Назар аударыңыз. Бұл материалды сайт қолданушысы жариялаған. Егер материал сіздің авторлық құқығыңызды бұзса, осында жазыңыз. Біз ең жылдам уақытта материалды сайттан өшіреміз
Жақын арада сайт әкімшілігі сізбен хабарласады
Бонусты жинап картаңызға (kaspi Gold, Halyk bank) шығарып аласыз
Нақты газдар. Ван-дер Ваальс теңдеуі
Дипломдар мен сертификаттарды алып үлгеріңіз!
Материалдың толық нұсқасын
жүктеп алып көруге болады
НӘТИЖЕ САБАҚ «СУ-ТІРШІЛІК КӨЗІ»
І-тапсырма. «ИӘ», «ЖОҚ» жауап беріңіздер.
1.Су-сутегі мен оттегінің қалыпты жағдайларда тұрақтылығын сақтайтын қарапайым химиялық қосылысы. (иә)
2.Су жұмсақ, сұйық, газ күйінде болатын жалғыз минаералдардың бірі(жоқ)
3.Судың физикалық қасиеті:түссіз, иіссіз, дәмсіз сұйықтық.(иә)
4.Судың қабаты 5 м асқанда көгілдір түсті болып көрінбейді.(иә)
5. Су қорларына мұхит, көл, теңіз жер асты сулары кіреді.(иә)
6. Су бұршақ, қар, жаңбыр болып жерге жаумайды.(жоқ)
7.Мұздықтар мен айсбергтер де су болып есептеледі. (иә)
8.Адам, өсімдік, жануарлар денесінің үш бөлігі судан тұрады.(иә)
9.Жер бетінде ішетін су көп(жоқ)
10.Судың түсі мөлдір, түссіз, ащы, тұщы, таза, лай болады.(иә)
11.Судың өсімдік, жануар, көлік, ауыз су, тазалыққа, күнделікті тұрмыста, ауыл шаруашылығына пайдасы бар.(иә)
12. Өндіріс қалдықтары, қоқыс, шайынды сулар пайдалы заттар. (жоқ)
13. Сусыз өмір жоқ. Сусыз тіршілік болмайды.(иә)
14.Адам организмінің 100% пайызын су құрайды(жоқ, 70-80%)
15.Адам не үшін күніне 10 литр су ішіп тұруы қажет. (жоқ, шамамен 2-3)
16.Жер бетінің 17 пайызын су алып жатыр.(жоқ77,5%)
ІІ-тапсырма: Сұрақтарға нақты жауабын табыңыздар
1.Су қандай болады?
А)әдемі, сұлу,көркем, көрікті, ажарлы Ә)мөлдір, түссіз, ащы, тұщы, таза, лай.
Б)ақылды, ақылсыз, әдепсіз, мейірімді. В)жабайы, күшті, жыртқыш, қу, қорқақ.
2.Судың түрлерін атаңыз
А)нағашы, ұрпақ, ұлы, қызы, дұшпан, жұрт, көсем, патша, жауынгер.
Ә)қозы, лақ, бота, төл, бұзау, құлын, жан-жануар, аңдар.
Б)мұхит, өзен, көл, теңіз, тұман, бу, бұршақ, қар, жауын-шашын, мұз,бұлт, бұлақ.
В)жетекші, оқытушы, шәкірт, ұстаз, тәрбиеші,жазушы.
3.Судың пайдасынжәне оның қолданылуын білдіретін сөздер мен сөз тіркестерін анықтаңыз.
А)өсімдік, жануар, көлік, тазалық, ауыз су, күнделікті тұрмыс, ауыл шаруашылығы.
Ә) жауынгер, қолбасшы, ру мүшелері,шеберлер, қолөнершілер, әшекей.
Б)үйірме, қосымша сабақ, жиһаз, жабдық, үлгі, кесте,оқырман, қор, сөздік,мәтін, шығарма.
В)төр, қадірлі адам, салт-дәстүр, қамқор болу, құрметтеу, сырға салу, тұсаукесер.
4.Зиянды заттарды анықтаңыз
А)өндіріс қалдықтары, қоқыс, шайынды сулар
Ә)ыдыс-аяқ, сауыт-сайман, қару-жарақ.
Б)тұрмыстық заттар, құрал-жабдықтар.
В)сөздік қор, шығарма, мазмұндама.
5.Судың маңызын білдірмейтін қанатты сөзді табыңыз
А)Сусыз өмір жоқ. Сусыз тіршілік болмайды.
Ә)Сұрауы бар судың да.
Б)Су-өмірдің байлығы
В)Ат-ер қанаты.
6.Адам организмінің қанша пайызын су құрайды?
А)100% Ә)20-30% Б)50-60 % В)70-80%
7.Адам не үшін күніне 2литр су ішіп тұруы қажет?
А)Өйткені адам организмі бір тәулікте шамамен 5-6 .литр су жоғалтады.
Ә) Адам организмі бір тәулікте шамамен 0,5-1 литр су жоғалтады.
Б) Адам организмі бір тәулікте шамамен 4-5 литр су жоғалтады.
В)Адам организмі бір тәулікте шамамен 1,5-2л.литр су жоғалтады.
8.Судың физикалық қасиетін анықтаңыз.
А)дәмсіз, иіссіз, түссіз сұйықтық. Ә)дәмді, тәтті, қатты, жұмсақ.
Б)момын, қорқақ, қу, жыртқыш. В)ержүрек, батыл, әділ, мықты.
9.Жер бетінің қанша пайызын су алып жатыр?
А)40% Ә)10% Б)100% В)77,5%
10.Адамның басы не себепті ауырып, айналуы мүмкін?
А) дәмді тамақтанбаудан
Ә)жеміс-жидекті, көкөністермен тамақтанудан
Б)адамның қажетті мөлшерде су ішпеуден.
В)әскери киім кигендіктен
СУДЫҢ ПАЙДАСЫ.
Адам организміне судың көп пайдасы бар. Себебі мидан бастап асқазанға дейінгі барлық мүшелер суды қажет етеді. Сондықтан күнде таңертең су ішу керек. Дәрігерлер судың төмендегідей пайдасын атап көрсетеді:
-
дене температурасын тұрақты ұстауға көмектеседі;
-
оттегі тасымалдайды;
-
бүйрек пен бауырдағы қалдықтарды(шлак) тазалайды;
-
витамын мен минералдардың тарауын қамтамасыз етеді;
-
денені жарақаттаудан қорғайды;
-
клеткалардың және бұлшық еттердің бірігуін қамтамасыз етеді;
-
тері клеткаларын ылғалдандырады және сауықтандырады;
Су ас қортуға жақсы көмектеседі. Ересек адамның денесінде 40-50 литр су болады. Қанның 83%, бұлшық еттердің 75%, мидың 74% , сүйектердің 22% су құрайды. Денеде 20% су жетіспесе , адамның өміріне қауіп төнеді. Егер адам қажетті мөлшерде су ішпесе, онда оның миының жұмыс істеуі баяулайды. Қан қоюланады. Жүрек көп жұмыс істеуге мәжбүр болады. Іш қатады. Адамның басы айналып, ауырады. Тез шаршап, әлсіздік пайда болады. Тамақ ішуге тәбеті болмайды. Адам тұмаумен ауырғанда, биік жерлерде болғанда және күн ыстықта көп су ішуі қажет.
1-ТАПСЫРМА:Адамның денесіне қатысты сөздерді анықтау
Дене мүшелері, мүше-части тела, ми, асқазан, бүйрек, бауыр, бұлшық ет, тері, қан, сүйек, жүрек, бас, оттегі-кислород, қалдық - шлак
2-ТАПСЫРМА: Синонимдерін табыңыз
Бәрі,барлық
Қажет, керек
Сондықтан, сол себепті
сулы, ылғал
тіршілік, өмір
3-ТАПСЫРМА: Антонимдерін табыңыз
Аз- көп
Зияны-пайдасы
Кейінгі-дейінгі
Қажет етпейді- қажет етеді
Таңертең-кешке
Жоғары- төмен
тұрақсыз- тұрақты
ауыру- сауықтану
нашар-жақсы
сәби- ересек
тез-баяу
сұйық- қою
әлді-әлсіз
аласа- биік
суық-ыстық
тасымалдамайды-тасымалдайды
4-ТАПСЫРМА: ЖАҢА СӨЗДЕР:
қамтамасыз етеді-обеспечивает
жарақаттау-травмировать
ылғалдандырады-увлажняет
сауықтандырады-поправлять, оздоровлять,вылечить
ас қорту-пищеварение
іш қатады-запор
қауіп төнеді-угроза, опасность грозит
қажетті мөлшер-нужное количетво
мәжбүр болады-будет вынужден,
басы айналады-головокружение
қажет етеді-нуждается
шаршайды-устать
әлсіздік -слабость
тәбеті болмайды- нет аппетит
тұмау-грипп
СУДЫҢ ПАЙДАСЫ.
Адам организміне судың көп пайдасы бар. Адамның барлық мүшелері суды қажет етеді.
Сондықтан күнде таңертең су ішу керек.
Дәрігерлер судың төмендегідей пайдасын атап көрсетеді:
-
дене температурасын тұрақты болады
-
оттегі тасымалданады;
-
бүйрек пен бауырдағы қалдықтарды(шлак) тазалайды;
-
витамын мен минералдардың жақсы тарайды
-
ас жақсы қортылады;
Ересек адамның денесінде 40-50 литр су болады. Қанның 83%, бұлшық еттердің 75%, мидың 74% , сүйектердің 22% су құрайды.
Денеде 20% су жетіспесе , адамның өміріне қауіп төнеді:
-
мидың баяу жұмыс істейді;
-
қан қою болады;
-
жүрекке күш түседі;
-
іш қатады;
-
адамның басы айналады;
-
адам тез шаршайды;
-
адам әлсіз болады;
-
тәбеті болмайды;
Көп су ішу қажет:
-
тұмаумен ауырғанда;
-
биік жерлерде болғанда;
-
күн ыстықта;
5-ТАПСЫРМА:сұрақтарға жауап беру
1)Не себепті адамға күнде таңертең су ішу керек?
Себебі адамның барлық мүшелері суды қажет етеді.
2)Қандай дене мүшелері суды қажет етеді?
Дене мүшелері, мүше-части тела, ми, асқазан, бүйрек, бауыр, бұлшық ет, тері, қан, сүйек, жүрек, бас, оттегі-кислород, қалдық - шлак
3)Дәрігерлер судың қандай пайдасын атап көрсетеді?
-
дене температурасы тұрақты болады;
-
оттегі тасымалдайды;
-
витамын мен минералдар денеге тарайды;
4)Қай ағзадағы қалдықтарды(шлак) тазалайды? бүйрек пен бауырдағы
5)Адам ағзасына қандай заттар қажет? Су, витамын, минералдар.
6) Ересек адамның денесіндеқанша литр су болады? 40-50
7)Қанның 83%, бұлшық еттердің 75%, мидың 74% , сүйектердің 22% пайызын қанша су құрайды?
8) Қай кезде адамның өміріне қауіп төнеді? денеде 20% су болмаса
9) Егер адам қажетті мөлшерде су ішпесе, онда қандай қауіп төнеді?
Ми баяу жұмыс істейді
Қан қою болады.
Жүрек көп жұмыс істейді.
Іш қатады.
Адамның басы ауырады.
Адам тез шаршайды, әлсіз болады.
Тамаққа тәбеті болмайды
11)Адам тұмаумен ауырғанда,не істеу керек? биік жерлерде болғанда және күн ыстықта көп су ішуі қажет.
ҚАУІП АДАМ АҒЗАСЫ
АДАМ ОРГАНИЗМНДЕГІ СУ МӨЛШЕРІ
Қ А У І П
СУДЫҢ АДАМ АҒЗАСЫНА ПАЙДАСЫ
АДАМ ОРГАНИЗМНДЕГІ СУ МӨЛШЕРІ
АДАМ АҒЗАСЫ: ....
ЖАҢА СӨЗДЕР:
қамтамасыз етеді-обеспечивает
жарақаттау-травмировать
ылғалдандырады-увлажняет
сауықтандырады-поправлять, оздоровлять,вылечить
ас қорту-пищеварение
іш қатады-запор
қауіп төнеді-угроза, опасность грозит
қажетті мөлшер-нужное количетво
мәжбүр болады-будет вынужден,
басы айналады-головокружение
қажет етеді-нуждается
шаршайды-устать
әлсіздік -слабость
тәбеті болмайды- нет аппетит
тұмау-грипп
1-ТАПСЫРМА:Адамның денесіне қатысты сөздерді анықтау
Дене мүшелері, мүше-части тела, ми-мозг, асқазан-желудок, бүйрек-почка, бауыр-печень, бұлшық ет-мышцы, тері-кожа, қан-кровь, сүйек-кость, жүрек-серце, бас-голова, оттегі-кислород, қалдық - шлак
2-ТАПСЫРМА: Синонимдерін табыңыз
Бәрі,барлық -все
Қажет, керек-нужен
Сондықтан, сол себепті-потому что
сулы, ылғал-влажный
тіршілік, өмір
-жизнь
3-ТАПСЫРМА: Антонимдерін табыңыз
Аз- көп
Зияны-пайдасы
Кейінгі-дейінгі
Қажет етпейді- қажет етеді
Таңертең-кешке
Жоғары- төмен
тұрақсыз- тұрақты
ауыру- сауықтану
нашар-жақсы
сәби- ересек
тез-баяу
сұйық- қою
әлді-әлсіз
аласа- биік
суық-ыстық
тасымалдамайды-тасымалдайды
ЖАҢА СӨЗДЕР:
қамтамасыз етеді-обеспечивает
жарақаттау-травмировать
ылғалдандырады-увлажняет
сауықтандырады-поправлять, оздоровлять,вылечить
ас қорту-пищеварение
іш қатады-запор
қауіп төнеді-угроза, опасность грозит
қажетті мөлшер-нужное количетво
мәжбүр болады-будет вынужден,
басы айналады-головокружение
қажет етеді-нуждается
шаршайды-устать
әлсіздік -слабость
тәбеті болмайды- нет аппетит
тұмау-грипп
1-ТАПСЫРМА:Адамның денесіне қатысты сөздерді анықтау
Дене мүшелері, мүше-части тела, ми-мозг, асқазан-желудок, бүйрек-почка, бауыр-печень, бұлшық ет-мышцы, тері-кожа, қан-кровь, сүйек-кость, жүрек-серце, бас-голова, оттегі-кислород, қалдық - шлак
2-ТАПСЫРМА: Синонимдерін табыңыз
Бәрі,барлық -все
Қажет, керек-нужен
Сондықтан, сол себепті-потому что
сулы, ылғал-влажный
тіршілік, өмір
-жизнь
3-ТАПСЫРМА: Антонимдерін табыңыз
Аз- көп
Зияны-пайдасы
Кейінгі-дейінгі
Қажет етпейді- қажет етеді
Таңертең-кешке
Жоғары- төмен
тұрақсыз- тұрақты
ауыру- сауықтану
нашар-жақсы
сәби- ересек
тез-баяу
сұйық- қою
әлді-әлсіз
аласа- биік
суық-ыстық
тасымалдамайды-тасымалдайды