Математикалык сауаттылык

Математиканы оқытуда цифрлық сауаттылықты дамыту

Тәжірибе көрсеткендей, Математиканы оқыту процесінде оқушылардың ақпараттық-коммуникативтік құзыреттілігін қалыптастыру үшін ақпараттық технологияларды қолданудың үлкен мүмкіндіктері бар, ал компьютер білім алушылар үшін де, мұғалім үшін де жұмыс құралына айналады. Заманауи компьютерлік модельдер дәстүрлі сабаққа сәйкес келеді және мұғалімге оқу іс — әрекетінің жаңа түрлерін ұйымдастыруға мүмкіндік береді.

Мектепте математика мұғалімдерінің пайда болуымен сабақтарда жаңа ақпараттық технологияларды қолдану мүмкіндіктері қызықтырды. Математикадан тақырыптық жоспарлау, тарату карталары, диаграммалар, тестілеу нұсқалары оңай жаңартылады, оқу бағдарламалары мен оқулықтардағы өзгерістер кезінде басылады. Келесі кезеңде жұмыс тәжірибесіне тест құрастыру бағдарламалары, презентациялар, компьютерлік бағдарламалар, интернет-ресурстар енгізілуі мүмкін, сәйкесінше математика сабақтарында тиімді пайдалануға болатын материал жинақталған. Мұғалімдер көбінесе өздерінің педагогикалық қызметінде компьютерді сабақтың әртүрлі кезеңдерінде қолданады. Бірақ тәжірибе көрсеткендей, математика сабағында оны жаңа материалды зерттеуде, алған білімдерін шоғырландыруда және білім алушылардың білімін бақылау сабақтарында қолданған жөн. Біздің ойымызша математика сабақтарында ақпараттық технологияларды келесі жолдармен тиімді пайдалануға болады:

1. Мультимедиялық презентациялар. Мектепте жұмыс істеген кезде сіз оларды жеке тараулар бойынша мультимедиялық презентациялардың бүкіл сабақ жүйелерін де, оқу курсының жеке тақырыптарын да дамытып, жинақтай аласыз және осы презентациялардың банкін жасай аласыз. Презентацияларды дайындаудың әр кезеңі-бұл маңызды, шығармашылық процесс, оның әр элементі оқушының қабылдауы тұрғысынан ойластырылып, мағыналы болуы керек. Анимация құралдарын, сол мультимедиялық энциклопедиялардың фрагменттерінің графикасын қолдана отырып, белгілі бір сабаққа бір Презентация дайындауға шамамен 1,5–2 сағат кетеді, бірақ дайын материалдар көрнекіліктің барлық басқа түрлерінен бас тартуға және мұғалімнің назарын сабақ барысына аударуға мүмкіндік береді. Power Point бағдарламасы сабақта сызбаларды, графиктерді, диаграммаларды, математиктердің портреттерін, тарих мәліметтерін, бейне фрагменттерді пайдалануға мүмкіндік береді; мультимедиялық кестелер жарқын, бейнелі және таптырмас. Мұндай кестелерді пайдалану ыңғайлы және интерактивті тақтамен бірге олармен жұмыс істеу мүмкіндіктерін кеңейтеді.

Анықтамаларды, формулаларды, теоремаларды және олардың дәлелдерін, геометриялық есептерге геометриялық сызбаларды электронды түрде ұсыну, ғылыми фактілерді саналы түрде игерудің негізі ретінде жылжымалы визуалды бейнелерді ұсыну оқушылардың математикадан жаңа білім мен дағдыларды тиімді игеруін қамтамасыз етеді. Слайдтарды көрсету көрнекілікті арттырады, оқу материалын жақсы түсінуге және есте сақтауға ықпал етеді. Сабақтарда мультимедиялық технологияларды қолдану мұғалімнің мәртебесін, оның оқушылар алдындағы беделін арттырады және оқушылардың математиканы оқуға деген қызығушылығын арттыруға көмектеседі. Математика курсының көптеген тақырыптары бойынша электронды презентациялар құру және әзірлеу әр сабақты жүйелі және сапалы өткізуге мүмкіндік береді.

2. Интерактивті тақта-бұл құрылғы сыртқы түрі бойынша кәдімгі тақтаға өте ұқсас, бірақ айырмашылықтарды онымен алғаш танысқан кезде анықтауға болады. Осы оқу жабдықтарымен және оның кең мүмкіндіктерімен жұмыс істеу оқушылардың математика пәніне деген қызығушылығын арттырады, компьютерлік қолдаумен қызықты сабақ құруға мүмкіндік береді, материалды беру және игеру процестерінің көрнекілігі мен динамикасын арттырады, жедел кері байланыс орнатуға мүмкіндік береді — нәтиже бірден көрінеді, материал игерілген немесе жоқ. Интерактивті тақта көптеген мүмкіндіктерге ие. Бұл жабдықты пайдалану білім беру процесінің тиімділігін арттырады. Бұған тақталарды жасаушы компаниялар ұсынатын көрнекі ресурстар және тәжірибелер мен эксперименттерді модельдеуге мүмкіндік беретін әртүрлі пәндер бойынша танымдық оқыту бағдарламалары ықпал етеді, нәтижелерді тақтаға бірден шығара отырып тестілеу мүмкіндіктерін ұсынады және т.б. интерактивті тақталармен жұмыс оқуға айтарлықтай көмектеседі. Математика мұғалімі үшін интерактивті тақта оқытылатын пәнге қызығушылықты арттыру және материалды игеруді жеңілдету үшін жақсы көмек болып табылады.

3. Әр түрлі тест тапсырмалары. Олар материалды тереңірек игеруге және сабақта оқушылардың білімін бақылауға арналған. Тесттерді мұғалім Word немесе Power Point бағдарламаларында немесе дайын тест нұсқаларында жасайды, олар қазір www Интернет желісінде өте көп. Олар, тесттер қарапайым болуы мүмкін, мәтіндер түрінде, бірнеше нұсқаны қарастырады, олардың ішінен дұрысын таңдау керек, сәйкестік, қысқа жауаптар түрінде де ұсынылуы мүмкін. Оларды сабақтың әртүрлі кезеңдерінде қолдануға болады. Олармен жұмыс істеу тәсілдері де әртүрлі-фронтальды және жеке сауалнама, тестілерді өз бетінше орындау, содан кейін экранда дұрыс жауаптар көрсетіледі.

Нормативтік біліммен жұмыс істеу үшін компьютерді пайдалану білім алушының әрекетін оқу тапсырмасын орындауға қосуға мүмкіндік береді және оқушылар талап етілетін нәрсені есте сақтайтындай етіп оның орындалуын ұйымдастырады. Сонымен қатар, оқу процесінде зерттеу элементтері пайда болады, ал оқушыға белсенділік пен тәуелсіздік көрсетуге мүмкіндік беріледі. Бұл компьютердің ерекше дидактикалық мүмкіндіктерінің арқасында мүмкін болады. Сабақты мультимедиялық қойылыммен өткізу (мұғалімнің әңгімесін сүйемелдеу; жаңа материалды түсіндіру кезінде демонстрациялар: алдын — ала дайындалған сөйлеу-оқушының белгілі бір тақырып бойынша баяндамасы), ал мұғалімнің жұмыс орнында проекторға қосылған компьютер қолданылады. Компьютерге қосылған проектор-жаңа сауаттылықтың технологиялық элементі: мұғалімнің жұмысындағы көрнекілік деңгейін, оқушыларға өз жұмысының нәтижелерін бүкіл сыныпқа ұсыну мүмкіндігін, ұйымдастырушылық және әкімшілік сөздердің тиімділігін түбегейлі арттырады. Қазіргі мектептегі компьютердің барлық мүмкіндіктерін пайдалана отырып, шығармашылық мұғалім осындай көп қырлы сабақтардан ләззат пен таңданыс қана емес, сонымен қатар өзінің ізденімпаз оқушыларына оларды шығармашылық пен танымға баулып, білім беру процесін жоғары деңгейге көтереді! АКТ-ны сабақтарда қолдану ойлау дағдыларын және күрделі мәселелерді шеше білуді дамытудың жаңа жолдарын ашады, оқуды жандандыру үшін түбегейлі жаңа мүмкіндіктер береді. Компьютерлік технологиялар аудиториялық және тәуелсіз сабақтарды қызықты, динамикалық және тартымды етуге мүмкіндік береді, ал зерттелетін ақпараттың үлкен ағыны оңай қол жетімді.