Нашақорлыққа жол жоқ 10 сынып

Тәрбие сағаты

Нашақорлыққа жол жоқ

Күні

Сынып жетекші:

Сынып : 10-сынып

Қатысушылар саны:

Қатыспағандар саны:

Сабақтың мақсаты:

Оқушыларға нашақорлықтың қауіптілігі мен зиянын түсіндіру.

Нашақорлықтың себептері мен салдары туралы түсінік беру.

Оқушыларды салауатты өмір салтын ұстануға, нашақорлықтан аулақ болуға тәрбиелеу.

Құндылықтарды дарыту

 Нашақорлықтың тек жеке тұлғаға ғана емес, бүкіл қоғамға тигізетін әсерін көрсетіп, әлеуметтік теңдікті сақтаудың маңыздылығын түсіндіру.

 Әр адам өз құқықтары мен міндеттерін сақтай отырып, қоғамдық нормаларды құрметтеуге тиіс екендігін ұғындыру.

Апта дәйексөзі

Тәртіп – тәрбие бастауы

Сабақтың барысы

Сабақтың кезеңі/ уақыт

Мұғалім әрекеті

Оқушы әрекеті

Ресурстар

Ұйымдастыру кезеңі (17 мин)

Оқушылармен амандасу.

Оқушылардың назарын сабаққа аудару.

Оқушыларды топтарға бөлу

Сабақтың тақырыбы мен мақсатымен таныстыру.

Мұғалім:

Құрметті оқушылар, бүгін біз өте маңызды тақырыпты талқылайтын боламыз. Ол — нашақорлыққа жол жоқ!. Әрқайсымыз өз болашағымыз үшін жауаптымыз. Дені сау болашақ, бақытты өмір салауатты өмір салтына байланысты. Бірақ соңғы жылдары қоғамда есірткіге тәуелді адамдардың саны өсіп бара жатқанын естіп, көріп жүрміз. Есірткі тек адамның денсаулығына ғана емес, бүкіл қоғамға үлкен зиян келтіреді.

Біз бүгін осы проблема туралы әңгімелесіп, оның алдын алу жолдарын қарастырамыз. Нашақорлықтың қоғамға, адамға, отбасыға тигізетін әсерін талқылаймыз. Сонымен қатар, салауатты өмір салтын ұстанудың қандай маңызды екенін түсінеміз.

 Нашақорлық деген не?: Нашақорлық дегеніміз — есірткілерге тәуелді болу және осы тәуелділіктің адамның психикасына, физикалық жағдайына әсер етуі. Нашақорлықтың себептері әртүрлі болуы мүмкін: қызығушылық, стресстен шығу, достардың ықпалы, отбасындағы қиындықтар, депрессия, т.б.

 Нашақорлықтың зияны: Нашақорлықтың адам денсаулығына тигізетін зияндарын түсіндіру. Есірткілер адамның миын, жүйке жүйесін, жүрек-қан тамырларын, тыныс алу жүйесін бұзады. Психикалық ауытқулар, агрессия, депрессия туындайды.

 Нашақорлықтың әлеуметтік зардаптары: Нашақорлықтың отбасындағы, қоғамдағы, оқудағы және жұмыстағы салдары. Әлеуметтік жағдайы нашарлайды, құқық бұзушылықтарға ұрыну мүмкін.

 Салауатты өмір салты: Оқушыларға салауатты өмір салтын ұстанудың маңыздылығын айту. Спортпен айналысу, дұрыс тамақтану, уақытты тиімді пайдалану.

Оқушылар мұғаліммен амандасып, сабаққа қатысу үшін сыныпта орындарына жайғасады. Мұғалім олардан бүгінгі көңіл-күйлері туралы сұрап, сабаққа дайын екендіктерін тексереді.

Оқушылар мұғалімнің айтқандарын тыңдап, нашақорлықтың адам өміріне, денсаулығына және қоғамға тигізетін әсері туралы ақпарат алады.

Мұғалімнің сұрақтарына жауап береді. Мысалы:

«Нашақорлықтың денсаулыққа зиянды әсерлерін атай аласыздар ма?»

«Сіздер ойлайсыздар ма, біздің қоғамда нашақорлық қандай әлеуметтік проблемалар туғызады?»

Оқушылар тақырыпқа қатысты сұрақтар қойып, пікірлерін білдіреді.

Практикалық жұмыс

• Оқушыларды топтарға бөліп, әр топқа нашақорлықтың әсері мен зияны туралы сұрақтар:

  1. Нашақорлықтың физикалық және психологиялық әсерлері қандай?

  2. Нашақорлықтың себептері қандай болуы мүмкін?

  3. Нашақорлықтың салдарынан қандай әлеуметтік мәселелер туындайды?

• Топтар өз пікірлерін ортаға салып, талқылап, нәтижелерін сыныппен бөліседі.

 Слайдтар (нашақорлықтың зияны мен салдары туралы суреттер мен мәліметтер)

 Ақ қағаз бен маркерлер (топтық жұмыс үшін)

 Видеоматериал (қажет болса, зиянды әдеттердің қоғамға әсері туралы бейнемазмұн)

Сабақ ортасы (10 мин)

Қауіпсіздік сабағы

Онлайн ойындардың қауіптілігі және интернетке тәуелділік

Сабақтың мақсаты: онлайн ойындардың қауіптілігі мен интернеткетәуелділіктің

салдарын түсіндіру.

Негізгі міндеттері:

1. Оқушыларды онлайн ойындардың қауіптілігі жайлы ақпараттандыру.

2. Интернетке тәуелділіктің салдарын талдау.

Материалдар мен ресурстар:

Онлайн ойындардың қауіптілігі туралы ақпарат пен бейнематериалдар, оқушыларға интернеттен тәуелсіз болу туралы кеңестер.

Сабақтың барысы

1. Кіріспе

Педагог компьютердің алдында ұзақ отырудың және шектен шыққан ойынпаздықтың салдары туралы баяндайды.

В.М. Бехтерев атындағы Психоневрологиялық институт ғалымдары компьютерге әуестіктің белгілерін анықтады:

- компьютер алдында бір ойынды ойнап бірнеше сағат отыру;

- ата-аналарымен кикілжіңге бару;

- үйге кешігіп келу;

- сабақ үлгерімі нашарлау;

- сабаққа жиі бармай қалу;

- баланың бұрынғы достарымен қарым-қатынасы азаяды;

- өзі сияқты компьютерге үйірсектермен ғана араласады;

- күнделікті ақшаға сұранысы көбейеді;

- берген уәдесін орындамайды;

- ашуланшақ, мазасыздану мінездері пайда болады;

- ұйқысы бұзылып, зейіні мен есте сақтау қабілеті нашарлайды; көз жанары төмендейді, басы ауырады, омыртқасы бұзылуы басталады.

Осы белгілердің бесеуі бала бойында анықталса, «компьютер ойынына тәуелділік ықтимал» деген анықтама қойылады.

Дене белсенділігінің аздығы, компьютер клубтарында жарық, белгілі температура, санитарлық режим нормаларының сақталмауы жасөспірімдердің организмінің дамуына кері әсерін тигізеді.

2. Негізгі бөлім (6 минутқа дейін)

Қазіргі әлемде онлайн ойындар, әсіресе балалар мен жастар арасында танымал бола бастады. Алайда, олар психологиялық және физикалық денсаулыққа әсер етуі мүмкін белгілі бір қауіптерге ие. Бұл мақалада біз осы қауіптерді және оларды болдырмау жолдарын қарастырамыз.

1. Онлайн ойындардың негізгі қауіптерінің бірі – тәуелділік. Ойындар соншалықты қызықты болуы мүмкін, сондықтан ойыншылар өз міндеттері мен әлеуметтік өмірін ұмытып, оларға көбірек уақыт бөле бастайды. Нәтижесінде көңіл күй, ұйқы, сондай- ақ басқалармен қарым-қатынас проблемалары туындауы мүмкін.

2. Онлайн ойындардың тағы бір қауіптілігі – ойын қауымдастықтарында балағат сөздер мен агрессивті мінез-құлықтың болуы. Бұл ойыншылардың агрессивті

тенденцияларының дамуына, стресс деңгейінің жоғарылауына және жалпы психикалық денсаулықтың жағымсыз салдарына әкелуі мүмкін.

3. Сонымен қатар, онлайн ойындарда ойыншылардың жеке ақпараты мен ақшасына

қол жеткізуге тырысатын хакерлер мен алаяқтар болуы мүмкін. Бұл деректердің бұзылуына және жеке ақпараттың жоғалуына әкелуі мүмкін.

3. Қорытынды. Пайдалы сілтеме:

https://youtu.be/34qqqO1eH9Mhttps://youtu.be/m3I_mUx8HFo

Бұл қауіптерді болдырмау үшін белгілі бір ережелерді сақтау қажет: Біріншіден, ойынға кететін уақытқа шектеулер қою керек.

Екіншіден, жеке ақпаратты қорғау үшін антивирустық бағдарламалық құралды пайдалану керек.

Үшіншіден, ойыншылар онлайн ойындарда кіммен сөйлесетінін қадағалап, бейтаныс адамдармен байланыста болмау керек.

Төртіншіден, балалар ойнайтын ойындардың мазмұнын қадағалап, олардың құрамында балағат сөздер мен агрессивті элементтер жоқ екеніне көз жеткізу керек. Қорытындылай келе, онлайн ойындар уақытты өткізудің көңілді және қызықты тәсілі ғана емес, сонымен қатар баланың әлеуметтенуіне араласады және оны жалпы бос уақытынан толығымен оқшаулайды – бұл қосымша шара, өйткені бұл оны құрдастарынан белгілі бір оқшаулауға әкелуі мүмкін. Егер сіздің балаңызда компьютерлік ойындарға тәуелділік болса, психологпен кеңесу ұсынылады.

Ұсыныстарды талқылау.

Шынайы достармен көңіл көтеру және қарым-қатынас жасау үшін интернет қажет емес, нақты өмір қажет. Интернетті пайдалану уақытын қысқартыңыз! Виртуалды әлемде байланысу үшін күніне 1 сағаттан жеткілікті. Әлеуметтік желілердің сіздің денсаулығыңыз бен болашағыңызды құртуына жол бермеңіз!

Шынайы өмірде көбірек уақыт өткізіңіз: достарыңызбен, ата-аналарыңызбен сөйлесіңіз, өзіңізге шынымен қызықты хобби табыңыз, оқыңыз, спортпен шұғылданыңыз, пайдалы әлеуметтік жобаларды ойлап табыңыз және іске асырыңыз, адамдарға көмектесіңіз, қоғамдық жұмыстарға қатысыңыз, өз таланттарыңызды батыл қолданыңыз.

Топтық жұмыс

Информатика құрастыру «Мен нақты өмірді таңдаймын!»

Ортасы (15 мин)

Мұғалім:

Нашақорлықтың себептері

Біз әдетте бұл сұраққа «нашақорлар» өздері жауап береді. Бірақ әркімнің өз өміріндегі қиындықтар немесе әсер ететін факторлар бар. Бұл мүмкін:

• Туған ортаңыз, отбасылық жағдай

• Достарыңыздың ықпалы

• Қызығушылық, қызық көру

• Стресстік жағдайлар

Сіздерге осы сәттерде дұрыс таңдау жасау өте маңызды. Есірткіге «иә» деп айту — бұл, болашаққа өзіңізге зиян келтіру.

4. Нашақорлықтың зиянды әсерлері

Құрметті оқушылар, есірткі тек денсаулығыңызды ғана емес, өміріңіздің барлық саласын өзгертеді. Біз есірткіге тәуелді болған кезде:

• Миымыз дұрыс жұмыс істемейді

• Психикалық бұзылыстар, көңіл-күйдің өзгеруі, депрессия пайда болады

• Денсаулығымыз нашарлап, түрлі аурулар дамиды

• Отбасымызбен, достарымызбен қарым-қатынасымыз бұзылады

• Қоғамға зиян келтіріп, өмірімізді қиындатады

Бұл өміріңізге қауіп төндіреді. Сондықтан есірткіден аулақ болу керек.

5. Салауатты өмір салты — маңызды шешім

Есірткіге тәуелді болудың орнына, салауатты өмір салтын ұстану керек. Спортпен айналысып, дұрыс тамақтанып, бос уақытты пайдалы түрде өткізу — біздің денсаулығымыз үшін өте маңызды. Салауатты өмір салтын ұстану арқылы біз өзіміздің болашағымызды қорғап, қоғамға пайдалы азамат болып өсеміз.

Тапсырма 1: Эссе жазу

Тақырыбы: «Нашақорлық — менің болашағыма қауіп»

Мақсаты: Оқушыларға нашақорлықтың зияны мен салдары туралы терең ойлануға мүмкіндік беру, өз көзқарастарын жеткізу.

Нұсқау:

• Эсседе нашақорлықтың қоғамға және жеке адамға тигізетін зияндарын сипаттаңыз.

• Салауатты өмір салтын ұстанудың маңызды екенін түсіндіріңіз.

• Өз ойыңызда нашақорлықтан қалай аулақ болу керектігі туралы бірнеше кеңес беріңіз.

• Эссе көлемі 200-250 сөз.

Тапсырма : Топтық жұмыс — Презентация дайындау

Тақырыбы: «Нашақорлықтың зиянды әсерлері»

Мақсаты: Оқушыларды топта жұмыс істей отырып, өзара пікір алмасуға және зерттеу жұмыстарын жүргізуге баулу.

Нұсқау:

Оқушылар топтарға бөлінеді (3-4 адам).

Әр топ нашақорлықтың денсаулыққа, қоғамға және отбасыға тигізетін әсерлерін зерттеп, презентация дайындайды.

Презентацияда графиктер, суреттер және статистикалық мәліметтер қолдану ұсынылады.

Әр топ өз жұмыстарын сынып алдында қорғайды.

.

 Слайдтар (нашақорлықтың зияны мен салдары туралы суреттер мен мәліметтер)

 Ақ қағаз бен маркерлер (топтық жұмыс үшін)

 Видеоматериал (қажет болса, зиянды әдеттердің қоғамға әсері туралы бейнемазмұн)

Соңы

3 мин

Құрметті оқушылар, бүгін біз сіздермен бірге нашақорлықтың адам өміріне қандай зиян келтіретінін талқыладық. Менің айтқым келетіні — әрқайсымыздың өміріміз өз қолымызда. Өз болашағымызды құрметтейік. Әрқашан жақсы таңдау жасайық. Нашақорлыққа жол жоқ!

Сіздер — болашақ ұрпақсыздар, сіздерден көп нәрсе күтіледі. Сондықтан әрқайсыңыз өз өміріңізді жақсы жаққа өзгерту үшін салауатты өмір салтын ұстануға тырысыңыз. Бұл тек өзіңізге ғана емес, қоғамға да пайдасын тигізеді.

 Оқушылар мұғаліммен бірге сабақ барысында алған білімдерін қорытындылайды.

 Оқушылар сабаққа белсенді қатысып, өз пікірлерін білдіреді.