Музыка сабағында ұлттық құндылықтарды насихаттау

Астана қаласы,№108 жайлы мектеп. Хаирова Айнур, музыка пәні мұғалімі

Аннотация

Бұл мақалада бастауыш сыныптарда музыка сабағы арқылы ұлттық құндылықтарды насихаттаудың маңызы мен жолдары қарастырылады. Қазақ халқының бай музыкалық мұрасын оқу үдерісіне енгізу арқылы оқушылардың рухани-адамгершілік қасиеттері мен отансүйгіштік сезімін қалыптастыру көзделеді.

Кіріспе

Бүгінгі заман талабына сай оқушыны тек білімді ғана емес, ұлттық рухани құндылықтарды бойына сіңірген, мәдениетті, саналы азамат етіп тәрбиелеу – әрбір ұстаздың басты міндеті. Әсіресе, музыка пәні – ұлттық тәрбиенің қайнар көзі, себебі халықтың салт-дәстүрі, тарихы, тұрмыс-тіршілігі мен дүниетанымы ән-күйлер мен жырларда терең бейнеленген.

Негізгі бөлім

1. Ұлттық құндылықтар дегеніміз не?

Ұлттық құндылықтарға тіліміз, діліміз, дініміз, ұлттық салт-дәстүріміз, өнеріміз, соның ішінде музыка – халық әндері, күйлер, термелер, жырлар жатады. Бұл – ұлт болмысының негізі.

2. Музыка сабағы – ұлттық құндылықтарды дарытудың тиімді құралы

Музыка сабағы барысында ұлттық аспаптарды таныстыру, халық әндерін үйрету, атақты күйшілер мен әншілердің шығармаларын тыңдату арқылы оқушыларды ұлттық өнерге баулу маңызды.

Мысалы:
- 1-сыныпта «Бесік жыры» арқылы отбасылық құндылықтарды түсіндіруге болады;
- 2-сыныпта Құрманғазы, Дина сынды күйшілердің өмірі мен күйлерімен таныстырып, домбыраның рөлін ашу;
- 3-сыныпта халық әндері мен термелер арқылы ерлік пен батырлық тақырыптарын қозғау;
- 4-сыныпта ән-күй сабағында оқушыларға шағын сахналық көріністер жасату арқылы шығармашылықты дамыту.

3. Сабақта қолданылатын әдіс-тәсілдер

- Ән айту және тыңдау: Халық әндерін тыңдату және орындау барысында әннің мазмұнын талқылау.
- Домбыра, қобыз, сазсырнай таныстыру: Ұлттық аспаптардың шығу тарихы мен ерекшеліктерін түсіндіру.
- Рөлдік ойындар: Қазақтың салт-дәстүрлерін бейнелейтін көріністер қою (мысалы, "Тұсаукесер", "Қыз ұзату").
- Шығармашылық тапсырмалар: Өз отбасының музыкалық дәстүрі жайлы әңгімелеу, өз әулетінің ән-күй мұрасын зерттеу.

Қорытынды

Музыка сабағы – тек эстетикалық тәрбие беретін пән ғана емес, сонымен қатар оқушыны ұлтжандылыққа, рухани байлыққа жетелейтін маңызды құрал. Ұлттық құндылықтарды насихаттау арқылы біз болашақ ұрпақты өз елінің мәдениетін құрметтейтін, рухани дүниесі бай тұлға етіп тәрбиелейміз.

Пайдаланылған әдебиеттер

1. 1. Қ.Ж. Жұмағұлова. «Музыка пәнін оқыту әдістемесі».

2. 2. ҚР Білім және ғылым министрлігі. «Жалпы білім беретін мектептерге арналған музыка пәні бағдарламасы».

3. 3. Қазақтың халық әндері мен күйлері жинақтары.

Мақала авторы

Хаирова Айнур
Музыка пәні мұғалімі