Пәні:

Химия

Бөлім:

10.3AМеталдар мен бейметалдардың жалпы сипаттамасы

Педагогтің аты-жөні:

М.Мухамжарова

Күні:

23.01.2025ж

Сынып:

10 ҚГБ

Сабақтың тақырыбы:

Металдар, бейметалдар және олардың қосылыстарының табиғатта кездесуі

Оқу бағдарламасына сәйкес оқыту мақсаты:

10.2.1.17 металдар, бейметалдар және олардың қосылыстарының табиғатта таралуы туралы білу;

10.4.1.1 кейбір металдар мен бейметалдардың және олардың қосылыстарының қоршаған ортаға әсерін зерделеу;

Сабақтың мақсаты

• металдар, бейметалдар және олардың қосылыстарының табиғатта таралуы туралы сипаттау;

• кейбір металдар мен бейметалдардың және олардың қосылыстарының қоршаған ортаға әсерін зерделеу;

Құндылықтар

Құзыреттілік: азаматтық борыш және парасаттылық

Заң және тәртіп:

құқықтық жүйе мен адам құқығы негіздерін білу;

тәртіп пен әділдік, нормалар мен ережелерді сақтау қажеттілігін түсіну;

қоғамды қорғау мен қауіпсіздікті қамтамасыз етудегі заң мен тәртіптің маңыздылығын білу;

Сабақтың барысы

Сабақтың кезеңі\ уақыты

Педагогтің әрекеті

Оқушының әрекеті

Бағалау

Ресурстар

Сабақтың басы

5 мин

Оқушылармен амандасу. Сергіту сәтін орындау

Бүгінгі сабаққа сәттілік тілеу

Оқушыларға химиялық элементтер жазылған парақшалар таратып беремін «Менің орным» әдісі ой қозғау мақсатында сұрақтар қойылады.

І топ: Белсенді металдар

ІІ топ: Белсенділігі орташа металдар

ІІІ топ: Асыл металдар

Үй тапсырмасын пысықтау:

Тапсырма №1.

А, В және С металдарының қасиеттеріне негізделе отырып, алюминий, мыс және натрий металдарын анықтаңыз.

1.A металы қызғылт-қоңыр түсті және тұз қышқылымен әрекеттеспейді.

2.B металы жоғары химиялық

белсенділігі үшін май ішінде

сақталады және тұз

қышқылымен өте қарқынды реакцияға түседі.

3.C металы сұйылтылған тұз қышқылымен өте баяу әрекеттеседі, бірақ концентрлі тұз қышқылын қосу реакцияның кенеттен үдеуіне алып келеді

Оқушылар сабаққа дайындығын бастайды

Топқа бірігеді.

Қасиетіне сәйкес алюминийді анықтайды.

Қасиетіне сәйкес мысты анықтайды.

Қасиетіне сәйкес натриді анықтайды.

Жарайсың деген мадақтау сөзімен ынталандыру.

Дескриптор:

қасиетіне сәйкес алюминийді анықтайды;

қасиетіне сәйкес мысты анықтайды;

қасиетіне сәйкес натриді анықтайды;

1 балл

Үлестірме қағазы

Сабақтың ортасы

37 мин

Жаңа сабақты талқылау мақсатында «Топтық зерттеу» әдісі қолданылады.Топтарға тақырып беріледі.

• 1-топ: Элементтердің таралуы бойынша жер қыртысының құрамы;

• 2-топ: Металдар мен бейметалдардың табиғатта таралуы;

• 3-топ: Металдар мен бейметалдардың негізгі кендері мен рудалары.

Тапсырма №2. Дұрыс тұжырымды белгілеңіз

Тапсырма №3. ЕБҚ

Дұрыс тұжырымды көрсетіңіз

Кен атауларын олардың басты құраушы металдары аттарымен сәйкестендіріңіз

Ерекше білімді қажет ететін оқушыға қолдау көрсету мақсатында сәйкестендіру жұмысы ұсынылады.

Мәтін

Кейбір металдардың және олардың қосылыстарының табиғатта таралуы

Платина мен алтын жер қыртысында таза күйінде кездесетін металдар. Бұл металдар химиялық инертті болып есептеледі.

Алюминийдің негізгі кені – боксит. Бокситтің басты құраушысы – гидратталған алюминий тұзы, Al₂O₃ ⋅ 2H₂O.

Сілтілік металдар жоғары химиялық белсенділікке ие, сондықтан олар табиғатта бос күйінде емес, тек химиялық қосылыстар түрінде кездеседі (NaCl, KCl, Na₂SO₄, NaNO₃).

Топқа берілген тақырып негізінде талқылау жүргізеді. Постер жасайды.

Дұрыс тұжырымды белгілейді

Дұрыс тұжырымды белгілейді

«Бас бармақ» әдісі арқылы бағалау

Өте жақсы-3 балл

Орташа-2 балл

Төмен -1 балл

1 балл

2 балл

Интербел-сенді тақта

Оқулық

Үлестірме қағазы

Тапсырма №4. Функционалдық сауаттылыққа мына мәтінді оқи отырып тапсырмаларды орындайды

1. Жер қыртысы

2. Мантия

3. Ішкі ядро

4. Сыртқы ядро

5. Жоғарғы мантия

Сабақты бекіту мақсатында жабық тест сұрақтары беріледі.

Тест сұрақтары:

№1 сұрақ

Табиғатта бос күйінде және қосылыс күйінде де кездесетін бейметал:

бром

хлор

фтор

күкірт

№2 сұрақ

Табиғатта бос күйінде кездесетін металл:

темір

натрий

алтын

кальций

№3 сұрақ

Төмендегілердің қайсысы асыл газ емес?

ксенон

аргон

азот

гелий

№4 сұрақ

Алюминийдің негізгі кені:

боксит

гематит

галит

рутил

№5 сұрақ

Төмендегі тұжырымдардың қайсысы асыл газдар үшін дұрыс емес?

олардың сыртқы қабаты электронға толы

олардың қайнау температурасы төмен болады

олар жеке атомдардан тұрады

олар металдарме тұз түзе отырып әрекеттеседі

Жылдам әрі функционалды түрде сыни ойлануды дамыту.

1 балл

.

2 балл

Үлестірме қағазы

Үлестірме қағазы

Сабақ соңы

3 минут

Сабақтың соңында «Дұрыс келісемін», «Толықтырамын, басқа көзқарасым бар», «Менің сұрағым бар» кері байланыс .

Үй тапсырмасы: Металдар, бейметалдар және олардың қосылыстарының табиғатта кездесуі

«Дұрыс келісемін», «Толықтырамын, басқа көзқарасым бар», «Менің сұрағым бар» парақшаларға бүгінгі сабақтағы ойларымен бөліседі

Оқушы алған білімін саралай білуге дағдыланады.

Тақырып бойынша оқушылардың пікірін анықтайды.

Сонымен қатар 1-10 баллдық жүйе бойынша оқушылардың сабаққа қатысу белсенділігі бойынша бағаланады.

Үлестірме қағазы

1. A металы қызғылт-қоңыр түсті және

тұз қышқылымен әрекеттеспейді.

2. B металы жоғары химиялық

белсенділігі үшін май ішінде

сақталады және тұз қышқылымен

өте қарқынды реакцияға түседі.

3. C металы сұйылтылған тұз қышқылымен

өте баяу әрекеттеседі, бірақ концентрлі

тұз қышқылын қосу реакцияның

кенеттен үдеуіне алып келеді.