Модо дайындық үшін 9 сынып

1.Мөлдір қан тобы-ІІ.Ол қан тобындағы Бауыржанға тұрмысқа шықты.Олардың екі қызы бар.ІІ қан тобындағы Нұрлы және І қан тобындағы ГауҺар.Үлкен қызы Нұрлы ІІІ қан тобындағы Айдарға тұрмысқа шыққалы жатыр.Айдардың І қан тобы.

Нұрлы мен Айдар некесінен І қан тобы бар баланың туылу ықтималдылық пайызын анықтаңыз

Жауабы: 25%

2.Төмендегі суретте жасуша мембранасын арқылы заттардың белсенді енжар тасмалдану түрлері берілген.

Суреті пайдаланып тасмалдану түрін анықтаңыз.

Жауабы: 1 пассивті тасымал:2-пассивті тасымал:3-пассивті тасымал:4-активті тасымал.

3.Мембраналық тасымал қарапайым диффузияның жеңілдетілген дифуззия және белсенді тасымал сияқты әртүрлі механизмдер арқылы жүзеге асыратын заттардың жасуша мембранасы арқылы жасушаға немесе жасушадан тасмалдануы сызбада жасуша мембранасы арқылы тасымал түрлері көрсетілген

Осы процестердің қайсысы жеңілдетілген диффузияға,ал қайсысы қарапайым диффузияға жататынын анықта.

Жауабы.1-қарапайым диффузия:2 жеңілдетілген Диффузия.

4.Терлеудің басты қызметі.

Жауабы:Дененің терморегуляциясы үшін.

5.Сайқымазақ балықтар (рыба-клоундар)актинияның қармалауыштарында тіршілік етеді.Өз кезегінде бұл балықтар актиния қармалауыштарын тазартады.

Ағзалар арасындағы биотикалық қараым қатынас түрін анықтаңыз.

Жауабы: Комменсализм

6.

Жануарлардың қаңқа құрлымының ерекшеліктеріне сәйкес дұрыс бөлінген жауап нұсқасын таңдаңыз.

Жауабы. Экзосклет 3,6:Эндосклет 4,8

7.Мектепте оқушылар ең қарапайым бір жасушалы оргонизм амебаның көбеюіне зерттеу жүргізуде.Олар әрбір амебаның 2 бөлікке бһліну арқылы көбейетінін біледі.

Егер жеті рет бөліну процесінен кейін амабалардың саны 768 болса,зерттеудің басында неше амеба болады?

Жауабы: 6

8.Храмасомалық аурулар геномдық және храмасомалық мутацияларға байланысты қалыптасады.Жиі кездесетін храмасома ауруларының қатарына трисомиялар жатады.Бұл кезде храмасома жұптарының бірінде 3 храмасома пайда болады.

Мысалы:даун ауруында аутасом 21-жұп бойынша трисомия болса,Патау синдромында 13 жұпта,Эдварс синдромында 18 жұбында болады.Гаметогенезде мейоздық бөлінудің бұзылуына байланысты әйелдерде жыныстық Х- храмасомалардың біреуі болмаса,Шерешевский Тернер синдромы ,керсінше бір храмасома артық болса триплед-Х (ер адамдарда Клайнфельтер ) синдромының қалыптасуына әкеледі.

Жыныс храмасомасымен тіркесіп тұқым қуалайтын ауру.:

Жауабы: Гемофилия

9.Мөлдірдің қан тобы ІІ.Ол ІІІ қан тобындағы Бауыржанға тұрмысқа шықты .Олардың екі қызы бар ІV қан тобындағы Нұрлы және ІІІ қан тобындағы ГауҺар .Үлкен қызы Нұрлы ІІІ қан тобындағы Айдарға тұрмысқа шыққалы жатыр.Айдардың анасында І қан тобы:

Нұрлы мен Айдардың балаларында қандай қан топтары болуы мүмкін?

Жауабы: І,ІІ,ІІІ және ІV

10.Z және Х құрлымдық компаненттерін,сондай ақ олардың функцияларын көрсеттетін жауап нұсқасын таңдаңыз.

Жауабы:Х-жасуша құрлымы-хлоропласт:қызметі фотосинтез.

Z жасушалық құрлымы-митохондрия:қызметі энергия көзі.

11.Ағзалар арасындағы қарым-қатынас формалары.

Табиғи бірлестіктердегі барлық тіршілік иелері күрделі Қарым қатынаста болады және түрлердің қоректену,көбею және таралу мүмкіндіктері бір-біріне тәуелді.Мұндай байланыстар биотикалық деп аталады..Түр үшін пайдалы байланыс «+» зиянды «-» бейтараптылық байланыс «0» деген шартты белгісімен таңбаланады.

Ағзалар арасындағы дұрыс биотикалық қарым қатынас типі көрсетілген шартты белгіні анықтаңыз.

Жауабы : Мутуализм: +/+

12.Зертханалық және ас қорту жағдайындағы өттің ыдырауы процестері салыстыру

Бір кесек етті химиялық зертханада ыдырату үшін 3-4 атмосфералық қысымда 4 тәулік бойы 100 градустан жоғары темперетурада қыздыру керек .сондай көлемдегі ет кесегі асқорту жолында ферменттердің көмегімен 4-5 сағатта аминқышқылдарына дейін ыдырайды.

Гидролаза класындағы ферменттердің қай тобы еттің ыдырау үдерісін катализдейді?

Жауабы: Протеаза

13 .Мына сұрақтың жоғаоысында мәін бар.

Нәруыздың қандай қызметі организмдегі химиялық реакцияларды жылдамдатады.

Жауабы.Ферментативтік

14.Сәуле микроскоп астында үш жасушаны бақылады.Ол жасушалардың құрлымдық компаненттерін салыстырып олардың қызметін көрсете отырып кестеге өзінің бақылауын жазды.

Жасушалар туралы келесі тұжырымдардың қайсысы дұрыс.

Жауабы:W-өссімдік жасушасы Х- жануар жасушасы У- бактерия жасушасы. 15.Организмнің ішкі ортасына қан,лимфа және ұлпа сұйықтығы жатады.Қан дәнекер ұлпасының сұйықтық түрі.қаннығ мөлшері адамның дене салмағына байланысты.Ересек адамдарда 4,5-5 литрді құрайды.Қанның құрамы плазиаадан тұрады.Қан тасмалдау,қорғаныш және гуморальдық қызмет атқарады.

Организмнің ішкі ортасына жатпайды.

Жауабы:Гармон

16.Үйректің су өткізбейтін асиеттерінің құпиясы

Үйректердің ерекше қауырсындары бар,олардың қауырсындары сыртқы қауырсындары мен үлпілдек жастықшаларынан тұратын спецификалық құрлымға ие олар ауаны ұстап,құстың денесі мен суық су арасында ауа қабатын құрайды..бұл ауа қабаты оқшаулау қызметін атқарады және суда жүзетін құстардың денесін жылы ұстауға көмектеседі.Үйректерде құйрықтың түбінде май бөлетін арнайы май бездері бар.Құстар бқл майды қауырсындарына жағып ,олардың су һткізбейтін қаасиетін күшейтеді.Бұл қауырсындарды құрғақ ұстауға және дымқыл қауырсындар арқылы жылудың жоғалуын болдырмауға көмектеседі.

Липидтер су өткізбейтін жабындарды құруда қандай қызмет атқарады.

Жауабы: Ағзаның терморегуляциясын жүзеге асырады.