наймандар,керейіттер және жалайырлар

Тақырып бойынша 17 материал табылды

наймандар,керейіттер және жалайырлар

Материал туралы қысқаша түсінік
Сырдарияға жеткен наймандар, Едiлдегі керейiттердiң бiр бөлiгi өзбек, қырғыз құрамына, ал шағын тобы қазақтар құрамына кiрдi. Екінші бөлігі Солтүстік Қазақстанда қалып, керей (ашамайлы керей, абақ керей) деген атпен Орта жүз қазақтарына қосылды. Үшеуі-де әлеуметтік-саяси дамудың бiр-деңгейiнде тұрды. Бұл мемлекеттерде iс жүргiзу кең таралған. Құжаттар мөр басу арқылы бекiтiлген. Алым-салық жинау, адамдарды қызметке тағайындау құжаттарына мөр басылған. Ұлыстарда хан қосынының (ордасының) басқару органдары, әскерi және жасауылы бар басқару аппараты жұмыс iстегені бүгінгі таңда бізге белгілі болып отыр.
Материалдың қысқаша нұсқасы

Қысқа мерзімді жоспар

6 сынып

Қазақстан тарихы

Білім беру ұйымының атауы

«Үштерек ауылындағы №2 орта мектеп»кмм

Педагогтің аты-жөні:

Тастан Ж.Б

Күні:

19.11.2024

Сынып: 6 «В»

Қатысушылар саны: 22

Қатыспағандар саны:

Сабақтың тақырыбы:

Наймандар, керейіттер және жалайырлар. Зерттеу сұрағы: Наймандар, керейіттер түсіндіріп, олардың ұқсастықтары мен мен жалайырлардың ортағасырларлық айырмашылықтарын анықтау

Оқу бағдарламасына сәйкес оқыту мақсаты:

6.3.1.3 Х ғасыр - XIII ғасырдың басындағы мемлекеттердің даму ерекшеліктерін түсіндіріп,олардың ұқсастықтарымен айырмашылығын анықтау

Сабақтың мақсаты


Х ғасыр - XIII ғасырдың басындағы мемлекеттердің даму ерекшеліктерін түсіндіру

Сабақтың барысы

Сабақтың кезеңі

Уақыты

Педагогтің әрекеті

Оқушының әрекеті

Бағалау

Ресурстар

Сабақтың басы


10 мин




























Ұйымдастыру кезеңі

  • Оқушылармен амандасу

  • Сыныпты түгендеу

Ынтымақтастық атмосферасын «Тілек шамы» арқылы қалыптастыру. Оқушылардың қолына тілек жазылған шам таратылады

«Таңба» әдісі арқылы оқушыларды топқа бөледі.

I топ. «Наймандар» тобы.

II топ. «Керейіттер» тобы.

III топ. «Жалайырлар» тобы.


Бағалау парағын тарады


Үй тапсырмасын сұрау.

«Балмұздақ» әдісі арқылы үй тапсырмасын сұрайды.

1. Қарахан мемлекеті қай жылы құрылды?940 жылы құрылды.

2.Қарахан мемлекетінің алғашқы астанасы қай қала болды?.Баласағұн қаласы болды.

3.Қарахан мемлекетінің негізін қалаушы кім? Сатұқ Боғра хан болды.

4.Қарахан мемлекетінің билеушілері қай дінді қабылдады? ислам дінін қабылдады.


5.Қарахан мемлекеті қай ғасырда ең гүлденген кезеңін бастан кешірді?Х1 ғасырда ең гүлденген кезеңін бастан кешірді.

6.Қарахан мемлекетінің негізгі экономикалық қызметі қандай болды? қызметі ауыл шаруашылығы, сауда және қолөнер болды.


7.Қарахан мемлекеті қай жерлерде билік жүргізді? Орталық Азияның үлкен бөлігінде, оның ішінде қазіргі Қазақстанның оңтүстігінде, Өзбекстан, Қырғызстан және Тәжікстан аумақтарында билік жүргізді.

8.Қарахан мемлекеті қандай бөліктерге бөлінді? Шығыс және Батыс Қарахан мемлекеттері болып бөлінді.

9.Қарахан мемлекетінің саяси өміріне ислам діні қандай әсер етті? Ислам діні мемлекеттік идеологияның негізіне айналды, мәдениеттің, ғылым мен білімнің дамуына ықпал етті.

10.Қарахан мемлекетінің құлауының негізгі себептері қандай болды? ішкі қақтығыстар, сыртқы шабуылдар және экономикалық дағдарыс болды.




Оқушылар шамды алып, тақтаға іледі, тілектерін айтады.


Өздеріне ұнаған таңбаларды таңдап, топқа бөлінеді.





Топ басшысы топтағы оқушыларды бағалайды




Оқушылар сұрақтарға жауап береді.



Қ/Б Мадақтау













Қ/Б Жақсы, керемет, жарайсың, тамаша


Дескриптор:

Сұрақтарға жауап бере алады.

Әр дұрыс жауапқа

1 балл











Рисунок 1










Сабақтың ортасы


30 мин














































Таңбалар арқылы тақырыпты болжатады.


Сабақтың тақырыбы: Наймандар, керейіттер және жалайырлар.

Сабақтың оқу мақсаты:

6.3.1.3 Х ғасыр - XIII ғасырдың басындағы мемлекеттердің даму ерекшеліктерін түсіндіріп,олардың ұқсастықтарымен айырмашылығын анықтау

Тыңдалым.

Жаңа тақырыпқа байланысты видеоролик көрсетеді.

Ой шақыруға арналған сұрақтар:

1. Бейне үзіндіден не көрдіңіздер?

2. Бейне үзіндіде не туралы айтылған?

3. Сіздер бұл бейне көрсетілім бойынша не айта аласыздар?


Сабақ бойынша қысқаша түсіндіреді


Топтық жұмыс.

3 топқа «Наймандар», «Керейіттер» және «Жалайырлар» туралы постер таратылып беріледі. Оқулықтағы мәтін бойынша тапсырманы орындатады.


I топ «Наймандар»

«Пирамида әдісі» арқылы наймандардың,керейіттердің,жалайырлардың қоғамдық құрылысын анықтап береді

II топ «Керейіттер»

«Вен диаграмасы» арқылы наймандардың,керейіттердің,жалайырлардың айырмашылықтары мен ұқсастықтарының талдауын береді

III топ «Жалайырлар»

«Сиқырлы карта » әдісі арқылы наймандардың,керейіттердің,жалайырлардың көршілес және қоныстану аумағын береді


(Жеке жұмыс) «Сиқырлы қорап» әдісі арқылы сұрақтарды қояды.

  1. Керейіт мемлекеттің билеушісі?

  2. Темучиннің беделін тоқтату мақсатында ұйымдастырылған құрылтайдың өткен жылы?

  3. 3.Қидан мемлекеті құлағаннан кейін Найман мен Керейіт мемлекеттері құрылған жылы?

  4. XI ғасырдың соңында құрамында керейіт пен наймандар енген мемлекет?

  5. Қай жылы Ляо империясы құлағаннан кейін наймандар мен керейіттер тәуелсіздігін алды?

  6. Мемлекеттің ордасы Орхан өзені жағасындағы қай қала болды?

  7. Қай жылы моңғолдар наймандары толықтай жеңді?

  8. XII ғасырдың екінші жартысында Керейіт мемлекеттін қай хан басқарған кезде мемлекеттің аумағы өсіп,нығайды?

  9. Қай ғасырларда жалайырлар Түрік қағанаттының құрамында енді?

  10. 1203 жылы бұрынғы одақтастар арасында соғыс болып,кімдердің жеңілуімеен аяқталды?

Тақтаға сәйкестендіру постерін іледі. Тапсырма дескрипторын түсіндіреді.

Сипаттама

Мемлекет

Ұлыстық жүйе бойынша басқарылған

Наймандар

Моңғолдармен алғашқы сауда байланысы орнаған

Керейіттер

Қолөнер және сауда дамыған

Жалайырлар

Рухани мәдениетке ерекше мән берген

Наймандар

Күшті әскери құрылымы болған

Жалайырлар

Шыңғыс ханмен соғысқан алғашқы мемлекет

Керейіттер

Отырықшылық пен көшпелі өмір салты үйлескен

Наймандар

Діндарлар ерекше құрметке ие болған

Керейіттер



«Вордвол» әдісі арқылы сабақты бекіту сұрақтарын қояды


https://wordwall.net/resource/8050869




Үлгерімі төмен оқушыға тапсырма

Тест қағаздарын оқушыларға таратады. Дескриптор түсіндіреді

Қолдарындағы таңбаларға қарап оқушылар сабақтың тақырыбын болжай отырып, өз ойларын айтады.




Оқу мақсатымен танысады.




Видеоролик тамашалайды.


Сұрақтарға жауап береді.



Оқушылар тыңдайды









Оқушылар оқулықты қолдана отырып наймандардың,керейіттердің,жалайырлардың құрылысын анықтап береді, постермен қорғайды.











Қорап ішінен жұмыртқаларды таңдап алып, ішіндегі сұрақтақтарға нақты жауап береді

























Сөйлемнің бірінші бөлігімен екінші бөлігін сәйкестендіреді.

Әрбір сөздің немесе терминнің сипаттамасы берілген, сол сипаттамаға сәйкес келетін ұғымды табады.





























Интерактивті тақтада көрсетілген сұрақтарға жауап береді






Тест жауаптарын тауып, дұрыс жауапты белгілейді

Қ/Б

Жақсы, керемет,
















Қ/Б

Жақсы, керемет, жарайсың, тамаша




Дескриптор:

  1. Найман мемлекетінің басқару жүйесін сипаттайды.Көтерілген мәселе бойынша ой тұжырымдай алады 1 балл

  2. Керейіт мемлекетінің негізгі шаруашылық түрлерін атайды.

  3. 1 балл

Жалайыр мемлекетінің орналасу аумағын картадан көрсетеді

1 балл



Қ/Б Жақсы, керемет, жарайсың, тамаша



Дескрипторы:

Сұрақтарға жауап береді 2 балл















Қ/Б

Жақсы, Керемет, Жарайсың,

Тамаша


Дескрипторы: Сипаттамаларды тиісті мемлекеттермен дұрыс сәйкестендіреді. 1балл

Мемлекеттердің саяси, экономикалық, мәдени ерекшеліктерін талдайды.1 балл

Сәйкестендіру бойынша өз таңдауларын дәлелдей алады.1 балл






















Қ/Б

Жақсы, Керемет, Жарайсың,

Тамаша

Дескрипторы:

Сұрақтарға жауап береді

1 балл






Дескрипторы:

Сұрақтарға жауап береді

1 балл

Суреттер, интерактивті тақта, бейнеролик,слайд





















Постерлер,түрлі-түсті қаламдар, таратпа материалдар

















Қорап, сұрақтар, жұмыртқа























Тақта, маркерлер

































Интерактивті тақта








Сабақтың соңы

5 мин

Кері байланыс:  «Сумка әдісі»


Үйге тапсырма: оқу,түсінік айту

Тақырып бойынша не білетінін, не білгісі келетінін, не білгенін айтады.

Үй тапсырмасын жазып алады.


Қ/Б Жақсы, керемет, жарайсың, тамаша


Мен түсінді........

Енді түсіндім.......

Түсінбедім..........



Жүктеу
bolisu
Бөлісу
ЖИ арқылы жасау
Файл форматы:
docx
13.03.2025
209
Жүктеу
ЖИ арқылы жасау
Бұл материалды қолданушы жариялаған. Ustaz Tilegi ақпаратты жеткізуші ғана болып табылады. Жарияланған материалдың мазмұны мен авторлық құқық толықтай автордың жауапкершілігінде. Егер материал авторлық құқықты бұзады немесе сайттан алынуы тиіс деп есептесеңіз,
шағым қалдыра аласыз
Қазақстандағы ең үлкен материалдар базасынан іздеу
Сіз үшін 400 000 ұстаздардың еңбегі мен тәжірибесін біріктіріп, ең үлкен материалдар базасын жасадық. Төменде керек материалды іздеп, жүктеп алып сабағыңызға қолдана аласыз
Материал жариялап, аттестацияға 100% жарамды сертификатты тегін алыңыз!
Ustaz tilegi журналы министірліктің тізіміне енген. Qr коды мен тіркеу номері беріледі. Материал жариялаған соң сертификат тегін бірден беріледі.
Оқу-ағарту министірлігінің ресми жауабы
Сайтқа 5 материал жариялап, тегін АЛҒЫС ХАТ алыңыз!
Қазақстан Республикасының білім беру жүйесін дамытуға қосқан жеке үлесі үшін және де Республика деңгейінде «Ustaz tilegi» Республикалық ғылыми – әдістемелік журналының желілік басылымына өз авторлық материалыңызбен бөлісіп, белсенді болғаныңыз үшін алғыс білдіреміз!
Сайтқа 25 материал жариялап, тегін ҚҰРМЕТ ГРОМАТАСЫН алыңыз!
Тәуелсіз Қазақстанның білім беру жүйесін дамытуға және білім беру сапасын арттыру мақсатында Республика деңгейінде «Ustaz tilegi» Республикалық ғылыми – әдістемелік журналының желілік басылымына өз авторлық жұмысын жариялағаны үшін марапатталасыз!
Министірлікпен келісілген курстар тізімі