Родниковка жалпы орта білім беретін метебі

Мектеп оқушыларындағы дағдарыстық жағдайлардың алдын алу.

Қазіргі қоғамда мектеп оқушылары әртүрлі психологиялық дағдарыстарға тап болуы мүмкін. Бұл дағдарыстар эмоционалдық күйзеліс, мектептегі қиындықтар, отбасылық мәселелер, құрдастарымен қарым-қатынас, өзіне деген сенімсіздік, өмірлік өзгерістер сияқты факторлармен байланысты болуы мүмкін. Осындай жағдайлардың алдын алу – мектеп психологының басты міндеттерінің бірі.

Дағдарыстық жағдайлар дегеніміз не?

Дағдарыстық жағдай – оқушының психологиялық күйіне, мінез-құлқына және өмір сүру сапасына теріс әсер ететін күрделі жағдай. Мұндай жағдайлар өз уақытында шешілмесе, эмоционалдық тұрақсыздыққа, күйзеліске немесе агрессивті мінез-құлыққа әкелуі мүмкін.

Оқушылар арасындағы жиі кездесетін дағдарыстық жағдайлар:

Оқу үлгерімінің төмендеуі – өзіне деген сенімсіздікті арттырып, мотивацияның төмендеуіне әкеледі.

Құрдастарымен және мұғалімдермен қарым-қатынас мәселелері – буллинг, шеттетілудің әсерінен оқушының психологиялық жағдайы нашарлауы мүмкін.

Отбасылық мәселелер – ата-аналар арасындағы жанжалдар, ажырасу, материалдық қиындықтар баланың эмоционалдық жағдайына тікелей әсер етеді.

Өтпелі кезеңдегі дағдарыстар – жасөспірімдер өзін-өзі тану, өз орнын іздеу барысында көптеген қиындықтарға тап болуы мүмкін.

Жоғары стресс деңгейі – емтихандар, олимпиадалар, ата-ананың немесе мұғалімнің жоғары талаптары оқушыларда күйзеліс тудыруы мүмкін.

Дағдарыстық жағдайлардың алдын алу жолдары

1. Психологиялық диагностика және бақылау

Мектеп психологы оқушылардың психологиялық жағдайын тұрақты түрде зерттеп, әртүрлі диагностика әдістерін (сауалнамалар, тесттер, әңгімелесу) қолдануы керек. Бұл оқушылар арасындағы эмоционалдық және мінез-құлықтық өзгерістерді ерте кезеңде анықтауға көмектеседі.

2. Эмоционалдық қолдау көрсету

Оқушылардың мектепте өздерін қауіпсіз және жайлы сезінуі өте маңызды. Ол үшін:

Сенім телефондары мен психологиялық қолдау кабинеттерін ұйымдастыру.

Психологтың оқушылармен ашық әңгіме жүргізіп, оларды тыңдай білуі.

Оқушыларға стрессті басқару әдістерін үйрету.

3. Топтық және жеке кеңес беру

Жеке кеңес беру барысында оқушыларға олардың мәселелерін шешуге көмектесу, қолдау көрсету маңызды. Ал топтық тренингтер мен семинарлар арқылы:

Өзін-өзі бағалау және сенімділік дағдыларын арттыру,

Қарым-қатынас дағдыларын жақсарту,

Эмоционалды интеллектіні дамытуға бағытталған жұмыстар жүргізіледі.

4. Мұғалімдермен және ата-аналармен жұмыс

Дағдарыстық жағдайлардың алдын алу үшін мұғалімдер мен ата-аналар психологпен тығыз байланыста болуы тиіс. Бұл үшін:

Мұғалімдерге оқушылардың психологиялық ерекшеліктерін түсіндіру бойынша семинарлар өткізу,

Ата-аналарға бала тәрбиесіне қатысты кеңес беру,

Отбасылық қиындықтармен бетпе-бет келген оқушыларға психологиялық қолдау көрсету қажет.

5. Буллингтің алдын алу

Қазіргі мектептерде буллинг үлкен проблемаға айналуда. Буллингтің алдын алу үшін:

Оқушыларға достық қарым-қатынас пен бір-біріне құрмет көрсету мәдениетін қалыптастыру,

Зардап шеккен оқушыларға дер кезінде көмек көрсету,

Буллингтің алдын алу бағдарламаларын енгізу маңызды.

6. Стресске төзімділікті дамыту

Оқушыларға қиындықтарға төзімді болуды үйрету қажет. Бұл үшін:

Медитация, тыныс алу жаттығулары, спортпен айналысуға ынталандыру,

Оқу жүктемесін дұрыс жоспарлау мен тайм-менеджмент дағдыларын дамытуға көмектесу,

Психологиялық релаксация әдістерін үйрету керек.

Қорытынды:

Мектеп оқушыларының психологиялық саулығы олардың болашақ өміріне әсер ететін маңызды фактор. Сондықтан дағдарыстық жағдайлардың алдын алу – мектеп психологының басты міндеттерінің бірі. Бұл үшін жүйелі диагностика, психологиялық кеңес беру, ата-аналармен және мұғалімдермен тығыз жұмыс жүргізу, оқушылардың психологиялық тұрақтылығын дамыту қажет.

Осындай кешенді шаралар оқушылардың мектепте өзін қауіпсіз, бақытты және сенімді сезінуіне мүмкіндік береді.