Математика сабағында қолданылатын белсенді және интербелсенді әдістер.

МАТЕМАТИКА САБАҒЫНДА ҚОЛДАНЫЛАТЫН БЕЛСЕНДІ ЖӘНЕ ИНТЕРБЕЛСЕНДІ ӘДІСТЕР

Түркістан облысы және Шымкент қаласы бойынша ПҚБАИ, аға оқытушы, тренер

ЕГЕМБЕРГЕНОВА МАРЖАН ЫБРАЙХАНҚЫЗЫ

Қазіргі біздің қоғамға жоғары білікті, кәсіби дайындалған, шығармашылықпен ойлайтын оқушылар қажет. Заманауи білім берудің стратегиясы-әрбір адамда табиғаттан берілген шығармашылық тума талантты жан -жақты дамыту болып табылады.

Оқыту жүйесі белгілі бір әдістемеге негізделеді. Әдістеме жан-жақты ойластырылып,  тиімді қолданылса, өтілетін әрбір тақырыптың мазмұны да ойдағыдай ашылып, оқушылардың білімді меңгеруіне жеңіл тиеді. Мұғалім әдістемесі көп жылдар бойы ұстаздық қызметінің іс-тәжірибесінен күнделікті сабақ беру процесімен тығыз байланысып жатады.

Мұғалімнің сабағында белсенді әдіс-тәсілдер тиімді қолданылып, дұрыс нәтижеге жетсе, мұғалімнің мақсатының орындалғандығы. Мен өз сабақтарымда, яғни, математика пәндерін өту барысында сабақ мақсаты мен міндеттерінің сабақтаса қойылуына үлкен мән беремін. Сондай-ақ берілетін білімнің көлемі мен сынып оқушыларының білім деңгейі де ескерілуі қажетті.

Оқушының алған білімін өзі өңдеп, қорытындысын өзі дайындауға үйрету керек. Сонда ғана оқушы шығармашылыққа бет бұрып, ізденімпаздықты үйренеді. Мұғалім - басқарушы, ұйымдастырушы. Оқушы - ізденуші, орындаушы. Әрбір сабақтың нәтижеге бағытталып берілуі оқушы құзіреттілігін қалыптастырады.

Оқушылардың жас ерекшеліктеріне сәйкес оқыту мен оқуға арналған зерттеулердің негізгі ерекшеліктері олардың оқу сабақтарын балалар үшін қызықты, тартымды және маңызды етуге бағытталуы болып табылады.Оқыту мен білім берудегі жаңа әдіс-тәсілдерді оқушылардың жас ерекшеліктеріне сәйкес жүйелі қолдануды ұстанамын.

1.«Көпжақтар» әдісі бойынша тұжырымдамалық кестелер толтыру

«Көпжақтар»-дың 6 жағына сұрақтарды жазып, топтың алдына тастау арқылы сабақты Блум бойынша талдатуға болады. Сабақты толық қорытындылату үшін тапсырма түрінде алуға болады.Қатты қағаздан текшені даярланып, оның әр жақтарына тапсырмалар жазылады.

1-жағы: Мынаны жаз ... (Түсін, түрін, өлшемін немесе басқа қасиеттерін жазу)

2-жағы:Мынаны салыстыр ... (Неге ұқсайды ? Айырмашылығын тап?)

3-жағы:Болжамда... (Нені есіңе түсіреді?)

4-жағы: Талдау жаса... (Қалай жасалынды? Неден жасалынды??)

5-жағы:Қолдану... (Мынадан не жасауға болады? Мұны қалай қолданады?)

6-жағы:Ақиқат немесе жалған екенін анықта (Қолдау жаса немесе қарсы бол)

2 . «Артығын алып таста» әдісі геометрия сабағында оқушылардың мағынаны ажыратуына, фигураның қасиеттерін өз бетінше ұғынуына септігін тигізеді.

Тұрмыста қолданылатын геометриялық фигураларды көрсетемін.Оқушылар бүгінгі тақырыпқа сәйкес емес фигураны «Артығын алып таста» әдісі бойынша табу керек.Ұсынылатын суреттер:

Оқушылар ара ұясының геометриялық фигура болатындығын және төртбұрыштармен оның ортақ қасиеттері жоқ екенін ажыратады.

Ұлттық құндылықтар туралы айтып кері байланыс жасаймын.

3.«Иә-жоқ» әдісін тарау бойынша қайталау сабақтарында оқушының теориялық білімдерін пысықтау үшін қолданамын.

Оқушы кестедегі төртбұрыштардың қасиеттерін сәйкестендіру арқылы өтілген тақырыпты қайталайды,өтілген тақырып пен бүгінгі сабақты байланыстырады.

4.«Құрақ құрау» тәсілі бойынша сәйкестендіру тапсырмаларын орындау . Әр топ үшбұрыштарда берілген тапсырмаларды жауабымен сәйкестендіріп, геометриялық фигураларға /төртбұрыштарға/ жинайды.

5.«Фишбоун» әдісі. Зерттеушілік ұжымдық жұмыс

Балық қаңқасының бас сүйегіне зерттелетін тақырыпты жазамын. Тақырыпты зерттеуді тұтас ұжымға тапсырамын. Тақырыпты оқып, оны түсіну үшін, алдымен жасайтын әр бір қадамдарын анықтап шығады. Жасалған қадамдар нақты , себептер мен шешілей жатқан салдарды анықтауа бағытталуы керектігі ескертіледі. Себептер мен салдар балықтың сүйектеріне қарама-қарсы орналастырылады.

Ең соңында зерттеудің дұрыс шешімі балықтың құйрығына жазылады.