Бөлім:

6.2 X ғасыр - XІІІ ғасырдың басындағы Қазақстан

Сабақтың тақырыбы:

Наймандар, керейіттер және жалайырлар.

Зерттеу сұрағы: Наймандар, керейіттер мен жалайырлардың ортағасырларлық саяси сахнадағы рөлі қандай болды?

Оқу бағдарламасына сәйкес оқыту мақсаты:

6.3.1.3 X ғасыр - XIII ғасырдың басындағы мемлекеттердің даму ерекшеліктерін түсіндіріп, олардың ұқсастықтары мен айырмашылықтарын анықтау

Сабақтың мақсаты

Қазақстан аумағындағы Х-ХІІІ ғасырлардағы Найман, Керейіт, Жалайыр мемлекеттерінің даму ерекшеліктерін талдау

Құндылықтар

Ұлттық мүдде: сана-сезім мен ел алдындағы азаматтық жауапкершілікті дарыту. Туған жерге деген құрмет және де атадан мұра болып қалған жерімізді сақтаудағы басымдылықтар айтылады.

Сабақтың барысы

Сабақтың кезеңі//уақыты

Педагогтің әрекеті

Оқушының әрекеті

Бағалау

Ресурстар

Ұйымдастыру

Өзін-өзі тексеру

Өткен білімді еске түсіру

Сәлемдесу. Жағымды ахуал орнату. 3 топқа бөлу.

Сұрақ жауап әдісі .

1 Қарахан мемлекетінің дамуындағы өзіндік ерекшеліктері қандай болды?

2 Жаңа дін мемлекет дамуына қандай ықпал тигізді?

3 Мемлекеттің құлау себептері неден болды?

Жана тақырыпқа көшу.Балалардан картаны сипаттауга усыну.

Оқушылар өз ойларын ортаға салады.

Оқушылар жауаптары арқылы жаңа тақырыпқа көшу

мадақтау

www.nci.kz Ақпараттық білім ресурстары орталығы.

6сынып. Қазақстан тарихы. Электронды оқулығы. 2011ж.

Жаңа білім

Найман, керейіт, жалайыр тайпаларының негізгі мекендеген жері – Монғолияның орта және батыс аудандары. 10 ғасырдан бастап бұл тайпалар Қазақстан өңірін қоныстана бастады. Найман мемлекетінің аты шыға бастаған кез – 12 ғасырдың екінші жартысы. Орталығы – Балықты қаласы. Инанч-білге ханның білімділігінің арқасында наймандар қарақытайлардың үстемдігінен құтылған. Ол наймандар одағының басын қосып, мемлекетті күшейтті. Бұйрық пен Даян хандар тұсында мемлекет екіге бөлінді. 

Керейіт тайпалары Орхон, Керулен, Селенгі, Аргун өзендерінің бойында тұрған. Орталығы – Битөбе. Керейіт мемлекеті 10-12 ғасыр аралығында, Маркус пен баласы Құршақұз хандар тұсында шарықтаған. 1202 жылы керейіттердің ханы Торы мен Шыңғысхан өзара жауласып, Шыңғысхан керейіттерді басып алады. Керейіттердің бір бөлігі Қазақстанның шығысына келіп орналасады. Тарихшы Рашид ад-Дин керейіттер туралы: “Монғол жеріндегі 9-13 ғасырларда өмір сүрген керейлер – күшті дамыған ел…Олар тек Шыңғысхан әскерінен әлсіреді. Олардың мәдениеті өте жоғары болып, көне түрік жазуларын пайдаланған” деп жазды. Монғол мемлекетінде хатшылар керейіттерден болған.

1 Тапсырма.

Кесте толтыру

Мәтінмен

анықтайды;

Дискрипторы

Оқушылардың пікірлері мен болжамдарын тексеріп аталған тайпалардың Қазақстан аумағына қоныстану себептерін ішкі,сыртқы саясаттарын жазады

Оқушылар жауабын мұқият тыңдап кері байланыс беріп отырады

«Ең үздік жауап»

Бекіту

Сабақты қорытындылау

найман, керейіт, жалайырлардың орта ғасырлардағы саяси үдерістердегі рөлін түсіндірулері керек.

Үйге тапсырма: Наймандар, керейіттер және жалайырлар

Туралы оқу.

Сабақтың тақырыбын қорытындылау

«Ең үздік жауап»

Кері байланыс

« Білімді стикер». Мына сұрақтар бойынша жауап береді.

- Не білдім?

- Не білемін?

- Не білгім келеді?

Тақырып бойынша не білетінін, не білгісі келетінін, не білгенін жазады