Бөлім:

10.2 Тыныс алу

Педагогтің аты-жөні:

Б.Букурова

Күні:

25.11.2025 ж

Сыныбы:10 а

Қатысушылар саны: 21 Қатыспағандар саны:

Сабақтың тақырыбы:

Митохондрия құрылымдары мен жасушалық тынысалу үдерістерінің өзара байланысы

Оқу бағдарламасына сәйкес оқу мақсаты

10.1.4.5 - митохондрия құрылымдары мен жасушалық тынысалу үдерістерінің өзара байланысты орнату

Сабақтың мақсаты:

Барлық оқушылар үшін:

Митохондрия манызын түсінеді.

Көпшілік оқушылар үшін:

Жасушаның тыныс алу процесі мен митохондрия құрылымы арасындағы өзара байланысты орната алады.

Кейбір оқушылар үшін:

Митохондрия және жасушалық тыныс алу процестерін оқып үйренеді.

Құндылқтарға негізделген

(ҚР Оқу-ағарту министрлігінің №123 бұйрығы)

ӘДІЛДІК ЖӘНЕ ЖАУАПКЕРШІЛІК

• Тапсырылған жалпы іс үшін сынып ұжымы алдындағы жауапкершілікті сезіну

• Басқаларға көмектесуге және әділдік, мейірімділік пен жауапкершілік танытуға дайын болу

• Ақпаратты бағалау және талдау негізінде салмақты шешімдер қабылдау

Сабақ кезеңі/Уақыты

Педагогтің іс-әрекеті

Оқушының іс-әрекеті

Бағалау

Ресурстар

Сабақтың басы

Қызығушылықты ояту

3мин.

І.Ұйымдастыру кезеңі:

а) Оқушылармен сәлемдесу, түгендеу. Психологиялық жағымды ахуал туғызу

Сап түзеп тұру арқылы 1, 2,3 санын реттілікпен саналу арқылы екі топқа бірігеді.

І-топ:Митохондрия

ІІ-топ АТФ

ІІІтоп: Энергия

Топтың ережесі:

1. ТҚЕ сақтау.

2. Топ басшысына бағыну.

3. Белсенді болу.

4. Бір-бірін тыңдау, өз пікірімен ашық бөлісу, басқалардың пікіріне құрметпен қарау.

5. Уақыт шегінде жұмыс жасау.

Жаңа сабаққа кіріспе

5 минут

(Ұ) «Миға шабуыл» әдісі арқылы өткен тақырыппен жаңа сабақты байланыстыру мақсатында ой қозғау сұрақтарын ұжымдық талқылау. Оқушыларға жалпылама төмендегі сұрақтар және жаттығу түрлері беріледі. Әр оқушы өз оймен бөліседі.

Өзгенің пікірін толықтырады.

1.Митохондрия дегеніміз не?

2.Неге әртүрлі жасушаларда митохондрия мөлшері мен пішіні әртүрлі?

3.Митохондрияның қызметін сипаттандар.

4.Криста дегеннің не екенін және олардың рөлі қандай екенін түсінесіндер?

5. Митохондрияның қызметін сипаттаңдар.

6.Ішкі мембрананың сыртқы мембрананың сыртқы мембранадан айырмашылығы неде?

7.Электрон-тасымалдаушыларды атаңдар

8.Жасушалық тыныс алу дегеніміз не?

9. АТФ-синтетазаның митохондрияның негізгі қызметін атқарудағы рөлі қандай?

Өз ойын дұрыс мағынада білдіріп, талқылауға белсенділікпен қатысқан оқушыға «Жарайсың!» деген мадақтау сөзімен ынталандыру

әр дұрыс жауап 1 баллдан

слайд 1

Сабақтың ортасы

Мағынаны ашу.

20 мин.

Оқушыларға топтық тапсырма

І-топ:Митохондрияның құрылымдық компоненттері

ІІ-топ Сыртқы мембранадағы үдерістер

ІІІтоп: Ішкі мембранады үдерістер

Топ та оқушылар тапсырма бойынша дайындалады

Дескриптор: Жалпы - 3 балл

тапсырма бойынша сипаттау

оқулық,суреттер

Қолдану тапсырмалары

3 топқа

Қосымша парақшада

Дескриптор: Жалпы – 5/4/4 балл

1.Тапсырманы орындап айырмашылықтары мен себептерін түсіндіреді.

ДК экраны

10-сынып оқулығы.

Жұмыс дәптерлері.

Талдау тапсырмалары

ЖЖ

Талдау және есеп Тапсырма:
Глюкозаның толық аэробты ыдырауынан 38 АТФ түзіледі.
Егер жасуша тәулігіне 1 миллиард АТФ молекуласын қажет етсе, қанша глюкоза молекуласы ыдырауы тиіс?

Талдау және есеп (жауабы)

Берілгені:
1 глюкоза → 38 АТФ

Жасушаға тәулігіне 1 000 000 000 (1 млрд) АТФ қажет.

Есеп:
1 000 000 000 ÷ 38 ≈ 26 315 789 глюкоза молекуласы қажет.

Жауабы:
Шамамен 26,3 миллион глюкоза молекуласы толық ыдырауы керек.

Дескриптор: Жалпы - 3 балл

1.Есепті шығарады .

ДК экраны

10-сынып оқулығы.

Жұмыс дәптерлері.

Соңы

2. Қорытынды байланыс жасайды

4. Дескриптор Білім алушы

- митохондрия құрылысы мен онда өтетін аэробты тыныс алу кезеңдерін сипаттайтын қызметтерін сәйкестендіреді.

Сабақтың соңы

Ой толғаныс.

Рефлексия

7 мин.

«Еркін микрофон» әдісі. Мұғалім сабақты қорытындылау мақсатында оқушылардың сабаққа деген көзқарасын, рефлексиясын тыңдайды.

Оқушылар бүгінгі сабақтың мақсатына жеткізетін тапсырмалар орындауына қарай, өз түсінгенін, пікірін, өз ойын айту арқылы сабаққа қорытынды жасайды.

1-10 баллдық жүйе бойынша оқушылардың сабаққа қатысу белсенділігі бойынша бағаланады.

Жалпы бағалау

1. Митохондрия

A. Энергия тасымалдаушы молекула

2. Кристалар

B. Ішкі мембрана қатпарлары

3. Матрикс

C. Органоид, энергия өндіреді

4. АТФ

D. Глюкозаны ыдыратып энергияға айналдыру процесі

5. Жасушалық тыныс алу

E. Митохондрия ішіндегі сұйық орта