Оқу сабағының жоспары

Сабақтың тақырыбы: Негізгі ауыл шаруашылығы дақылдарын өсіру технологиясының түрлері.

Виды технологий выращивания основных сельскохозяйственных культур.

Модуль /пән атауы: КМ 6. -ОН 6.2. Негізгі ауыл шаруашылығы дақылдарын өсіру технологиясын қолдану

Педагог: Дюсенов Б.К дайындады

1. Жалпы мәліметтер:

Курс, топ: 3 курс, 31 Агро

Сабақтың түрі: Құрастырылған

2. Мақсаты, міндеттері:

Білімділік: Негізгі ауыл шаруашылығы дақылдарын өсіру технологиясының түрлері туралы білімдерін шыңдау.

Дамытушылық: Студенттердің ойлау қабілеттерін, байқампаздық пен білімге құштарлығын, тапқырлық, ізденімпаздық қасиеттерін, шығармашылыққа баулу, ой-өрісін, тіл байлығын, есте сақтау қабілеттерін дамыту, салыстыру және қорытындылау біліктілігін дамыту.

Тәрбиелік: Негізгі ауыл шаруашылығы дақылдарын өсіру технологиясының түрлерін меңгеру. Қоршаған ортаны сүюге баулу.

3.Күтілетін нәтижелер: Студенттердің негізгі ауыл шаруашылығы дақылдарын өсіру технологиясының түрлерінің жүзеге асыруы.

4.Қажетті ресурстар: Ақпарат тақтасы, баспаға шығарылған және үлестірме материалдар .

5. Сабақтың барысы:

1. Оқушыларды ұйымдастыру.

2. Үй тапсырмасын тексеру

3. Жаңа тақырыпты түсіндіру.

4. Тапсырмаларды орындау

5. Сабақты бекіту.

6. Үйге тапсырма беру.

Үй тапсырмасын тексеру: Ауыл шаруашылығы дақылдарын өсірудің тиімділігі жайлы жалпы сипаттама алу.

Жаңа тақырыпты түсіндіру.

Ауыл шаруашылығы дақылдарын өсіру технологиялары тиімділікке, экологиялық жағдайға және дақылдардың ерекшеліктеріне байланысты таңдалады.

1. Дәстүрлі технология

• Сипаттамасы: Топырақты жырту, айдау, себу, минералды тыңайтқыштар мен пестицидтерді пайдалану.

• Ерекшелігі: Көп еңбекті қажет етеді, бірақ өнімділікті арттыруға мүмкіндік береді.

• Қолдану: Қазақстанның егіншілік аймақтарында бидай, арпа және сұлы өсіруде кеңінен қолданылады.

2. Нөлдік өңдеу технологиясы (No-till)

• Сипаттамасы: Топырақ өңделмейді, тұқымдар арнайы техниканың көмегімен тікелей себіледі.

• Артықшылықтары:

• Топырақ құрылымы мен ылғалдылығын сақтайды.

• Эрозияны азайтады.

• Ресурстарды үнемдейді.

• Қолдану: Құрғақшылық аймақтарда (мысалы, Қазақстанның солтүстік өңірлерінде).

3. Органикалық егіншілік технологиясы

• Сипаттамасы: Химиялық тыңайтқыштар мен пестицидтерді пайдаланудан бас тартып, органикалық әдістерді қолдану.

• Артықшылықтары:

• Экологиялық таза өнім алу.

• Топырақ пен экожүйеге зиян келтірмеу.

• Қолдану: Жеміс-жидек, көкөніс және арнайы сұраныстағы дақылдарды өсіру.

4. Тамшылатып суару технологиясы

• Сипаттамасы: Су мен тыңайтқыштар топыраққа тамшылатып беріледі.

• Артықшылықтары:

• Су ресурстарын үнемдейді.

• Өнімділікті арттырады.

• Қолдану: Жүзім, мақта, жүгері және көкөністерді өсіруде.

5. Гидропоника технологиясы

• Сипаттамасы: Өсімдіктер топырақсыз, арнайы қоректік ерітіндіде өсіріледі.

• Артықшылықтары:

• Жыл бойы өнім алу.

• Су мен тыңайтқыштарды үнемдеу.

• Қолдану: Парниктер мен жылыжайларда көкөністер мен салаттарды өсіру.

6. Интенсивті технология

• Сипаттамасы: Жоғары өнімді сорттар мен заманауи техниканы қолдану арқылы өнімділікті арттыру.

• Артықшылықтары:

• Жоғары өнім алу.

• Тиімді өндіріс.

• Қолдану: Бидай, күріш, мақта және жүгері өсіру.

7. Дақылдарды қатарлас өсіру технологиясы

• Сипаттамасы: Бір алқапта бірнеше дақыл қатар өсіріледі.

• Артықшылықтары:

• Жерді тиімді пайдалану.

• Әртүрлі өнім алу.

• Қолдану: Жүгері мен бұршақ тұқымдастарды бір уақытта өсіру.

8. Ақылды ауыл шаруашылығы (Smart farming)

• Сипаттамасы: Дрондар, сенсорлар, GPS жүйелері арқылы егіншілік процестерін басқару.

• Артықшылықтары:

• Дақылдардың жағдайын нақты бақылау.

• Тыңайтқыштар мен суды тиімді пайдалану.

• Қолдану: Жоғары технологиялық шаруашылықтарда.

9. Биологиялық технология

• Сипаттамасы: Топырақтағы микроорганизмдерді қолдану арқылы дақылдардың өсуін ынталандыру.

• Артықшылықтары:

• Химиялық заттарды азайту.

• Экожүйеге зиян келтірмеу.

• Қолдану: Бұршақ тұқымдастар мен көкөністер.

10. Жылыжай технологиясы

• Сипаттамасы: Арнайы жабық құрылымдарда дақыл өсіру.

• Артықшылықтары:

• Климаттық жағдайға тәуелсіз өнім алу.

• Жыл бойы өсіру мүмкіндігі.

• Қолдану: Көкөністер мен гүлдерді өсіруде.

Қорытынды:
Әр технологияның артықшылықтары мен қолдану аймақтары бар. Өңірдің климаттық ерекшеліктерін, топырақ жағдайын және шаруашылықтың мүмкіндіктерін ескере отырып, тиімді технология таңдау өнімділікті арттырып, шығындарды азайтады.

Технологии выращивания сельскохозяйственных культур различаются в зависимости от климатических условий, типа почвы, особенностей культуры и целей производства.

1. Традиционная технология

• Описание: Включает вспашку, боронование, посев, внесение удобрений и применение пестицидов.

• Особенности:

  • Высокая трудоёмкость.

  • Требует регулярного контроля за состоянием растений.

• Применение: Зерновые (пшеница, ячмень), технические культуры (рапс, подсолнечник).

2. Технология нулевой обработки почвы (No-till)

• Описание: Технология минимального вмешательства, при которой семена высеваются в необработанную почву.

• Преимущества:

  • Сохранение структуры и влаги почвы.

  • Снижение эрозии.

• Применение: Зерновые и масличные культуры в засушливых регионах.

3. Интенсивная технология

• Описание: Использование высокоурожайных сортов и гибридов, а также большого количества удобрений и средств защиты растений.

• Преимущества:

  • Максимальная урожайность.

  • Высокая рентабельность при правильном управлении.

• Применение: Зерновые, сахарная свёкла, кукуруза.

4. Органическая технология

• Описание: Исключение химических удобрений и пестицидов, использование природных методов улучшения почвы и защиты растений.

• Преимущества:

  • Экологически чистая продукция.

  • Сохранение биоразнообразия.

• Применение: Фрукты, овощи, зелень, крупы.

5. Технология капельного орошения

• Описание: Точное подведение воды и питательных веществ к корневой системе растений.

• Преимущества:

  • Экономия воды.

  • Равномерное развитие растений.

• Применение: Овощи, фрукты, технические культуры.

6. Лента-культура (Strip-till)

• Описание: Частичная обработка почвы только в полосах для посева.

• Преимущества:

  • Сохранение структуры почвы.

  • Сокращение затрат на обработку.

• Применение: Кукуруза, соя, подсолнечник.

7. Технология междурядных посевов

• Описание: Одновременное выращивание нескольких культур на одном поле.

• Преимущества:

  • Более эффективное использование ресурсов.

  • Защита почвы от эрозии.

• Применение: Зернобобовые и зерновые, кукуруза и соя.

8. Гидропонная технология

• Описание: Выращивание растений без почвы, с использованием питательного раствора.

• Преимущества:

  • Экономия пространства.

  • Минимизация вредителей и болезней.

• Применение: Зелёные культуры, салаты, овощи.

9. Тепличная технология

• Описание: Выращивание в контролируемых условиях парников или теплиц.

• Преимущества:

  • Независимость от внешних погодных условий.

  • Возможность круглогодичного производства.

• Применение: Овощи, ягоды, зелень.

10. "Умное земледелие" (Smart farming)

• Описание: Использование цифровых технологий, датчиков, спутниковых данных для мониторинга и управления процессами.

• Преимущества:

  • Оптимизация использования ресурсов.

  • Повышение урожайности.

• Применение: Все виды культур в современных хозяйствах.

11. Технология точного земледелия

• Описание: Локальное внесение удобрений и пестицидов в зависимости от состояния почвы и потребностей растений.

• Преимущества:

  • Сокращение затрат на ресурсы.

  • Минимизация экологического воздействия.

• Применение: Зерновые, технические и овощные культуры.

12. Биологическая технология

• Описание: Использование биоудобрений и биопрепаратов для защиты растений и улучшения почвы.

• Преимущества:

  • Экологическая безопасность.

  • Улучшение качества продукции.

• Применение: Бобовые, овощные культуры.

Вывод:
Выбор технологии зависит от особенностей культур, климата, типа почвы и доступных ресурсов. Современные технологии, такие как No-till, капельное орошение и умное земледелие, позволяют повышать урожайность и снижать затраты, обеспечивая устойчивое развитие сельского хозяйства.

Задачи:

1. Какие культуры лучше подходят для органического земледелия?

2. Как применение капельного орошения повышает эффективность использования воды?

Рефлексия. Берілген сөз тіркесін, пікірмен аяқтау.

Ең қызықты болғаны----

Маған ой салғаны----

Маған ұнағаны----

Жаңа сабақты пысықтау:

• Қандай ақпарат білдім. (жаңа тақырып бойынша жаңаша ақпараттарды тізіп жазады.)

• Қалай екенін түсіндім. (анықталған ақпараттың немесе тақырыптың осы уақытқа дейін түсінбеген сәттерін жазады.)

• Мысал келтіре аламын. (жаңа тақырып негізінде кез келген нысанды қолдана отырып мысалдар келтіріп, өзара талқылайды.)

Қорытынды.

Қосымша сұрақтарына жауап беріп, сабақта белсенділік танытқан студенттерді бағалау.

VІІІ. Үйге тапсырма

Негізгі ауыл шаруашылығы дақылдарын өсіру технологиясының түрлері

жайлы сипаттама жазу.

VІІІ. Задание

Напишите описание о видах технологий выращивания основных сельскохозяйственных культур.