Металдардың жемірілуі және олармен күресу жолдары

Химия пәні

10 сынып

Пән иесі:

БҚО Ақжайық ауданы Базаршолан ауылы

«Ғ.Махамбетов атындағы ОЖББМ» КММ-нің жоғары санатты химия пәні мұғалімі Наурызбайұлы Ораз

Сабақтың тақырыбы:

Металдардың жемірілуі және олармен күресу жолдары

Сабақтың мақсаты:

Жемірілу туралы түсінік беру, жемірілудің түрлерімен таныстыру, жемірілуді болдырмау үшін қажет жағдайларды баяндау.

Әдіс -тәсілдер:

-Диалогтік әдіс (әңгіме дебат, топтық әңгіме, зерттеушілік әңгіме), жеке, топтық жұмыс, көрнекілік әдіс, т.б

Сабақта қолданылатын модульдер:

1. Оқыту мен оқудағы жаңа тәсілдер.

2. Сыни тұрғыдан ойлауға үйрету.

3. Оқыту үшін бағалау және оқуды бағалау.

4. АКТ пайдалану.

5. Деңгейлік тапсырмалар

6. Жас ерекшелігне сайкес білім беру

7. Дарындылық және көшбасшылық

Күтілетін нәтиже:

• Жемірілу туралы теориялық білімді біледі;

• Жемірілудің түрлерін ажырата алады;

• Жемірілуге қарсы күрес жолдарын біледі;

• Химиялық теңдеулерін есептеулер барысында қолданады;

• Қосымша ақпараттық жоба әзірлеп, қорғайды;

• Қабілеттеріне сәйкес деңгейлік тапсырмаларды орындайды;

С а б а қ б а р ы с ы :

Сабақ

кезеңдері

Мұғалім әрекеті

 Оқушы әрекеті

Кіріспе

Оқушылармен сәлемдесу, сыныптың, оқушылардың сабаққа даярлығын қадағалау. Топ жасақтау.

І топ Физикалық қасиеттері:

жылтыр, магниттеледі, иілгіш, +1539, күміс тектес, 7,87г/см3, 4,6;

ІІ топ Қолданылуы:

шеге жасауда, тұрмыста, ауыл шаруашылығында, ыдыс-аяқ жасауда, автомобиль өндірісінде, шойын алуда, болат алуда

ІІІ топ Қосылыстары:

FeO , Fe₂O₃, Fe₃O₄, Fe(OH)₂, Fe(OH)₃, FeS₂,FeSO₄

Мұғаліммен сәлемдеседі. Кезекші оқушылардың сабаққа қатысын баяндайды. Сабаққа қажетті құрал-жабдықтарды үлестіруге көмектеседі.

Өздеріне ұнаған фигураларды таңдайды, қайтадан өз топтарына жайғасады. Сауалнама нәтижесін өз бойындағы ерекше қасиеттеріне сәйкес келіп жатқан жағдайда қол шапалақтайды.

Фигуралар артындағы сөздер, формулалар бойынша топқа бірігеді.

Әр топ өз қиықшаларының астындағы физикалық қасиеттері, қолданылуы және қосылыстарына қысқаша түсініктеме беріп өтеді.

Тұсау кесер

Үй тапсырмасын тексеру:

Меннен сұрақ, сізден жауап

І топқа

1. Темірдің периодтық жүйедегі орны, валентілігі және тотығу дәрежесі;

2. Темірдің маңызды қосылыстарын ата;

3. Ересек адам ағзасындағы темірдің мөлшері және оның 65%-ы қайда кездеседі;

4. Темір минералды сулардың құрамында қайдай күйде кездеседі;

5. Темір оксидтеріне сиппаттама беріңіз;

6. Темірдің тұз қышқылымен әрекеттесу теңдеуін жазып беріңіз;

ІІ топқа

1. Темір элементінің атом құрылысы, электрондық формуласы;

2. Темірді неліктен “аспан” немесе “жұлдыз” тасы деп атаған;

3. Темір қандай тағамдардың құрамында көбірек кездеседі және олармен көректену қаншалықты пайдалы;

4. Жер қыртысында таралуы бойынша темір нешінші орында және қанша пайыз кездеседі;

5. Темір гидроксидтеріне сипаттама беріңіз;

6. Темірдің алыну теңдеуін жазып беріңіз;

ІІІ топқа

1. Темірдің табиғи минералдарын атаңыз, Еліміздің қай аймақтарында темір кендері бар;

2. Темірдің физикалық қасиеттерін ата;

3. Темір иондары организмдегі қандай процестерге қатысады;

4. Темірдің маңызды қолдану салаларын атаңыз;

5. Темір қосылыстарын қандай ионның көмегімен анықтайды, не байқалады;

6. Темірдің тұздармен әрекеттесу теңдеуін жазып беріңіз;

Үй тапсырмасы бойынша оқушылар сұрақтарға жауап береді. Топ басшылары бағалап отырады.

ІҮпериод ҮІІІВ топша, ІІ, ІІІ вал/і, 0,+2,+3 т.д. көрсетеді;

FeO, Fe₂O₃, Fe(OH)₂, Fe(OH)₃

4-5г, гемоглабинде, қызыл түс береді;

Сульфат, гидрокарбонат түрінде;

FeO-қара, Fe₂O₃-күрең, қоңыр,

Fe+2HCl→ FeCl₂+H₂

Метиориттердің құрамында кездеседі;

Қара нанда, картопта, алмада, өрікте, қарақұмықта; қаназдықтың алдын алады;

ІІ орын, жер қыртысында 4,7% кездеседі;

Fe(OH)₂ жасыл тұнба, Fe(OH)₃қызыл, қоңыр тұнба;

FeO+H₂→Fe+H₂O;

Қызыл теміртас, магниттік теміртас, пирит; Рудный, ОҚО;

Жылтыр, күмістей ақ түсті, т.б;

Қан түзілу, зат алмасу, өсімдіктерде фотосизтезге т.б;

Құймалар алуда, шеге жасауда электротехникада т.б;

Гидроксид, калий тиоцианаты;

Fe+CuCl₂→FeCl₂+Cu

Негізгі бөлім

Сабақтың тақырыбын ашу мақсатында слайд арқылы суреттер көрсетіледі.

§6.6 Металдардың жемірілуі және олармен күресі жолдары

Мағынаны тану:

• І топқа: Жемірілу. Химиялық жемірілу;

• ІІ топқа: Электрохимиялық жемірілу;

• І ІІ топқа: Жемірілуге қарсы күрес жолдары;

Қызығушылықты ояту:

Ақпараттық жоба:

• І топ: Темірдің тот басуы;

• ІІ топ: Әртүрлі жағдайда темір шегенің жемірілуі;

• ІІІ топ: Мысалдар

Деңгейлік тапсырмалар :

А деңгейі.

Темірдің массалық үлесі қайсысында көп:

темір (II) оксідінде ме, әлде темір (III) оксідінде ме?

В деңгейі:

Әрқайсысының массасы 0,2г мырыштың 4 түйірін ерітуге 9,8%-дық күкірт қышқылы ерітіндісінің қандай массасы керек?

С деңгейі:

Алюминий мен мыстан тұратын қола құймасының массасы 49,1г. Құйманы сутек газы бөлініп біткенше тұз қышқылымен өңдеді.Бөлінген сутектің көлемі 6,72л (қ.ж). Құйма құрамындағы әр металдың массалық үлесін есептеңдер.

Суреттерге мұқият қарай отырып, оқушылар әр түрлі нұсқада жауап береді.

• Темір;

• Металдар;

• Машина;

• Труба;

• Тот басу;

• Металдардың бүлінуі:

Жаңа тақырыпты ашып, дәптерлеріне жазады.

Мұғалім нұсқауы бойынша жаңа тақырыпты өз беттерімен оқып шығады, топта талқылайды, ортақ шешімге келеді.

Топ болып тапсырманы ортаға шығып қорғайды.

Ақпараттық жоба бойынша жекелеген оқушылар тапсырмалар бойынша жұмыстанып, ортаға шығып қорғайды.

Слайд арқылы сабақ бойынша айтылған басты мәліметтерді дәптерлеріне жазып алады.

Әр бір оқушы өз деңгейіне байланысты деңгейлік тапсырмалады таңдап алып, жекелей немесе жұпта орындайды. Топ басшылары тексеріп бағалайды.

Қорытынды

Рефлекция: сабақтан алған әсерлерімен бөліседі;

Үйге тапсырма беріледі;

Сабақ аяқталып, оқушылармен қоштасады.

Топ басшылары сабақ барысындағы оқушылардың деңгейіне байланысты топ мүшелерін бағалап, бағалау парағына түсіреді. Бағалау парағымен таныстырып, коментарий береді. Үй тапсырмаларын жазып алып, мұғаліммен қоштасады.

Сабақтан алған әсерлерін, сабақ барысындағы көңіл-күйлерін, қандай тың ақпарат алғандарын баяндайды.

Үй тапсырмасын жазып алып, мұғаліммен қоштасады.