О.Тұрмағанбетұлы атындағы Маңғыстау индустриалды

техникалық колледжі

Ашық сабақ жоспары

Негізгі қорлардың мәні мен құрылымы

(тақырыбы)

Модуль/пән атауы: Кәсіпорын экономикасы және өндірісті басқару

КМ 15 Экономикалық тиімділікке және шаруашылық қызметке талдау

Мамандығы: 1201000 – Автомобиль көлігіне техникалық қызмет көрсету, жөндеу және пайдалану (бейін бойынша)

Біліктілігі: 120106 2 Электромеханик

Педагог: Дутбаева Д.Б., арнайы пән оқытушысы

Күні: 17.04.2025 жыл

Курсы: : IV Тобы: ТОРА-19Б

Сабақтың түрі: Аралас сабақ

2. Мақсаты, міндеттері: Оқушылардың білімін нақты мысалдар арқылы, өмірден көрген ұлттық болмыстағы деректерді дұрыс пайдалана білу арқылы дамыту.Оқушылардың экономикалық танымын дамыту, шығармашылық қабілетін арттыру. Шығармашылық жұмыстар арқылы оқушының дүниетанымдық шеңберін кеңейту және белсенділік қабілетін арттыру. Білім алушылар негізгі қорлар туралы білімдерін дамыта отырып, негізгі қорлардың түрлеріне, негізгі қорларды бағалаудың әдістеріне тоқталып, білімдерін жетілдіру.

3. Оқу-жаттығу процесінде білім алушылар меңгеретін күтілетін нәтижелер және (немесе) кәсіби дағдылар

1. Жаңа технологияларды кәсіпорынға ендіруі, өзіндік құны мен есептесі және арзан бағадағы заттарды табу, кәсіпорын экономикасының тиімді жұмыс атқаруы мен жаңа тәсілдерді біледі.

2. Кәсіптік қызметте кәсіпорын экономикасының кәсіби білімдерін қолдану, кәсіпорында экономикалық жұмысты дербес жүргізудің, іс жүзіндегі бастапқы ақпаратты және есептелген экономикалық көрсеткіштерді дұрыс талдауды біледі.

4. Қажетті ресурстар (презентация, материал және тақырып бойынша әдебиеттер тізімі)

-Лекция жинағы Қожабергенова Г.

-Кәсіпорын экономикасы Р.Қ.Ниязбекова.

-Микроэкономика А.Молдахметова, М.Өтебаев

5. Сабақтың барысы

І. Ұйымдастыру бөлімі (3-5 мин.)

1. Аудитория дайындығы.

2. Білім алушылардың психологиялық ахуалы.

3. Оқушылардың сабаққа қатысын тексеру.

ІІ. Үй жұмысын тексеру (15-20 мин.)

1. Еңбекақы дегеніміз не?

2. Еңбекақының неше түрі бар?

3. Нақты және номиналды жалақының айырмашылығы қандай?

4. Тарифтік сетка дегеніміз не?

ІІІ. ЖАҢА САБАҚ (30-40 мин.)

Жоспары:

1. Негізгі қорлардың мәні, маңызы.

2. Негізгі қорларды бағалау.

3. Негізгі өндірістік қорларды қолдан удың көрсеткіштері.

1. Негізгі қорлар дегеніміз ұзақ кезең бойына қызмет ететін материалдық-заттай құндылықтардың жиынтығы; олар өндіріске қызмет көрсете отырып, өзінің табиғи-заттай нысанын сақтайды, өз құнының бір бөлігін жаңадан жасалған өнім мен көрсетілген қызметтерге көшіреді.

Негізгі қорлардың екі түрі болады: өндірістік негізгі қорлар және өндірісітік емес негізгі қорлар.Материалдық өндіріс саласында жұмыс істейтін негізгі қорлар – өндірістік негізгі қорлар деп, ал өндірістік емес салада жұмыс істейтін негізгі қорлар – өндірістік емес негізгі қорлар деп аталады.

Негізгі қорлардың сныптамасы:

1. Ғимараттар.

2. Құрылыстар.

3. Жіберу құралдары.

4. Машина мен құралдар.

5. Тасымалдау құралдар.

6. Құрал сайман.

7. Өндірістік түгендеме.

8. Шаруашылық түгендеме.

2. Негізгі қорларды бағалау.

Негізгі қорларды бағалаудың өндірістік процесінде  ұзақ жылдар бойы қатысып, тозуына байланысты және осы уақыт аралығында қайта өндірудің жағдайына байланысты  бірнеше түрі болады. Олар:

1. Негізгі қорлардың бастапқы құны – қорларды дайындауға, жинауға, әкелуге кеткен шығындардың жиынтығы.

2. Қайта өндіру құны (қалпына келтіру) – негізгі қорларды қайта өндіруге кеткен шығындардың жиынтығы.

3. Қалдық құн – негізгі қорлардың тозуды алып тастағанда бастапқы немесе қалпына келтіру құны.

Негізгі өндірістік қорлардың құрылымына мынадай факторлар әсер  етеді: шығарылатын өнім түрі, оның жалпы көлемі, автоматтандыру және механикаландыру деңгейі, мамандандыру және бірлестіру деңгейі, кәсіпорын орналасуының климаттық және географиялық жағдайлары.

3. Негізгі өндірістік қорларды қолданудың көрсеткіштері:

- негізгі өндірістік қорларды экстенсивті қолдану көрсеткіштері,

- негізгі өндірістік қорларды жедел түрде қолдану көрсеткіштері,

- негізгі өндірістік қорларды интегральды қолдану көрсеткіштері

1. Құралдары экстенсивті қолдану коэффициенті, құралдардың сменалық жұмыс жасау коэффициенті, құралдарды толық пайдалану коэффициенті жатады, яғни бұл көрсеткіштер құралдардың уақыт мөлшерінде қолданылу деңгейін көрсетеді.

2. Өндірістік қорларды жедел түрле қолдану көрсеткіші негізгі қорлардың нақты өнімділігін, оның нормативті өнімділігіне бөлу арқылы анықталады.

К_инт=В_ф/В_н

3. Құралдарды интегралдық қолдану коэффициенті құралдарды экстенсивті және интенсивті қолдану коэффициентіне көбейту арқылы анықталады, және ол құралдардың уақыт бойынша және өнімділігі бойынша қолданылуын сипаттайды.

Өндірістік негізгі қорлардың тиімділігін көрсететін жалпы көрсеткіш болып – қор

Қор сиымдылығы – бұл негізгі өндірістік қорлар құнының өңделген және сатылған өнім құнына қатынасын сипаттайтын экономикалық көрсеткі

Жаңа тақырыпты бекіту, қорытындылау.

ІV. Бағалау (10-15 мин.)

V. Үй тапсырмасы (5-10 мин.)

ІV. Бағалау (10-15 мин.)

Білім алушы жауап беруіне байланысты балдық-рейтингтік бағамен бағаланды.

V. Үй тапсырмасы (5-10 мин.)