. Осы үйде жеделсатының қай батырмасы бәрінен де көп басылады? |
|
10, 100, 1000 сандарына көбейту және бөлу |
|
Есепті теңдеу құрып шығар: Арман мен Серік ересектерге қоймадағы жәшіктерді тасуға көмектесті. Кішкентай жәшікті тасуға Серік 1 минут, ал Арман 3 минут уақыт жұмсады. Оның есесіне үлкен жәшікті Арман 5 минутта, ал Серік 6 минутта жеткізді. Олар барлығы 10 үлкен және 10 кішкентай жәшік тасулары қажет. Олар мұны қалай аз уақытта орындай алады? |
|
Отбасы мүшелері үйінің жанындағы жер телімінен бірінші күні – 158 кг, екінші күні – 148 кг, үшінші күні 163 кг картоп жинады. Үшінші және төртінші күні жинаған картоптың мөлшері бірінші және екінші күні жинаған картоппен бірдей. Олай болса, олар төртінші күні қанша килограмм картоп жинады? |

|
|
|
Жиындар арасындағы қатынас |
|
Есепті теңдеу құрып шығар: Үш ағайынды саяхатқа шығуға дайындалды. Олар өздерімен бірге қажетті заттарын және азық-түлік алды. Әр баланың қажетті затының массасы 2 кг 200 г-ды құрайды. Азық- түлікті олар тең бөлісіп көтеретін болды. Кестеде балалар саяхатқа алатын азық-түлік көрсетілген. Жолдорбаның массасы – 1 кг 200 г. Әр жолдорбаның массасы 6 кг-нан аспайтындай етіп тағамдарды қалай бөліп салуға болады? Саяхат 2 күнге созылатын болса, үш саяхатшыға не алуға болады? |

|
|
|
Арасы 1 985 км екі ауылдан бір-бірінен қарама- қарсы екі бағытқа екі автокөлік шықты. Біріншісі белгіленген А ауылына дейін 324 км, ал екіншісі белгіленген В ауылына дейін 469 км жол жүрді. А және В ауылдарының арақашықтығы қандай? Есепті теңдеу құрып шығар: |
|
Қозғалысқа берілген есептер |
|
Есепті теңдеу құрып шығар: 1 сағат ішінде автокөлік қандай арақашықтықты жүріп өтеді? 4 сағат ішінде ол қандай арақашықтықты жүріп өтеді?
|

|
Әлияның 20 кәмпиті бар. Ол кәмпиттерді өзіне қарағанда Айнада 2 кәмпит артық болатындай етіп бөлгісі келді. Әлия кәм- питтерді қалай бөлуі қажет? 14 кәмпитпен осыған ұқсас есеп құрастыр. Оны шығаруды досыңа ұсын. |
|
Бауыржан жаңғақ терді. Ол 25 жаңғақты ағасына, ал қалғанының жартысын анасына берді. Өзінде 20 жаңғақ қалды. Бауыржанда қанша жаңғақ болған? |
|
Есептерді шығаруда жиындардың қиылысуы мен бірігуінің ауыстырымдылық және терімділік қасиеттерін қолдану |
|
а) Стадиондағы жүгіруге арналған жолдың ұзындығы – 400 м. Атлет 2 км жолды жүгіріп өтуі тиіс. Ол неше айналым жүгіріп өтуі тиіс? ә) Спортшы 200 м/мин жылдамдықпен жүгіреді. Ара қашықтықты жүгіріп өту үшін оған қанша уақыт қажет? Есепті теңдеу құрып шығар: |
|
Бұйым жасауға арналған келтектің ұзындығы – 14 см. Оны бірі екіншісінен 2 см-ге ұзын болатындай етіп, арамен екі бөлікке бөлу керек. Әр бөліктің ұзындығын тап. |

|
Сыныпта 35 оқушы бар. Олардың әрқайсысы метро, автобус және троллейбус тәрізді қала көліктерінің жоқ дегенде бір түрін пайдаланады. 6 оқушы көліктің үш түрін де пайдаланады, 15 оқушы метро мен автобусты, 13 оқушы метро мен троллейбусты, 8 оқушы троллейбус пен автобусты пайдаланады. Қанша оқушы көліктің тек бір түрін ғана пайдаланады? Есепті теңдеу құрып шығар: |
|
Геометриялық фигуралар: текше, тікбұрышты параллелепипед. Тікбұрышты параллелепипедтің көлемін табу |
|
Аквариумның пішіні тікбұрышты параллелепипед тәрізді. Бірдей қырларының атауын және олардың мәнін жаз. Оның табанының ауданы мен өлшемдері бойынша әртүрлі екі жағының ауданын тап. Көлемін есепте. Аквариумды жартылай толтыру үшін қанша су қажет? Есепті теңдеу құрып шығар. |
|
Текше мен тікбұрышты параллелепипедтің жазбаларын салыстыр. Олардың ұқсастықтары мен айырмашылықтарын тап. Қарама-қарсы жақтарының атауын жұптап жаз.
|

|
Жауапты қағазға немесе компьютерге салып, оны «Өз материалымы қосу» түймесін басу арқылы үй тапсырмасына қос.
|
|
Есептерді шығаруда шамалар арасындағы тәуелділік |
|
Есепті теңдеу құрып шығар: Тікбұрышты параллелепипед пішінді хауыздың ұзындығы – 50 м, ені – 10 м, тереңдігі – 2 м. Көлемін тап. Хауыз табанының ауданын есепте. Бүйір қабырғаларының аудандарының қосындысын тап. |
|
Сөреге 19 қорап қойылған. Сөрені түгелдей толтыру үшін қанша қорап қажет? Егер қораптың ұзындығы – 15 дм, ені – 14 дм және биіктігі 13 дм болса, онда сөренің көлемі қанша? Есепті теңдеу құрып шығар: |
|
Тікбұрышты параллелепипед пішінді ағаш келтегінен қабырғалары 5 см болатын текше пішінді ойық ойып алынды. Ойығы бар ағаш келтегінің көлемін тап. Есепті теңдеу құрып шығар: |

|
Құрама фигуралардың ауданы |
|
Контейнердің көлемін есепте. Оның ішіне ұзындығы – 2 м, ені – 1 м және биіктігі 3 м өлшемдегі қанша қорапты сыйғызуға болады?
|
|
Жер телімін саяжай иелеріне теңдей бөліп беру керек. Әр торкөз (бос немесе саяжай иелері бейнеленген торкөздер) бір сотық жерді білдіреді. Жер телімдерін торкөз шегаралары бойынша бөлу қажет. Бөліп берілген әрбір аумақ ішінде саяжай иесі болуы тиіс. Әр саяжай иесінде неше сотық жер бар? |
|
Сыйлықтар 20 см x 25 см x 15 см қорапқа салынды. Әр сыйлық суретте көрсетілгендей таспамен байланды. Егер түйіні мен ұшына 50 см қалдыратын болса, қорапты байлау үшін қанша сантиметр таспа қажет? Осындай 5 сыйлықты байлау үшін қанша таспа қажет? |
|
Санды көбейтіндіге көбейту және бөлу |

|
Кәдесый жасау үшін ұзындығы 2 м таспабауды бірі екіншісінен 40 см ұзын болатындай екіге бөлу керек. Сен таспабаудың әр бөлігінің ұзындығы қанша болатынын біле аласың ба? Есепті теңдеу құрып шығар: |
|
|
Үш саяхатшы өзен арқылы өтіп, саяхаттарын жалғастырмақ болды. Өзен терең және одан өтетін көпір болмады. Өзен жағасында екі бала отырған қайық тұрды. Саяхатшылар балалардан өздерін өзеннің арғы бетіне өткізулерін сұрады. Қайыққа бір саяхатшы ғана немесе екі бала сыяды. Ал саяхатшы мен бала екеуі сыймайды. Саяхатшыларды өзеннен өткізу алгоритмін құр. Саяхатшыларды арғы бетке өткізу үшін неше рет қатынау керек? Бір рет қатынауға қайықтың бір бағыттағы қозғалысын санауға болады. Есепті теңдеу құрып шығар: |
|
|
Ұлы Жібек жолы көптеген ғасырлар бойы |
|
|
|
Еуропа мен Азияның мәдениеті мен өркениетінің ұштасуын қамтамасыз етті. Түйелерді әртүрлі тәсілдермен сана. Есепті теңдеу құрып шығар: |
|
Санды 5-ке бөлу үшін, бөлінгішті екі есе арттырып, бір нөлді алып тастау керек. Мысал: 135 : 5 = (135 · 2) : 10 = 27. Есепте. 165 : 5 825 : 5 125 : 5 360 : 5 465 : 5 315 : 5 Есептеудің дұрыстығын калькулятордың көмегімен тексер. |
|
|
Нөлдермен аяқталатын сандарды ауызша көбейту және бөлу тәсілдері |
|
Есептеулерді дұрыс орындасаң, суретте қай қаладағы ескерткіш орындары бейнеленгенін білесің. |

|
Ұлы Жібек жолы ежелгі мәдениет орталықтары болған Тараз, Исфиджаб (Сайрам), Шымкент және Түркістан қалалары арқылы өткен.
|
|
Ұлы Жібек жолының ұзындығы 12 800 км-ді құрайды. Ерте замандағы саяхатшылар түйемен жүрген болса, олардың барлық жолды жүріп өтуіне қанша күн кеткен? Керуен күніне 5 км/сағ жылдамдықпен 8 сағ жүріп отырған. Есепті теңдеу құрып шығар: |
|
Туристік пойыздар стансыдан бірдей уақыт аралығында жолға шығады. Бірінші пойыз 4 сағат 30 минутта, екіншісі 5 сағат 15 минутта жолға шықты. Бесінші пойыз сағат нешеде жолға шығады? |
|
Нөлдермен аяқталатын көптаңбалы сандарды жазбаша көбейту тәсілдері |
|
Түйелер өз салмағының жартысына тең жүкті көтере алады. Ең мықтылары шамамен өз салмағына тең 600 кг жүкті көтеруге мүмкіндігі бар. Есепті теңдеу құрып шығар: |

|
Бір адамға автобусқа барып қайтқаны үшін 4 300 теңгеге билет сатып алған болса, қонақүйге күніне 6 000 теңгеден 3 күнге төлесе, 2 000 теңгеден 3 экскурсияға баратын болса, бес саяхатшы қанша ақша жұмсайды? |
|
Екі керуенде 26 түйе болды. Бірінші керуенге тағы 6 түйе, ал екіншісіне тағы 8 түйе қосқанда, керуендегі түйелер саны теңесті. Бастапқыда әр керуенде қанша түйеден болған? |
|
Қазба жұмыстарын жүргізетін алаңның ені – 250 м, ал ұзындығы одан 150 метрге артық. Алаңның бестен бір бөлігі зерттелген, ал қалғаны зерттелген жоқ. Зерттелмегеніне қарағанда зерттелгені неше квадрат метрге кем? |
|
Археологиялық қазба жұмыстарын жүргізу үшін ұзындығы 3 200 см және ені 2 400 см жер телімін 4 қабат жіппен қоршау керек. Жер телімін қоршау үшін қанша метр жіп қажет? Есепті теңдеу құрып шығар: |
|
Көптаңбалы санды екі таңбалы санға жазбаша көбейту |
|
Әбу Насыр әл-Фараби – әлемдік деңгейдегі көрнекті ғалым. Ол өзінің шығармашылығында араб, парсы, грек, үнді және түрік мәдениеттерінің құнды жетістіктерін ұштастыра білген. Ауызша есептеп, барлық жауаптың қосындысын тапсаң әл-Фараби дүниеге келген қаланың атауын білетін боласың. |
|
Кітапханада 5 мониторды токқа қосу үшін әрқайсысына бірдей жұмсалатын 15 м сым қажет. 134 мониторды қосу үшін 400 м сым жеткілікті ме? Есепті теңдеу құрып шығар: |
|
Төрт текшеден жасалған фигураның көлемін тап. Текшелердің санын өзгертіп, ұқсас тапсырма құрастыр.
|
|
Көптаңбалы сандарды екі таңбалы санға қалдықпен жазбаша бөлу |
|
Есепті теңдеу құрып шығар: Кітапхана залында әрқайсысында 6 сөреден 30 шкаф бар. Әр сөреге 20 кітаптан қойылған. Залда барлығы неше кітап бар? |
|
Ұзындығы – 5 м, ені 4 м болатын еденге төсеу үшін қанша квадрат метр линолеум қажет? Ені 2 м линолеум орамынан ұзындығы қандай бөлік кесіп алу керек? |
|
Қабырғалары 4 см болатын шаршы сыз. Оны екі сызықпен 4 бөлікке бөл. Тапсырманы бірнеше тәсілмен орында. Сенде қандай фигуралар пайда болды? Қағазға немесе компьютерге сызба жаса және оны «Өз материалыңды қосу» түймесін басу арқылы үй тапсырмасына қос. |
|
Арман мен Әлия төрт таңбалы сандар жазды. Арман бірінші цифры кейінгі үш цифрдың қосындысына тең сандарды жазды. Әлия соңғы цифры алдыңғы үш цифрдың қосындысына тең сандарды жазды. Балаларға осындай бес сан жазуға көмектес. |

|
Есептеп, жауаптарын өсу ретімен орналастыр. Сонда Абайды шабыттандырған тағы бір мәдениетті білетін боласың. |
|
Көптаңбалы сандарды екі таңбалы санға бөліндісінде нөл болатындай жазбаша бөлу |
|
Композитор Шәмші Қалдаяқов 1930 жылы туған. 1956 жылы «Менің Қазақстаным» әнін жазған. Ол уақыт өте келе Қазақстан Республикасының қазіргі гимніне айналды. Өзінің осы танымал әнін жазған кезде Шәмші Қалдаяқов неше жаста болған? Есепті теңдеу құрып шығар: |
|
Мәтіндердегі деректер бойынша есеп құрастыр және шығар. а) 1980 жылы Алматы қаласында «Ұлттық музыкалық аспаптар» музейі ашылды. Музей ғимараты – ағаштан салынған сәулет өнерінің үлгісі. Оны 1908 жылы Андрей Павлович Зенков тұрғызған. ә) Музейде концерттер мен кездесулер өтеді. Ересектердің билеті – 500 теңге тұрса, балалардікі 300 теңге тұрады. Экскурсия жетекшісінің қызметі – 850 теңге. |

|
Көптаңбалы сандарды екі таңбалы санға жазбаша бөлу |
|
Ы. Алтынсарин атындағы марапат қай жылы бекітілгенін анықта. |
|
Тарихи орындарға бару үшін әрқайсысы 12 оқушыдан тұратын 21 топ жолға шығуға дайындалды. Оларға жолға шығу үшін әрқайсысында 14 орындығы бар шағын автобустар бөлінді. Оқушыларға барлығы қанша шағын автобус қажет болды? Есепті теңдеу құрып шығар: |
|
Автобус аялдамаға дейін 68 км/сағ жылдамдықпен бірнеше сағат жүрді. Қалған жолды ол 65 км/сағ жылдамдықпен 4 сағатта жүріп өтті. Барлық жүрген жолы 464 км болды. Жолдың бірінші бөлігін автобус қанша сағатта жүріп өтті? Есепті теңдеу құрып шығар: |
|
Әкесі мен анасы пойызбен барып-қайтуға әрқайсысының бағасы 16 800 тг тұратын билеттер сатып алды. Есептесу үшін ішінде 180 000 тг бар банк карточкасын берді. Қонақ үйде оларға таңдау үшін бірнеше бөлме ұсынылды:
Тәулігіне тамақтану құны адам басына 5 000 тг болатынын есепке алғанда, осы бөлмелердің бірін 5 тәулікке жалға алуға карточкадағы қалған ақша жете ме? Әртүрлі нұсқаларды қарастыр. |
|
Үш таңбалы санға көбейту алгоритмі |
|
Ата-аналар балаларына белгілі бір сомаға жиһаз сатып әперді. Түбіртек бойынша әрбір балаға қандай жиһаз сатып әпергенін анықта.
|
|
Үш таңбалы санға бөлу алгоритмі |
|
Аспан астындағы ашық музейге 3 күнде (бейсенбі, жұма, сенбі) 11 875 адам келді. Бейсенбі күні келушілер саны сенбі күні келгендерге |
|
қарағанда 3-ке кем болды, ал жұма күні 3 875 адам келді. Бейсенбі және сенбі күндерінің әрқайсысында музейге неше адам келді? |
|
Егер текшелердің қабырғасы 6 см болса, берілген фигуралардың көлемі қанша болады? Есепті теңдеу құрып шығар: |
|
Өрнек бойынша есеп құрастыр. 98 000 – 308 · 41 |
|
Өнімділік |
|
Мына балалардың кім болуды армандайтынына қара. Өрнектердің мәнін есептеп шықсаң қай баланың кім болғысы келетінін білесің. |

|
|
|
«Мен өскенде фермер боламын», – деді Арман. Оған мына есепті шығаруға көмектес. Егістік жерінің ені – 250 м, ал ұзындығы одан 150 м артық. Егістік ауданының бестен бір бөлігіне – сұлы, ал қалған бөлігіне жоңышқа егілген. Сұлыға қарағанда жоңышқа қанша квадрат метр жерге артық егілді? Есепті теңдеу құрып шығар |
Қолданылған әдебиеттер тізімі:
-
«Математика негіздері» Т.Қ. Оспанов
-
«Бастауыш сыныптарда математиканы оқыту әдістемесі» Қ.Оспанов Алматы, Атамұра 2005.
-
«Методика начального обучения математике» /Под ред. А.А.Столяра, В.Л. Дрозда. – Минск,1988.
-
«Средства обучения математике» А. М. Пышкало. М., 1981»
-
«Бастауыш мектепте математиканы оқытудың теориясы және технологиясы», Т.Қ.Оспанов Алматы, 1994.
-
Қ.Оспанов, О.В.Кочеткова, Ж.Қ.Астамбаева. «Жаңа буын оқулықтары бойынша бастауыш сыныптарда математиканы оқыту әдістемесі». Алматы, 2005
-
«Бастауыш мектептерде математиканы оқыту әдістемесі» Т.Қ. Оспанов, Ш.Х. Құрманалина, Астана -2007
-
«Бастауыш кластарда математиканы оқыту». Алматы, «Мектеп» 1987
-
ОспановТ.Қ, Құрманалина Ш.Х. «Математиканың бастауыш курсын оқытудың әдістемесі» Алматы 1995
-
Истомина Н.Б «Методика обучения математике в начальных классах» Москва, 2000
-
Эрдниев П.М, «Теория и методика обучения математике в начальной школе Москва, 1988
-
Қазақстан Респбликасы жалпы орта білім берудің мемлекеттік жалпыға міндетті стандарттары. Алматы, 1998.
-
Математика 1 сыныпқа арналған бағдарлама. Алматы, РОНД, 2002 14.Математика 2 сыныпқа арналған бағдарлама. Алматы, РОНД, 2002 15.Математика 3 сыныпқа арналған бағдарлама. Алматы, РОНД, 2002 16.Математика 4 сыныпқа арналған бағдарлама. Алматы, РОНД, 2002 17.Т.Қ.Оспанов және т.б. Математиканы оқыту әдістемесі 1сынып, Алматы,
«Атамұра» 1997-2000
-
Т.Қ.Оспанов және т.б. Математиканы оқыту әдістемесі 2 сынып, Алматы,
«Атамұра» 1997-2000
-
Т.Қ.Оспанов және т.б. Математиканы оқыту әдістемесі 3 сынып, Алматы,
«Атамұра» 1997-2000
-
Т.Қ.Оспанов және т.б. Математиканы оқыту әдістемесі 4сынып, Алматы,
«Атамұра» 1997-2000
ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ
«ӨРКЕНИЕТ» ҒЫЛЫМИ-ӘДІСТЕМЕЛІК ОРТАЛЫҒЫНЫҢ БАСПАСЫ РЕСПУБЛИКА КАЗАХСТАН
ИЗДАТЕЛЬСТВО НАУЧНО-МЕТОДИЧЕСКОГО ЦЕНТРА «ӨРКЕНИЕТ»

Электрондық почта: kabinet-2020@mail.ru Байланыс телефоны:
87768438855
87051526879
шағым қалдыра аласыз

















