ЖИ көмекші
0 / 1
Барлық 400 000 материалдарды тегін жүктеу үшін
Ұнаған тарифті таңдаңыз
Айлық
Жылдық
1 - күндік
Танысу 690 ₸ / 1 күнге
Таңдау
UstazTilegi AI - ЖИ арқылы тегін ҚМЖ, БЖБ, ТЖБ, тест, презентация, авторлық бағдарлама т.б. 10 материал жасау
Материалдар бөлімі - Барлық 400 000 материалдарды тегін 30 материал жүктеу
Аттестация ПББ тестеріне доступ аласыз шексіз
Жеке ҚМЖ бөлімінде - дайын ҚМЖ-ларды, презентацияларды жүктеу5 файлды тегін жүктеу
Олимпиада, турнир, байқауларға 50% жеңілдік
1 - айлық
Стандарт
2990 ₸ / айына
UstazTilegi AI - ЖИ арқылы тегін ҚМЖ, БЖБ, ТЖБ, тест, презентация, авторлық бағдарлама т.б. жасау 30 материал жасау
Материалдар бөлімі - Барлық 400 000 материалдарды тегін 900 материал жүктеу
Аттестация ПББ тестеріне доступ аласыз шексіз
Жеке ҚМЖ бөлімінде - дайын ҚМЖ-ларды, презентацияларды жүктеу 150 файлды тегін жүктеу
Жинақталған ҚМЖ бөлімінде 10 файлды тегін жүктеу
Олимпиада, турнир, байқауларға 50% жеңілдік
Іс-шаралар (мини-курстар, семинарлар, конференциялар) тегін қатысу
1 - айлық
Шебер 7990 ₸ / айына
Таңдау
UstazTilegi AI - ЖИ арқылы тегін ҚМЖ, БЖБ, ТЖБ, тест, презентация, авторлық бағдарлама т.б. жасау 150 материал жасау
Материалдар бөлімі - Барлық 400 000 материалдарды тегін 900 материал жүктеу
Аттестация ПББ тестеріне доступ аласыз шексіз
Жеке ҚМЖ бөлімінде - дайын ҚМЖ-ларды, презентацияларды жүктеу 300 файлды тегін жүктеу
Жинақталған ҚМЖ бөлімінде 50 файлды тегін жүктеу
Олимпиада, турнир, байқауларға 50% жеңілдік
Іс-шаралар (мини-курстар, семинарлар, конференциялар) тегін қатысу
Назар аударыңыз!
Сіз барлық мүмкіндікті қолдандыңыз.
Қалған материалдарды ертең жүктей аласыз.
Ок
Материалдың қысқаша нұсқасы
|
Білім беру ұйымының атауы |
|
|
|
Бөлім: |
Заттардың тасымалдануы |
|
|
Педагогтің Т.А.Ә. |
Батырбекова А.П |
|
|
Күні: |
|
|
|
Сынып:11 |
Қатысушылар саны: |
Қатыспағандар саны: |
|
Сабақтың тақырыбы |
|
|
|
Оқу бағдарламасына сәйкес оқыту мақсаттары |
|
|
|
Сабақтың мақсаты |
-натрийкалий иондарының мембрана арқылы тасымалдану механизмін түсіндіреді. |
|
Сабақтың барысы
|
Сабақтың кезеңі/ уақыт |
Педагогтің әрекеті |
Оқушының әрекеті |
Бағалау |
Ресурстар |
|
5-минут |
Амандасу. Ұйымдастыру кезеңі.
Сыныпта жақсы көңіл-күй
қалыптастыру. Оқушылардың түгелдігін, сабаққа даярлығын
қадағалау. |
|
|
MS PowerPoint презентация
|
|
Сабақтың ортасы
35-минут |
Жаңа сабақтың тақырыбы мен мақсатын айқындау. 1-тапсырма. Жұптық жұмыс. «Ойлан-жұптас» әдісі. Оқушыларға қандай да болмасын сұрақ, тапсырма берілгенен кейін оларды тыңғылықты орындауға бағытталған .. 2-тапсырма. Топтық жұмыс. «Инсерт» әдісі. Оқушылар берілген мәтінді топ бойынша талдайды. «Инсерт әдісін» іске асыру үшін оқушылар топпен жұмыс жасайды. Әр топ мәтінді мұқият оқып, сын тұрғысынан ойлау қабілеттерін дамытады. Жасуша мембранасы арқылы өтетін заттардың біріншілік және екіншілік белсенді тасымал түрлерін өзара салыстырып, тиісті қасиеттерін кестеге орналастырды. 1-топ: Біріншілік белсенді тасымал 2-топ: Екіншілік белсенді тасымал 3-тапсырма.Жеке жұмыс. «Лоикалық ойлау» әдіісі. Жаға сабақтан алаған білімдерін тексеруге бағытталады. «Na+/K+ сорғысының» әрекет ету механизмі кезеңдерінің реттілігін анықта.
2. Әрекет потенциалынык әсерi 120 MB , erep тұтасканатты балықтың ( электрлi жуп балық ) электр қуаты 600 В - қа жететін болса , разрядты генерациялауға қанша мембрана катысады ? ………………………………………………… |
Оқушылар құрылымдалған тапсырмаларды тапсрма дескрипторына сүйене отырып жұппен орындап шығады. Оқушылар берілген мәтінді топ бойынша талдайды. Әр топ мәтінді мұқият оқып, кестені толтырады.. Оқушылар «Na+/K+ сорғысының» әрекет ету механизмі кезеңдерінің реттілігін анықтап, әрекет потенциалы әсерiн есептеп шығарады. ЕҚБ: Есту-сөйлеу ақпараттарын қайта өңдеудегі қиындықтары бар оқушылар жұмыстың жауабын дәптерге жазады. |
Тапсырма дескрипторы: - белсенді тасымалдану түрлерін біледі - белсенді тасымалданудың құрылысы мен қызметін сипаттайды. Тапсырма дескрипторы: - жасуша мембранасы арқылы өтетін заттардың тасымалының түрлерін ажыратады. -натрийкалий иондарының мембрана арқылы тасымалдану механизмін түсіндіреді. ҚБ: «Табыс ағашы» Жасыл жапырақ – түсінікті болды, табысқа жеттім. Сары жапырақ – сұрақтарым бар, толық табысқа жеткен жоқпын. Қызыл жапырақ – қиналдым, табысқа жету үшін тағы қайталауым керек. Тапсырма дескрипторы: -натрий-калий сорғысы белсенді тасымал процесін анықтайды. - Әрекет потенциалы әсерiнің қоршаған ортаға маңызын біледі. ҚБ: «Үш шапалақ» әдісі,топтар бір-бірін өзара бағалайды. |
Қосымша-1 MS PowerPoint презентация Қосымша-2 MS PowerPoint презентация 11-сынып оқулығы |
|
Сабақтың соңы 5-минут |
Рефлексивті экран Әрбір оқушы экрандағы сөздерді бір сөзбен кезегімен жалғастырады. : 1.Мен бүгін білдім… 2.Қызықты болды… 3.Қиын болды… 4.Мен тапсырманы орындадым… 5.Мен түсіндім, келесіні… 6.Енді мен білемін… 7.Мен істейалдым… |
Әрбір оқушы экрандағы сөздерді бір сөзбен кезегімен жалғастырады. : |
|
|
Қосмыша-1
1. Терминдерге анықтама беріңіз
-
Белсенді тасымал ......................................
-
Эндоцитоз.....................................................
-
Көпіршік.........................................................
-
Фагоцитоз ....................................................
2. Қысқа жауапты талап ететін сұрақтар:
-
Неліктен натрий - калий тасымалдау механизмі «нәруызды сорғы» деп аталады?
……………………………………………………………………………………………………….
-
Фагоцитоз арқылы бактерияның ыдырауын түсіндіріңіз
...............................................................................................................................................................
-
Натрий – калий сорғысы арқылы натрий – калий иондары мембрана арқылы қалай қозғалады?
.....................................................................................................................................................................
-
Иондар жасуша мебранасы арқылы тасымалданғанда неліктен липидті қабықшадан өте алмайды?
...........................................................................................................................................................................
3.Құрылысы мен қызметін қолдану арқылы төмендегі сұрақтарға жауап беріңіз:.
-
Суретте натрий- калий сорғысының алты кезеңі көрсетілген. Бірінші кезең d 1 суреттерді кезеңдердің реті бойынша орналастырыңыз.
-
.
Сорғының қай жағында Na + иондары шығарылады?____________________________ -
Мембрананың қай жағында сорғыдан шығарылған К + иондары орналасқан?_________________
Қосымша-2
Жасуша мембранасы арқылы өтетін заттардың біріншілік және екіншілік белсенді тасымал түрлері
1-топ:
|
Біріншілік белсенді тасымал |
|
|
Энергия |
|
|
Концентрация градиенті |
|
|
Тасымалданатын заттар |
|
|
Мембраналық ақуыздар |
|
|
Екіншілік белсенді тасымал |
|
|
Энергия |
|
|
Концентрация градиенті |
|
|
Тасымалданатын заттар |
|
|
Мембраналық ақуыздар |
|
Белсенді тасымалдау – метаболикалық энергияны қолдана отырып, иондардың электрохимиялық градиенттеріне қарсы берілуі. Оның екі түрі болады: біріншілік және екіншілік. Біріншілік белсенді тасымал түріне «Na+/K+-ATФ-аза», «Ca+-АТФ-аза», «H+-АТФ-аза» сорғыларын мысалға алуға болады. Натрий-калий сорғысы барлық жануарлар мен өсімдік жасушаларының плазмалық мембранасында болады. Ол жасушадан натрий иондарын шығарып, цитоплазмаға калий иондарын енгізеді. Нәтижесінде жасушаларда калий концентрациясы, жасушааралық кеңістікте натрий иондарының концентрациясы едәуір көп болады.
Екіншілік белсенді тасымал түрі мембраналар арқылы жасуша метаболизмінің энергиясын тікелей тұтынбай-ақ, заттарды олардың төмен концентрациясынан жоғары концентрациялы аймаққа тасымалдауын немесе иондардың электрохимиялық потенциалдар айырмасын тудыруы негізінде жүзеге асады. Заттардың екіншілік белсенді тасымалдануы басқа иондардың концентрациясы немесе электрохимиялық градиентімен тасымалдануына байланысты орындалады.
Бір тасымалдаушы арқылы екі заттың (иондардың) бір бағытта иондық тасымал түрі симпорт деп аталады. Бір тасымалдаушы арқылы екі заттың (иондардың) қарсы бағытта тасымалдануы антипорт деп аталады.
Жүктеу
ЖИ арқылы жасау
ЖИ арқылы жасау
Бөлісу
1 - айлық
Материал тарифі-96% жеңілдік
00
05
00
ҚМЖ
Ашық сабақ
Тәрбие сағаты
Презентация
БЖБ, ТЖБ тесттер
Көрнекіліктер
Балабақшаға арнарлған құжаттар
Мақала, Эссе
Дидактикалық ойындар
және тағы басқа 400 000 материал
Барлық 400 000 материалдарды шексіз
жүктеу мүмкіндігіне ие боласыз
жүктеу мүмкіндігіне ие боласыз
1 990 ₸ 49 000₸
1 айға қосылу
Материалға шағымдану
Бұл материал сайт қолданушысы жариялаған. Материалдың ішінде жазылған барлық ақпаратқа жауапкершілікті жариялаған қолданушы жауап береді. Ұстаз тілегі тек ақпаратты таратуға қолдау көрсетеді. Егер материал сіздің авторлық құқығыңызды бұзған болса немесе басқа да себептермен сайттан өшіру керек деп ойласаңыз осында жазыңыз
Жариялаған:
Батырбекова Ардақ Пернебековна
13 Қазан 2025
48Шағым жылдам қаралу үшін барынша толық ақпарат жіберіңіз
Натрий-калий сорғысы белсенді тасымал механизмінің мысалы ретінде
Тақырып бойынша 11 материал табылды
Натрий-калий сорғысы белсенді тасымал механизмінің мысалы ретінде
Материал туралы қысқаша түсінік
Қысқа мерзімді жоспар
Материалдың қысқаша нұсқасы
|
Білім беру ұйымының атауы |
|
|
|
Бөлім: |
Заттардың тасымалдануы |
|
|
Педагогтің Т.А.Ә. |
Батырбекова А.П |
|
|
Күні: |
|
|
|
Сынып:11 |
Қатысушылар саны: |
Қатыспағандар саны: |
|
Сабақтың тақырыбы |
|
|
|
Оқу бағдарламасына сәйкес оқыту мақсаттары |
|
|
|
Сабақтың мақсаты |
-натрийкалий иондарының мембрана арқылы тасымалдану механизмін түсіндіреді. |
|
Сабақтың барысы
|
Сабақтың кезеңі/ уақыт |
Педагогтің әрекеті |
Оқушының әрекеті |
Бағалау |
Ресурстар |
|
5-минут |
Амандасу. Ұйымдастыру кезеңі.
Сыныпта жақсы көңіл-күй
қалыптастыру. Оқушылардың түгелдігін, сабаққа даярлығын
қадағалау. |
|
|
MS PowerPoint презентация
|
|
Сабақтың ортасы
35-минут |
Жаңа сабақтың тақырыбы мен мақсатын айқындау. 1-тапсырма. Жұптық жұмыс. «Ойлан-жұптас» әдісі. Оқушыларға қандай да болмасын сұрақ, тапсырма берілгенен кейін оларды тыңғылықты орындауға бағытталған .. 2-тапсырма. Топтық жұмыс. «Инсерт» әдісі. Оқушылар берілген мәтінді топ бойынша талдайды. «Инсерт әдісін» іске асыру үшін оқушылар топпен жұмыс жасайды. Әр топ мәтінді мұқият оқып, сын тұрғысынан ойлау қабілеттерін дамытады. Жасуша мембранасы арқылы өтетін заттардың біріншілік және екіншілік белсенді тасымал түрлерін өзара салыстырып, тиісті қасиеттерін кестеге орналастырды. 1-топ: Біріншілік белсенді тасымал 2-топ: Екіншілік белсенді тасымал 3-тапсырма.Жеке жұмыс. «Лоикалық ойлау» әдіісі. Жаға сабақтан алаған білімдерін тексеруге бағытталады. «Na+/K+ сорғысының» әрекет ету механизмі кезеңдерінің реттілігін анықта.
2. Әрекет потенциалынык әсерi 120 MB , erep тұтасканатты балықтың ( электрлi жуп балық ) электр қуаты 600 В - қа жететін болса , разрядты генерациялауға қанша мембрана катысады ? ………………………………………………… |
Оқушылар құрылымдалған тапсырмаларды тапсрма дескрипторына сүйене отырып жұппен орындап шығады. Оқушылар берілген мәтінді топ бойынша талдайды. Әр топ мәтінді мұқият оқып, кестені толтырады.. Оқушылар «Na+/K+ сорғысының» әрекет ету механизмі кезеңдерінің реттілігін анықтап, әрекет потенциалы әсерiн есептеп шығарады. ЕҚБ: Есту-сөйлеу ақпараттарын қайта өңдеудегі қиындықтары бар оқушылар жұмыстың жауабын дәптерге жазады. |
Тапсырма дескрипторы: - белсенді тасымалдану түрлерін біледі - белсенді тасымалданудың құрылысы мен қызметін сипаттайды. Тапсырма дескрипторы: - жасуша мембранасы арқылы өтетін заттардың тасымалының түрлерін ажыратады. -натрийкалий иондарының мембрана арқылы тасымалдану механизмін түсіндіреді. ҚБ: «Табыс ағашы» Жасыл жапырақ – түсінікті болды, табысқа жеттім. Сары жапырақ – сұрақтарым бар, толық табысқа жеткен жоқпын. Қызыл жапырақ – қиналдым, табысқа жету үшін тағы қайталауым керек. Тапсырма дескрипторы: -натрий-калий сорғысы белсенді тасымал процесін анықтайды. - Әрекет потенциалы әсерiнің қоршаған ортаға маңызын біледі. ҚБ: «Үш шапалақ» әдісі,топтар бір-бірін өзара бағалайды. |
Қосымша-1 MS PowerPoint презентация Қосымша-2 MS PowerPoint презентация 11-сынып оқулығы |
|
Сабақтың соңы 5-минут |
Рефлексивті экран Әрбір оқушы экрандағы сөздерді бір сөзбен кезегімен жалғастырады. : 1.Мен бүгін білдім… 2.Қызықты болды… 3.Қиын болды… 4.Мен тапсырманы орындадым… 5.Мен түсіндім, келесіні… 6.Енді мен білемін… 7.Мен істейалдым… |
Әрбір оқушы экрандағы сөздерді бір сөзбен кезегімен жалғастырады. : |
|
|
Қосмыша-1
1. Терминдерге анықтама беріңіз
-
Белсенді тасымал ......................................
-
Эндоцитоз.....................................................
-
Көпіршік.........................................................
-
Фагоцитоз ....................................................
2. Қысқа жауапты талап ететін сұрақтар:
-
Неліктен натрий - калий тасымалдау механизмі «нәруызды сорғы» деп аталады?
……………………………………………………………………………………………………….
-
Фагоцитоз арқылы бактерияның ыдырауын түсіндіріңіз
...............................................................................................................................................................
-
Натрий – калий сорғысы арқылы натрий – калий иондары мембрана арқылы қалай қозғалады?
.....................................................................................................................................................................
-
Иондар жасуша мебранасы арқылы тасымалданғанда неліктен липидті қабықшадан өте алмайды?
...........................................................................................................................................................................
3.Құрылысы мен қызметін қолдану арқылы төмендегі сұрақтарға жауап беріңіз:.
-
Суретте натрий- калий сорғысының алты кезеңі көрсетілген. Бірінші кезең d 1 суреттерді кезеңдердің реті бойынша орналастырыңыз.
-
.
Сорғының қай жағында Na + иондары шығарылады?____________________________ -
Мембрананың қай жағында сорғыдан шығарылған К + иондары орналасқан?_________________
Қосымша-2
Жасуша мембранасы арқылы өтетін заттардың біріншілік және екіншілік белсенді тасымал түрлері
1-топ:
|
Біріншілік белсенді тасымал |
|
|
Энергия |
|
|
Концентрация градиенті |
|
|
Тасымалданатын заттар |
|
|
Мембраналық ақуыздар |
|
|
Екіншілік белсенді тасымал |
|
|
Энергия |
|
|
Концентрация градиенті |
|
|
Тасымалданатын заттар |
|
|
Мембраналық ақуыздар |
|
Белсенді тасымалдау – метаболикалық энергияны қолдана отырып, иондардың электрохимиялық градиенттеріне қарсы берілуі. Оның екі түрі болады: біріншілік және екіншілік. Біріншілік белсенді тасымал түріне «Na+/K+-ATФ-аза», «Ca+-АТФ-аза», «H+-АТФ-аза» сорғыларын мысалға алуға болады. Натрий-калий сорғысы барлық жануарлар мен өсімдік жасушаларының плазмалық мембранасында болады. Ол жасушадан натрий иондарын шығарып, цитоплазмаға калий иондарын енгізеді. Нәтижесінде жасушаларда калий концентрациясы, жасушааралық кеңістікте натрий иондарының концентрациясы едәуір көп болады.
Екіншілік белсенді тасымал түрі мембраналар арқылы жасуша метаболизмінің энергиясын тікелей тұтынбай-ақ, заттарды олардың төмен концентрациясынан жоғары концентрациялы аймаққа тасымалдауын немесе иондардың электрохимиялық потенциалдар айырмасын тудыруы негізінде жүзеге асады. Заттардың екіншілік белсенді тасымалдануы басқа иондардың концентрациясы немесе электрохимиялық градиентімен тасымалдануына байланысты орындалады.
Бір тасымалдаушы арқылы екі заттың (иондардың) бір бағытта иондық тасымал түрі симпорт деп аталады. Бір тасымалдаушы арқылы екі заттың (иондардың) қарсы бағытта тасымалдануы антипорт деп аталады.
Жүктеу Бөлісу
ЖИ арқылы жасау
Файл форматы:
docx
13.10.2025
48
Жүктеу
ЖИ арқылы жасау
Жариялаған:
Бұл материалды қолданушы жариялаған. Ustaz Tilegi ақпаратты жеткізуші ғана болып табылады. Жарияланған материалдың мазмұны мен авторлық құқық толықтай автордың жауапкершілігінде. Егер материал авторлық құқықты бұзады немесе сайттан алынуы тиіс деп есептесеңіз,
шағым қалдыра аласыз
шағым қалдыра аласыз
