ӘОЖ: 37.01:004.9

МЕКТЕПКЕ ДЕЙІНГІ БІЛІМ БЕРУ ЖҮЙЕСІНДЕГІ МУЛЬТИМЕДИЯЛЫҚ ҚҰРАЛДАРДЫҢ МАҢЫЗЫ

Баймағанбетова Г.Б. п

Қызылорда қаласы,Қазақстан

Аннотация: Бұл мақалада мектепке дейінгі білім беру жүйесінде мультимедиялық құралдардың маңызы қарастырылады. Мультимедиялық құралдар — мәтін, сурет, бейнемазмұн, дыбыс, анимация және интерактивті элементтерді біріктіретін оқу құралдары болып табылады. Олар балалардың когнитивті және эмоциялық дамуына, тілін жетілдіруге, шығармашылық қабілеттерін арттыруға ықпал етеді.

Кілт сөздер:мектепке дейінгі білім беру, мультимедиялық құралдар, когнитивті даму, эмоциялық даму, тіл дамыту, шығармашылық қабілеттер, интерактивті құралдар, ақпараттық технологиялар, оқу процесі, мұғалімдердің кәсіби құзыреттілігі, мотивация, білім беру технологиялары.

Abstract: This article considers the importance of multimedia tools in the preschool education system. Multimedia tools are learning tools that combine text, images, video content, sound, animation, and interactive elements. They contribute to the cognitive and emotional development of children, improve their language, and increase their creative abilities.Keywords:preschool education, multimedia tools, cognitive development, emotional development, language development, creativity, interactive tools, information technologies, teaching process, teacher competence, motivation, educational technologies.

Бүгінгі күні білім беру жүйесінің барлық деңгейлерінде ақпараттық-коммуникациялық технологиялар (АКТ) маңызды рөл атқарып келеді. Мектепке дейінгі білім беру саласы да бұл үрдістен сырт қалмады. Мектепке дейінгі мекемелерде мультимедиялық құралдарды қолдану балалардың дамуында, білім алуда, дағдылар мен қабілеттерді қалыптастыруда маңызды рөл атқарады. Мультимедиялық құралдар арқылы оқу процесі қызықты, тартымды әрі тиімді болатыны сөзсіз. Бұл мақалада мектепке дейінгі білім беру жүйесінде мультимедиялық құралдардың маңызын қарастырамыз.

Мультимедиялық құралдар — бұл мәтін, сурет, бейнемазмұн, дыбыс, анимация және интерактивті элементтерді біріктіретін оқу құралдары. Олар компьютер, проектор, интерактивті тақта, планшет сияқты құралдар арқылы пайдалануға болады. Мультимедиялық құралдарға келесі түрлер жатады:

Бейнемазмұн — балаларға бейнелер мен анимациялар арқылы оқу материалдарын көрсету;

Дыбыстық материалдар — әуендер, әндер, ертегілер мен оқу барысында қолданылатын дыбыс жазбалары;

Интерактивті ойындар мен бағдарламалар — балалардың шығармашылық және ойлау қабілетін дамытуға арналған бағдарламалар;

Интерактивті тақталар — балалармен жұмыс істейтін мұғалімдерге оқу процесін визуалды түрде түсіндіруге көмектесетін құрал.

Мультимедиялық құралдар балалардың когнитивті және эмоциялық дамуында маңызды рөл атқарады. Қазіргі баланың қабылдау жүйесі тек мәтін немесе дәстүрлі суреттермен шектелмейді. Керісінше, мультимедиялық құралдар арқылы бала ақпаратты түрлі сезім мүшелері арқылы қабылдайды, бұл оның есте сақтау қабілетін, зейінін және танымдық дағдыларын жақсартады. Мысалы, анимациялар мен бейнемазмұндар балаларға күрделі ақпаратты жеңіл әрі қызықты түрде жеткізуге мүмкіндік береді. Балалар бірегей образдар мен нақты әрекеттерді көргенде, олар материалды тез түсініп, есте сақтайды.

Эмоциялық аспектінің маңызы ерекше. Әртүрлі дыбыстар мен бейнемазмұндар балалардың көңіл-күйін, қызығушылығын арттырады. Оқу процесі ойын түрінде өтсе, бала қуанышпен білім алуға ынталы болады. Сонымен қатар, мультимедиялық құралдар балалардың шығармашылық қабілеттерін дамытуға көмектеседі, мысалы, ән айту, сурет салу немесе басқа да шығармашылық әрекеттер арқылы.

Мектепке дейінгі кезеңде тілдік дағдылардың қалыптасуы үлкен мәнге ие. Мультимедиялық құралдар балалардың сөздік қорын байытуға, сөйлеу дағдыларын дамытуға және тілдік қорларын жетілдіруге зор ықпал етеді. Мысалы, әртүрлі мультфильмдер, ертегілер мен дыбыстық кітаптар балалардың тыңдау және сөйлеу қабілеттерін жетілдіруге бағытталған. Балалар кейіпкерлермен бірге сөйлеу арқылы жаңа сөздер мен тіркестерді үйренеді, дұрыс сөйлеу үлгілерін қалыптастырады.

Мультимедиялық құралдар оқу процесін қызықты әрі тартымды етеді. Балалар үшін әдеттегі дәстүрлі сабақтан гөрі интерактивті құралдар мен ойын түріндегі сабақтар әлдеқайда тиімді әрі қызықты. Мұғалімдер мультимедиялық материалдарды пайдалана отырып, оқытудың әртүрлі әдістерін қолдана алады. Мысалы, тақтадағы анимациялар немесе балаларға арналған қызықты бағдарламалар арқылы оқу процесі балалардың назарын аударып, олардың білімге деген ынтасын арттырады. Сонымен қатар, балалардың оқуға деген қызығушылығын сақтап қалу үшін мультимедиялық құралдарды жиі қолдану маңызды.

Әр бала өзінше бірегей. Мультимедиялық құралдар арқылы әрбір баланың жеке ерекшеліктері ескеріледі. Мысалы, кейбір балалар визуалды ақпаратты жақсы қабылдайды, ал басқалары дыбыс немесе қозғалыс арқылы жақсы үйренеді. Мультимедиялық құралдар балалардың жеке қабілеттері мен оқу стиліне сай келетін материалдар ұсынуға мүмкіндік береді. Мұндай тәсіл балалардың барлық даму деңгейлерінде оқу процесін барынша тиімді етеді.

Мультимедиялық құралдар мектепке дейінгі тәрбиешілердің кәсіби құзыреттіліктерін арттыруға да әсер етеді. Мұғалімдер ақпараттық технологияларды меңгеру арқылы сабақтарды қызықты әрі тиімді жүргізу тәсілдерін үйренеді. Сонымен қатар, олар баланы жаңа әдістер мен технологиялар арқылы оқыту арқылы өз әдістемесін жетілдіреді. Мультимедиялық құралдардың қолданылуы мұғалімнің шығармашылық әлеуетін арттырады және білім беру процесін жаңаша көзқараспен қарауға мүмкіндік береді.

Мектепке дейінгі білім беру жүйесінде мультимедиялық құралдардың маңызы өте зор. Олар балалардың когнитивті және эмоциялық дамуына, тілін жетілдіруге, мотивациясын арттыруға ықпал етеді. Сонымен қатар, мұғалімдерге оқу процесін әртараптандыру және жетілдіру мүмкіндігін береді. Мультимедиялық құралдар білім беру саласын жаңа сапалық деңгейге көтеруге мүмкіндік беріп, балалардың шығармашылық әлеуетін ашуға жәрдемдеседі. Мектепке дейінгі кезеңде осы құралдарды тиімді пайдалану арқылы балалардың білім алу процесі қызықты әрі жемісті болады.

Әдебиеттер:

1. Б.Б.Аккуланова «Ақпараттық – коммуникациялық технологияларды пайдалану арқылы білім беру деңгейін көтеру».

2. Н.Исабек «Компьютерлік технологияны пайдаланудың оңтайлы өлщемдері».

3. Сайт бетінен М.Қиятовна  «Баланың тілін дамытудағы ойынның маңызы» атты мақаласы.

4.Сайт бетінен Б.С.Кожанова «Мектепке дейінгі білім беру жүйесінде педагогикалық технологияларды қолдану» атты мақаласы.

Тіркеу формасы