Минералды ресурстарды өндіру

Тақырып бойынша 11 материал табылды

Минералды ресурстарды өндіру

Материал туралы қысқаша түсінік
Минералды ресурстарды өндіру жайлы
Материалдың қысқаша нұсқасы

Бөлім


Педагогтың аты-жөні

Ертаева Ш

Күні :10.10.25 ж


Сынып: 9 А

Қатысушылар саны

Қатыспағандар саны

Сабақтың тақырыбы

Минералды ресурстарды өндіру және өңдеу орталықтары

Осы сабақта қол жеткізілетін оқу мақсаттары

9.3.1.5 Қазақстанның минералды ресурстарын өндіру және өңдеудіңбасты орталықтарын картадан көрсетіп, сипаттайды

Сабақтың мақсаты


Қазақстанның минералды ресурстарын өндіру және өңдеудің басты орталықтарын картадан көрсетіп, сипаттайды.


Бағалау критерииі

Қазақсанның минералды ресурстарының түрлерін біледі. Картадан минералды ресурстарды өндіретін орталықтарын анықтау және көрсету.

Сабақтың кезеңі/ уақыты

Мұғалімнің әрекеті

Оқушының әрекеті

Бағалау

Ресурстар

Басы

. 1. Ұйымдастыру кезеңі. Сыныппен сәлемдесу.

2. Тақтаға сабақтың тақырыбы мен оқу мақсаттары көрсетіледі.

3. ) Ресурс, кен орны, шикізат, өнім, завод, фабрика терминдерінің бір- бірімен байланысын тірек схема арқылы түсіндіріңіз

Үй жұмысын қайталау

Кім жылдам?

  1. Электронды оқулық:

Қазақстанның табиғат байлықтары.

  1. Минералды ресурстарға .................................. жатады.

  2. Қазақстан минералды ресурстарқоры жөнінен әлемде ................................................................... орын алады.

  3. Минералды ресурстар ............................. , ................................ болып топтастырылады.

  4. Сарқылатын ресурстар ....................................., ........................... болып бөлінеді.

  5. Қалпына келмейтін ресурстарға .........................., ........................., .......................................... жатады.

  6. Қалпына келетін ............................, ............................, ................ ресурстары.

  7. Сарқылмайтын ресурстарға ....................................., ........................, ......................................... .

  8. Жер ресурсында жарамды жерлер ............................... құрайды.

Еліміздің су ресурстарын ............................, ......................., ................., .............................,

Дескриптор

Оқушылар


  • Тірек сөздерді пайдаланып, схема әзірлейді, байланысын түсіндіреді.


4 Мұнай өндірісі негізінде дайын өнімнің қалай алынатыны жөнінде қысқаша түсінік беріледі. Мұнайдан алынатын дайын өнім түрлерін сұралады.

Оқушы өз жұбын табады

Әдіс арқылы қайталау

Сұрақ жауап орындайды


«Кіру билеттері»








Ортасы


Жаңа сабақты меңгеру.


Миға шабуыл?

  1. Қазақстанның территория қандай пайдалы қазбалар кездеседі?

  2. Елімізде Менделлеев кестесіндегі элементтердің нешеуі таралған?

  3. Өз өлкеңде таралған пайдалы қазабаларды атаңыз?

Түсіндірме жұмыс. Мұғалім оқушыларға Қазақстанның пайдалы қазбалар картасы арқылы елімізде таралған минералды ресурстарға мысалдар келтіреді.

Пайдалы қазбалар таралу бойынша жіктеледі:

  • Жанатын ( мұнай, газ, көмір, тақтатас, шымтезек);

  • Кенді ( темір, мыс, мырыш, қорғасын, никель, кобальт, хром, алтын, күміс, боксит т.б);

  • Кенсіз ( фосфорит, асбест, тұз);

Мәтінмен жұмыс. Қазақстанның минералды ресурстары туралы ақпаратпен танысу. Мәтіннен қажетті ақпараттты жазып алу.

Жеке жұмыс. Қазақстанның кескін картасына минералды ресурстарды өндіретін орталықтарды түсіру.


Бағалау критерийлері

Дескрипторлар. Оқушы

Қазақсанның минералды ресурстарының түрлерін біледі. Картадан минералды ресурстарды өндіретін орталықтарын анықтау және көрсету.

Мұнай, газ өндіретін ірі 5 орталығын анықта

Көмір өндіретін 2 орталықты анықта

Темір кені, мыс, марганец, хром өндіретін 2 кен орындарын анықта

Никель, полиметалл, алюминий, алтын өндіретін 2 орталықтан анықтау


Берілген картаны және жоспарды негізге ала отырып, кез келген табиғи ресурстан дайын өнімге дейінгі технологиялық үдеріс схемасын көрсетіңіз

Жоспар:

1. шикізат базасы, кен орнының атауы

2. шығаратын өнімі, негізгі орталықтары

3. өндіру жолдары

1- топ. Қара металлургия

2- топ. Түсті металлургия

3- топ. Химия өнеркәсібі

Дескриптор

Оқушылар


  • Шикізат базасы, кен орнының атауын анықтайды.

  • Шығарылатын өнім, негізгі орталықтарын анықтайды.

  • Өндіру жолын түсіндіреді

Оқушылар бірін- бірі бағалайды.

Мұғалімнің кері байланысы

Жұптық жұмыс Карта арқылы зерттеу жүргізеді. Құрылыс, жеңіл, тамақ өнеркәсібі салаларының технологиялық үдерісін сипаттаңыз.


Picture 5



Дескриптор

Оқушылар


  • Құрылыс, жеңіл, тамақ өнеркәсібінің технологиялық үдерісін сипаттайды.


.Мұғалімнің кері байланысы. Оқушылардың жұмысын бағалау.

.Оқушылардың оқу жетістіктерін бағалайды.

Жеке жұмыс Кім жылдам?

  1. Қазақстанның минералды ресурстары неліктен көбіне ашық әдіспен өндіріледі?

  2. Неліктен елімізде жыртылған жер көлемі азаюда?

  3. Қазақстанда су қоры неліктен аз?

  4. Неліктен Қазақстанда су қоймалар көптеп салынған, қандай мақсатта?

Картамен жұмыс

Қазақстанның пайдалы қазбалар картасынан , пайдалы қазба кен орнындарын анықтап, кескін кратаға түсіріңдер.

Кестемен жұмыс:

  1. Табиғат ресурстарын пайдалану дәрежесі және болашағы.



Шикізат түрі

Табиғат ресурстарын пайдалану дәрежесі және

Болашағының қысқаша сипаттамасы.



Минералдық ресурстар



Энергетиалық ресурстар

1

Мұнай

Мұнай қоры 13 млрд т. Жылына (2012ж) шамамен 79,2 млн т өндіріледі.

2

Газ

Қоры 6 трлн м3. Шамамен жылына 7,5 млрд м3 газ өндіреді.

3

Көмір

Қоры 176,6 млрд т. Жылына(2011ж) 116,4 млн т өндіреді. Қоры 248 жылға жетеді деп болжануда.

4

Темір

Қоры 8,7 млрд т. 73,3 % *-ы ашық әдіспен өндіріледі. 70% экспортқа шығарылады.



Жер ресурсы

5

Жер ресурсы

Жалпы көлемі 270,1 млн га құрайды. Ауыл шаруашылығына жарамды жер көлемі 82%. Шабындық пен жайылымға жарамды жер көлемі 36 млн га.

6

Топырақтың геоморфологиялық құрылымы

Жекелген аймақтарда ауыл шаруашылығына пайдалану мен пайдалы қазбаларды игеру барысында , шамадан тыс сортаңдану назар аударуды қажет етеді.

7

Су ресурсы.

Еліміздегі ішкі су ресурсы 115,3 млрд м3. Су қорына бай емес. Ауыл шаруашылығына, коммуналдық қажеттіліктер мен өндіріске пайдаланады.



Биологиялық ресурстар

8

Өсімдіктер дүниесі

Елімізде өсімдіктің 5700-дей түрі бар. Оның 14 %- ы Қазақстанға тән. Өсімдіктердің 279 түрі Қазақстанның *Қызыл кітабына* енгізілген. Орман алқабы 13 млн га құрайды. Ел аумағының 4%-ын алып жатыр. Кейбір түрлер қорғауды қажет етеді.

9

Жануарлар дүниесі

Сүт қоректілердің 155 түрі, құстардың 480 түрі, бауырымен жорғалаушылырдың 49, балықтардың 150 түрі бар. Ақбөкен, итбалықтар және балықтардың кейбір түрлері қорғауға алынған.



Слайдта көрсетілген ресурстарды талқылайды



Видеороликтан тақырыпқа сай берілген түсініктерді дамыту арқылы, мәтіндегі тапсырмаларды орындау барысында ой өрісін жетілдіру арқылы бәсекелеседі













Слайдта берілген сұрақ жауапты орындайды

Сұрақ жауап арқылы сұраққа жауап береді, логикалық ойлай білуі мен сыни көзқарасы таныта білу дағдылары қалыптасады

Смаликтер арқылы

ҚБ өзін өзі бағалау







































ҚБ «Бәрекелді,әттеген-ай»




Бағалау парақшасын толтырады.



ҚБ Бағдаршам



фломастер

Сабақтың соңы


Қорытынды шығару. Мұғалім бүгінгі сабақты қорытындылау үшін, жұптардың жұмысын тыңдайды.

Жұптар кезекпен кескін картаға түсірген кен орындарын оқып, атап шығады.

Рефлексия.

  • Бүгінгі сабақ маған жеңіл болды;

  • Бүгінгі сабақ маған қиын болды;

Сабақ аяқталды, сау болыңыздар

Бүгінгі сабақтан түйген ойлары мен тұжырымдарына байланысты кері байланыс жасайды.


Рефлексия парағы


Жүктеу
bolisu
Бөлісу
ЖИ арқылы жасау
Файл форматы:
docx
27.00.2025
57
Жүктеу
ЖИ арқылы жасау
Бұл материалды қолданушы жариялаған. Ustaz Tilegi ақпаратты жеткізуші ғана болып табылады. Жарияланған материалдың мазмұны мен авторлық құқық толықтай автордың жауапкершілігінде. Егер материал авторлық құқықты бұзады немесе сайттан алынуы тиіс деп есептесеңіз,
шағым қалдыра аласыз
Қазақстандағы ең үлкен материалдар базасынан іздеу
Сіз үшін 400 000 ұстаздардың еңбегі мен тәжірибесін біріктіріп, ең үлкен материалдар базасын жасадық. Төменде керек материалды іздеп, жүктеп алып сабағыңызға қолдана аласыз
Материал жариялап, аттестацияға 100% жарамды сертификатты тегін алыңыз!
Ustaz tilegi журналы министірліктің тізіміне енген. Qr коды мен тіркеу номері беріледі. Материал жариялаған соң сертификат тегін бірден беріледі.
Оқу-ағарту министірлігінің ресми жауабы
Сайтқа 5 материал жариялап, тегін АЛҒЫС ХАТ алыңыз!
Қазақстан Республикасының білім беру жүйесін дамытуға қосқан жеке үлесі үшін және де Республика деңгейінде «Ustaz tilegi» Республикалық ғылыми – әдістемелік журналының желілік басылымына өз авторлық материалыңызбен бөлісіп, белсенді болғаныңыз үшін алғыс білдіреміз!
Сайтқа 25 материал жариялап, тегін ҚҰРМЕТ ГРОМАТАСЫН алыңыз!
Тәуелсіз Қазақстанның білім беру жүйесін дамытуға және білім беру сапасын арттыру мақсатында Республика деңгейінде «Ustaz tilegi» Республикалық ғылыми – әдістемелік журналының желілік басылымына өз авторлық жұмысын жариялағаны үшін марапатталасыз!
Министірлікпен келісілген курстар тізімі